1
00:00:30,360 --> 00:00:32,759
Joanna Dunikowska-Paź,
dobry wieczór.

2
00:00:32,800 --> 00:00:37,319
Zapraszam na "19:30", na początek
skrót najważniejszych wydarzeń.

3
00:00:41,640 --> 00:00:43,879
14 lat po katastrofie.

4
00:00:43,920 --> 00:00:46,679
Dziś po raz kolejny oddajemy im hołd.

5
00:00:46,720 --> 00:00:48,639
I 14 lat śledztwa.

6
00:00:48,680 --> 00:00:53,799
Nie ma żadnych dowodów,
które, jak pan mówi,
zostały zgubione.

7
00:00:53,840 --> 00:00:58,119
Za całość działań komisji smoleńskiej
odpowiada nie kto inny
jak Antoni Macierewicz.

8
00:01:01,280 --> 00:01:03,079
Nowela o KRS w Sejmie.

9
00:01:03,120 --> 00:01:05,919
Ta piętnastka powinna być wybierana
przez samych sędziów.

10
00:01:05,960 --> 00:01:08,839
Ja mam nadzieję,
że to uda się zablokować.

11
00:01:09,160 --> 00:01:10,959
Prawo jazdy nie tak modne?

12
00:01:11,000 --> 00:01:13,279
Prawo jazdy zostało na drugim planie.

13
00:01:13,320 --> 00:01:16,759
Czy to jest ten moment,
żeby tyle inwestować?

14
00:01:16,960 --> 00:01:19,759
Mija 14 lat
od katastrofy smoleńskiej,

15
00:01:19,800 --> 00:01:27,839
w której w drodze na uroczystości
z okazji 70. rocznicy
zbrodni katyńskiej zginęło 96 osób.

16
00:01:27,880 --> 00:01:31,239
W Sejmie minutą ciszy
uczczono pamięć parlamentarzystów,

17
00:01:31,280 --> 00:01:35,799
ale o spokój i ciszę wokół tragedii
mimo upływu lat wciąż trudno.

18
00:01:35,840 --> 00:01:39,239
Gorącą dyskusję wzbudziła
lista wyczytanych osób,

19
00:01:39,280 --> 00:01:43,879
emocji nie brakowało też
przed pomnikiem ofiar
katastrofy smoleńskiej.

20
00:01:43,920 --> 00:01:49,679
Prokuratura przedłużyła śledztwo
i wydała list gończy
za trzema osobami.

21
00:01:50,360 --> 00:01:52,599
Kwiaty, wieńce i apele pamięci.

22
00:01:52,640 --> 00:01:58,199
Na wojskowych Powązkach
m.in. marszałek Sejmu,
marszałkini Senatu i wicepremierzy.

23
00:01:58,240 --> 00:02:01,159
Prezydent także tam,
i w Krakowie na Wawelu.

24
00:02:01,200 --> 00:02:03,639
My dzisiaj pamiętamy
o nich wszystkich

25
00:02:03,680 --> 00:02:07,919
i o polskich oficerach,
którzy zostali zamordowani
przez sowietów w Katyniu

26
00:02:07,960 --> 00:02:11,279
i o tych,
którzy tamtego strasznego dnia,

27
00:02:11,320 --> 00:02:16,039
w tamtą straszną sobotę
10 kwietnia 2010 roku
lecieli, by oddać im hołd.

28
00:02:16,080 --> 00:02:22,399
Lecieli politycy wszystkich opcji,
biskupi trzech wyznań,
działacze społeczni, ale też załoga.

29
00:02:22,440 --> 00:02:27,519
W sejmie minutą ciszy uczczono pamięć
parlamentarzystów, którzy zginęli
pod Smoleńskiem.

30
00:02:27,560 --> 00:02:31,719
Posłowie PiS pytali,
czemu nie uczczono także pamięci
pary prezydenckiej.

31
00:02:31,760 --> 00:02:34,919
Do zakłócenia ciszy
odniósł się marszałek Sejmu.

32
00:02:34,960 --> 00:02:38,399
Agresja, obelgi, krzyki
w takim właśnie momencie

33
00:02:38,440 --> 00:02:41,839
nie są czymś,
co jest właściwym zachowaniem.

34
00:02:41,880 --> 00:02:45,479
Przed Pałacem Prezydenckim
był prezes PiS,

35
00:02:45,520 --> 00:02:48,199
dziś ma wygłosić przemówienie
o 21.00.

36
00:02:48,240 --> 00:02:51,279
Był też pod pomnikiem
ofiar katastrofy smoleńskiej.

37
00:02:51,320 --> 00:02:56,759
Tam grupa osób chciała umieścić
wieniec z napisem uderzającym
w Lecha Kaczyńskiego.

38
00:02:56,800 --> 00:03:00,879
A śledztwo w sprawie katastrofy
przedłużyła dziś Prokuratura Krajowa.

39
00:03:00,920 --> 00:03:05,719
Potrwa co najmniej do końca roku.
Jest też list gończy
za trzema osobami.

40
00:03:05,760 --> 00:03:10,359
Są to osoby, które mają zarzut
spowodowania katastrofy
w ruchu powietrznym,

41
00:03:10,400 --> 00:03:13,239
w następstwie którego
zginęło wiele osób,

42
00:03:13,280 --> 00:03:15,959
a więc spowodowania
katastrofy smoleńskiej.

43
00:03:16,000 --> 00:03:18,999
Są to kontrolerzy lotu -
rosyjscy obywatele.

44
00:03:19,040 --> 00:03:23,719
Na 25 kwietnia zaplanowano spotkanie
prokuratorów prowadzących śledztwo

45
00:03:23,760 --> 00:03:28,959
w sprawie katastrofy smoleńskiej
z bliskimi ofiar.

46
00:03:47,680 --> 00:03:51,479
Były szef podkomisji smoleńskiej
złożył do prokuratury generalnej

47
00:03:51,520 --> 00:03:54,479
wniosek dotyczący premiera
Donalda Tuska.

