1
00:00:58,820 --> 00:01:02,479
Dobry wieczór państwu,
Danuta Holecka, zapraszam
na główne wydanie Wiadomości.

2
00:01:02,520 --> 00:01:05,559
Polska odpiera hybrydowy atak
reżimu Aleksandra Łukaszenki.

3
00:01:05,600 --> 00:01:08,959
Na granicę zostali skierowani
dodatkowi żołnierze,
w tym Wojska Obrony Terytorialnej.

4
00:01:09,000 --> 00:01:11,999
Polska granica jest szczelna,
ale prowokacje nie ustają.

5
00:01:12,040 --> 00:01:15,399
Po białoruskiej stronie w obozowisku
imigrantów słychać strzały.

6
00:01:15,440 --> 00:01:21,359
Białoruscy żołnierze biją imigrantów,
próbując wymusić kolejne szturmy
na polską granicę.

7
00:01:21,400 --> 00:01:25,659
Na straży bezpieczeństwa Polski,
bezpieczeństwa każdego z nas.

8
00:01:25,700 --> 00:01:28,019
Straż graniczna, wojsko, policja.

9
00:01:28,060 --> 00:01:31,179
Dzięki ich bohaterskiej postawie
polska granica jest bezpieczna,

10
00:01:31,220 --> 00:01:34,239
pomimo kolejnych masowych szturmów
nielegalnych imigrantów.

11
00:01:34,280 --> 00:01:39,579
Szacunkowo 3-4 tys. znajduje się
osób wzdłuż całej granicy
polsko-białoruskiej.

12
00:01:39,620 --> 00:01:47,739
Oczy zwracamy na Kuźnicę,
bo tam jest największa grupa,

13
00:01:47,780 --> 00:01:52,359
ale pilnujemy całej granicy
polsko-białoruskiej.

14
00:01:52,400 --> 00:01:56,719
Miniona doba to niemal 600 prób
nielegalnego wdarcia się do Polski.

15
00:01:56,760 --> 00:02:00,659
To, z czym mamy tutaj do czynienia,
to sobie musimy jasno powiedzieć:

16
00:02:00,700 --> 00:02:04,619
To jest przejaw terroryzmu
państwowego - my to tak nazywamy.

17
00:02:04,660 --> 00:02:10,659
Trzy grupy imigrantów przedarły się
przez zasieki w okolicach Krynek,
Białowieży i Dubicz Cerkiewnych.

18
00:02:10,700 --> 00:02:12,619
Wszyscy zostali zatrzymani.

19
00:02:12,660 --> 00:02:13,439
Noc w Kuźnicy spokojna, bezpiecznie
także w Białowieży i pod Krynkami,

20
00:02:24,280 --> 00:02:29,919
Doszło do skierowania w rejon nasz
przygraniczny ogromnych
grup migranckich.

21
00:02:29,960 --> 00:02:37,619
One będą, jak zakładamy, służyły
do tego, żeby destabilizować naszą
granicę przez najbliższe tygodnie.

22
00:02:37,660 --> 00:02:42,439
Stąd zwiększona liczba
polskich żołnierzy
służących na granicy do 15 tys.

23
00:02:42,480 --> 00:02:45,559
To duże wsparcie
dla Straży Granicznej i policji.

24
00:02:45,600 --> 00:02:51,639
Także żołnierze 1 Podlaskiej Brygady
Obrony Terytorialnej powołani w trybie
natychmiastowego stawiennictwa

25
00:02:51,680 --> 00:02:54,859
realizują zadania w ramach operacji
"Silne Wsparcie".

26
00:02:54,900 --> 00:02:57,039
To patrole w Sokółce na Podlasiu.

27
00:02:57,080 --> 00:03:01,979
Służby są przygotowane do tego,
by strzec bezpieczeństwa
naszej ojczyzny.

28
00:03:02,020 --> 00:03:06,279
Jednocześnie nie ustają prowokacje
reżimu Aleksandra Łukaszenki.

29
00:03:06,320 --> 00:03:09,799
Imigranci są prowadzeni do ogromnego
przygranicznego obozowiska.

30
00:03:09,840 --> 00:03:11,779
Tam padają strzały.

31
00:03:11,820 --> 00:03:16,779
Tak służący dyktatorowi Aleksandrowi
Łukaszence żołnierze

32
00:03:16,820 --> 00:03:22,659
próbują podporządkować sobie
imigrantów i nakłonić ich,
by zostali w koczowisku.

33
00:03:22,700 --> 00:03:27,019
Gdy ostrzeżenia nie pomagają,
białoruskie służby biją imigrantów.

34
00:03:27,060 --> 00:03:32,419
Tylko silne, mocne sankcje
mogą postawić szlaban
na działalność Łukaszenki,

35
00:03:32,460 --> 00:03:39,539
doprowadzić do tego, żeby zostało
zrealizowane to, o co apeluje
społeczeństwo białoruskie.

36
00:03:39,580 --> 00:04:11,519
Kryzys migracyjny wywołany
przez Aleksandra Łukaszenkę
oficjalnie wspiera już Kreml.

37
00:04:11,560 --> 00:04:18,099
Dwa bombowce Tu-22M3 rosyjskich sił
zbrojnych patrolowały dziś
białoruską przestrzeń powietrzną.

38
00:04:18,140 --> 00:04:22,319
To, co musimy robić, to kontynuować
swoją pracę, trzymać twardo granicę.

39
00:04:22,360 --> 00:04:25,559
Mamy wsparcie Unii Europejskiej,
mamy wsparcie NATO.

40
00:04:25,600 --> 00:04:30,819
I mamy profesjonalne służby, które
bohatersko bronią polskiej granicy.

41
00:04:33,040 --> 00:04:38,279
Rada Bezpieczeństwa ONZ zbierze się
na pilnym spotkaniu w sprawie sytuacji
na granicy polsko-białoruskiej.

42
00:04:38,320 --> 00:04:42,859
Unia Europejska i NATO deklarują
pełne wsparcie dla Polski
w związku z sytuacją na granicy.

43
00:04:42,900 --> 00:04:46,959
Szef Rady Europejskiej w Warszawie
mówi o hybrydowym ataku Białorusi
na Polskę.

44
00:04:47,000 --> 00:04:50,379
Wyrazy solidarności
płyną także zza oceanu.

