1
00:00:56,640 --> 00:01:01,439
Dobry wieczór, Zbigniew Łuczyński,
zapraszamy na "19:30".

2
00:01:01,480 --> 00:01:07,279
Dziś 4 czerwca, data,
która od 1989 roku przypomina,

3
00:01:07,320 --> 00:01:10,679
że właśnie tego dnia
wybraliśmy wolność.

4
00:01:10,720 --> 00:01:14,279
W Gdańsku jest dziś
Joanna Dunikowska-Paź.

5
00:01:17,720 --> 00:01:22,359
Dobry wieczór z Gdańska,
gdzie zaczęła się
polska droga do wolności.

6
00:01:22,400 --> 00:01:26,479
Pierwsze częściowo wolne wybory
nie odbyłyby się bez Sierpnia '80,

7
00:01:26,520 --> 00:01:29,719
a ten nie wydarzyłby się
bez Stoczni Gdańskiej.

8
00:01:29,760 --> 00:01:33,199
Dziś przed legendarną bramą stoczni
odbyły się główne uroczystości

9
00:01:33,240 --> 00:01:36,199
upamiętniające wydarzenia
sprzed 35 lat,

10
00:01:36,240 --> 00:01:41,799
które okazały się przełomem
nie tylko dla Polski,
ale i całej Europy.

11
00:01:42,000 --> 00:01:45,879
Brawa dla twórców polskiej wolności!

12
00:01:45,920 --> 00:01:50,839
35 lat - tyle minęło
od historycznego kamienia milowego

13
00:01:50,880 --> 00:01:54,679
na drodze do odzyskania przez Polskę
pełnej suwerenności.

14
00:01:54,720 --> 00:01:56,079
Łatwo nie było.

15
00:01:56,120 --> 00:02:01,559
My rozbijaliśmy stary porządek,
ale robiliśmy to po to,
by zbudować nowy.

16
00:02:01,600 --> 00:02:05,679
Co by nie powiedzieć,
to jednak był to wielki sukces
narodu polskiego.

17
00:02:05,720 --> 00:02:10,759
Bo częściowo wolne wybory w 1989 roku
zmieniły Polskę, ale i samą Europę.

18
00:02:10,800 --> 00:02:16,239
One w istocie były początkiem
upadku komunizmu.

19
00:02:16,280 --> 00:02:19,119
One były początkiem
upadku żelaznej kurtyny,

20
00:02:19,160 --> 00:02:23,039
której symbolicznym znakiem było potem
zburzenie muru berlińskiego.

21
00:02:23,080 --> 00:02:27,439
Główne uroczystości
nieprzypadkowo pod bramą stoczni.

22
00:02:27,480 --> 00:02:31,599
W czerwcowych wyborach, które były
wynikiem ustaleń Okrągłego Stołu,

23
00:02:31,640 --> 00:02:34,439
to właśnie Komitet Obywatelski
"Solidarność"

24
00:02:34,480 --> 00:02:38,599
zdobył wszystkie przeznaczone
dla bezpartyjnych mandaty do Sejmu.

25
00:02:38,640 --> 00:02:42,239
I rozpoczął proces pokojowej
transformacji ustrojowej
w naszym kraju.

26
00:02:42,280 --> 00:02:43,999
Dziś powinniśmy spróbować,

27
00:02:44,040 --> 00:02:48,839
jeżeli chcemy zrealizować ten
testament pokolenia moich rodziców,
naszych dziadków,

28
00:02:48,880 --> 00:02:51,399
spróbować spojrzeć na siebie inaczej,

29
00:02:51,440 --> 00:02:56,679
tak żebyśmy w tej wolności
umieli uszanować siebie nawzajem,

30
00:02:56,720 --> 00:02:59,399
niezależnie od tego,
z której strony przychodzimy.

31
00:02:59,440 --> 00:03:03,799
4 czerwca 1989 roku odbyły się
częściowo wolne wybory do Sejmu,

32
00:03:03,840 --> 00:03:08,319
ale Polacy wybrali także całkowicie
wolny i demokratyczny Senat.

33
00:03:08,360 --> 00:03:12,839
Wchodziliśmy tutaj
z taką świadomością,
że wchodzimy do świątyni,

34
00:03:12,880 --> 00:03:22,159
dlatego, że czuliśmy nie powiem
oddech, ale ciężar tego,
co zdarzyło się 4 czerwca.

35
00:03:22,200 --> 00:03:25,679
W miejscu, które stało się
strażnikiem suwerenności,

36
00:03:25,720 --> 00:03:30,559
otwarto dziś wystawę
"35 lat odrodzonego Senatu
Rzeczpospolitej Polskiej".

37
00:03:30,600 --> 00:03:34,359
Solidarność nie da się podzielić
ani zniszczyć - to hasło,

38
00:03:34,400 --> 00:03:37,639
które przyświecało
pierwszej Solidarności.

39
00:03:38,320 --> 00:03:42,719
Dziś powinno znaczyć:
Polska, polskie społeczeństwo,
naród, wspólnota

40
00:03:42,760 --> 00:03:46,359
nigdy nie dadzą się podzielić
i nigdy nie dadzą się zniszczyć.

41
00:03:46,400 --> 00:03:49,639
Dzisiaj, w 35. rocznicę
wyborów 4 czerwca,

42
00:03:49,680 --> 00:03:58,519
nie może nam stanąć przed oczyma
także fakt, że demokracja, wolność
nie są dane raz na zawsze.

43
00:03:58,560 --> 00:04:06,519
Dziś działacze opozycji w czasach PRL
zostali odznaczeni przez IPN
Krzyżami Wolności i Solidarności.

44
00:04:07,960 --> 00:04:13,399
4 czerwca 1989 wybraliśmy
wolność i Zachód

45
00:04:13,440 --> 00:04:19,119
- pisał Donald Tusk
zapraszając na dzisiejszy wiec
na placu Zamkowym w Warszawie.

46
00:04:19,160 --> 00:04:23,439
To moment ważnej rocznicy u schyłku
kampanii do Parlamentu Europejskiego

47
00:04:23,480 --> 00:04:28,359
i przez pryzmat tych wydarzeń
należy czytać spotkanie polityków
z obywatelami.

48
00:04:28,400 --> 00:04:32,559
Wiecowi przygląda się
nasza reporterka Anna Łubian-Halicka.

49
00:04:32,600 --> 00:04:37,719
Z jakim przekazem Donald Tusk
zwrócił się do zebranych
na placu Zamkowym?

50
00:05:12,600 --> 00:05:15,559
To przede wszystkim wielka
powiedział, że nie mogą odpuścić.

51
00:05:15,600 --> 00:05:18,799
Mogło zabraknąć nawiązań do wydarzeń
z 4 czerwca sprzed 35 lat.

52
00:05:18,840 --> 00:05:21,079
Nie mogło. Wtedy Polska zadziwiła
cały świat.

53
00:05:21,120 --> 00:05:23,079
Obalając w sposób bezkrwawy komunizm.

54
00:05:23,120 --> 00:05:31,119
Rok temu tutaj był marsz organizowany
przez Donalda Tuska.

55
00:05:31,160 --> 00:05:33,559
Do finału doprowadził PO
do powrotu do władzy.