48
00:03:55,000 --> 00:04:00,399
Działania, które umożliwiały zamach,
który doprowadził do zamordowania
pana prezydenta

49
00:04:00,440 --> 00:04:05,839
i zamordowania całej elity
narodu polskiego.

50
00:04:27,280 --> 00:04:30,359
Jeszcze nikt nigdy
w nowożytnej historii Polski

51
00:04:30,400 --> 00:04:34,839
nie zrobił tak wielu dla podziału
w polskim społeczeństwie
jak Antoni Macierewicz.

52
00:04:34,880 --> 00:04:37,399
On jest autorem
kłamstwa smoleńskiego,

53
00:04:37,440 --> 00:04:40,199
on to kłamstwo uprawiał,
robi to do dzisiaj.

54
00:04:40,240 --> 00:04:43,919
Podkomisję smoleńską rozwiązał
minister obrony narodowej
na początku grudnia.

55
00:04:43,960 --> 00:04:47,719
Resort sprawdza,
na co podkomisja wydała
ponad 33 mln złotych

56
00:04:47,760 --> 00:04:55,239
i co się stało
z elementami wraku,
które komisji przekazała prokuratura.

57
00:04:55,280 --> 00:04:57,399
Ich po prostu nie ma, ktoś je ukradł.

58
00:04:57,440 --> 00:05:01,079
Raport w tej sprawie ma być gotowy
do 30 czerwca.

59
00:05:02,640 --> 00:05:05,719
Posłowie zdecydowali w sprawie
szefa MSWiA.

60
00:05:05,760 --> 00:05:10,399
Marcin Kierwiński
zgodnie z sejmową arytmetyką
zostaje na stanowisku.

61
00:05:10,440 --> 00:05:14,399
Debata nad opozycyjnym wnioskiem
o wotum nieufności
wobec ministra

62
00:05:14,440 --> 00:05:20,039
przerodziła się w dyskusję
o rozliczeniach policji
za czasów rządów PiS.

63
00:05:21,680 --> 00:05:23,679
Sejm wniosek odrzucił.

64
00:05:23,720 --> 00:05:28,159
Zaskoczenia nie było.
Sejmowa większość
obroniła szefa MSWiA.

65
00:05:28,200 --> 00:05:31,039
O wotum nieufności wnioskował PiS.

66
00:05:31,080 --> 00:05:37,559
To jest fatalny minister,
jeżeli na jego rozkazy policja
tłumiła pokojową manifestację.

67
00:05:37,600 --> 00:05:40,759
Chodzi o tę manifestację
sprzed miesiąca.

68
00:05:40,800 --> 00:05:44,119
To protest rolników
z udziałem Solidarności,

69
00:05:44,160 --> 00:05:47,479
podczas którego doszło do zamieszek.

70
00:05:47,520 --> 00:05:52,439
Kilkanaście osób usłyszało zarzuty,
13 policjantów zostało rannych.

71
00:05:52,480 --> 00:05:56,839
Współpraca między protestującymi
rolnikami układała się świetnie
do momentu,

72
00:05:56,880 --> 00:06:02,399
aż wasze przybudówki
postanowiły zrobić awanturę.

73
00:06:02,440 --> 00:06:06,319
Posłowie PiS w odpowiedzi
przypominają to nagranie.

74
00:06:06,360 --> 00:06:10,759
Widok policjanta,
który podnosi kamień i rzuca go
w stronę protestujących,

75
00:06:10,800 --> 00:06:14,399
jest przekroczeniem
pewnej granicy,
którego absolutnie nie powinno być.

76
00:06:14,440 --> 00:06:17,239
Wobec policjanta zostało
przeprowadzone postępowanie,

77
00:06:17,280 --> 00:06:22,959
ten policjant został ukarany
naganą, a akta tej sprawy
zostały skierowane do prokuratury.

78
00:06:23,000 --> 00:06:26,479
Za czasów PiS nie było
żadnych wyjaśnień nigdy.

79
00:06:26,520 --> 00:06:33,239
Wśród zarzutów PiS także te
dotyczące zatrzymania skazanych
polityków w Pałacu Prezydenckim.

80
00:06:33,280 --> 00:06:39,879
Nieadekwatne stosowanie sił
i środków w celu podgrzewania emocji
dla własnego celu politycznego.

81
00:06:39,920 --> 00:06:42,239
My stoimy murem
za polskim mundurem,

82
00:06:42,280 --> 00:06:44,799
a wy stoicie murem
za Wąsikiem i Kamińskim.

83
00:06:44,840 --> 00:06:46,759
To jest między nami taka różnica.

84
00:06:46,800 --> 00:06:49,319
PiS widzi to inaczej
i ocenia szefa MSWIA.

85
00:06:49,360 --> 00:06:52,239
Zhańbił mundur polskiego policjanta.

86
00:06:52,280 --> 00:06:57,639
Po tych trzech miesiącach
okazało się,
że jest fatalnym ministrem.

87
00:07:15,200 --> 00:07:19,039
Mam bardzo dobrą wiadomość dla
Polski.

88
00:07:19,080 --> 00:07:23,599
Marcin Kierwiński, człowiek uczciwy
do bólu i odważny, będzie dalej
ministrem.

89
00:07:23,640 --> 00:07:27,759
Posłowie koalicji rządzącej, broniąc
ministra, rozliczali poprzedników,

90
00:07:28,120 --> 00:07:32,239
Tysiące funkcjonariuszy policji
używanych jako prywatna firma
ochroniarska Jarosława Kaczyńskiego.

91
00:07:32,280 --> 00:07:35,079
Za waszych czasów
służby pacyfikowały kobiety.

92
00:07:35,120 --> 00:07:39,479
Kiedy bili je pałkami teleskopowymi,
gdzie byliście?

93
00:07:39,960 --> 00:07:42,239
To nie jest tak,
że zawsze większość ma rację.

94
00:07:42,280 --> 00:07:44,959
Politycy PiS nie mają sobie
nic do zarzucenia.

95
00:07:45,000 --> 00:07:48,039
PiS zawsze stało za polskim mundurem.