45
00:04:50,420 --> 00:04:52,799
Po spotkaniu z prezydentem USA,

46
00:04:52,840 --> 00:04:58,179
szefowa Komisji Europejskiej
zapowiada kolejne sankcję
na reżim Aleksandra Łukaszenki.

47
00:04:58,220 --> 00:05:01,039
Nadzwyczajna wizyta
szefa Rady Europejskiej w Polsce.

48
00:05:01,080 --> 00:05:04,479
I jasna deklaracja
pełnej solidarności Unii z Polską
w kwestii ochrony granic.

49
00:05:04,520 --> 00:05:08,679
W obliczu tego ataku hybrydowego
musimy udowodnić naszą solidarność,
jedność, stabilność

50
00:05:08,720 --> 00:05:11,959
oraz gotowość do obrony
naszych podstawowych wartości.

51
00:05:12,000 --> 00:05:15,339
Charles Michel rozmawiał z premierem
Mateuszem Morawieckim

52
00:05:15,380 --> 00:05:19,119
m.in. o zatrzymaniu lotów
z Bliskiego Wschodu na Białoruś,

53
00:05:19,160 --> 00:05:24,919
by zablokować możliwość
dalszej presji na polskie granice
ze strony białoruskiego reżimu.

54
00:05:24,960 --> 00:05:28,979
To jest przejaw terroryzmu
państwowego, my to tak nazywamy.

55
00:05:29,020 --> 00:05:39,659
To cicha zemsta Łukaszenki za to,
że wspieraliśmy demokratyczne wybory
ludzi na Białorusi.

56
00:05:39,700 --> 00:05:43,019
Wsparcie dla Polski
płynie także zza oceanu.

57
00:05:43,060 --> 00:05:49,879
W Białym Domu o ochronie europejskich
granic z prezydentem USA rozmawiała
szefowa Komisji Europejskiej.

58
00:05:49,920 --> 00:05:54,819
Ursula von Der Leyen
zapowiedziała poszerzenie sankcji
wobec reżimu Łukaszenki.

59
00:05:54,860 --> 00:06:01,279
To nie jest problem tylko Polski,
Litwy czy Łotwy, ale wyzwanie
dla całej Unii Europejskiej.

60
00:06:01,320 --> 00:06:03,539
To nie jest kryzys migracyjny,

61
00:06:03,580 --> 00:06:08,419
lecz próba zdestabilizowania
demokratycznych sąsiadów
przez autorytarny reżim.

62
00:06:08,460 --> 00:06:12,619
To atak hybrydowy z instrumentalnym
wykorzystaniem migrantów.

63
00:06:12,660 --> 00:06:18,659
Blokada lotów na Białoruś,
a także kwestia wspólnego finansowania
infrastruktury granicznej

64
00:06:18,700 --> 00:06:22,219
- to tematy zamkniętego spotkania
ambasadorów państw Unii

65
00:06:22,260 --> 00:06:24,919
i przedstawicieli
Komisji Europejskiej,

66
00:06:24,960 --> 00:06:29,499
które odbyło się w Brukseli,
w stałym przedstawicielstwie Polski
przy Unii Europejskiej.

67
00:06:29,540 --> 00:06:33,459
Zdecydowaliśmy o uruchomieniu
mechanizmu zarządzania kryzysowego.

68
00:06:33,500 --> 00:06:39,199
To jest ten sam mechanizm,
który został uruchomiony
w związku z obecną pandemią.

69
00:06:39,240 --> 00:06:45,159
Pełne wparcie dla działań Polski
wyraziła dziś w specjalnym
komunikacie Kwatera Główna NATO.

70
00:06:45,200 --> 00:06:46,499
Kraje sojusznicze NATO
są w pełni solidarne z Polską
i innymi sojusznikami,

71
00:07:04,680 --> 00:07:09,319
Wyrazy pełnej solidarności z Polską
wyraża też rząd Wielkiej Brytanii.

72
00:07:09,360 --> 00:07:10,679
Wielka Brytania
solidaryzuje się z Polską.

73
00:07:23,260 --> 00:07:27,239
Stanowcze kroki podejmują też
inne państwa naszego regionu.

74
00:07:27,280 --> 00:07:30,539
Ukraina rozpoczęła wzmacnianie
granicy z Białorusią.

75
00:07:30,580 --> 00:07:34,259
Litwa zaostrzyła stan wyjątkowy
w strefie przygranicznej.

76
00:07:34,300 --> 00:07:38,639
Ograniczy to możliwość
skoordynowanego ataku
i nielegalnej migracji przeciwko nam.

77
00:07:38,680 --> 00:07:42,319
W minimalnym stopniu wpłynie to
na prawa i wolności naszych obywateli.

78
00:07:42,360 --> 00:07:47,139
Na źródło kryzysu na granicy
wyraźnie wskazywali dziś
europosłowie Prawa i Sprawiedliwości

79
00:07:47,180 --> 00:07:49,899
podczas debaty
w Parlamencie Europejskim.

80
00:07:49,940 --> 00:07:56,459
Ta sytuacja jest hybrydową wojną
wymierzoną przez zbrodniczy reżim
Łukaszenki i jego protektora z Moskwy

81
00:07:56,500 --> 00:07:59,159
w bezpieczeństwo
całej Unii Europejskiej.

82
00:07:59,200 --> 00:08:04,039
Te hybrydowe działania
Rosja i Białoruś trenowała
już w ramach ćwiczeń ZAPAD.

83
00:08:04,080 --> 00:08:08,799
Oba kraje łączy porozumienie
imigracyjne i wspólna
doktryna wojskowa.

84
00:08:08,840 --> 00:08:12,819
Dzisiejsza postawa
państw Unii Europejskiej
wobec kryzysu na granicy

85
00:08:12,860 --> 00:08:17,359
różni się od ich postawy w czasie
kryzysu migracyjnego z 2015 roku

86
00:08:17,400 --> 00:08:20,539
- zauważają obserwatorzy
politycznej sceny.

87
00:08:20,580 --> 00:08:23,819
Angela Merkel wręcz gestem rąk
zapraszała imigrantów.

88
00:08:23,860 --> 00:08:28,579
Więc można powiedzieć, że przez 6 lat
okazało się, że Unia Europejska
może trochę zmądrzeć,

89
00:08:28,620 --> 00:08:31,399
a po drugie, okazało się,
że to Polska miała rację.

90
00:08:31,440 --> 00:08:34,979
Cień refleksji nad polityką wobec
Rosji widać także w Niemczech.

