1
00:00:18,040 --> 00:00:21,559
Powroty z weekendu.
Tragedia na przejeździe kolejowym
na Mazurach.

2
00:00:21,600 --> 00:00:25,479
Finisz kampanii. Minimalne różnice
między Harris i Trumpem.

3
00:00:25,520 --> 00:00:29,759
Gniew Hiszpanów.
Król obrzucony błotem
przez powodzian.

4
00:00:46,920 --> 00:00:51,079
Dobry wieczór, Zbigniew Łuczyński.
Pora na powroty z długiego weekendu.

5
00:00:51,120 --> 00:00:53,919
W całym kraju na drogach
widać wzmożony ruch.

6
00:00:53,960 --> 00:00:57,759
O bezpieczeństwo i przestrzeganie
przepisów dbają policjanci,

7
00:00:57,800 --> 00:01:02,319
których na drogach jest więcej
niż na co dzień,
bo nadal trwa akcja "Znicz".

8
00:01:02,360 --> 00:01:06,999
Niestety do tragicznego wypadku
doszło kilka godzin temu
w Warmińsko-Mazurskiem.

9
00:01:07,040 --> 00:01:11,879
5-osobowa rodzina nie żyje.
Ich auto wjechało
pod pędzący pociąg.

10
00:01:13,840 --> 00:01:16,079
To niezwykle tragiczny
koniec weekendu.

11
00:01:16,120 --> 00:01:20,479
W okolicach wsi Karwica Mazurska
na trasie kolejowej
między Rucianem-Nidą a Spychowem,

12
00:01:20,520 --> 00:01:26,119
na niestrzeżonym przejeździe kolejowym
samochód z pięcioosobową rodziną
wjechał wprost pod pędzący pociąg.

13
00:01:26,160 --> 00:01:30,839
Pogotowie ratunkowe przekazało nam
informację o pięciu osobach
wewnątrz pojazdu.

14
00:01:30,880 --> 00:01:35,199
Niestety, tragiczne wieści
były takie, że wszystkie pięć osób
zginęło na miejscu,

15
00:01:35,240 --> 00:01:37,559
widoki są tam bardzo drastyczne.

16
00:01:38,000 --> 00:01:41,999
Na miejscu pracuje prokurator.
Nikomu z pasażerów pociągu
nic się nie stało.

17
00:01:42,040 --> 00:01:45,479
W Słupsku w tym miejscu w nocy
pijany kierowca BMW
zabił 24-latka.

18
00:01:45,520 --> 00:01:48,399
Sprawca jeszcze młodszy od ofiary
- lat 20.

19
00:01:52,720 --> 00:01:56,719
Tragedia, jest to niedopuszczalne,
żeby tak młode osoby zabijały
inne osoby pod wpływem alkoholu.

20
00:01:56,760 --> 00:01:59,399
Kierowca tego samochodu
miał prawie 2 promile.

21
00:01:59,440 --> 00:02:02,399
Na łuku drogi stracił panowanie
nad pojazdem, uderzył w barierki,

22
00:02:02,440 --> 00:02:05,399
następnie ten samochód dachował,
potrącając 6 osób.

23
00:02:05,440 --> 00:02:09,159
Młody mężczyzna zginął na miejscu.
5 osób zostało rannych
- jedna poważnie.

24
00:02:09,200 --> 00:02:13,199
Pacjentka w stanie ciężkim
leży na oddziale neurochirurgii.

25
00:02:13,240 --> 00:02:17,279
Do sprawcy tej tragedii
nie dotarły powtarzane apele
policji i ekspertów.

26
00:02:17,320 --> 00:02:20,359
Teraz, w okresie Wszystkich Świętych,
powtarzane przecież jak mantra.

27
00:02:20,400 --> 00:02:21,879
O trzeźwości za kierownicą.

28
00:02:21,920 --> 00:02:24,479
Nie ma bezpiecznej
dawki alkoholu we krwi.

29
00:02:24,520 --> 00:02:28,519
Już nawet minimalna ilość
ma negatywny wpływ
na reakcje kierującego.

30
00:02:28,560 --> 00:02:33,119
Przez ostatnie 3 dni policyjne
patrole wyłapały prawie
700 pijanych kierowców.

31
00:02:33,160 --> 00:02:37,119
Są to dane przeciętne.
To pokazuje skuteczność
naszych działań z jednej strony,

32
00:02:37,160 --> 00:02:39,879
ale też problem
jaki na naszych drogach istnieje.

33
00:02:39,920 --> 00:02:43,359
Jeszcze przed działaniami
świątecznymi, w poniedziałek było to,

34
00:02:43,400 --> 00:02:46,599
jednego dnia, 433 zatrzymanych
nietrzeźwych kierowców.

35
00:02:46,640 --> 00:02:48,439
Dla mnie potencjalnych zabójców.

36
00:02:48,480 --> 00:02:51,599
Te 3 dni były też dużo mniej
tragiczne niż początek tygodnia.

37
00:02:51,640 --> 00:02:52,799
Były 133 wypadki.

38
00:02:52,840 --> 00:02:54,599
Zginęły w tym czasie 3 osoby.

39
00:02:54,640 --> 00:02:58,959
W poniedziałek i wtorek
mieliśmy w Polsce po 10 ofiar
śmiertelnych dziennie.

40
00:02:59,000 --> 00:03:01,399
To jeszcze nie koniec
policyjnej akcji "Znicz"

41
00:03:01,440 --> 00:03:03,639
i fali powrotów
ze świątecznego weekendu.

42
00:03:03,680 --> 00:03:06,759
W teorii wiemy, jak wybierać się
w trasę, by było bezpiecznie.

43
00:03:06,800 --> 00:03:09,359
Wcześniej wyjechać chyba
i to wszystko, nie?

44
00:03:09,400 --> 00:03:12,359
Nie ma co kombinować,
nie spieszyć się na łeb, na szyję.

45
00:03:12,400 --> 00:03:14,839
Dostosować prędkość do warunków.

46
00:03:14,880 --> 00:03:16,799
Ważny jest też odpoczynek.

47
00:03:16,840 --> 00:03:20,919
Kierowca powinien robić dłuższe
przerwy, jeżeli ta trasa jest dłuższa,

48
00:03:20,960 --> 00:03:24,599
mniej więcej co 2, 3 godziny,
nawet wtedy,
kiedy nie odczuwa zmęczenia.

49
00:03:24,640 --> 00:03:29,039
Tak aby się nie spieszyć,
bo warto dojechać lekko spóźnionym,
niż nie dojechać wcale.

50
00:03:29,080 --> 00:03:31,479
No przede wszystkim
zachować trzeźwość,

51
00:03:31,520 --> 00:03:35,839
zachować bezpieczeństwo
w trakcie jazdy i też szacunek
do innych kierowców.

52
00:03:35,880 --> 00:03:36,879
I do pieszych.

53
00:03:36,920 --> 00:03:42,079
Którzy w starciu
z rozpędzonym samochodem
- jak w Słupsku - nie mają szans.

54
00:03:43,160 --> 00:03:46,679
Oglądają państwo 19.30,
a dziś jeszcze:

55
00:03:49,000 --> 00:03:50,839
Kosztowne palenie.