96
00:07:48,080 --> 00:07:54,039
Wstydu nie macie.

97
00:07:54,080 --> 00:07:57,999
To już trzeci w tej kadencji Sejmu
wniosek o wotum nieufności.

98
00:07:58,040 --> 00:08:04,439
Wcześniejsze dotyczyły ministrów
kultury i sprawiedliwości.
Żaden nie uzyskał większości.

99
00:08:06,160 --> 00:08:10,399
Parlament Europejski
zatwierdził tzw. pakt migracyjny.

100
00:08:10,440 --> 00:08:13,199
Jego elementem
jest mechanizm solidarności,

101
00:08:13,240 --> 00:08:18,919
który zakłada rozdzielanie
miedzy kraje członkowskie migrantów,
którzy uzyskają prawo pobytu w UE.

102
00:08:18,960 --> 00:08:22,679
Mechanizm nie będzie obowiązkowy,
a zamiast przyjmowania migrantów

103
00:08:22,720 --> 00:08:26,239
kraj będzie mógł wnieść opłatę
do funduszu solidarnościowego.

104
00:08:26,280 --> 00:08:29,919
Reformę muszą jeszcze zatwierdzić
szefowie unijnych państw.

105
00:08:29,960 --> 00:08:34,399
Rząd zapowiada,
że Polska nie zgodzi się
na zatwierdzenie paktu.

106
00:08:44,440 --> 00:08:48,519
Polska nie zgodzi się na relokację.

107
00:08:48,560 --> 00:08:52,559
Zobaczymy, jaka będzie
ostateczna wersja paktu.

108
00:08:52,600 --> 00:08:56,399
Mam pewne możliwości budowania
sojuszy.

109
00:08:56,440 --> 00:08:59,959
Z całą pewnością mechanizmu relokacji
albo płacenia nie będzie w Polsce.

110
00:09:00,000 --> 00:09:03,279
Rządzący szykują zmiany
w Krajowej Radzie Sądownictwa.

111
00:09:03,320 --> 00:09:09,159
Chcą, by część członków rady
wybierali sędziowie,
a nad wszystkim ma czuwać PKW.

112
00:09:10,200 --> 00:09:12,839
Dotąd skład KRS
kształtowali politycy.

113
00:09:12,880 --> 00:09:16,599
Zmiany mają być kolejnym krokiem
do naprawy praworządności

114
00:09:16,640 --> 00:09:21,239
i dostosowaniem przepisów
do wymogów europejskich instytucji.

115
00:09:21,280 --> 00:09:25,679
Przywraca obywatelom
wolną od politycznych wpływów KRS.

116
00:09:25,720 --> 00:09:29,119
Zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa
coraz bliżej.

117
00:09:29,160 --> 00:09:32,159
Sejm zajmuje się
projektem nowelizacji ustawy.

118
00:09:32,200 --> 00:09:35,079
I jak zawsze w przypadku
wymiaru sprawiedliwości

119
00:09:35,120 --> 00:09:38,399
- na sejmowej sali
emocje i wzajemne oskarżenia.

120
00:09:38,440 --> 00:09:43,679
KRS jest obsadzona
niezgodnie z konstytucją.

121
00:09:43,720 --> 00:09:46,399
Jest rozwiązaniem złym
dla naszego państwa,

122
00:09:46,440 --> 00:09:49,159
jest stworzeniem
państwa w państwie sędziów.

123
00:09:49,200 --> 00:09:53,479
Miał zapewnić bezkarność
politykom PiS i Solidarnej Polski.

124
00:09:53,520 --> 00:10:00,079
Przez 3 miesiące 35 tys.
przytuliła pani Gasiuk
z tej rzekomo nielegalnej KRS.

125
00:10:00,120 --> 00:10:04,439
Projekt przewiduje zmianę sposobu
wyboru 15 sędziów
członków KRS.

126
00:10:04,480 --> 00:10:09,479
Musimy przywrócić normalny,
konstytucyjny charakter
funkcjonowania tego organu,

127
00:10:09,520 --> 00:10:14,119
ponieważ bez tego nie pójdziemy
dalej, jeżeli chodzi o naprawianie
wymiaru sprawiedliwości

128
00:10:14,160 --> 00:10:15,999
i proces nominacji sędziowskich.

129
00:10:16,040 --> 00:10:21,959
Jak dodaje minister, obecne przepisy
są niekonstytucyjne i rozpoczęły
problemy z europejskimi instytucjami.

130
00:10:22,000 --> 00:10:27,039
Co skutkowało licznymi orzeczeniami
Trybunału w Strasburgu
oraz TSUE w Luksemburgu.

131
00:10:27,080 --> 00:10:31,879
W 2017 roku PiS zmieniło przepisy
tak, by sędziów do rady
wybierał Sejm.

132
00:10:31,920 --> 00:10:36,719
Teraz mają być wybierani
w tajnym głosowaniu
przez wszystkich sędziów w Polsce.

133
00:10:36,760 --> 00:10:40,039
Nad procedurą ma czuwać
Państwowa Komisja Wyborcza.

134
00:10:40,080 --> 00:10:43,719
To wybory bezpośrednie
przez wszystkich sędziów w Polsce,

135
00:10:43,760 --> 00:10:48,559
reprezentantów poszczególnych sądów
powszechnych,
administracyjnych, wojskowych.

136
00:10:48,600 --> 00:10:52,519
Dlaczego to sami sędziowie
mają decydować o swoich awansach,

137
00:10:52,560 --> 00:10:54,999
dlaczego mają decydować
o karach dyscyplinarnych?

138
00:10:55,040 --> 00:10:59,039
Nie wiadomo, czy w głosowaniu
będą mogli wziąć udział
tak zwani neosędziowie.

139
00:10:59,080 --> 00:11:02,319
W naszej ocenie nie istnieje
w systemie prawnym żadna podstawa
do tego,

140
00:11:02,360 --> 00:11:04,279
by sędziów dzielić
ze względu na ich prawa.

141
00:11:04,320 --> 00:11:09,759
Nowelizacja zakłada też, że kadencja
obecnych sędziów-członków KRS
wygaśnie wraz z wyborem nowych.

