1
00:00:04,040 --> 00:00:07,839

2
00:00:07,880 --> 00:00:21,779

3
00:00:22,260 --> 00:00:25,359
Twarde stanowisko Polski
w sprawie rosyjskiej agresji.

4
00:00:25,400 --> 00:00:29,259
Żadnych ustępstw
przed dyktatem Kremla.
Szczegóły już za chwilę.

5
00:00:29,300 --> 00:00:34,679
Jest 19.30, Michał Adamczyk,
witam państwa
i zapraszam na Wiadomości.

6
00:00:36,260 --> 00:00:38,999
Białoruskie służby
organizowały nas w grupy,

7
00:00:39,040 --> 00:00:43,719
którymi później kierowali,
mówili, gdzie możemy
zaatakować granicę.

8
00:00:43,760 --> 00:00:47,339
Hybrydowy atak ze Wschodu
jednoczy sojuszników.

9
00:00:47,380 --> 00:00:50,939
Nie możemy pozwolić
na zagrożenie bezpieczeństwa
w Europie.

10
00:00:50,980 --> 00:00:54,739
Rosja musi ustąpić
i uszanować integralność Ukrainy.

11
00:00:54,780 --> 00:00:59,259
Ja go kocham, ja go kocham,
ja nic nie poradzę.

12
00:00:59,640 --> 00:01:03,359
Szokujące kulisy
polskiej transformacji.

13
00:01:06,980 --> 00:01:13,419
Świąteczne dzieła sztuki,
czyli krakowskie
szopki bożonarodzeniowe.

14
00:01:15,300 --> 00:01:22,699
Scena w szopce
jest otoczona ta bajeczną,
fantastyczną budowlą.

15
00:01:31,680 --> 00:01:46,839

16
00:01:49,380 --> 00:01:51,799
Biały Dom zmienia strategię
w sprawie inwazji na Ukrainę

17
00:01:51,840 --> 00:01:54,099
i sięga po pomoc
państw flanki wschodniej NATO.

18
00:01:54,140 --> 00:01:57,359
Wczoraj Joe Biden
rozmawiał telefonicznie
z prezydentem Andrzejem Dudą.

19
00:01:57,820 --> 00:01:59,839
Wideorozmowa
Joe Biden - Władimir Putin

20
00:01:59,880 --> 00:02:02,279
miała zatrzymać inwazję na Ukrainę,
ale Kreml nie cofnął się ani o krok.

21
00:02:02,320 --> 00:02:04,559
Teraz amerykański prezydent
szuka innego wyjścia

22
00:02:04,600 --> 00:02:08,139
i pyta o zdanie przywódców
Bukaresztańskiej Dziewiątki,
czyli państw wschodniej flanki NATO.

23
00:02:08,180 --> 00:02:09,879
Podczas telefonicznej rozmowy
z Joe Bidenem

24
00:02:09,920 --> 00:02:13,219
prezydent Andrzej Duda
dał jasno do zrozumienia,
jak odpowiedzieć na rosyjski szantaż.

25
00:02:13,260 --> 00:02:15,339
Wzmocnić obecność NATO
na wschodniej flance.

26
00:02:15,380 --> 00:02:18,419
Uważamy, że Rosja rozumie ten język.

27
00:02:18,460 --> 00:02:21,779
Nie ma zgody na żadne ustępstwa
wobec Putina.

28
00:02:21,820 --> 00:02:24,739
Polska jednoznacznie popiera też
NATO-wskie aspiracje Ukrainy,

29
00:02:24,780 --> 00:02:28,219
co Biały Dom wyraźnie wziął pod uwagę.

30
00:02:28,260 --> 00:02:32,619
Nie sposób jest pomóc Ukrainie
bez Polski czy Rumunii
- w sensie geopolitycznym.

31
00:02:32,660 --> 00:02:36,459
Więc jakaś refleksja tam nastała
i to jest jakiś komunikat,
szczególnie adresowany do Moskwy,

32
00:02:36,500 --> 00:02:42,119
że wschodnia flanka jest
w obszarze zainteresowania Ameryki.

33
00:02:42,160 --> 00:02:47,539
Polska i kraje naszego regionu
mają w tej kwestii
pełne wsparcie Sojuszu.

34
00:02:47,800 --> 00:02:52,479
Nie możemy pozwolić
na zagrożenie bezpieczeństwa
w Europie.

35
00:02:52,520 --> 00:02:56,019
Rosja musi ustąpić
i uszanować integralność Ukrainy.

36
00:02:56,520 --> 00:03:00,019
Administracja Joe Bidena
zaczyna rozumieć,
że czas na zmianę strategii.

37
00:03:00,060 --> 00:03:04,039
Biały Dom wycofuje się
z konsultacji z Rosją
i czterema państwami NATO.

38
00:03:04,240 --> 00:03:08,419
Prezydent osobiście zapoznał się
z perspektywą krajów flanki wschodniej

39
00:03:08,460 --> 00:03:12,779
i chce podkreślić,
że priorytetem jest bezpieczeństwo
naszych sojuszników.

40
00:03:13,180 --> 00:03:18,319
NATO musi wrócić do swoich korzeni
i odbudować zdolności
do obrony kolektywnej.

41
00:03:26,540 --> 00:03:28,519
Bezpieczeństwo to także energetyka.

42
00:03:28,560 --> 00:03:31,159
Podczas dzisiejszego spotkania
prezydenta Andrzeja Dudy

43
00:03:31,200 --> 00:03:34,119
i ministra spraw zagranicznych
z nową szefową niemieckiej dyplomacji

44
00:03:34,160 --> 00:03:38,399
Polska potępiła
niemiecko-rosyjski deal gazowy:
Nord Stream 2.

45
00:03:38,660 --> 00:03:44,939
Polska będzie stale domagać się
zamknięcia tego szkodliwego
dla Europy projektu

46
00:03:44,980 --> 00:03:48,779
i w tej sprawie nasza polityka
się nie zmienia.

47
00:03:53,340 --> 00:03:55,399
Z kolei szefowa niemieckiej dyplomacji
zwróciła uwagę,

48
00:03:55,440 --> 00:03:59,319
że mimo hybrydowego ataku
białoruskiego dyktatora
polska granica pozostała szczelna.

49
00:03:59,480 --> 00:04:02,099
Szantaż Łukaszenki nie powiódł się,
jego strategia nie zadziałała.

50
00:04:02,140 --> 00:04:05,119
Chcemy pomóc tym,
którzy zdecydują się wracać
do swoich krajów,

51
00:04:05,160 --> 00:04:07,719
musimy jednocześnie pamiętać,
że to nie ci ludzie są winni.

52
00:04:07,760 --> 00:04:12,479
Na jaw wychodzą też kolejne zbrodnie
białoruskiego reżimu
wykonującego rozkazy Kremla.

53
00:04:12,520 --> 00:04:14,919
Śledczy ABW i prokuratury ustalili,

54
00:04:14,960 --> 00:04:18,699
że agent białoruskiego KGB zmusił
do awaryjnego lądowania w Mińsku

55
00:04:18,740 --> 00:04:22,879
samolotu z opozycjonistą
Ramanem Pratasiewiczem na pokładzie.

