1
00:00:03,640 --> 00:00:31,719

2
00:00:32,800 --> 00:00:34,239
Historia dzieje się na naszych oczach.

3
00:00:34,280 --> 00:00:37,599
Karol III objął brytyjski tron
jako spadkobierca swojej matki
królowej Elżbiety II.

4
00:00:37,640 --> 00:00:41,759
Dziś odbyła się koronacja,
która oficjalnie symbolizuje
początek jego panowania.

5
00:00:41,800 --> 00:00:45,079
Dobry wieczór, Danuta Holecka,
zapraszam na specjalne wydanie
"Wiadomości" z Londynu.

6
00:00:45,120 --> 00:00:48,359
Tu kilka godzin temu
w opactwie westminsterskim,
które jest za mną,

7
00:00:48,400 --> 00:00:51,079
historyczna korona św. Edwarda
została umieszczona na głowie Karola

8
00:00:51,120 --> 00:00:54,599
w ramach rytuału,
który sięga kilku wieków wstecz.

9
00:01:28,000 --> 00:01:35,199
GOD SAVE THE KING!

10
00:01:35,400 --> 00:01:38,399
74-letni król Karol III oficjalnie
został władcą Wielkiej Brytanii.

11
00:01:38,440 --> 00:01:42,239
Ostatnia taka uroczystość
odbyła się w Londynie w 1953 roku,

12
00:01:42,280 --> 00:01:45,559
kiedy tron obejmowała Elżbieta II,
jego matka.

13
00:01:45,600 --> 00:01:49,479
Wówczas młody książę
miał niespełna 5 lat
i był już następcą tronu.

14
00:01:49,520 --> 00:01:53,359
Na koronę przyszło mu jednak czekać
aż 70 lat.

15
00:01:53,400 --> 00:01:58,039
Karol jest najstarszym
w brytyjskiej historii monarchą
wstępującym na tron.

16
00:01:58,080 --> 00:01:59,639
Dlatego o dzisiejszym dniu

17
00:01:59,680 --> 00:02:03,319
bez cienia przesady można,
a nawet trzeba, powiedzieć:
historyczny.

18
00:02:03,360 --> 00:02:08,359
Na uroczystość, która odbyła się tu,
w opactwie westminsterskim,
zaproszono ponad 2 tys. gości,

19
00:02:08,400 --> 00:02:10,839
w tym członków
innych rodzin królewskich

20
00:02:10,880 --> 00:02:13,279
oraz najważniejszych polityków
na świecie.

21
00:02:13,320 --> 00:02:16,799
Polskę reprezentował
prezydent Andrzej Duda z małżonką.

22
00:02:16,840 --> 00:02:20,479
Nasi reporterzy przez cały dzień
śledzili przebieg uroczystości.

23
00:02:20,520 --> 00:02:25,719
Dariusz Bohatkiewicz - już od momentu
wyjazdu pary królewskiej
na koronacje w opactwie,

24
00:02:25,760 --> 00:02:29,439
Marcin Czapski sprawdzał,
co może się zmienić
za panowania króla Karola,

25
00:02:29,480 --> 00:02:32,039
i Anna Olszak,
która pytała Brytyjczyków o to,

26
00:02:32,080 --> 00:02:35,919
jak oni postrzegają
nowego króla i królową.

27
00:02:52,960 --> 00:02:57,079
Opactwo westminsterskie
było miejscem koronacji królów Anglii
i Wielkiej Brytanii

28
00:02:57,120 --> 00:03:00,159
przez ostatnie blisko tysiąc lat.

29
00:03:00,200 --> 00:03:05,679
Historyczna złota korona św. Edwarda,
wysadzana 444 kamieniami,

30
00:03:05,720 --> 00:03:08,879
która została umieszczona
na głowie Karola,

31
00:03:08,920 --> 00:03:11,639
ma 360 lat i waży ponad 2 kilogramy.

32
00:03:11,680 --> 00:03:14,079
To jedyny taki moment
w życiu monarchy,

33
00:03:14,120 --> 00:03:17,359
bo świątynię opuścił już w innej,
państwowej.

34
00:03:17,400 --> 00:03:20,159
Wraz z królem
koronowana była jego małżonka.

35
00:03:20,200 --> 00:03:24,479
Na głowę Kamili została włożona
korona królowej Marii,
prababki Karola.

36
00:03:24,520 --> 00:03:27,399
Zdobiona ponad 2 tys. diamentów,

37
00:03:27,440 --> 00:03:30,799
do których dodano
specjalnie na dzisiejszą uroczystość

38
00:03:30,840 --> 00:03:36,359
kamienie z osobistej kolekcji
Elżbiety II, warte 50 mln funtów.

39
00:03:36,400 --> 00:03:40,319
Trzeba przyznać,
że samo oglądnie takich klejnotów
to nie lada gratka.

40
00:03:40,360 --> 00:03:43,599
Tak jak towarzyszenie
koronacyjnej procesji.

41
00:03:43,640 --> 00:03:46,559
Tym zajmował się Dariusz Bohatkiewicz.

42
00:03:46,600 --> 00:03:48,319
2 różne karety:

43
00:03:48,360 --> 00:03:52,039
w drodze z pałacu Buckingham
do opactwa westminsterskiego
i z powrotem.

44
00:03:52,080 --> 00:03:54,959
Były one osobistym wyborem
Ich Królewskich Mości.

45
00:03:55,000 --> 00:03:57,279
Skąd taki wybór?

46
00:04:07,520 --> 00:04:10,759
Powodów jest kilka.

47
00:04:10,800 --> 00:04:13,639
Przede wszystkim nawiązanie
do historii i współczesności

48
00:04:13,680 --> 00:04:15,439
oraz hołd
dla poprzednich monarchów.

49
00:04:15,480 --> 00:04:21,679
Z pałacu Buckingham

50
00:04:21,720 --> 00:04:23,919
do opactwa król i królowa
przyjechali karetą

51
00:04:23,960 --> 00:04:25,919
z diamentowego jubileuszu
Elżbiety II.

52
00:04:25,960 --> 00:04:29,959
Karoca ma hydrauliczne hamulce
oraz klimatyzację.

53
00:04:30,000 --> 00:04:32,959
W drugą stronę
pojechali złotą karetą

54
00:04:33,000 --> 00:04:37,919
pamiętającą koronację
Elżbiety II i Jerzego V.

55
00:04:37,960 --> 00:04:40,199
Ta starsza podobno mniej wygodna.

56
00:04:40,240 --> 00:04:42,879
Ale ta koronacja
miała kilka symboli.

57
00:04:42,920 --> 00:04:44,359
Religijne,
historyczne i patriotyczne.

58
00:04:44,400 --> 00:04:47,279
Każde ich spojrzenie, każdy gest,
każdy ruch rejestrowały setki kamer.

59
00:04:47,320 --> 00:04:50,199
Te zdjęcia będą wyświetlane
przez kolejne dziesięciolecia
albo dłużej.

60
00:04:50,240 --> 00:04:53,039
Z pałacu Buckingham para królewska
wyjechała historyczną karetą

61
00:04:53,080 --> 00:04:55,519
pamiętającą diamentowy jubileusz
Elżbiety II.