91
00:08:35,020 --> 00:08:37,479
Opiniotwórczy dziennik
Sueddeutsche Zeitung

92
00:08:37,520 --> 00:08:40,899
pisze o "zgubnej zależności" Niemiec
od rosyjskiego gazu.

93
00:08:40,940 --> 00:08:46,179
A Nord Stream 2 nazywa
największym problemem
niemieckiej polityki zagranicznej.

94
00:08:48,760 --> 00:08:50,959
Skuteczna obrona polskiej granicy

95
00:08:51,000 --> 00:08:55,619
to przede wszystkim bohaterska postawa
polskich strażników granicznych,
żołnierzy i policjantów.

96
00:08:55,660 --> 00:08:58,499
To również efekt decyzji
podjętych przez polski rząd,

97
00:08:58,540 --> 00:09:01,839
którym opozycja
była konsekwentnie przeciwna.

98
00:09:01,880 --> 00:09:05,579
Strzegą polskiej granicy z narażeniem
własnego zdrowia i życia.

99
00:09:05,620 --> 00:09:09,759
Mimo to Koalicja Obywatelska
polskie służby obraża i oczernia.

100
00:09:09,800 --> 00:09:11,399
Co wy tam z nimi robicie,

101
00:09:11,440 --> 00:09:18,279
skoro wobec Polek i Polaków
na pokojowych protestach stosujecie
bezprawne zatrzymania, pałujecie.

102
00:09:18,320 --> 00:09:23,939
Nie ma wątpliwości - część opozycji
bierze udział w wojnie hybrydowej
przeciwko Polsce.

103
00:09:23,980 --> 00:09:30,039
My jako opozycja mówiliśmy,
gdy państwo proponowaliście
kolejne stany wyjątkowe,

104
00:09:30,080 --> 00:09:32,339
że to jest zły instrument.

105
00:09:32,380 --> 00:09:34,419
Tymczasem to stan wyjątkowy

106
00:09:34,460 --> 00:09:38,919
i bohaterska postawa
polskich strażników granicznych,
policjantów i żołnierzy

107
00:09:38,960 --> 00:09:43,199
pozwoliła tak sprawnie
odeprzeć najsilniejszy
z dotychczasowych ataków.

108
00:09:43,240 --> 00:09:47,279
Bezwzględnie próbowali niszczyć
ogrodzenie, atakować funkcjonariuszy

109
00:09:47,320 --> 00:09:51,599
i siłą przebić się
na terytorium Rzeczypospolitej.

110
00:09:51,640 --> 00:09:57,439
To były akty agresji, które mogą
przenieść się do polskich miast,

111
00:09:57,480 --> 00:10:00,439
jeśli nie uda nam się
zatrzymać tej fali.

112
00:10:00,480 --> 00:10:05,359
Fali szczególnie niebezpiecznej,
o której informują już lokalne media.

113
00:10:25,080 --> 00:10:27,879
To nie jest naturalna
migracja ludności.

114
00:10:27,920 --> 00:10:33,359
To rzeczywiście są ludzie zaproszeni
przez Łukaszenkę, szkoleni
przez białoruskie służby specjalne,

115
00:10:33,400 --> 00:10:36,059
być może także werbowani
przez te służby,

116
00:10:36,100 --> 00:10:41,579
którzy przybywają na terytorium Europy
w celu, który założył sobie
Łukaszenka - destabilizacji.

117
00:10:41,620 --> 00:10:45,679
Mimo to politycy
Platformy Obywatelskiej
z Donaldem Tuskiem na czele

118
00:10:45,720 --> 00:10:50,739
nie chcieli przedłużenia
stanu wyjątkowego i sprzeciwiali się
budowie zapory na granicy.

119
00:10:50,780 --> 00:10:53,799
Postawi mur i płot,
i jeszcze jeden mur i płot.

120
00:10:53,840 --> 00:10:57,739
Najlepiej żeby prąd elektryczny
podłączyć pod to ogrodzenie.

121
00:10:57,780 --> 00:11:04,539
Nie będziemy wspierali ich w takich,
delikatnie powiem, dwuznacznych
przedsięwzięciach i pomysłach.

122
00:11:04,580 --> 00:11:07,699
Co więcej, polityczni sprzymierzeńcy
Donalda Tuska

123
00:11:07,740 --> 00:11:11,399
chcieli niekontrolowanego,
masowego wpuszczania uchodźców.

124
00:11:14,700 --> 00:11:20,219
Opozycja żąda otwarcia granic,
tak samo jak w 2015 roku,
kiedy rządziła.

125
00:11:20,260 --> 00:11:22,399
Ta decyzja jest nieodwracalna.

126
00:11:22,440 --> 00:11:27,259
Jest nasza gotowość do przyjęcia
ewentualnie tych 2000,
bo my tu jesteśmy wiarygodni.

127
00:11:27,300 --> 00:11:34,579
Polska jest bardzo dużym krajem
i 5 czy 6 tys. ludzi nie jest w stanie
zakłócić bezpieczeństwa.

128
00:11:34,620 --> 00:11:38,339
Jako kraj jesteśmy przygotowani
właściwie na każdą liczbę.

129
00:11:38,380 --> 00:11:43,319
Ostatecznie polityka otwartych granic,
którą promował Berlin
a później Bruksela,

130
00:11:43,360 --> 00:11:47,559
doprowadziła do drastycznego
zwiększenia zagrożenia
terrorystycznego w Europie

131
00:11:47,600 --> 00:11:50,399
i serii krwawych
zamachów terrorystycznych.

132
00:11:50,440 --> 00:11:54,359
W Polsce do takiej sytuacji nie
dopuścił rząd Prawa i Sprawiedliwości.

133
00:11:54,400 --> 00:11:58,519
Totalna opozycja nie rezygnuje jednak
z ataków na polskie władze.

134
00:11:58,560 --> 00:12:01,759
Ten brak aktywności
w europejskich stolicach,

135
00:12:01,800 --> 00:12:06,639
ten brak budowania wsparcia dla Polski
w Brukseli, w Waszyngtonie

136
00:12:06,680 --> 00:12:09,979
i w najważniejszych miejscach
polityki zagranicznej.

137
00:12:10,020 --> 00:12:15,939
Opozycja kłamliwie atakuje polski rząd
również za rzekomy brak współpracy
z Frontexem.