56
00:05:33,600 --> 00:05:34,999
Teraz przed nami jak mówił premier,
ważne zadanie.

57
00:05:35,040 --> 00:05:37,799
Te wybory będą równie ważne
jak w 1989 r.

58
00:05:37,840 --> 00:05:41,919
Ja wiem, że to trudno dociera do nas:
"E, co tam wybory do PE?".

59
00:05:41,960 --> 00:05:44,119
Uwierzcie mi, tam, na Kremlu,

60
00:05:44,160 --> 00:05:47,119
dla nich ewentualne
polityczne zdobycie Brukseli

61
00:05:47,160 --> 00:05:50,119
byłoby ważniejsze
niż zdobycie Charkowa.

62
00:05:50,160 --> 00:05:52,679
Ten bój o to,
kto będzie rządził w Polsce,

63
00:05:52,720 --> 00:05:55,559
a teraz bój o to,
kto będzie rządził w Europie,

64
00:05:55,600 --> 00:05:58,879
bój o to, żeby wojna nie wkroczyła
w nasze granice.

65
00:05:58,920 --> 00:06:02,559
Czy mamy się wstydzić
za naszych reprezentantów w Brukseli?

66
00:06:02,600 --> 00:06:05,759
Czy naprawdę chcemy wysłać
delegację złodziei?

67
00:06:05,800 --> 00:06:08,479
Idąc tu do was,
jeszcze raz przejrzałem,

68
00:06:08,520 --> 00:06:12,639
jak wyglądają listy kandydatów PiS-u
do europarlamentu.

69
00:06:12,680 --> 00:06:17,519
To są listy gończe,
a nie listy do parlamentu.

70
00:06:17,560 --> 00:06:20,599
4 czerwca - data symbol,
choć o jej znaczenie
wciąż toczy się polityczny spór.

71
00:06:32,000 --> 00:06:34,159
Wiec dosłownie przed chwilą
dobiegł końca.

72
00:06:34,200 --> 00:06:35,439
Osoby z flagami podążają do domów.

73
00:06:35,480 --> 00:06:39,719
4 czerwca - data symbol,
choć o jej znaczenie
wciąż toczy się polityczny spór.

74
00:06:39,760 --> 00:06:43,439
Jak czytają ją legendy solidarności,
co o 4 czerwca wiemy

75
00:06:43,480 --> 00:06:48,639
i czy ten dzień w kalendarzach
powinien być świętem państwowym
- pytał Bartosz Filipowicz.

76
00:06:48,680 --> 00:06:53,039
Jakie odpowiedzi usłyszałeś
od dawnych opozycjonistów?

77
00:07:07,360 --> 00:07:11,279
Różne były te odpowiedzi, tak jak
różne były oceny sytuacji wtedy.

78
00:07:11,320 --> 00:07:16,879
Dzisiaj jedne legendy solidarności
mówią, że trzeba świętować.

79
00:07:16,920 --> 00:07:20,879
Ale wyżej cenią sobie
inne wydarzenia solidarnościowe
sprzed kilku lat wcześniej.

80
00:07:20,920 --> 00:07:25,959
Inni mówią wprost:
to powinno być święto państwowe.

81
00:07:26,000 --> 00:07:40,199
Stawiają je na równi
z 11 listopada.

82
00:07:40,240 --> 00:07:41,879
Wszyscy moi rozmówcy się zgadzają
i mówią jednym głosem, że 4 czerwca.

83
00:07:41,920 --> 00:07:43,839
4 czerwca to był przełom.

84
00:07:43,880 --> 00:07:46,999
Bogdan Lis,
jedna z legend Solidarności.

85
00:07:47,640 --> 00:07:50,999
To jest tak jakby
w tym dniu po wojnie
dopiero odrodziła się Polska.

86
00:07:51,040 --> 00:07:54,039
Wtórują mu inne legendy
solidarnościowego podziemia.

87
00:07:54,080 --> 00:07:58,039
I choć podkreślają, że najważniejsze
były porozumienia sierpniowe
i 21 postulatów,

88
00:07:58,080 --> 00:08:01,879
to właśnie wybory 4 czerwca
były przełomem nie tylko dla Polski.

89
00:08:01,920 --> 00:08:06,559
To zwieńczenie tego długiego procesu,
jakim było tworzenie "Solidarności",

90
00:08:06,600 --> 00:08:11,639
tworzenie programu,
przygotowywanie reform państwa
w różnych dziedzinach.

91
00:08:11,680 --> 00:08:16,039
Czy jesteśmy świadomi
znaczenia tamtych wydarzeń
i znamy dobrze tę datę?

92
00:08:16,080 --> 00:08:18,559
Zapytaliśmy o to
przechodniów w Gdańsku.

93
00:08:18,600 --> 00:08:20,719
Coś słyszałeś na ten temat w ogóle,
jak to było?

94
00:08:20,760 --> 00:08:22,119
Nie, kompletnie nie.

95
00:08:22,160 --> 00:08:24,839
Bardzo ważna rzecz związana
tak naprawdę z odzyskaniem
przez nas wolności.

96
00:08:24,880 --> 00:08:26,799
Nie pamiętam,
ja nie żyłem wtedy jeszcze.

97
00:08:26,840 --> 00:08:28,399
Nie wiem, o co pan pyta.

98
00:08:28,440 --> 00:08:34,359
To ciągle jest kontrowersyjne.
Ciągle o tę najnowszą historię
toczy się batalia wśród polityków.

99
00:08:34,400 --> 00:08:36,879
Przez lata na to,
jak rocznicę 4 czerwca

100
00:08:36,920 --> 00:08:40,119
obchodzili dawni działacze
solidarnościowego podziemia,

101
00:08:40,160 --> 00:08:43,639
którzy 35 lat temu razem
fotografowali się z Lechem Wałęsą.

102
00:08:43,680 --> 00:08:46,519
Wpływ miały współczesne
podziały polityczne.

103
00:08:46,560 --> 00:08:49,359
Dla jednych
to data demokratycznego przełomu,

104
00:08:49,400 --> 00:08:52,559
dla innych - rocznica
obalenia rządu Jana Olszewskiego.

105
00:08:52,600 --> 00:08:57,159
Daty były elementami gry politycznej

106
00:08:57,200 --> 00:09:04,879
i albo one się nadawały
do tej gry politycznej,
albo się nie nadawały.

107
00:09:04,920 --> 00:09:06,399
I o tym nie mówiono.

108
00:09:06,440 --> 00:09:11,599
O znaczeniu wydarzeń sprzed 35 lat
codziennie przypomina
Europejskie Centrum Solidarności.

109
00:09:11,640 --> 00:09:15,439
Te półtorej, dwie godziny
spędzone na naszej wystawie,

110
00:09:15,480 --> 00:09:19,079
obojętne, kto to jest,
czy dzieci, młodzież,

111
00:09:19,120 --> 00:09:22,759
zmusza do refleksji
i jest to bardzo przyjemne,

112
00:09:22,800 --> 00:09:28,799
też buduje pewną dumę
z polskiej tradycji demokratycznej.

113
00:09:28,840 --> 00:09:32,519
Ci, którzy uważają 4 czerwca
za przełomowe wydarzenie,

114
00:09:32,560 --> 00:09:35,799
rozważają też,
czy powinno być świętem państwowym.

