1
00:00:26,880 --> 00:00:30,599
Joanna Dunikowska-Paź,
dobry wieczór.

2
00:00:30,640 --> 00:00:34,959
Zapraszam na "19:30",
w której dziś m.in.:

3
00:00:39,760 --> 00:00:41,919
Ostatnie godziny kampanii.

4
00:00:41,960 --> 00:00:48,319
Musi być harmonijna współpraca
rządu i samorządu.

5
00:00:48,360 --> 00:00:53,119
Zachęcam, by pójść na wybory.

6
00:00:53,560 --> 00:00:57,879
Te wybory są równie ważne
jak parlamentarne.

7
00:00:57,920 --> 00:01:06,119
Ambasador przeprasza.

8
00:01:06,160 --> 00:01:11,119
Magiczne słowo "przepraszam"
skoro padło do mnie, to padnie
również w sferze publicznej.

9
00:01:12,160 --> 00:01:14,599
Mamy wzrost o 9 punktów procentowych.

10
00:01:14,640 --> 00:01:16,039
Moda na czytanie.

11
00:01:16,080 --> 00:01:18,559
Książka daje niesamowitą wolność.

12
00:01:20,520 --> 00:01:26,679
Kampania samorządowa na finiszu,
kandydaci w terenie, polityczni
liderzy w trasie mobilizują wyborców.

13
00:01:26,720 --> 00:01:32,879
A stawka jest wysoka, bo sondaże
nie dają jednoznacznej odpowiedzi
na pytanie, kto wygra wyborczy wyścig.

14
00:01:32,920 --> 00:01:39,039
Od ciszy wyborczej dzielą nas
zaledwie godziny - politycznie
wyjątkowo intensywne.

15
00:01:40,520 --> 00:01:42,559
To już ostatnie odliczanie.

16
00:01:42,600 --> 00:01:47,319
Za 4 godziny i 28 minut
rozpocznie się przedwyborcza cisza.

17
00:01:47,360 --> 00:01:49,679
Mamy mnóstwo energii.

18
00:01:49,720 --> 00:01:51,839
Będziemy kończyć koło północy.

19
00:01:51,880 --> 00:01:56,639
To ostatni moment na zdjęcia,
uściski dłoni
i przedwyborcze obietnice.

20
00:01:56,680 --> 00:02:00,079
Wsparcie programu
budowy oczyszczalni przydomowych.

21
00:02:00,120 --> 00:02:03,519
Rozszerzymy program
bezpiecznych ulic przy szkołach.

22
00:02:03,560 --> 00:02:07,999
30-minutowa strefa
bezpłatnego parkowania.

23
00:02:08,040 --> 00:02:11,239
Nielimitowane przejazdy
za złotówkę dziennie.

24
00:02:11,280 --> 00:02:17,039
Wybory samorządowe
to blisko 190 tys. kandydatów
i czterokrotnie mniej mandatów.

25
00:02:17,080 --> 00:02:21,039
Stąd wsparcie
ze strony politycznych liderów.

26
00:02:21,080 --> 00:02:24,079
Ostatnie sondaże nie są jednoznaczne.

27
00:02:24,120 --> 00:02:30,959
Według IPSOS w sejmikach wygra PiS,
za nim Koalicja Obywatelska,
Trzecia Droga, Konfederacja i Lewica.

28
00:02:31,000 --> 00:02:35,039
Według Opinii24 1. miejsce
zajmie Koalicja Obywatelska,

29
00:02:35,080 --> 00:02:37,759
tuż za nią - PiS,
Trzecia Droga - na podium,

30
00:02:37,800 --> 00:02:40,519
czwarte miejsce
- dla lokalnych komitetów.

31
00:02:40,560 --> 00:02:47,999
Idziemy łeb w łeb,
jestem was w stanie błagać:
idźcie na wybory.

32
00:02:48,040 --> 00:02:52,199
Znowu mamy szansę wygrać.

33
00:02:57,120 --> 00:02:58,359
Tak naprawdę to może nie mieć
nic wspólnego z rzeczywistością.

34
00:02:58,400 --> 00:03:01,559
To tu, na poziomie powiatu,
na poziomie gmin,

35
00:03:01,600 --> 00:03:06,879
w tych godzinach
wykuwa się wynik tych wyborów.

36
00:03:06,920 --> 00:03:10,439
Ale wśród dominujących tematów
- te ogólnopolskie.

37
00:03:10,480 --> 00:03:16,639
Na każdym dyżurze będzie lekarz,
który nie powoła się
na klauzulę sumienia.

38
00:03:26,280 --> 00:03:29,759
Rozbijamy lokalne układy.

39
00:03:29,800 --> 00:03:33,599
Ludzie nam mówią: chcecie budować
mieszkania na tani wynajem.

40
00:03:33,640 --> 00:03:35,719
Nie dacie rady.

41
00:03:35,760 --> 00:03:37,119
Mówię wam, damy radę.

42
00:03:37,160 --> 00:03:40,519
Złożyliśmy projekt ustawy
zamrażający ceny energii.

43
00:03:40,560 --> 00:03:42,959
Obecny rząd punktuje poprzedników.

44
00:03:43,000 --> 00:03:48,759
Były tylko doceniane samorządy
mające burmistrza, wójta, prezydenta

45
00:03:48,800 --> 00:03:53,359
z określonym kolorem
legitymacji partyjnej,
a pozostałe były gdzieś zapomniane.

46
00:03:53,400 --> 00:03:59,639
Łódź przez te 8 ostatnich lat
była bardzo mocno pomijana
w dystrybucji środków krajowych.

47
00:03:59,680 --> 00:04:01,039
Rozwój był równy.

48
00:04:01,080 --> 00:04:05,999
Odpowiada PiS i rozlicza obecny rząd.

49
00:04:06,800 --> 00:04:11,919
To, co oni zrobili
w ciągu tych ostatnich 4 miesięcy,
to jest coś, co nie miało miejsca.