56
00:03:50,880 --> 00:03:53,399
Przysłuży się to zdrowiu publicznemu.

57
00:03:53,440 --> 00:03:55,879
Podwyżki są bezprecedensowo wysokie.

58
00:03:55,920 --> 00:03:58,959
Mogą doprowadzić do załamania rynku.

59
00:03:59,000 --> 00:04:03,519
Pierwszy set męczarnie,
w drugim było wcale nie lepiej,
ale się podniosła.

60
00:04:03,560 --> 00:04:05,079
Powrót Igi.

61
00:04:05,360 --> 00:04:09,759
Mężczyźni nie lubią się badać,
nie lubią też rozmawiać na ten temat.

62
00:04:09,800 --> 00:04:11,479
Panowie - do badań.

63
00:04:11,520 --> 00:04:16,879
Nowotwór prostaty jest
najczęściej występującym
typem nowotworu wśród mężczyzn.

64
00:04:18,640 --> 00:04:23,239
To już ostatnia prosta
przed wyborami prezydenckimi
w Stanach Zjednoczonych.

65
00:04:23,280 --> 00:04:28,599
W najbliższy wtorek Amerykanie
dokonają wyboru pomiędzy Kamalą Harris
a Donaldem Trumpem.

66
00:04:28,640 --> 00:04:30,759
Kampanię śledzą nasi reporterzy.

67
00:04:30,800 --> 00:04:35,279
Witold Tabaka podążający w ślad
za kandydatem Republikanów
jest w Miami

68
00:04:35,320 --> 00:04:40,759
oraz Marcin Antosiewicz
towarzyszący kandydatce Demokratów,
który jest w Detroit.

69
00:04:40,800 --> 00:04:46,999
Marcin, jeden z byłych prezydentów
swoim hasłem wyborczym uczynił zdanie
"Gospodarka, głupcze".

70
00:04:47,040 --> 00:04:48,919
Bill Clinton wybory wygrał.

71
00:04:48,960 --> 00:04:53,399
A jak sprawy gospodarki
postrzegają kandydaci w tej kampanii?

72
00:05:03,400 --> 00:05:12,399
Donald Trump ma nadzieję,

73
00:05:12,440 --> 00:05:15,839
że postpandemiczna inflacja zapewni
mu powrót do Białego Domu,

74
00:05:15,880 --> 00:05:17,439
bo choć Joe Biden zrezygnował,

75
00:05:17,480 --> 00:05:21,879
ich wynik zależy także od jego
prezydentury,

76
00:05:21,920 --> 00:05:24,359
w której jego wiceprezydentką
była Kamala Harris.

77
00:05:24,400 --> 00:05:26,159
To i dla niej największe obciążenie.

78
00:05:26,200 --> 00:05:30,399
Kilkanaście godzin przed wyborami
wzięła udział w komediowym programie
telewizyjnym.

79
00:05:30,440 --> 00:05:33,239
Teraz uczestniczy w nabożeństwie
w kościele w Detroit,

80
00:05:33,280 --> 00:05:36,279
do którego tradycyjnie uczęszcza
bardzo wielu Afroamerykanów.

81
00:05:36,320 --> 00:05:38,559
Detroit to kolebka amerykańskiego
przemysłu,

82
00:05:38,600 --> 00:05:40,479
to tu narodził się amerykański
dobrobyt.

83
00:05:40,520 --> 00:05:42,479
Amerykański sen
zaczął się właśnie tu.

84
00:05:42,520 --> 00:05:43,679
I tu się skończył.

85
00:05:43,720 --> 00:05:47,079
"Mówili mi, że tutaj były fabryki.
Nie wiem, co produkowały.

86
00:05:47,480 --> 00:05:51,519
W Detroit 111 lat temu Henry Ford
stworzył pierwszą
linię produkcyjną aut.

87
00:05:51,560 --> 00:05:55,359
Po kilkunastu latach
masowa produkcja
rozprzestrzeniła się na całą Amerykę.

88
00:05:55,400 --> 00:05:57,799
Wraz z nadejściem globalizacji
w połowie lat 70.

89
00:05:57,840 --> 00:06:01,079
zaczęto sprowadzać
bardziej ekonomiczne samochody
z zagranicy,

90
00:06:01,120 --> 00:06:02,879
a produkcję przenosić do Chin.

91
00:06:02,920 --> 00:06:05,599
10 lat temu miasto
ogłosiło bankructwo.

92
00:06:05,640 --> 00:06:09,599
"Kraj skończy jak Detroit,
jeśli Harris będzie
waszym prezydentem.

93
00:06:09,640 --> 00:06:13,159
Jak na nią zagłosujecie,
to stworzycie sobie niezły bałagan".

94
00:06:13,200 --> 00:06:18,039
Donald Trump wykorzystuje
post-pandemiczny kryzys do ataku
na rządy Bidena i Harris.

95
00:06:18,080 --> 00:06:21,479
Od czasu przejęcia przez nich władzy
inflacja urosła o 20 procent,

96
00:06:21,520 --> 00:06:25,039
koszty produktów spożywczych wzrosły
o ponad 23 procent.

97
00:06:25,080 --> 00:06:29,559
"Potrzebujemy pieniędzy!
Inflacja zżera nasze pieniądze".

98
00:06:29,600 --> 00:06:33,719
Obecnie inflacja spadła poniżej 2,5%.
Stopa bezrobocia do 4%.

99
00:06:33,760 --> 00:06:36,559
Ale trauma ostatnich lat
wpływa na nastroje.

100
00:06:36,600 --> 00:06:40,719
Trump cieszy się
większą od Harris wiarygodnością,
jeśli chodzi o gospodarkę.

101
00:06:40,760 --> 00:06:44,919
Szczególnie wśród młodych mężczyzn.
Pomaga mu Elon Musk,
najbogatszy Amerykanin.

102
00:06:44,960 --> 00:06:47,879
Historia jego sukcesu imponuje
także młodym Afro-Amerykanom,

103
00:06:47,920 --> 00:06:50,759
którzy w przeszłości stali
przy Partii Demokratycznej.

104
00:06:50,800 --> 00:06:53,279
Harris musi jednak
walczyć o ich głosy.

105
00:06:53,320 --> 00:06:56,359
"Na szczycie mojej listy
jest obniżenie kosztów życia.

106
00:06:56,400 --> 00:06:59,199
Na tym będę się skupiać każdego dnia
jako prezydent.

107
00:06:59,240 --> 00:07:03,239
Obniżę podatki klasy średniej,
wprowadzę pierwszy w historii

108
00:07:03,280 --> 00:07:05,159
federalny zakaz
zawyżania cen żywności.

109
00:07:05,200 --> 00:07:08,319
Obiecuje także ulgi podatkowe
na dzieci, na kupno pierwszego domu

110
00:07:08,360 --> 00:07:10,759
i na rozpoczęcie
działalności gospodarczej.

111
00:07:10,800 --> 00:07:15,279
Trump chce wszystko załatwić cłami
na zagraniczne produkty z Chin,
ale także z Europy.

112
00:07:15,320 --> 00:07:18,559
"Dla mnie najpiękniejszym słowem
w słowniku jest cło".