56
00:04:23,080 --> 00:04:27,539
Mamy informację od służb specjalnych,
że macie bombę na pokładzie

57
00:04:28,420 --> 00:04:32,899
i może być ona aktywowana
w przestrzeni powietrznej Wilna.

58
00:04:33,100 --> 00:04:36,679
Informacja agenta KGB,
który przebywał w wieży kontroli lotów
była fałszywa

59
00:04:36,720 --> 00:04:40,279
i miała na celu
aresztowanie opozycjonisty,

60
00:04:40,320 --> 00:04:43,499
do czego doszło
zaraz po awaryjnym lądowaniu maszyny.

61
00:04:43,680 --> 00:04:48,379
Porwanie samolotu Ryanair
było operacją białoruskich służb
specjalnych,

62
00:04:48,420 --> 00:04:55,419
która miała na celu
zatrzymanie przeciwnika politycznego
reżimu Aleksandra Łukaszenki.

63
00:04:55,560 --> 00:04:58,939
Najwyższy czas
powstrzymać agresję Mińska i Moskwy,

64
00:04:58,980 --> 00:05:02,999
o co apelował też
tegoroczny laureat Nagrody Nobla
Dmitrij Muratow.

65
00:05:11,180 --> 00:05:13,879
W ostatnich miesiącach

66
00:05:13,920 --> 00:05:19,699
setka dziennikarzy i aktywistów
trafiła na listę wrogów narodu.

67
00:05:19,740 --> 00:05:20,499
Ludzie tracą już nadzieję,
że kiedyś będą mogli spokojnie
żyć w Rosji.

68
00:05:20,540 --> 00:05:22,659
Odbierając wyróżnienie,

69
00:05:22,700 --> 00:05:25,699
Muratow wymienił nazwiska
prześladowanych rosyjskich
dziennikarzy i opozycjonistów,

70
00:05:25,740 --> 00:05:27,579
w tym Aleksieja Nawalnego.

71
00:05:28,400 --> 00:05:31,579
Rośnie agresja białoruskich służb
i determinacja w niszczeniu
granicznych umocnień.

72
00:05:31,620 --> 00:05:33,899
Chociaż noc minęła
względnie spokojnie,

73
00:05:33,940 --> 00:05:36,139
to zgodnie z analizą
materiałów wywiadowczych

74
00:05:36,180 --> 00:05:38,159
na Białorusi wciąż jest
kilka tysięcy migrantów,

75
00:05:38,200 --> 00:05:40,299
którzy są zmuszani
do forsowania granicy.

76
00:05:41,700 --> 00:05:43,899
To już nie są desperackie próby
dostania się na Zachód,

77
00:05:43,940 --> 00:05:45,939
a wykonywanie rozkazów
białoruskich służb.

78
00:05:45,980 --> 00:05:48,559
W razie odmowy - kara:
pobicie albo brak jedzenia.

79
00:05:48,600 --> 00:05:50,699
Ci, którzy uciekli z Białorusi,
mówią wprost:

80
00:05:50,740 --> 00:05:54,599
zostaliśmy zwabieni, oszukani
i wykorzystani przez Łukaszenkę.

81
00:05:54,640 --> 00:05:57,259
Byłem bardzo głodny i spragniony.

82
00:05:57,300 --> 00:06:00,559
Powiedziałem do białoruskich
strażników, że dam im pieniądze,

83
00:06:00,600 --> 00:06:02,999
tylko proszę,
żeby dali mi jeść i pić,

84
00:06:03,040 --> 00:06:05,919
ale oni krzyczeli tylko: "idź, idź".

85
00:06:05,960 --> 00:06:09,519
Później białoruscy strażnicy
mnie pobili,
puścili nawet na mnie psy.

86
00:06:09,560 --> 00:06:12,459
Próby powrotu
zawsze kończyły się tak samo,

87
00:06:12,500 --> 00:06:15,799
próby wytłumaczenia,
że chcą wracać do domu,
że nie chcą iść na granicę,

88
00:06:15,840 --> 00:06:19,459
zawsze spotykały się
z tą samą odpowiedzią.

89
00:06:19,720 --> 00:06:25,419
Jeden z Białorusinów powiedział mi
"go die in Poland",
"idź umrzeć w Polsce".

90
00:06:25,460 --> 00:06:28,499
Polska nie chce,
by ktokolwiek więcej umierał.

91
00:06:28,540 --> 00:06:31,399
Stąd naciski na Mińsk,

92
00:06:31,440 --> 00:06:34,519
by zezwolił na organizację
kolejnych lotów powrotnych do Iraku,
Syrii, Iranu.

93
00:06:34,560 --> 00:06:38,159
W ramach współpracy
m.in. z agencją Frontex

94
00:06:38,200 --> 00:06:41,519
Polska rozpoczyna misję
identyfikacyjną.

95
00:06:41,560 --> 00:06:46,079
Przedstawiciele strony irakijskiej,
ale również Demokratycznej Republiki
Konga przyjeżdżają do Polski,

96
00:06:46,120 --> 00:06:51,359
aby pomóc nam w identyfikacji
tych cudzoziemców,

97
00:06:51,400 --> 00:06:54,459
którzy przekroczyli granicę
z Białorusi do Polski,
ale nie mają dokumentów.

98
00:06:54,500 --> 00:06:58,879
Sporym problemem
poza zabezpieczeniem granicy
są kurierzy,

99
00:06:58,920 --> 00:07:04,099
których brawura naraża życie
nie tylko imigrantów,
ale i postronnych osób.

100
00:07:04,140 --> 00:07:06,219
Okazało się,
że w bagażniku tego samochodu,

101
00:07:06,260 --> 00:07:08,919
który został zatrzymany
przez policjantów,

102
00:07:08,960 --> 00:07:14,199
jest więziony obywatel Syrii,
który nielegalnie przebywał
na terenie naszego kraju.

103
00:07:14,240 --> 00:07:18,139
Z powietrza od kilku tygodni
granicę patrolują w dzień i w nocy
nowoczesne samoloty obserwacyjne.

104
00:07:18,180 --> 00:07:21,899
To między innymi dzięki nim
udało się ustalić,

105
00:07:21,940 --> 00:07:26,399
jak białoruskie służby
koordynują każdą próbę szturmu.

106
00:07:26,560 --> 00:07:30,639
Białoruskie służby
organizowały nas w grupy,

107
00:07:30,680 --> 00:07:34,519
którymi później kierowali, mówili,
gdzie możemy zaatakować granicę,

108
00:07:34,560 --> 00:07:36,779
którędy możemy
spróbować ją przekroczyć,

109
00:07:36,820 --> 00:07:39,499
każdą grupę kierowali
w odpowiednie miejsce.

110
00:07:39,540 --> 00:07:42,639
Wsparcie polskich służb
oferują kolejne kraje.

111
00:07:42,680 --> 00:07:45,599
Na granicy stacjonują już
wojska estońskie i brytyjskie,

112
00:07:45,640 --> 00:07:49,099
jeszcze w grudniu
swój kontyngent wyślą Czesi.