50
00:04:11,960 --> 00:04:15,319
Konstytucja jest deptana,
ustawy są deptane.

51
00:04:15,360 --> 00:04:17,639
Nazwali się Zjednoczona Prawica.

52
00:04:17,680 --> 00:04:20,919
To "ZP" oznacza
zorganizowaną przestępczą grupę.

53
00:04:20,960 --> 00:04:24,839
Koalicja rządząca akcentuje sukcesy.

54
00:04:24,880 --> 00:04:30,839
W ręce samorządów
przekazujemy olbrzymie środki.

55
00:04:30,880 --> 00:04:34,519
I wskazuje na związane z tym
wyzwania dla samorządów.

56
00:04:34,560 --> 00:04:39,279
Na razie politycy
chcą zdążyć przed północą.

57
00:04:40,880 --> 00:04:43,119
Zwyciężmy.

58
00:04:43,160 --> 00:04:45,079
Idźcie na wybory.

59
00:04:49,760 --> 00:04:53,799
Gdy zaczynali samorządowe kariery,
milionowe pensje były standardem,

60
00:04:53,840 --> 00:04:56,999
a na ulicach standardowo królowały
maluchy i polonezy.

61
00:04:57,040 --> 00:05:02,199
Od tego czasu sporo się zmieniło,
a oni wciąż niepodzielnie rządzą
w swoich gminach i miastach.

62
00:05:02,240 --> 00:05:06,639
Samorządowcy rekordziści - dla nich
nadchodzące wybory będą szczególne,

63
00:05:06,680 --> 00:05:11,399
bo ewentualna kolejna kadencja,
którą w ich wyniku rozpoczną,
będzie ostatnią.

64
00:05:11,440 --> 00:05:14,999
W kolejce czekają kandydaci,
których nie było jeszcze na świecie,

65
00:05:15,040 --> 00:05:18,599
gdy rekordziści zaczynali
kariery w samorządzie.

66
00:05:18,640 --> 00:05:20,959
Po prostu chce mi się dalej rządzić.

67
00:05:21,000 --> 00:05:25,599
Józef Kurek w Mszczonowie rządzi
od 1988 roku.

68
00:05:25,640 --> 00:05:29,159
To ostatnie wybory
burmistrza w jego karierze.

69
00:05:29,200 --> 00:05:35,759
Jak mieszkańcy znają mnie
już ponad 34 lata,
to trudno, żebym się denerwował.

70
00:05:35,800 --> 00:05:43,199
Jak jest dobra rada
i burmistrzowi chce się pracować,
to można osiągnąć wiele.

71
00:05:43,240 --> 00:05:48,359
Zgodnie z ustawą o kadencyjności
funkcje wójta, burmistrza
i prezydenta miasta

72
00:05:48,400 --> 00:05:51,519
można sprawować nie więcej
niż dwie kadencje.

73
00:05:51,560 --> 00:05:55,399
Mieszkańcy Mszczonowa do tego przepisu
podchodzą z dystansem.

74
00:05:55,440 --> 00:05:58,399
Czy to dobrze, że ktoś
tak długo jest na stanowisku?

75
00:05:58,440 --> 00:06:01,279
Mnie się wydaje,
że u nas to odniosło sukces.

76
00:06:01,320 --> 00:06:06,119
Od tylu lat skoro jest, to znaczy,
że dobrze sprawuje i dba o miasto.

77
00:06:06,160 --> 00:06:07,559
Gmina się rozwija.

78
00:06:07,600 --> 00:06:12,159
Osobiście nic do niego nie mam,
ale jeśli chodzi o Mszczonów,
to potrzebna jest zmiana.

79
00:06:12,200 --> 00:06:17,439
Stąd pojawienie się kontrkandydatów,
którzy nie chcą na te zmiany czekać
do następnej kadencji.

80
00:06:17,480 --> 00:06:23,559
To, że pan burmistrz od tylu lat
sprawuje władzę, to bynajmniej nas
nie zniechęca do tego, by kandydować.

81
00:06:23,600 --> 00:06:26,839
Podobna sytuacja jest
w kilkudziesięciu samorządach,

82
00:06:26,880 --> 00:06:31,079
jak np. w gminie Bolesław
w powiecie dąbrowskim w Małopolsce.

83
00:06:31,120 --> 00:06:35,479
Moje pierwsze zarobki
wynosiły 1,8 mln zł.

84
00:06:35,520 --> 00:06:42,319
Bo gdy Kazimierz Olearczyk
zaczynał być wójtem Bolesławia,
byliśmy przed denominacją złotego.

85
00:06:42,360 --> 00:06:47,759
Wtedy jego obecnego kontrkandydata
na wójta nie było jeszcze na świecie.

86
00:06:47,800 --> 00:06:49,119
Lubię wzywania.

87
00:06:49,160 --> 00:06:56,479
Dla mnie to jest wyzwanie,
nie boję się tego, bo znam też swoje
możliwości, swoje umiejętności.

88
00:06:56,520 --> 00:07:01,639
Dla obu kandydatów
te wybory są wyzwaniem,
ale dla każdego z nich innym.

89
00:07:01,680 --> 00:07:05,559
Muszę więcej używać facebooków,
innych promocji.

90
00:07:05,600 --> 00:07:10,519
Dla mnie była ciągle robota
To coś znaczyło, że ktoś to widział.

91
00:07:10,560 --> 00:07:15,119
A dziś świat się zmienił,
że nie tylko robić,
ale jednak trzeba puścić w media.

92
00:07:15,160 --> 00:07:19,079
Jak "puścić w media" przekaz,
wiedzą za to 19-latkowie,

93
00:07:19,120 --> 00:07:22,919
którzy startują na radnych
dzielnicy Wesoła w Warszawie.

94
00:07:22,960 --> 00:07:27,839
Sam ustawodawca przewidział,
że można kandydować już od lat 18.