113
00:07:18,600 --> 00:07:22,159
Wyższe cła mają także zatrzymać
przenoszenie produkcji do Azji.

114
00:07:22,200 --> 00:07:25,079
Za co dziękują mu związkowcy
z przemysłu stalowego.

115
00:07:25,120 --> 00:07:28,999
"Pan jest moim bohaterem,
największym prezydentem w historii".

116
00:07:29,040 --> 00:07:32,559
Związkowcy z przemysłu motoryzacyjnego
stoją przy Harris.

117
00:07:32,600 --> 00:07:35,439
Opuszczone fabryki
na przedmieściach zastąpiły nowe.

118
00:07:35,480 --> 00:07:38,359
Miasto odradza się z ruin.
Amerykański sen wraca.

119
00:07:38,400 --> 00:07:41,639
"Detroit wraca do świetności.
Jest dużo do zrobienia".

120
00:07:41,680 --> 00:07:47,279
"Pojawiło się dużo miejsc
pracy w nowych fabrykach".

121
00:07:47,440 --> 00:07:52,599
"Zmiana w mieście jest o 180 stopni.
Duża zmiana odkąd byłem dzieckiem".

122
00:07:53,320 --> 00:07:59,279
Jednak wielu jak David,
były żołnierz i nauczyciel wciąż
potrzebuje więcej niż jednej pracy.

123
00:07:59,440 --> 00:08:01,959
"Nikt niczego ci da.
Nic nie jest za darmo.

124
00:08:02,000 --> 00:08:05,199
Rząd nie rozwiąże
wszystkich twoich problemów".

125
00:08:05,520 --> 00:08:10,199
Do miasta powoli wracają
amerykański optymizm i wiara w siebie.

126
00:08:12,680 --> 00:08:15,959
Teraz Witold Tabaka.
Jesteś w Palm Beach na Florydzie.

127
00:08:16,000 --> 00:08:20,399
To stan, o którym słyszeliśmy
ostatnio w kontekście
katastrofalnych huraganów,

128
00:08:20,440 --> 00:08:22,559
które przyniosły ogromne straty.

129
00:08:22,600 --> 00:08:24,599
Nie uporano się z nimi do dzisiaj.

130
00:08:24,640 --> 00:08:29,759
Zmiany klimatyczne widać gołym okiem,
jednak Donald Trump
wyraźnie stoi po stronie tych,

131
00:08:29,800 --> 00:08:34,319
którzy kryzys klimatyczny
nazywają zielonym oszustwem.

132
00:08:43,560 --> 00:08:48,399
Tak właśnie jest.

133
00:08:48,440 --> 00:08:52,399
Jesteśmy kilkaset metrów
od ekskluzywnej rezydencji
Donalda Trumpa na Florydzie.

134
00:08:52,440 --> 00:09:05,439
Z polem golfowym i klubem tenisowym.

135
00:09:05,480 --> 00:09:09,439
Donald Trump, jeśli w ogóle bierze
pod uwagę zmiany klimatu
to interesują go one

136
00:09:09,480 --> 00:09:13,039
tylko pod kątem wielkości plaż, które
ma przed swoimi nieruchomościami.

137
00:09:13,080 --> 00:09:16,959
Chodzi o to, że jeżeli poziom oceanów
wzrośnie, to jego plaża się
zmniejszy.

138
00:09:17,000 --> 00:09:19,199
Żadnych innych skutków zmiany klimatu
nie widzi.

139
00:09:19,240 --> 00:09:23,199
Tej jesieni huragany
siały spustoszenie na Florydzie,
w Georgii i Karolinie Północnej.

140
00:09:23,240 --> 00:09:26,359
Nigdy w życiu
czegoś takiego nie doświadczyłam.
Myślałam, że zaraz umrę.

141
00:09:26,400 --> 00:09:27,719
Miesiąc od tamtych wydarzeń

142
00:09:27,760 --> 00:09:30,879
ponad 100 tys. mieszkańców
Karoliny Północnej
nadal nie ma pitnej wody.

143
00:09:30,920 --> 00:09:34,839
Naukowcy nie mają wątpliwości,
że to zmiany klimatu
doprowadziły do tego,

144
00:09:34,880 --> 00:09:38,799
że opady były tak intensywne,
a przez to niszczycielskie
nawet w głębi lądu.

145
00:09:38,840 --> 00:09:41,959
Co innego sądzą
niektórzy zwolennicy Donalda Trumpa.

146
00:09:42,000 --> 00:09:44,559
Rząd chciał te tereny,
dlatego to zrobił.

147
00:09:44,600 --> 00:09:45,879
- Co masz na myśli?

148
00:09:45,920 --> 00:09:50,079
- Stworzyli sztucznie tornada.
Manipulują pogodą.

149
00:09:50,280 --> 00:09:54,079
Dla samego Donalda Trumpa
zmiany klimatu to mistyfikacja.

150
00:09:54,120 --> 00:09:59,239
Zakończę ten zielony przekręt,
jeden z największych przekrętów
w historii.

151
00:09:59,280 --> 00:10:04,119
Tymczasem już 51% Amerykanów,
podobnie jak 97% naukowców na świecie,

152
00:10:04,160 --> 00:10:06,719
uważa, że ekstremalne
zjawiska pogodowe

153
00:10:06,760 --> 00:10:09,879
to efekt zmian klimatu
wywołanych przez człowieka.

154
00:10:09,920 --> 00:10:14,879
Dla Trumpa oznacza to tylko tyle,
że plaża przy jego hotelach
nieco się zmniejszy.

155
00:10:14,920 --> 00:10:19,079
Cały czas mówią o tym,
że ocean podniesie się
za 500 lat o 1/8 cala.

156
00:10:19,120 --> 00:10:21,519
Kogo to, do cholery, obchodzi?

157
00:10:21,560 --> 00:10:23,599
I na każdym wiecu powtarza:

158
00:10:23,640 --> 00:10:26,239
Drill, drill, drill.
Frack, frack, frack.

159
00:10:26,280 --> 00:10:30,439
Czyli wydobywaj ropę
i - metodą szczelinowania
- gaz łupkowy.

160
00:10:30,480 --> 00:10:33,519
Trump straszy,
że Kamala Harris zakaże wydobycia,

161
00:10:33,560 --> 00:10:36,039
przez co wszystko będzie
jeszcze droższe.

162
00:10:36,080 --> 00:10:37,719
Nie zakażę szczelinowania.

163
00:10:37,760 --> 00:10:41,839
Nie zakazałam szczelinowania
jako wiceprezydentka
Stanów Zjednoczonych.

164
00:10:41,880 --> 00:10:45,999
I tak naprawdę to ja
przeważyłam w głosowaniu nad ustawą
o redukcji inflacji,

165
00:10:46,040 --> 00:10:48,799
która otworzyła nowe umowy dzierżawy
na szczelinowanie.

166
00:10:48,840 --> 00:10:53,679
W poglądach Kamali Harris faktycznie
zaszła pewna zmiana - zauważa
profesor Carolyn Kissane.

167
00:10:53,720 --> 00:10:57,159
Kiedy 4 lata temu kandydowała
na stanowisko wiceprezydenta,

168
00:10:57,200 --> 00:10:59,839
chciała zakazać szczelinowania
gazu ziemnego.