113
00:07:53,460 --> 00:07:55,699
"Byliśmy terroryzowani
przez białoruskie służby"

114
00:07:55,740 --> 00:07:59,459
- mówią migranci,
którzy wrócili do domów
z polsko-białoruskiej granicy.

115
00:07:59,500 --> 00:08:01,359
Wrócili dopiero wtedy,
gdy pozwolili im na to Białorusini.

116
00:08:01,400 --> 00:08:03,459
Wcześniej przez wiele dni
musieli koczować w lesie.

117
00:08:03,500 --> 00:08:05,559
W Irbilu, stolicy irackiego
Kurdystanu, jest Marcin Tulicki.

118
00:08:05,600 --> 00:08:07,739
Powiedz, czy migranci
zdają sobie sprawę z tego,

119
00:08:07,780 --> 00:08:10,359
że byli i są jedynie narzędziem
w rękach Łukaszenki?

120
00:08:20,960 --> 00:08:22,939
Oni o polityce nie chcą rozmawiać,

121
00:08:22,980 --> 00:08:26,519
ale wiedzą, że zostali oszukani.

122
00:08:26,560 --> 00:08:29,979
Miało być proste dotarcie do Unii,

123
00:08:30,020 --> 00:08:32,639
do Polski, do Niemiec.

124
00:08:32,680 --> 00:08:38,519
Było bicie i odcinanie drogi ucieczki
przez białoruskie służby.

125
00:08:38,560 --> 00:08:41,899
Niektórych wypuszczono dopiero,
gdy byli na skraju wyczerpania.

126
00:08:41,940 --> 00:08:43,219
Namówiliśmy tych ludzi na rozmowę.

127
00:08:43,260 --> 00:08:44,799
Filmy i zdjęcia
z białoruskiego lasu.

128
00:08:44,840 --> 00:08:46,179
I z lotniska w Mińsku.

129
00:08:46,220 --> 00:08:47,979
Białoruska wiza w paszporcie.

130
00:08:48,020 --> 00:08:50,919
Do tego także
- a raczej przede wszystkim -
dramatyczne przeżycia i wspomnienia.

131
00:08:50,960 --> 00:08:54,839
Rozmawiamy z Kurdami,
którzy kilkanaście dni spędzili
na Białorusi.

132
00:08:54,880 --> 00:08:58,019
Na granicy, próbując
nielegalnie dostać się do Polski.

133
00:08:58,060 --> 00:09:00,239
To, powiedzmy, Ahmed i Fadi.

134
00:09:00,280 --> 00:09:03,759
Nie chcą pokazywać twarzy ze strachu
przed białoruskimi służbami.

135
00:09:05,160 --> 00:09:07,159
Dogadaliśmy się z przemytnikami.

136
00:09:07,200 --> 00:09:09,479
Z Mińska samochodem zawieźli nas
na granicę.

137
00:09:09,520 --> 00:09:13,439
Ale potem okazało się,
że oni mają jakieś układy
z białoruską milicją i wojskiem.

138
00:09:13,480 --> 00:09:16,879
Dostarczyli nas na granicę
i już tam zostaliśmy.

139
00:09:17,520 --> 00:09:21,599
Bez drogi powrotu.
O to też zadbali Białorusini.

140
00:09:22,020 --> 00:09:24,999
Polska policja
nie przepuszczała przez granicę,

141
00:09:25,040 --> 00:09:27,859
a białoruska
nie pozwalała się cofnąć.

142
00:09:28,500 --> 00:09:32,299
Gdy zdarzyła się taka szansa
i zobaczyłeś, że policja zniknęła,

143
00:09:32,340 --> 00:09:35,339
mogłeś się przedostać przez ogrodzenie
i uciec.

144
00:09:35,380 --> 00:09:38,179
To była jedyna droga powrotna.

145
00:09:38,380 --> 00:09:42,279
Trzeba było czekać
na odpowiedni moment,
żeby uciec z białoruskiego lasu.

146
00:09:42,320 --> 00:09:47,459
Ale nawet gdy ta chwila nadeszła,
białoruskie służby
już wcześniej zrobiły wszystko,

147
00:09:47,500 --> 00:09:52,139
żeby powrót z granicy z Polską
utrudnić do maksimum.

148
00:09:52,400 --> 00:09:55,439
Bili nas kijami.
Po plecach i po twarzy.

149
00:09:55,480 --> 00:09:57,019
Mieliśmy siniaki na twarzy.

150
00:09:57,060 --> 00:09:59,279
Potem ukradli nam pieniądze,
zniszczyli karty SIM,

151
00:09:59,320 --> 00:10:02,059
zniszczyli powerbanki,
zabrali wszystkie pieniądze.

152
00:10:02,100 --> 00:10:06,319
Nie mogliśmy ani do nikogo zadzwonić,
ani nie mieliśmy pieniędzy,
żeby się stamtąd wydostać.

153
00:10:06,360 --> 00:10:09,679
Białoruska policja nie chciała,
abyśmy wrócili na Białoruś.

154
00:10:09,720 --> 00:10:12,259
Mogliśmy iść tylko przed siebie.

155
00:10:12,940 --> 00:10:15,039
Do granicy z Polską.

156
00:10:15,760 --> 00:10:19,219
Co działo się w tym miejscu
- dobrze wiadomo.

157
00:10:19,260 --> 00:10:23,739
To już jak na dłoni widać
na zdjęciach, które oglądamy
od wielu tygodni.

158
00:10:24,440 --> 00:10:27,619
Była tylko jedna albo dwie drogi
powrotne do Mińska.

159
00:10:27,660 --> 00:10:29,719
Pierwsza była przez ogrodzenie,

160
00:10:29,760 --> 00:10:31,819
jeżeli udało ci się
zrobić w nim dziurę,

161
00:10:31,860 --> 00:10:33,999
ale pod warunkiem,
że tam nikogo nie było.

162
00:10:34,040 --> 00:10:36,279
Drugim sposobem
było zapłacenie przemytnikowi,

163
00:10:36,320 --> 00:10:38,759
który mógł w jakiś sposób
cię stamtąd zabrać.

164
00:10:38,800 --> 00:10:42,339
I jeszcze trzecia opcja:
trzeba było zapłacić
białoruskiej policji.

165
00:10:42,600 --> 00:10:45,539
Ahmed i Fadi na granicy spędzili
17 dni.

166
00:10:45,580 --> 00:10:48,659
Udało im się wrócić
do irackiego Kurdystanu.

167
00:10:48,700 --> 00:10:52,839
Białoruskie służby na sam koniec
postanowiły jeszcze na nich zarobić.

168
00:10:53,200 --> 00:10:58,199
400 dolarów za tylko jedną minutę
na przedostanie się przez ogrodzenie.

169
00:10:58,240 --> 00:11:00,099
Tylko jeden metr.

170
00:11:00,360 --> 00:11:02,539
Jeden metr do wyjścia z pułapki.

171
00:11:02,580 --> 00:11:07,119
W którą wpadli
wykorzystani do wojny hybrydowej
przez białoruski reżim.

172
00:11:25,480 --> 00:11:27,779
Oglądają państwo
główne wydanie Wiadomości.