138
00:12:15,980 --> 00:12:22,879
Tymczasem już w październiku
dyrektor agencji, który wizytował
polsko-białoruską granicę,

139
00:12:22,920 --> 00:12:26,939
był pod wrażeniem profesjonalizmu
polskich służb.

140
00:12:33,420 --> 00:12:39,459
Tymczasem już w październiku
dyrektor agencji, który wizytował
polsko-białoruską granicę,

141
00:12:39,500 --> 00:12:43,299
był pod wrażeniem profesjonalizmu
polskich służb.

142
00:13:01,140 --> 00:13:07,719
Pomimo takich jednoznacznych
deklaracji na emocjach Polaków
próbuje grać także Szymon Hołownia.

143
00:13:07,760 --> 00:13:10,539
Zostawiają w środku pustkowia.

144
00:13:10,580 --> 00:13:15,459
Do jego ugrupowania dołączyła właśnie
była europosłanka Platformy
Obywatelskiej Róża Thun,

145
00:13:15,500 --> 00:13:21,879
która nie raz w Europarlamencie
głosowała przeciwko Polsce i domagała
się kar finansowych dla Polaków.

146
00:13:21,920 --> 00:13:25,039
Ja się chowam pod stół od czasu
do czasu, jak słyszę wystąpienia
po polsku w Parlamencie Europejskim.

147
00:13:29,200 --> 00:13:32,379
Im chodzi o to , żeby
zdestabilizować sytuację w Polsce.

148
00:13:32,420 --> 00:13:36,859
Łukaszence na Białorusi
i Donaldowi Tuskowi w Warszawie
dokładnie na tym samym zależy:

149
00:13:36,900 --> 00:13:41,479
żeby było już tak źle, żeby z tego
kryzysu rząd wyszedł poobijany,

150
00:13:41,520 --> 00:13:44,139
żeby rząd nie poradził sobie
z tym kryzysem.

151
00:13:44,180 --> 00:13:49,279
Opozycja wymyśliła sobie, że
destabilizacja sytuacji w Polsce
wywołana zagrożeniem zewnętrznym,

152
00:13:49,320 --> 00:13:52,859
i to bardzo groźnym zagrożeniem,
wyniesie ich do władzy.

153
00:13:52,900 --> 00:13:58,199
Eksperci nie mają wątpliwości:
każda próba osłabienia Polski
w obecnej sytuacji

154
00:13:58,240 --> 00:14:00,519
jest elementem wojny hybrydowej.

155
00:14:00,560 --> 00:14:02,819
W tej chwili musimy sobie uświadomić,

156
00:14:02,860 --> 00:14:06,959
że oprócz tego, co się dzieje
na granicy, jest prowadzona
wojna propagandowa.

157
00:14:07,000 --> 00:14:09,579
Intensywna, ostra wojna propagandowa.

158
00:14:09,620 --> 00:14:14,259
Dlatego właśnie teraz
szczególnie aktualne są słowa
ojca polskiej niepodległości

159
00:14:14,300 --> 00:14:16,639
- marszałka Józefa Piłsudskiego.

160
00:14:32,000 --> 00:14:35,479
Ohydne i bardzo krzywdzące określenia
ze strony niektórych celebrytów

161
00:14:35,520 --> 00:14:39,539
kierowane są w stronę polskich
żołnierzy i funkcjonariuszy,
strzegących naszej granicy.

162
00:14:39,580 --> 00:14:44,339
Wulgarnie obrażani są ci,
którzy strzegą naszego bezpieczeństwa.

163
00:14:45,760 --> 00:14:51,259
Polscy żołnierze dzień i noc
bronią naszych granic przed hybrydowym
atakiem reżimu Łukaszenki.

164
00:14:51,300 --> 00:14:53,259
Bronią wszystkich Polaków.

165
00:14:53,300 --> 00:14:56,019
Jednak nie wszyscy
potrafią to docenić.

166
00:14:56,060 --> 00:15:01,779
Zamiast słów wsparcia
dla naszych funkcjonariuszy
- wyzwiska, obelgi i knajacki język.

167
00:15:01,820 --> 00:15:21,279
Bardzo nieładnie.

168
00:15:21,320 --> 00:15:24,859
Tym bardziej że młoda kobieta
i jeszcze tak się wulgarnie odzywa.

169
00:15:24,900 --> 00:15:31,159
Straż Graniczną, że bronią nas
wszystkich - Polek i Polaków -
że wyzywać od morderców?

170
00:15:31,200 --> 00:15:33,839
No to jest naprawdę nie do pomyślenia.

171
00:15:33,880 --> 00:15:37,399
Za to powinna być,
według mnie, ukarana.

172
00:15:37,440 --> 00:15:43,179
Wulgarnego ataku na polskich
bohaterów nie toleruje
prezes Telewizji Polskiej.

173
00:16:06,940 --> 00:16:11,299
Znieważeniem polskich żołnierzy
przez celebrytkę zajmuje się
prokuratura.

174
00:16:11,340 --> 00:16:16,779
Przestępstwa znieważenia zagrożone
są grzywną, karą ograniczenia
wolności, karą pozbawienia wolności.

175
00:16:16,820 --> 00:16:19,099
Tutaj kodeks różnicuje.

176
00:16:19,140 --> 00:16:22,119
Może być to kara pozbawienia wolności
do roku lub też do lat 3.

177
00:16:22,160 --> 00:16:27,179
Kurdej-Szatan nie jest jedyną
celebrytką, która atakuje polskich
bohaterów broniących naszej granicy.

178
00:16:27,220 --> 00:16:32,519
Katarzyna Warnke sugeruje nawet,
że funkcjonariusze Straży Granicznej
dokonują ludobójstwa.

179
00:16:32,560 --> 00:16:36,739
Te dzieci są przemarznięte i zmoczone.

180
00:16:36,780 --> 00:16:42,319
Stoją w deszczu,
boją się Straży Granicznej,
która wysyła je znowu w las.

181
00:16:42,360 --> 00:16:48,799
To jest, nie mogę tego inaczej nazwać,
jak tylko ludobójstwem.

182
00:16:48,840 --> 00:16:52,499
Uważam, że nie powinno być
takich ataków na naszych żołnierzy.

183
00:16:52,540 --> 00:16:54,519
Zwłaszcza że sytuacja jest poważna.

184
00:16:54,560 --> 00:16:58,359
Osoby, które atakują mundur,
wspierają Łukaszenkę.

