1
00:00:10,960 --> 00:00:14,639
PiS chce likwidacji
komisji ¦ledczej ds. Pegasusa.

2
00:00:14,680 --> 00:00:19,279
Trump idzie na wojnę handlową,
co to oznacza dla naszych portfeli?

3
00:00:19,320 --> 00:00:21,839
Pod prąd autostradą A2.

4
00:00:22,040 --> 00:00:24,599
Dobry wieczór. Pora na "19.30".

5
00:00:41,160 --> 00:00:45,479
PiS składa wniosek
o odwołanie komisji ds. Pegasusa.

6
00:00:45,720 --> 00:00:49,559
Logika tego działania
jest mocno kłopotliwa, bo zakłada,

7
00:00:49,600 --> 00:00:54,319
że składamy wniosek
o likwidację czegoś,
co naszym zdaniem nie istnieje,

8
00:00:54,360 --> 00:00:58,479
po to, by tego czegoś
nie było jeszcze bardziej,
niż tego nie ma.

9
00:00:58,520 --> 00:01:01,319
Czapeczką na tym bałwanku
jest jeszcze fakt,

10
00:01:01,360 --> 00:01:04,959
że PiS było za powołaniem komisji
wtedy, kiedy powstawała.

11
00:01:05,000 --> 00:01:07,959
Jakie błyskotliwości
jeszcze przed nami?

12
00:01:08,000 --> 00:01:11,879
Są politycy, którzy z komisją śledcza
bawią się w chowanego,

13
00:01:11,920 --> 00:01:13,559
tacy, którzy deklarowali,

14
00:01:13,600 --> 00:01:18,519
że nie będą uciekać
przed wymiarem sprawiedliwości,
a jednak uciekają.

15
00:01:18,560 --> 00:01:21,759
Składamy wniosek
o rozwiązanie pseudokomisji.

16
00:01:21,800 --> 00:01:25,839
I tacy, którzy powtarzają,
że komisja śledcza ds. Pegasusa
jest nielegalna.

17
00:01:25,880 --> 00:01:29,199
Po co usuwać coś,
co jest waszym zdaniem nielegalne?

18
00:01:29,240 --> 00:01:32,119
Ta komisja jest nielegalna
z punktu formalnego.

19
00:01:32,160 --> 00:01:37,119
Ale z punktu procedury,
żeby dać jej wyraz,
powinna być formalnie zamknięta.

20
00:01:37,160 --> 00:01:38,799
To jest narracja PiS,

21
00:01:38,840 --> 00:01:43,599
która szuka pretekstów,
żeby w tej sprawie
nie składać wyjaśnień.

22
00:01:43,640 --> 00:01:47,199
Sejm powołał komisję ds. Pegasusa
przed rokiem.

23
00:01:47,240 --> 00:01:51,479
Za jej powołaniem byli wszyscy obecni
na sali posłowie. Wszyscy.

24
00:01:51,520 --> 00:01:54,319
Nawet ci z PiS.
I nadal w niej zasiadają.

25
00:01:54,480 --> 00:01:58,239
Wszystko ulega pewnej w PiS
korekcie taktycznej.

26
00:01:58,440 --> 00:02:02,079
Tu chodzi o taktykę, teatr,
nie chodzi o prawdę.

27
00:02:02,400 --> 00:02:08,119
Nazywając komisję nielegalną,
Zbigniew powołuje się
na wyrok Trybunału Konstytucyjnego.

28
00:02:08,160 --> 00:02:12,719
Tyle że w składzie orzekającym
był prokurator stanu wojennego
i były polityk PiS,

29
00:02:12,760 --> 00:02:16,359
ale co najważniejsze,
był także sędzia dubler.

30
00:02:16,560 --> 00:02:19,239
Nie ma czegoś takiego
jak sędzia dubler.

31
00:02:19,280 --> 00:02:23,039
Dlaczego? Bo został
niezgodnie powołany do Trybunału.

32
00:02:23,080 --> 00:02:25,599
A gdzie była ta niezgodność powołania?

33
00:02:25,640 --> 00:02:28,639
No nie, zostali powołani
zgodnie z prawem.

34
00:02:28,920 --> 00:02:32,359
Jeśli obowiązują
postanowienia Trybunału,

35
00:02:32,400 --> 00:02:37,119
które nie zostały opublikowane,
to nie ma sędziego Wyrembaka.

36
00:02:37,160 --> 00:02:40,799
Bo tak orzekł
Europejski Trybunał Praw Człowieka.

37
00:02:40,840 --> 00:02:44,239
Mówiąc wprost, że dublerzy w Trybunale
nie są sędziami.

38
00:02:44,280 --> 00:02:47,199
Wyrok jest wiążący
w momencie jego publikacji.

39
00:02:47,240 --> 00:02:50,479
Tak jeszcze kilka lat temu
mówił Zbigniew Ziobro,

40
00:02:50,520 --> 00:02:54,999
a przypomnijmy:
wyrok TK o komisji śledczej
nie został opublikowany.

41
00:02:55,040 --> 00:02:58,159
Procedura zajmie tygodnie,
jeśli nie miesiące.

42
00:02:58,200 --> 00:03:02,679
To cena, zdaniem marszałka, tego,
że komisja śledcza
nie poczekała na Ziobrę.

43
00:03:02,720 --> 00:03:05,599
I wnioskuje o 30-dniowy areszt
dla polityka.

44
00:03:05,640 --> 00:03:11,559
Jutro członkowie mają wysłać wniosek
o uchylenie immunitetu Ziobrze
do prokuratora generalnego.

45
00:03:11,600 --> 00:03:17,399
W tej chwili ugrzęźliśmy
w kolejnych procedurach,
które zajmą dużo czasu.

46
00:03:17,600 --> 00:03:20,279
Nie wiem, czy gra jest warta świeczki.

47
00:03:20,320 --> 00:03:25,039
W koalicji rządzącej
po piątkowej decyzji komisji
- wyraźny podział.