115
00:09:35,840 --> 00:09:38,759
Różne inicjatywy,
one mogą być w różnych miejscach,

116
00:09:38,800 --> 00:09:43,959
ale powinny
być organizowane centralnie,
jak np. 11 listopada.

117
00:09:44,000 --> 00:09:45,879
- Święto państwowe?
- Tak.

118
00:09:45,920 --> 00:09:48,559
Ale Zbigniew Bujak mówi o innej dacie.

119
00:09:48,600 --> 00:09:54,679
Dla mnie zdecydowanie 31 sierpnia
tutaj jest wart największej uwagi
i święta.

120
00:09:54,720 --> 00:09:59,479
4 czerwca ja bym go świętował
w kontekście Europy

121
00:09:59,520 --> 00:10:05,039
- przez tę właśnie samą metodę
walki bez przemocy,
którą wprowadziła Solidarność.

122
00:10:05,080 --> 00:10:09,639
To nam utorowało drogę do Europy,
to nas uczyniło Europejczykami

123
00:10:09,680 --> 00:10:12,679
i to nam też pozwoliło właśnie
wejść do NATO.

124
00:10:12,720 --> 00:10:17,559
Stowarzyszenie Sieć Solidarności
proponuje, by to 4 czerwca
był świętem państwowym.

125
00:10:17,600 --> 00:10:21,719
Dziś rozpoczęło zbieranie podpisów
pod obywatelskim projektem ustawy.

126
00:10:21,760 --> 00:10:27,479
To komunistyczna góra lodowa,
która zaczęła pękać

127
00:10:27,520 --> 00:10:33,079
- tak pierwsze częściowo wolne wybory
wspominają ci,
którzy byli w nie zaangażowani.

128
00:10:33,120 --> 00:10:37,279
To nie była równa walka,
ale monopol władzy
w końcu udało się przełamać,

129
00:10:37,320 --> 00:10:39,959
choć obawa
przed unieważnieniem wyborów

130
00:10:40,000 --> 00:10:43,879
powstrzymywała przed fetowaniem
zwycięstwa na ulicach.

131
00:10:43,920 --> 00:10:47,919
O sile Solidarności
podziwianej przez zachodni świat.

132
00:10:49,000 --> 00:10:50,999
Głosuj na Solidarność.

133
00:10:51,040 --> 00:10:56,679
Społeczeństwo potrzebowało
siły Solidarności,
Solidarność - społeczeństwa.

134
00:10:56,720 --> 00:11:01,079
Opozycyjni działacze szukali
różnych możliwości,
żeby dotrzeć do ludzi.

135
00:11:01,120 --> 00:11:03,039
Nie mieli doświadczenia.

136
00:11:03,080 --> 00:11:05,999
Te hasła...
Zbigniew Janas - poseł dla nas.

137
00:11:06,040 --> 00:11:07,999
Zbigniew Janas, jak mówi,

138
00:11:08,040 --> 00:11:12,319
ślizgiem z więzienia,
z którego wyszedł
kilka miesięcy wcześniej,

139
00:11:12,360 --> 00:11:14,679
znalazł się w kampanii na posła.

140
00:11:14,720 --> 00:11:17,159
Zaproponował mu to Jan Lityński.

141
00:11:17,200 --> 00:11:19,719
Janek, ty chyba zwariowałeś.

142
00:11:19,760 --> 00:11:21,959
Ja? Ja na jakiegoś posła?

143
00:11:22,000 --> 00:11:24,519
On wtedy na mnie siadł.

144
00:11:24,560 --> 00:11:29,359
Mówi: Co? Wszyscy tak mówicie.
Kto będzie tam szedł?

145
00:11:29,400 --> 00:11:33,039
Kto tam ma zasuwać w tym Sejmie
i ryzykować w razie czego?

146
00:11:33,080 --> 00:11:36,599
Walka była nierówna,
telewizja była w rękach rządzących.

147
00:11:36,640 --> 00:11:41,479
Szefem Komitetu Radia i Telewizji
został dotychczasowy rzecznik rządu
Jerzy Urban.

148
00:11:41,520 --> 00:11:44,639
I choć Solidarność
dostała czas antenowy,

149
00:11:44,680 --> 00:11:47,879
to nie mogła liczyć
na tego rodzaju przekaz.

150
00:11:47,920 --> 00:11:49,999
Nikt nie stawia na słabych.

151
00:11:50,040 --> 00:11:53,399
Ale obóz Solidarności miał już
"Gazetę Wyborczą",

152
00:11:53,440 --> 00:11:56,239
która przełamała
medialny monopol władzy.

153
00:11:56,280 --> 00:12:00,039
Mieli też człowieka,
na którego ówczesna władza
patrzyła z zazdrością,

154
00:12:00,080 --> 00:12:03,319
a zdjęcie z nim stawało się
przepustką do wygranej.

155
00:12:03,360 --> 00:12:05,879
Na ten pomysł wpadł Andrzej Wajda.

156
00:12:05,920 --> 00:12:09,199
Wszyscy nasi startujący w wyborach
się zgromadzą,

157
00:12:09,240 --> 00:12:11,439
otworzymy bramę
i będą kolejno wchodzić.

158
00:12:11,480 --> 00:12:15,039
Jednak byliśmy słabo znani w Polsce
jako opozycja.

159
00:12:15,080 --> 00:12:19,759
W związku z tym
trzeba było w jakiś sposób,
a ja byłem znany,

160
00:12:19,800 --> 00:12:23,719
w jakiś sposób pokazywać to,
że jesteśmy razem.

161
00:12:23,760 --> 00:12:26,199
Zgodnie z umową okrągłego stołu

162
00:12:26,240 --> 00:12:33,399
w tzw. Sejmie kontraktowym
Solidarność walczyła o 35% miejsc,
a w Senacie - o 100% mandatów.

163
00:12:33,440 --> 00:12:35,879
Wspierani przez gwiazdy z Zachodu.

164
00:12:35,920 --> 00:12:38,959
Do końca nie byli pewni.

165
00:12:39,000 --> 00:12:42,639
To było taką trochę zagrywką pokerową.

166
00:12:42,680 --> 00:12:45,999
Działacze PZPR
byli bardziej pewni swego.

167
00:12:46,040 --> 00:12:50,839
Przestrzegał ich Leszek Miller,
który z ramienia partii
kandydował do Senatu.

168
00:12:50,880 --> 00:12:53,159
Orzeł czy reszka - głosuj na Leszka.

169
00:12:53,200 --> 00:12:56,479
Ja mówiłem, że to nie jest spacer
przez ukwiecone łąki.

170
00:12:56,520 --> 00:13:00,279
To są trudne rozmowy
zaprawione często wielką goryczą.

171
00:13:00,320 --> 00:13:05,799
To sformułowanie:
"Pan jest po niewłaściwej stronie"
ja słyszę bez przerwy.

172
00:13:05,840 --> 00:13:11,039
I przyszedł ten dzień, obserwowany
przez setki zachodnich dziennikarzy.

173
00:13:11,080 --> 00:13:15,439
Życzę, żeby zwyciężył rozsądek,
rozum, poczucie odpowiedzialności.