185
00:16:58,400 --> 00:17:01,399
Jeśli jakaś celebrytka
uważa się za najmądrzejszą,

186
00:17:01,440 --> 00:17:04,639
to niech się ubierze
i jedzie do tych Kurdów i pomaga!

187
00:17:04,680 --> 00:17:05,839
Czemu nie?

188
00:17:05,880 --> 00:17:08,719
Niestety do ataku na polskie służby
broniące naszego kraju

189
00:17:08,760 --> 00:17:13,799
przyłączyły się niektóre media,
np. telewizja TVN,
które propagują takie treści:

190
00:17:13,840 --> 00:17:16,699
Kto dał wam prawo nosić tutaj
flagę polską?

191
00:17:16,740 --> 00:17:19,679
Jesteście zwykłymi zbirami!

192
00:17:19,720 --> 00:17:21,759
Mam wrażenie, że to jest wataha.

193
00:17:21,800 --> 00:17:25,479
Wataha psów, która otoczyła biednych,
słabych ludzi.

194
00:17:25,520 --> 00:17:29,139
Tak nie postępują żołnierze.
Śmiecie po prostu.

195
00:17:29,180 --> 00:17:31,159
Frasyniuk się wkurwił.
Szkoda, że tylko on.

196
00:17:39,160 --> 00:17:43,899
Pracownicy telewizji TVN
potrafili nawet sami przepychać się
z funkcjonariuszami.

197
00:17:43,940 --> 00:17:47,299
Jak widać Straż Graniczna
nie przedstawia się.

198
00:17:47,340 --> 00:17:49,139
Może się pan przedstawić?

199
00:17:49,180 --> 00:17:52,919
Nie przedstawia się, nie mówi,
z jakiego powodu nie możemy przejść.

200
00:17:52,960 --> 00:17:56,759
Z kolei Gazeta Wyborcza groziła
polskim żołnierzom i funkcjonariuszom,

201
00:17:56,800 --> 00:18:00,059
wzywając ich do zaprzestania
chronienia naszej granicy.

202
00:18:08,480 --> 00:18:12,139
Jak można swój własny kraj
tak oczerniać i tak opluwać?

203
00:18:12,180 --> 00:18:15,239
Przecież to jest nasza ojczyzna.
Nie można tak robić.

204
00:18:15,280 --> 00:18:16,739
To są nie nasze media.

205
00:18:16,780 --> 00:18:19,859
Są nastawione z zagranicy.
najprawdopodobniej.

206
00:18:19,900 --> 00:18:22,399
Finansowani przez inne partie.

207
00:18:22,440 --> 00:18:28,419
Dodatkowo media, zazwyczaj
z zagranicznym kapitałem,
powielają propagandę białoruską.

208
00:18:28,460 --> 00:18:34,099
Gdy migranci chcieli doprowadzić
do łez chłopca, aby na zdjęciach
wyglądał "bardziej dramatycznie",

209
00:18:34,140 --> 00:18:37,079
m.in. niemiecki Onet
relacjonował to tak:

210
00:18:37,120 --> 00:18:38,699
Niewykluczone, że to, co mężczyźni
robią na opublikowanym filmie,

211
00:18:44,840 --> 00:18:52,499
Z kolei TVN wielokrotnie serwował
swoim widzom przekaz i materiały
propagandowe reżimu Łukaszenki.

212
00:18:52,540 --> 00:18:58,499
W TV białoruskiej
właśnie materiał z Usnarza:
"Obóz koncentracyjny XXI wieku".

213
00:18:58,540 --> 00:19:00,639
Stąd mocny sprzeciw Polaków,

214
00:19:00,680 --> 00:19:05,799
którzy nie zgadzają się
na opluwanie polskich bohaterów
broniących naszej granicy.

215
00:19:05,840 --> 00:19:08,579
Takie osoby i takie media
powinny wstydzić się?

216
00:19:08,620 --> 00:19:11,139
Moim zdaniem tak, uważam że tak.

217
00:19:14,140 --> 00:19:16,599
Coraz więcej osób i coraz więcej akcji

218
00:19:16,640 --> 00:19:21,259
wspiera naszych żołnierzy oraz
funkcjonariuszy Straży Granicznej
i Policji w tym niełatwym czasie.

219
00:19:21,300 --> 00:19:24,879
Z naporem nielegalnych imigrantów
muszą mierzyć się każdego dnia.

220
00:19:24,920 --> 00:19:28,679
Bez względu na to,
czy świeci słońce, czy pada deszcz.

221
00:19:31,180 --> 00:19:34,199
Syn pani Ewy właśnie wrócił
z polsko-białoruskiej granicy.

222
00:19:34,240 --> 00:19:40,859
Jest jednym z polskich żołnierzy,
którzy pilnują, by nikt nielegalnie
nie wkroczył do naszej ojczyzny.

223
00:19:40,900 --> 00:19:43,979
Bardzo profesjonalnie
wykonują swoją pracę.

224
00:19:44,020 --> 00:19:46,079
Jestem pod wielkim wrażeniem.

225
00:19:46,120 --> 00:19:52,779
Z tym że ja jako matka oprócz
tej dumy odczuwam jeszcze
strach i obawę.

226
00:19:52,820 --> 00:19:56,779
W tym trudnym czasie oni muszą czuć,
że jesteśmy z nimi.

227
00:19:56,820 --> 00:19:59,379
Uważam, że dla nich
jest to bardzo ważne.

228
00:19:59,420 --> 00:20:03,399
Tygodnik "Sieci" zachęca,
by do mundurowych wysyłać pocztówki.

229
00:20:03,440 --> 00:20:06,899
Żołnierzy oraz funkcjonariuszy
Straży Granicznej i policji...

230
00:20:06,940 --> 00:20:08,719
Pilnujcie naszych granic.

231
00:20:08,760 --> 00:20:11,879
...wspierają też bohaterowie
powstania warszawskiego.

232
00:20:11,920 --> 00:20:16,739
Podobnie żeśmy walczyli o wolną
Polskę służąc w Armii Krajowej.

233
00:20:16,780 --> 00:20:20,719
Na budynku parlamentu
wyświetlono specjalną iluminację.

234
00:20:20,760 --> 00:20:25,819
#Murem za polskim mundurem
to wyraz wsparcia dla strzegących
naszych granic.

235
00:20:25,860 --> 00:20:31,999
Oprócz ogromnego szacunku jesteśmy
pełni uznania dla tego, co robicie.