95
00:07:27,880 --> 00:07:33,239
Natomiast częściej przebijają się
do mnie takie głosy,
że to jest bardzo dobry kierunek.

96
00:07:33,280 --> 00:07:36,199
Ludzie nie są do nas negatywnie
nastawieni.

97
00:07:36,240 --> 00:07:41,879
Wręcz przeciwnie, niektórzy mówią,
że mają już dosyć wysokiej
średniej wieku w urzędzie.

98
00:07:41,920 --> 00:07:46,319
W urzędzie, gdzie powinny liczyć się
przede wszystkim kompetencje.

99
00:07:46,360 --> 00:07:50,359
Kryterium wieku nie powinno być
jedynym, które jest brane pod uwagę,

100
00:07:50,400 --> 00:07:54,119
kiedy zastanawiamy się, na kogo
zagłosować w najbliższych wyborach.

101
00:07:54,160 --> 00:07:57,639
Przede wszystkim wydaje mi się też,
że poprzednia kampania parlamentarna
pokazała też,

102
00:07:58,520 --> 00:08:02,839
Bo zarówno doświadczenie
jak i świeże spojrzenie
może przynieść korzyści wyborcom.

103
00:08:02,880 --> 00:08:06,319
To system, to jakby Polską
rządziła grupa przestępcza

104
00:08:06,360 --> 00:08:10,959
- mówi Bartłomiej Sienkiewicz
o doniesieniach o inwigilacji
jego osoby przez Orlen

105
00:08:11,000 --> 00:08:13,599
w trakcie ubiegłorocznej
kampanii wyborczej.

106
00:08:13,640 --> 00:08:18,239
Chce, by minister sprawiedliwości
objął nadzorem
postępowanie w tej sprawie.

107
00:08:18,280 --> 00:08:21,319
Minister aktywów państwowych
Borys Budka poinformował,

108
00:08:21,360 --> 00:08:24,039
że Orlen za raport dotyczący
Bartłomieja Sienkiewicza

109
00:08:24,080 --> 00:08:28,279
miał zapłacić amerykańskiej firmie
blisko pół miliona złotych.

110
00:08:29,880 --> 00:08:32,919
Ten system był tak naprawdę
systemem Obajtków.

111
00:08:32,960 --> 00:08:38,279
Mówi oburzony Bartłomiej Sienkiewicz,
który jeszcze jako poseł opozycji
- jak ujawnił minister Borys Budka -

112
00:08:38,320 --> 00:08:41,039
miał być inwigilowany
na zlecenie Orlenu.

113
00:08:41,080 --> 00:08:47,519
To wygląda tak, jakby Polską
przez 8 lat rządziła zorganizowana
grupa przestępcza.

114
00:08:47,560 --> 00:08:50,359
Materiały dotyczące
Bartłomieja Sienkiewicza

115
00:08:50,400 --> 00:08:55,759
miały zostać zebrane w trakcie
kampanii wyborczej w 2023 roku,
a raport był gotowy 15 września.

116
00:08:55,800 --> 00:09:00,839
Publiczna spółka przekazywała
ze swoich środków duże pieniądze

117
00:09:00,880 --> 00:09:05,799
właściwie na inwigilowanie posłów
opozycji i to tuż przed wyborami.

118
00:09:05,840 --> 00:09:10,719
Zlecony przez Daniela Obajtka raport
miał kosztować blisko
pół miliona złotych.

119
00:09:10,760 --> 00:09:16,079
Nie wystarczyły PiS-owi służby,
nie wystarczył Pegasus,
nie wystarczyła inwigilacja.

120
00:09:16,120 --> 00:09:22,319
Chcieli jeszcze służby połączyć
ze spółkami Skarbu Państwa, żeby za
wszelką cenę mieć haki na opozycję.

121
00:09:22,360 --> 00:09:26,559
Były prezes na te zarzuty odpowiedział
w mediach społecznościowych.

122
00:09:26,600 --> 00:09:30,639
Daniel Obajtek apeluje
o ujawnienie całości raportu.

123
00:09:47,360 --> 00:09:49,719
Żądamy pokazania tego raportu.

124
00:09:49,760 --> 00:09:53,079
Okaże się, jakie informacje
są w nim zawarte

125
00:09:53,120 --> 00:09:55,919
i jaka była rola
Bartłomieja Sienkiewicza.

126
00:09:55,960 --> 00:09:59,159
Myślę, że to będą dla niego
informacje kompromitujące.

127
00:09:59,200 --> 00:10:01,959
Panie ministrze,
proszę ujawnić ten raport.

128
00:10:02,000 --> 00:10:06,799
Zgodnie za byłym prezesem Orlenu
powtarzają politycy PiS-u.

129
00:10:06,840 --> 00:10:12,079
Nie ma tam żadnych informacji,
które były tajne, klauzulowane

130
00:10:12,120 --> 00:10:17,479
czy byłyby trudne
dla Bartłomieja Sienkiewicza.

131
00:10:17,520 --> 00:10:21,159
Minister Sienkiewicz na pytania
dziennikarzy nie odpowiadał.

132
00:10:21,200 --> 00:10:23,119
Dziś w trybie oświadczenia.

133
00:10:23,160 --> 00:10:26,879
A Ministerstwo Aktywów Państwowych
przekazało sprawę do prokuratury.

134
00:10:26,920 --> 00:10:30,319
Jeżeli z tego zawiadomienia
wynika uzasadnione podejrzenie
popełnienia przestępstwa,

135
00:10:30,360 --> 00:10:33,599
to ja pana zapewniam,
że będzie wszczęte postępowanie.

136
00:10:33,640 --> 00:10:37,879
To nie pierwsza spawa związana
z inwigilacją opozycji przez Orlen,
która trafiła do prokuratury.

137
00:10:37,920 --> 00:10:42,279
Już była mowa i inwigilowaniu posłów
w poprzedniej kadencji.

138
00:10:42,320 --> 00:10:48,999
Premier w marcu informował o tym,
że Orlen wydał ponad milion złotych
na prywatnego detektywa.