174
00:13:15,480 --> 00:13:19,879
Jako symbol naszej wdzięczności
i naszego uznania dla tego,
co pan dla nas robi,

175
00:13:20,480 --> 00:13:23,679
Przed lokalami stanęły
punkty informacyjne Solidarności.

176
00:13:23,720 --> 00:13:26,399
W jednym z nich
wraz z synem wyborów pilnował

177
00:13:26,440 --> 00:13:28,879
ówczesny szef
Solidarności Teatru Polskiego,
Sławomir Matczak.

178
00:13:28,920 --> 00:13:31,879
Obok 40 metrów dalej stała wołga,
gdzie siedzieli ubecy,

179
00:13:31,920 --> 00:13:34,279
tak dowcipkowali,
cały czas mieli nas na oku,

180
00:13:34,320 --> 00:13:37,199
ja sobie zdawałem sprawę,
że to się szybko nie skończy,

181
00:13:37,240 --> 00:13:39,199
ale dla mnie najważniejsze było,

182
00:13:39,240 --> 00:13:43,639
że ta zmarzlina, ta góra lodowa,
ta komunistyczna góra lodowa
zaczyna pękać.

183
00:13:43,680 --> 00:13:45,599
Jak zaczyna pękać,
to już nie ma odwrotu od tego,
już się nie scali.

184
00:13:45,640 --> 00:13:47,999
Solidarność zdobyła
99 miejsc w Senacie

185
00:13:48,040 --> 00:13:50,599
i wszystkie należne im miejsca
w Sejmie.

186
00:13:50,800 --> 00:13:55,479
To było pokazanie czerwonej kartki
obozowi władzy, przede wszystkim PZPR,

187
00:13:55,520 --> 00:14:01,879
osobiście generałowi Jaruzelskiemu,
który był de facto dyktatorem Polski.

188
00:14:01,920 --> 00:14:04,679
To był dzień triumfu, ale nie euforii.

189
00:14:04,720 --> 00:14:07,759
Tego samego dnia
na placu Tiananmen w Pekinie

190
00:14:07,800 --> 00:14:12,399
komunistyczna władza Chin
rozjechała czołgami ludzi
i rodzącą się demokrację.

191
00:14:12,440 --> 00:14:15,959
Stąd obawy
o unieważnienie czerwcowych wyborów.

192
00:14:16,000 --> 00:14:19,599
Trzeba było nasz sukces
niestety zminimalizować

193
00:14:19,640 --> 00:14:23,359
i trochę upuścić powietrza
z takiego balonu,

194
00:14:23,400 --> 00:14:28,719
który w sposób naturalny
niesłychanie był już rozdmuchany.

195
00:14:28,760 --> 00:14:31,839
Ta wygrana
spowodowała też dezorientację.

196
00:14:31,880 --> 00:14:35,239
My byliśmy przecież do niedawna
ściganą zwierzyną.

197
00:14:35,280 --> 00:14:37,559
Listami gończymi i tak dalej.

198
00:14:37,600 --> 00:14:40,799
To było nasz dzień codzienny.

199
00:14:40,840 --> 00:14:46,399
I nagle zostajemy posłami.
W ogóle co to znaczy?

200
00:14:46,440 --> 00:14:48,279
W ogóle co my mamy robić?

201
00:14:48,320 --> 00:14:52,919
Stąd jedynym pamiętnym wyrazem triumfu
jest ta słynna wypowiedź.

202
00:14:52,960 --> 00:15:00,319
Proszę państwa, 4 czerwca 1989 roku
skończył się w Polsce komunizm.

203
00:15:00,360 --> 00:15:04,959
Władysław Frasyniuk żałuje,
że nie było wtedy fety na ulicach.

204
00:15:05,000 --> 00:15:08,959
Należało wtedy zamknąć oczy
i powiedzieć: ściągnijcie to piwo,

205
00:15:09,000 --> 00:15:12,199
to jest wszystko nasze, państwo,
to jest naszą krwawicą, napijmy się,

206
00:15:12,240 --> 00:15:15,799
bądźmy radośni,
miejmy świadomość, że to jest moment,
w którym staliśmy się wolnymi ludźmi.

207
00:15:15,840 --> 00:15:18,599
To wielkie święto. Tego zabrakło.

208
00:15:19,240 --> 00:15:22,679
Już w sierpniu Polska miała pierwszego
niekomunistycznego premiera,

209
00:15:22,720 --> 00:15:26,119
a w listopadzie padł berliński mur.

210
00:15:27,720 --> 00:15:32,079
Słoneczną czerwcową niedzielę
sprzed 35 lat
wyjątkowo zapamiętali ci,

211
00:15:32,120 --> 00:15:34,639
którym
chwilę wcześniej otrzymany dowód

212
00:15:34,680 --> 00:15:37,479
dał prawo głosu
w historycznych wyborach.

213
00:15:37,520 --> 00:15:40,439
Fotografie ich młodości
są pełne kontrastów,

214
00:15:40,480 --> 00:15:42,959
bo mieszczą i dramatyczne obrazy
stanu wojennego,

215
00:15:43,000 --> 00:15:47,039
i niezwykle poruszającą drogę
do wolnej Polski.

216
00:15:47,560 --> 00:15:49,039
Tu mam chyba 18 lat.

217
00:15:49,080 --> 00:15:56,639
Pani Marzena
swój pierwszy w życiu głos w wyborach
oddała właśnie w 1989 roku.

218
00:15:56,680 --> 00:16:00,439
Czułam dumę i ekscytację,
że jestem Polką,

219
00:16:00,480 --> 00:16:03,519
że to wówczas
od nas wszystko się zaczęło,

220
00:16:03,560 --> 00:16:07,759
bez agresji, w sposób demokratyczny.

221
00:16:07,800 --> 00:16:12,479
Ustanowiliśmy swoje nowe
miejsce na świecie.

222
00:16:12,520 --> 00:16:15,839
Po 35 latach
pani Marzena doskonale pamięta

223
00:16:15,880 --> 00:16:18,839
tamtą pełną słońca
czerwcową niedzielę.

224
00:16:18,880 --> 00:16:23,519
Słoneczny piękny dzień,
nie było wiatru tak jak dzisiaj,
ale słoneczny piękny dzień,

225
00:16:23,560 --> 00:16:26,679
więc ta symbolika
miała tu swoje odniesienie.

226
00:16:26,720 --> 00:16:29,679
Pokolenie
dzisiejszych pięćdziesięcioparolatków

227
00:16:29,720 --> 00:16:32,839
wchodziło w dorosłość
w wyjątkowym czasie.

228
00:16:32,880 --> 00:16:37,919
Dopiero co odebrali dowody osobiste,
a już mogli decydować o losach Polski.

229
00:16:37,960 --> 00:16:41,159
Ich wspomnienia analizował
Michał Przeperski.

230
00:16:41,200 --> 00:16:44,199
Jedną z takich rzeczy,
która się regularnie powtarza,

231
00:16:44,240 --> 00:16:46,679
jest poczucie ogromnej satysfakcji,

232
00:16:46,720 --> 00:16:50,159
że można wreszcie czerwonemu
powiedzieć, żeby spadał.