173
00:11:27,820 --> 00:11:30,519
Długa lista afer ludzi Donalda Tuska.

174
00:11:31,960 --> 00:11:34,739
Mamy blisko 25 tys. nowych przypadków
zakażenia koronawirusem w Polsce.

175
00:11:34,780 --> 00:11:37,239
Z powodu COVID-19 zmarło 571 osób.

176
00:11:37,280 --> 00:11:40,759
Zdecydowana większość ofiar
i pacjentów w szpitalach
to osoby niezaszczepione.

177
00:11:40,800 --> 00:11:44,119
Ministerstwo Zdrowia
rozpoczyna akcję szczepień dzieci
poniżej 12. roku życia.

178
00:11:44,160 --> 00:11:46,979
13 grudnia dotrą do Polski
pierwsze dostawy szczepień,

179
00:11:47,020 --> 00:11:50,239
te szczepienia będą dystrybuowane

180
00:11:50,280 --> 00:11:56,519
i od 16 grudnia będziemy chcieli
rozpocząć akcję szczepień dzieci.

181
00:11:56,980 --> 00:12:01,079
Zapisy na szczepienia
będą odbywały się podobnie
jak w przypadku dorosłych,

182
00:12:01,120 --> 00:12:04,319
czyli przez infolinię
i za pośrednictwem
strony internetowej.

183
00:12:10,880 --> 00:12:13,659
Wzrost cen
jeszcze mocniej niż dotychczas
uderza w portfele Amerykanów.

184
00:12:13,700 --> 00:12:17,159
W listopadzie inflacja za oceanem
była najwyższa od 40 lat.

185
00:12:17,200 --> 00:12:19,199
Problemy z dostawami z Azji
i cenami surowców

186
00:12:19,240 --> 00:12:21,499
w podobny sposób odczuwają
Stany Zjednoczone i Europa,

187
00:12:21,540 --> 00:12:23,939
ale w Unii koszty energii
winduje polityka klimatyczna,

188
00:12:23,980 --> 00:12:26,239
co jednak nie przeszkadza
polskiej opozycji.

189
00:12:26,420 --> 00:12:28,599
W listopadzie ceny w USA
rosły najszybciej od blisko 40 lat.

190
00:12:28,640 --> 00:12:33,139
Jak wynika z najnowszych danych,
inflacja za oceanem
wyniosła 6,8% w ujęciu rocznym.

191
00:12:33,180 --> 00:12:37,159
To o ponad pół punktu procentowego
więcej niż miesiąc wcześniej.

192
00:12:37,360 --> 00:12:40,779
Skupiamy się na tym,
jak stawić czoła inflacji,

193
00:12:40,820 --> 00:12:43,959
jednocześnie utrzymujące
ożywienie gospodarcze.

194
00:12:44,000 --> 00:12:47,659
Ale muszę jasno powiedzieć,
że istnieje ryzyko
utrwalenia się inflacji,

195
00:12:47,700 --> 00:12:51,099
co byłoby wielkim problemem
dla gospodarki.

196
00:12:51,300 --> 00:12:55,879
Inflację w USA i Europie
windują braki w dostawach podzespołów
i towarów z Azji,

197
00:12:55,920 --> 00:12:58,839
a także zawrotne ceny energii
na rynkach.

198
00:12:58,880 --> 00:13:02,779
W UE dodatkowym obciążeniem
są prawa do emisji dwutlenku węgla,

199
00:13:02,820 --> 00:13:06,499
które od dwóch lat
są przedmiotem spekulacji giełdowych.

200
00:13:06,540 --> 00:13:08,899
Europejczykom grozi
ubóstwo energetyczne,

201
00:13:08,940 --> 00:13:13,159
bo ludzi nie będzie fizycznie
stać na to,
żeby zakupić taką ilość energii,

202
00:13:13,200 --> 00:13:16,519
żeby oświetlić, ogrzać swoje domy.

203
00:13:16,560 --> 00:13:20,079
A przecież nie taki był
deklarowany cel wprowadzenia praw
do emisji dwutlenku węgla.

204
00:13:20,120 --> 00:13:21,799
Rzekomo chodziło o to,

205
00:13:21,840 --> 00:13:27,079
by wyrównać ceny energii
wytwarzanej z paliw kopalnych
i źródeł odnawialnych.

206
00:13:27,120 --> 00:13:29,399
Dlatego z Polski
dobiegają głosy krytyki

207
00:13:29,440 --> 00:13:32,759
wobec firmowanych
przez wiceszefa Komisji Europejskiej
Fransa Timmermansa

208
00:13:32,800 --> 00:13:37,539
planów rozszerzenia
zielonego parapodatku
na transport i budownictwo.

209
00:13:37,580 --> 00:13:40,459
Jasne. Likwidować kopalnie w Polsce,
otwierać w Niemczech,

210
00:13:55,340 --> 00:13:58,079
Sejm przyjął uchwałę,
w której wzywa Unię

211
00:13:58,120 --> 00:14:02,739
do zawieszenia systemu handlu
prawami do emisji CO2
i rozpoczęcia jego reformy.

212
00:14:03,040 --> 00:14:08,839
Przeciw byli posłowie
Koalicji Obywatelskiej, Lewicy,
Koalicji Polskiej i Polski 2050.

213
00:14:10,440 --> 00:14:14,679
Trudno o lepszy mechanizm
wspierający redukcję emisji
w sposób efektywny kosztowo.

214
00:14:14,720 --> 00:14:16,199
Czego wy bronicie?

215
00:14:16,240 --> 00:14:19,799
Bronicie transferu miliardów złotych
z polskiej gospodarki.

216
00:14:19,840 --> 00:14:23,579
Te koszty są przerzucane
na cenę energii i ciepła
dla milionów Polaków.

217
00:14:23,620 --> 00:14:27,659
Według ekspertów
to kontynuacja strategii
totalnej opozycji.

218
00:14:27,860 --> 00:14:32,459
Ta cała strategia jest kontynuowana
w myśl zasady: im gorzej, tym lepiej.

219
00:14:32,660 --> 00:14:38,779
Opozycja zawsze głosuje
przeciwko rządowi,
ale też przeciwko interesom Polski.

220
00:14:38,820 --> 00:14:43,099
Opozycja nie zdecydowała się jednak
na próbę blokowania w Sejmie
dodatku osłonowego,

221
00:14:43,140 --> 00:14:45,319
który ma rekompensować wzrost cen

222
00:14:45,360 --> 00:14:48,419
ponad połowie
gospodarstw domowych w Polsce.

223
00:14:48,460 --> 00:14:52,019
Sejm przyjął rządowy projekt
zdecydowaną większością głosów.

224
00:14:52,060 --> 00:14:57,019
400 złotych dla jednoosobowego
gospodarstwa domowego,

225
00:14:57,060 --> 00:15:04,179
czyli dla osoby,
która mieszka samotnie
i ma dochód do 2100 zł brutto.

226
00:15:04,360 --> 00:15:09,899
W pozostałych progach
limit dochodu to 1500 zł na osobę.

227
00:15:09,940 --> 00:15:12,799
W trakcie prac w Sejmie
podwyższono wysokość
dodatku osłonowego

228
00:15:12,840 --> 00:15:14,999
dla Polaków
ogrzewających domy węglem.