62
00:04:55,560 --> 00:04:59,879
Tradycyjną, ale unowocześnioną.

63
00:04:59,920 --> 00:05:02,719
Z zamontowaną klimatyzacją,
hydraulicznymi hamulcami
i elektrycznie opuszczanymi szybami.

64
00:05:02,760 --> 00:05:05,799
Znak zmieniających się czasów.

65
00:05:05,840 --> 00:05:09,199
Przed parą królewską 200 żołnierzy
z różnych królewskich regimentów.

66
00:05:09,240 --> 00:05:14,799
Wszyscy w mundurach
z tego samego materiału
i z tej samej szwalni.

67
00:05:14,840 --> 00:05:18,759
Na trasie przejazdu
entuzjazm dziesiątek tysięcy ludzi.

68
00:05:18,800 --> 00:05:22,119
Absolutnie wspaniali. Genialni.

69
00:05:22,160 --> 00:05:24,879
Przepięknie reprezentują swój kraj.

70
00:05:24,920 --> 00:05:27,799
To jest świetne.
Ludzie lubią monarchię.

71
00:05:27,840 --> 00:05:30,559
Lubią obracać się
w kręgu króla i królowej.

72
00:05:30,600 --> 00:05:35,719
Pałac Buckingham, The Mall,
Trafalgar Square,
wreszcie opactwo westminsterskie.

73
00:05:35,760 --> 00:05:40,039
Karol III był 40. monarchą
koronowanym w tym miejscu.

74
00:05:40,080 --> 00:05:44,039
Według tradycji
sięgającej ponad tysiąca lat.

75
00:05:44,320 --> 00:05:47,759
Król był ubrany w ciężkie,
historyczne, sakralne szaty.

76
00:05:47,800 --> 00:05:51,679
Część z nich uszyta
w czasach jego pradziadka Jerzego V.

77
00:05:51,840 --> 00:05:54,639
Ceremonia składała się z kilku etapów.

78
00:05:54,680 --> 00:05:58,439
Po pierwsze przedstawienie władcy
przez arcybiskupa Canterbury.

79
00:05:58,760 --> 00:06:01,279
Monarcha stał obok 700-letniego tronu
Świętego Edwarda,

80
00:06:01,320 --> 00:06:05,719
a zebrani wykrzyczeli:
Boże, chroń króla!

81
00:06:05,760 --> 00:06:09,559
Następnie przysięga władcy,

82
00:06:09,600 --> 00:06:14,119
czyli przyrzeczenie stania na straży
prawa i kościoła anglikańskiego.

83
00:06:14,160 --> 00:06:16,519
Monarchia ma 2 role:

84
00:06:16,560 --> 00:06:20,759
monarcha jest głową państwa,
co jest sprawą konstytucyjną,
formalną,

85
00:06:20,800 --> 00:06:24,199
ale jest także głową narodu
- i to jest naprawdę niezwykłe.

86
00:06:24,240 --> 00:06:29,319
Namaszczenie świętym olejem
to kolejny element ceremonii.

87
00:06:29,520 --> 00:06:32,999
Później inwestytura,
czyli wręczenie regaliów.

88
00:06:33,040 --> 00:06:37,079
Królewskiego jabłka, berła z krzyżem,
berła z gołębicą,

89
00:06:37,120 --> 00:06:41,519
w końcu ważącej ponad 2 kg
szczerozłotej korony Świętego Edwarda.

90
00:06:41,720 --> 00:06:46,039
W końcu intronizacja i hołd poddanych.

91
00:06:49,120 --> 00:06:52,959
Namaszczenie oraz królewskie regalia
otrzymała też królowa małżonka Kamila.

92
00:06:53,000 --> 00:06:55,319
Od teraz nazywana królową Kamilą.

93
00:06:55,360 --> 00:06:57,639
Elżbieta II w swoim testamencie
zażyczyła sobie,

94
00:06:57,680 --> 00:07:00,479
żeby żona Karola była Królową regent,
czyli królową przy królu.

95
00:07:00,520 --> 00:07:02,759
Pałac Buckingham na tę ceremonię
specjalnie zamówił u kompozytorów
12 utworów.

96
00:07:02,800 --> 00:07:05,599
Był też nasz polski akcent.

97
00:07:05,640 --> 00:07:11,759
Pod koniec ceremonii
wykonano utwór "Sanctus"
autorstwa Roxanny Panufnik,

98
00:07:11,800 --> 00:07:17,279
córki wielkiego polskiego kompozytora
Andrzeja Panufnika.

99
00:07:22,120 --> 00:07:25,799
Jestem szczęśliwa,
będąc jedną z 12 kompozytorów,

100
00:07:25,840 --> 00:07:28,359
którzy napisali muzykę
na koronację króla.

101
00:07:28,400 --> 00:07:31,759
Prawdopodobnie
to najlepsza kompozycja,
którą stworzyłam.

102
00:07:31,800 --> 00:07:35,839
Koronacja Karola III
była zupełnie inna
od ceremonii Elżbiety II z 1953 roku.

103
00:07:35,880 --> 00:07:39,279
Wtedy zaproszono 8 tys. gości
z całego świata.

104
00:07:39,320 --> 00:07:41,799
Teraz tylko 2 tysiące,

105
00:07:42,840 --> 00:07:46,039
Polskę reprezentował
prezydent Andrzej Duda i pierwsza dama
Agata Kornhauser-Duda.

106
00:07:46,080 --> 00:07:49,319
Dla naszego prezydenta
koronacja także była możliwością
bilateralnych spotkań

107
00:07:49,360 --> 00:07:51,279
- z premierami Wielkiej Brytanii
i Kanady.

108
00:07:51,320 --> 00:07:54,919
Koronacja to także cykl spotkań
pary królewskiej z mieszkańcami
Zjednoczonego Królestwa.

109
00:07:54,960 --> 00:07:58,199
Specjalne zaproszenie na raut
za kilka dni w pałacu Buckingham
otrzymali nasi rodacy:

110
00:07:58,240 --> 00:08:00,199
Elżbieta i Jarosław Kubaszczykowie.

111
00:08:00,240 --> 00:08:02,479
On łodzianin,
radny w mieście Gloucester.

112
00:08:02,520 --> 00:08:04,719
Ona góralka, na co dzień nauczycielka.

113
00:08:04,760 --> 00:08:07,199
Pani Ela już przygotowała
tradycyjny strój góralski.

114
00:08:07,240 --> 00:08:10,679
Jestem bardzo dumna z tego,
że mogę reprezentować nasz kraj
w naszym narodowym stroju

115
00:08:10,720 --> 00:08:12,919
i świętować ten wielki dzień.

116
00:08:12,960 --> 00:08:14,879
Śmieszna sytuacja,

117
00:08:14,920 --> 00:08:17,399
po urodzeniu dzieci
jej stopa troszkę się zwiększyła

118
00:08:17,440 --> 00:08:19,919
i kierpce, które miała,
już niestety nie pasowały

119
00:08:19,960 --> 00:08:21,999
i musieliśmy na szybko
szukać kierpców.

120
00:08:22,040 --> 00:08:23,799
Na szczęście udało się.

121
00:08:23,840 --> 00:08:25,879
Po koronacji pozostają pytania.