236
00:20:32,040 --> 00:20:38,979
Dlatego, że wciąż jesteście
wierni temu, co przysięgaliście:
wiernie służyć ojczyźnie.

237
00:20:39,020 --> 00:20:43,499
W Sejmie z kolei odsłonięto
wystawę opowiadającą o mundurach
naszych żołnierzy.

238
00:20:43,540 --> 00:20:46,499
Jutro w 103. rocznicę
odzyskania niepodległości

239
00:20:46,540 --> 00:20:50,979
identyczne zostaną zorganizowane
w 103 jednostkach wojskowych
w całej Polsce.

240
00:20:51,020 --> 00:20:54,339
Jesteśmy wdzięczni
żołnierzom Wojska Polskiego,

241
00:20:54,380 --> 00:20:59,739
szczególnie tym, którzy pełnią swoją
służbę na granicy polsko-białoruskiej.

242
00:20:59,780 --> 00:21:04,139
Świętujmy wspólnie
z szacunkiem dla munduru.

243
00:21:04,180 --> 00:21:08,239
O tym, jak ważny to symbol,
chyba nie trzeba przekonywać.

244
00:21:08,280 --> 00:21:12,019
A już na pewno nie tych
młodych ludzi z klas mundurowych.

245
00:21:12,060 --> 00:21:20,039
Od pierwszej klasy wychowawcy
nas uczą i nauczyciele tego,
że mundur ma być naszą chlubą.

246
00:21:20,080 --> 00:21:23,459
Jest dla mnie bardzo ważny,
trzeba go szanować.

247
00:21:23,500 --> 00:21:27,739
W tym momencie na granicy z Białorusią
jest już ok. 15 tys. żołnierzy.

248
00:21:27,780 --> 00:21:31,459
Służą ramię w ramię
z funkcjonariuszami
Straży Granicznej i policji.

249
00:21:31,500 --> 00:21:34,459
Jest to wykonywanie zadania bojowego
w czasie pokoju,

250
00:21:34,500 --> 00:21:39,279
które wymaga szczególnych
kwalifikacji, szczególnych
umiejętności, predyspozycji

251
00:21:39,320 --> 00:21:40,919
i nasi żołnierze to mają.

252
00:21:40,960 --> 00:21:44,239
Dumni są zarówno młodzi,
jak i nieco starsi Polacy.

253
00:21:44,280 --> 00:21:50,879
Super, super naprawdę, podziw
wie pan i dla wojska, i dla policji,
i dla wszystkich, który tam są.

254
00:21:50,920 --> 00:21:55,319
Gdyby nie oni dzisiaj stalibyśmy
pod nawałą nielegalnych imigrantów,

255
00:21:55,360 --> 00:21:57,979
sprowadzanych
przez dyktatora białoruskiego.

256
00:21:58,020 --> 00:22:03,659
Za tytaniczną pracę, którą wykonują
każdego dnia niezmiernie wdzięczna
jest zdecydowana większość z nas.

257
00:22:03,700 --> 00:22:10,519
Na sam koniec chcę wszystkich,
wszystkich naszych polskich żołnierzy
serdecznie pozdrowić.

258
00:22:14,440 --> 00:22:18,759
Polacy spontanicznie wyrażają
wdzięczność i szacunek
dla naszych bohaterów:

259
00:22:18,800 --> 00:22:23,559
strażników granicznych,
policjantów i żołnierzy,
którzy bronią polskiej granicy.

260
00:22:23,600 --> 00:22:27,119
"Dzień szacunku dla munduru"
to hasło, które będzie towarzyszyć

261
00:22:27,160 --> 00:22:31,299
tegorocznym obchodom
Narodowego Święta Niepodległości.

262
00:23:00,360 --> 00:23:05,479
Uroczyście i oficjalnie, ale także
ciekawie i radośnie zapowiadają się
obchody Święta Niepodległości.

263
00:23:05,520 --> 00:23:08,679
Już dziś młodzi Polacy pokazali,
na co ich stać.

264
00:23:08,720 --> 00:23:11,799
Ok. 4 mln uczniów
odśpiewało hymn państwowy.

265
00:23:11,840 --> 00:23:14,919
To dopiero przygrywka do tego,
co wydarzy się jutro.

266
00:23:14,960 --> 00:23:19,119
Wśród setek inicjatyw największą
będzie Marsz Niepodległości.

267
00:23:19,160 --> 00:23:23,459
O 11.11 polscy uczniowie...

268
00:23:24,560 --> 00:23:26,219
Baczność!

269
00:23:26,260 --> 00:23:29,839
...i nauczyciele wzięli udział
w akcji "Szkoła do hymnu".

270
00:23:29,880 --> 00:23:35,019
Jeszcze Polska nie zginęła,
kiedy my żyjemy!

271
00:23:35,060 --> 00:23:40,619
Co nam obca przemoc wzięła,
szablą odbierzemy!

272
00:23:40,660 --> 00:23:43,939
Śpiewano w przedszkolach,
szkołach podstawowych i średnich.

273
00:23:43,980 --> 00:23:48,399
21 tys. szkół, ponad 4 mln uczniów.

274
00:23:48,440 --> 00:23:52,359
Nie zabrakło pomysłów, by przybliżyć
młodszym wydarzenia sprzed 100 lat.

275
00:23:52,400 --> 00:23:55,299
W tym przedszkolu odbył się
pokaz mody patriotycznej.

276
00:23:55,340 --> 00:23:57,479
Mama uszyła mi ten fartuszek.

277
00:23:57,520 --> 00:24:03,919
Rajtuzki, sukienkę
i taką bluzkę jakąś.

278
00:24:03,960 --> 00:24:08,239
W regionalnych strojach jutro wyjdą
tancerze w wielu miejscach Polski,

279
00:24:08,280 --> 00:24:10,699
także na Krakowskim Przedmieściu
w Warszawie.

280
00:24:10,740 --> 00:24:13,599
Tu odbędą się także koncerty
i warsztaty dla dzieci.

281
00:24:13,640 --> 00:24:17,379
Przed świętem trwają
już ostatnie przygotowania
także w kuchni.

282
00:24:17,420 --> 00:24:21,919
Rogale na 11 listopada z Opola
tylko wyglądają podobnie
do świętomarcińskich.

283
00:24:21,960 --> 00:24:25,919
Ciasto jest wykonane z użyciem masła,
a oryginalny marciński
jest na margarynie.

