1
00:00:21,960 --> 00:00:23,999
Prawie sto wiosek w jeden dzień.

2
00:00:24,040 --> 00:00:27,119
Ginęły całe rodziny,
wierni w kościołach.

3
00:00:27,160 --> 00:00:29,199
Ziemia tonęła w morzu krwi.

4
00:00:29,240 --> 00:00:34,679
W 80. rocznicę "krwawej niedzieli"
od upamiętnienia rzezi wołyńskiej
zaczynamy "Wiadomości".

5
00:00:34,720 --> 00:00:37,039
Marta Kielczyk, dzień dobry.

6
00:00:37,080 --> 00:00:40,639
To w Narodowym Dniu
Pamięci Ofiar Ludobójstwa.

7
00:00:42,920 --> 00:00:46,039
Wraz z rodzinami wołyńskimi
wołamy o pamięć.

8
00:00:48,600 --> 00:00:53,239
To była krwawa niedziela.
80. rocznica rzezi wołyńskiej.

9
00:00:53,800 --> 00:00:56,799
Wewnątrz kościoła
czuje się obecność tych ludzi.

10
00:00:56,840 --> 00:00:58,719
Prezydent Turcji zgodził się

11
00:00:58,760 --> 00:01:03,199
przekazać jak najszybciej
do ratyfikacji
protokół akcesyjny Szwecji.

12
00:01:03,240 --> 00:01:07,119
Zielone światło dla Szwecji w NATO.
Historyczny szczyt w Wilnie.

13
00:01:07,160 --> 00:01:12,559
Ogromnie wzmacnia NATO,
zwłaszcza w naszej części Europy.

14
00:01:14,080 --> 00:01:17,159
Mistrzostwa świata ślimaków.

15
00:01:17,360 --> 00:01:19,039
Nie mam żadnej taktyki.

16
00:01:19,080 --> 00:01:23,319
Będę krzyczał jak najgłośniej
i dopingował.

17
00:01:27,000 --> 00:01:33,559
W rocznicę rzezi wołyńskiej
Sejm przyjął przez aklamację
uchwałę upamiętniającą ofiary.

18
00:01:35,440 --> 00:01:40,359
"Tamta zbrodnia była tak wyjątkowa,
że musi zyskać swoje imię,
swoje miano.

19
00:01:40,400 --> 00:01:44,159
To było ludobójstwo, to była zagłada"
- mówił dziś premier.

20
00:01:44,200 --> 00:01:49,399
Mija 80 lat od zamordowania Polaków
przez ukraińskich nacjonalistów
na Wołyniu.

21
00:01:49,440 --> 00:01:53,759
Wydarzenia te przeszły do historii
jako "krwawa niedziela".

22
00:01:55,240 --> 00:01:57,839
Msza święta
w intencji ofiar ludobójstwa.

23
00:01:57,880 --> 00:02:01,439
złożenie kwiatów
na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza

24
00:02:01,480 --> 00:02:08,039
i zapalenie zniczy pod tablicami
upamiętniającymi miejsca oporu
i samoobrony ludności polskiej.

25
00:02:08,240 --> 00:02:11,359
Tak rozpoczęły się
oficjalne uroczystości.

26
00:02:11,920 --> 00:02:15,279
Co ważne i symboliczne,
pierwszy raz wziął w nich udział

27
00:02:15,320 --> 00:02:19,679
przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy
Rusłan Stefańczuk.

28
00:02:19,720 --> 00:02:23,239
Kiedy Ukraina jest pogrążona
w tak okrutnej wojnie,

29
00:02:23,280 --> 00:02:32,839
właśnie teraz Ukraińcy powinni
najlepiej rozumieć nasz ból,
ból rodzin, które pamiętają,

30
00:02:32,880 --> 00:02:37,879
które przez lata
nie mogły mówić o Wołyniu.

31
00:02:38,360 --> 00:02:41,239
Polska od dawna upomina się
o prawdę o Wołyniu.

32
00:02:41,280 --> 00:02:47,079
O prawie 100 tysięcy Polaków
zamordowanych bestialsko
przez ukraińskich nacjonalistów.

33
00:02:47,120 --> 00:02:51,519
Wraz z rodzinami wołyńskimi
wołamy o pamięć, wołamy o uczczenie,

34
00:02:51,560 --> 00:02:58,079
wołamy o zgodę na poszukiwanie
i odnalezienie, na ekshumacje
wszystkich naszych przodków.

35
00:02:59,360 --> 00:03:01,999
W niedziele
prezydenci Polski i Ukrainy

36
00:03:02,040 --> 00:03:07,479
wspólnie w Łucku modlili się
przy symbolicznych grobach ofiar
rzezi wołyńskiej.

37
00:03:07,680 --> 00:03:12,159
Ukraińcy też dojrzewają do tego,
żeby hołd ofiarom rzezi wołyńskiej
oddawać.

38
00:03:12,360 --> 00:03:17,919
Jesteśmy też przededniu uzgodnień
w sprawie poszukiwań,
ekshumacji, godnych pochówków.

39
00:03:17,960 --> 00:03:22,399
Do tej pory strona ukraińska
odmawiała ekshumacji Polaków
na Wołyniu.

40
00:03:22,440 --> 00:03:25,279
W Hucisku, na Ukrainie,
przy ruinach kościoła,

41
00:03:25,320 --> 00:03:31,679
gdzie zamordowano Polaków w 1943 roku,
też oddano im hołd.

42
00:03:32,760 --> 00:03:38,279
Michał Morawski przyjechał
specjalnie tego dnia ze Szkocji.

