1
00:00:34,400 --> 00:00:38,959
Zbigniew Łuczyński,
19:30 w sobotę, 10 lutego.

2
00:00:39,000 --> 00:00:42,879
A dziś wśród
najważniejszych wiadomości...

3
00:00:44,840 --> 00:00:47,559
Nie zwolnił tylko wręcz przyspieszył

4
00:00:47,600 --> 00:00:51,119
i dosłownie gdzieś w tym miejscu
potrącił chłopaka.

5
00:00:51,160 --> 00:00:52,759
Śmiertelne potrącenie.

6
00:00:52,800 --> 00:00:55,279
Krzyk i podbiegli do tego dziecka,

7
00:00:55,320 --> 00:00:57,839
no ja widziałem, było tu z 10 osób,

8
00:00:57,880 --> 00:01:00,959
nic nie pomogę, to myślałem,
że dogonię go po prostu.

9
00:01:01,000 --> 00:01:03,679
W sumie ta waloryzacja
będzie wynosiła 12,2 %.

10
00:01:03,720 --> 00:01:05,439
Emerytury w górę.

11
00:01:05,480 --> 00:01:12,119
Jak ja mam jedną z niższych emerytur,
to dla mnie to nie jest
jakaś wielka rewelacja.

12
00:01:12,160 --> 00:01:13,719
Sąsiedzkie patrole.

13
00:01:13,760 --> 00:01:16,879
Mamy dzieci, mamy rodziny,
mamy swoje domu

14
00:01:16,920 --> 00:01:20,599
i nasza cierpliwość się skończyła.

15
00:01:20,640 --> 00:01:22,759
To miał być wyjazd na ferie.

16
00:01:22,800 --> 00:01:26,399
Dziesięciolatek właśnie pakował
swoje rzeczy do autokaru.

17
00:01:26,440 --> 00:01:29,679
Wtedy potrącił go jadący
z dużą prędkością samochód.

18
00:01:29,720 --> 00:01:32,719
Kierowca nie zatrzymał się,
nie udzielił pomocy.

19
00:01:32,760 --> 00:01:35,719
Według świadków przyśpieszył
i zaczął uciekać.

20
00:01:35,760 --> 00:01:38,239
Dziecko zmarło w szpitalu.

21
00:01:38,280 --> 00:01:42,759
O szczegółach wstrząsającego zdarzenia
Małgorzata Nowicka Aftowicz.

22
00:01:42,800 --> 00:01:46,239
Wawrów,
wieś pod Gorzowem Wielkopolskim.

23
00:01:46,280 --> 00:01:48,399
To tu doszło do tragedii.

24
00:01:48,440 --> 00:01:51,399
40 lat tu mieszkam,
nie było tu takiej sytuacji.

25
00:01:51,440 --> 00:01:54,999
Jeszcze w tej chwili
łamie mi się głos.

26
00:01:55,040 --> 00:01:57,799
Na chwilę przed północą rozpędzone BMW

27
00:01:57,840 --> 00:02:00,439
z impetem wjechało
w dziesięcioletniego Mateusza.

28
00:02:00,480 --> 00:02:02,719
Na tej wysokości przyspieszył,

29
00:02:02,760 --> 00:02:12,279
my się cofnęliśmy z synem,
on przejechał, usłyszałem hałas.

30
00:02:12,320 --> 00:02:14,999
Mimo długiej reanimacji
chłopiec zmarł.

31
00:02:15,040 --> 00:02:18,799
Był przetransportowany
do gorzowskiego szpitala,

32
00:02:18,840 --> 00:02:21,599
ale jego życia nie udało się uratować.

33
00:02:21,640 --> 00:02:26,319
Mateusz i jego rodzice
z grupą znajomych mieli jechać
na ferie do Zakopanego.

34
00:02:26,360 --> 00:02:29,599
Autokar stał na wąskim parkingu
przy kościele.

35
00:02:29,640 --> 00:02:33,559
Otwarte były luki bagażowe,
rodzice i dzieci pakowały bagaże.

36
00:02:33,600 --> 00:02:36,879
Kierowca BMW odjechał
z miejsca wypadku.

37
00:02:36,920 --> 00:02:40,199
Nie udzielił pomocy
potrąconemu 10-latkowi.

38
00:02:40,240 --> 00:02:42,439
Zachował się jak bandzior.

39
00:02:42,480 --> 00:02:48,279
Jak bandzior bez skrupułów,
który ucieka, żeby zatrzeć ślady.

40
00:02:48,320 --> 00:02:50,599
Myślałem, że go dogonię.

41
00:02:50,640 --> 00:02:53,759
Pojechałem za nim,
ale nie znalazłem go.

42
00:02:53,800 --> 00:02:55,439
Znaleźli go policjanci.

43
00:02:55,480 --> 00:02:59,039
26-letni gorzowianin
został zatrzymany po południu.

44
00:02:59,080 --> 00:03:00,919
Samochód porzucił w lesie.

45
00:03:00,960 --> 00:03:06,359
Wsiadł do taksówki,
prawdopodobnie chciał opuścić
teren Gorzowa, ale może i Polski.

46
00:03:06,400 --> 00:03:10,159
W momencie zatrzymania
miał przy obie narkotyki.

