1
00:00:16,560 --> 00:03:20,079

2
00:03:22,320 --> 00:03:24,199
Nastała cisza, popłynęły łzy,

3
00:03:24,240 --> 00:03:28,919
mrok rozświetlały miliony świec,
z którymi ludzie przychodzili
żegnać papieża.

4
00:03:28,960 --> 00:03:32,599
Również tu, w Wadowicach,
gdzie - jak sam mówił -
"wszystko się zaczęło".

5
00:03:32,640 --> 00:03:33,879
Danuta Holecka.

6
00:03:33,920 --> 00:03:38,119
zapraszam na specjalne
wydanie Wiadomości z Wadowic,
rodzinnego miasta Karola Wojtyły.

7
00:04:12,400 --> 00:04:20,439
Tu wszystko się zaczęło.

8
00:04:20,480 --> 00:04:22,239
Szkoła się zaczęła, studia, teatr.

9
00:04:22,280 --> 00:04:25,199
I kapłaństwo się zaczęło.

10
00:04:39,600 --> 00:04:43,919
Niech zstąpi Duch Twój
i odnowi oblicze Ziemi, tej Ziemi.

11
00:04:48,440 --> 00:04:49,999
Wadowice, Kościelna 7.

12
00:04:50,040 --> 00:04:53,279
Jesteśmy w domu,
w którym urodził się przyszły papież.

13
00:04:53,320 --> 00:04:56,159
Spędził tu z rodziną
pierwszych 18 lat życia.

14
00:04:56,200 --> 00:04:57,559
Zawsze tu wracał.

15
00:04:57,600 --> 00:05:00,559
Lubił być pośród swoich
- jak mówił.

16
00:05:00,600 --> 00:05:04,039
Już jako Jan Paweł II
trzykrotnie odwiedzał Wadowice.

17
00:05:04,080 --> 00:05:06,559
Podczas ostatniej
pielgrzymki do Polski

18
00:05:06,600 --> 00:05:11,839
helikopter z Ojcem świętym
na pokładzie
kilkakrotnie okrążył wadowicki rynek.

19
00:05:11,880 --> 00:05:16,359
To pokazuje,
jak bardzo był związany
z rodzinnym miastem i nawzajem.

20
00:05:16,400 --> 00:05:21,599
Kiedy 18 lat temu rozeszły się wieści
o jego ciężkim stanie,
później o śmierci,

21
00:05:21,640 --> 00:05:26,439
całe miasto wyległo na place i ulice,
bazylika pękała w szwach.

22
00:05:26,480 --> 00:05:30,519
Biły dzwony, zawyły syreny,
ludzie zatrzymali się.

23
00:05:30,560 --> 00:05:32,759
Dziś Wadowice też pamiętają.

24
00:05:32,800 --> 00:05:36,159
Podczas koncertu
ku czci wielkiego papieża Polaka

25
00:05:36,200 --> 00:05:41,719
płyta rynku wypełniła się ludźmi,
dla których postać Jana Pawła II
wciąż jest bliska.

26
00:05:41,760 --> 00:05:44,319
Adrian Borecki również tam był.

27
00:05:44,520 --> 00:05:47,479
"Pamiętamy"-
głośno mówią wadowiczanie.

28
00:05:47,520 --> 00:05:51,919
A jak to wygląda w innych częściach
ojczyzny papieża Polaka?

29
00:06:01,960 --> 00:06:07,599
Bardzo podobnie.

30
00:06:07,640 --> 00:06:09,399
W Gdańsku, Krakowie,
czy Wadowicach,

31
00:06:09,440 --> 00:06:11,679
gdzie wszystko się zaczęło.

32
00:06:11,720 --> 00:06:21,319
Wszyscy powtarzają:

33
00:06:21,360 --> 00:06:25,439
nie zapomnijmy o człowieku,
który dał wiarę i nadzieję,
kiedy mogło ich zabraknąć.

34
00:06:25,480 --> 00:06:25,759
Nie zapomnijmy o człowieku,
który nauczył jak żyć blisko Boga.

35
00:06:25,800 --> 00:06:26,799
Kraków.

36
00:06:26,840 --> 00:06:28,639
Wrocław.

37
00:06:28,680 --> 00:06:30,959
Lublin.

38
00:06:31,520 --> 00:06:33,119
Gdańsk.

39
00:06:34,200 --> 00:06:35,679
Warszawa.

40
00:06:36,600 --> 00:06:38,039
I wiele innych miast.

41
00:06:38,080 --> 00:06:42,279
Setki tysięcy osób w całej Polsce
wzięło udział
w marszach papieskich.

42
00:06:42,320 --> 00:06:47,559
Chcemy zło dobrem zwyciężać
i oddać cześć naszemu
wielkiemu Janowi Pawłowi II,

43
00:06:47,600 --> 00:06:50,039
i podziękować mu
za te lata pontyfikatu.

44
00:06:50,080 --> 00:06:54,319
Według wstępnych szacunków
w stolicy w marszu udział wzięło
około 200 tys. osób.