142
00:11:09,800 --> 00:11:12,039
Propozycja ta narusza konstytucję.

143
00:11:12,080 --> 00:11:18,199
Nie wyobrażam sobie,
żeby w tym momencie dopuścić
do udziału w pracach

144
00:11:18,240 --> 00:11:21,839
tak ważnego organu
osoby z kwestionowanym statusem.

145
00:11:21,880 --> 00:11:25,759
Cześć środowiska sędziowskiego
ustawę chwali, ale oczekuje więcej.

146
00:11:25,800 --> 00:11:29,959
Likwidacji tzw.
nadzoru administracyjnego
ministra nad sądami

147
00:11:30,000 --> 00:11:38,039
i być może taki niezależny organ
jak KRS mógłby przejąć szereg
kompetencji ministra.

148
00:11:38,080 --> 00:11:43,199
Jest jeszcze kwestia
podpisu prezydenta, jeśli ustawa
przejdzie przez parlament.

149
00:11:43,240 --> 00:11:46,719
Andrzej Duda zapowiedział,
że nie podpisze zmian.

150
00:11:54,920 --> 00:12:00,639
Te zmiany nie odnoszą się
do tej kwestii, którą pan prezydent
bardzo często podnosi w wywiadach,

151
00:12:00,680 --> 00:12:04,119
czyli do kwestii
podważania nominacji sędziowskich.

152
00:12:04,160 --> 00:12:11,199
Sejm miał zająć się także zmianami
w Trybunale Konstytucyjnym.
Zrobi to na kolejnym posiedzeniu.

153
00:12:15,320 --> 00:12:18,239
Na tę informację czekało
1,5 mln par w Polsce,

154
00:12:18,280 --> 00:12:20,799
które leczą się
z powodu niepłodności.

155
00:12:20,840 --> 00:12:24,559
Po 8 latach wraca rządowy program
finansowania in vitro.

156
00:12:24,600 --> 00:12:28,359
Wraca w rozszerzonej formie,
bo w projekcie podwyższono
wiek kobiet,

157
00:12:28,400 --> 00:12:31,079
które będą mogły
przystąpić do procedury.

158
00:12:31,120 --> 00:12:37,039
Skorzystają z niego także pary,
w których jedna z osób
leczy się onkologicznie.

159
00:12:37,240 --> 00:12:43,119
Z programu Ministerstwa Zdrowia
będą mogły skorzystać wszystkie pary
ze stwierdzoną niepłodnością

160
00:12:43,160 --> 00:12:46,719
i te, które starają się o dziecko
przez minimum rok.

161
00:12:46,760 --> 00:12:51,279
Dajemy realną szansę tym wszystkim,
którzy chcą zostać rodzicami,

162
00:12:51,320 --> 00:12:58,239
żeby mogli urodzić
swoje własne dziecko.

163
00:12:58,280 --> 00:13:04,399
Skorzystają także pary, w których
jedno z rodziców musi poddać się
leczeniu onkologicznemu.

164
00:13:04,440 --> 00:13:08,239
Muszą poddać się terapii,
która tę płodność może uszkodzić

165
00:13:08,280 --> 00:13:13,799
i przed taką terapią
mogą zabezpieczyć
swoje komórki rozrodcze.

166
00:13:13,840 --> 00:13:17,719
Aleksandra Dryzner 8 lat temu
chorowała na raka piersi.

167
00:13:17,760 --> 00:13:21,359
Dzięki temu, że zabezpieczyli z mężem
materiał genetyczny,

168
00:13:21,400 --> 00:13:24,719
po zakończonym leczeniu
mogli zostać rodzicami.

169
00:13:24,760 --> 00:13:28,439
Ale dotąd za tę procedurę
trzeba było płacić samemu.

170
00:13:28,480 --> 00:13:34,679
Mnie tak cieszy ta wiadomość,
ja czekałam na nią,
odkąd zaczęłam swoje leczenie.

171
00:13:34,720 --> 00:13:40,279
Rządowy program potrwa
od 1 czerwca do końca 2028 roku.

172
00:13:40,320 --> 00:13:47,079
Ministerstwo przeznaczy na to
po 500 mln złotych rocznie,
w sumie 2,5 mld złotych.

173
00:13:47,120 --> 00:13:50,879
Mamy nadzieję, że tych pieniędzy
wystarczy dla wszystkich

174
00:13:50,920 --> 00:13:55,239
i nikt nie będzie stać w kolejce
w oczekiwaniu
na leczenie niepłodności.

175
00:13:55,280 --> 00:13:57,479
Podwyższone zostały granice wieku.

176
00:13:57,520 --> 00:14:01,399
Do in vitro będą mogły przystąpić
kobiety do 42. roku życia,

177
00:14:01,440 --> 00:14:04,679
jeśli korzystają z własnych
komórek rozrodczych

178
00:14:04,720 --> 00:14:08,759
i do 45., korzystając z dawstwa
oocytów lub zarodków.

179
00:14:08,800 --> 00:14:13,039
Po praz pierwszy pojawia się
dofinansowanie dawstwa
niepartnerskiego,

180
00:14:13,080 --> 00:14:18,639
a więc adopcji komórki jajowej,
wykorzystania nasienia dawcy
czy adopcji zarodka.

181
00:14:18,680 --> 00:14:26,679
Program obejmie także pary,
które rozpoczęły procedurę in vitro
w ramach programów samorządowych

182
00:14:26,720 --> 00:14:28,799
albo za własne pieniądze.

183
00:14:28,840 --> 00:14:33,719
One już podchodziły do procedury,
one już jakieś środki wydały
swoje własne,

184
00:14:33,760 --> 00:14:38,839
one też będą mogły przystąpić
do tego programu
i to jest bardzo dobra informacja.

185
00:14:38,880 --> 00:14:43,479
Program przewiduje sześć procedur,
z których pary będą mogły skorzystać,

186
00:14:43,520 --> 00:14:47,319
co daje większe szanse
na powodzenie leczenia.