229
00:15:15,040 --> 00:15:17,859
To efekt poprawki
złożonej przez PiS.

230
00:15:20,440 --> 00:15:23,099
Teraz najnowszy sondaż poparcia
partii i ugrupowań politycznych.

231
00:15:23,140 --> 00:15:26,839
Badanie przeprowadziła
pracownia Social Changes
dla portalu wPolityce.pl.

232
00:15:26,880 --> 00:15:28,839
Oto szczegóły.

233
00:15:29,320 --> 00:15:31,579
Zdecydowanym liderem
jest Zjednoczona Prawica,

234
00:15:31,620 --> 00:15:34,279
na którą głos chce oddać
aż 38% badanych.

235
00:15:34,320 --> 00:15:38,679
Na 2. miejscu Koalicja Obywatelska
z poparciem aż o 14 punktów
procentowych mniejszym.

236
00:15:38,720 --> 00:15:42,539
Na trzeciej pozycji
Polska 2050 Szymona Hołowni,
którą wskazało 13% ankietowanych.

237
00:15:42,580 --> 00:15:48,219
W Sejmie znalazłaby się również
Konfederacja z 9-procentowym poparciem

238
00:15:48,260 --> 00:15:50,599
oraz Lewica - tutaj również 9%.

239
00:15:50,640 --> 00:15:53,839
Pozostałe partie, w tym PSL,
poniżej progu wyborczego.

240
00:16:00,220 --> 00:16:02,939
Prokuratura chce wystąpić
z wnioskiem o areszt
dla Romana Giertycha,

241
00:16:02,980 --> 00:16:05,359
jeśli ten kolejny raz
nie stawi się przed śledczymi.

242
00:16:05,400 --> 00:16:07,619
Giertych ignoruje
wezwania prokuratury,

243
00:16:07,660 --> 00:16:09,639
a jego rodzina twierdzi, że nie wie,
gdzie przebywa,

244
00:16:09,680 --> 00:16:12,599
choć mecenas bryluje
w telewizji TVN oraz Internecie.

245
00:16:12,640 --> 00:16:14,879
Roman Giertych
został wezwany do prokuratury

246
00:16:14,920 --> 00:16:18,979
w związku ze śledztwem
dotyczącym wyprowadzenia pieniędzy
ze spółki giełdowej.

247
00:16:19,020 --> 00:16:21,919
Jeśli kolejny raz
nie stawi się przed śledczymi,

248
00:16:21,960 --> 00:16:26,359
prokuratura zamierza wystąpić
o tymczasowe aresztowanie.

249
00:16:33,620 --> 00:16:36,599
Giertych nie stawia się
na wezwania prokuratury.

250
00:16:36,640 --> 00:16:40,399
Jego żona i współpracownicy twierdzą,
że nie wiedzą, gdzie przebywa.

251
00:16:40,440 --> 00:16:47,059
Ale w tym samym czasie
Giertych występuje w mediach
oraz publikuje wpisy w Internecie.

252
00:16:47,260 --> 00:16:49,679
Nowy tydzień - nowa afera.

253
00:16:49,720 --> 00:16:55,159
Dlatego prokuratura podejrzewa,
że mecenas ukrywa się
przed wymiarem sprawiedliwości.

254
00:16:56,940 --> 00:16:59,819
Giertych to zaufany adwokat ludzi
związanych z PO.

255
00:16:59,860 --> 00:17:07,979
Reprezentował m.in. Donalda Tuska
oraz jego syna przed komisją śledczą,
która badała aferę Amber Gold.

256
00:17:08,220 --> 00:17:11,259
Razem z ojcem wiedzieliśmy,
że to jest lipa.

257
00:17:11,460 --> 00:17:14,199
Giertych bronił też
Stanisława Gawłowskiego

258
00:17:14,240 --> 00:17:16,939
- jednego z najważniejszych
polityków PO,

259
00:17:16,980 --> 00:17:20,479
byłego sekretarza generalnego
tej partii.

260
00:17:20,520 --> 00:17:23,419
Prokuratura przedstawiła Gawłowskiemu
sześć zarzutów,

261
00:17:23,460 --> 00:17:27,259
m.in. przyjmowania
korzyści majątkowych
- kilkuset tysięcy złotych

262
00:17:27,300 --> 00:17:29,539
czy apartamentu w Chorwacji.

263
00:17:30,880 --> 00:17:33,259
Pan poseł odniósł się
do wszystkich zarzutów,
które zostały przedstawione,

264
00:17:33,300 --> 00:17:35,819
oczywiście nie przyznał się
do żadnego przestępstwa.

265
00:17:36,020 --> 00:17:39,079
Proces dotyczący
tzw. afery melioracyjnej
trwa już prawie dwa lata.

266
00:17:39,260 --> 00:17:41,599
Ta sprawa ma charakter
tylko i wyłącznie polityczny.

267
00:17:41,640 --> 00:17:44,599
Gawłowski mówił tak za każdym razem,
przy wszystkich zarzutach.

268
00:17:44,640 --> 00:17:48,859
Podobnie robią inni politycy PO
i wzajemnie się bronią.

269
00:17:48,900 --> 00:17:52,799
Ta sprawa ma charakter
tylko i wyłącznie polityczny.

270
00:17:53,000 --> 00:17:58,819
Sławomir Neumann
to inny prominentny polityk PO
z prokuratorskimi zarzutami.

271
00:18:14,540 --> 00:18:18,379
A to inny przypadek
- Prokuratura Okręgowa w Warszawie
skierowala właśnie wniosek

272
00:18:18,420 --> 00:18:24,119
przeciwko byłemu politykowi PO
i burmistrzowi
stołecznej dzielnicy Włochy.

273
00:18:24,160 --> 00:18:30,199
Artur W. został przyłapany
na gorącym uczynku
przyjęcia 200 tys. zł łapówki.

274
00:18:30,700 --> 00:18:33,479
Platforma nie chce się przyznać
do tego,

275
00:18:33,520 --> 00:18:37,299
że w jej szeregach
zasiadają ludzie z zarzutami.

276
00:18:37,340 --> 00:18:43,859
Mało tego, broni ich
i to wygląda na takie typowe
mafijne korupcyjne układy.

277
00:18:44,060 --> 00:18:47,239
Najpoważniejsze prokuratorskie zarzuty
jak do tej pory

278
00:18:47,280 --> 00:18:51,579
ma przez lata
najbliższy współpracownik
Donalda Tuska - Sławomir Nowak,

279
00:18:51,620 --> 00:18:54,359
oskarżony o kierowanie
grupą przestępczą

280
00:18:54,400 --> 00:18:57,099
i przyjmowanie
wielomilionowych łapówek.

281
00:18:57,300 --> 00:19:00,119
Tej sprawy Tusk nie chce komentować.

282
00:19:00,380 --> 00:19:03,939
Działania Donalda Tuska,
jeżeli chodzi o przewodniczącego PO,

283
00:19:03,980 --> 00:19:09,199
wzbudzają rozczarowanie,
i to wśród elektoratu PO.