122
00:08:25,920 --> 00:08:29,599
Jak wyglądać będzie
brytyjska monarchia w XXI wieku?

123
00:08:29,640 --> 00:08:33,679
Elżbieta II była koronowana
w czasie schyłku
brytyjskiego imperium.

124
00:08:33,720 --> 00:08:37,999
Na plan dalszy schodzili rojalsi
i tacy politycy
jak słynny Winston Churchill.

125
00:08:38,040 --> 00:08:41,759
Wtedy bardziej popularni byli
piłkarze czy muzycy.

126
00:08:41,800 --> 00:08:45,959
Karol III jest koronowany
w czasie rosyjskiej
barbarzyńskiej agresji na Ukrainę.

127
00:08:46,000 --> 00:08:48,879
Po wielu latach
- kolejnej wojny w Europie.

128
00:08:48,920 --> 00:08:51,359
Brytyjski monarcha
jest głową 14 państw.

129
00:08:51,400 --> 00:08:55,919
Z tego część mieszkańców Szkocji,
Jamajki i Belize
marzy o niepodległości.

130
00:08:55,960 --> 00:09:00,839
Król musi mieć pewność,
że monarchia nadal przekazuje
odpowiednie wartości,

131
00:09:00,880 --> 00:09:03,079
które są cenne dla tego kraju.

132
00:09:03,120 --> 00:09:05,119
Myślę, że jego początek
jest obiecujący,

133
00:09:05,160 --> 00:09:08,519
że jest zdeterminowany,
by chronić monarchię
i działać właściwie.

134
00:09:08,560 --> 00:09:11,999
Zespól Queen śpiewał
"Show must go on".

135
00:09:12,040 --> 00:09:14,079
Show musi trwać.

136
00:09:14,120 --> 00:09:17,799
Trwać też musi monarchia
- twierdzi zdecydowana większość
Brytyjczyków.

137
00:09:17,840 --> 00:09:20,399
Zwolennicy monarchii
znów mogą skandować:

138
00:09:20,440 --> 00:09:24,239
God save the king!

139
00:09:28,040 --> 00:09:30,639
Dzisiejsza uroczystość
przechodzi do historii.

140
00:09:30,680 --> 00:09:34,519
Taka ceremonia
rządzi się odpowiednim protokołem
i szczegółowym harmonogramem.

141
00:09:34,560 --> 00:09:37,279
Król Karol wprowadził drobne zmiany,
skracając np. niektóre punkty.

142
00:09:37,320 --> 00:09:40,479
Jednak rytuał namaszczenia
odbył się tak jak przed wiekami

143
00:09:40,520 --> 00:09:43,959
- w sekrecie, za specjalną zasłoną.

144
00:09:44,000 --> 00:09:47,039
Choć wcześniej media spekulowały,
że tym razem zobaczą go poddani.

145
00:09:47,080 --> 00:09:49,119
Tak się jednak nie stało.

146
00:09:49,160 --> 00:09:51,839
Pora na Marcina Czapskiego.

147
00:09:51,880 --> 00:09:56,239
Co wobec tego może się zmienić
pod panowaniem Karola III?

148
00:10:04,000 --> 00:10:05,079
Tych zmian

149
00:10:05,120 --> 00:10:15,759
może być całkiem sporo,

150
00:10:15,800 --> 00:10:17,799
bo wymagają tego
zmieniające się czasy.

151
00:10:17,840 --> 00:10:19,799
Ale nikt nie spodziewa się rewolucji.

152
00:10:19,840 --> 00:10:22,399
Monarchia Elżbiety II
rodziła się w innych czasach

153
00:10:22,440 --> 00:10:24,999
i przez 70 lat
nie zmieniła się diametralnie. Karol
III

154
00:10:25,040 --> 00:10:27,839
Namaszczenie świętym olejem
to najważniejsza część koronacji.

155
00:10:27,880 --> 00:10:32,079
Wiele mówiło się, że po raz pierwszy
ma być widoczna dla poddanych.

156
00:10:32,120 --> 00:10:35,279
Ale Karol III nie zdecydował się
na taką zmianę.

157
00:10:36,040 --> 00:10:38,079
prawdopodobnie
będzie większym reformatorem.

158
00:10:38,240 --> 00:10:43,119
Musi jednak pamiętać,

159
00:10:43,160 --> 00:10:44,999
W przypadku koronacji,

160
00:10:45,040 --> 00:10:46,999
która miała miejsce 70 lat temu,

161
00:10:47,040 --> 00:10:48,999
jak i dzisiaj,

162
00:10:49,040 --> 00:10:50,919
namaszczenie nie było transmitowane.

163
00:10:50,960 --> 00:10:53,039
Lecz brytyjską monarchię
czekają zmiany.

164
00:10:53,080 --> 00:10:56,079
M.in. rojalsi
mają być bardziej otwarci
na media społecznościowe.

165
00:10:56,120 --> 00:10:58,839
I właśnie za pośrednictwem
Facebooka czy Twittera

166
00:10:58,880 --> 00:11:01,519
król ma komunikować się
ze społeczeństwem.

167
00:11:01,560 --> 00:11:05,199
Te informacje będą przekazywane
poprzez social media,

168
00:11:05,240 --> 00:11:09,039
ja już teraz dostaję
jakieś update'y od niego,
co się dzieje w monarchii,

169
00:11:09,080 --> 00:11:11,799
jakie są spotkania i tak dalej.

170
00:11:11,840 --> 00:11:15,999
Zmiana ma dotyczyć także
wypowiadania się monarchy
w sprawach politycznych,

171
00:11:16,040 --> 00:11:17,599
czego Elżbieta II unikała.

172
00:11:17,640 --> 00:11:20,399
Jako książę to on grał
dużo większą role polityczną,

173
00:11:20,440 --> 00:11:24,159
bo popierał ekologiczne rzeczy,
popierał, żeby planetę uratować.

174
00:11:24,200 --> 00:11:26,519
Poza tym Karol
chce być bardziej otwarty na ludzi

175
00:11:26,560 --> 00:11:29,959
wśród coraz bardziej zróżnicowanego
społeczeństwa brytyjskiego.

176
00:11:30,000 --> 00:11:32,119
Inaczej rozmawiał z ludźmi,

177
00:11:32,160 --> 00:11:35,439
otaczał się przedstawicielami
innych religii, islamu, hinduizmu,
więc to się nie zmieni.

178
00:11:35,480 --> 00:11:39,279
Tym bardziej że ta monarchia
nie ogranicza się jedynie
do Wielkiej Brytanii.

179
00:11:39,320 --> 00:11:41,999
Jestem Kanadyjką i wierze,
że ta monarchia jest bardzo silna.

180
00:11:42,040 --> 00:11:44,559
Dorastałam
z tym przekonaniem w sercu.

181
00:11:44,600 --> 00:11:47,079
Obraz królowej wisiał w moim domu
i patrzyłam na nią codziennie.

182
00:11:47,120 --> 00:11:49,799
Kiedyś ludzie nie mieli wyboru,
po prostu monarchia była,

183
00:11:49,840 --> 00:11:52,239
natomiast Karol
daje takie możliwości,

184
00:11:52,280 --> 00:11:56,479
żeby każdy mógł sam przemyśleć,
czy rzeczywiście chce
mieć tę monarchie, czy nie.