187
00:14:49,360 --> 00:14:52,679
To jest 19:30.
Co jeszcze w programie?

188
00:14:57,560 --> 00:14:59,079
Do ogniska, do ogniska!

189
00:14:59,120 --> 00:15:01,039
Okrucieństwo w sieci.

190
00:15:01,080 --> 00:15:04,839
To jest niestety młodzież
z deficytami wartości.

191
00:15:04,880 --> 00:15:08,359
Na wieżę Eiffla w nietypowy sposób.

192
00:15:08,400 --> 00:15:12,759
Chciałam zainspirować wszystkich,
żeby wierzyli w swoje marzenia.

193
00:15:15,160 --> 00:15:16,319
Wstrząsające nagranie w sieci.

194
00:15:18,120 --> 00:15:21,719
Stres, niepewność,
brak wiary we własne możliwości

195
00:15:21,760 --> 00:15:25,679
- coraz częściej zmagamy się
z depresją i zaburzeniami lękowymi.

196
00:15:25,720 --> 00:15:27,399
Potwierdzają to liczby.

197
00:15:27,440 --> 00:15:32,839
Zwolnień lekarskich w porównaniu
tylko z ubiegłym rokiem
jest o prawie 10% więcej.

198
00:15:32,880 --> 00:15:35,319
Zaburzenia psychiczne
przestają być tabu,

199
00:15:35,360 --> 00:15:38,239
wciąż jednak
nie przestają być poważnym problemem.

200
00:15:38,280 --> 00:15:42,039
Gracjan Tyczkowski
jest wolontariuszem
fundacji "Twarze Depresji".

201
00:15:42,080 --> 00:15:43,839
Problem dotknął też jego.

202
00:15:43,880 --> 00:15:46,919
Nie chciało mi się nic robić,
tylko leżeć i patrzeć w sufit.

203
00:15:46,960 --> 00:15:51,079
Na szczęście
zauważyłem te objawy u siebie
i poprosiłem o pomoc specjalistów.

204
00:15:51,120 --> 00:15:53,479
Do psychiatrów ustawiają się kolejki.

205
00:15:53,520 --> 00:15:58,359
Liczba wizyt u takich specjalistów
w porównaniu z ubiegłymi latami
podwoiła się.

206
00:15:58,400 --> 00:16:02,279
Coraz trudniej jest żyć: stres,
ciągłe ocenianie, brak pewności,

207
00:16:02,320 --> 00:16:08,279
za życie w takich warunkach
płacimy ogromną cenę,
właśnie cenę zaburzeń psychicznych.

208
00:16:08,320 --> 00:16:13,239
Wśród nich, oprócz depresji,
są też zaburzenia lękowe
i silny stres.

209
00:16:13,280 --> 00:16:18,239
To najczęstsze powody
zwolnień lekarskich
wystawianych przez psychiatrów.

210
00:16:18,280 --> 00:16:21,999
Z szacunków ZUS-u wynika,
że ich liczba ostatnio wzrosła.

211
00:16:22,040 --> 00:16:28,959
W 2023 r. był wzrost o 9%,
dlatego że w 2023 r.
było 1 mln 400 tys.,

212
00:16:30,280 --> 00:16:33,639
Ubezpieczeni
spędzili na takich zwolnieniach
26 mln dni.

213
00:16:33,680 --> 00:16:37,439
Zaburzenia psychiczne
są albo na czwartym,
albo na piątym miejscu,

214
00:16:37,480 --> 00:16:41,799
jeśli mielibyśmy wziąć pod uwagę
wszystkie zwolnienia lekarskie.

215
00:16:41,840 --> 00:16:48,519
I choć ekonomiści dostrzegają
negatywy tej masowej nieobecności...

216
00:16:51,160 --> 00:16:55,079
Psychiatrów i psychologów
cieszy fakt, że zaburzenia psychiczne

217
00:16:55,120 --> 00:16:57,439
przestają być
dla Polaków tematem tabu.

218
00:16:57,480 --> 00:17:02,279
Tracimy wiarę we własne siły,
zaczynamy się zastanawiać
dlaczego do tego doszło,

219
00:17:02,320 --> 00:17:05,759
przestajemy czuć satysfakcję
z wykonywanej pracy.

220
00:17:05,800 --> 00:17:07,479
To może dotknąć każdego.

221
00:17:07,520 --> 00:17:12,559
To są osoby o niższych dochodach,
ale także osoby
o bardzo wysokich dochodach,

222
00:17:12,600 --> 00:17:14,639
na eksponowanych stanowiskach.

223
00:17:14,680 --> 00:17:16,959
Zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

224
00:17:17,000 --> 00:17:21,759
Choć tym drugim
- jak sami przyznają -
trudniej poprosić o wsparcie.

225
00:17:21,800 --> 00:17:25,279
My, mężczyźni, też mamy uczucia
i potrzebujemy czyjejś pomocy,

226
00:17:25,840 --> 00:17:29,519
Z depresją w Polsce
zmaga się ponad 1 mln 200 tys. osób.

227
00:17:32,840 --> 00:17:34,719
Wstrząsające nagranie w sieci.

228
00:17:34,760 --> 00:17:37,639
Grupa nastolatków
znęcała się nad ptakiem i zabiła go.

229
00:17:37,680 --> 00:17:41,279
Film opublikowali
w jednym z portali społecznościowych.

230
00:17:41,320 --> 00:17:45,159
Sprawą zajmuje się policja,
zatrzymano 9 osób.

231
00:17:46,440 --> 00:17:48,199
Nie róbmy mu tego, proszę.

232
00:17:48,240 --> 00:17:49,599
Ptaszek!

233
00:17:52,920 --> 00:17:55,679
Tak grupa nastolatków
z Włodawy i okolic

234
00:17:55,720 --> 00:18:00,119
ustalała, co zrobić,
ze złapaną wcześniej w siatkę ziębą.

235
00:18:02,800 --> 00:18:06,239
Ostatecznie zdecydowali,
by wrzucić ptaka do wrzątku.