45
00:06:54,360 --> 00:06:58,039
Zajęty był Plac Zamkowy
i setki metrów
Krakowskiego Przedmieścia.

46
00:06:58,080 --> 00:07:03,639
Niektórzy zatrzymali się
na wysokości kościoła pw. św. Anny,
bo dalej nie było po prostu miejsca.

47
00:07:04,080 --> 00:07:08,359
Może nawet padać nie wiem co z nieba,
ja jestem za papieżem,
bo on mnie bierzmował,

48
00:07:08,400 --> 00:07:09,759
i po prostu kocham go.

49
00:07:09,800 --> 00:07:13,359
Przez jego wstawiennictwo,
żeby umacniał naszą rodzinę.

50
00:07:15,760 --> 00:07:20,719
Marsze papieskie to odpowiedź Polaków
na ataki stacji TVN
i niektórych polityków,

51
00:07:20,760 --> 00:07:23,239
a także hołd dla Jana Pawła II.

52
00:07:24,560 --> 00:07:26,559
Zawsze będziemy murem za nim stać.

53
00:07:26,600 --> 00:07:29,239
Jesteśmy tutaj,
aby chronić jego dobre imię,

54
00:07:29,280 --> 00:07:31,799
ale też dbać
o przyszłość naszych dzieci,

55
00:07:31,840 --> 00:07:37,359
żeby nie zabierać tych autorytetów
i tych świętości, które są ważne,
i nie wciskać kłamstw.

56
00:07:37,960 --> 00:07:40,199
Jan Paweł II łączył wszystkich ludzi.

57
00:07:40,240 --> 00:07:44,799
Widać to było podczas koncertu
w szczególnym dla papieżu miejscu.
W Wadowicach.

58
00:07:44,840 --> 00:07:47,999
Tutaj wszystko się zaczęło.

59
00:07:48,160 --> 00:07:51,799
Szkoła się zaczęła,
studia się zaczęły,

60
00:07:51,840 --> 00:07:56,319
teatr się zaczął
i kapłaństwo się zaczęło.

61
00:07:56,800 --> 00:07:58,759
Kiedy papież odszedł do domu Ojca,

62
00:07:58,800 --> 00:08:02,639
rynek w rodzinnym mieście
Karola Wojtyły
wypełnił się po brzegi.

63
00:08:02,680 --> 00:08:06,439
Dzisiaj, w dobie reform,
jakie Polska przeżywa,

64
00:08:06,480 --> 00:08:14,439
chcę powiedzieć wam wszystkim:
nie ustawajcie w modlitwie.

65
00:08:15,160 --> 00:08:19,319
Dziś, po 18 latach,
znów w tym miejscu pojawiły się tłumy.

66
00:08:41,520 --> 00:08:44,279
Każdy śpiewał pieśni,
które znał i śpiewał papież.

67
00:08:44,320 --> 00:08:46,159
Nie zabrakło "Abba Ojcze".

68
00:08:46,360 --> 00:08:50,559
Do pieśni słowa ułożył
ojciec Jan Góra,
przyjaciel Jana Pawła II

69
00:08:54,400 --> 00:09:01,039
To zaszczyt śpiewać dzisiaj pieśń,
która stała się symbolem pontyfikatu
świętego Polaka.

70
00:09:03,160 --> 00:09:05,679
Podczas widowiska
"Nie zastąpi Ciebie nikt"

71
00:09:05,720 --> 00:09:08,359
przypominano także
nauki Jana Pawła II.

72
00:09:15,920 --> 00:09:18,919
Sposobów uczczenia
rocznicy śmierci papieża jest wiele.

73
00:09:18,960 --> 00:09:21,479
Na byłej siedzibie KC PZPR w Warszawie
do środy

74
00:09:21,520 --> 00:09:25,879
wieczorami wyświetlane będą
wizualizacje z papieżem
oraz jego cytatami.

75
00:09:25,920 --> 00:09:30,839
Są cytaty, które wskazują, jak żyć,
aby mieć piękne wartościowe życie,

76
00:09:30,880 --> 00:09:34,519
jak żyć, aby być szczęśliwym,
jak żyć, aby służyć innym.

77
00:09:34,880 --> 00:09:37,679
Jestem zachwycona całą inicjatywą.

78
00:09:38,160 --> 00:09:40,239
On był dla nas i jest autorytetem.

79
00:09:40,280 --> 00:09:43,479
Człowiekiem, w słowo którego
zawsze mogliśmy wierzyć.

80
00:09:43,520 --> 00:09:46,199
Dlatego tak ważna jest pamięć o nim,
o jego naukach,

81
00:09:46,240 --> 00:09:49,879
a także obrona jego dobrego imienia
przed haniebnymi atakami.

82
00:09:51,920 --> 00:09:55,159
Doniesienia
o pogarszającym się zdrowiu
Jana Pawła II

83
00:09:55,200 --> 00:09:58,079
docierały do nas
od początku lutego 2005 roku.

84
00:09:58,120 --> 00:10:02,759
Jednak wiadomość o śmierci sprawiła,
że świat naprawdę się zatrzymał.