284
00:24:25,960 --> 00:24:29,439
Na Wawelu w ramach
"tygodnia patriotycznego"
stanął punkt poboru krwi.

285
00:24:29,480 --> 00:24:31,939
W zeszłym roku oddano aż 245 litrów.

286
00:24:31,980 --> 00:24:36,479
Chcielibyśmy, żeby taki
przejaw patriotyzmu nam zawsze
towarzyszył w czasach pokoju.

287
00:24:36,520 --> 00:24:41,419
Jak mieszkał jeden z architektów
naszej niepodległości, można od dziś
oglądać w dworku Milusin.

288
00:24:41,460 --> 00:24:43,579
Józef Piłsudski przestrzegał nas:

289
00:24:43,620 --> 00:24:45,879
Kto nie szanuje swojej przeszłości,

290
00:24:45,920 --> 00:24:49,539
nie zasługuje na szacunek
teraźniejszości
i nie ma prawa do przyszłości.

291
00:24:49,580 --> 00:24:50,859
To jest instytucja,

292
00:24:50,900 --> 00:24:56,439
która to przesłanie będzie niosła
w nowoczesny właśnie,
zinstytucjonalizowany sposób.

293
00:24:56,480 --> 00:25:01,079
Wiele uroczystości państwowych
po odzyskaniu niepodległości
odbywało się tutaj,

294
00:25:01,120 --> 00:25:05,739
na dziedzińcu Pałacu Saskiego,
gdzie odbył się
Capstrzyk Niepodległości.

295
00:25:05,780 --> 00:25:11,579
Przy tym placu znajduję
się też miejsce najświętsze
dla każdego Polaka,

296
00:25:11,620 --> 00:25:14,019
a więc Grób Nieznanego Żołnierza.

297
00:25:14,060 --> 00:25:18,559
Z inicjatywy rządu
Prawa i Sprawiedliwości
zostanie odbudowany Pałac Saski,

298
00:25:18,600 --> 00:25:23,399
a już jutro o 11.10 w TVP1
premiera odcinka serii dokumentalnej
o tym miejscu.

299
00:25:23,440 --> 00:25:28,839
Z pewnością najliczniejszym
wydarzeniem będzie jutro
Marsz Niepodległości,

300
00:25:28,880 --> 00:25:31,579
gromadzący co roku
setki tysięcy Polaków.

301
00:25:31,620 --> 00:25:35,399
Próby sabotowania tej inicjatywy
ze strony prezydenta Warszawy
nie udały się.

302
00:25:35,440 --> 00:25:37,539
Ale wciąż możliwe są prowokacje.

303
00:25:37,580 --> 00:25:40,919
Mimo polecenia wojewody
wydanego prezydentowi stolicy,

304
00:25:40,960 --> 00:25:43,599
by w miejscu rozpoczęcia marszu,
na rondzie Dmowskiego,

305
00:25:43,640 --> 00:25:48,179
nie było luźnych elementów
- kamieni, bruku - sytuacja,
jak widać, nadal sprzyja prowokatorom.

306
00:25:48,220 --> 00:25:48,899
Jeśli Rafał Trzaskowski
nie odgruzuje ronda Dmowskiego
przed jutrzejszym świętem,

307
00:26:02,700 --> 00:26:07,339
Dlatego o szczególną uwagę
zaapelował Minister Spraw Wewnętrznych
i Administracji.

308
00:26:24,000 --> 00:26:27,059
Wszyscy, którzy będą chcieli
zamanifestować swój patriotyzm,

309
00:26:27,100 --> 00:26:30,979
wyruszą z ronda Romana Dmowskiego
o godzinie 13.00.

310
00:26:32,600 --> 00:26:37,679
Od wtorku w sprzedaży pojawiły się
okolicznościowe monety i banknoty
z wizerunkiem Lecha Kaczyńskiego.

311
00:26:37,720 --> 00:26:39,919
Zainteresowanie jest ogromne.

312
00:26:39,960 --> 00:26:43,019
Ci, którzy chcieli zdobyć
wyjątkowe pieniądze,

313
00:26:43,060 --> 00:26:49,079
w kolejkach przed placówkami
Narodowego Banku Polskiego
spędzali nawet kilkanaście godzin.

314
00:26:49,120 --> 00:26:51,699
Dla jednych to po prostu
część kolekcji.

315
00:26:51,740 --> 00:26:58,799
Ja się staram mieć wszystkie
banknoty numizmatyczne,
które weszły u nas do obiegu.

316
00:26:58,840 --> 00:27:01,559
Inni chcą zakupić numizmaty
z sentymentu.

317
00:27:01,600 --> 00:27:04,399
Uwielbiamy naszego pana
Lecha Kaczyńskiego.

318
00:27:04,440 --> 00:27:09,319
Niezależnie od pobudek, każdy kto
chciał zdobyć nowy banknot i monetę
Narodowego Banku Polskiego

319
00:27:09,360 --> 00:27:12,159
z wizerunkiem prezydenta
Lecha Kaczyńskiego,

320
00:27:12,200 --> 00:27:15,079
musiał spędzić w kolejce
nawet kilkanaście godzin.

321
00:27:15,120 --> 00:27:17,159
A i to nie gwarantowało sukcesu.

322
00:27:17,200 --> 00:27:22,739
Moneta, właściwie można powiedzieć,
sprzedawana była, bo cieszy się
bardzo dużą popularnością

323
00:27:22,780 --> 00:27:27,119
i już jest tak naprawdę wykupiona.

324
00:27:27,160 --> 00:27:28,979
Czyli tylko banknot został?

325
00:27:29,020 --> 00:27:30,819
I do kiedy będzie można
go jeszcze kupić?

326
00:27:30,860 --> 00:27:32,819
Do kiedy nie będzie wyprzedany.

327
00:27:32,860 --> 00:27:37,239
Banknot o wartości 20 zł w centralnym
punkcie przedstawia wizerunek
Lecha Kaczyńskiego.

328
00:27:37,280 --> 00:27:39,499
W tle widać
piastowskiego orła białego,

329
00:27:39,540 --> 00:27:42,639
obok po prawej stronie
widoczny jest Pałac Prezydencki.

330
00:27:42,680 --> 00:27:45,199
Po lewej symbol Orderu Orła Białego.