185
00:11:56,520 --> 00:12:00,479
I to na pewno novum,

186
00:12:00,520 --> 00:12:06,279
chociaż eksperci podkreślają,
że ze zmianami
monarcha nie może przesadzić.

187
00:12:06,320 --> 00:12:11,359
Anglicy nie lubią zmian,
bo to jest naród konserwatywny.

188
00:12:11,400 --> 00:12:13,279
Tak samo Brytyjczycy
są konserwatystami

189
00:12:13,320 --> 00:12:18,719
i dla nich stabilny układ
jest rzeczą najważniejszą.

190
00:12:18,760 --> 00:12:23,199
W rodzinie królewskiej
i w ogóle w monarchii

191
00:12:23,240 --> 00:12:28,159
najważniejsza rzecz
to jest ciągłość.

192
00:12:28,200 --> 00:12:31,999
I oni o tym wiedzą
i oni reprezentują tę ciągłość.

193
00:12:32,040 --> 00:12:36,359
Ciągłość, która gwarantuje
stabilizację i wyjątkowość,

194
00:12:36,400 --> 00:12:41,359
z której Brytyjczycy
w większości są bardzo dumni.

195
00:12:43,600 --> 00:12:47,759
Kilkadziesiąt tysięcy
policjantów i służb,

196
00:12:47,800 --> 00:12:51,279
które pilnowały porządku
w ramach operacji
pod kryptonimem "Złote Jabłko".

197
00:12:51,320 --> 00:12:54,759
Miliony Brytyjczyków
i turyści z całego świata
w samym Londynie dopisali

198
00:12:54,800 --> 00:12:57,239
mimo typowej angielskiej pogody.

199
00:12:57,280 --> 00:13:04,679
Kolejne setki milionów,
a nawet szacuje się, że miliardy,
przez telewizorami na całym świecie.

200
00:13:04,720 --> 00:13:08,439
Koszt koronacji to podobno sto,
a może setki milionów funtów.

201
00:13:08,480 --> 00:13:11,399
Tych informacji
oficjalnie nie potwierdzono,

202
00:13:11,440 --> 00:13:14,079
ale gazety pisały,
że to "impreza godna króla,

203
00:13:14,120 --> 00:13:17,399
z ceną na miarę
brytyjskiego monarchy".

204
00:13:17,440 --> 00:13:20,599
Dziś odbyły się główne uroczystości,
które łącznie potrwają 3 dni.

205
00:13:20,640 --> 00:13:22,879
Co Brytyjczycy mówią o nowym królu
i królowej?

206
00:13:22,920 --> 00:13:25,679
Jak świętują poddani Karola III?

207
00:13:25,720 --> 00:13:27,879
Pytała o to Anna Olszak.

208
00:13:38,160 --> 00:13:41,039
Dziś słyszałam,

209
00:13:41,080 --> 00:13:42,639
że są dumni z króla,

210
00:13:42,680 --> 00:13:46,799
królowej i tradycji.

211
00:13:46,840 --> 00:13:49,599
Tę dumę przekładają
na kilkudniowe świętowanie.

212
00:13:49,640 --> 00:13:51,439
Jutro wielki koncert koronacyjny.

213
00:13:51,480 --> 00:13:59,959
Na scenie topowi artyści.

214
00:14:00,000 --> 00:14:00,999
Poniedziałek
będzie dniem wolnym od pracy.

215
00:14:01,040 --> 00:14:02,319
Być jak najbliżej.

216
00:14:02,360 --> 00:14:05,479
To wyzwanie postawiło sobie dziś
wielu Brytyjczyków.

217
00:14:05,520 --> 00:14:07,119
Kocham każdą minutę tu spędzoną.

218
00:14:07,160 --> 00:14:09,359
Ten moment,
kiedy przejeżdżał tędy król
- wielkie wow.

219
00:14:09,400 --> 00:14:11,799
Historyczna chwila,
ale nie wszyscy mieli tyle szczęścia.

220
00:14:11,840 --> 00:14:13,599
Trzeba więc sobie radzić.

221
00:14:13,640 --> 00:14:16,079
Nie mogłyśmy dostać się
nigdzie bliżej,

222
00:14:16,120 --> 00:14:19,519
więc przysiadłyśmy na ulicy
i oglądamy online.

223
00:14:19,560 --> 00:14:23,279
W takim dniu
każde miejsce jest dobre,
by celebrować koronację.

224
00:14:23,320 --> 00:14:25,439
Tysiące ludzi
zmierzają na trasę przejazdu,

225
00:14:25,480 --> 00:14:28,279
by choć na chwilę zobaczyć
króla i królową.

226
00:14:28,320 --> 00:14:32,999
Po drodze górę bierze ciekawość,
by sprawdzić, na jakim etapie
jest koronacyjna uroczystość.

227
00:14:33,040 --> 00:14:35,679
Wystarczy choćby mały telewizor
w witrynie sklepowej.

228
00:14:35,720 --> 00:14:38,599
Wszystko, by nie przegapić
najważniejszego momentu.

229
00:14:38,640 --> 00:14:40,239
Co się teraz dzieje?

230
00:14:40,280 --> 00:14:43,119
Właśnie został koronowany,
ale niestety nie słyszę, co mówią.

231
00:14:43,160 --> 00:14:46,039
Przywiązanie do tradycji
było czuć niemal na każdym korku.

232
00:14:46,080 --> 00:14:49,319
To dla was jako Brytyjek ważne,
by pielęgnować tradycję?

233
00:14:49,360 --> 00:14:51,879
W 100 procentach tak.

234
00:14:51,920 --> 00:14:54,079
Kochamy rojalsów,
wiemy o nich wszystko

235
00:14:54,120 --> 00:14:56,359
- dlatego siedzimy tu od 5.00 rano
i mokniemy.

236
00:14:56,400 --> 00:14:57,999
Kochamy ich.

237
00:14:58,040 --> 00:15:01,119
Na pewno sobie poradzą,
jesteśmy tu, żeby ich wspierać.

238
00:15:01,160 --> 00:15:03,359
Tu świętuje się
nie tylko w dniu koronacji.

239
00:15:03,400 --> 00:15:06,799
Książe Jan Lubomirski wraz z żoną
już w środę odwiedzili króla

240
00:15:06,840 --> 00:15:09,999
na przyjęciu w ogrodach
pałacu Buckingham.

241
00:15:10,040 --> 00:15:14,439
Tu jest właśnie gwardia,
która się pojawia,
gdy król Karol wychodzi z pałacu.

242
00:15:14,480 --> 00:15:17,719
Wybrańcy mogli z nim porozmawiać
w królewskim namiocie.

243
00:15:17,760 --> 00:15:21,319
Książe zdradził nam,
jaka jest królewska para z bliska.

244
00:15:21,360 --> 00:15:25,119
Mamy wrażenie,
że są niezwykle miłymi,
bezpośrednimi ludźmi

245
00:15:25,160 --> 00:15:28,119
i bardzo zgraną parą,
kochającą się zgraną parą.

246
00:15:28,160 --> 00:15:31,719
Myślę, że to będzie ogromnie ważne
w pełnieniu tych ważnych funkcji.