48
00:03:25,080 --> 00:03:28,719
Skończyć się powinny
spektakle przed komisjami śledczymi,

49
00:03:28,760 --> 00:03:32,399
zwłaszcza tą dotyczącą Pegasusa
z prostego powodu.

50
00:03:32,440 --> 00:03:35,199
Tam większość materiału dowodowego
jest tajna.

51
00:03:35,240 --> 00:03:38,519
Wszystkie najtrwalsze kwestie
i tak są utajnione.

52
00:03:38,560 --> 00:03:42,279
Ale poprzedników trzeba rozliczyć
- odpowiadają rządzący.

53
00:03:42,320 --> 00:03:45,519
Ziobro przez 8 lat
budował system bezkarności.

54
00:03:45,560 --> 00:03:48,399
On uważa, że ten system
cały czas funkcjonuje.

55
00:03:48,440 --> 00:03:53,079
Zbigniew Ziobro
do czasu decyzji sądu
pozostaje wolnym człowiekiem.

56
00:03:53,120 --> 00:03:56,199
Kandydaci na prezydenta
opowiadają w kampanii o tym,

57
00:03:56,240 --> 00:03:58,879
co zrobią,
gdy już zamieszkają w pałacu.

58
00:03:58,920 --> 00:04:02,239
Często to niedorzeczne pomysły,
bo ani od nich takie decyzje
nie zależą,

59
00:04:02,280 --> 00:04:04,559
ani nie mają do nich kompetencji.

60
00:04:04,600 --> 00:04:08,239
Ale jest obszar,
w którym konstytucja daje prezydentowi
pole do działania.

61
00:04:08,280 --> 00:04:10,039
To polityka zagraniczna.

62
00:04:10,080 --> 00:04:12,759
Świat wokół Polski
zadaje coraz trudniejsze pytania.

63
00:04:13,000 --> 00:04:14,479
Co z odpowiedziami?

64
00:04:15,200 --> 00:04:18,319
Łączy nas więcej - to moje hasło.

65
00:04:20,600 --> 00:04:24,479
Oprócz niego
na pierwszej konwencji wyborczej
Magdaleny Biejat

66
00:04:24,520 --> 00:04:27,239
poznaliśmy sztab
i założenia programowe.

67
00:04:27,280 --> 00:04:30,519
Spora ich część
dotyczyła wyzwań Polski
na arenie międzynarodowej.

68
00:04:30,560 --> 00:04:34,439
Historia przyspieszyła.
Rosną napięcia geopolityczne,

69
00:04:34,480 --> 00:04:38,799
przed nami ogromne wyzwania
związane z utrzymaniem pokoju
w Europie.

70
00:04:38,840 --> 00:04:41,199
Zmianami klimatu,
kryzysem migracyjnym

71
00:04:41,240 --> 00:04:44,639
i powstrzymaniem
rosnących nierówności.

72
00:04:44,680 --> 00:04:49,839
Zdaniem Lewicy Magdalena Biejat
jest gwarantem ciężkiej pracy,
ale też walki o prawa kobiet.

73
00:04:49,880 --> 00:04:54,319
- Nie ma wśród pozostałych kandydatów
tych, którzy walczą o prawa kobiet?

74
00:04:54,360 --> 00:04:58,999
Tak mocno jak Biejat?
Tak, że dostali gazem po oczach
i pałką teleskopową po ciele?

75
00:04:59,040 --> 00:05:00,879
Nie ma. A ona dostała.

76
00:05:00,920 --> 00:05:05,199
Wie, że każda zmiana
dokonuje się przez działanie,
przez ciężką pracę.

77
00:05:05,240 --> 00:05:07,799
A pracy Magdalena Biejat
się nie boi.

78
00:05:08,040 --> 00:05:11,839
Na konwencji nie zabrakło odniesień
do Donalda Trumpa,

79
00:05:11,880 --> 00:05:17,239
którego nazwisko odmieniane jest
w polskiej kampanii wyborczej
przez wszystkie przypadki.

80
00:05:17,280 --> 00:05:21,599
Głowa państwa może aktywnie działać
w polityce zagranicznej.

81
00:05:21,880 --> 00:05:25,599
A jej najważniejszym elementem
stała się zmiana w fotelu
prezydenta Stanów Zjednoczonych

82
00:05:25,800 --> 00:05:29,839
Jak twierdzi kandydatka Lewicy
ta zmiana nie jest
dobrym prognostykiem dla Polski.

83
00:05:29,880 --> 00:05:33,639
Przestały być stabilnym
i przewidywalnym partnerem,
musimy to przyznać wprost.

84
00:05:33,680 --> 00:05:36,599
Powinniśmy z Donaldem Trumpem
negocjować jako całość UE.

85
00:05:36,640 --> 00:05:39,399
To jest jedyna szansa,
żeby móc rzeczywiście zaznaczyć

86
00:05:39,440 --> 00:05:42,519
naszą silną pozycję
na arenie międzynarodowej.

87
00:05:43,040 --> 00:05:46,439
Kandydat popierany przez PiS uważa,
że Polska powinna wybić się

88
00:05:46,480 --> 00:05:49,719
w relacjach z USA
ponad inne kraje Unii.

89
00:05:49,760 --> 00:05:53,879
Musimy być liderem UE
w budowaniu relacji transatlantyckich.

90
00:05:54,440 --> 00:05:57,839
Nawrocki w kontekście
wyzwań międzynarodowych

91
00:05:57,880 --> 00:06:01,519
mówił o kwestiach bezpieczeństwa
i agresji Rosji na Ukrainę.

92
00:06:01,560 --> 00:06:04,359
Były też takie słowa
wobec rządu w Kijowie.

93
00:06:04,400 --> 00:06:09,319
Bede dążył do tego,
żeby Ukraina zaczęła nas traktować
jak partnera, a nie podwykonawcę,

94
00:06:09,360 --> 00:06:11,999
przy pełnym wsparciu
ze względów strategicznych,

95
00:06:12,040 --> 00:06:14,919
geopolitycznych,
ale też solidarnościowych.