47
00:03:10,200 --> 00:03:13,959
Nie powinien wsiadać do auta,
bo miał zakaz prowadzenia pojazdów.

48
00:03:14,000 --> 00:03:18,159
Oprócz 26-latka
policja zatrzymała też
dwie kobiety i mężczyznę.

49
00:03:18,200 --> 00:03:22,279
Wszystko dzięki przesłuchaniom
i analizie monitoringu.

50
00:03:22,320 --> 00:03:26,439
Droga człowieka,
który tym ciemnym samochodem
się oddalił,

51
00:03:26,480 --> 00:03:30,759
nie prowadzi ku wolności.

52
00:03:30,800 --> 00:03:32,279
Prowadzi za kraty.

53
00:03:32,320 --> 00:03:35,359
Kodeks karny przewiduje
do 12 lat pozbawienia wolności.

54
00:03:35,400 --> 00:03:40,479
Rodzice zmarłego chłopca
zostali objęci już opieką psychologa.

55
00:03:40,520 --> 00:03:44,479
Musimy z pełną empatią
podchodzić do ludzi,

56
00:03:44,520 --> 00:03:50,399
którzy w takich zdarzeniach
tracą bliskich.

57
00:03:50,440 --> 00:03:58,359
Wsparcie otrzymały również dzieci,
które były świadkami wypadku.

58
00:03:59,360 --> 00:04:02,639
Ponad 40 procent poparcia
dla Koalicji Obywatelskiej

59
00:04:02,680 --> 00:04:08,439
i połowa mniej dla PiS
na niecałe dwa miesiące
przed wyborami samorządowymi.

60
00:04:08,480 --> 00:04:13,559
To wynik najnowszego sondażu
United Surveys
dla Wirtualnej Polski.

61
00:04:13,600 --> 00:04:18,639
Na pytanie: "Kto pani/pana zdaniem
wygra najbliższe wybory samorządowe?"

62
00:04:18,680 --> 00:04:23,399
- najwięcej - nieco ponad 40% badanych
wskazało, że Koalicja Obywatelska.

63
00:04:23,440 --> 00:04:27,559
Z kolei 20,5% stwierdziło,
że zwycięstwo przypadnie PiS.

64
00:04:27,600 --> 00:04:31,759
Wygraną Trzeciej Drogi
wskazało niemal 14% respondentów.

65
00:04:31,800 --> 00:04:34,759
Kolejne miejsce,
ze znacznie mniejszym poparciem,

66
00:04:34,800 --> 00:04:37,399
zajęłaby Konfederacja
- 2,5 procent

67
00:04:37,440 --> 00:04:40,959
i Lewica, która uzyskała
tylko 0,3 procent głosów.

68
00:04:41,000 --> 00:04:46,039
Warto podkreślić,
że aż prawie 23 procent pytanych
nie było w stanie wskazać wygranego.

69
00:04:46,080 --> 00:04:49,559
Wybory samorządowe 7 kwietnia.

70
00:04:50,080 --> 00:04:55,719
Pierwszym miejscem na listach PiS
do sejmiku województwa lubelskiego
w wyborach samorządowych

71
00:04:55,760 --> 00:04:59,719
Jarosław Kaczyński kusi
Monikę Pawłowską,

72
00:04:59,760 --> 00:05:02,959
która jeszcze w ubiegłym tygodniu
deklarowała przyjęcie
mandatu poselskiego

73
00:05:03,000 --> 00:05:05,519
po Mariuszu Kamińskim.

74
00:05:05,560 --> 00:05:08,439
"Tak, przyjmę go,
myślę, że tego oczekują moi wyborcy"

75
00:05:08,480 --> 00:05:11,279
- mówiła jeszcze w zeszłym tygodniu
była posłanka.

76
00:05:11,320 --> 00:05:14,479
Propozycja "nie do odrzucenia"
może jednak zmienić tę sytuację.

77
00:05:14,520 --> 00:05:18,119
Siedem dni - tyle na decyzję
ma posłanka Monika Pawłowska.

78
00:05:18,160 --> 00:05:20,759
Pismo marszałek miał już wysłać.

79
00:05:20,800 --> 00:05:26,199
Z pytaniem, czy korzysta
ze swojego prawa do pierwszeństwa
w objęciu mandatu

80
00:05:28,400 --> 00:05:35,359
po panu byłym pośle
Mariuszu Kamińskim.

81
00:05:35,400 --> 00:05:41,199
Bo Pawłowska jest na pierwszym miejscu
listy przygotowanej
przez Państwową Komisję Wyborczą.

82
00:05:41,240 --> 00:05:46,479
To osoby, które startowały
w wyborach z list PiS,
ale nie dostały się do Sejmu.

83
00:05:46,520 --> 00:05:48,599
Teraz mógłby mandat objąć.

84
00:05:48,640 --> 00:05:52,799
Pawłowska znana jest przede wszystkim
z wielokrotnych transferów.

85
00:05:52,840 --> 00:05:57,239
Do Sejmu poprzedniej kadencji weszła
z listy SLD z ramienia partii Wiosna.

86
00:05:57,280 --> 00:06:00,759
Z klubu Lewicy przeszła
do Porozumienia Jarosława Gowina.