284
00:19:10,260 --> 00:19:13,799
Jest pod pewną presją, pręgierzem.

285
00:19:13,840 --> 00:19:17,119
Widocznie uznał, że należy
się nie przyznawać do niczego.

286
00:19:17,680 --> 00:19:20,599
Jeszcze inną strategię
przyjął Tomasz Grodzki z PO,

287
00:19:20,640 --> 00:19:24,899
któremu prokuratura
chce postawić zarzuty
przyjmowania łapówek.

288
00:19:24,940 --> 00:19:27,279
Ale marszałka Senatu chroni immunitet,

289
00:19:27,320 --> 00:19:31,819
a Grodzki nie poddał pod głosowanie
wniosku prokuratury o jego uchylenie.

290
00:19:35,980 --> 00:19:39,119
Handel wpływami, konflikt interesów
i poważnie nieprawidłowości.

291
00:19:39,160 --> 00:19:42,719
Tak francuscy dziennikarze
opisują skandal,

292
00:19:42,760 --> 00:19:45,739
który wstrząsnął
strukturami Unii Europejskiej.

293
00:19:45,780 --> 00:19:48,759
Chodzi nie tylko o znanych
i wysokich rangą
brukselskich urzędników,

294
00:19:48,800 --> 00:19:50,519
ale także sędziów TSUE.

295
00:19:50,560 --> 00:19:53,319
Wielu z nich ma powiązania
z Europejską Partią Ludową,

296
00:19:53,360 --> 00:19:55,519
której Donald Tusk
jest przewodniczącym.

297
00:19:56,440 --> 00:20:01,259
Polityczny układ. Handel wpływami.
Poważne nieprawidłowości finansowe.

298
00:20:01,300 --> 00:20:05,639
Tak francuscy dziennikarze
mówią o skandalu
na szczytach unijnej władzy.

299
00:20:05,820 --> 00:20:10,119
Odkryłem całą sieć wpływów,
konfliktów interesów,
przekazywania wpływów,

300
00:20:10,160 --> 00:20:14,379
w które zamieszany jest
członek Komisji Europejskiej
Johannes Hahn,

301
00:20:14,420 --> 00:20:17,119
odpowiadający za budżet
i administrację,

302
00:20:17,160 --> 00:20:20,219
ale także sędziowie
Trybunału Sprawiedliwości UE.

303
00:20:20,260 --> 00:20:24,199
To stanowi ogromny problem
etyczno-moralny
dla tych instytucji.

304
00:20:24,380 --> 00:20:27,419
Ustalenia szokują,
bulwersują i porażają.

305
00:20:27,460 --> 00:20:32,499
Wielu zamieszanych polityków
i sędziów ma powiązania
z Europejską Partią Ludową.

306
00:20:32,720 --> 00:20:33,579
Fur Deutschland.

307
00:20:33,780 --> 00:20:36,959
...której Donald Tusk
jest przewodniczącym.

308
00:20:37,160 --> 00:20:40,159
Układ, który rządził
od pewnego czasu Unią Europejską,

309
00:20:40,200 --> 00:20:42,559
Komisją Europejską,
instytucjami sprawiedliwości,

310
00:20:42,600 --> 00:20:45,459
potrzebował ludzi,
którzy potrafią zamykać oczy

311
00:20:45,500 --> 00:20:48,799
i którzy potrafią tolerować
tego typu zło.

312
00:20:48,840 --> 00:20:52,079
Donald Tusk miał opinię człowieka,
z którym można się dogadać.

313
00:20:52,280 --> 00:20:56,939
Donald Tusk w sprawie skandalu
i gigantycznych nieprawidłowości
konsekwentnie milczy.

314
00:20:56,980 --> 00:21:03,659
Próba kontaktu telefonicznego
z jego współpracownikami
również spełzła na niczym.

315
00:21:10,780 --> 00:21:13,539
Nasze pytania mailem
wysyłaliśmy już trzykrotnie.

316
00:21:13,580 --> 00:21:16,439
Nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi.

317
00:21:17,100 --> 00:21:21,079
Jak przewodniczący Donald Tusk
zareagował na szokujące publikacje
francuskiego dziennika Liberation?

318
00:21:26,240 --> 00:21:28,619
Handel wpływami,
wątpliwość dotycząca tego,

319
00:21:28,660 --> 00:21:31,299
czy nie ustawia się,
mówiąc wprost, wyroków

320
00:21:31,340 --> 00:21:33,919
chociażby w Trybunale Sprawiedliwości
Unii Europejskiej,

321
00:21:33,960 --> 00:21:35,799
to jest bardzo poważna sprawa.

322
00:21:36,360 --> 00:21:38,879
Okazało się,
że Sędzia Rosario Silva de Lapuerta,

323
00:21:38,920 --> 00:21:42,539
która jednoosobowo nakazała Polsce
zamknąć kopalnie w Turowie

324
00:21:42,580 --> 00:21:45,499
i nałożyła na Polaków
pół miliona Euro kary dziennie,

325
00:21:45,540 --> 00:21:51,359
jest jednocześnie córką polityka
i siostrzenicą
skarbnika partii Donalda Tuska.

326
00:21:51,560 --> 00:21:55,659
Jednocześnie sama hojnie
wpłacała pieniądze na konto partii.

327
00:21:56,420 --> 00:22:01,699
Gdy TSUE mówi Polsce, w jaki sposób
powinna zorganizować
swój system sądownictwa,

328
00:22:01,740 --> 00:22:05,379
sam powinien być wolny
od wszelkich podejrzeń.

329
00:22:05,420 --> 00:22:10,019
Tymczasem moje śledztwo
- a w przyszłości planuję kolejne
- wykazało, że tak nie jest.

330
00:22:10,220 --> 00:22:15,779
TSUE jest niemalże czarną dziurą
europejskiej demokracji.

331
00:22:15,940 --> 00:22:18,699
W sprawie tej brutalnej hipokryzji
na wniosek Polski

332
00:22:18,740 --> 00:22:23,379
złożony podczas posiedzenia
Rady Unii Europejskiej
grupującej ministrów sprawiedliwości

333
00:22:23,420 --> 00:22:27,599
ma zostać przygotowane
obszerne sprawozdanie wyjaśniające.

334
00:22:27,640 --> 00:22:31,599
Nowe doniesienia dotyczące udziału
w różnych wątpliwych
spotkaniach towarzyskich

335
00:22:31,640 --> 00:22:34,659
z udziałem lobbystów czy polityków
Europejskiej Partii Ludowej,
sędziów TSUE,

336
00:22:34,860 --> 00:22:38,219
w tym samego prezesa
tego trybunału,

337
00:22:38,260 --> 00:22:42,399
budzi wątpliwości, czy nie dochodzi
do pewnych naruszeń prawa.

338
00:22:42,440 --> 00:22:45,059
Jak wynika z doniesień
francuskiego dziennika,

339
00:22:45,100 --> 00:22:47,579
to ludzie z koneksjami
w partii Donalda Tuska

340
00:22:47,620 --> 00:22:51,299
mieli tworzyć polityczny układ
i czerpać z niego korzyści.

341
00:23:01,960 --> 00:23:05,259
Jest akt oskarżenia
w sprawie morderstwa Pawła Adamowicza.