96
00:06:14,960 --> 00:06:19,879
Według Rafała Trzaskowskiego
musimy aktywnie przekonywać
nową administrację w Waszyngtonie,

97
00:06:19,920 --> 00:06:22,639
że Polska i USA
mają bardzo podobne interesy.

98
00:06:22,680 --> 00:06:25,279
Że niestabilna Europa
to problem dla USA.

99
00:06:25,320 --> 00:06:31,399
Że gdyby nie daj boże Putin mógł
przedstawić koniec wojny w Ukrainie
jako swój sukces,

100
00:06:31,440 --> 00:06:36,239
to osłabi to zarówno Polskę, Europę,
ale również osłabiłoby to Stany.

101
00:06:36,280 --> 00:06:41,759
I myślę, że Trump doskonale
zdaje sobie z tego sprawę,
ale musimy go przekonywać.

102
00:06:41,960 --> 00:06:46,239
Jak słyszymy, Polska wydaje
na obronność najwięcej w NATO.

103
00:06:46,280 --> 00:06:51,679
A to jeden z głównych aspektów,
na które zwraca uwagę Donald Trump.

104
00:06:53,160 --> 00:06:57,119
To jest "19.30",
oto co jeszcze m.in. przed nami:

105
00:06:57,320 --> 00:06:59,639
Bilet w jedną stronę.

106
00:07:00,040 --> 00:07:07,479
Jeśli jesteś obcokrajowcem,
który nielegalnie przekroczył granicę,
to automatycznie jesteś przestępcą.

107
00:07:07,520 --> 00:07:12,319
Chodzą i szukają ludzi,
którzy wyglądają na Meksykanów,
na Latynosów.

108
00:07:12,360 --> 00:07:14,079
Autostradą pod prąd.

109
00:07:14,240 --> 00:07:16,639
Strażacy zastali dwa wraki pojazdów.

110
00:07:16,680 --> 00:07:19,639
Jest wszystko tak oznakowane,
że nie ma możliwości.

111
00:07:19,680 --> 00:07:21,159
Symbol do remontu.

112
00:07:21,200 --> 00:07:24,719
Smok zachorował
i to są jakieś problemy gastryczne.

113
00:07:24,960 --> 00:07:27,679
Jesteśmy przerażeni wręcz.

114
00:07:30,120 --> 00:07:35,359
Świat przez lata krzywdził handlowo
Amerykę, teraz czas
na wyrównanie rachunków.

115
00:07:35,400 --> 00:07:40,079
Taką ma wizję Donald Trump
i wprowadza cła
w kontaktach z sąsiadami, Chinami

116
00:07:40,120 --> 00:07:42,839
a i Unia Europejska usłyszała swoje.

117
00:07:43,040 --> 00:07:47,039
Koniec tego eldorado,
Wspólnota nic od nas nie bierze,

118
00:07:47,080 --> 00:07:50,319
traktuje Amerykę okropnie,
więc tu cła też w górę.

119
00:07:50,360 --> 00:07:53,719
Najprostsza droga
prowadzi do działań symetrycznych,

120
00:07:53,760 --> 00:07:56,399
na końcu których
jest zwykła handlowa wojna.

121
00:07:56,440 --> 00:07:58,799
Jak bardzo to się może nie opłacać?

122
00:07:58,840 --> 00:08:01,719
Czy zamierzam nałożyć cła na
Unię Europejską?

123
00:08:01,760 --> 00:08:06,399
Chcesz odpowiedzi zgodnej z prawdą,
czy polityczną?
Zdecydowanie tak.

124
00:08:06,440 --> 00:08:09,239
Unia Europejska
potraktowała nas strasznie.

125
00:08:09,280 --> 00:08:14,279
Na razie Waszyngton nałożył
dodatkowe opłaty na towary z Chin,
Meksyku i Kanady.

126
00:08:14,480 --> 00:08:19,119
Nasza reakcja będzie dalekosiężna
i obejmie m.in. amerykańskie piwo,

127
00:08:19,160 --> 00:08:22,719
wino i burbon, owoce i soki owocowe,
w tym sok pomarańczowy

128
00:08:22,760 --> 00:08:25,639
oraz warzywa, perfumy,
odzież i obuwie.

129
00:08:25,680 --> 00:08:30,519
Cła odwetowe rozważa Meksyk,
Chiny - skargę
do Światowej Organizacji Handlu.

130
00:08:30,560 --> 00:08:33,719
Pytanie czy i kiedy
Donald Trump wprowadzi cła

131
00:08:33,760 --> 00:08:35,519
na towary z Unii Europejskiej.

132
00:08:35,560 --> 00:08:36,919
I jak będą wysokie.

133
00:08:36,960 --> 00:08:39,559
Traktują nas fatalnie,
nie biorą od nas samochodów.

134
00:08:39,600 --> 00:08:44,199
Nie kupują naszych
produktów rolniczych.
Nie przyjmują prawie niczego.

135
00:08:44,240 --> 00:08:48,439
Bilans w handlu towarami faktycznie
jest bardziej korzystny dla Unii.

136
00:08:48,480 --> 00:08:50,719
W 2023 roku eksportowaliśmy
do Stanów

137
00:08:50,760 --> 00:08:55,079
towary o wartości ponad 500 mld euro,
importowaliśmy za 347 mld.

138
00:08:55,280 --> 00:08:59,719
Amerykanie z Unii
kupują głównie samochody,
produkty lecznicze i leki,

139
00:08:59,760 --> 00:09:03,639
Unia od Amerykanów ropę,
produkty lecznicze i gaz ziemny.

140
00:09:03,680 --> 00:09:10,199
Trump tymi działaniami, straszeniem,
wprowadzeniem ceł strzela
sam sobie w stopę.

141
00:09:11,440 --> 00:09:14,279
Tak naprawdę ogranicza
wzrost gospodarczy USA,

142
00:09:14,320 --> 00:09:18,759
ale też jednocześnie uderza
w rozwój gospodarczy
partnerów handlowych.