139
00:10:49,040 --> 00:10:54,519
Mamy też dokumentację, która pokazuje,
czym zajmował się detektyw
wynajęty przez prezesa Obajtka.

140
00:10:54,560 --> 00:10:58,079
Głównie nieustannym śledzeniem
posłów opozycji.

141
00:10:58,120 --> 00:11:02,159
Te zdjęcia m.in. posła Kropiwnickiego
to efekt jego pracy.

142
00:11:02,200 --> 00:11:05,799
W tym budynku przy ulicy
Bielańskiej w Warszawie

143
00:11:05,840 --> 00:11:12,079
detektyw z Danielem Obajtkiem
i innymi członkami zarządu
spotykał się ponad 50 razy.

144
00:11:15,560 --> 00:11:17,999
Oglądają państwo program "19:30".

145
00:11:18,040 --> 00:11:19,839
Co jeszcze przed nami?

146
00:11:23,560 --> 00:11:25,119
Serce w pudełku.

147
00:11:25,160 --> 00:11:29,919
Ono bije w tym pudełku
i musimy je pilnować cały czas.

148
00:11:30,120 --> 00:11:32,999
Powiew znad Sahary.

149
00:11:33,040 --> 00:11:38,959
Słońce może mieć troszeczkę inny kolor
i niebo - bardziej żółtawy.

150
00:11:41,800 --> 00:11:44,279
Spotkanie miało stanowczy charakter.

151
00:11:44,320 --> 00:11:47,599
ambasador przeprosił za zbombardowanie
konwoju humanitarnego,

152
00:11:47,640 --> 00:11:50,839
a polska strona żąda dostępu
do wszystkich informacji,

153
00:11:50,880 --> 00:11:53,799
bo z dotychczasowych wyjaśnień
nie jest zadowolona.

154
00:11:53,840 --> 00:11:57,759
To komunikat po porannym spotkaniu
w ministerstwie spraw zagranicznych.

155
00:11:57,800 --> 00:12:01,959
W jego trakcie przed budynkiem resortu
trwał antyizraelski protest.

156
00:12:02,000 --> 00:12:05,439
Jakow Liwne w mediach
społecznościowych pisze
o "głębokim smutku",

157
00:12:05,480 --> 00:12:10,759
polscy dyplomaci apelują
o zadośćuczynienie dla rodziny
Damiana Sobola.

158
00:12:10,800 --> 00:12:13,239
Pan ambasador przeprosił.

159
00:12:13,280 --> 00:12:16,439
Rodzina polskiego wolontariusza
i polskie władze

160
00:12:16,480 --> 00:12:19,799
na słowo "przepraszam"
czekały ponad 3 doby.

161
00:12:19,840 --> 00:12:23,919
Po spotkaniu w MSZ izraelski dyplomata
wydał oświadczenie.

162
00:12:23,960 --> 00:12:29,319
Napisał o głębokim smutku i szczerych
przeprosinach z powodu śmierci Polaka.

163
00:12:29,360 --> 00:12:34,759
Na moim dzisiejszym spotkaniu
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

164
00:12:35,360 --> 00:12:38,119
z polskim wiceministrem spraw
zagranicznych Andrzejem Szejną

165
00:12:46,040 --> 00:12:48,839
W nocie protestacyjnej
przekazanej ambasadorowi

166
00:12:48,880 --> 00:12:52,199
Warszawa żąda też odszkodowania
dla bliskich zabitego Polaka

167
00:12:52,240 --> 00:12:57,559
i dostępu do wszystkich informacji,
w tym dopuszczenia do śledztwa
polskiej prokuratury.

168
00:12:58,440 --> 00:13:01,399
Warszawa poznała wstępne wyniki
dochodzenia izraelskiej armii.

169
00:13:01,440 --> 00:13:04,519
Stanowisko straciło
dwóch wysokich rangą oficerów.

170
00:13:04,560 --> 00:13:06,959
Wskazano trzy podstawowe błędy:

171
00:13:07,000 --> 00:13:16,919
nie przekazano w należyty sposób
informacji o trasie przebiegu konwoju
na niższy szczebel,

172
00:13:16,960 --> 00:13:20,879
źle zakwalifikowano te pojazdy,

173
00:13:20,920 --> 00:13:28,079
a także błędnie rozpoznano osobę,
która miała być jako osoba
z bronią wewnątrz pojazdu.

174
00:13:28,120 --> 00:13:32,319
Stosunki są trudne.

175
00:13:32,360 --> 00:13:40,519
Sytuację zaogniły słowa ambasadora
zaraz po tragedii w Gazie.

176
00:13:40,560 --> 00:13:45,919
Po tym, jak politycy nazwali
ostrzelanie konwoju zbrodnią wojenną

177
00:13:45,960 --> 00:13:49,999
na portalu X napisał
o polskim antysemityzmie.

178
00:13:50,040 --> 00:13:54,959
Po zbombardowaniu konwoju kurs wobec
Izraela zaostrzył Waszyngton.

179
00:13:55,000 --> 00:13:56,879
Tak, narastała frustracja.

180
00:13:56,920 --> 00:14:01,359
W rozmowie telefonicznej Joe Biden
ostrzegł premiera Netanjahu,

181
00:14:01,400 --> 00:14:05,159
że sytuacja humanitarna w Gazie
jest nieakceptowalna.

182
00:14:05,200 --> 00:14:11,999
Prezydent podkreślił, że Izrael musi
ogłosić i wdrożyć szereg konkretnych,
konkretnych i wymiernych kroków,

183
00:14:12,040 --> 00:14:16,559
aby zaradzić stratom wśród ludności
cywilnej, katastrofie humanitarnej

184
00:14:16,600 --> 00:14:20,439
i by zapewnić bezpieczeństwo
pracowników organizacji pomocowych.

185
00:14:20,480 --> 00:14:26,239
Biały Dom ostrzegł,
że dalsze wsparcie USA dla Izraela
będzie zależało od działań Tel Awiwu.