169
00:10:59,880 --> 00:11:03,759
Później jednak
wspierała wydobycie ropy i gazu.
Dziś produkcja jest rekordowa.

170
00:11:03,800 --> 00:11:07,679
Ale równolegle administracja
Joe Bidena poprzez ustawę
o redukcji inflacji

171
00:11:07,720 --> 00:11:12,039
daje pieniądze
na panele fotowoltaiczne,
magazyny energii czy wiatraki.

172
00:11:12,080 --> 00:11:18,599
To największa w historii
inwestycja w czystą energię
i bezpieczeństwo energetyczne Ameryki.

173
00:11:18,640 --> 00:11:22,759
Łącznie 369 mld dolarów
do wydania w 10 lat.

174
00:11:22,800 --> 00:11:25,759
Kamala Harris chce kontynuować
zielone inwestycje.

175
00:11:25,800 --> 00:11:28,119
Donald Trump
zapowiada uchylenie ustawy,

176
00:11:28,160 --> 00:11:31,799
wycofanie środków
i powrót do dominacji paliw kopalnych.

177
00:11:31,840 --> 00:11:34,799
W czasie pierwszej prezydentury
podjął już decyzję

178
00:11:34,840 --> 00:11:39,279
o wycofaniu Stanów Zjednoczonych
z paryskich porozumień klimatycznych.

179
00:11:39,320 --> 00:11:43,879
W jego ocenie, obniżanie emisji CO2
jest niekorzystne
dla amerykańskiego przemysłu.

180
00:11:43,920 --> 00:11:50,479
Stany Zjednoczone, obok Chin i Indii,
odpowiadają za 40 procent emisji
gazów cieplarnianych.

181
00:11:53,040 --> 00:11:55,599
Amerykańskim wyborom
przygląda się świat.

182
00:11:55,640 --> 00:12:01,439
W polskim świecie politycznym
słychać raczej głosy mówiące o tym,
że bez względu na to, kto wygra,

183
00:12:01,480 --> 00:12:07,719
to najważniejsze są dobre relacje
z przyszłym prezydentem
i gwarancje naszego bezpieczeństwa.

184
00:12:07,760 --> 00:12:13,439
Gdyby jednak przyjrzeć się bliżej,
to polityczne sympatie i poparcie
widać już wyraźniej.

185
00:12:13,480 --> 00:12:17,879
Na pytanie: Harris czy Trump
odpowiedział też premier Donald Tusk.

186
00:12:17,920 --> 00:12:21,919
A więcej o preferencjach
polskich polityków
przed amerykańskimi wyborami

187
00:12:21,960 --> 00:12:24,319
- Arkadiusz Pogłud.

188
00:12:24,520 --> 00:12:27,559
Wiec wyborczy Donalda Trumpa
w Salem w Wirginii.

189
00:12:27,600 --> 00:12:31,319
W tłumie tuż za plecami
kandydata Republikanów
na prezydenta USA

190
00:12:31,360 --> 00:12:35,239
bijący brawo Dominik Tarczyński,
europoseł PiS.

191
00:12:35,280 --> 00:12:39,199
To wyraźny znak, komu w tych wyborach
kibicuje opozycja w Polsce.

192
00:12:39,240 --> 00:12:41,479
Chciałbym, żeby wygrał Donald Trump,

193
00:12:41,520 --> 00:12:45,039
choć nie każdy Donald na świecie
będzie zadowolony,
że wygra Donald Trump.

194
00:12:45,080 --> 00:12:49,519
Koalicji rządowej
zdecydowanie bliżej do demokratów
i wizji prezydentury Kamali Harris.

195
00:12:49,560 --> 00:12:52,519
W sondażach ma minimalną przewagę
nad Trumpem.

196
00:12:52,560 --> 00:12:55,279
Na tyle małą, że odpowiedzi na pytanie

197
00:12:55,320 --> 00:12:58,559
postawione przez premiera
w mediach społecznościowych
nie udzielają.

198
00:12:58,600 --> 00:13:00,079
Harris czy Trump?

199
00:13:00,120 --> 00:13:04,719
Niezależnie od wyniku
era geopolitycznego korzystania
z zewnętrznych źródeł dobiegła końca.

200
00:13:04,760 --> 00:13:07,799
Według amerykanisty Jana Misiuny
Polska i Europa mogą pójść

201
00:13:07,840 --> 00:13:12,359
w stronę większej niezależności
od amerykańskiego wsparcia
w przypadku wygranej Trumpa.

202
00:13:12,400 --> 00:13:15,239
Jak nie teraz, to za cztery lata,
za osiem,

203
00:13:15,280 --> 00:13:19,079
może dojść do takiej sytuacji,
kiedy po prostu
będziemy musieli działać sami.

204
00:13:19,120 --> 00:13:22,039
Bez względu na to,
jaki będzie wynik wyborów,

205
00:13:22,080 --> 00:13:24,639
my powinniśmy budować
nasz potencjał obronny w Europie.

206
00:13:24,680 --> 00:13:26,999
Bezpieczeństwo - to słowo
w kontekście Stanów Zjednoczonych

207
00:13:27,040 --> 00:13:29,639
i trwającej wojny na Ukrainie
pada najczęściej.

208
00:13:29,680 --> 00:13:34,239
To, kto stanie na czele
mocarstwa za oceanem,
może mieć duży wpływ na jej losy.

209
00:13:34,280 --> 00:13:38,479
Zapowiedzi obojga kandydatów
są skrajnie różne
i różnie też oceniane.

210
00:13:38,520 --> 00:13:42,239
Donald Trump
miał tę skuteczną umiejętność
kończenia wojen,

211
00:13:42,280 --> 00:13:44,919
obecna administracja
jakoś tego nie potrafi.

212
00:13:44,960 --> 00:13:49,679
Kamala Harris,
która jest kontynuatorką
tej administracji i tej linii,

213
00:13:49,720 --> 00:13:52,319
ewidentnie
gwarantuje bezpieczeństwo Polski.

214
00:13:52,360 --> 00:13:55,039
Ona jest gwarantem tego,
że Stany Zjednoczone

215
00:13:55,080 --> 00:13:58,039
dalej będą wspierały Ukrainę
i cały nasz region.

216
00:13:58,080 --> 00:14:02,839
Pokazuje to liczba i wartość
dotychczasowych amerykańskich
pakietów wsparcia wojskowego

217
00:14:02,880 --> 00:14:06,119
przekazywanych Kijowowi
przez Waszyngton
za kadencji Joe Bidena.

218
00:14:06,160 --> 00:14:09,959
Polską rację stanu jest zacieśnianie
sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi.

219
00:14:13,320 --> 00:14:17,559
Na kilkadziesiąt godzin przed wyborami
w USA nikt nie ma wygranej w kieszeni.

220
00:14:17,600 --> 00:14:19,879
Walka będzie się toczyć
do ostatniego głosu.

221
00:14:19,920 --> 00:14:22,639
Za oceanem to norma
już od przeszło dekady.