85
00:10:02,800 --> 00:10:07,759
Wspólnie przeżywaliśmy
odejście kogoś bardzo ważnego,
kogoś bardzo bliskiego

86
00:10:07,800 --> 00:10:11,599
i było to doświadczenie
na niespotykaną dotąd skalę.

87
00:10:11,840 --> 00:10:17,159
Ludzie przychodzili do kościołów
czy miejsc związanych
z Janem Pawłem II, by przy nim być,

88
00:10:17,200 --> 00:10:19,239
choć nikt im nie kazał.

89
00:10:19,280 --> 00:10:22,239
To była potrzeba serca,
chęć okazania szacunku

90
00:10:22,280 --> 00:10:25,279
i podziękowanie
za niezwykły pontyfikat,

91
00:10:25,320 --> 00:10:29,799
który trwał 26 lat,
5 miesięcy i 16 dni.

92
00:10:32,160 --> 00:10:35,719
"Pozwólcie mi iść do domu Ojca"
- to ostatnie słowa papieża.

93
00:10:35,760 --> 00:10:40,439
Wcześniej, świadomy,
ilu ludzi towarzyszy mu w ostatnich
ziemskich chwilach, powiedział:

94
00:10:40,480 --> 00:10:43,999
"Szukałem was,
teraz wy przyszliście do mnie,
za to wam dziękuję".

95
00:10:44,040 --> 00:10:45,599
Ten moment...

96
00:10:45,640 --> 00:10:49,839
O 21.37 nasz umiłowany Ojciec święty
Jan Paweł II powrócił do domu Ojca.

97
00:10:49,880 --> 00:10:54,319
...dla milionów ludzi
stał się jedną z najlepiej
zapamiętanych chwil w życiu.

98
00:10:54,360 --> 00:10:57,239
Dla mnie jako dla ateisty
oznacza tyle,

99
00:10:57,280 --> 00:11:04,079
że umarła ostatnia osoba,
która zrobiła najwięcej na świecie
dla pojednania ludzi ponad podziałami,

100
00:11:04,120 --> 00:11:06,639
ponad rasami, ponad czymkolwiek.

101
00:11:07,320 --> 00:11:09,639
To była jedyna osoba
jednocząca wszystkich.

102
00:11:09,680 --> 00:11:14,199
Autorytet wszystkich ludzi,
a młodych zwłaszcza.

103
00:11:14,920 --> 00:11:17,759
Gdy rozbrzmiały dzwony w Polsce
i we Włoszech,

104
00:11:17,800 --> 00:11:21,599
ludzie spontanicznie
zaczęli gromadzić się w kościołach.

105
00:11:21,920 --> 00:11:24,959
Spodziewałam się,
że zbierze się może trochę ludzi

106
00:11:25,000 --> 00:11:28,599
i że spontanicznie być może
będzie odprawiana msza święta.

107
00:11:28,640 --> 00:11:36,239
Kiedy przyjechaliśmy, okazało się,
że tam było już 15 tysięcy ludzi,
jak szacowała później policja.

108
00:11:37,920 --> 00:11:41,879
Gdy zabrakło miejsca w świątyniach,
modlono się na ulicach.

109
00:11:41,920 --> 00:11:46,519
Żałobę, najczęściej kilkudniową,
ogłosiło kilkadziesiąt państw.

110
00:11:46,560 --> 00:11:50,719
Od Europy przez Afrykę, Bliski Wschód,
Azję po Amerykę Łacińską.

111
00:11:51,200 --> 00:11:57,559
Nigdy w dziejach świata
śmierć jednego człowieka nie wzbudzała
tak wielkiego zainteresowania,

112
00:11:57,600 --> 00:12:00,919
i to życzliwego zainteresowania.

113
00:12:03,320 --> 00:12:05,879
Nie kilkadziesiąt
czy kilkaset tysięcy,

114
00:12:05,920 --> 00:12:11,119
ale miliony Polaków po śmierci papieża
uczestniczyły w modlitwie:
narodowych mszach świętych, marszach.

115
00:12:11,160 --> 00:12:12,799
Dziękowali.

116
00:12:12,840 --> 00:12:16,639
Za jego cierpienie,
które ofiarował za nas wszystkich,
za to, że był.

117
00:12:16,680 --> 00:12:19,959
Dzięki niemu jesteśmy tu i teraz
w wolnym kraju.

118
00:12:20,800 --> 00:12:22,239
Papież Polak - pielgrzym,

119
00:12:22,280 --> 00:12:26,879
stał się prawdziwym
autorytetem moralnym i religijnym
nie tylko katolików na całym świecie.

120
00:12:26,920 --> 00:12:30,719
W łańcuchach jedności
z Janem Pawłem II
ręce podawali sobie wrogowie.

121
00:12:30,760 --> 00:12:35,439
Nieważne,
jakiej narodowości jesteśmy,
Palestyńczycy, Żydzi czy Polacy,

122
00:12:35,480 --> 00:12:39,079
myślę, że wszyscy teraz musimy
modlić się o Ojca Świętego.

123
00:12:39,120 --> 00:12:40,399
Santo subito!