87
00:06:00,800 --> 00:06:05,519
I choć zapewniała,
że do klubu PiS nie wejdzie,
to pół roku później zdanie zmieniła.

88
00:06:05,560 --> 00:06:07,799
Teraz ma szansę do Sejmu wrócić.

89
00:06:07,840 --> 00:06:10,439
Nie ma żadnego wolnego mandatu.

90
00:06:10,480 --> 00:06:14,079
To jest łamanie prawa
przez marszałka i tyle.

91
00:06:14,120 --> 00:06:16,359
Z ustaleń Wirtualnej Polski wynika,

92
00:06:16,400 --> 00:06:20,919
że prezes PiS zaproponował Pawłowskiej
start w wyborach samorządowych.

93
00:06:20,960 --> 00:06:26,719
To jest dla nich kwestia symboliczna
i kwestia pokazywania,

94
00:06:26,760 --> 00:06:29,039
że obecny rząd łamie prawo.

95
00:06:29,080 --> 00:06:32,479
Uważam, że ranga posła
mimo wszystko jest ważniejsza

96
00:06:32,520 --> 00:06:37,439
niż ranga członka
sejmiku województwa lubelskiego,

97
00:06:37,480 --> 00:06:43,399
więc nie sądzę, że akurat propozycja
Jarosława Kaczyńskiego ją zadowoliła.

98
00:06:43,440 --> 00:06:48,239
Co jeśli ani była poseł
i pozostali kandydaci
mandatu nie obejmą?

99
00:06:48,280 --> 00:06:52,719
Można podejrzewać,
że się nie zdecyduje,

100
00:06:52,760 --> 00:06:56,199
bo pewnie będzie się opierała
na decyzji partii.

101
00:06:56,240 --> 00:06:59,679
To w tej sytuacji już marszałek
ostatecznie ten mandat wygasi.

102
00:06:59,720 --> 00:07:02,999
W sprawie wygaśnięcia mandatu
Mariusza Kamińskiego

103
00:07:03,040 --> 00:07:07,919
są dwa sprzeczne orzeczenia
izb Sądu Najwyższego.

104
00:07:07,960 --> 00:07:11,719
Protest prawicowych środowisk
przed Trybunałem Konstytucyjnym.

105
00:07:11,760 --> 00:07:18,159
Manifestujący oskarżali rządzących
o łamanie Konstytucji.

106
00:07:20,400 --> 00:07:28,119
Bez niezależnego, rzeczywiście
niezależnego Trybunału Konstytucyjnego
nie ma praworządności,

107
00:07:28,160 --> 00:07:34,919
nie ma możliwości zapewnienia tego,
by konstytucja była przestrzegana,

108
00:07:34,960 --> 00:07:38,879
by była rzeczywiście
aktem podstawowym.

109
00:07:38,920 --> 00:07:40,399
Dzisiaj ci sami,

110
00:07:40,440 --> 00:07:46,679
którzy nie tak dawno jeszcze
nosili napis "KONSTYTUCJA"
na koszulkach,

111
00:07:46,720 --> 00:07:52,599
ją depczą, depczą ją
w sposób zupełnie niesłychany.

112
00:07:53,320 --> 00:07:57,039
Jarosław Kaczyński przekonywał,
że to za rządów PiS

113
00:07:57,080 --> 00:08:00,679
Trybunał Konstytucyjny był organem
w pełni niezależnym.

114
00:08:00,720 --> 00:08:05,279
Mówił także
o braku pluralizmu medialnego
i potrzebie odzyskania demokracji.

115
00:08:05,320 --> 00:08:10,559
Prezes PiS zarzucał polskiemu rządowi
uleganie zachodnim wpływom

116
00:08:10,600 --> 00:08:17,199
i traktowanie obywateli
jako poddanych,
a nie pełnoprawnych obywateli.

117
00:08:17,240 --> 00:08:19,959
To jest 19:30.
Program informacyjny TVP.

118
00:08:20,000 --> 00:08:22,799
A już za chwilę...

119
00:08:23,560 --> 00:08:28,159
Wystarczy wpisać numer skierowania,
zaznaczyć, że tę wizytę się odwołuje.

120
00:08:28,200 --> 00:08:30,679
Nie blokuj, odwołaj.

121
00:08:30,720 --> 00:08:34,719
Przyszły rok będzie lepszy,
smoki powstają, skaczą tygrysy.

122
00:08:34,760 --> 00:08:37,919
Rok drewnianego smoka.

123
00:08:38,800 --> 00:08:41,999
W wieku 93 lat zmarł
były premier Holandii Dris van Agt.

124
00:08:42,040 --> 00:08:46,439
"Zmarł razem i ramię w ramię
ze swoją żoną Eugenią
w wybranym przez siebie czasie"

125
00:08:46,480 --> 00:08:51,119
- podała założona przez Agta
fundacja The Right Forum.

126
00:08:51,160 --> 00:08:53,879
Eutanazja jest dopuszczalna
w krajach Beneluksu

127
00:08:53,920 --> 00:08:56,239
i zaledwie kilku krajach na świecie.

128
00:08:56,280 --> 00:09:00,479
Etyczne aspekty
świadomego samobójstwo prześledził
Maciej Gąsiorowski.