143
00:09:18,800 --> 00:09:23,319
Prezydent Trump zapewnia,
że ceny towarów w Stanach nie wzrosną.

144
00:09:23,360 --> 00:09:26,199
Obietnica Donalda
dziś stawiana Amerykanom:

145
00:09:26,240 --> 00:09:29,159
nie bójcie się,
to będzie krótkotrwałe,

146
00:09:29,200 --> 00:09:34,359
nawet jeśli pojawią się wyższe ceny,
jest po prostu obietnicą fałszywą.

147
00:09:34,560 --> 00:09:38,919
Jak szacuje Instytut Petersona
przeciętne amerykańskie
gospodarstwo domowe

148
00:09:38,960 --> 00:09:43,199
przez cła Trumpa
wyda ponad 2600 dolarów
rocznie więcej.

149
00:09:43,400 --> 00:09:46,159
Polska ma ujemny bilans handlowy
z USA.

150
00:09:46,200 --> 00:09:49,959
To znaczy, że więcej importujemy,
niż eksportujemy.

151
00:09:50,000 --> 00:09:54,759
Jednak amerykańskie cła nałożone
na Unię uderzyłyby też w nasz kraj.

152
00:09:54,960 --> 00:10:02,719
Podzespoły, które są eksportowane
do Niemiec i później gotowe produkty
z Niemiec eksportowane do USA

153
00:10:02,760 --> 00:10:05,679
to w przypadku nałożenia ceł
na europejskie produkty

154
00:10:05,720 --> 00:10:08,159
na pewno to by się
też odbiło na Polsce.

155
00:10:08,200 --> 00:10:09,519
Premier uspokaja:

156
00:10:09,560 --> 00:10:12,199
Tak, jest się czym przejmować,
ale nie bać.

157
00:10:12,240 --> 00:10:14,639
My w Polsce mamy dobrą odpowiedź
na te kryzysy.

158
00:10:14,680 --> 00:10:20,879
Aktualnie Polska jest jednym z liderów
wzrostu gospodarczego w Unii,
ale wojna handlowa może to zmienić.

159
00:10:20,920 --> 00:10:23,759
Osłabienie się eksportu
jednoznacznie oznacza,

160
00:10:23,920 --> 00:10:27,759
ze nasz PKB nie będzie wzrastał
tak szybko, jakbyśmy tego oczekiwali.

161
00:10:27,800 --> 00:10:32,519
Cła będą też tematem
podczas jutrzejszego
nieformalnego szczytu

162
00:10:32,720 --> 00:10:35,559
unijnych przywódców w Brukseli.

163
00:10:37,160 --> 00:10:42,759
Prezydent Trump spełnia
swoją wyborczą obietnicę
i wyłapuje imigrantów - przestępców.

164
00:10:42,800 --> 00:10:45,959
Kłopot w tym, że już nielegalne
przekroczenie granicy

165
00:10:46,000 --> 00:10:52,599
czyni z imigranta przestępcę
i nie pomoże, że ktoś potrzebuje
jego pracy, a władza jego podatków.

166
00:10:52,640 --> 00:10:56,399
A jednak to ta obietnica
zjednała Trumpowi wyborców,

167
00:10:56,440 --> 00:10:59,119
więc teraz z bliska
i w detalach zobaczymy,

168
00:10:59,160 --> 00:11:02,159
jak działa ta doktryna
gdzieś nad Rio Grande.

169
00:11:04,040 --> 00:11:07,879
Rio Grande - rzeka graniczna
między Teksasem a Meksykiem.

170
00:11:07,920 --> 00:11:10,839
Przez wieki inspirowała
muzyków i filmowców.

171
00:11:10,880 --> 00:11:14,719
W ostatnich latach stała się jednak
symbolem kryzysu migracyjnego.

172
00:11:14,760 --> 00:11:19,319
W Eagle Pass, gdzie jest najpłytsza,
przeszły przez nią
setki tysięcy migrantów.

173
00:11:19,360 --> 00:11:22,839
Dlatego po amerykańskiej stronie
zaczęto budować mur,

174
00:11:22,880 --> 00:11:26,399
a lokalne władze już miesiące temu
też wezwały wojsko.

175
00:11:26,440 --> 00:11:31,679
Tak ma wyglądać cała granica
amerykańsko-meksykańska
jak na tym odcinku w Teksasie,

176
00:11:31,720 --> 00:11:34,879
gdzie mur jeszcze nie jest dokończony
i zostało wysłane wojsko,

177
00:11:34,920 --> 00:11:38,719
by zatrzymać napływ
nieudokumentowanych migrantów
do momentu,

178
00:11:38,760 --> 00:11:42,439
aż mur graniczny powstanie
na całej długości z Meksykiem.

179
00:11:42,480 --> 00:11:46,839
Prezydent Trump wprowadził
stan wyjątkowy na całej długości
granicy z Meksykiem,

180
00:11:46,880 --> 00:11:50,279
gdzie wysłał dodatkowych
półtora tysiąca żołnierzy.

181
00:11:50,320 --> 00:11:54,759
Kilka kilometrów dalej nad Rio Grande
nie ma już muru ani żołnierzy,

182
00:11:54,920 --> 00:11:58,439
jest tylko zwykła siatka,
drut kolczasty, zasieki,

183
00:11:58,480 --> 00:12:01,639
na których w wielu miejscach
znajdujemy ubrania ludzi,

184
00:12:01,680 --> 00:12:04,279
którym pewnie udało się je przejść.

185
00:12:04,320 --> 00:12:08,359
W miasteczku zdominowanym od wieków
przez Meksykanów nie
czuć stanu wyjątkowego.

186
00:12:08,400 --> 00:12:11,279
Oni nie przeszkadzają mi,
ja nie przeszkadzam im.

187
00:12:11,320 --> 00:12:14,879
Dla mnie to w porządku.
Nie mam nic przeciwko temu,
że przychodzą do pracy,

188
00:12:14,920 --> 00:12:18,079
o ile nie są przestępcami
ani gwałcicielami.