222
00:14:22,680 --> 00:14:26,479
2012 rok, Barack Obama,
to były chyba ostatnie takie wybory,

223
00:14:26,520 --> 00:14:34,879
kiedy jeden z kandydatów
z dużą pewnością te wybory wygrał.

224
00:14:34,920 --> 00:14:39,559
Teraz o wygranej mogą decydować
głosy kilku milionów
Polonii amerykańskiej.

225
00:14:39,600 --> 00:14:42,919
Kamala Harris kilka dni temu
napisała list z podziękowaniami

226
00:14:42,960 --> 00:14:45,759
dla Polaków i Amerykanów
polskiego pochodzenia.

227
00:14:45,800 --> 00:14:48,479
To z okazji Miesiąca
Dziedzictwa Polsko-Amerykańskiego.

228
00:14:48,520 --> 00:14:52,319
Republikanie nie wpuszczają
dziennikarzy TVP
na wiece Donalda Trumpa.

229
00:14:52,360 --> 00:14:57,559
To ograniczenie dostępu do informacji
dla Polonii amerykańskiej.

230
00:15:03,440 --> 00:15:08,839
W hiszpańskich prowincjach
przez które przeszła wielka powódź
ciągle trwa poszukiwanie zaginionych.

231
00:15:08,880 --> 00:15:12,759
Wiadomo już o ponad 200 ofiarach,
ale ten bilans może się zmienić,

232
00:15:12,800 --> 00:15:16,439
bo nadal jest wiele miejsc,
gdzie ratownicy nie mogą dotrzeć.

233
00:15:16,480 --> 00:15:20,519
Do Walencji dotarł Król Hiszpanii,
a razem z nim premier tego kraju.

234
00:15:20,560 --> 00:15:25,119
Ich powitanie nie było królewskie,
bo w ruch poleciały kamienie i błoto.

235
00:15:25,160 --> 00:15:29,239
O fali złości
na przemian z falą solidarności.

236
00:15:29,920 --> 00:15:34,999
"To tragedia.
Zostało mi tylko to, co mam na sobie".

237
00:15:35,200 --> 00:15:41,079
Ta rodzina z Alfafar w powodzi
straciła dosłownie wszystko.

238
00:15:41,120 --> 00:15:46,559
"Patrzcie, Wejdźcie do środka.
Mój dziadek nie ma nawet
się w co ubrać.

239
00:15:46,600 --> 00:15:50,159
Przepraszam, już nie dajemy rady".

240
00:15:50,480 --> 00:15:53,319
Mieszkają w gruzowisku
i wśród góry śmieci.

241
00:15:53,360 --> 00:15:56,599
I do dziś nie otrzymali żadnej pomocy.

242
00:15:56,640 --> 00:16:00,199
Takich przypadków
są w Hiszpanii tysiące.

243
00:16:00,240 --> 00:16:06,239
Od powodzi minęło już 5 dni,
a do wielu miejsc
wciąż nie dotarły służby.

244
00:16:06,280 --> 00:16:10,199
Właśnie dlatego wściekły tłum,
przy okrzykach "mordercy"

245
00:16:10,240 --> 00:16:18,159
błotem obrzucił króla Filipa VI
i królową Letizię,
którzy odwiedzili zalane tereny.

246
00:16:18,200 --> 00:16:21,639
"Gdzie jest wojsko? Gdzie?

247
00:16:21,680 --> 00:16:25,599
Są tu tylko cztery ciężarówki,
cztery ciężarówki!"

248
00:16:25,760 --> 00:16:28,199
"Są wszędzie,
ale ta prowincja jest duża".

249
00:16:28,240 --> 00:16:32,119
"Błagam, pomóżcie nam.
Pomaga tu całe miasto,
ale my potrzebujemy wojska".

250
00:16:32,160 --> 00:16:35,079
Powodzianie zarzucają władzom
nie tylko brak pomocy,

251
00:16:35,120 --> 00:16:38,919
ale też brak ostrzeżeń
przed zbliżającą się wielką wodą.

252
00:16:39,880 --> 00:16:43,599
"Było wiadomo, że nadchodzi powódź
i nikt nas nie ostrzegł!"

253
00:16:43,640 --> 00:16:47,839
Brak ostrzeżeń to główny powód
historycznie wysokiej liczby ofiar.

254
00:16:47,880 --> 00:16:50,999
Zginęło już co najmniej 217 osób,

255
00:16:51,040 --> 00:16:57,359
ale policja otrzymała aż 2,5 tys.
zgłoszeń od tych,
których bliscy zaginęli.

256
00:16:57,400 --> 00:17:02,439
Strażacy w zmiażdżonych samochodach
wciąż odnajdują ciała całych rodzin.

257
00:17:02,480 --> 00:17:09,119
"W tym samochodzie byli martwi ludzie.
Ojciec z żoną i dzieckiem.
To nieszczęście".

258
00:17:09,160 --> 00:17:14,079
Zadanie jest trudne,
sprawdzenia wymaga wciąż
tysiące garaży i piwnic.

259
00:17:14,120 --> 00:17:17,199
"Tutaj mamy nasz rewir.
Sprawdzamy wszystkie ulice.

260
00:17:17,240 --> 00:17:19,119
Nie wiemy,
czy w środku są ludzie.

261
00:17:19,160 --> 00:17:22,079
Jedyne co możemy zrobić,
to zapytać sąsiadów,
czy kogoś brakuje".

262
00:17:22,120 --> 00:17:26,639
By ułatwić pracę ratunkową,
rząd od samorządów
przejął zarządzanie kryzysowe.

263
00:17:26,680 --> 00:17:30,439
Zakazał też dostępu
do zalanych terenów wolontariuszom.

264
00:17:30,480 --> 00:17:33,719
W sobotę do pomocy zgłosiło się
100 tys. osób,

265
00:17:33,760 --> 00:17:36,079
ale w niektórych miastach
jest już zbyt niebezpiecznie
ze względu na gruz i bród.

266
00:17:39,360 --> 00:17:43,839
Ministerstwo Zdrowia wydało
nowe wytyczne dotyczące
pomocy powodzianom,

267
00:17:43,880 --> 00:17:46,199
w wielu miejscach
trzeba nosić maseczki,

268
00:17:46,240 --> 00:17:49,159
w zalegających odpadach
mnożą się bakterie,

269
00:17:49,200 --> 00:17:53,319
co może powodować ryzyko chorób,
a nawet epidemii.

270
00:17:53,360 --> 00:17:55,319
Na dodatek znów ma mocno padać.

271
00:17:55,360 --> 00:17:59,799
Agencja meteorologiczna
wydała dla Walencji
kolejny czerwony alert,

272
00:17:59,840 --> 00:18:03,079
a to oznacza zagrożenie
dla zdrowia i życia.

273
00:18:07,000 --> 00:18:10,479
Czas, w którym szczególnie tłumnie
odwiedzamy cmentarze,

274
00:18:10,520 --> 00:18:14,039
aby zapalić na grobach
naszych bliskich znicze,
dobiega końca.

275
00:18:14,080 --> 00:18:18,599
Piękna tradycja niesie ze sobą
także problem,
jakim są tysiące ton odpadów.

276
00:18:18,640 --> 00:18:22,119
Z powodzeniem funkcjonują już
tzw. zniczodzielnie.