247
00:15:31,760 --> 00:15:34,719
Nosić koronę królewską
- wielka odpowiedzialność.

248
00:15:34,760 --> 00:15:37,159
Najważniejsi są poddani.

249
00:15:37,200 --> 00:15:41,559
Wyglądają na szczęśliwych,
czuć taki powiew świeżości w kraju.

250
00:15:41,600 --> 00:15:44,279
Karol i Kamila poradzą sobie

251
00:15:44,320 --> 00:15:48,079
- to jest dla nas Brytyjczyków,
dla całej rodziny królewskiej
nowe otwarcie.

252
00:15:48,120 --> 00:15:51,359
Którego byliśmy świadkami.

253
00:15:55,880 --> 00:15:58,279
Blok z piaskowca, ciężki,
waży ponad 150 kg.

254
00:15:58,320 --> 00:16:01,799
Z zewnątrz nie widać,
żeby miał jakieś magiczne cechy
- a jednak.

255
00:16:01,840 --> 00:16:03,719
To "kamień przeznaczenia",

256
00:16:03,760 --> 00:16:06,599
nazywany również "kamieniem mówiącym"
albo "kamieniem proroczym".

257
00:16:06,640 --> 00:16:10,159
Przed laty wierzono, że jego zadaniem
jest wskazanie kolejnego władcy.

258
00:16:10,200 --> 00:16:14,439
Setki lat służył
do koronacji królów Szkocji,
potem Anglii i Wielkiej Brytanii.

259
00:16:14,480 --> 00:16:17,879
W opactwie Westminster symbolicznie
leżał pod tronem królewskim.

260
00:16:17,920 --> 00:16:19,519
Nie zabrakło go i dziś.

261
00:16:19,560 --> 00:16:22,799
Na koronację Karola III
przyjechał z zamku w Edynburgu.

262
00:16:22,840 --> 00:16:25,319
Pochodzenie kamienia
okryte jest tajemnicą,

263
00:16:25,360 --> 00:16:27,799
a na jego temat istnieje wiele legend.

264
00:16:27,840 --> 00:16:34,159
Tron koronacyjny,
a w nim nierzucający się w oczy
mityczny kamień.

265
00:16:34,200 --> 00:16:38,399
Umieszczono go tu
z wielką starannością.

266
00:16:38,440 --> 00:16:42,999
Jest ważnym symbolem,
bo ma fascynującą historię.

267
00:16:43,040 --> 00:16:49,519
Oryginalnie
to był kamień przeznaczenia
dla królów Szkocji.

268
00:16:49,560 --> 00:16:54,919
Przed tygodniem przewieziono go
z zamku w Edynburgu do Londynu.

269
00:16:54,960 --> 00:16:59,319
Kamień został opisany
dość niepokojąco jako dusza Szkocji

270
00:16:59,360 --> 00:17:01,679
i nikt nie chciał
zrzucić go na podłogę.

271
00:17:01,720 --> 00:17:04,239
Więc była to spora presja.

272
00:17:04,280 --> 00:17:07,279
Przez setki lat głaz służył
podczas koronacji królów Szkocji.

273
00:17:07,320 --> 00:17:11,359
W XIII wieku został zajęty
i wywieziony do Anglii
przez króla Edwarda I.

274
00:17:11,400 --> 00:17:14,999
Symbolicznie
leżał pod tronem królewskim
przez 700 lat

275
00:17:15,040 --> 00:17:17,399
w trakcie kolejnych koronacji.

276
00:17:17,440 --> 00:17:21,719
Tych czterech studentów
stało się bohaterami Szkocji.

277
00:17:22,960 --> 00:17:28,159
W latach 50.
była próba kradzieży tego kamienia,

278
00:17:28,200 --> 00:17:31,119
udana próba zresztą,
z opactwa westminsterskiego.

279
00:17:31,160 --> 00:17:35,359
4 studentów przewiozło go do Szkocji
i ukryło go.

280
00:17:35,400 --> 00:17:38,279
Uważali, że to ich narodowy symbol.

281
00:17:38,320 --> 00:17:40,519
Ostatecznie mężczyzn nie ukarano,

282
00:17:40,560 --> 00:17:43,119
a głaz, który oddali
do opactwa Arbroath w Szkocji,

283
00:17:43,160 --> 00:17:45,959
Anglicy dyskretnie wywieźli
do Westminsteru,

284
00:17:46,000 --> 00:17:51,479
by znalazł się pod tronem
podczas koronacji Elżbiety II
w 1953 roku.

285
00:17:51,520 --> 00:17:54,319
Wiąże się z tym długa historia,
która zaczęła się od wrogości,

286
00:17:54,360 --> 00:17:57,319
a następnie królowa
zwróciła kamień Szkocji w 1996 roku.

287
00:17:57,360 --> 00:18:00,119
Dziś jest on symbolem jedności,
przyjaźni

288
00:18:00,160 --> 00:18:02,599
i częścią wkładu Szkocji
w koronację.

289
00:18:02,640 --> 00:18:05,199
Tuż po niej kamień koronacyjny
wróci na zamek w Edynburgu,

290
00:18:05,240 --> 00:18:08,119
gdzie jest wystawiany
wraz z innymi insygniami
szkockiej monarchii.

291
00:18:08,160 --> 00:18:11,919
Według podań kamień koronacyjny
w IX wieku miał zostać przewieziony
z Ziemi Świętej do Irlandii,

292
00:18:11,960 --> 00:18:13,719
a potem trafić do Szkocji.

293
00:18:13,760 --> 00:18:16,479
Ale historycy są zgodni,
że to tylko legenda.

294
00:18:16,520 --> 00:18:20,159
Faktem jest, że kamień był nazywany
"kamieniem myślącym"
bądź "kamieniem proroczym",

295
00:18:20,200 --> 00:18:25,079
gdyż uważano, że przepowiadał
kolejnych władców Szkocji,
później Anglii i Wielkiej Brytanii.

296
00:18:25,120 --> 00:18:29,119
W tym przypadku przepowiednia
znana jest już od dawna.

297
00:18:32,200 --> 00:18:36,039
Koronacja Karola III odbyła się
w londyńskim opactwie westminsterskim.

298
00:18:36,080 --> 00:18:41,319
W tym samym miejscu,
gdzie 70 lat wcześniej koronowano
jego matkę Elżbietę II.

299
00:18:41,360 --> 00:18:44,399
Jednak na dzisiejsze uroczystości
zaproszono zaledwie dwa,

300
00:18:44,440 --> 00:18:47,519
a nie jak przed laty osiem,
tysięcy gości.

301
00:18:47,560 --> 00:18:50,879
Krótsza była też trasa przejazdu
Ich Królewskich Mości.

302
00:18:50,920 --> 00:18:55,559
Zobaczmy, jak te dwie
niecodzienne uroczystości wyglądały.

303
00:20:05,920 --> 00:20:08,839
Dzisiejsza koronacja króla Karola III
już zapisała się na kartach historii.

304
00:20:08,880 --> 00:20:11,959
Czy monarchia brytyjska się zmieni
i w jaki sposób - pokaże czas.