236
00:18:06,280 --> 00:18:09,079
Zwierzę najprawdopodobniej
jeszcze żyło.

237
00:18:13,680 --> 00:18:15,599
Policja zatrzymała 9 osób.

238
00:18:15,640 --> 00:18:18,639
O ich losie zdecyduje
sąd rodzinny i nieletnich.

239
00:18:18,680 --> 00:18:21,279
Będzie brał pod uwagę
oczywiście wiek,

240
00:18:21,320 --> 00:18:24,679
ale także stopień
zdemoralizowania tych osób.

241
00:18:24,720 --> 00:18:26,399
Mają od 14 do 16 lat.

242
00:18:26,440 --> 00:18:29,519
Ich rówieśnicy
są przerażeni tym bestialstwem.

243
00:18:29,560 --> 00:18:33,279
Nie byłam w stanie tego oglądać,
nawet nie jestem w stanie
o tym mówić,

244
00:18:33,320 --> 00:18:35,399
bo to jest po prostu przerażające.

245
00:18:35,440 --> 00:18:37,159
Uważam, że to jest chore

246
00:18:37,200 --> 00:18:42,599
i powinna spotkać według mnie
surowa kara tych dzieciaków,
co zrobiły taką okropną rzecz.

247
00:18:42,640 --> 00:18:46,039
Nie ma cenzuralnych słów,
którymi można opisać ten filmik.

248
00:18:46,080 --> 00:18:48,839
Podkreśla Agnieszka Tobota
z Fundacji A.R.T.

249
00:18:48,880 --> 00:18:51,359
To jest przemoc w najgorszej postaci.

250
00:18:51,400 --> 00:18:54,199
Przemoc jest zła,
to nie jest temat do zabawy,

251
00:18:54,240 --> 00:18:57,079
to nie jest temat
do robienia sobie beki,
do robienia sobie żartów.

252
00:18:57,120 --> 00:19:02,199
Opublikowane w sieci treści
nie spotkały się z akceptacją
kolegów i koleżanek.

253
00:19:18,320 --> 00:19:22,079
Ktoś z nimi nie porozmawiał
i nie nauczył - ktoś, czyli rodzice -

254
00:19:22,120 --> 00:19:25,719
co to jest szacunek,
co to jest odwaga,
co to jest tolerancja,

255
00:19:25,760 --> 00:19:30,399
co to jest prawdomówność,
co to jest ochrona przyrody,
co to jest niekrzywdzenie,

256
00:19:30,440 --> 00:19:35,799
więc po prostu
często to jest niestety
młodzież z deficytami wartości.

257
00:19:45,120 --> 00:19:49,439
My, dorośli, musimy, powinniśmy
traktować takie słowa poważnie.

258
00:19:49,480 --> 00:19:54,359
Tym dzieciakom jest potrzebne
ogromne wsparcie,
żeby ktoś się nimi zaopiekował.

259
00:19:54,400 --> 00:19:56,519
Na razie zostali przesłuchani.

260
00:19:56,560 --> 00:20:02,279
Sprawa trafi
do wydziału rodzinnego i nieletnich
w Sądzie Rejonowym we Włodawie.

261
00:20:03,480 --> 00:20:08,279
Stosując tzw. phishing,
złowili na fałszywe linki w sieci
ponad 320 osób,

262
00:20:08,320 --> 00:20:11,479
które okradli
na ponad milion złotych.

263
00:20:11,520 --> 00:20:14,559
Szef gangu cyberprzestępców
został zatrzymany.

264
00:20:14,600 --> 00:20:19,919
To informacja dobra, ale jest i zła,
bo hakerzy mają kolejne metody
okradania nas w sieci.

265
00:20:19,960 --> 00:20:23,319
Za sprawą spoofingu
setki ofiar tracą oszczędności,

266
00:20:23,360 --> 00:20:27,719
myśląc, że rozmawiają
z przedstawicielem banku.

267
00:20:27,760 --> 00:20:32,639
Wysyłali fałszywe linki do adresatów,
którzy chcąc sprzedać
w sieci produkty,

268
00:20:32,680 --> 00:20:37,319
automatycznie zostali przekierowani
na spreparowane strony internetowe.

269
00:20:37,360 --> 00:20:43,119
Później przestępcy wykorzystali
podane przez ofiary dane osobowe
i informacje o kartach płatniczych.

270
00:20:43,160 --> 00:20:47,319
Szef grupy cyberoszustów,
którzy w ten sposób ukradli
ponad milion złotych,

271
00:20:47,360 --> 00:20:49,999
usłyszał zarzuty
w łódzkiej prokuraturze.

272
00:20:50,040 --> 00:20:53,759
Polegają na kierowaniu
zorganizowaną grupą przestępczą,

273
00:20:53,800 --> 00:21:01,039
a przede wszystkim na oszustwach
na szkodę ponad 420 osób.

274
00:21:01,080 --> 00:21:05,199
31-latkowi,
który się nie przyznał do zarzutów,
grozi 15 lat więzienia.

275
00:21:05,240 --> 00:21:11,079
Na Warmii i Mazurach
hakerom wystarczyło 48 godzin,
by wykraść ponad 300 tys. zł.

276
00:21:11,120 --> 00:21:14,559
W tym przypadku
wykorzystali tzw. spoofing.

277
00:21:14,600 --> 00:21:19,959
Przestępcy dysponują oprogramowaniem,
które umożliwia im podszycie się
pod dowolny numer telefonu.

278
00:21:20,000 --> 00:21:22,999
Ofiary były pewne,
że dzwonił pracownik banku.

279
00:21:23,040 --> 00:21:27,199
Jestem pracownikiem pana banku,
zauważyłam niebezpieczne operacje
na pana koncie.

280
00:21:27,240 --> 00:21:30,199
Tak budowana jest legenda,
której bohaterem jest oszust,

281
00:21:30,240 --> 00:21:33,199
a ofiarą człowiek
pod presją utraty pieniędzy.