233
00:16:50,200 --> 00:16:55,359
Młodość tych, którzy 35 lat temu
debiutowali przy wyborczych urnach,

234
00:16:55,400 --> 00:16:58,279
przypadała na czas niezwykle trudny.

235
00:16:58,320 --> 00:17:02,079
Okres stanu wojennego,
gdzie na ulicach była groza,

236
00:17:02,120 --> 00:17:05,879
i to dla wszystkich,
a szczególnie dla nas, młodych dzieci,

237
00:17:05,920 --> 00:17:09,679
jeżdżące czołgi po ulicach
był to obraz wstrząsający.

238
00:17:09,720 --> 00:17:12,879
I tato mówi:
"Nie żałuję, że mnie pałowali".

239
00:17:12,920 --> 00:17:15,039
To było wzruszające.

240
00:17:15,080 --> 00:17:17,839
Do tej pory się wzruszam,
jak o tym myślę.

241
00:17:17,880 --> 00:17:22,039
Te obrazy towarzyszyły też
słynnym pięcioraczkom z Gdańska,

242
00:17:22,080 --> 00:17:25,439
które zaledwie kilka dni
przed wyborami skończyły 18 lat

243
00:17:25,480 --> 00:17:28,319
i mogły pierwszy raz w życiu
zagłosować.

244
00:17:28,360 --> 00:17:34,999
Syn prezydenta Lecha Wałęsy, Bogdan,
relacjonował wtedy reporterowi TVP
swoje pierwsze wybory.

245
00:17:35,040 --> 00:17:37,439
- Pierwszy raz pan głosował, tak?
- Tak.

246
00:17:37,480 --> 00:17:39,679
Czy kreślił pan
tak samo jak tata i mama?

247
00:17:39,720 --> 00:17:41,759
Nie, całkowicie po swojemu.

248
00:17:41,800 --> 00:17:43,999
Nie było żadnych uzgodnień w rodzinie?

249
00:17:44,040 --> 00:17:49,159
Tata mi powiedział, co mam kreślić,
a ja zanalizowałem
i skreśliłem po swojemu.

250
00:17:49,200 --> 00:17:51,639
Po latach wspomina to tak.

251
00:17:51,680 --> 00:17:55,079
Czułem niepokój.
Nie wiedziałem, jak zagłosować.

252
00:17:55,120 --> 00:17:56,799
Trochę z ojcem rozmawiałem,

253
00:17:56,840 --> 00:18:01,599
aczkolwiek sam starałem się orientować
trochę w tym, co się dzieje,
i wybierałem sam.

254
00:18:01,640 --> 00:18:04,839
Polacy w '89 wybierali parlament
w 2 turach.

255
00:18:04,880 --> 00:18:09,959
Właśnie podczas drugiej
w tym szpitalu na warszawskiej Ochocie
na porodówce była pani Beata.

256
00:18:10,000 --> 00:18:12,279
18 czerwca była druga tura.

257
00:18:12,320 --> 00:18:14,639
18 czerwca to się spełniło.

258
00:18:14,680 --> 00:18:18,959
18 czerwca urodziła się moja córka
w wolnej już Polsce.

259
00:18:23,000 --> 00:18:26,519
Wyborcza karta zamiast broni

260
00:18:26,560 --> 00:18:29,439
i wezwanie,
by w samo południe oddać głos,

261
00:18:29,480 --> 00:18:32,839
czyli historia kultowego plakatu
z Garym Cooperem.

262
00:18:32,880 --> 00:18:34,759
Maciej Gąsiorowski przypomni,

263
00:18:34,800 --> 00:18:37,039
jak ze studenckiej
fascynacji westernem

264
00:18:37,080 --> 00:18:39,839
zrodził się pomysł
na wyborczą grafikę Solidarności,

265
00:18:39,880 --> 00:18:44,079
która trafiła na listę
stu najważniejszych plakatów XX wieku.

266
00:18:44,120 --> 00:18:47,319
Ten plakat
to ikona wyborów sprzed 35 lat.

267
00:18:47,360 --> 00:18:54,639
Samotny kowboj dumnie kroczący
ze znaczkiem Solidarności
to postać wyciągnięta z tego filmu.

268
00:18:54,680 --> 00:19:03,199
"W samo południe"
- klasyczny western z 1952 roku,
z główna rolą Gary'ego Coopera.

269
00:19:03,240 --> 00:19:07,759
Tomasz Sarnecki umieścił tę osobę
na swoim plakacie. Dlaczego?

270
00:19:07,800 --> 00:19:11,519
Bo jest to szeryf.
Wzywa w samo południe do głosowania.

271
00:19:11,720 --> 00:19:14,599
Zamiast rewolweru trzyma
swoją kartę do głosowania
z napisem Solidarność,

272
00:19:16,080 --> 00:19:18,839
Nieżyjący od 6 lat autor plakatu
tak wspominał to po latach.

273
00:19:18,880 --> 00:19:22,919
To miał być symbol
takiego jedynego sprawiedliwego,
a jednocześnie postać,

274
00:19:22,960 --> 00:19:27,079
która w jakiś sposób
utożsamia się z ruchem,
którym była Solidarność.

275
00:19:27,120 --> 00:19:31,039
Z plakatu filmowego z Garym Cooperem
autor usunął rewolwer,

276
00:19:31,080 --> 00:19:35,239
dołożył kartę na wybory
i znaczek Solidarności.

277
00:19:35,280 --> 00:19:39,599
Tam był obraz,
który miał znaczenie symboliczne,

278
00:19:39,640 --> 00:19:46,239
mówiące, że czas na wybory,
wybory to jest nasza siła
i my o tym decydujemy.

279
00:19:46,280 --> 00:19:47,599
Taka jest rola plakatu.

280
00:19:47,640 --> 00:19:49,679
Tomasz Sarnecki był wtedy studentem.

281
00:19:49,720 --> 00:19:52,919
Na warszawskiej ASP
założył Dyskusyjny Klub Filmowy

282
00:19:52,960 --> 00:19:56,399
i do każdego prezentowanego filmu
sam robił plakat.

283
00:19:56,440 --> 00:19:59,839
Bo, jak wspomina jego żona,
uwielbiał westerny.

284
00:19:59,880 --> 00:20:02,759
Z tej fascynacji
powstał pomysł na plakat,

285
00:20:02,800 --> 00:20:05,879
który Sarnecki zaniósł
do komitetu Solidarności.

286
00:20:05,920 --> 00:20:07,759
Tomek był trochę rozżalony,
że przyniósł ten plakat.

287
00:20:07,800 --> 00:20:11,599
Komisja, która siedziała, powiedziała,
że jest zbyt kontrowersyjny, więc nie,

288
00:20:11,640 --> 00:20:14,959
ale schodząc po schodach,
spotkał pana Henryka Wujca
i pokazał mu ten plakat.

289
00:20:15,000 --> 00:20:18,079
Można powiedzieć, że Henryk Wujec
jest ojcem tego plakatu.

290
00:20:18,120 --> 00:20:22,479
Dziś kopie tego plakatu
nadal się drukuje się w Polsce,
bo są chętni, by go kupić.

291
00:20:22,520 --> 00:20:25,039
Na wybory wydrukowano go we Francji

292
00:20:25,080 --> 00:20:28,519
i 3 czerwca
plakaty przyleciały na Okęcie.