124
00:12:40,440 --> 00:12:42,599
Ponad 5 milionów ludzi
z całego świata,

125
00:12:42,640 --> 00:12:45,799
którzy przybyli 8 kwietnia 2005 roku
na pogrzeb papieża,

126
00:12:45,840 --> 00:12:48,279
domagało się: święty natychmiast!

127
00:12:48,320 --> 00:12:52,519
Mszę świętą koncelebrowało
kilka tysięcy kardynałów,
arcybiskupów, biskupów,

128
00:12:52,560 --> 00:12:55,719
a także patriarchów katolickich
Kościołów wschodnich.

129
00:12:55,760 --> 00:12:58,199
200 prezydentów
i premierów z całego świata

130
00:12:58,240 --> 00:13:01,919
oraz przedstawiciele
wszystkich religii,
także islamu i judaizmu,

131
00:13:01,960 --> 00:13:03,839
zgromadzeni na pl. św. Piotra,

132
00:13:03,880 --> 00:13:08,639
rozumieli,
że pontyfikatu Jana Pawła II
nie sposób zlekceważyć.

133
00:13:09,000 --> 00:13:13,319
"Pójdź za mną"
- te krótkie słowa Chrystusa
mogą być uważane za klucz

134
00:13:13,360 --> 00:13:19,239
do zrozumienia przesłania płynącego
z życia naszego nieodżałowanego,
ukochanego papieża.

135
00:13:22,360 --> 00:13:25,639
Św. Jan Paweł II jest
i na zawsze pozostanie świętym.

136
00:13:25,680 --> 00:13:28,759
Dla nas, Polaków,
jest największym autorytetem

137
00:13:28,800 --> 00:13:30,239
i nie zniszczą tego

138
00:13:30,280 --> 00:13:35,279
pojawiające się z natężoną siłą
w ostatnich tygodniach
ataki na jego osobę,

139
00:13:35,320 --> 00:13:39,839
a nawet kontestowanie jego świętości
wśród niektórych środowisk,

140
00:13:39,880 --> 00:13:42,919
ba! ludzi podających się
za jego przyjaciół.

141
00:13:42,960 --> 00:13:46,919
W dużej mierze są to manipulacje,
insynuacje i niedomówienia,

142
00:13:46,960 --> 00:13:52,519
brak weryfikacji źródeł
i absolutne nieuwzględnienie
kontekstu historycznego.

143
00:13:52,560 --> 00:13:56,759
Ataki oparte na materiałach
aparatu przemocy z czasów PRL.

144
00:13:56,800 --> 00:14:01,759
Jednak wielkość dzieła Jana Pawła II
broni się sama.

145
00:14:03,920 --> 00:14:08,799
Choć od 18 lat nie ma go już z nami,
jego dorobek nadal jest niewygodny
dla postkomunistów.

146
00:14:08,840 --> 00:14:12,639
Telewizja TVN, założona przez
konfidentów komunistycznej bezpieki,

147
00:14:12,680 --> 00:14:17,479
zaatakowała św. Jana Pawła II,
emitując szkalujący go pseudoreportaż.

148
00:14:18,360 --> 00:14:22,959
Był naszym papieżem, był Polakiem
i coś takiego
nie powinno mieć miejsca.

149
00:14:23,800 --> 00:14:26,319
Materiał powstał
przy pomocy esbeckich metod,

150
00:14:26,360 --> 00:14:29,799
na podstawie - jak się okazuje -
sfałszowanych esbeckich papierów.

151
00:14:29,840 --> 00:14:33,959
Rozbicie autorytetów,
rozbicie Kościoła
służy rozbiciu społeczeństwa.

152
00:14:34,000 --> 00:14:38,799
To dlatego staliniści,
stalinowski prokuratorzy, sędziowie,
politycy, Bierut atakowali Kościół.

153
00:14:39,440 --> 00:14:45,759
Polacy nie tylko nie uwierzyli
w kłamstwa o św. Janie Pawle II,
ale zjednoczyli się w jego obronie.

154
00:14:48,920 --> 00:14:54,999
Stąd organizowane w całej Polsce
marsze papieskie.

155
00:15:15,520 --> 00:15:19,039
W Łodzi nieznani sprawcy
zniszczyli pomnik św. Jana Pawła II.

156
00:15:19,080 --> 00:15:20,879
To jest komuna wiecznie żywa.

157
00:15:20,920 --> 00:15:24,759
Przecież wiadomo,
że będą protestować po swojemu,

158
00:15:41,200 --> 00:15:45,279
Dobrze zorganizowany
element polityczny,
żeby podzielić społeczeństwo.

159
00:15:45,320 --> 00:15:49,679
W Poznaniu, gdzie w każdą rocznicę
śmierci św. Jana Pawła II
organizowane jest czuwanie,

160
00:15:49,720 --> 00:15:53,399
zarejestrowano w 3 miejscach
związanych z papieżem inne wydarzenia,

161
00:15:53,440 --> 00:15:55,959
co może uniemożliwić Polakom modlitwę.