282
00:21:33,240 --> 00:21:37,479
Polega na tym, żeby wykonać przelew
na wskazany numer rachunku bankowego,

283
00:21:37,520 --> 00:21:40,759
a drugi jest taki,
żeby wypłacić zgromadzone pieniądze

284
00:21:40,800 --> 00:21:43,359
i wpłacić do wpłatomatu
przy wykorzystaniu

285
00:21:43,400 --> 00:21:46,039
podanych przez przestępców
kodów blik.

286
00:21:46,080 --> 00:21:49,879
Pieniądze takie
natychmiast są wypłacane

287
00:21:51,040 --> 00:21:54,039
Różni bohaterowie,
jeden cel hakerskich gangów.

288
00:21:54,080 --> 00:21:57,999
W Opolu policjanci udowodnili
grupie tzw. wnuczków
oszustwa na 700 tys. zł.

289
00:21:58,040 --> 00:22:02,559
Grupa przestępcza
również usiłowała dokonać oszustw
na kwotę niemalże 2,5 mln zł.

290
00:22:02,600 --> 00:22:05,759
W każdej z tych spraw
można było uniknąć utraty pieniędzy.

291
00:22:05,800 --> 00:22:10,239
Potrzebna była czujność
i kilka kluczowych pytań
dotyczących prywatnego życia.

292
00:22:10,280 --> 00:22:16,159
Możemy również poprosić
pracownika banku o jakieś szczegóły
dotyczące naszego konta,

293
00:22:16,200 --> 00:22:19,559
np. o ostatnią transakcję,
jaka została wykonana.

294
00:22:19,600 --> 00:22:24,559
Co ważne,
policjanci i pracownicy banku
nigdy nie proszą telefonicznie

295
00:22:24,600 --> 00:22:29,039
o dokonanie przelewów,
ich autoryzację,
podawanie loginów i haseł,

296
00:22:29,080 --> 00:22:31,559
a także instalowanie aplikacji.

297
00:22:35,640 --> 00:22:38,839
Symbol dorosłości
i przepustka do czterech kółek.

298
00:22:38,880 --> 00:22:41,119
Prawo jazdy już nie tak modne?

299
00:22:41,160 --> 00:22:43,639
Liczba wydawanych dokumentów spada,

300
00:22:43,680 --> 00:22:46,519
tendencja jest widoczna
nie tylko w Polsce.

301
00:22:46,560 --> 00:22:47,919
Co za nią stoi?

302
00:22:47,960 --> 00:22:51,959
Ktoś rozważa,
żeby w najbliższym czasie zrobić?

303
00:22:52,320 --> 00:22:53,679
15 osób.

304
00:22:53,720 --> 00:22:56,879
A zatem połowa tej klasy
chce wkrótce mieć prawo jazdy.

305
00:22:56,920 --> 00:23:01,479
Uprawnienia ma już 5 osób,
pozostała dziesiątka
nie widzi takiej konieczności.

306
00:23:01,520 --> 00:23:02,919
Wśród nich Rafał.

307
00:23:02,960 --> 00:23:06,679
Komunikacja miejska we Wrocławiu
jest bardzo dobra i tania,

308
00:23:06,720 --> 00:23:11,199
a dla uczniów i studentów
jest darmowa,
więc ja nie widzę takiej potrzeby.

309
00:23:11,240 --> 00:23:14,999
Potrzeby nie miał
nasz kolejny rozmówca,
ale nadarzyła się okazja.

310
00:23:15,040 --> 00:23:19,279
Z dnia na dzień wyszło,
parę miesięcy przed urodzinami
tata zaproponował.

311
00:23:19,320 --> 00:23:21,159
A jakbyś miał sam płacić?

312
00:23:21,200 --> 00:23:24,239
Jakbym miał pieniądze,
tobym na pewno rozważył,

313
00:23:24,280 --> 00:23:26,999
czy to jest ten moment,
żeby tyle inwestować.

314
00:23:27,040 --> 00:23:29,439
A statystyki
w ostatnich latach pokazują,

315
00:23:29,480 --> 00:23:32,439
że coraz mniej Polaków
otrzymuje prawo do jazdy.

316
00:23:32,480 --> 00:23:35,439
Rekordowy rok 2016
to efekt wyżu demograficznego.

317
00:23:35,480 --> 00:23:41,079
Później był niż, ale od 6 lat
liczba 18-latków stoi mniej więcej
na tym samym poziomie.

318
00:23:41,120 --> 00:23:44,439
A liczba tych,
którzy chcą mieć prawo jazdy, maleje.

319
00:23:44,480 --> 00:23:46,999
Tutaj prawo jazdy
zostało na drugim planie.

320
00:23:47,040 --> 00:23:49,879
Kiedyś było tak,
że człowiek zdawał maturę

321
00:23:49,920 --> 00:23:53,919
i jego ambicją było mieć prawo jazdy,
bo to był jego start w życie.

322
00:23:53,960 --> 00:23:56,919
Prawo jazdy nie jest już tym,
czym było kiedyś.

323
00:23:56,960 --> 00:24:02,479
A szczególnie przestaje być
takim rytuałem przejścia
w wieku 18 lat.

324
00:24:02,520 --> 00:24:06,599
Nie dziwi zatem,
że młodzi, szczególnie z miast,

325
00:24:06,640 --> 00:24:11,439
odkładają decyzję
o zrobieniu prawa jazdy
albo w ogóle z tego rezygnują.

326
00:24:11,480 --> 00:24:15,799
A wśród tych,
którzy prawo jazdy chcą zrobić,
motywacje są różne.

327
00:24:15,840 --> 00:24:18,919
Ja potrzebuję tego
do działalności gospodarczej,

328
00:24:18,960 --> 00:24:21,879
którą w tej chwili prowadzę
i będę zaczynał w maju.

329
00:24:21,920 --> 00:24:26,039
To nie jest tak,
że jakoś koniecznie potrzebuję,
że nie miałabym jak dojeżdżać,

330
00:24:26,080 --> 00:24:28,599
ale wiem,
że jakbym teraz nie zrobiła,

331
00:24:28,640 --> 00:24:31,599
to potem bym jak najbardziej
odkładała tę decyzję.