129
00:09:00,520 --> 00:09:02,599
Wspólnie spędzili niemal całe życie.

130
00:09:02,640 --> 00:09:05,359
Odeszli razem, w wieku 93 lat.

131
00:09:05,400 --> 00:09:09,239
Od dłuższego czasu zmagali się
z poważnymi problemami ze zdrowiem

132
00:09:09,280 --> 00:09:13,759
- Dries van po rozległym udrze
nie wrócił do sprawności.

133
00:09:13,800 --> 00:09:17,279
Van Agta pożegnał
premier Holandii - Mark Rutte.

134
00:09:22,000 --> 00:09:25,079
Van Agt był politykiem
partii chadeckich.

135
00:09:25,120 --> 00:09:28,359
Decyzja pary
o wspomaganym samobójstwie

136
00:09:28,400 --> 00:09:31,439
przypomniała
o holenderskich przepisach,
które dopuszczają eutanazję.

137
00:09:31,480 --> 00:09:35,319
Przepisach, które budziły
i budzą kontrowersje.

138
00:09:35,360 --> 00:09:41,039
Oceniam to
jako abdykację człowieczeństwa,

139
00:09:41,440 --> 00:09:49,919
która ostatecznie okazuje się
pozbawiona męstwa wobec tego,
co trudne, tragiczne, skrajne.

140
00:09:49,960 --> 00:09:56,719
Eutanazję w Europie poza Holandią
dopuszczają m.in. Belgia,
Luksemburg czy Szwajcaria.

141
00:09:56,760 --> 00:10:01,159
Na świecie - Japonia
i dwa amerykańskie stany,
Teksas i Oregon.

142
00:10:01,200 --> 00:10:04,999
Wspomagane samobójstwo
dopuszcza również Kolumbia.

143
00:10:05,040 --> 00:10:07,519
Podobną decyzję podjęły
władze Ekwadoru.

144
00:10:07,560 --> 00:10:09,919
Na tę decyzję
od wielu miesięcy czekała

145
00:10:09,960 --> 00:10:13,839
cierpiąca
na stwardnienie zanikowe boczne
Paola Roldan.

146
00:10:13,880 --> 00:10:17,039
Sąd Konstytucyjny Ekwadoru
właśnie orzekł,

147
00:10:17,080 --> 00:10:19,759
że za zabójstwo
nie można karać lekarza,

148
00:10:19,800 --> 00:10:24,839
który "dokonuje czynnej eutanazji
w celu zachowania prawa
do godnego życia".

149
00:10:24,880 --> 00:10:28,159
Przyjmuję tę wiadomość
z wielkim wzruszeniem i ulgą.

150
00:10:28,200 --> 00:10:31,599
Bywały dni, kiedy myślałam,
że nigdy tego nie doczekam.

151
00:10:31,640 --> 00:10:33,959
Ten dzień jest dla mnie wyjątkowy.

152
00:10:34,000 --> 00:10:37,679
Według badań sprzed 2 lat
41% Polaków jest przeciwna eutanazji.

153
00:10:37,720 --> 00:10:42,559
Wspomagane samobójstwo akceptuje 34%.

154
00:10:53,360 --> 00:10:57,479
Potrzebę rozmowy o eutanazji widzą
nie tylko etycy, ale i lekarze.

155
00:10:57,520 --> 00:11:01,319
Podobnie jak rezygnację
z tzw. uporczywej terapii uporczywej,

156
00:11:01,360 --> 00:11:05,759
która niepotrzebnie wydłuża cierpienie
osób nieuleczalnie chorych.

157
00:11:05,800 --> 00:11:10,439
Z którą walczymy w ramach
warszawskiego hospicjum
na rzecz dzieci,

158
00:11:10,480 --> 00:11:15,199
czyli upieraniu się
przy nierealnych szansach leczenia,

159
00:11:15,240 --> 00:11:18,719
dodającym cierpienia pacjentom,

160
00:11:19,480 --> 00:11:25,079
A decyzja Eugenii i Driesa van Agt
to decyzja moralnie niejednoznaczna.

161
00:11:25,120 --> 00:11:29,159
Jest to pewien element
romantyzowania śmierci,

162
00:11:29,200 --> 00:11:33,559
a tu nie ma co romantyzować,
to jest do bólu tragiczna,

163
00:11:33,600 --> 00:11:37,959
to jest najgorsza wiadomość
dla każdego z nas,

164
00:11:38,000 --> 00:11:41,599
że odchodzimy z tego świata.

165
00:11:43,400 --> 00:11:47,239
Dostanie się do specjalisty
graniczy z cudem,

166
00:11:47,280 --> 00:11:52,159
bo jeśli już jest,
to czas czekania na wizytę
wynosi nawet kilkanaście miesięcy.

167
00:11:52,200 --> 00:11:56,039
Ta choroba służby zdrowia
wydaje się nieuleczalna.

168
00:11:56,240 --> 00:12:02,079
Sytuacji nie poprawiły nawet wysyłane
przez Narodowy Fundusz Zdrowia SMS-y
z przypomnieniem o wizycie.

169
00:12:02,120 --> 00:12:04,959
W zeszłym roku przepadło przez to
1,3 mln wizyt w Polsce.