189
00:12:18,280 --> 00:12:21,679
82-letni pan Rogerio
ze swojego podwórka widzi rzekę,

190
00:12:21,720 --> 00:12:24,559
do której nie może podejść
- tu mur już stoi.

191
00:12:24,600 --> 00:12:30,319
Obserwuje jedynie,
jak po drugiej stronie łowią ryby,
których Rio Grande jest pełna.

192
00:12:30,360 --> 00:12:32,839
Działania prezydenta nazywa teatrem.

193
00:12:32,880 --> 00:12:35,839
Generujemy miejsca pracy
i płacimy podatki,

194
00:12:35,880 --> 00:12:39,839
a on ciągle jest niezadowolony,
czego ten człowiek od nas chce?

195
00:12:39,880 --> 00:12:44,399
Do tej pory mówił,
że chce powstrzymać
inwazję groźnych przestępców.

196
00:12:44,440 --> 00:12:48,359
Ale ile ich jest wśród
dotychczas deportowanych
- nie wiadomo.

197
00:12:48,400 --> 00:12:51,199
A Biały Dom
teraz precyzuje, o kogo chodzi.

198
00:12:51,240 --> 00:12:56,839
Jeśli jesteś obcokrajowcem,
który nielegalnie przekroczył granicę
ze Stanami Zjednoczonymi,

199
00:12:56,880 --> 00:12:59,359
to automatycznie jesteś przestępcą.

200
00:12:59,400 --> 00:13:03,399
Migranci nie zostają
w przygranicznych miasteczkach
- idą do miast.

201
00:13:03,440 --> 00:13:06,519
Jak San Antonio
- największe miasto od granicy,

202
00:13:06,560 --> 00:13:10,639
gdzie w wielu miejscach
odnajdujemy meksykańskie dziedzictwo.

203
00:13:10,680 --> 00:13:15,239
Jednak ludzie powoli znikają
z publicznych miejsc,
rynków, nawet sklepów.

204
00:13:15,280 --> 00:13:17,679
Wielu ludzi
przestało wychodzić z domu.

205
00:13:17,720 --> 00:13:21,479
I to jest bardzo smutne.
Bo to powinien być przecież
kraj wolności.

206
00:13:21,520 --> 00:13:26,319
Rząd zezwolił agentom
wchodzić także do szkół i kościołów,
co szczególnie budzi kontrowersje.

207
00:13:26,360 --> 00:13:30,519
Chodzą i szukają ludzi,
którzy wyglądają na Meksykanów,
na Latynosów.

208
00:13:30,560 --> 00:13:32,879
Służby aresztują dziennie
około tysiąca osób.

209
00:13:32,920 --> 00:13:35,879
Połowę z nich deportują.
Na razie do Ameryki Południowej,

210
00:13:35,920 --> 00:13:40,319
dlatego po drugiej stronie Rio Grande
meksykański rząd buduje obóz
dla repatriantów,

211
00:13:40,360 --> 00:13:42,639
skąd będą wracać do domów.

212
00:13:42,680 --> 00:13:47,159
Jak widać, Meksyk szykuje się
na potężną operację logistyczną.

213
00:13:49,600 --> 00:13:53,599
W Niemczech na ulicy mieszka
przynajmniej pół miliona osób.

214
00:13:53,640 --> 00:13:56,439
To bardzo duże miasto bezdomnych.

215
00:13:56,600 --> 00:13:59,479
Większość z nich
ma niemieckie obywatelstwo,

216
00:13:59,520 --> 00:14:03,679
ale spośród obcokrajowców
największą grupę stanowią Polacy.

217
00:14:03,720 --> 00:14:08,199
Jako cudzoziemcy mogą liczyć
na dach nad głową,
ciepły posiłek czy odzież,

218
00:14:08,240 --> 00:14:11,039
ale już nie socjalną
czy zdrowotną opiekę.

219
00:14:11,080 --> 00:14:13,759
Bywa, że nie przeżywają
w tych warunkach.

220
00:14:13,800 --> 00:14:17,999
Jak trafiają na ulicę
i jak im pokazać drogę,
by z ulicy zejść?

221
00:14:18,760 --> 00:14:21,439
Taki kościół tu jest.
Możesz sobie zjeść.

222
00:14:21,480 --> 00:14:23,599
Tomasz na ulicy jest od kilku dni.

223
00:14:23,640 --> 00:14:26,239
Zaczyna życie
jako bezdomny w Berlinie.

224
00:14:26,280 --> 00:14:28,199
O szóstej cię budzą.

225
00:14:28,240 --> 00:14:30,599
Janusz z Polski wyjechał 10 lat temu.

226
00:14:30,640 --> 00:14:33,159
Już wie,
gdzie w mieście znaleźć nocleg,

227
00:14:33,200 --> 00:14:36,279
gdzie się ogrzać,
a gdzie dostać ubrania czy jedzenie.

228
00:14:36,320 --> 00:14:39,359
Na śniadanie jeździmy daleko,
na Poczdam.

229
00:14:39,960 --> 00:14:44,719
Spotykamy się
na Dworcu Głównym w Berlinie,
w kafejce dla bezdomnych.

230
00:14:44,760 --> 00:14:48,959
Stołeczne dworce
są hotspotami dla tych,
którzy żyją na ulicy.

231
00:14:49,000 --> 00:14:51,439
Tu nie tylko szukają schronienia,
ale i rad.

232
00:14:51,480 --> 00:14:53,359
Nigdy nie chodź samemu.

233
00:14:53,400 --> 00:14:57,319
3 miesiące
i już się ze mną nie dogadasz,
fiksują sami.

234
00:14:57,520 --> 00:15:02,119
Najlepiej koleżankę wyrwij,
kolegę jednego
i sobie chodźcie w dwóch.

235
00:15:02,160 --> 00:15:04,799
Niektórzy
bezdomnymi byli już w Polsce.

236
00:15:04,840 --> 00:15:08,399
Inni, tak jak Tomasz,
dopiero tu znaleźli się na ulicy.