342
00:23:05,300 --> 00:23:09,599
Stefanowi W.,
który zamordował prezydenta Gdańska,
śledczy przedstawili dwa zarzuty.

343
00:23:10,640 --> 00:23:14,019
Stefanowi W. postawiono zarzuty
popełnienie 2 przestępstw.

344
00:23:14,060 --> 00:23:20,039
Pierwsze dotyczy dokonania zabójstwa
w zamiarze bezpośrednim
prezydenta Pawła Adamowicza,

345
00:23:20,080 --> 00:23:23,439
z motywacji zasługującej
na szczególne potępienie.

346
00:23:23,640 --> 00:23:28,539
Drugi dotyczy
zmuszania groźbą innej osoby
do określonego zachowania.

347
00:23:28,740 --> 00:23:30,439
Trwa również proces 7 osób,

348
00:23:30,480 --> 00:23:34,259
które brały udział w organizacji
i zabezpieczeniu koncertu
Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

349
00:23:34,300 --> 00:23:35,919
w styczniu 2019 roku w Gdańsku.

350
00:23:35,960 --> 00:23:38,839
To podczas tej imprezy
na scenę wtargnął Stefan W.

351
00:23:38,880 --> 00:23:41,559
i śmiertelnie ugodził nożem
prezydenta Gdańska.

352
00:23:41,600 --> 00:23:43,599
Jak mówił Stefan W.,
miała to być zemsta

353
00:23:43,640 --> 00:23:48,219
za niesłuszne jego zdaniem
umieszczenie go w więzieniu
za popełnione wcześniej przestępstwo.

354
00:23:51,760 --> 00:23:55,699
Adam Michnik wyznał miłość
Wojciechowi Jaruzelskiemu.

355
00:23:56,580 --> 00:23:59,279
To m.in. widzimy
na nieopublikowanych dotychczas
taśmach

356
00:23:59,320 --> 00:24:01,719
ujawnionych w "Magazynie śledczym
Anity Gargas".

357
00:24:01,760 --> 00:24:04,459
Spotkanie redaktora naczelnego
"Gazety Wyborczej"

358
00:24:04,500 --> 00:24:07,879
z człowiekiem odpowiedzialnym
za wprowadzenie stanu wojennego

359
00:24:07,920 --> 00:24:10,639
odbyło się w nocy
z 12 na 13 grudnia 2001 roku,

360
00:24:10,680 --> 00:24:12,899
rzucając światło
na historię powstawania III RP.

361
00:24:13,100 --> 00:24:15,299
Ja musiałem to pokazać jednak,
że ktoś ciebie kocha!

362
00:24:15,340 --> 00:24:18,259
2001 rok. 20. rocznica
wprowadzenia stanu wojennego.

363
00:24:18,300 --> 00:24:20,819
Gdy jak co roku
przed domem Jaruzelskiego
zebrali się Polacy,

364
00:24:20,860 --> 00:24:24,359
domagając się pociągnięcia
do odpowiedzialności karnej
komunistycznego zbrodniarza,

365
00:24:24,400 --> 00:24:27,139
wewnątrz trwało
towarzyskie spotkanie Jaruzelskiego
z Adamem Michnikiem.

366
00:24:27,180 --> 00:24:28,919
Adam, jesteś głodny?

367
00:24:28,960 --> 00:24:31,499
Niech Bóg broni.
Jestem głodny generała.

368
00:24:31,700 --> 00:24:35,239
Mieniący się
opozycyjnym w PRL-u życiorysem
redaktor naczelny "Gazety Wyborczej"

369
00:24:35,280 --> 00:24:38,999
wielokrotnie podczas spotkania
wychwalał komunistycznego dyktatora.

370
00:24:39,340 --> 00:24:42,499
Generał Jaruzelski
jest polskim patriotą.

371
00:24:42,540 --> 00:24:45,819
Zajmować się relacją
między Michnikiem a Jaruzelskim

372
00:24:45,860 --> 00:24:48,659
to jest zajmować się
najnowszą historią Polski.

373
00:24:48,700 --> 00:24:53,539
To spotkanie doskonale ilustruje
zblatowanie komunistów
z częścią antykomunistycznej opozycji.

374
00:24:53,580 --> 00:24:55,899
Polacy dowiedzieli się
o tym egzotycznym mariażu

375
00:24:55,940 --> 00:24:59,479
po opublikowaniu tego nagrania
z 13 grudnia 1991 roku.

376
00:25:02,280 --> 00:25:05,179
W trakcie radiowej debaty
w 10. rocznicę wprowadzenia
stanu wojennego

377
00:25:05,220 --> 00:25:07,659
Adam Michnik oraz Jerzy Urban
udawali, że się spierają,

378
00:25:07,700 --> 00:25:10,319
ale po zakończeniu audycji
dziennikarzom udało się nagrać,

379
00:25:10,360 --> 00:25:14,319
jak razem z prowadzącą audycję
Moniką Olejnik
wsiadają do jednego samochodu.

380
00:25:22,620 --> 00:25:24,959
A może pan powiedzieć,
o czym pan rozmawiał
z panem Adamem Michnikiem?

381
00:26:00,760 --> 00:26:03,239
Jaruzelski dorosłe życie
podporządkował służbie Moskwie.

382
00:26:03,280 --> 00:26:06,259
W latach 40.
jako agent Informacji Wojskowej

383
00:26:06,300 --> 00:26:08,879
odpowiedzialnej za masowe represje
na żołnierzach wyklętych,

384
00:26:08,920 --> 00:26:12,499
w 1970 roku był jednym z dowódców
tłumiących protesty robotników
na Wybrzeżu,

385
00:26:12,540 --> 00:26:15,639
gdzie zginęło 40 osób,
ponad tysiąc zostało rannych.

386
00:26:15,800 --> 00:26:18,339
To jest facet! To jest polski facet!

387
00:26:18,800 --> 00:26:23,599
W 1968 roku, służąc Rosjanom,
wyprowadził czołgi,
które krwawo stłumiły praską wiosnę.

388
00:26:23,640 --> 00:26:27,239
W tym samym roku wsparł aktywnie
antysemickie czystki,

389
00:26:27,280 --> 00:26:30,519
usuwając i degradując
oficerów żydowskiego pochodzenia.

390
00:26:30,720 --> 00:26:33,899
Polacy, ludzie Solidarności,
chcieli go jednak rozliczyć
w pierwszej kolejności

391
00:26:33,940 --> 00:26:36,059
za wprowadzenie stanu wojennego,

392
00:26:36,100 --> 00:26:38,259
co zaprzepaściło
na początku lat 80.

393
00:26:38,300 --> 00:26:41,399
szansę wyzwolenia Polski
spod sowieckiej okupacji.

394
00:26:41,440 --> 00:26:45,699
Była to bezwzględna
władza komunistyczna, wojskowa junta,

395
00:26:45,740 --> 00:26:50,739
która nie mogła znieść
wolnościowych aspiracji Polaków.

396
00:26:51,120 --> 00:26:52,939
Dlatego takie sceny czułości...