170
00:12:05,200 --> 00:12:08,559
Brak specjalistów
i wielomiesięczne kolejki

171
00:12:08,720 --> 00:12:11,679
- to największe problemy
w ochronie zdrowia.

172
00:12:11,720 --> 00:12:15,359
Do nefrologa, kardiologa
trzeba czekać minimum pół roku.

173
00:12:15,400 --> 00:12:21,799
Nie zdarzyło mi się,
żeby termin był krótszy
niż 3-4 miesiące.

174
00:12:21,840 --> 00:12:26,119
Najdłużej czeka się
na wizytę u okulisty.

175
00:12:26,160 --> 00:12:30,639
W szpitalu
- na oddział otolaryngologiczny.

176
00:12:30,680 --> 00:12:34,119
Wielomiesięczne kolejki są też
do fizjoterapeutów.

177
00:12:34,160 --> 00:12:36,679
A problem to wina
także samych pacjentów,

178
00:12:36,720 --> 00:12:39,039
bo nie przychodzą na umówione wizyty.

179
00:12:39,080 --> 00:12:42,519
W tej chwili około 25% pacjentów
na wizyty się nie zgłasza.

180
00:12:42,560 --> 00:12:45,239
Niewykorzystana wizyta
to wydłużenie kolejki.

181
00:12:45,280 --> 00:12:48,999
Wcześniejsze odwołanie wizyty
- to szansa dla innego pacjenta.

182
00:12:49,040 --> 00:12:50,079
Ktoś odwołał wizytę,

183
00:12:50,120 --> 00:12:55,759
zadzwoniłam i powiedzieli,
że mogę przyjść nawet dzisiaj,
bo jest wolne miejsce.

184
00:12:55,800 --> 00:13:01,199
Na ten problem zwraca uwagę
kampania "Odwołuję, nie blokuję".

185
00:13:01,400 --> 00:13:08,439
Nie myślałam,
że jak nie przyjdę do lekarza,
to ktoś może ucierpieć na tym.

186
00:13:08,480 --> 00:13:12,359
NFZ przypomina o terminie wizyty
z 4-dniowym wyprzedzeniem.

187
00:13:12,400 --> 00:13:15,599
W zeszłym roku wysłał
12 milionów SMS-ów.

188
00:13:15,640 --> 00:13:21,919
Podany jest numer telefonu,
pod który można zadzwonić,

189
00:13:21,960 --> 00:13:25,879
jeśli nie możemy przyjść w dniu,
kiedy jesteśmy umówieni.

190
00:13:25,920 --> 00:13:28,679
Prostsze
niż telefoniczne odwołanie wizyty

191
00:13:28,720 --> 00:13:32,519
jest odwołanie za pomocą
aplikacji internetowej,

192
00:13:32,560 --> 00:13:35,599
którą wprowadziły już
niektóre placówki.

193
00:13:35,640 --> 00:13:37,359
Na przykład w Lublinie.

194
00:13:37,400 --> 00:13:41,919
Wystarczy wpisać numer skierowania,
zaznaczyć, że tę wizytę się odwołuje,

195
00:13:41,960 --> 00:13:45,439
nie trzeba dzwonić,
czekać na infolinii.

196
00:13:45,480 --> 00:13:49,399
W zeszłym roku na umówione wizyty
nie zgłosiło się 1,3 mln osób.

197
00:13:49,440 --> 00:13:53,559
Mniej niezrealizowanych wizyt
jest wtedy, kiedy termin jest bliski.

198
00:13:53,600 --> 00:13:57,359
A to, prócz usprawnienia systemu
odwoływania wizyt,

199
00:13:57,400 --> 00:14:01,959
zależy także od zwiększenia
liczby specjalistów.

200
00:14:05,440 --> 00:14:08,759
12,12% - tyle od 1 marca wyniesie
waloryzacja emerytur i rent w Polsce.

201
00:14:08,800 --> 00:14:13,879
Oznacza to, że najniższe świadczenie
wzrośnie o ponad 192 złote,

202
00:14:13,920 --> 00:14:16,839
a minimalna emerytura
wynieść ma ponad 1780 złotych.

203
00:14:16,880 --> 00:14:19,599
Czy ta waloryzacja do dla emerytów
dobra wiadomość?

204
00:14:19,640 --> 00:14:22,679
Pani Janina Rutkowska od 35 lat
jest na emeryturze.

205
00:14:22,720 --> 00:14:26,039
Miesięcznie na jej konto
wpływa około 2 tys. złotych.

206
00:14:26,080 --> 00:14:29,199
Lekarstwa bardzo drogo kosztują,

207
00:14:29,240 --> 00:14:33,799
no i wyżywienie też wzrosło,
bardzo wzrosło.

208
00:14:33,840 --> 00:14:38,599
Kiedyś za 200 czy 300 zł miesięcznie,
a teraz nie wystarczy.

209
00:14:38,640 --> 00:14:47,279
Także z ołówkiem w ręku
wystarcza mi tyle,
ale powinno być dużo więcej.

210
00:14:47,320 --> 00:14:51,839
Od marca emerytura,
nie tyko pani Janiny, wzrośnie.

211
00:14:51,880 --> 00:14:55,679
Tegoroczna waloryzacja świadczeń
będzie dwucyfrowa.