332
00:24:31,640 --> 00:24:34,679
Po moim dokumencie widać,
że robiłem je w młodości,

333
00:24:34,720 --> 00:24:40,559
miałem wtedy nieco ponad 18 lat,
ale wtedy dla mojego pokolenia
było to coś, co trzeba było mieć.

334
00:24:40,600 --> 00:24:45,719
Dziś dokument uprawniający do jazdy
młodzi traktują nieco inaczej.

335
00:24:48,160 --> 00:24:51,439
Od lat mieszkała
w zaledwie 16-metrowym mieszkaniu.

336
00:24:51,480 --> 00:24:55,479
Do starszej, schorowanej pani Zofii
z Tarczyna na Mazowszu

337
00:24:55,520 --> 00:24:57,959
dotarli dziennikarze
programu "Reporterzy".

338
00:24:58,000 --> 00:25:01,159
W studiu programu "Reporterzy"
jest Zbigniew Łuczyński.

339
00:25:01,200 --> 00:25:04,999
Dobry wieczór.
Czy jest szansa, by pomóc seniorce?

340
00:25:16,760 --> 00:25:21,199
Wyobraź sobie kontener 4 na 4 metr,

341
00:25:21,240 --> 00:25:24,599
dotkliwe zimno,
bo wstawiony do pomieszczenia piec

342
00:25:24,640 --> 00:25:29,079
na węgiel stanowi
śmiertelne niebezpieczeństwo.

343
00:25:29,120 --> 00:25:34,119
Do tego wersalka,
której nie można rozłożyć.

344
00:25:34,160 --> 00:25:36,959
Dlaczego tak się znęcacie
nad ludźmi starszymi?

345
00:25:37,400 --> 00:25:40,359
Zorganizuję spotkanie z osobami,
które się tym zajmują.

346
00:25:40,400 --> 00:25:43,239
Pani Zofio, jak wrażenia?
Podoba się pani to mieszkanie?

347
00:25:43,280 --> 00:25:44,799
Podoba mi się, podoba mi się.

348
00:25:44,840 --> 00:25:46,479
Całym sercem, tak.

349
00:25:59,880 --> 00:26:02,999
O tym, czy pani Zofia będzie mogła
się cieszyć nowym lokum,

350
00:26:03,040 --> 00:26:04,999
opowiemy w programie.

351
00:26:05,040 --> 00:26:09,879
Większość próbuje schodami lub windą,
ona wspięła się po linie,
i to w niespełna 20 minut.

352
00:26:09,920 --> 00:26:12,759
Francuzka Anouk Garnier
jako pierwsza na świecie

353
00:26:12,800 --> 00:26:15,599
w tak oryginalny sposób
zdobyła wieżę Eiffla.

354
00:26:15,640 --> 00:26:18,759
Pomysł był szalony,
ale widok z góry jest wspaniały

355
00:26:18,800 --> 00:26:25,119
- przyznaje 32-letnia rekordzistka,
której wyczyn podziwiali
turyści z całego świata.

356
00:26:25,160 --> 00:26:33,079
Już Gustaw Eiffel
marzył o wielkich rzeczach,
o osiągnięciu nieosiągalnego.

357
00:26:34,040 --> 00:26:38,439
Chciałam zainspirować wszystkich,
żeby wierzyli w swoje marzenia.

358
00:26:38,480 --> 00:26:41,439
A marzeniem Garnier,
która ma już na swoim koncie

359
00:26:41,480 --> 00:26:44,479
2 tytuły mistrzyni świata
w biegach przeszkodowych,

360
00:26:44,520 --> 00:26:46,479
było pobicie rekordu świata.

361
00:26:46,520 --> 00:26:49,919
To cudowne uczucie,
widok z góry jest wspaniały.

362
00:26:49,960 --> 00:26:51,359
To był szalony pomysł.

363
00:26:51,400 --> 00:26:55,079
Kiedy na niego wpadłam,
mówiłam sobie w myślach,
że to niemożliwe.

364
00:26:55,120 --> 00:26:56,479
A jednak, udało się!

365
00:26:56,520 --> 00:27:00,359
Poprzedni rekord?

366
00:27:00,400 --> 00:27:05,999
Cztery lata temu
Tomas van Tonder z RPA
wspiął się na wysokość 90 m.

367
00:27:06,040 --> 00:27:08,239
Garnier - na 110.

368
00:27:08,440 --> 00:27:12,959
32-latka do tego wyczynu
przygotowywała się ponad rok.

369
00:27:13,000 --> 00:27:16,599
Wybrała Paryż, bo miasto
w roku olimpijskim żyje sportem.

370
00:27:16,640 --> 00:27:19,679
Ten wyczyn podziwiali turyści
z całego świata.

371
00:27:19,720 --> 00:27:23,439
Jest bardzo odważna,
sama nigdy nie weszłabym tak wysoko.

372
00:27:23,480 --> 00:27:25,799
Ale przynajmniej widok miała ładny.

373
00:27:25,840 --> 00:27:27,039
Robi wrażenie?

374
00:27:27,080 --> 00:27:29,639
Robi ogromne wrażenie.
Sama bym się bała.

375
00:27:29,680 --> 00:27:33,639
Ja sam wspinałem się na skałki,
ale na pewno nie dałbym rady.

376
00:27:33,680 --> 00:27:37,999
Dzisiejszemu wydarzeniu
towarzyszyła zbiórka
na rzecz walki z rakiem.

377
00:27:38,040 --> 00:27:41,759
Drugie piętro wieży Eiffla
Anouk Garnier jednak nie wystarczy.

378
00:27:41,800 --> 00:27:45,279
Francuzka już myśli
o pobiciu kolejnego rekordu.

379
00:27:51,400 --> 00:27:53,439
W tym programie to już wszystko.

380
00:27:53,480 --> 00:27:55,359
Dziękuję państwu za uwagę.

381
00:27:55,400 --> 00:28:02,319
A już za chwilę
Dorota Wysocka-Schnepf
w rozmowie z mec. Romanem Giertychem.