186
00:14:26,280 --> 00:14:32,199
Jeśli nie zobaczymy zmian,
które chcemy zobaczyć,
w naszej polityce nastąpią zmiany.

187
00:14:32,240 --> 00:14:39,279
Pod naciskiem USA Izrael zgodził się
na otwarcie dla dostaw pomocy
humanitarnej portu w Aszdodzie,

188
00:14:39,320 --> 00:14:42,039
a także przejścia granicznego Erez.

189
00:14:42,080 --> 00:14:47,279
To przez nie 7 października
bojownicy Hamasu wtargnęli do Izraela.

190
00:14:47,320 --> 00:14:53,679
Świat wspólnie powiedział,
że ta masakra i bezmyślne niszczenie
muszą się natychmiast skończyć.

191
00:14:53,720 --> 00:14:59,719
A atakowanie ludzi czy obiektów
zaangażowanych w pomoc humanitarną
może stanowić zbrodnię wojenną.

192
00:14:59,760 --> 00:15:06,079
Prawdopodobnie jeszcze dziś
ciało Polaka z Kairu zostanie
przetransportowane do Polski.

193
00:15:12,120 --> 00:15:16,479
Ważny ruch Komisji Europejskiej,
która ostatecznie zatwierdziła wypłatę

194
00:15:16,520 --> 00:15:19,839
pierwszych środków
z Krajowego Planu Odbudowy dla Polski.

195
00:15:19,880 --> 00:15:21,559
To 6 mld 300 mln euro.

196
00:15:21,600 --> 00:15:23,719
W Brukseli jest Dorota Bawołek.

197
00:15:23,760 --> 00:15:27,119
Kiedy możemy liczyć
na pierwszy przelew?

198
00:15:40,760 --> 00:15:44,279
Pieniądze powinny trafić do polski
połowie miesiąca.

199
00:15:44,320 --> 00:15:49,759
Komisja zazwyczaj zleca przelew
kilka dni po zatwierdzeniu wniosku.

200
00:15:49,800 --> 00:15:54,679
Dzisiejsza decyzja oznacza,

201
00:15:54,720 --> 00:15:59,919
że nie tylko do polskich
przedsiębiorstw i samorządów trafi
ponad 6 mld euro,

202
00:15:59,960 --> 00:16:02,919
ale także KE pozytywnie ocenia zmiany
przywracające praworządność Polsce.

203
00:16:02,960 --> 00:16:06,559
To pierwsze spotkanie z dziennikarzami
i reakcja na wniosek o Trybunał Stanu.

204
00:16:06,600 --> 00:16:10,839
Prezes NBP Adam Glapiński zabrał głos
po kwietniowym posiedzeniu
Rady Polityki Pieniężnej.

205
00:16:10,880 --> 00:16:13,839
Mamy idealny, szybki rozwój,
stabilny sektor bankowy.

206
00:16:13,880 --> 00:16:16,199
Dlaczego chcemy to marnować i psuć?

207
00:16:16,240 --> 00:16:21,839
Prezes NBP pyta, a opozycja odpowiada,
że dla Adama Glapińskiego
taryfy ulgowej nie będzie.

208
00:16:21,880 --> 00:16:32,879
To pierwsze spotkanie
Adama Glapińskiego z dziennikarzami

209
00:16:32,920 --> 00:16:37,759
po złożeniu przez rządzących
wniosku o postawienie go
przed Trybunałem Stanu.

210
00:16:37,800 --> 00:16:41,079
I po dwudniowym posiedzeniu
Rady Polityki Pieniężnej.

211
00:16:41,120 --> 00:16:44,519
Absolutnie nie ma żadnych argumentów
za obniżaniem stóp.

212
00:16:44,560 --> 00:16:48,399
Tzw. stopa referencyjna
pozostanie na poziomie 5,75%.

213
00:16:48,440 --> 00:16:50,639
To szósta taka decyzja z rzędu.

214
00:16:50,680 --> 00:16:54,839
Mimo że inflacja spadła
do poziomu celu inflacyjnego.

215
00:16:54,880 --> 00:17:01,759
Nikt nie jest upoważniony
do oceniania sądownie czy politycznie
polityki pieniężnej.

216
00:17:01,800 --> 00:17:06,879
Politycy koalicji rządzącej
działania prezesa NBP
oceniają jednoznacznie.

217
00:17:06,920 --> 00:17:09,599
To jest osoba,
która nie powinna pełnić

218
00:17:09,640 --> 00:17:14,039
ani minuty dłużej
tak ważnego stanowiska.

219
00:17:14,080 --> 00:17:17,479
Nie będzie taryfy ulgowej
dla pana prezesa Glapińskiego.

220
00:17:17,520 --> 00:17:21,119
Szkodnik polskiej gospodarki,
który oszukał miliony obywateli.

221
00:17:21,160 --> 00:17:23,599
We wniosku
o postawienie Adama Glapińskiego

222
00:17:23,640 --> 00:17:26,599
przed Trybunałem Stanu
znalazło się 8 zarzutów.

223
00:17:26,760 --> 00:17:29,279
To m.in. brak współpracy
z ministrem finansów,

224
00:17:29,320 --> 00:17:34,319
naruszenie apolityczności prezesa NBP,
obniżanie stóp procentowych,
gdy inflacja rosła,

225
00:17:34,360 --> 00:17:39,359
a także akceptowanie mechanizmów
wypłacania sobie i całemu zarządowi
nagród kwartalnych.

226
00:17:39,400 --> 00:17:41,679
One częściowo są publicystyczne

227
00:17:41,720 --> 00:17:45,159
i nie powinny kreować
odpowiedzialności
przed Trybunałem Stanu.

228
00:17:45,200 --> 00:17:47,719
Jeśli komuś Glapiński się nie podoba
albo to, co mówi,

229
00:17:48,400 --> 00:17:51,319
NBP właśnie ujawnił,
ile zarobiły władze banku
w zeszłym roku.