212
00:14:55,720 --> 00:14:58,239
Nie jest już tak wysoka,
jak w roku 2023,

213
00:14:58,280 --> 00:15:02,639
natomiast nadal jest dwucyfrowa
- ponad 12 proc.

214
00:15:02,680 --> 00:15:05,719
W zeszłym roku
to było prawie 15 procent,

215
00:15:05,760 --> 00:15:08,559
także z tej perspektywy
emeryci i emerytki mogą czuć się
trochę gorzej

216
00:15:08,600 --> 00:15:11,199
i ta sytuacja
może być mniej korzystna,

217
00:15:11,240 --> 00:15:14,239
natomiast niewątpliwie
nadal jest ona wysoka.

218
00:15:14,280 --> 00:15:17,159
Pytanie, czy pokryje
rosnące koszty życia.

219
00:15:17,200 --> 00:15:20,039
To jeszcze zależy od tego,
jaką kto ma emeryturę,

220
00:15:20,080 --> 00:15:22,239
jak ja mam jedną
z niższych emerytur,

221
00:15:22,280 --> 00:15:25,359
to dla mnie nie jest to
jakaś wielka rewelacja.

222
00:15:25,400 --> 00:15:28,159
No dla mnie to coś będzie
te 12 procent,

223
00:15:28,200 --> 00:15:30,279
jakieś tam pieniądze będą,

224
00:15:30,320 --> 00:15:32,359
ale przy tych podwyżkach, jakie są,

225
00:15:32,400 --> 00:15:34,559
to to wszystko jest mało dla emerytów.

226
00:15:34,600 --> 00:15:36,159
Podobnego zdania są eksperci.

227
00:15:36,200 --> 00:15:38,919
Wydaje się olbrzymia waloryzacja,

228
00:15:38,960 --> 00:15:40,639
dużo pieniędzy dodatkowo,

229
00:15:40,680 --> 00:15:44,919
ale prawda jest taka,
że to wynika tylko i wyłącznie
z potężnego wzrostu cen,

230
00:15:44,960 --> 00:15:47,919
który obserwowaliśmy w roku 2023.

231
00:15:47,960 --> 00:15:51,959
I to właśnie wysoka inflacja
przekłada się dwucyfrową waloryzację.

232
00:15:52,000 --> 00:15:55,839
Ona zależy przede wszystkim od tego,

233
00:15:55,880 --> 00:15:59,199
jak bardzo podrożał
tzw. koszyk emerycki,

234
00:15:59,240 --> 00:16:01,519
jak bardzo podrożały
te produkty i usługi,

235
00:16:01,560 --> 00:16:04,439
które przede wszystkim emeryci kupują,

236
00:16:04,480 --> 00:16:06,919
oraz jak zmieniły się
przeciętne wynagrodzenia.

237
00:16:06,960 --> 00:16:12,639
Zgodnie z tymi wyliczeniami od marca
najniższe emerytury, renty z tytułu
całkowitej niezdolności do pracy,

238
00:16:12,680 --> 00:16:17,319
renty rodzinne i socjalne
wyniosą 1780,96 zł.

239
00:16:20,240 --> 00:16:22,799
Kiedy mieszkańcy biorą sprawy
w swoje ręce,

240
00:16:22,840 --> 00:16:25,999
przestępcy muszą mieć się
na baczności.

241
00:16:26,040 --> 00:16:31,119
Seria włamań na osiedlach
domów jednorodzinnych
na warszawskim Wawrze

242
00:16:31,160 --> 00:16:33,839
i Boguszycach na Dolnym Śląsku

243
00:16:33,880 --> 00:16:37,679
zmobilizowała mieszkańców.

244
00:16:37,720 --> 00:16:40,319
I tak powstała Straż Sąsiedzka.

245
00:16:40,360 --> 00:16:43,119
Warszawska dzielnica Wawer.
Kilka minut po północy.

246
00:16:43,160 --> 00:16:48,319
Z mieszkańcami,
którzy chcą pozostać anonimowi,
patrolujemy okolicę.

247
00:16:48,360 --> 00:16:53,279
Zwracamy uwagę na nietypowe sytuacje,
na nietypowe samochody czy też osoby.

248
00:16:53,320 --> 00:16:57,559
Od miesięcy na tym osiedlu
dochodzi do włamań i kradzieży.

249
00:16:57,600 --> 00:17:01,239
Przerażające uczucie,
że jest się obserwowanym w momencie,

250
00:17:01,280 --> 00:17:04,959
że nie ma się kompletnie wpływu na to,
człowiek śpi, a chodzą ludzie

251
00:17:05,000 --> 00:17:08,719
i zaglądają do prywatnych domostw.

252
00:17:08,760 --> 00:17:11,119
I choć nowe technologie
odstraszają złodziei,

253
00:17:11,160 --> 00:17:14,319
to mieszkańcy i tak postanowili
wziąć sprawy w swoje ręce.

254
00:17:14,360 --> 00:17:19,199
Mój syn się dowiedział,
że ostatnio takie zdarzenie
miało miejsce.

255
00:17:19,240 --> 00:17:23,159
Zadał mi pytanie:

256
00:17:23,200 --> 00:17:25,839
"Tato, co możemy zrobić,
jeśli takie włamanie będzie u nas?".