162
00:15:56,160 --> 00:16:01,079
To jest pewna strategiczna sytuacja,
która charakteryzowała
ten stary komunizm,

163
00:16:01,120 --> 00:16:04,479
ale też dotyczy
środowisk neokomunistycznych.

164
00:16:04,640 --> 00:16:06,759
W opublikowanym w Internecie wywiadzie

165
00:16:06,800 --> 00:16:12,439
Marcin Gutowski - autor filmu
wymierzonego w Jana Pawła II -
zaatakował też rodzinę papieża.

166
00:16:13,240 --> 00:16:15,639
- To była...
- Trudna relacja.

167
00:16:15,680 --> 00:16:17,039
Trudna relacja.

168
00:16:17,080 --> 00:16:20,359
Nie tylko ta jedna,
to była trudna rodzina
w dużej mierze.

169
00:16:20,400 --> 00:16:22,759
Trudna była sytuacja,
bo mu umarła mama,

170
00:16:22,800 --> 00:16:25,719
a próbuje się sugerować,
że tam była jakaś patologia.

171
00:16:25,760 --> 00:16:30,039
W ten sam sposób komuniści
próbowali niszczyć hierarchów Kościoła
w czasach PRL.

172
00:16:30,080 --> 00:16:32,959
Przede wszystkim
były to działania dezinformacyjne,

173
00:16:33,000 --> 00:16:37,999
czyli starano się budować
nieufność całego społeczeństwa
wobec hierarchii kościelnej.

174
00:16:38,040 --> 00:16:42,359
Ostrzegał przed tym
prymas Tysiąclecia
kardynał Stefan Wyszyński.

175
00:16:47,400 --> 00:16:51,639
W obronie św. Jana Pawła II
stanęła też część polityków.

176
00:16:58,680 --> 00:17:02,359
Wybrany podczas pamiętnego konklawe
16 października 1978 roku papież

177
00:17:02,400 --> 00:17:05,359
był pierwszym od 455 lat
następcą św. Piotra nie-Włochem.

178
00:17:05,400 --> 00:17:08,759
Dla świata
jego wybór był zaskoczeniem,
nawet sensacją.

179
00:17:08,800 --> 00:17:11,799
Wprowadził nowy,
otwarty styl prowadzenia Kościoła.

180
00:17:11,840 --> 00:17:16,399
Papież przełomu
drugiego i trzeciego tysiąclecia,
określany mianem Wielki.

181
00:17:16,840 --> 00:17:19,639
Papież pokoju, wolności, rodziny,
obrońca życia,

182
00:17:19,680 --> 00:17:22,239
który sam doświadczył zamachu
na swoje życie.

183
00:17:22,280 --> 00:17:24,759
Papież Polak
dziewięć razy odwiedził ojczyznę.

184
00:17:24,800 --> 00:17:29,599
Pierwsza pielgrzymka
z czerwca 1979 roku dała impuls
do przebudzenia narodowego w Polsce,

185
00:17:29,640 --> 00:17:31,439
zniewolonej przez komunizm.

186
00:17:31,480 --> 00:17:34,079
Zapoczątkowała
"zmianę oblicza tej ziemi".

187
00:17:34,120 --> 00:17:39,679
Na pl. Piłsudskiego w Warszawie,
w miejscu, gdzie padły pamiętne słowa,
jest Magdalena Wierzchowska.

188
00:17:39,720 --> 00:17:42,319
Jak te słowa papieża
zostały wtedy przyjęte

189
00:17:42,360 --> 00:17:45,239
i jak wpłynęły
na losy Polski i świata?

190
00:18:00,000 --> 00:18:03,599
Na placu Piłsudskiego
z ogromnym entuzjazmem,

191
00:18:03,640 --> 00:18:06,799
wśród komunistycznych władz
z przerażeniem,

192
00:18:06,840 --> 00:18:09,839
bo było wiadomo,
że to będzie pontyfikat inny
niż wszystkie.

193
00:18:09,880 --> 00:18:12,239
Świat się zmieniał,
ale papież to rozumiał.

194
00:18:12,280 --> 00:18:21,759
Niech zstąpi Duch Twój
i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi.

195
00:18:22,600 --> 00:18:27,079
Jan Paweł II
pragnął wolności dla swojego kraju
i o tę wolność głośno się upominał.

196
00:18:27,120 --> 00:18:31,719
Proszę was, abyście nigdy
nie zwątpili i nie znużyli się
i nie zniechęcili,

197
00:18:31,760 --> 00:18:35,519
abyście nie podcinali sami
tych korzeni,
z których wyrastamy.

198
00:18:35,560 --> 00:18:39,839
Ale nie da się budować
żadnego systemu społecznego
bez wartości - podkreślał.

199
00:18:39,880 --> 00:18:44,079
Osadzał swoje myślenie
w pespektywie głębokiego
doświadczenia duchowego,

200
00:18:44,120 --> 00:18:45,799
doświadczenia religijnego.

201
00:18:45,840 --> 00:18:48,879
w związku z czym nie popadał
w powierzchowność i banał.

202
00:18:48,920 --> 00:18:52,959
Małżeństwo i rodzinę
papież Polak umieścił w centrum
swojego pontyfikatu.