331
00:27:45,240 --> 00:27:48,619
Na odwrocie przedstawiono
symbolikę związaną z dziełami,

332
00:27:48,660 --> 00:27:50,939
w które zaangażowany był
Lecha Kaczyński

333
00:27:50,980 --> 00:27:54,359
- m.in. "Solidarność"
czy Muzeum Powstania Warszawskiego.

334
00:27:54,400 --> 00:28:01,099
Jest nawet jeszcze tam w rogu
umieszczony ukochany piesek
pary prezydenckiej.

335
00:28:01,140 --> 00:28:05,419
Jest bardzo taki właśnie w duchu
świętej pamięci Lecha Kaczyńskiego

336
00:28:05,460 --> 00:28:09,519
- takie ciepło, takie jakieś
otwarte serce dla wszystkich.

337
00:28:09,560 --> 00:28:13,439
Banknot o nominale 20 zł
można kupić za 100 zł,

338
00:28:13,480 --> 00:28:19,159
złotą monetę o próbie 999,9
i nominale 500 zł za 9500 zł.

339
00:28:19,200 --> 00:28:22,959
Są to ceny, jakie należy zapłacić
w sklepach banku centralnego,

340
00:28:23,000 --> 00:28:26,919
ale na popularnych portalach
aukcyjnych są znacznie wyższe.

341
00:28:26,960 --> 00:28:29,459
Bardzo się cieszę, że dopiąłem swego.

342
00:28:29,500 --> 00:28:33,899
Tego człowieka należy szanować.
Należy mu się takie coś.

343
00:28:33,940 --> 00:28:38,179
Premiera banknotu i monety to także
okazja do wspomnień o Lechu
Kaczyńskim.

344
00:28:38,220 --> 00:28:43,039
Właśnie w taki sposób
zaprezentowano numizmaty,
symbolicznie w hali BHP w Gdańsku.

345
00:28:43,080 --> 00:28:46,139
Pretekst do tego,
żeby przed Świętem Niepodległości

346
00:28:46,180 --> 00:28:50,719
przypomnieć postać jednego
z najważniejszych polityków

347
00:28:50,760 --> 00:28:54,359
i działaczy społecznych
w naszej historii.

348
00:28:58,040 --> 00:29:00,559
Rusza kolejna edycja akcji
"Polak z sercem",

349
00:29:00,600 --> 00:29:04,019
której adresatami są Polacy
mieszkający na Białorusi,
Ukrainie i Litwie.

350
00:29:04,060 --> 00:29:08,159
Akcję koordynuje Katolickie
Stowarzyszenie Młodzieży.

351
00:29:08,200 --> 00:29:12,219
Przed nami 4. edycja
wyjątkowej akcji "Polak z sercem"

352
00:29:12,260 --> 00:29:16,559
- charytatywna inicjatywa pomocy
rodakom na Kresach Wschodnich.

353
00:29:16,600 --> 00:29:20,419
Pomoc dla Polaków żywnościową,
środki czystości,

354
00:29:20,460 --> 00:29:25,559
ale w tym roku również
apteczka dla seniora
czy kosmetyczka dla seniora,

355
00:29:25,600 --> 00:29:29,759
a wiec takie rzeczy, które są
w codziennym życiu bardzo potrzebne,
a których brakuje.

356
00:29:29,800 --> 00:29:32,159
To inicjatywa młodzieży.

357
00:29:32,200 --> 00:29:37,819
To jest piękne świadectwo
młodzieży polskiej formowanej
w katolickim stowarzyszeniu,

358
00:29:37,860 --> 00:29:41,059
które zrzesza ok. 9000 młodych osób.

359
00:29:41,100 --> 00:29:44,939
Podczas ostatniej edycji akcji
udało się zebrać ponad 100 tys. zł,

360
00:29:44,980 --> 00:29:49,619
co pozwoliło na wsparcie 250 polskich
rodzin z Litwy, Białorusi i Ukrainy.

361
00:29:49,660 --> 00:29:54,679
W akcji "Polak z sercem"
nie tylko chodzi o przekazanie
konkretnych rzeczy,

362
00:29:54,720 --> 00:30:03,479
ale chodzi o to, żeby młodzi
posłuchali starszych, którzy
mieszkają za wschodnią granicą,

363
00:30:03,520 --> 00:30:07,839
żeby poznali kulturę, historię,
jak wygląda ta polskość.

364
00:30:07,880 --> 00:30:10,119
Akcję można wesprzeć na trzy sposoby.

365
00:30:10,160 --> 00:30:12,039
Pierwszym z nich jest e-daromat,

366
00:30:12,080 --> 00:30:17,299
wirtualna platforma, przez którą
możemy przekazać środki na konkretne
potrzeby naszych rodaków.

367
00:30:17,340 --> 00:30:21,039
Możemy wysłać SMS-a o treści "KRESY"
na numer 72052

368
00:30:21,080 --> 00:30:26,999
bądź w dniach 11-21 listopada
w całej Polsce można spotkać
naszych wolontariuszy,

369
00:30:27,040 --> 00:30:28,499
którzy będą zbierać środki na akcję.

370
00:30:28,540 --> 00:30:32,139
Wzorem ubiegłych lat dary dla Polaków
na Wschodzie kompletują też
inne organizacje.

371
00:30:32,180 --> 00:30:34,899
To Stowarzyszenie Patriotyczne Kresy
z Częstochowy.

372
00:30:34,940 --> 00:30:39,799
Cieszę się ogromnie, że w tej akcji
w 80% uczestniczą młodzież i dzieci.

373
00:30:39,840 --> 00:30:44,239
Darów mamy dużo,
dlatego możemy pozwolić sobie
na zrobienie 4500 paczek.

374
00:30:44,280 --> 00:30:47,299
Ponad 20 ton produktów
zawiezie Fundacja Polskich Wartości...

375
00:30:47,340 --> 00:30:48,859
Tak ważna jest ta pomoc.

376
00:30:48,900 --> 00:30:51,759
...na której czele stoi
Wojciech Woźniak ze Szczecina.

377
00:30:51,800 --> 00:30:55,619
To jest kolejny rok,
kiedy robimy paczkę
dla Rodaka i Bohatera na Kresach.

378
00:30:55,660 --> 00:30:57,639
Ten rok jest chyba najtrudniejszy.

379
00:30:57,680 --> 00:30:59,979
W zeszłym wydawało się, że jest trudny
z powodu pandemii, ale ten z powodu
sytuacji na granicy, która panuje.