305
00:20:12,000 --> 00:20:16,919
Być może mottem nowego monarchy
będą słowa św. Dawida
umieszczone na Krzyżu Walii,

306
00:20:16,960 --> 00:20:19,839
który poprowadził
procesję koronacyjną:

307
00:20:19,880 --> 00:20:24,119
"Bądź radosny. Nie trać wiary.
Rób małe rzeczy".

308
00:20:24,160 --> 00:20:26,679
Z Londynu oddaję głos do Warszawy.

309
00:20:26,880 --> 00:20:29,159
Dobry wieczór, Edyta Lewandowska.

310
00:20:29,200 --> 00:20:32,159
A tę część "Wiadomości" zaczynamy
od kolejnych spotkań i konsultacji
w sprawie projektu ustawy,

311
00:20:32,200 --> 00:20:35,319
która ma chronić dzieci przed przemocą
i wczesną seksualizacją.

312
00:20:35,360 --> 00:20:37,919
Politycy PiS
rozmawiali dziś z rodzicami,

313
00:20:37,960 --> 00:20:40,959
według których temat wymaga szybkiego
i czytelnego uregulowania.

314
00:20:41,000 --> 00:20:45,039
Podpisy pod projektem ustawy
składano dziś m.in. w Stalowej Woli.

315
00:20:45,360 --> 00:20:49,959
Magdalena i Dariusz Goździewscy,
rodzice 7- i 10-latki,

316
00:20:50,000 --> 00:20:54,039
nie mają wątpliwości,
kto powinien decydować
o wychowaniu ich córek.

317
00:20:54,080 --> 00:20:58,119
Są jakieś wartości,
które wychodzą z domu,

318
00:20:58,160 --> 00:21:03,799
i nie ktoś z zewnątrz,
bo wciska się za wszelką cenę,
przeciska jakaś taka ideologia.

319
00:21:03,840 --> 00:21:06,879
To jeden z przykładów
z zachodniej szkoły.

320
00:21:06,920 --> 00:21:11,679
Ideologiczne forsowanie seksedukacji
nawet kilkuletnich dzieci
przez osoby ze środowisk LGBT.

321
00:21:11,720 --> 00:21:14,959
Na Zachodzie
już 5-letnie dzieci uczy się,

322
00:21:15,000 --> 00:21:18,479
że płeć można sobie dowolnie wybrać
i zmienić.

323
00:21:18,520 --> 00:21:22,359
Takie zajęcia wśród najmłodszych
są niebezpieczne
- ostrzegają eksperci.

324
00:21:22,400 --> 00:21:26,399
Mogą być różnego rodzaju
zaburzenia tożsamości,

325
00:21:26,440 --> 00:21:30,159
jeśli wprowadzamy
jakieś takie informacje
dużo wcześniej,

326
00:21:30,200 --> 00:21:32,839
to mieszamy dziecku w głowie,
bo ono nie wie, co wybrać.

327
00:21:32,880 --> 00:21:35,359
Pedagogowie wskazują,

328
00:21:35,400 --> 00:21:38,719
że treści związane z seksualnością
nie powinny pojawiać się
w wieku 5-6 lat.

329
00:21:38,760 --> 00:21:43,239
Te zajęcia powinny obywać się
w momencie, gdy ta seksualizacja
zaczyna się budzić,

330
00:21:43,280 --> 00:21:44,919
gdy zaczyna być sytuacja,

331
00:21:44,960 --> 00:21:49,919
w której może ona być realizowana
w taki czy inny sposób
przez młodych ludzi.

332
00:21:49,960 --> 00:21:53,879
Lewicowe środowiska
seksualizujące dzieci
działają także w Warszawie.

333
00:21:53,920 --> 00:21:58,359
Wszystko za przyzwoleniem
prezydenta stolicy,
który podpisał kartę LGBT.

334
00:21:58,400 --> 00:22:01,559
Będziemy promowali tolerancję
w bardzo różny sposób.

335
00:22:01,600 --> 00:22:05,919
Takie podejście sprawiło,
że w szkołach w stolicy
zorganizowano turniej siatkówki LGBT

336
00:22:05,960 --> 00:22:08,959
czy pojawiły się stoiska
z m.in. gadżetami erotycznymi.

337
00:22:09,000 --> 00:22:11,719
To budzi sprzeciw rodziców.

338
00:22:11,760 --> 00:22:13,359
Nie zgadzam się na takie rzeczy

339
00:22:13,400 --> 00:22:18,879
i chciałabym wiedzieć,
jakie treści,
szczególnie w edukacji seksualnej,

340
00:22:18,920 --> 00:22:23,519
zostaną przekazywane
na takich zajęciach w szkole.

341
00:22:23,560 --> 00:22:26,879
Dlatego rodzice biorą to w swoje ręce
i mówią jasno:

342
00:22:26,920 --> 00:22:30,199
to oni mają mieć wpływ
na wychowanie swoich dzieci.

343
00:22:30,240 --> 00:22:32,479
Obywatelski projekt "Chrońmy dzieci"
jest inicjatywą

344
00:22:32,520 --> 00:22:36,879
przygotowaną przez rodziców
martwiących się o wychowanie pociech
w szkołach i przedszkolach.

345
00:22:36,920 --> 00:22:41,599
z kolei rząd PO-PSL
propozycje ojców i matek
wyrzucał do kosza.

346
00:22:41,640 --> 00:22:44,999
Donald Tusk
za nic miał 300 tys. podpisów

347
00:22:45,040 --> 00:22:49,279
pod obywatelskim projektem ustawy
przeciwko wysyłaniu 6-latków
do szkół.

348
00:22:49,320 --> 00:22:53,679
Projekt o ochronie dzieci,
który teraz zgłosili rodzice,
ma szansę na powodzenie.

349
00:22:53,720 --> 00:22:56,719
Inicjatywę obywatelską
poparli rządzący,

350
00:22:56,760 --> 00:23:00,879
którzy w tej sprawie
wielokrotnie prowadzili konsultacje
z rodzicami i ekspertami.

351
00:23:00,920 --> 00:23:05,239
wielokrotnie prowadzili konsultację
z rodzicami i ekspertami.

352
00:23:05,280 --> 00:23:07,839
Do mnie zgłaszają się rodzice
już o dosyć dawna

353
00:23:07,880 --> 00:23:09,839
- mailowo, listownie,
ale także osobiście -

354
00:23:09,880 --> 00:23:11,799
z prośbą, aby pomóc im,
żeby coś zrobić,

355
00:23:11,840 --> 00:23:15,439
żeby zatrzymać
te niebezpieczne trendy,
które pojawiają się wokół ich dzieci.

356
00:23:15,480 --> 00:23:17,399
Dziś kolejne w Stalowej Woli.

357
00:23:17,440 --> 00:23:20,479
Najważniejsza inwestycja miasta,
kraju to jest rodzina.

358
00:23:20,520 --> 00:23:23,639
Chcemy podkreślić
wartości wielopokoleniowej rodziny,

359
00:23:23,680 --> 00:23:27,119
a jednocześnie włączyć się
w tę ogólnopolską akcję.

360
00:23:27,160 --> 00:23:30,799
Także tam zbierano podpisy
pod projektem ustawy.