293
00:20:28,560 --> 00:20:30,959
Nakład był 10 tys. egzemplarzy,

294
00:20:31,000 --> 00:20:36,759
z tym że 4 czerwca był
wyłącznie na mieście w Warszawie,

295
00:20:36,800 --> 00:20:43,359
dopiero podczas drugiej tury wyborów
zaistniał szerzej, w całej Polsce.

296
00:20:43,400 --> 00:20:48,359
Siła tego plakatu polega
na jego prostocie
- uważają teoretycy sztuki.

297
00:20:48,400 --> 00:20:51,399
Ta grafika czerpie
z Polskiej Szkoły Plakatu,

298
00:20:51,440 --> 00:20:55,959
ale wybiega też w przyszłość
poprzez mocno zaznaczone logo.

299
00:20:56,000 --> 00:20:59,959
To ikona plakatu,
jeśli chodzi o Polską Szkołę Plakatu.

300
00:21:00,000 --> 00:21:04,279
Jest bardzo wymowny,
proste środki wyrazu, krótki konkret.

301
00:21:04,320 --> 00:21:08,759
Gary Cooper wprowadził Polskę
w zachodnią demokrację.

302
00:21:08,800 --> 00:21:12,559
Ćwierć wieku temu
ta grafika znalazła się w Londynie

303
00:21:12,600 --> 00:21:16,279
na wystawie
stu najważniejszych plakatów XX wieku.

304
00:21:16,320 --> 00:21:21,879
Ale "W samo południe" Sarneckiego
żyje w przestrzeni publicznej
i nadal bywa aktualne.

305
00:21:21,920 --> 00:21:25,119
Gary Cooper
na pewno tego nie przewidział.

306
00:21:28,200 --> 00:21:52,079
Trzeci, najwyższy stopień ostrzeżenia

307
00:21:52,120 --> 00:21:56,639
przed silnym deszczem dla Małopolski
i południowej części Śląska.

308
00:21:56,680 --> 00:21:59,519
92 litry na 1 m2,
a na ulicach nawet metr wody.

309
00:21:59,560 --> 00:22:03,119
Taki deszcz w ciągu 6 godzin
spadł w Bielsku-Białej.

310
00:22:03,160 --> 00:22:07,759
Efekt to zalane ulice, budynki,
niedziałające przepusty drogowe,
wezbrane potoki i rzeki.

311
00:22:07,800 --> 00:22:10,799
Wielka woda zalała miasto
i przyległe gminy.

312
00:22:11,240 --> 00:22:14,159
Strażacy mają pełne ręce roboty,
interweniując ponad 800 razy.

313
00:22:14,200 --> 00:22:16,879
Tak dziś rano wyglądało
centrum Bielska-Białej.

314
00:22:16,920 --> 00:22:20,239
Żona się przed 5.00 obudziła.
Mówi: "Topimy się".

315
00:22:20,280 --> 00:22:25,359
Patrzę do okna. Myślałem,
że na jeziorze jesteśmy.

316
00:22:25,400 --> 00:22:27,319
Ulice zamieniły się w rzekę.

317
00:22:27,360 --> 00:22:30,039
Mieszkańcy próbowali ratować
swoje samochody.

318
00:22:30,080 --> 00:22:32,719
To była chwila,
jak wylała tak rzeka Krzywa,

319
00:22:32,760 --> 00:22:34,879
ona płynie taka normalna po kostki.

320
00:22:34,920 --> 00:22:37,439
Tragedia.
Ostatnie takie coś było tu w 1997.

321
00:22:37,480 --> 00:22:38,959
Zwołano sztab kryzysowy.

322
00:22:39,000 --> 00:22:41,759
Na terenie Bielska-Białej
ogłoszono alarm powodziowy.

323
00:22:41,800 --> 00:22:45,319
Numery alarmowe od liczby zgłoszeń
były momentami przeciążone.

324
00:22:45,360 --> 00:22:49,319
Mieliśmy z takim opadem do czynienia
ostatni raz w 1972 roku.

325
00:22:49,360 --> 00:22:52,239
Sytuacja jest nadzwyczajna.

326
00:22:52,280 --> 00:22:55,759
Miejscami spadło
nawet 150 litrów na 1 m2,

327
00:22:55,800 --> 00:22:59,599
czyli więcej niż miesięczna norma
na terenie całego miasta.

328
00:22:59,640 --> 00:23:04,679
Średniej wielkości bojler na 1 m2
to jest ekstremalna ilość opadów.

329
00:23:04,720 --> 00:23:08,999
Na południu woj. śląskiego
zalanych zostało wiele dróg,
posesji i budynków.

330
00:23:09,040 --> 00:23:11,959
W gminie Wilamowice,
we wsi Pisarzowice

331
00:23:12,000 --> 00:23:14,399
woda wdarła się do przedszkola
i szkoły.

332
00:23:14,440 --> 00:23:15,999
Odwołano tam zajęcia.

333
00:23:16,040 --> 00:23:19,719
Szacujemy, że 100 budynków
zostało podlanych, podmokłych.

334
00:23:19,760 --> 00:23:24,759
Tak jak widać,
wszystkie jednostki pracują od 5.00.

335
00:23:24,800 --> 00:23:28,399
Poziom wody na rzece Wapienica
osiągnął blisko 6 metrów.

336
00:23:28,440 --> 00:23:31,719
Wzmocniono wały przeciwpowodziowe
na rzece Iłownica.

337
00:23:31,760 --> 00:23:35,079
Na myśl przychodzą sceny,
które mieliśmy w 2010 roku,

338
00:23:35,120 --> 00:23:37,959
kiedy domy były
w sposób poważny pozalewane.

339
00:23:38,000 --> 00:23:41,119
Wysoka woda także
poza granicami woj. śląskiego.

340
00:23:41,160 --> 00:23:44,719
Strażacy na terenie całego kraju
interweniowali ponad 800 razy.

341
00:23:44,760 --> 00:23:49,359
Najwięcej w Śląskiem,
później w Małopolsce.
Podkarpaciu i woj. lubelskim.

342
00:23:49,400 --> 00:23:59,239
Na południu kraju w stan gotowości
postawiono żołnierzy
Wojsk Obrony Terytorialnej.

343
00:24:03,040 --> 00:24:10,599
Poczekamy, co się stanie w nocy,
jak ta prognoza meteorologiczna
będzie się rozwijała,

344
00:24:10,640 --> 00:24:12,959
czy będzie jakieś zagrożenie.

345
00:24:13,000 --> 00:24:14,519
Nie odwołujemy tego.

346
00:24:14,560 --> 00:24:17,039
Alertu nie odwołuje również IMGW.

347
00:24:17,080 --> 00:24:21,879
Ostrzeżenia pierwszego,
drugiego i trzeciego stopnia
obowiązują na terenie 4 województw.

348
00:24:21,920 --> 00:24:24,759
Największe zagrożenie
dotyczy Małopolski.

349
00:24:24,800 --> 00:24:28,639
Opady rzędu 90 mm
to naprawdę duża suma opadów.

350
00:24:28,680 --> 00:24:34,239
Podtopienia, zalania,
cały czas wezbrania w rzekach.