237
00:15:08,440 --> 00:15:13,319
Popracowałem 3 dni. Zostałem zwolniony
i natychmiast musiałem opuścić hotel.

238
00:15:13,360 --> 00:15:16,919
Miałem sobie poradzić sam,
bez pieniędzy, bez niczego.

239
00:15:19,280 --> 00:15:21,079
Został z jedną torbą i plecakiem.

240
00:15:21,120 --> 00:15:24,599
Dziennie nocuje w naszym szpitalu
3-8 bezdomnych Polaków.

241
00:15:24,640 --> 00:15:28,959
Bezdomni cudzoziemcy nie mają prawa
do leczenia czy pomocy socjalnej,

242
00:15:29,000 --> 00:15:33,519
ale lekarz Tomasz Skajster
nie wyobraża sobie
zostawić ich bez pomocy.

243
00:15:33,560 --> 00:15:35,919
Za leczenie Polaków płaci szpital.

244
00:15:35,960 --> 00:15:38,559
Ale doraźna pomoc sprawy nie załatwia.

245
00:15:38,600 --> 00:15:44,119
Bez uzyskania
właściwej diagnostyki psychologicznej,
psychiatrycznej i adekwatnej pomocy

246
00:15:44,160 --> 00:15:45,639
są skazani na śmierć.

247
00:15:45,680 --> 00:15:49,439
Większość z tych osób
maskuje swoje wcześniejsze problemy

248
00:15:49,480 --> 00:15:53,959
natury psychologiczno-psychiatrycznej
alkoholem.

249
00:15:54,840 --> 00:15:57,159
Zaburzenia psychiczne
czy problemy prawne.

250
00:15:57,200 --> 00:15:59,519
Ale i wstyd przed rodziną,
że im się nie powiodło.

251
00:15:59,560 --> 00:16:02,759
Części bezdomnych udaje się zapewnić
kontynuację leczenia w Polsce.

252
00:16:02,800 --> 00:16:04,519
Inni wracają na ulicę.

253
00:16:04,560 --> 00:16:08,639
Pracujemy nad tym,
żeby otworzyć ośrodek dla takich osób,

254
00:16:08,680 --> 00:16:12,119
które straciły pracę i mieszkanie,
żeby nie lądowały na ulicy,

255
00:16:12,160 --> 00:16:16,319
tylko miały szansę
poszukać nowej pracy
i ustabilizować się.

256
00:16:16,360 --> 00:16:21,439
Dla wielu z nich, również dla Tomasza,
migracja zarobkowa
okazała się pułapką.

257
00:16:21,480 --> 00:16:26,999
Z drugiej strony praca jest
najskuteczniejszym sposobem
wyjścia z bezdomności.

258
00:16:27,280 --> 00:16:32,039
Jeżeli do końca tygodnia
nie znajdę tutaj w Niemczech,
to wracam do Polski.

259
00:16:32,080 --> 00:16:35,839
Ale chwilę przed naszym rozstaniem,
otrzymuje wiadomość z agencji.

260
00:16:35,880 --> 00:16:38,239
Właśnie pisali w sprawie pracy.

261
00:16:38,280 --> 00:16:42,519
Po kilku dniach na ulicy,
kilku nocach na dworcowej ławce
pojawia się nadzieja.

262
00:16:42,560 --> 00:16:44,959
Dzwonię w sprawie tej pracy.

263
00:16:53,240 --> 00:16:57,919
Kiedy już kierowca popełni ten błąd,
zaczyna się odliczanie do tragedii

264
00:16:57,960 --> 00:17:04,479
i to zwykle nie jest długi czas,
a prawdopodobieństwo katastrofy rośnie
z każdym przejechanym kilometrem.

265
00:17:04,520 --> 00:17:09,119
Gdy na autostradzie auto gna pod prąd,
czasu na reakcję może być niewiele,

266
00:17:09,160 --> 00:17:11,359
a bywa, że to kilkadziesiąt ton
na kołach.

267
00:17:11,400 --> 00:17:14,239
Kierowcy kręcą głową ze zdziwienia,
jak to się może dziać,

268
00:17:14,280 --> 00:17:17,599
a jednak ktoś czasem myli
ostatni zjazd w życiu.

269
00:17:17,640 --> 00:17:20,079
To moment tuż przed tragedią.

270
00:17:20,120 --> 00:17:23,959
Na tym nagraniu
z wczorajszego wieczoru
widzimy samochód,

271
00:17:24,000 --> 00:17:27,919
który na trasie A2 w kierunku Poznania
jedzie pod prąd.

272
00:17:27,960 --> 00:17:32,599
Ten jadący prawidłowo kierowca
cudem uniknął czołowego zderzenia.

273
00:17:34,400 --> 00:17:39,639
Niestety ostatecznie
do wypadku doszło,
tylko kilkadziesiąt minut później,

274
00:17:39,680 --> 00:17:42,559
między węzłami Skierniewice
i Wiskitki.

275
00:17:42,600 --> 00:17:47,439
Pomocy poszkodowanym próbowali
najpierw udzielić
świadkowie zdarzenia,

276
00:17:47,480 --> 00:17:50,359
potem na miejsce tragedii
przybyły służby.

277
00:17:50,400 --> 00:17:54,559
Strażacy zastali dwa wraki pojazdów,
jeden całkowicie zniszczony,

278
00:17:54,600 --> 00:17:58,279
do tego stopnia,
że najpierw musieli ustalić
liczbę osób,

279
00:17:58,320 --> 00:18:00,959
która mogła brać udział w zdarzeniu.

280
00:18:01,000 --> 00:18:05,479
Toyotę jadącą pod prąd
prowadził 65-latek.
Mężczyzna zginął na miejscu.

281
00:18:05,520 --> 00:18:10,279
Para 48-latków z Forda,
który brał udział w wypadku,
trafiła do szpitala.

282
00:18:10,320 --> 00:18:13,719
Dziś rano służby
poinformowały o śmierci kobiety,

283
00:18:13,760 --> 00:18:18,039
o życie poszkodowanego mężczyzny
wciąż walczą lekarze.