257
00:17:25,880 --> 00:17:29,479
Powiedziałem mu,
że zrobię wszystko, co w mojej mocy,
by do tego nie dopuścić.

258
00:17:29,520 --> 00:17:31,159
Nie czujemy się bardzo bezpiecznie,

259
00:17:31,200 --> 00:17:33,359
dlatego postanowiliśmy działać sami.

260
00:17:33,400 --> 00:17:36,559
Natomiast wiemy,
jaka jest sytuacja,

261
00:17:36,600 --> 00:17:40,279
mamy świadomość braków kadrowych
w polskiej policji.

262
00:17:40,320 --> 00:17:41,879
Tak powstała Straż Sąsiedzka.

263
00:17:41,920 --> 00:17:44,319
Cel - pomóc policji,
a nie ją wyręczać.

264
00:17:44,360 --> 00:17:48,239
Wyposażone w kamery, gaśnice
i zestawy pierwszej pomocy
patrole ruszyły na ulice.

265
00:17:48,280 --> 00:17:50,919
Jesteśmy nocą praktycznie sami
na terenie osiedla

266
00:17:50,960 --> 00:17:58,119
i jesteśmy pierwszymi osobami,
które są w stanie
udzielić komuś pomocy.

267
00:17:58,160 --> 00:18:01,679
Z podobną inicjatywą wyszli
mieszkańcy Boguszyc na Dolnym Śląsku.

268
00:18:01,720 --> 00:18:06,399
Mamy dzieci, mamy rodziny,

269
00:18:06,440 --> 00:18:09,839
mamy swoje domy, które budowaliśmy
wiele lat ciężką pracą,

270
00:18:09,880 --> 00:18:11,759
i nasza cierpliwość się skończyła.

271
00:18:11,800 --> 00:18:14,159
Szczególnie że przestępcy wzięli też
na cel czworonogi.

272
00:18:14,200 --> 00:18:15,319
Zwierzęta otruto.

273
00:18:15,360 --> 00:18:18,159
Prawdopodobnie złodzieje
wyciszają sobie osiedle z psów.

274
00:18:18,200 --> 00:18:20,479
Z jednej strony
jestem trochę przerażona,

275
00:18:20,520 --> 00:18:22,199
bo trzeba iść, czy pada czy nie pada,

276
00:18:22,240 --> 00:18:23,479
czy zimno czy nie,

277
00:18:23,520 --> 00:18:25,639
ale ważne, że dzięki temu
się powiadamiamy.

278
00:18:25,680 --> 00:18:27,999
A Straż Sąsiedzka to także okazja,
by lepiej się poznać.

279
00:18:28,040 --> 00:18:32,039
Można poznać dużo ciekawych ludzi,
którzy również chcą zrobić tak,
żeby ich rodziny żyły bezpiecznie.

280
00:18:32,080 --> 00:18:36,719
Straż Sąsiedzka pokazuje,
że nie trzeba mieć munduru,
żeby dbać o bezpieczeństwo.

281
00:18:36,760 --> 00:18:43,519
Czasem wystarczą dobre chęci
i poczucie wspólnoty,
żeby zrobić coś dobrego.

282
00:18:46,280 --> 00:18:51,519
Po 150 latach
pierwsze królewskie artefakty
wróciły do Ghany!

283
00:18:51,560 --> 00:18:56,919
Cenne przedmioty zrabowały
ze starożytnego królestwa Asante
jeszcze brytyjskie siły kolonialne.

284
00:18:56,960 --> 00:19:00,119
Do tej pory znajdowały się
w amerykańskim muzeum.

285
00:19:00,160 --> 00:19:04,239
Słyszałem o artefaktach
od naszych przodków, naszych ojców.

286
00:19:04,280 --> 00:19:07,879
Odkąd nam o tym powiedzieli,
jako dziecko miałem wizję,

287
00:19:07,920 --> 00:19:12,279
że pewnego dnia
wszystkie te artefakty wrócą
do naszego narodu Asante.

288
00:19:12,320 --> 00:19:15,679
Skarby to 7 królewskich artefaktów

289
00:19:15,720 --> 00:19:19,919
- m.in. ornamenty stołka,
ozdobne krzesło, złote dekoracje
czy biżuteria.

290
00:19:19,960 --> 00:19:22,239
W Ghanie mają zostać już na stałe.

291
00:19:22,280 --> 00:19:26,119
Dla miejscowej ludności
przedmioty mają znaczenie duchowe

292
00:19:26,160 --> 00:19:29,359
- są symbolami prestiżu i czci
dla władcy Asante.

293
00:19:29,400 --> 00:19:31,759
Wystawione będą w Muzeum w Kumasi.

294
00:19:31,800 --> 00:19:34,999
Ceny kakao biją historyczne rekordy.

295
00:19:35,040 --> 00:19:38,279
A przyczyną m.in. susze
w Afryce Zachodniej.

296
00:19:38,320 --> 00:19:41,439
Rekordowe ceny
na nowojorskiej giełdzie towarowej

297
00:19:41,480 --> 00:19:44,079
oznaczają gorzką pigułkę dla nas,
klientów,

298
00:19:44,120 --> 00:19:47,319
bo ceny słodkości
mogą poszybować w górę.