277
00:18:22,160 --> 00:18:25,599
Wielu z nas decyduje się
na powtórne użycie szklanych zniczy.

278
00:18:25,640 --> 00:18:30,639
A jak można być bardziej eko
podczas Wszystkich Świętych?

279
00:18:31,400 --> 00:18:36,679
Prawie 120 tys. ton śmieci
trafi po tym weekendzie z cmentarzy
na wysypiska.

280
00:18:36,720 --> 00:18:38,879
Kupujemy mnóstwo, a później wyrzucamy.

281
00:18:38,920 --> 00:18:41,919
Takie szacunki,
które zostały wykonane ostatnio,

282
00:18:41,960 --> 00:18:45,879
wskazują, że mniej więcej
na jeden grób, który odwiedzamy,
to jest 9 kg odpadów.

283
00:18:45,920 --> 00:18:49,239
Znicze, doniczki od kwiatów,
same rośliny i sztuczne ozdoby

284
00:18:49,280 --> 00:18:51,799
zazwyczaj trafiają
do wspólnego kontenera.

285
00:18:51,840 --> 00:18:54,159
Wszyscy wrzucają
do jednego pojemnika,

286
00:18:54,200 --> 00:18:58,079
jednak tam jest dużo śmieci zielonych,
które można by wrzucić do bio.

287
00:18:58,120 --> 00:19:02,599
Jest szkło, plastik,
tak że chyba powinniśmy
to bardziej rozdzielać.

288
00:19:02,640 --> 00:19:07,239
Segregacja zależy od umowy
między właścicielem cmentarza
a firmą prowadzącą zbiórkę.

289
00:19:07,280 --> 00:19:09,639
We Wrocławiu sprawa jest pod kontrolą.

290
00:19:09,680 --> 00:19:13,079
Na cmentarzach znajdują się
pojemniki do segregacji odpadów,

291
00:19:13,120 --> 00:19:16,639
ale dodatkowo
na największych cmentarzach
można pobrać worki.

292
00:19:16,680 --> 00:19:22,359
Te worki są na kwiaty,
które już straciły swoją wartość.

293
00:19:22,400 --> 00:19:24,719
Rośliny można przerobić na kompost.

294
00:19:24,760 --> 00:19:28,999
Ale tylko niewielka część
cmentarnych odpadów
trafia do recyklingu,

295
00:19:29,040 --> 00:19:32,799
bo jakość materiałów,
z których są wykonane, jest słaba.

296
00:19:32,840 --> 00:19:36,919
Ze szkła po zniczach zwykle nie można
zrobić słoików czy butelek na napoje,

297
00:19:36,960 --> 00:19:40,879
bo w składzie są substancje
niewskazane do opakowań spożywczych.

298
00:19:40,920 --> 00:19:45,199
Ratunkiem przed marnowaniem
mogą być coraz bardziej popularne
zniczodzielnie.

299
00:19:45,240 --> 00:19:48,999
To półki przy cmentarzach,
gdzie można szklany znicz zostawić,

300
00:19:49,040 --> 00:19:52,719
tak by inna osoba mogła go wziąć
i włożyć do środka wkład.

301
00:19:52,760 --> 00:19:58,239
Jest to dobre ze względu na to,
że nie ma takiego zaśmiecania.

302
00:19:58,280 --> 00:20:03,119
Dzielenie się czymś,
co jest dla wszystkich,
to jest bardzo dobry pomysł.

303
00:20:03,160 --> 00:20:07,999
I sposób na to,
by nie tylko zmniejszyć ilość śmieci,
ale też ograniczyć wydatki.

304
00:20:08,040 --> 00:20:10,479
Ja wykorzystuję po prostu wkłady.

305
00:20:10,520 --> 00:20:18,719
Zmieniam tylko,
żeby nie było nagromadzenia,
wkłady zmieniam.

306
00:20:18,760 --> 00:20:24,199
Używamy zeszłorocznych zniczy,
kupujemy tylko wsady,
ewentualnie te elektryczne.

307
00:20:24,240 --> 00:20:28,599
By było ekologiczniej,
kupujmy znicze szklane
albo ceramiczne.

308
00:20:28,640 --> 00:20:32,319
A jeśli chodzi o rośliny,
stawiajmy na żywe, nie sztuczne.

309
00:20:32,360 --> 00:20:35,679
Równie dobrym pomysłem
jest po prostu umiar.

310
00:20:35,720 --> 00:20:41,159
Nasza pamięć nie polega na tym,
że stawiamy 30 lampionów
na jednym grobie,

311
00:20:41,200 --> 00:20:44,399
tylko że przychodzimy,
wspominamy, jesteśmy.

312
00:20:44,440 --> 00:20:47,839
I zostawiajmy symbol,
a nie kilogramy śmieci.

313
00:20:51,120 --> 00:20:55,359
Senat nie zgłosił poprawek
do nowelizacji ustawy
o podatku akcyzowym,

314
00:20:55,400 --> 00:21:00,079
a więc wiele na to wskazuje,
że będą podwyżki wyrobów tytoniowych
i e-papierosów

315
00:21:00,120 --> 00:21:02,159
oraz tzw. wyrobów nowatorskich.

316
00:21:02,200 --> 00:21:07,119
Budżet ma zyskać wyższe dochody,
a palący pretekst
do rzucenia nałogu,

317
00:21:07,160 --> 00:21:09,479
bo ceny na pewno
nie będą zachęcające

318
00:21:09,520 --> 00:21:13,119
i mają wzrastać
z każdym kolejnym rokiem.

319
00:21:15,680 --> 00:21:18,959
Jak będzie bardzo drogo,
ludzie zerwą z tytoniem

320
00:21:19,000 --> 00:21:22,319
- z takiego założenia
wychodzi resort finansów.

321
00:21:22,360 --> 00:21:26,799
Nieprawdą jest, że w 2027 roku
paczka papierosów
będzie kosztowała 30 zł.

322
00:21:26,840 --> 00:21:30,959
Dużo zależy od tego,
jak koncerny się zachowają,
będzie to około 26-27 złotych.

323
00:21:31,000 --> 00:21:32,999
Zmiany zaakceptował Sejm i Senat.

324
00:21:33,040 --> 00:21:36,759
Podwyżki będą dotyczyły
zarówno tradycyjnych papierosów,

325
00:21:36,800 --> 00:21:40,159
jak i tych podgrzewanych
i elektronicznych.

326
00:21:40,200 --> 00:21:43,599
E-papierosy, których dotyczą
większe akcyzy,

327
00:21:43,640 --> 00:21:49,279
uwzględniają konieczność reakcji
na bardzo dużą konsumpcję
przez dzieci i młodzież

328
00:21:49,320 --> 00:21:52,159
korzystającą często z tych używek.

329
00:21:52,200 --> 00:21:58,679
Pomysłodawcy podwyżek są przekonani,
że do tytoniu zniechęcą
szczególnie młodych ludzi.

330
00:21:58,720 --> 00:22:02,839
Starsze pokolenie
będzie dalej palić, ale młodsi,
myślę, że przestaną.