284
00:18:18,080 --> 00:18:22,279
Akcja trwała kilka godzin,
na miejscu pracowała policja,

285
00:18:22,320 --> 00:18:24,999
był LPR, straż pożarna, pogotowie.

286
00:18:25,040 --> 00:18:28,239
Utrudnienia na trasie
trwały do północy.

287
00:18:28,280 --> 00:18:32,119
Kierowcy podróżujący tą trasą
nie rozumieją, jak to możliwe,

288
00:18:32,160 --> 00:18:35,079
że kierowca toyoty
jechał nią pod prąd.

289
00:18:35,280 --> 00:18:38,879
Jest wszystko tak oznakowane,
że nie ma możliwości.

290
00:18:38,920 --> 00:18:41,319
Nieuwaga? Wpływ alkoholu?

291
00:18:41,560 --> 00:18:44,199
Niestety, wiek już swoje robi.

292
00:18:44,240 --> 00:18:48,079
Odpowiedzi na te pytania
będzie teraz poszukiwać
prokuratura w Żyrardowie.

293
00:18:48,120 --> 00:18:52,079
Do podobnego zdarzenia,
również na autostradzie A2,
doszło miesiąc temu,

294
00:18:52,120 --> 00:18:54,599
wówczas udało się
uniknąć tragedii.

295
00:18:54,640 --> 00:18:59,639
Świadkami równie szokujących scen
byli w październiku kierowcy
na trasie S1

296
00:18:59,680 --> 00:19:03,359
w okolicach Żywca,
gdzie pod prąd jechały
dwie ciężarówki.

297
00:19:03,400 --> 00:19:06,119
Gdybyśmy popatrzyli na drogach,
to może się okazać,

298
00:19:06,160 --> 00:19:10,279
że jeździmy na pamięć,
jeżeli by nam zmieniono oznakowanie,

299
00:19:10,320 --> 00:19:15,679
to będziemy zdziwieni,
ale autostrady, drogi szybkiego ruchu
to nie są drogi miejskie,

300
00:19:15,720 --> 00:19:18,119
może ktoś rzadko na nich bywa.

301
00:19:18,320 --> 00:19:23,679
A za chwilę nieuwagi i nieostrożność
można zapłacić najwyższą cenę.

302
00:19:34,120 --> 00:19:37,639
Historia Oliwki jest straszna,
ale nie wyjątkowa.

303
00:19:37,680 --> 00:19:41,959
Takiej albo innej przemocy w rodzinie
doświadcza 1/3 dzieci w Polsce.

304
00:19:42,000 --> 00:19:47,879
W takich sytuacjach nie mają szans,
bo są mniejsze, słabsze fizycznie,
zależne i po prostu ufne.

305
00:19:47,920 --> 00:19:52,559
To dorośli muszą stworzyć system,
który będzie chronił dzieci
przed dorosłymi.

306
00:19:52,600 --> 00:19:54,759
Czy już do tego dorośli?

307
00:19:55,120 --> 00:19:59,919
Jest nadzieja, że nie będzie pamiętała
znęcania i bicia przez ojczyma.

308
00:19:59,960 --> 00:20:05,759
Znalazła się rodzina zastępcza,
która chce otoczyć troską
i opieką 5-letnią Oliwię.

309
00:20:16,000 --> 00:20:20,439
To, co przeszła, można określić
tylko jednym słowem: piekło.

310
00:20:20,640 --> 00:20:22,799
To nie był jednorazowy czyn.

311
00:20:22,840 --> 00:20:27,919
W badaniach obrazowych wyszły zmiany
świadczące o tym,
że tych urazów było więcej.

312
00:20:27,960 --> 00:20:30,599
Ojczym rzucał nią o ścianę,
oblewał wodą.

313
00:20:30,640 --> 00:20:33,559
Stanie pod ścianą,
kiedy wypluwała pokarm,

314
00:20:33,600 --> 00:20:37,359
zaciągał ją pod prysznic,
tam zmywał resztki jedzenia,

315
00:20:37,400 --> 00:20:40,319
oblewał wodą,
która wpływała jej do nosa.

316
00:20:40,360 --> 00:20:44,719
Szokuje też brak reakcji matki,
dlatego oboje usłyszeli zarzuty.

317
00:20:44,760 --> 00:20:47,999
Fizycznego
i psychicznego znęcania się.

318
00:20:48,360 --> 00:20:52,719
Do rodziny zastępcze trafi również
przyrodnie rodzeństwo Oliwii:

319
00:20:52,760 --> 00:20:56,159
14-miesięczny brat
i 2-miesięczne bliźnięta.

320
00:20:56,200 --> 00:20:59,799
Przemoc w domu rodzinnym
to jest trauma na całe życie,

321
00:20:59,840 --> 00:21:02,239
bo to powinno być środowisko,

322
00:21:02,280 --> 00:21:07,119
które bezsprzecznie zapewnia dziecku
największe poczucie bezpieczeństwa.

323
00:21:07,160 --> 00:21:10,039
Ich historia poruszyła serca
wielu osób,

324
00:21:10,080 --> 00:21:14,839
dlatego w błyskawicznym tempie
udało się znaleźć dla nich
bezpieczny dom.

325
00:21:14,880 --> 00:21:19,959
Ale w wielu regionach kraju
znalezienie rodziny zastępczej
graniczy z cudem.

326
00:21:20,000 --> 00:21:22,599
Są dzieci,
co do których sąd wydał postanowienie,

327
00:21:22,640 --> 00:21:26,039
i te dzieci nadal oczekują
w niebezpiecznym środowisku.

328
00:21:26,080 --> 00:21:30,199
W styczniu ruszył
Centralny Rejestr Pieczy Zastępczej,

329
00:21:30,240 --> 00:21:34,599
który ma ułatwić odszukiwanie
potencjalnych opiekunów.

330
00:21:34,640 --> 00:21:38,759
Mamy coraz więcej dzieci,
które trafiają do pieczy zastępczej.