230
00:17:51,360 --> 00:17:54,519
Prezes Glapiński otrzymał
ponad 1 mln 325 tys. zł brutto.

231
00:17:54,560 --> 00:17:57,919
Mniej więcej połowa tej kwoty
to wspomniane we wniosku nagrody.

232
00:17:57,960 --> 00:18:02,879
Około 1 mln zł, łącznie z nagrodami,
to wynagrodzenia
pozostałych członków zarządu NBP.

233
00:18:02,920 --> 00:18:09,119
1 mln 300 tys. zł rocznie
za słabą pracę, mówiąc najdelikatniej,

234
00:18:09,160 --> 00:18:12,319
to jest perwersja
systemu PiS-owskiego.

235
00:18:12,360 --> 00:18:19,439
Nie może zarabiać promila tego,
co zarabiają prezesi
banków komercyjnych.

236
00:18:19,480 --> 00:18:21,359
Oni zarabiają wielokrotnie więcej
niż prezes NBP.

237
00:18:21,400 --> 00:18:25,839
Według ekonomisty Marka Zubera
z zarzutami wobec Adama Glapińskiego
można się zgodzić.

238
00:18:25,880 --> 00:18:30,199
Pytanie jednak,
czy wszystkie są takiego kalibru,
by postawić go przed Trybunałem Stanu.

239
00:18:30,240 --> 00:18:34,159
To, co mówi członek zarządu NBP,
to, co mówią członkowie RPP,

240
00:18:34,200 --> 00:18:38,799
wreszcie kwestie samych premii
to się pewnie nie kwalifikuje
na Trybunał Stanu.

241
00:18:38,840 --> 00:18:43,399
Ale mamy inne zarzuty dotyczące
w szczególności apolityczności.

242
00:18:43,440 --> 00:18:46,519
Politycy
roszczą sobie pretensje do tego,

243
00:18:46,560 --> 00:18:53,159
żeby oceniać politykę pieniężną
i karać lub nagradzać,
bo mają jakieś fiubździu na ten temat.

244
00:18:53,200 --> 00:18:56,359
Cała procedura
może potrwać wiele miesięcy.

245
00:18:56,400 --> 00:19:00,319
Wnioskiem o postawienie
prezesa Glapińskiego
przed Trybunałem Stanu

246
00:19:00,360 --> 00:19:05,879
musi się najpierw zająć komisja
odpowiedzialności konstytucyjnej.

247
00:19:09,160 --> 00:19:13,239
Jest bijące, ciepłe,
odżywione i odpowiednio zabezpieczone,

248
00:19:13,280 --> 00:19:17,559
a przede wszystkim
niemal trzykrotnie dłużej
przydatne do przeszczepu.

249
00:19:17,600 --> 00:19:21,519
Serce w pudełku - wczoraj
na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym

250
00:19:21,560 --> 00:19:26,639
pierwszy raz do transportu narządu
od dawcy do biorcy
użyto innowacyjnego systemu.

251
00:19:26,680 --> 00:19:29,199
To medyczna rewolucja.

252
00:19:33,240 --> 00:19:36,439
To niepozorne urządzenie
stwarza sercu do przeszczepu

253
00:19:36,480 --> 00:19:39,439
warunki zbliżone do tych
w organizmie człowieka.

254
00:19:39,480 --> 00:19:41,559
To pozwala nam na dłuższe transporty,
w tym międzynarodowe.

255
00:19:41,600 --> 00:19:45,519
Lekarze żartują, że nowa aparatura
kończy tzw. epoką lodowcową
w transplantologii.

256
00:19:45,560 --> 00:19:47,199
Dotychczas pobrane serca

257
00:19:47,240 --> 00:19:50,719
transportowane są
w specjalnych lodówkach,
obłożonych lodem.

258
00:19:50,760 --> 00:19:55,119
W takich warunkach narząd
nie może być jednak przechowywany
dłużej niż 4 godziny.

259
00:19:55,160 --> 00:19:58,039
W tym urządzeniu
serce ma temperaturę ciała

260
00:19:58,080 --> 00:20:01,079
i jest podłączone
do sztucznego krążenia.

261
00:20:01,120 --> 00:20:09,279
Możemy jechać w każde miejsce
samochodem nie 200 km na godzinę,
tylko 70 km na godzinę

262
00:20:09,320 --> 00:20:14,839
i możemy po to serce lecieć do Paryża,
co jest moim marzeniem,
i je z Paryża przywieźć.

263
00:20:14,880 --> 00:20:17,599
Pierwszy w Polsce pacjent,
któremu miesiąc temu

264
00:20:17,640 --> 00:20:20,519
przeszczepiono serce
przechowywane w nowym urządzeniu,

265
00:20:20,560 --> 00:20:22,759
70-letni Jerzy Rzeczkowski,

266
00:20:22,800 --> 00:20:26,239
mówi, że po operacji
obudził się w innym kosmosie.

267
00:20:26,280 --> 00:20:29,679
Jeszcze tylko trochę,
dojdę do siebie i będę fruwał.

268
00:20:29,720 --> 00:20:34,599
Ten dłuższy czas pozwala
na lepsze przygotowanie zespołu
i pacjenta do operacji.

269
00:20:34,640 --> 00:20:37,959
Pobrany narząd
często trzeba wcześniej przebadać,

270
00:20:38,000 --> 00:20:41,079
czy będzie sprawnie pracował
w organizmie biorcy.

271
00:20:41,120 --> 00:20:43,959
Tak było w przypadku serca
dla pana Jerzego.

272
00:20:44,000 --> 00:20:47,519
Ten pierwszy raz
wszyscy siedzieliśmy wpatrzeni
w to serce.

273
00:20:47,560 --> 00:20:52,639
Przez 7 godzin
nie odrywaliśmy wzroku, czy ono bije,
czy zaraz czasem nie stanie.