203
00:18:53,000 --> 00:18:54,919
To jest moja matka, ta ziemia!

204
00:18:54,960 --> 00:18:57,199
To jest moja matka, ta ojczyzna!

205
00:18:57,240 --> 00:18:59,359
To są moi bracia i siostry!

206
00:18:59,400 --> 00:19:03,239
I zrozumcie, wy wszyscy,
którzy lekkomyślnie podchodzicie
do tych spraw,

207
00:19:03,600 --> 00:19:08,159
zrozumcie, że te sprawy
nie mogą mnie nie obchodzić,
nie mogą mnie nie boleć.

208
00:19:08,800 --> 00:19:10,679
Chrystus został wzięty w nawias.

209
00:19:10,720 --> 00:19:13,999
Zaczęła się tworzyć
inna mentalność europejska,

210
00:19:14,040 --> 00:19:26,359
mentalność, którą można sformułować:
myślmy tak, żyjmy tak,
jakby Bóg nie istniał.

211
00:19:27,440 --> 00:19:30,719
Jan Paweł II
nigdy nie walczył przeciwko,
tylko o coś.

212
00:19:30,760 --> 00:19:33,639
Papież upominał się
o te prawa człowieka,

213
00:19:33,680 --> 00:19:38,319
dwa razy na forum ONZ,
na różnych innych światowych forach,

214
00:19:38,360 --> 00:19:44,039
Jego nauczanie było uniwersalne,
nieograniczające się tylko
do przestrzeni Kościoła.

215
00:19:44,080 --> 00:19:46,439
Chciał i potrafił rozmawiać z młodymi.

216
00:19:46,480 --> 00:19:57,559
Musicie od siebie wymagać,
nawet gdyby inni od was nie wymagali.

217
00:19:57,840 --> 00:20:00,319
W prosty sposób
przekazywał trudne prawdy.

218
00:20:00,360 --> 00:20:07,519
Każdy z was, młodzi przyjaciele,
znajduje też w życiu
jakieś swoje Westerplatte,

219
00:20:07,560 --> 00:20:13,559
jakiś obowiązek, powinność,
od której nie można się uchylić.

220
00:20:13,720 --> 00:20:17,159
Nie można zdezerterować.

221
00:20:17,520 --> 00:20:20,359
Tłumaczył, jak należy
kształtować sferę publiczną,

222
00:20:20,400 --> 00:20:24,279
aby rozwinięta wolność
nie była sprzeczna
z prawdą chrześcijaństwa.

223
00:20:24,320 --> 00:20:26,839
Ludzie, którzy go słuchali,
odbierali to tak,

224
00:20:26,880 --> 00:20:29,879
że Jan Paweł II mówi do nich,
do tego konkretnego człowieka,

225
00:20:29,920 --> 00:20:33,079
nie do tłumów, nie do milionów,
tylko do niego,

226
00:20:34,640 --> 00:20:38,719
Żył w czasie przełomu,
gdy zmieniała się Polska
i zmieniał się świat.

227
00:20:38,760 --> 00:20:44,119
Ażeby Europa dla dobra
całej ludzkiej rodziny
szukała na przyszłość jedności,

228
00:20:44,160 --> 00:20:48,679
wracając do swych
chrześcijańskich korzeni.

229
00:20:49,600 --> 00:20:55,479
Te korzenie znajdują się na Zachodzie
i na Wschodzie.

230
00:20:56,440 --> 00:21:00,719
Chciał wstrząsnąć sumieniami ludzi,
przełamać religijną obojętność.

231
00:21:00,920 --> 00:21:04,239
Francjo, najstarsza córko Kościoła.

232
00:21:04,280 --> 00:21:07,199
Czy jesteś wierna
obietnicom swojego chrztu?

233
00:21:07,360 --> 00:21:09,519
Rozumiał wolność, zabiegał o pokój.

234
00:21:09,560 --> 00:21:14,439
Nigdy jeden naród nie może
rozwijać się kosztem drugiego.

235
00:21:14,640 --> 00:21:17,839
Nie może rozwijać się
za cenę drugiego.

236
00:21:17,880 --> 00:21:23,679
Pokazywał znaczenie cierpienia
także poprzez swój osobisty przykład.

237
00:21:24,040 --> 00:21:30,199
Zostawił nam nie tylko nauczanie,
ale tez i wspaniałe świadectwo.

238
00:21:30,440 --> 00:21:32,839
Jan Paweł II chciał zmieniać świat.

239
00:21:32,880 --> 00:21:36,239
Jako człowiek
i jako niezwykły papież.

240
00:21:38,360 --> 00:21:42,559
O św. Janie Pawle II
będziemy dziś jeszcze mówić
w Wiadomościach.

241
00:21:42,600 --> 00:21:45,639
Zapraszam na rozmowę
z prezydentem Andrzejem Dudą,

242
00:21:45,680 --> 00:21:48,879
z którym rozmawiałam
tuż przed wyjazdem do Wadowic.