351
00:24:34,280 --> 00:24:41,639
Dlatego najważniejsze,
by tej nocy zostać w domach,
bo zagrożenie jest realne.

352
00:24:45,360 --> 00:24:49,199
Zmarł Janusz Rewiński
- znany aktor, satyryk, były poseł.

353
00:24:49,240 --> 00:24:50,919
Miał 74 lata.

354
00:24:50,960 --> 00:24:57,079
Zapamiętamy go jako legendarnego
Stefana Siarę Siarzewskiego z "Kilera"
czy Miśka z Kabaretu Olgi Lipińskiej.

355
00:24:57,120 --> 00:24:58,599
Miał 74 lata.

356
00:24:58,640 --> 00:25:02,639
Przez wiele lat tata dawał radość
i uśmiech nie tylko nam,
ale i wszystkim wokół.

357
00:25:03,360 --> 00:25:06,799
Janusz Rewiński jeszcze jako student
debiutował w "Piwnicy pod Baranami".

358
00:25:06,840 --> 00:25:10,439
Był jedną z gwiazd kabaretu
Olgi Lipińskiej, w którym stworzył
niezapomnianą kreację Miśka

359
00:25:10,480 --> 00:25:12,319
- gburowatego dyrektora teatru.

360
00:25:12,360 --> 00:25:15,239
Współpracował z Zenonem Laskowikiem
i Bogdanem Smoleniem.

361
00:25:15,280 --> 00:25:17,999
W latach 90.
aktor zdobył serca publiczności

362
00:25:18,040 --> 00:25:20,999
jako Siara w filmie "Kiler"
Juliusza Machulskiego.

363
00:25:21,040 --> 00:25:23,519
Wiele cytatów z jego wypowiedzi
zyskało status kultowych.

364
00:25:23,560 --> 00:25:27,359
W 1991 roku
Rewiński został posłem z ramienia
Polskiej Partii Przyjaciół Piwa.

365
00:25:27,400 --> 00:25:30,759
Później wspierał Andrzeja Dudę
podczas kampanii prezydenckiej.

366
00:25:30,800 --> 00:25:34,879
W 2016 roku został odznaczony
złotym medalem
"Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

367
00:25:34,920 --> 00:25:37,519
W ostatnich latach Rewiński
wycofał się z życia publicznego.

368
00:25:37,560 --> 00:25:40,999
Mieszkał we wsi Nowodwór,
gdzie prowadził gospodarstwo rolne.

369
00:25:41,040 --> 00:25:43,359
Aktor zmarł 1 czerwca.

370
00:25:47,920 --> 00:25:51,639
Firma Red Is Bad,
a także fundacja pod tą nazwą,

371
00:25:51,680 --> 00:25:55,199
która miała w założeniu pomagać
m.in. żyjącym powstańcom warszawskim,

372
00:25:55,240 --> 00:25:59,359
w rzeczywistości bez skrupułów
korzystała z intratnych kontraktów

373
00:25:59,560 --> 00:26:04,119
z rządową agencją podlegającą
premierowi Mateuszowi Morawieckiemu.

374
00:26:04,160 --> 00:26:07,879
Według najnowszych ustaleń
właściciel firmy Paweł Szopa

375
00:26:07,920 --> 00:26:10,679
był gotów zapłacić
nawet 2,5 mln zł łapówki

376
00:26:10,720 --> 00:26:15,479
za wyrejestrowania fundacji z KRS
bez sprawozdania finansowego.

377
00:26:15,520 --> 00:26:19,599
Teraz więcej
o ulubionej firmie polityków PiS.

378
00:26:20,120 --> 00:26:23,279
W tym miejscu
do niedawna był sklep Red Is Bad,

379
00:26:23,320 --> 00:26:28,839
marki odzieżowej tak lubianej
przez najważniejszych polityków PiS,
dziś jakby zapomnianej.

380
00:26:28,880 --> 00:26:31,039
Mój jedyny kontakt z firmą Red Is Bad

381
00:26:31,080 --> 00:26:35,239
to było rzeczywiście
noszenie ich odzieży,
którą mam w szafie, nie ukrywam tego.

382
00:26:35,280 --> 00:26:38,479
Mateusz Morawiecki komentuje sprawę
w podobnym tonie.

383
00:26:38,520 --> 00:26:40,959
W jego sklepie kilka lat temu byłem.

384
00:26:41,000 --> 00:26:46,599
Kupowałem, jak tysiące Polaków,
koszulkę czy nie pamiętam co...

385
00:26:46,640 --> 00:26:51,039
Dziś zasłanianie się przez prezydenta
niewiedzą czy brakiem pamięci

386
00:26:51,080 --> 00:26:54,679
wpisuje się w ogólną amnezję
polityków PiS.

387
00:26:54,720 --> 00:26:57,759
Tak jak nie istnieje już
odzieżowy sklep,

388
00:26:57,800 --> 00:27:00,839
tak nie działa również
fundacja Red Is Bad,

389
00:27:00,880 --> 00:27:05,879
w teorii powołana dla pomocy
żyjącym powstańcom warszawskim
i polskim kombatantom.

390
00:27:05,920 --> 00:27:12,319
Te pieniądze były przez Pawła Szopę
zdaniem CBA wydawane
na własne potrzeby.

391
00:27:12,360 --> 00:27:20,399
Transferowane na konta jego prywatne,
a także powiązanych z nim spółek.

392
00:27:20,440 --> 00:27:24,439
Jak słyszymy,
Paweł Szopa, gdy zorientował się
przed wyborami parlamentarnymi,

393
00:27:24,480 --> 00:27:27,399
że kran z rządowymi pieniędzmi
się zakręca,

394
00:27:27,440 --> 00:27:29,719
postanowił zlikwidować fundację.

395
00:27:29,760 --> 00:27:33,319
Musiał jednak złożyć w sądzie
zaległe sprawozdania finansowe.

396
00:27:33,360 --> 00:27:35,439
Namawiać miał swoją prawniczkę,

397
00:27:35,480 --> 00:27:39,959
żeby przyspieszyła te działania
mające doprowadzić
do wyrejestrowania fundacji,

398
00:27:40,000 --> 00:27:43,879
i zobowiązywał się do pożyczenia
panu Erykowi 2,5 mln zł.

399
00:27:43,920 --> 00:27:49,439
W zamian za pomoc jego partnerki,
która miała pracować
w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy.

400
00:27:49,480 --> 00:27:53,719
Potwierdzają to publikowane przez Onet
stenogramy z operacji Walet.

401
00:27:53,760 --> 00:27:56,879
Pytany o to Paweł Szota
miał wszystkiemu zaprzeczyć.

402
00:27:56,920 --> 00:28:01,199
Za wielkimi koszulkami,
za wielkimi hasłami okradali państwo.

403
00:28:01,240 --> 00:28:02,439
To jest upadek.

404
00:28:02,480 --> 00:28:06,719
Piękne hasła piękne idee,
które zostały
ostatecznie skompromitowane.

405
00:28:06,760 --> 00:28:10,439
Sprawa fundacji to kolejny element
działalności Pawła Szopy.