274
00:20:52,680 --> 00:20:58,799
Pieniądze na urządzenie,
270 tys. euro,

275
00:20:58,840 --> 00:21:06,719
zebrał zespół HLA 4transplant,
stworzony w tym celu
przez dr. Zygmunta Kalicińskiego.

276
00:21:06,760 --> 00:21:10,439
Grupa grywała
przed wielotysięczną publicznością,

277
00:21:10,480 --> 00:21:13,719
promując na koncertach
ideę transplantacji.

278
00:21:13,760 --> 00:21:21,079
Dowiedziały się gwiazdy,
spodobało im się to
i zaczęliśmy jeździć na supporty.

279
00:21:21,120 --> 00:21:25,079
Tomek Organek, IRA, Oddział Zamknięty.

280
00:21:25,120 --> 00:21:31,639
Warszawski Uniwersytet Medyczny,
w którym jest to nowe urządzenie,
ma długą historię transplantologii.

281
00:21:31,680 --> 00:21:37,399
W 1966 r. odbył się tu
pierwszy w Polsce
udany przeszczep nerki u 18-latki.

282
00:21:37,440 --> 00:21:40,719
Przeszczepiamy
wszystkie narządy unaczynione,

283
00:21:40,760 --> 00:21:44,239
jesteśmy nr 1 ośrodkiem
przeszczepiającym w Polsce,

284
00:21:44,280 --> 00:21:49,599
a w niektórych obszarach,
np. w przeszczepianiu wątroby,
nr 1 w Europie.

285
00:21:49,640 --> 00:21:53,279
Pacjent po przeszczepie
od nowa uczy się aktywności.

286
00:21:53,320 --> 00:21:54,879
I cieszy się życiem.

287
00:21:54,920 --> 00:21:57,639
Taka pewność, że jutro też jest dzień.

288
00:21:57,680 --> 00:22:03,759
Jak było tak słabo,
to: dzisiaj jesteś, jutro cię nie ma.

289
00:22:03,800 --> 00:22:06,439
A dzisiaj to wiem, że jutro będę.

290
00:22:09,920 --> 00:22:13,479
Najlepszy wynik
czytelnictwa w Polsce od 10 lat.

291
00:22:13,520 --> 00:22:17,959
W ubiegłym roku 43% z nas
przeczytało co najmniej jedną książkę

292
00:22:18,000 --> 00:22:21,679
- tak wynika
z badania przeprowadzonego
przez Bibliotekę Narodową.

293
00:22:21,720 --> 00:22:24,799
Rośnie też
nasze zainteresowanie bibliotekami,

294
00:22:24,840 --> 00:22:28,919
a informacji o książkach
coraz częściej szukamy w sieci.

295
00:22:28,960 --> 00:22:32,399
Mamy dość Internetu,
wracamy do książek

296
00:22:32,440 --> 00:22:35,719
- mówi pisarka i wydawczyni
Marika Krajniewska.

297
00:22:35,760 --> 00:22:43,879
Mamy przesyt i wracamy do literek,
które powodują,
że nasza wyobraźnia po prostu szaleje.

298
00:22:43,920 --> 00:22:48,719
Według Biblioteki Narodowej
po 2 chudych latach
czytelnictwo rośnie.

299
00:22:48,760 --> 00:22:52,759
43% procent Polaków
przeczytało choć jedną książkę.

300
00:22:52,800 --> 00:22:54,999
To najlepszy wynik od 10 lat.

301
00:22:55,040 --> 00:22:59,479
Już w poprzednich badaniach
widzieliśmy,
że młodzież zaczęła dużo czytać,

302
00:22:59,520 --> 00:23:04,119
w tych badaniach
mamy potwierdzone czytanie
we wszystkich grupach wiekowych.

303
00:23:04,160 --> 00:23:09,079
Największy wzrost
korzystania z bibliotek publicznych
dotyczy młodych mężczyzn

304
00:23:09,120 --> 00:23:11,999
- potencjalnie
wychowujących małe dzieci.

305
00:23:12,040 --> 00:23:16,239
Oczywiście cały czas
poczytnością cieszą się
kryminały Remigiusza Mroza,

306
00:23:16,280 --> 00:23:20,919
również thrillery Macieja Siembiedy
i różne powieści obyczajowe.

307
00:23:20,960 --> 00:23:25,239
A czytający rodzice najczęściej
wychowują czytające dzieci.

308
00:23:25,280 --> 00:23:29,119
Według autorów raportu
czytanie znów jest modne,

309
00:23:29,160 --> 00:23:34,199
a człowiek z książką
jest po prostu atrakcyjny.

310
00:23:34,240 --> 00:23:38,279
Panie najchętniej sięgają
po literaturę obyczajową i romanse.

311
00:23:38,320 --> 00:23:43,519
Mężczyźni wolą kryminały,
thrillery i sensację,
choć i tu panie czytają więcej.

312
00:23:43,560 --> 00:23:46,159
Męskiego honoru broni fantastyka,

313
00:23:46,200 --> 00:23:50,879
w której panowie
są o 11 punktów procentowych
bardziej zaczytani.

314
00:23:50,920 --> 00:23:54,039
Jak przekonuje pisarz,
laureat nagrody Nike,

315
00:23:54,080 --> 00:23:59,399
czytanie było i jest elitarne,
niezależnie od tego,
po jaką książkę sięgamy.

316
00:23:59,440 --> 00:24:04,919
Jak ktoś czyta kiepski kryminał,
to następnym razem
sięgnie po lepszy kryminał,

317
00:24:04,960 --> 00:24:11,879
jak już się naczyta kryminałów,
to sięgnie po literaturę
albo po reportaż.

318
00:24:11,920 --> 00:24:15,999
Te wyniki to chwilowa anomalia,
poziom czytelnictwa jest nadal słaby.

319
00:24:16,040 --> 00:24:18,119
Pomóc może Internet.