397
00:26:52,980 --> 00:26:57,379
Ja go kocham, ja go kocham,
ja nic nie poradzę.

398
00:26:57,580 --> 00:27:01,499
Tylko miłość z wzajemnością
ma przyszłość.

399
00:27:02,240 --> 00:27:06,299
...do dziś budzą obrzydzenie
antykomunistycznych działaczy.

400
00:27:06,460 --> 00:27:12,979
W stosunku do kata Polski,
do zdrajcy, do sowieckiego zaprzańca,

401
00:27:13,020 --> 00:27:17,159
to było coś zupełnie niesamowitego.

402
00:27:17,360 --> 00:27:21,379
Bratanie się z komunistami
już na początku lat 90.
było ostro krytykowane.

403
00:27:21,580 --> 00:27:26,699
Nie da się budować
nowego ustroju ekonomicznego
i politycznego Polski

404
00:27:26,740 --> 00:27:30,639
na układzie społecznym
stworzonym przez komunistów.

405
00:27:30,680 --> 00:27:32,219
Wy to proponujecie.

406
00:27:32,260 --> 00:27:33,559
Nieprawda.

407
00:27:33,600 --> 00:27:35,059
Wy to proponujecie.

408
00:27:35,100 --> 00:27:38,099
Po latach okazało się,
że komuniści trzymali w garści
wielu liderów opozycji

409
00:27:38,140 --> 00:27:39,939
z Lechem Wałęsą na czele.

410
00:27:39,980 --> 00:27:42,019
Szef komunistycznej bezpieki
Czesław Kiszczak

411
00:27:42,060 --> 00:27:46,699
trzymał w domu teczkę współpracownika
Służby Bezpieczeństwa "Bolka",
którym okazał się Wałęsa.

412
00:27:57,000 --> 00:28:01,979
Bez ciebie nic by nie było.

413
00:28:02,020 --> 00:28:04,799
Tylko ty i Wałęsa
mogliście zmienić bieg historii.

414
00:28:04,840 --> 00:28:05,799
I to zrobiliście.

415
00:28:05,840 --> 00:28:10,539
Ten sojusz pozwolił komunistom
nie tylko przejść suchą stopą
przez przemiany ustrojowe...

416
00:28:13,940 --> 00:28:16,119
...ale także dobrze urządzić się
w III RP.

417
00:28:16,160 --> 00:28:18,839
Splecenie tych dwóch, wydawałoby się,
zupełnie różnych środowisk

418
00:28:18,880 --> 00:28:22,439
widać było także
po śmierci Jaruzelskiego, podczas
jego pogrzebu.

419
00:28:23,560 --> 00:28:27,259
Żegnam dzisiaj prezydenta
czasów przełomu ustrojowego w Polsce.

420
00:28:27,300 --> 00:28:31,799
Pomimo kilku procesów w wolnej Polsce
nie udało się skazać Jaruzelskiego
za komunistyczne zbrodnie.

421
00:28:31,840 --> 00:28:34,799
Zdaniem komentatorów tak w praktyce
działał parasol ochronny

422
00:28:34,840 --> 00:28:37,219
rozciągnięty przez część
działaczy opozycji,

423
00:28:37,260 --> 00:28:41,579
którzy w III RP
dzięki wsparciu komunistów
zdobyli ogromną władzę i wpływy.

424
00:28:57,400 --> 00:29:01,559
To prawdziwe dzieła sztuki,
które w wyjątkowy sposób ukazują
Boże Narodzenie.

425
00:29:02,120 --> 00:29:05,579
Szopki krakowskie i ich twórcy
i w tym roku pokazali,
że czują piękno świąt.

426
00:29:05,780 --> 00:29:07,939
Każda z nich
to niezwykłe przedstawienie.

427
00:29:07,980 --> 00:29:12,599
Oprócz tych tradycyjnych
są szopki na herbacianej łyżeczce
czy w krakowskim obwarzanku.

428
00:29:12,640 --> 00:29:16,839
A zdarza się,
że obok postaci biblijnych
można spotkać np. smoka wawelskiego.

429
00:29:16,880 --> 00:29:20,059
Scena Bożego Narodzenia
jako ta najważniejsza scena w szopce

430
00:29:20,100 --> 00:29:25,259
jest otoczona tą bajeczną,
fantastyczną budowlą,

431
00:29:25,300 --> 00:29:29,099
która jest oparta na krakowskich
elementach architektury.

432
00:29:29,140 --> 00:29:33,439
Państwo Markowscy od ponad 50 lat
budują i kolekcjonują szopki.

433
00:29:33,480 --> 00:29:37,759
Ta tradycyjna krakowska
musi być smukła,

434
00:29:37,800 --> 00:29:40,879
mieć nieparzystą liczbę wież
i pionową oś symetrii.

435
00:29:40,920 --> 00:29:44,439
To, co ją odróżnia
od wszystkich szopek świata, to to,

436
00:29:44,480 --> 00:29:46,859
że Rodzina Święta jest umieszczona
w bogatym pałacu,

437
00:29:46,900 --> 00:29:49,659
a więc zupełnie inaczej
niż czytamy o tym w Biblii.

438
00:29:49,700 --> 00:29:53,119
To już tradycja
w budowie szopek krakowskich,
która sięga średniowiecza.

439
00:29:53,160 --> 00:29:56,539
Od XIX wieku prezentowano je
na krakowskim Rynku Głównym.

440
00:29:56,580 --> 00:30:00,639
Pierwszy konkurs szopek
urządzono w 1937 roku.

441
00:30:00,840 --> 00:30:05,039
W każdy pierwszy czwartek grudnia
wytwórcy szopek
prezentują swoje dzieła publiczności

442
00:30:05,080 --> 00:30:08,479
pod pomnikiem Adama Mickiewicza
w Krakowie.

443
00:30:08,660 --> 00:30:12,839
Były to początkowo rodzaje stajenki
i groty z różnymi figurkami

444
00:30:12,880 --> 00:30:16,079
i tak naprawdę pierwsi
wprowadzili to franciszkanie,

445
00:30:16,120 --> 00:30:19,459
później zakony zaczęły
między sobą rywalizować.

446
00:30:19,500 --> 00:30:22,199
Dziś rywalizują szopkarze
z całego Krakowa.

447
00:30:22,240 --> 00:30:25,439
Tę szopkę w 10 miesięcy zbudował
Maciej Moszew.

448
00:30:25,480 --> 00:30:27,879
Zajął pierwsze miejsce w konkursie,
ale dla niego to nie pierwszyzna.

449
00:30:27,920 --> 00:30:30,359
To jest już mój 61. występ
i jednak 37. pierwsza nagroda.

450
00:30:30,400 --> 00:30:36,719
Jest bardzo bogata,
jak zwykle bardzo złota,

451
00:30:36,880 --> 00:30:41,779
bardzo ruchoma - ma 8 silników.

452
00:30:42,020 --> 00:30:45,899
Te najpiękniejsze szopki
z kolekcji państwa Markowskich

453
00:30:45,940 --> 00:30:50,759
można od piątku podziwiać
w pałacu Pod Blachą,
przy Zamku Królewskim w Warszawie.

454
00:30:56,060 --> 00:30:59,999