243
00:21:48,920 --> 00:21:52,799
A w Wadowicach
naszymi gośćmi będą
świadkowie papieża Polaka:

244
00:21:52,840 --> 00:21:58,679
Maria Zadora i ksiądz Jakub Gil
oraz dyrektor Muzeum Papieskiego
ksiądz Łukasz Piórkowski.

245
00:22:30,360 --> 00:22:34,959
Z Wadowic - Danuta Holecka,
a ja witam państwa
ze studia w Warszawie.

246
00:22:35,560 --> 00:22:39,519
Dziś Niedziela Palmowa,
jedno z najstarszych świąt
w tradycji Kościoła.

247
00:22:39,560 --> 00:22:42,599
Wierni uczestniczą w procesjach,
a kapłani święcą palmy,

248
00:22:42,640 --> 00:22:46,319
które przypominają
o triumfalnym wjeździe Jezusa
do Jerozolimy.

249
00:22:47,280 --> 00:22:51,079
Niedziela Palmowa
w Kościele katolickim
rozpoczyna Wielki Tydzień.

250
00:22:51,120 --> 00:22:54,439
Wspominamy ten wjazd uroczysty
Chrystusa do Jerozolimy,

251
00:22:54,480 --> 00:22:59,759
kiedy ludzie słali swe płaszcze
i gałązki palmowe
pod jego stopy i krzyczeli "hosanna".

252
00:22:59,800 --> 00:23:06,399
Stąd dziś w całym kraju
święcenie palm, które symbolizują
także zwycięstwo życia nad śmiercią

253
00:23:06,560 --> 00:23:08,319
i uroczyste procesje.

254
00:23:10,640 --> 00:23:13,759
Niedziela Palmowa
obchodzona jest w Kościele
od setek lat.

255
00:23:13,800 --> 00:23:16,399
W Jerozolimie
w IV i V wieku już mamy tę tradycję,

256
00:23:16,440 --> 00:23:20,519
która potem będzie
coraz bardziej rozprzestrzeniała się
na cały świat, Europę.

257
00:23:20,560 --> 00:23:24,239
Choć bogata w symbolikę,
to nie zapominajmy o tym,
co najważniejsze

258
00:23:24,280 --> 00:23:28,599
Przede wszystkim modlitwa,
rozważania.

259
00:23:29,280 --> 00:23:33,479
Trzeba zrobić porządki,
ale nie tylko te w domu,
także w sercu, w duszy.

260
00:23:34,120 --> 00:23:37,159
I przygotowanie do celebracji
męki i śmierci Chrystusa.

261
00:23:37,200 --> 00:23:39,839
On jest naszą siłą,
a w naszym zdążaniu za Nim

262
00:23:39,880 --> 00:23:43,359
towarzyszy nam
Najświętsza Maryja Panna.

263
00:23:47,640 --> 00:23:51,559
Był jednym z najskuteczniejszych
i wszechstronnych polityków XVI wieku,

264
00:23:51,600 --> 00:23:54,919
wielkim hetmanem koronnym
i założycielem miasta Zamościa.

265
00:23:54,960 --> 00:23:58,079
Służył 4 królom,
ale sam nigdy nie zasiadł na tronie.

266
00:23:58,120 --> 00:23:59,879
Mowa o Janie Zamoyskim.

267
00:23:59,920 --> 00:24:06,399
Jego historia jest motywem przewodnim
filmu "Gra o koronę",
który zobaczą państwo w TVP.

268
00:24:07,920 --> 00:24:13,199
W wieku 39 lat Jan Zamoyski
został mianowany
hetmanem wielkim koronnym.

269
00:24:14,920 --> 00:24:18,759
Jeden z najlepiej wykształconych
polskich polityków XVI wieku,

270
00:24:18,800 --> 00:24:22,599
kluczowa osoba w państwie za czasów
pierwszych królów elekcyjnych.

271
00:24:22,640 --> 00:24:25,599
Każdy szlachcic własną piersią
broni ojczyzny.

272
00:24:27,120 --> 00:24:30,959
Lider szlachty, doradca królów,
filozof, magnat - Jan Zamoyski.

273
00:24:31,160 --> 00:24:33,359
Ta postać
mnie po prostu zafascynowała.

274
00:24:33,400 --> 00:24:35,319
To był wielkiego formatu człowiek.

275
00:24:35,360 --> 00:24:37,759
Tyle się działo w jego życiu
i wokół niego,

276
00:24:37,800 --> 00:24:41,959
że wydało mi się to
idealnym materiałem
na film biograficzny, historyczny.

277
00:24:42,000 --> 00:24:46,879
W kilku energicznych mowach
zaproponował na króla
Annę Jagiellonkę.

278
00:24:47,160 --> 00:24:51,279
XVI w. - państwo polsko-litewskie
było jedną z największych potęg
świata.

279
00:24:51,320 --> 00:24:54,159
Zaczynają rządzić
pierwsi władcy elekcyjni.

280
00:24:54,200 --> 00:24:56,759
Z końcem wieku pojawia się
kultura sarmacka.