406
00:28:10,480 --> 00:28:12,639
Jak wcześniej opisał to Onet,

407
00:28:12,680 --> 00:28:15,959
dzięki rządowym kontraktom
z Rządową Agencją
Rezerw Strategicznych

408
00:28:16,000 --> 00:28:20,759
na zakup m.in. agregatów dla Ukrainy
zarobił prawie 260 mln zł.

409
00:28:20,800 --> 00:28:25,919
Prokuratura Krajowa zabezpieczyła
117 mln zł z Agencji Rezerw.

410
00:28:25,960 --> 00:28:30,479
To postępowanie przede wszystkim
dotyczy przekroczenie uprawnień

411
00:28:30,520 --> 00:28:33,719
i niedopełnienia obowiązków
przez przedstawicieli tej Agencji.

412
00:28:33,760 --> 00:28:35,359
Rządzący nie wierzą w to,

413
00:28:35,400 --> 00:28:37,999
że ich poprzednicy
nie wiedzieli o sprawie.

414
00:28:38,040 --> 00:28:43,199
Bardzo małe dziecko może uwierzyć,
że Morawiecki, Kaczyński i Ziobro
nie wiedzieli,

415
00:28:43,240 --> 00:28:45,039
co się dzieje w tym rządzie.

416
00:28:45,080 --> 00:28:50,239
Akcja rozpracowania
prezesa firmy odzieżowej Pawła Szopy
przez CBA miała kryptonim "Walet".

417
00:28:50,280 --> 00:28:55,839
Wybory do Parlamentu Europejskiego
już za kilka dni.

418
00:28:55,880 --> 00:29:00,239
Politycy wykorzystują ten czas
do przekonywania wyborców
i wskazywania w którym kierunku,

419
00:29:00,280 --> 00:29:08,879
w którym według nich
powinna podążać Unia Europejska.

420
00:29:08,920 --> 00:29:13,239
O tym, czy wyborcy
dadzą się przekonać,
dowiemy się już 9 czerwca.

421
00:29:13,280 --> 00:29:19,319
Na razie politycy jeżdżą po kraju,
a na kilka godzin kampania
przeniosła się także do Brukseli.

422
00:29:19,360 --> 00:29:23,239
Bruksela. Europejski protest rolników.

423
00:29:23,280 --> 00:29:25,799
Mniej liczny, niż zapowiadano.

424
00:29:25,840 --> 00:29:28,919
W stolicy Belgii
- również rolnicy z Polski.

425
00:29:28,960 --> 00:29:31,359
Nie zgadzamy się z polityką
Zielonego Ładu.

426
00:29:31,400 --> 00:29:34,679
Mamy coraz trudniej,
by kontynuować działalność rolniczą.

427
00:29:34,720 --> 00:29:36,799
Na transparentach takie hasła.

428
00:29:36,840 --> 00:29:40,159
Na demonstracji miał wystąpić
prezes Prawa i Sprawiedliwości.

429
00:29:40,200 --> 00:29:43,599
Jarosław Kaczyński i kandydaci PiS
do Parlamentu Europejskiego

430
00:29:43,640 --> 00:29:47,839
z delegacją rolników
spotkali się jednak
z dala od antyunijnych okrzyków.

431
00:29:47,880 --> 00:29:55,599
Odbyliśmy spotkania w takiej formule,
która nie łączyła się z możliwościami
różnego rodzaju incydentów.

432
00:29:55,640 --> 00:30:00,279
My np. jesteśmy jak najdalsi
od pomysłu polexitu.

433
00:30:00,320 --> 00:30:04,519
W Brukseli do głosowania przekonywała
tez kandydatka Konfederacji.

434
00:30:04,560 --> 00:30:06,239
Nie dajcie się oszukać.

435
00:30:06,280 --> 00:30:10,839
W tej kampanii wszyscy będą
przeciwnikami europejskiego
Zielonego Ładu.

436
00:30:10,880 --> 00:30:14,479
W kraju o głosy wyborców
zabiegali kandydaci Trzeciej Drogi.

437
00:30:14,520 --> 00:30:18,439
Lider listy warszawskiej zapowiadał
walkę o większe wydatki na obronność.

438
00:30:18,480 --> 00:30:22,279
Z jednej strony
przygotowanie militarne,
przygotowanie naszej obrony,

439
00:30:22,320 --> 00:30:27,959
przygotowanie naszych sił zbrojnych,

440
00:30:28,000 --> 00:30:29,439
ale z drugiej strony
przygotowanie społeczne.

441
00:30:29,480 --> 00:30:32,359
Jednym ze sztandarowych postulatów
Lewicy, powtarzanym także dziś,

442
00:30:32,400 --> 00:30:36,879
jest stworzenie Europejskiego Programu
Budowy Mieszkań z pulą 100 mld euro.

443
00:30:36,920 --> 00:30:41,119
Dla nas mieszkanie jest prawem,
a nie towarem,

444
00:30:41,160 --> 00:30:45,759
który dzisiaj jest nieosiągalny
dla milionów Polek i Polaków,

445
00:30:45,800 --> 00:30:48,159
którzy na takie mieszkanie czekają.

446
00:30:48,200 --> 00:30:50,199
Nie czekajmy, idźmy na wybory

447
00:30:50,240 --> 00:30:54,639
- apelował w Łodzi
wspierający kandydatów Lewicy
Aleksander Kwaśniewski.

448
00:30:54,680 --> 00:30:57,879
Zmobilizować się,
żeby 9 czerwca zagłosować

449
00:30:57,920 --> 00:31:03,479
i żebyśmy mieli pewność, że ten
demokratyczny obowiązek spełniliśmy.

450
00:31:03,520 --> 00:31:05,639
Czym jest dla was UE?

451
00:31:05,680 --> 00:31:09,919
W jednej z warszawskich szkół odbyła
się specjalna lekcja obywatelska.

452
00:31:09,960 --> 00:31:14,399
Uczniowie słuchali i pytali o to,
co dla Polski znaczy "być w Unii".

453
00:31:14,440 --> 00:31:17,359
To jest lekcja, która polega
na dialogu i na rozmowie.

454
00:31:17,400 --> 00:31:18,959
To nie jest nigdy wykład.

455
00:31:19,000 --> 00:31:22,959
My chcemy też dowiedzieć się,
co uczniowie wiedzą i co myślą
o Unii Europejskiej.

456
00:31:23,000 --> 00:31:25,559
Do wyborów europejskich zostało 5 dni.

457
00:31:25,600 --> 00:31:28,959
Wybierzemy w nich 53 posłów.

458
00:31:30,400 --> 00:31:33,999
Debata dotycząca wyborów
do Parlamentu Europejskiego

459
00:31:34,040 --> 00:31:38,759
z udziałem przedstawicieli
ogólnopolskich komitetów wyborczych

460
00:31:38,800 --> 00:31:44,679
już jutro o godzinie 20.30 w TVP Info
poprowadzi Justyna Dobrosz-Oracz.

461
00:31:44,720 --> 00:31:48,159
Za chwilę "Pytanie Dnia",

462
00:31:48,200 --> 00:31:51,199
w którym gościem
Doroty Wysockiej-Schnepf

463
00:31:51,240 --> 00:31:54,479
będzie wiceminister sprawiedliwości
Krzysztof Śmiszek.

464
00:31:54,520 --> 00:31:57,559
"19:30" wraca jutro. Do zobaczenia.