331
00:21:38,800 --> 00:21:41,319
Rodzice są pozbawieni
praw rodzicielskich.

332
00:21:41,360 --> 00:21:42,999
Nie radzą sobie z dziećmi,

333
00:21:43,040 --> 00:21:46,359
Rodzinę zastępczą może stworzyć
zarówno para, jak i singiel.

334
00:21:46,400 --> 00:21:50,519
Kandydaci przechodzą
kilkuetapowy proces kwalifikacji
i szkolenia.

335
00:21:50,560 --> 00:21:53,559
Taką rodzinę od 8 lat prowadzi
Iwona Przytulska z mężem.

336
00:21:53,600 --> 00:21:58,919
Są u nas. Widać, jak rozkwitają,
robią się takie piękne, spokojne,
uśmiechają się do nas.

337
00:21:58,960 --> 00:22:00,399
I to jest to.

338
00:22:01,200 --> 00:22:04,999
Aktualnie w pieczy zastępczej
przebywa 68 tys. dzieci.

339
00:22:05,040 --> 00:22:08,039
1300 czeka na swoją szansę
na nowy dom.

340
00:22:15,440 --> 00:22:19,239
Pierwotnie miał być fontanną,
ale smok ma ziać ogniem,

341
00:22:19,280 --> 00:22:24,279
a nie pluć wodą
i dlatego właśnie ten wawelski
stoi, gdzie stoi

342
00:22:24,880 --> 00:22:28,079
i straszy turystów
co trzy do pięciu minut.

343
00:22:28,120 --> 00:22:34,279
I tu się właśnie pojawił problem,
bo gadzina przestała się wyrabiać
i idzie na urlop.

344
00:22:34,320 --> 00:22:38,399
Przez miesiąc eksperci
przebadają jego instalację gazową tak,

345
00:22:38,440 --> 00:22:44,519
by po urlopie wrócił do służby
sprawny, straszny, groźny
i jeśli się da - oszczędniejszy.

346
00:22:44,560 --> 00:22:46,799
Smok jest, płomienia - brak.

347
00:22:46,840 --> 00:22:50,279
Nie wiemy,
z jakich przyczyn nie działa.

348
00:22:50,320 --> 00:22:54,479
Dobrze, że pani przykleiła tu kartę,
bo ludzie się niepokoją.

349
00:22:54,680 --> 00:22:58,519
Z wyjaśnieniami śpieszy
Zarząd Dróg miasta Krakowa,
który opiekuje się smokiem.

350
00:22:58,560 --> 00:23:02,559
Na to wygląda, że smok zachorował
i to są jakieś problemy gastryczne,

351
00:23:02,600 --> 00:23:07,719
więc nie możemy wysłać smoka
do weterynarza, tylko weterynarz
przyjedzie do smoka.

352
00:23:07,760 --> 00:23:11,639
Choć w tym przypadku
bardziej niż weterynarz
przyda się gazownik,

353
00:23:11,680 --> 00:23:14,399
bo smok wawelski w ostatnim czasie
pochłaniał znacznie więcej gazu.

354
00:23:14,440 --> 00:23:16,879
Nadmierny apetyt musiał się skończyć
cięciem kalorii.

355
00:23:16,920 --> 00:23:19,159
Musimy mu zastosować
jakąś radykalną dietę,

356
00:23:19,200 --> 00:23:22,839
radykalność tej diety polega na tym,
że nie będzie przez miesiąc
otrzymywał pokarmu,

357
00:23:22,880 --> 00:23:24,639
spokojnie - on to przeżyje.

358
00:23:24,680 --> 00:23:28,839
Smok wawelski zionie gazem średnio
co trzy minuty przez całą dobę.

359
00:23:28,880 --> 00:23:31,599
To kilkaset wyziewów
w ciągu jednego dnia.

360
00:23:31,640 --> 00:23:34,679
Ale smoka o krakowski smog
winić nie można.

361
00:23:34,960 --> 00:23:38,279
Gaz smogu nie powoduje,
ale podgrzewa nam atmosferę,

362
00:23:38,320 --> 00:23:41,399
powoduje takie mniej więcej
w Polsce katastrofy,

363
00:23:41,440 --> 00:23:45,839
jak powódź, która mieliśmy
w południowej Polsce
czy coraz częstsze susze.

364
00:23:45,880 --> 00:23:50,439
Choć pierwotnie to właśnie woda,
a nie ogień miała być żywiołem smoka.

365
00:23:50,480 --> 00:23:55,399
Rzeźba Bronisława Chromego
była projektowana jako fontanna
dla placu Wolnica,

366
00:23:55,440 --> 00:24:01,839
jednak na prośbę prezydenta miasta
pomnik stanął pod Wawelem
i od 1973 roku buchał ogniem.

367
00:24:02,280 --> 00:24:06,799
To był jedyny pomnik w Krakowie,
który nie był
przez nikogo kwestionowany,

368
00:24:06,840 --> 00:24:09,559
przez nikogo krytykowany.

369
00:24:09,760 --> 00:24:15,959
A wiadomo, że krakowianie
o pomniki kłócić się absolutnie muszą,
żeby był najlepszy.

370
00:24:16,000 --> 00:24:22,719
A że smok to nie tylko symbol,
ale i jedna z atrakcji Krakowa,
jego zdrowie to rzecz kluczowa.

371
00:24:22,960 --> 00:24:26,639
Pewnie trzymam kciuki za smoka,
żeby zaczął zionąć ogniem.

372
00:24:26,680 --> 00:24:33,759
Smok znów zionie ogniem za miesiąc.
Bo bez ognia byłby zwykłym gadem,
a przecież jest legendą.

373
00:24:36,680 --> 00:24:38,479
To wszystko w "19.30".

374
00:24:38,520 --> 00:24:42,919
Za chwilę Joanna Kluzik-Rostkowska
w "Pytaniu dnia".

375
00:24:43,400 --> 00:24:45,599
Dziękuję i do zobaczenia.