331
00:22:03,280 --> 00:22:05,679
że ograniczenie
dostępności ekonomicznej

332
00:22:05,720 --> 00:22:08,559
wpływa na spożycie używania tytoniu,
to jest bardzo ważne,

333
00:22:08,600 --> 00:22:11,199
bo choroby odtytoniowe
są przyczyną wielu chorób,

334
00:22:11,240 --> 00:22:14,079
które są głównymi zabójcami
w dzisiejszych społeczeństwach.

335
00:22:14,120 --> 00:22:17,479
Choroba niedokrwienna serca,
przewlekle choroby płuc, żołądka,

336
00:22:17,520 --> 00:22:20,479
nowotwory niemal wszystkich organów
to skutki palenia.

337
00:22:20,520 --> 00:22:24,719
Z badań wynika,
że nowe wyroby tytoniowe
są równie śmiercionośne.

338
00:22:24,760 --> 00:22:28,279
E-papierosy
zostały wprowadzone na rynek

339
00:22:28,320 --> 00:22:32,799
i praktycznie rozprzestrzeniły się
w sposób niekontrolowany.

340
00:22:32,840 --> 00:22:40,239
Z założenia miały służyć ludziom,
którzy chcą rzucić
lub ograniczyć palenie,

341
00:22:40,280 --> 00:22:44,479
czy zredukować skutki palenia
papierosa klasycznego,
o którym mówiliśmy - to się nie udało.

342
00:22:44,520 --> 00:22:48,719
W wyniku chorób odtytoniowych
umiera rocznie ponad 80 tys. Polaków.

343
00:22:48,760 --> 00:22:54,719
Eksperci podkreślają,
że na tle Unii mamy najtańsze
- poza Bułgarią - papierosy.

344
00:22:54,760 --> 00:22:58,599
W Polsce wszyscy palą.

345
00:22:58,920 --> 00:23:03,959
Gdyby było droższe,
może by mniej paliło.

346
00:23:04,160 --> 00:23:06,879
Nieprawda. Kto palił, to będzie palił.

347
00:23:06,920 --> 00:23:12,839
Przedstawiciele koncernów tytoniowych
podkreślają, że ceny papierosów
rosną regularnie.

348
00:23:12,880 --> 00:23:18,639
To są bezprecedensowo wysokie
podwyżki, które mogą spowodować
załamanie się rynku,

349
00:23:18,680 --> 00:23:22,599
efektem czego będzie wzrost
niekontrolowanej szarej strefy,

350
00:23:23,920 --> 00:23:26,999
Jednak według rządu
ceny muszą rosnąć jeszcze szybciej.

351
00:23:27,040 --> 00:23:31,079
Tak ma to wyglądać w kolejnych latach
w odniesieniu do paczki papierosów.

352
00:23:31,120 --> 00:23:33,919
Nowe prawo ma wejść w życie
na początku roku,

353
00:23:33,960 --> 00:23:38,359
o ile zgodzi się na nie
niepalący już od 8 lat prezydent.

354
00:23:42,440 --> 00:23:44,039
To jest wielki powrót.

355
00:23:44,080 --> 00:23:47,159
Po dwumiesięcznej przerwie
powróciła Iga Świątek.

356
00:23:47,200 --> 00:23:51,159
Pod wodzą nowego trenera
w prestiżowym turnieju WTA Finals

357
00:23:51,200 --> 00:23:56,439
Polka zmierzyła się dziś
z Barborą Krejcikovą. I Wygrała.

358
00:23:56,480 --> 00:24:01,239
Michał Niewodowski trzymał kciuki
i teraz zda państwu relację.

359
00:24:01,280 --> 00:24:05,519
59 dni - tyle kibice czekali
na powrót Igi Świątek na kort.

360
00:24:05,560 --> 00:24:09,319
Polka po zaciętym boju
pokonała Czeszkę Barborę Krejcikovą.

361
00:24:09,360 --> 00:24:12,519
Pierwszy set męczarnie,
w drugim było wcale nie lepiej,

362
00:24:12,560 --> 00:24:16,159
ale się podniosła Iga,
trzecia ta partia zwycięska - dobra.

363
00:24:16,200 --> 00:24:19,639
Natomiast trzeba pamiętać,
że ona wraca do swojego rytmu.

364
00:24:19,680 --> 00:24:22,239
I od razu idzie na głęboką wodę.

365
00:24:22,280 --> 00:24:24,879
Turniej WTA Finals
w Arabii Saudyjskiej

366
00:24:24,920 --> 00:24:28,719
to rywalizacja pomiędzy
8 topowymi tenisistkami świata.

367
00:24:28,760 --> 00:24:38,359
To taki turniej, który wieńczy,
zamyka dany sezon i jakby często też
koronuje liderkę światowego rankingu.

368
00:24:38,400 --> 00:24:40,879
A tu przez 2 miesiące
nastąpiła zmiana.

369
00:24:40,920 --> 00:24:43,359
Przyzwyczailiśmy się do panowania Igi,

370
00:24:43,400 --> 00:24:47,519
ale obecną liderką
światowego rankingu WTA
jest Aryna Sabalenka,

371
00:24:47,560 --> 00:24:50,879
która skorzystała na absencji
naszej zawodniczki.

372
00:24:50,920 --> 00:24:53,639
Kibice liczą na powtórkę sprzed roku.

373
00:24:53,680 --> 00:24:56,159
W 2023 roku, też po 8 tygodniach,

374
00:24:56,200 --> 00:25:01,439
Iga Świątek odzyskała
prowadzenie w rankingu WTA,
właśnie po tym turnieju.

375
00:25:01,480 --> 00:25:06,719
Szanse są matematyczne.
Sabalence wystarczą jeszcze
2 wygrane mecze w Rijadzie,

376
00:25:06,760 --> 00:25:11,719
żeby nie martwiąc się o wynik
całego turnieju utrzymać fotel
liderki rankingu.

377
00:25:11,760 --> 00:25:14,439
Białorusinka na końcówce sezonu
potwierdza,

378
00:25:14,480 --> 00:25:19,959
że nie przypadkiem jest numerem jeden,
polscy kibice muszą tylko liczyć
na jej potknięcie.

379
00:25:20,000 --> 00:25:23,079
Była w gazie, była w kapitalnej
formie i trudno myśleć,

380
00:25:23,120 --> 00:25:26,159
że ona tą formę nagle zatraciła,
że ona nagle przestanie grać,

381
00:25:26,200 --> 00:25:31,279
że zapomni, jak tą piłeczkę się odbija
z odpowiednią siłą właśnie
w Arabii Saudyjskiej.

382
00:25:31,320 --> 00:25:36,959
Rywalizacja między Świątek i Sabalenką
rozgrzewa wyobraźnię fanów tenisa
na całym świecie.

383
00:25:37,000 --> 00:25:41,639
W Arabii tenisistki razem trenowały,
co wydawało się
do tej pory niemożliwe.

384
00:25:41,680 --> 00:25:48,799
Miło było po prostu potrenować
z Aryną, ponieważ nie robiłyśmy tego
od jakiegoś czasu, chyba od 2022 roku.

385
00:25:48,840 --> 00:25:53,799
Więc minęło sporo czasu.
Nie jestem do końca pewna dlaczego.