281
00:24:56,800 --> 00:25:02,119
To kultura niezwykle bogata,
z wzorami orientalnymi,
kult wolności przede wszystkim.

282
00:25:04,720 --> 00:25:09,359
I ta kultura przedstawiona jest
w sposób wyjątkowy
dzięki technologii Unreal Engine.

283
00:25:09,400 --> 00:25:13,359
Na tych LED-ach wyświetlane są
hiperrealistyczne,
trójwymiarowe obrazy,

284
00:25:13,400 --> 00:25:17,279
które zmieniają się
wraz z poruszaniem się kamery
i poruszaniem się aktora.

285
00:25:17,320 --> 00:25:23,319
I ta iluzja tej teleportacji w czasie,
zwłaszcza w filmie historycznym
czy science-fiction jest doskonała.

286
00:25:23,640 --> 00:25:27,759
Na film "Gra o koronę"
zapraszamy do TVP 1
we wtorek od 21:05.

287
00:26:00,280 --> 00:26:03,199
Marsze pokazały,
że Polacy bronią
i będą bronić Jana Pawła II.

288
00:26:03,240 --> 00:26:04,839
Teraz wracamy do Wadowic.

289
00:26:04,880 --> 00:26:07,039
Danuta Holecka.

290
00:26:21,920 --> 00:26:27,879
Papież pielgrzym, Jan Paweł II,
odbył 104 podróże zagraniczne,
odwiedzając ponad 130 państw.

291
00:26:27,920 --> 00:26:33,199
Dlatego to, co robił, i to, co mówił,
było tak dobrze słyszane
na całym świecie.

292
00:26:33,400 --> 00:26:35,199
W USA był siedmiokrotnie.

293
00:26:35,240 --> 00:26:38,559
Niezależnie od miejsca
- Miami, Denver czy Alaska -

294
00:26:38,600 --> 00:26:44,119
spotkania z papieżem
były zawsze wielkim wydarzeniem
i gromadziły rzesze ludzi.

295
00:26:44,400 --> 00:26:51,079
Jak dziś Amerykanie
widzą Jana Pawła II
i jak dbają o jego dziedzictwo?

296
00:26:52,080 --> 00:26:54,879
Instytutów Jana Pawła II w Ameryce
jest już kilka.

297
00:26:54,920 --> 00:26:57,239
Ten w Teksasie
na Uniwersytecie św. Tomasza

298
00:26:57,280 --> 00:26:59,959
5 lat temu powołał filozof
John Hittinger.

299
00:27:00,120 --> 00:27:02,759
Wszyscy znają Jana Pawła II
jako papieża.

300
00:27:02,800 --> 00:27:05,199
Niewielu wie, że był też filozofem.

301
00:27:05,240 --> 00:27:07,959
Studenci jeżdżą do Polski
śladami świętych,

302
00:27:08,000 --> 00:27:12,439
a tu na miejscu uczą się tego,
co dla papieża Polaka
było najważniejsze.

303
00:27:12,880 --> 00:27:15,959
Można się nauczyć jego filozofii,
jego encyklik,

304
00:27:16,000 --> 00:27:21,199
które stworzył już
jako Jan Paweł II,
a także np. jego aktorstwa.

305
00:27:21,240 --> 00:27:24,719
Stacjonarnie i on-line
studiuje tu ok. 50 osób.

306
00:27:25,040 --> 00:27:29,719
Każdy odnajduje afirmację
własnej podróży w naukach
Jana Pawła II,

307
00:27:29,760 --> 00:27:32,359
ponieważ one trafiają do każdego.

308
00:27:34,680 --> 00:27:38,199
Karol Wojtyła odwiedził Waszyngton
na 2 lata przed wyborem na papieża.

309
00:27:38,240 --> 00:27:42,639
Już wtedy amerykańscy studenci
przewidywali werdykt
kolegium kardynalskiego.

310
00:27:42,680 --> 00:27:45,239
Dał wspaniały wykład po angielsku
o wolności.

311
00:27:45,280 --> 00:27:49,639
Spotkałem go później
i jeszcze bardziej poruszył mnie
jego umysł i sposób życia.

312
00:27:49,680 --> 00:27:53,879
Sposób życia,
który także połączył papieża Polaka
z ówczesnym prezydentem USA

313
00:27:53,920 --> 00:27:55,599
prawdziwą przyjaźnią.

314
00:27:55,640 --> 00:28:00,319
Dwóch aktorów-sportowców,
którzy przeżyli zamachy
na swoje życie, złączyło siły,

315
00:28:00,360 --> 00:28:02,079
by zwalczyć komunizm.

316
00:28:02,120 --> 00:28:05,679
Przez cały czas prezydentury Reagana
ta więź była mocna

317
00:28:05,720 --> 00:28:09,159
i ostatecznie doprowadziła
do upadku muru berlińskiego

318
00:28:09,200 --> 00:28:13,239
i przyniosła wolność nie tylko Polsce,
ale i całej Europie.

319
00:28:14,160 --> 00:28:19,399
Bo obaj mówili
od początku wspólnym językiem
- językiem wolności właśnie.

320
00:28:22,960 --> 00:30:59,959