299
00:19:47,360 --> 00:19:51,799
Przysmak, którego wielu
nie potrafi sobie odmówić...

300
00:19:51,840 --> 00:19:55,119
No tak codziennie,
taką jedną malutką kosteczkę.

301
00:19:55,160 --> 00:19:57,439
Często jemy,
tak dwa razy na tydzień.

302
00:19:57,480 --> 00:19:59,639
Uwielbiam czekoladę.

303
00:19:59,680 --> 00:20:03,439
Bo bez niej nie byłoby długiej listy
cukierniczych wyrobów.

304
00:20:03,480 --> 00:20:10,999
Torty, mamy też
ciasteczka oblewane czekoladą,
comberka mamy takiego dobrego...

305
00:20:11,040 --> 00:20:17,559
I choć często sięgamy po nie
z lekkimi wyrzutami sumienia,
specjaliści uspakajają.

306
00:20:17,600 --> 00:20:21,879
Czekolada to jest
napój długowieczności i napój młodości

307
00:20:21,920 --> 00:20:25,239
- zawdzięcza to przede wszystkim
swojemu składowi.

308
00:20:25,280 --> 00:20:28,719
Mowa oczywiście o czekoladzie gorzkiej
i kakao gorzkim.

309
00:20:28,760 --> 00:20:32,079
To jednak przyjemność
coraz bardziej kosztowna.

310
00:20:32,120 --> 00:20:35,559
Cena kakao w ciągu roku
wzrosła niemal dwukrotnie.

311
00:20:35,600 --> 00:20:41,039
Na nowojorskiej giełdzie towarowej
za tonę trzeba było zapłacić
niemal 6 tys. dolarów.

312
00:20:41,080 --> 00:20:46,399
Tak drogo nie było od pół wieku.

313
00:20:46,440 --> 00:20:49,879
Rekordowe ceny kakao
nie wróżą nic dobrego
miłośnikom czekolady.

314
00:20:49,920 --> 00:20:51,599
Choć cukiernicy uspokajają,

315
00:20:51,640 --> 00:20:55,119
że na walentynki
ceny wyrobów czekoladowych
nie wzrosną,

316
00:20:55,160 --> 00:20:57,679
to przyszłość
nie wygląda już tak słodko.

317
00:20:57,720 --> 00:21:01,199
Na razie nic się nie zmieni,
bo hurtownie na pewno są zatowarowane,

318
00:21:01,240 --> 00:21:03,599
ale jeśli ceny będą wzrastać
za surowiec,

319
00:21:03,640 --> 00:21:06,959
no to będziemy zmuszeni
reagować odpowiednio.

320
00:21:07,000 --> 00:21:10,359
Kakao jest drogie, bo jest go mało.

321
00:21:10,400 --> 00:21:15,639
Wszystko przez suszę,
która dotknęła plantacje w Ghanie
i Wybrzeżu Kości Słoniowej.

322
00:21:15,680 --> 00:21:20,599
A popyt rośnie,
bo czekoladę pokochali mieszkańcy
krajów azjatyckich.

323
00:21:20,640 --> 00:21:25,479
Pojawił się nowy gracz
na runku kakao - Chińczycy.

324
00:21:25,520 --> 00:21:32,199
Po pandemii produkty zawierające kakao
stały się bardzo popularne,

325
00:21:32,240 --> 00:21:34,479
no i wiadomo
- Chińczyków jest bardzo dużo

326
00:21:34,520 --> 00:21:36,119
i ten efekt jest silny,

327
00:21:36,160 --> 00:21:38,959
czyli wzrósł popyt,
to jest trwała tendencja.

328
00:21:39,000 --> 00:21:45,639
A to oznacza, że na obniżkę cen kakao
w najbliższym czasie się nie zanosi.

329
00:21:45,680 --> 00:21:48,959
10 lutego żegnamy Rok Królika
i witamy Rok Smoka.

330
00:21:49,000 --> 00:21:50,879
Chińscy astrologowie mówią,

331
00:21:50,920 --> 00:21:54,759
że powinniśmy się przygotować
na pojawienie się nowych energii.

332
00:21:54,800 --> 00:21:59,799
Jakie te energie będą
i jaką moc ma Chiński Smok?

333
00:22:05,560 --> 00:22:09,239
Naród może przetrwać
ponad 5 tys. lat,
gdy ma wspólny korzeń,

334
00:22:09,280 --> 00:22:10,959
naszym jest duch smoka.

335
00:22:11,000 --> 00:22:14,639
Jesteśmy dziedzicami smoka.

336
00:22:14,840 --> 00:22:21,919
Festiwal lampionów wpisuje się
w naszą tradycyjną chińską kulturę.

337
00:22:24,320 --> 00:22:30,759
Przyszły rok będzie lepszy,
smoki powstają i skaczą tygrysy.

338
00:22:32,480 --> 00:22:39,479
Chińczycy żyją wszędzie
i pielęgnują swoją tradycję!

339
00:22:44,560 --> 00:22:46,879
W 19.30 to już wszystko.

340
00:22:46,920 --> 00:22:54,679
Już za chwilę rozmowa
z naszym gościem Jarosławem Sachajko,
posłem Kukiz 15. Do zobaczenia.