361
00:23:30,840 --> 00:23:35,519
Kto ma obronić te dzieci
jak nie rodzice i szkoła, prawda.

362
00:23:35,560 --> 00:23:39,759
Bardzo dużo widzimy też
takich prób samobójczych,

363
00:23:39,800 --> 00:23:42,879
też depresji wśród młodzieży,
wśród dzieci,

364
00:23:42,920 --> 00:23:46,559
tak że to jest też
taka pewna ochrona.

365
00:23:46,600 --> 00:23:50,679
Poprzeć projekt ustawy może każdy
na stronie www.chronmywspierajmy.pl.

366
00:23:50,720 --> 00:23:54,599
Potrzeba 100 tys. podpisów,
aby inicjatywą zajął się Parlament.

367
00:23:57,160 --> 00:24:01,279
Polscy piloci
rozpoczną wkrótce ćwiczenia
na supernowoczesnych apaczach.

368
00:24:01,320 --> 00:24:04,279
Stany Zjednoczone udostępnią 8 maszyn
z własnych zasobów

369
00:24:04,320 --> 00:24:07,879
przed podpisaniem kontraktu
na zakup 96 helikopterów.

370
00:24:07,920 --> 00:24:10,719
O znaczeniu i sile
sojuszu polsko-amerykańskiego
już teraz nasi korespondenci:

371
00:24:10,760 --> 00:24:12,359
Rafał Stańczyk i Joanna Pinkwart.

372
00:24:12,400 --> 00:24:15,079
Zaczynamy od Rafała,
który obserwuje
przebieg wizyty za oceanem

373
00:24:15,120 --> 00:24:18,119
wicepremiera,
ministra obrony narodowej
Mariusza Błaszczaka.

374
00:24:33,240 --> 00:24:38,959
Mimo że te osoby
mieszkają tysiące kilometrów
od Polski,

375
00:24:39,000 --> 00:24:41,319
to barwy biało-czerwone
mają głęboko w sercu.

376
00:24:41,360 --> 00:24:43,799
Nawet mimo niezbyt dobrej pogody
są tutaj tłumy.

377
00:24:43,840 --> 00:24:45,839
Premier Mariusz Błaszczak powiedział,

378
00:24:45,880 --> 00:24:47,799
że to dowód na to,

379
00:24:47,840 --> 00:24:50,039
że patriotyzm cały czas
jest tu bardzo głęboko zakorzeniony.

380
00:24:50,080 --> 00:24:53,559
Polonia odgrywa kluczową rolę,
jeżeli chodzi o wzmacnianie
bezpieczeństwa polski,

381
00:24:53,600 --> 00:24:55,839
jeśli chodzi o wsparcie
wysiłków polskich władz

382
00:24:55,880 --> 00:24:58,919
zmierzających do tego,
żeby wzmocnić Wojsko Polskie,

383
00:24:59,760 --> 00:25:08,119
To też dobra informacja
dla bezpieczeństwa Polski.

384
00:25:08,160 --> 00:25:12,279
Po południu polska delegacja

385
00:25:12,320 --> 00:25:17,519
jedzie na spotkanie
z przedstawicielami
Gwardii Narodowej.

386
00:25:17,560 --> 00:25:20,919
Ci żołnierze od 30 lat
z polskimi żołnierzami
służyli w Afganistanie,

387
00:25:20,960 --> 00:25:22,119
teraz w Polsce. Zdanie

388
00:25:22,160 --> 00:25:25,359
Zdaniem wielu

389
00:25:25,400 --> 00:25:27,719
to najlepszy dowód
na polsko-amerykańskie
braterstwo broni.

390
00:25:27,760 --> 00:25:28,839
Rafał Stańczyk, dziękuję bardzo.

391
00:25:28,880 --> 00:25:31,479
A Polska Parada
z okazji Święta Konstytucji 3 maja
w Chicago

392
00:25:31,520 --> 00:25:34,439
to największa i najstarsza
majowa manifestacja polskości
w Stanach Zjednoczonych.

393
00:25:34,480 --> 00:25:37,639
Co roku biorą w niej udział
dziesiątki tysięcy osób,
są też zawsze goście z Polski.

394
00:25:37,680 --> 00:25:40,399
W tej chwili
właśnie trwa przemarsz
przez centrum Wietrznego Miasta.

395
00:25:40,440 --> 00:25:41,639
Na miejscu jest Joanna Pinkwart.

396
00:25:41,680 --> 00:25:44,359
Jakie jest hasło tegorocznej parady
i jak ona przebiega?

397
00:25:52,000 --> 00:25:55,839
Hasłem tegorocznej parady

398
00:25:55,880 --> 00:25:58,639
jest polsko-amerykańskie
partnerstwo dla pokoju.

399
00:25:58,680 --> 00:26:00,559
Dla Polski i USA

400
00:26:00,600 --> 00:26:04,679
ten pokój
jest teraz priorytetem.

401
00:26:04,720 --> 00:26:08,439
Mimo pogody są tutaj tłumy.

402
00:26:08,480 --> 00:26:11,759
To jest 132. raz,

403
00:26:11,800 --> 00:26:15,919
kiedy Polacy
maszerują ulicami Chicago.

404
00:26:15,960 --> 00:26:19,359
Mimo dziesięciu tysięcy kilometrów
dzielących Los Angeles od Warszawy

405
00:26:19,400 --> 00:26:21,519
tę wiarę rodzice przekazują dzieciom.

406
00:26:21,560 --> 00:26:23,839
Heniu jest dumny z tego,
że jest Polakiem,

407
00:26:23,880 --> 00:26:27,559
kultywuje polskie tradycje,
opowiada o Polsce
i bardzo się tym szczyci.

408
00:26:27,600 --> 00:26:30,639
Choć zachować polskość
tak daleko od ojczyzny
łatwo nie jest.

409
00:26:30,680 --> 00:26:32,519
Jak nam się to udaje?

410
00:26:32,560 --> 00:26:34,119
Po prostu trzeba kochać.

411
00:26:34,160 --> 00:26:35,679
Trzeba czuć się Polakiem.

412
00:26:35,720 --> 00:26:38,279
Przy granicy z Meksykiem jednoczą się
w tym polskim domu.

413
00:26:38,320 --> 00:26:40,919
Wszystkie donacje,
jakie dostajemy,

414
00:26:40,960 --> 00:26:44,599
wykorzystujemy
na upiększenie domku
i na właśnie poczęstunek.

415
00:26:44,640 --> 00:26:47,519
- Czyli prawdziwy dom?
- Prawdziwy dom!

416
00:26:47,560 --> 00:26:49,919
Takie miejsca
powstają zresztą wszędzie i od razu,

417
00:26:49,960 --> 00:26:52,079
gdy pojawią się Polacy.

418
00:26:52,120 --> 00:26:56,559
Fundacja Domu Polskiego,
w którym się teraz znajdujemy,
została założona już w 1918 roku.

419
00:26:56,600 --> 00:26:59,079
Zaglądają tu
nawet amerykańscy politycy,

420
00:26:59,120 --> 00:27:03,999
którzy choć nie mają polskich korzeni
starają się jak mogą
być częścią tej wspólnoty.