320
00:24:23,000 --> 00:24:29,999
Dzięki podcastom, vlogom i infuencerom
o nowych książkach dowiaduje się
więcej osób w szybszym czasie.

321
00:24:30,040 --> 00:24:34,879
Najbardziej historyczne
mnie interesują,
II wojna czy okres powojenny.

322
00:24:34,920 --> 00:24:38,039
Może jako pisarze, pisarki
robimy coś dobrze,

323
00:24:38,080 --> 00:24:40,119
może to jest też kwestia tego,

324
00:24:40,160 --> 00:24:45,399
że w niespokojnych czasach
szukamy jako ludzie
jakiejś enklawy spokoju.

325
00:24:45,440 --> 00:24:48,599
W moim przypadku
książki są na pierwszym miejscu,

326
00:24:49,040 --> 00:24:52,239
Książki miało uśmiercić radio,
potem telewizja i gry video.

327
00:24:52,280 --> 00:24:58,759
Dziś mamy e-booki i audiobooki,
ale nic nie zastąpi
szelestu przewracanych stron.

328
00:25:02,320 --> 00:25:04,719
Pył znad Sahary wraca do Polski.

329
00:25:04,760 --> 00:25:08,759
Niebo zmieni kolor,
jakość powietrza się pogorszy,
wzrośnie temperatura.

330
00:25:08,800 --> 00:25:11,839
Instytut Meteorologii
i Gospodarki Wodnej ostrzega,

331
00:25:11,880 --> 00:25:16,639
a my sprawdzamy, kiedy nastąpi
kulminacja pogodowego zjawiska.

332
00:25:16,680 --> 00:25:19,519
Znów zobaczymy świat w kolorach sepii.

333
00:25:19,560 --> 00:25:24,999
Pył znad Sahary
ma dotrzeć do Polski w niedzielę.

334
00:25:25,040 --> 00:25:27,919
W niektórych miejscach naszego kraju

335
00:25:27,960 --> 00:25:32,119
słońce może być przykryte
taką delikatną warstwą
żółtego, brązowego pyłu,

336
00:25:32,160 --> 00:25:34,399
słońce i niebo
mogą mieć troszkę inny kolor.

337
00:25:34,440 --> 00:25:36,959
Podobne niebo
obserwowaliśmy pod koniec marca.

338
00:25:37,000 --> 00:25:39,359
Masa tego zapylonego powietrza
opadła u nas.

339
00:25:39,400 --> 00:25:41,679
Zwykle zjawisko to jest niewidoczne.

340
00:25:41,720 --> 00:25:45,319
Piasek z Afryki
unosi się nad Polską często,
ale bardzo wysoko.

341
00:25:45,360 --> 00:25:48,479
Powstające tam
różnego rodzaju prądy powietrza

342
00:25:48,520 --> 00:25:52,319
potrafią przenieść cząsteczki
na wielkie odległości.

343
00:25:52,360 --> 00:25:56,919
Pamiątką po afrykańskim powietrzu
są osady na dachach i samochodach.

344
00:25:56,960 --> 00:26:01,639
Faktycznie ten samochód
wygląda inaczej,
jest lekko zabrudzony.

345
00:26:01,680 --> 00:26:03,599
Trzeba to jak najszybciej zmyć.

346
00:26:03,640 --> 00:26:07,199
By nie uszkodzić lakieru,
po weekendzie
konieczna może być wizyta w myjni.

347
00:26:07,240 --> 00:26:12,119
Odradzam, żeby to wycierać na sucho,
to prowadzi do uszkodzeń.

348
00:26:12,160 --> 00:26:16,519
Afrykański pył może też skrócić żywot
samochodowych filtrów.

349
00:26:16,560 --> 00:26:21,359
Trzeba częściej sprawdzać te filtry,
bo po kolorze zabrudzenia widać,
że jest widoczny ten pył.

350
00:26:21,400 --> 00:26:24,959
Kierowcy kręcą nosem,
a w nosie zakręci się alergikom.

351
00:26:25,000 --> 00:26:27,119
Pył jest podobny do smogu.

352
00:26:27,160 --> 00:26:31,319
Oddychanie pełną piersią
będzie groziło katarem i łzawieniem.

353
00:26:31,360 --> 00:26:34,639
To są cząsteczki stałe,
które są wdychane

354
00:26:34,680 --> 00:26:38,919
do bardzo głębokich partii
układu oddechowego.

355
00:26:38,960 --> 00:26:42,919
Z afrykańskim pyłem
pojawią się afrykańskie temperatury.

356
00:26:42,960 --> 00:26:46,799
Gdyby to było lato, to mielibyśmy
falę uciążliwych upałów.

357
00:26:46,840 --> 00:26:50,439
Powietrze z południa
przyniosło rekord temperatury w marcu.

358
00:26:50,480 --> 00:26:53,159
Ten kwietniowy też może być zagrożony.

359
00:26:53,200 --> 00:26:58,839
To sygnał wyraźny, że zmiana klimatu
jest nie tylko realizowana
przez ustawiczny wzrost temperatury,

360
00:26:58,880 --> 00:27:01,679
ale też wtargnięcie
gorących mas powietrza.

361
00:27:01,720 --> 00:27:06,679
Na początku przyszłego tygodnia
temperatury mogą wzrosnąć
do 30 stopni Celsjusza.

362
00:27:06,720 --> 00:27:16,639
Zarówno pył, jak i wspomnienie upałów
pod koniec przyszłego tygodnia
zmyje deszcz.

363
00:27:20,520 --> 00:27:22,479
W "19:30" to już wszystko.

364
00:27:22,520 --> 00:27:26,159
Bardzo państwu dziękuję za uwagę
i polecam "Pytanie dnia".

365
00:27:26,200 --> 00:27:29,239
Dziś będzie je zadawała
Dorota Wysocka-Schnepf,

366
00:27:29,280 --> 00:27:35,239
a odpowiadał będzie redaktor naczelny
tygodnika "Polityka" Jerzy Baczyński.