386
00:25:54,120 --> 00:25:59,039
Takie ocieplenie relacji między
zawodniczkami może być zasługą nowego
trenera Igi - Wima Fissette'a.

387
00:25:59,080 --> 00:26:02,319
Belg ma bogate CV,
stał za sukcesami Kim Clijsters
czy Naomi Osaki,

388
00:26:02,360 --> 00:26:04,799
teraz ma być gwarantem
światowego poziomu Igi.

389
00:26:04,840 --> 00:26:07,919
Należy się spodziewać,
że ta współpraca przyniesie efekty.

390
00:26:07,960 --> 00:26:10,439
Pytanie tylko,
czy ten turniej będzie pierwszym,

391
00:26:10,480 --> 00:26:12,479
podczas którego
zobaczymy te efekty.

392
00:26:12,520 --> 00:26:17,039
Bo czasem potrzeba miesiąca, dwóch,
a nawet trzech,
żeby te wszystkie trybiki zazębiły.

393
00:26:17,080 --> 00:26:21,799
Turniej w Rijadzie
jest pierwszym wspólnym wyzwaniem
dla Igi i jej nowego trenera.

394
00:26:21,840 --> 00:26:24,999
WTA Finals potrwa do 9 listopada.

395
00:26:33,000 --> 00:26:37,359
Panowie, do badań - rusza akcja
Movember, po polsku Wąsopad.

396
00:26:37,400 --> 00:26:43,559
A cel jest jasny- profilaktyka
i informowanie o męskich nowotworach
- o raku prostaty i raku jądra.

397
00:26:43,600 --> 00:26:47,159
Dla wielu mężczyzn
to wciąż jednak temat tabu.

398
00:26:47,200 --> 00:26:51,439
O tym, że warto o siebie dbać
- Katarzyna Grzęda-Łozicka.

399
00:26:51,480 --> 00:26:56,759
Gdyby nie moja żona,
najprawdopodobniej
moglibyśmy się nie spotkać.

400
00:26:56,800 --> 00:27:00,279
Doktor Marek Filipek,
jeden z najlepszych urologów w Polsce,

401
00:27:00,320 --> 00:27:03,119
sam musiał się zmierzyć
z rakiem prostaty.

402
00:27:03,160 --> 00:27:05,239
Takie uderzenie obuchem w głowę.

403
00:27:05,280 --> 00:27:07,679
Teraz dzieli się
swoimi doświadczeniami,

404
00:27:07,720 --> 00:27:10,359
by przekonać innych
do badań profilaktycznych.

405
00:27:10,400 --> 00:27:14,639
Jestem po operacji już 8 lat,
jest wszystko w porządku,

406
00:27:14,680 --> 00:27:21,799
jestem aktywny zawodowo,
mam hobby, uprawiam sport.

407
00:27:22,560 --> 00:27:26,799
Rak prostaty
jest najczęstszym nowotworem
atakującym mężczyzn.

408
00:27:26,840 --> 00:27:30,359
Częste oddawanie moczu, obecność krwi,
zaburzenia erekcji

409
00:27:30,400 --> 00:27:34,879
- te objawy pojawiają się najczęściej
w zaawansowanym etapie raka prostaty.

410
00:27:34,920 --> 00:27:39,559
By wykryć go wcześniej,
trzeba się regularnie badać,
przynajmniej raz w roku.

411
00:27:39,600 --> 00:27:42,239
Najważniejsze są
badania profilaktyczne,

412
00:27:42,280 --> 00:27:48,159
do których należy badanie PSA,
jest to proste oznaczenie,
które wykonujemy z badania krwi.

413
00:27:48,200 --> 00:27:52,959
W przypadku raka jąder
kluczowe jest samobadanie,
najlepiej raz w miesiącu.

414
00:27:53,000 --> 00:27:59,039
O ile rak prostaty
dotyczy osób po 40. roku życia,
rak jąder dotyka nawet nastolatków.

415
00:27:59,080 --> 00:28:05,239
To, co jest najgorsze w raku jąder,
to on się rozwija bardzo szybko,
tu każdy tydzień może mieć znaczenie.

416
00:28:05,280 --> 00:28:09,239
Umierają młodzi chłopcy,
przed maturą mamy przykłady,

417
00:28:09,280 --> 00:28:15,679
ten chłopiec pewnie dotyka tam
i czuje ten guz,
tylko wstydzi się powiedzieć.

418
00:28:15,720 --> 00:28:18,919
Bo męskie nowotwory to dla wielu
nadal temat tabu,

419
00:28:18,960 --> 00:28:26,959
dlatego kluczowa jest edukacja
i kampanie takie jak Movember
- w polskim wydaniu Mosznowładcy.

420
00:28:27,000 --> 00:28:31,439
Symbolem akcji są wąsy,
które mężczyźni
zapuszczają w listopadzie.

421
00:28:31,480 --> 00:28:35,559
To ma być pretekst do rozmowy
na temat zdrowia i profilaktyki.

422
00:28:35,600 --> 00:28:38,479
Skoro edukujemy na ten temat,
to fajnie by było,

423
00:28:38,520 --> 00:28:43,039
gdybyśmy zapewnili możliwość
przebadania się, stąd nasze akcje
w galeriach handlowych.

424
00:28:43,080 --> 00:28:45,839
Ambasadorzy kampanii zachęcają panów
do badań,

425
00:28:45,880 --> 00:28:49,959
które przez cały miesiąc odbywają się
w wybranych miastach Polski.

426
00:28:50,000 --> 00:28:53,319
Dołącz do Mosznowładców
i przyjdź na bezpłatne badania.

427
00:28:53,360 --> 00:28:57,999
Tak jak dbacie o swoje maszyny,
samochody, motocykle, tak zadbajcie
o swoje zdrowie,

428
00:28:58,040 --> 00:29:00,639
a szczególnie podwozie.

429
00:29:01,240 --> 00:29:04,199
Większość nowotworów
wcześnie wykryta
jest bardzo łatwo wyleczalna,

430
00:29:04,240 --> 00:29:06,439
więc chcemy zaszczepiać
w mężczyznach taką świadomość,

431
00:29:06,480 --> 00:29:08,999
że to jest męskie,
żeby dbać o swoje zdrowie i się badać.

432
00:29:09,040 --> 00:29:13,519
Co roku diagnozę "rak prostaty"
słyszy blisko 18 tys. mężczyzn,
1500 - rak jądra.

433
00:29:13,560 --> 00:29:20,919
Wykrywając wcześnie tę chorobę,
dajemy sobie szansę na wyleczenie,
bo to jest kwestia żyć lub nie.

434
00:29:25,640 --> 00:29:28,599
Z wąsami czy bez, badać się trzeba.

435
00:29:28,640 --> 00:29:31,199
W "19.30" to dziś wszystko.

436
00:29:31,240 --> 00:29:36,039
Polecamy jeszcze
"Rozmowy (nie)wygodne"
zaraz po "19.30" w TVP INFO.

437
00:29:36,080 --> 00:29:39,079
Mariusz Szczygieł
rozmawia z Mają Ostaszewską.

438
00:29:39,120 --> 00:29:41,519
Dobranoc i do zobaczenia.