421
00:27:04,040 --> 00:27:08,159
Chrząszcz brzmi w trzcinie,
a Szczebrzeszyn z tego słynie.

422
00:27:08,200 --> 00:27:11,879
W całej Ameryce żyje
niemal 10 mln osób
czujących się Polakami.

423
00:27:11,920 --> 00:27:16,399
Tutaj widzimy Polonię,
która - owszem -
nie włada językiem polskim,

424
00:27:16,440 --> 00:27:20,439
ale jak chodzi o polskie tradycje,
to bardzo je pielęgnuje.

425
00:27:20,480 --> 00:27:23,719
Polacy zawsze jednoczą się
wokół tego, co najważniejsze,

426
00:27:23,760 --> 00:27:26,079
i nie chodzi
tylko o święta narodowe,

427
00:27:26,120 --> 00:27:29,879
ale i o to, co jest najważniejsze
w danym momencie dla świata.

428
00:27:29,920 --> 00:27:34,399
Dlatego nie dziwi,
że w tych czasach i w tym kraju
Stanach Zjednoczonych

429
00:27:34,440 --> 00:27:37,719
jednoczą się teraz
wokół pomocy Ukrainie.

430
00:27:37,760 --> 00:27:40,199
Wystawy pokazujące
rosyjskie bestialstwo

431
00:27:40,240 --> 00:27:43,479
czy zbiórki darów Polacy
organizowali od początku wojny.

432
00:27:43,520 --> 00:27:46,639
Przychodzili do polskiego konsulatu,
ale nie tylko,

433
00:27:46,680 --> 00:27:50,319
przynosili paczki z cukrem,
z mąką, z prośbą,

434
00:27:50,360 --> 00:27:53,039
żebyśmy to przewozili na Ukrainę.

435
00:27:53,080 --> 00:27:54,919
Chcę podziękować Polakom!

436
00:27:54,960 --> 00:27:57,639
W Nowym Jorku mamy od nich
nieprawdopodobne wsparcie.

437
00:27:57,680 --> 00:27:59,839
I tak jest w całej Ameryce.

438
00:27:59,880 --> 00:28:05,319
Oni to czują, rozumieją
i chcą dalej angażować się
w pomoc Ukrainie,

439
00:28:05,360 --> 00:28:07,759
myśląc o bezpieczeństwie Polski.

440
00:28:07,800 --> 00:28:11,799
Bo choć mieszkają za oceanem,
czują, że to ich obowiązek.

441
00:28:14,680 --> 00:28:16,959
Parada polskości
pod biało-czerwonymi barwami

442
00:28:17,000 --> 00:28:19,279
przeszła dziś głównymi ulicami Wilna.

443
00:28:19,320 --> 00:28:21,599
Duma z bycia Polakiem

444
00:28:21,640 --> 00:28:24,479
- to, co motywowało
młodzież i starszych,
by być tego dnia razem.

445
00:28:24,520 --> 00:28:28,399
W uroczystym pochodzie udział wzięli
przedstawiciele 14 oddziałów
Związku Polaków na Liwie

446
00:28:28,440 --> 00:28:31,319
i licznych
polskich organizacji społecznych.

447
00:28:32,040 --> 00:28:35,439
Z Wilna relacja reporterki TVP Wilno
Aliny Kołodziażnej.

448
00:28:36,080 --> 00:28:39,479
Parada polskości
przeszła głównymi ulicami Wilna,

449
00:28:39,520 --> 00:28:42,359
żeby zrzeszyć się tutaj
pod obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej
i oddać jej hołd.

450
00:28:42,400 --> 00:28:44,519
Parada polskości to impreza

451
00:28:44,560 --> 00:28:47,399
organizowana
przez Związek Polaków na Litwie
już od 20 lat.

452
00:28:47,440 --> 00:28:50,479
Są tu osoby zarówno z Wileńszczyzny,
jak i z dalszych zakątków.

453
00:28:50,520 --> 00:28:53,919
Polacy na Litwie
to największa mniejszość.

454
00:28:53,960 --> 00:28:56,679
Stanowią około 6,5% mieszkańców.

455
00:28:56,720 --> 00:29:00,199
A parada
to manifestacja polskości,

456
00:29:00,240 --> 00:29:04,719
tego, że wszyscy jesteśmy
jedną, dużą, polską rodziną.

457
00:29:11,560 --> 00:29:14,079
Czujemy to nasze piękne,
wspólne święto,

458
00:29:14,120 --> 00:29:15,999
cieszymy się, że jesteśmy tutaj.

459
00:29:16,240 --> 00:29:19,159
Fajnie spędzać czas
ze wszystkimi Polakami.

460
00:29:20,560 --> 00:29:24,759
Być w polskiej kulturze,
rozmawiać w polskim języku,
tańczyć polskie tańce.

461
00:29:24,800 --> 00:29:27,999
Bardzo dużo to dla mnie znaczy.

462
00:29:28,040 --> 00:29:32,519
Polska jest w moim sercu,
jestem Polakiem od dziada, pradziada

463
00:29:32,560 --> 00:29:36,079
i trzymamy się swojej tożsamości.

464
00:29:36,120 --> 00:29:41,999
Być Polką to znaczy,
że moje serce bije po polsku.

465
00:29:42,040 --> 00:29:46,679
Dla ojczyzny i od serca czystego.

466
00:29:50,240 --> 00:29:53,319
Przez 7 i pół wieku
takie ceremonie jak ta,

467
00:29:53,360 --> 00:29:57,159
która odbyła się dziś
w opactwie westminsterskim,

468
00:29:57,200 --> 00:30:00,079
miały miejsce w polskich katedrach.

469
00:30:00,120 --> 00:30:05,239
Od koronacji Bolesława Chrobrego
do abdykacji
Stanisława Augusta Poniatowskiego

470
00:30:05,280 --> 00:30:09,199
monarchia była symbolem trwania
państwowości polskiej.

471
00:30:09,240 --> 00:30:10,999
Katedra w Gnieźnie.

472
00:30:11,040 --> 00:30:13,879
Tu koronowano pierwszego króla Polski
Bolesława Chrobrego

473
00:30:13,920 --> 00:30:16,359
i kolejnych 4 władców
z dynastii Piastów.

474
00:30:16,520 --> 00:30:21,799
We wczesnym średniowieczu
jednym z insygniów królewskich
była włócznia św. Maurycego.

475
00:30:21,840 --> 00:30:24,839
Ona zawsze była z władcą,

476
00:30:24,880 --> 00:30:31,199
czyli od kiedy dwór
przeniósł się do Krakowa,
ta włócznia znajduje się na Wawelu.

477
00:30:32,200 --> 00:30:37,559
I dziś jest na Wawelu,
gdzie odbyła się większość koronacji
królów Polski.

478
00:30:37,600 --> 00:30:42,559
Do pasowania króla
używano Szczerbca.

479
00:30:42,600 --> 00:30:47,719
Czyli miecza koronacyjnego,
który można podziwiać
w Zamku na Wawelu.

480
00:30:48,560 --> 00:30:54,879
Innymi ważnymi regaliami były korona,
berło i jabłko królewskie.

481
00:30:54,920 --> 00:30:59,959
Pod koniec 18. wieku
zostały zrabowane
przez żołnierzy pruskich