43
00:03:38,320 --> 00:03:42,879
Warto chociaż być na chwilę,
na 5 minut, pomodlić się
i pomyśleć o tych osobach.

44
00:03:42,920 --> 00:03:47,799
11 i 12 lipca 1943 roku
oddziały UPA zaatakowały
około 150 polskich miejscowości.

45
00:03:47,840 --> 00:03:50,799
Mieszkało tutaj 600 osób,
nie ma tych śladów,

46
00:03:50,840 --> 00:03:55,599
a jednocześnie wewnątrz kościoła
czuje się obecność tych ludzi.

47
00:03:56,360 --> 00:04:04,439
Dziś upamiętnia ich też kwiat lnu,
który w tamtym okresie
kwitł na Wołyniu.

48
00:04:05,800 --> 00:04:11,879
Tragiczne wydarzenia opowie
powstające w Chełmie

49
00:04:12,080 --> 00:04:16,159
Centrum Prawdy i Pojednania
Muzeum Ofiar Rzezi Wołyńskiej.

50
00:04:16,200 --> 00:04:20,119
Aby ta pamięć była przekazywana
z pokolenia na pokolenie

51
00:04:20,160 --> 00:04:24,039
i żeby ta pamięć również dzisiaj
pozwoliła nam wybaczyć.

52
00:04:24,080 --> 00:04:28,799
Już dziś o 20.20 w Jedynce
dwa odcinki serialu
"Dom pod dwoma orłami",

53
00:04:28,840 --> 00:04:32,959
w których został poruszony temat
ludobójstwa na Wołyniu.

54
00:04:33,120 --> 00:04:35,799
Po serialu
film dokumentalny "Sad dziadka"

55
00:04:35,840 --> 00:04:38,919
o wędrówce młodej Polki na Wołyń,
skąd pochodzi jej rodzina.

56
00:04:38,960 --> 00:04:42,519
Z bliższej i z dalszej rodziny
zginęło prawie 30 osób.

57
00:04:42,560 --> 00:04:44,799
Teraz o Ukrainie,
szczycie NATO w Wilnie.

58
00:04:44,840 --> 00:04:47,839
Stamtąd specjalne "Wiadomości"
i Michał Adamczyk.

59
00:04:47,880 --> 00:04:49,159
Dobry wieczór.

60
00:04:49,200 --> 00:04:52,239
Szczyt NATO w Wilnie
jeszcze przed jego rozpoczęciem

61
00:04:52,280 --> 00:04:54,959
został okrzyknięty
najważniejszym wydarzeniem

62
00:04:55,000 --> 00:04:57,799
od czasu odzyskania przez Litwę
niepodległości.

63
00:04:57,840 --> 00:05:01,559
A czas, miejsce, deklaracje i decyzje,
które tu zapadają, powodują,

64
00:05:01,600 --> 00:05:04,999
że to spotkanie zapisze się również
jako jedno z najważniejszych

65
00:05:05,040 --> 00:05:08,439
w historii spotkań państw
Paktu Północnoatlantyckiego.

66
00:05:08,480 --> 00:05:11,159
Dominujący oczywisty temat
to rosyjska agresja

67
00:05:11,200 --> 00:05:13,999
i dyskusja
o dalszym wsparciu dla Ukrainy.

68
00:05:14,040 --> 00:05:17,999
Popłynął stąd także
jednoznaczny i mocny sygnał,
że NATO rośnie w siłę.

69
00:05:18,040 --> 00:05:22,079
Wkrótce powiększy się o Szwecję,
bo jest zielone światło
ze strony Turcji.

70
00:05:22,120 --> 00:05:24,279
Połączmy się z naszymi reporterami.

71
00:05:24,320 --> 00:05:27,559
W Wilnie są z nami
Maksymilian Maszenda
oraz Rafał Stańczyk,

72
00:05:27,600 --> 00:05:31,279
a mniej więcej 30 km stąd,
przy granicy z Białorusią
- Kamil Trzaska.

73
00:05:31,320 --> 00:05:34,879
Zacznijmy od obrad, którym od rana
przygląda się Maksymilian.

74
00:05:34,920 --> 00:05:38,359
Kiedy Szwecja
formalnie stanie członkiem NATO?

75
00:05:46,520 --> 00:05:50,119
Jeśli wszystko pójdzie
zgodnie z planem,

76
00:05:50,160 --> 00:06:01,279
to może być kwestia
kilku tygodni.

77
00:06:01,320 --> 00:06:04,719
Prezydent Turcji mówi,
że cały proces będzie przebiegał
błyskawicznie.

78
00:06:04,760 --> 00:06:05,719
On tego przypilnuje.

79
00:06:05,760 --> 00:06:08,159
To przełomowa decyzja.

80
00:06:08,200 --> 00:06:10,359
Takich decyzji tutaj w Wilnie
jest więcej.

81
00:06:10,400 --> 00:06:12,559
Dotyczą one nowej strategii obronnej
NATO.

82
00:06:12,600 --> 00:06:14,359
Wzmacnianie wschodniej flanki NATO.

83
00:06:14,400 --> 00:06:16,199
Zwiększenia wydatków na obronność.

84
00:06:16,240 --> 00:06:24,559
Tutaj w Wilnie na szczycie
jest prezydent Andrzej Duda,

85
00:06:24,600 --> 00:06:27,919
który prowadzi rozmowy
w szerokim gronie oraz dwustronne.

86
00:06:27,960 --> 00:06:29,279
Szwecja w NATO.

87
00:06:29,320 --> 00:06:33,839
Kolejny kraj,
który dołączy do najpotężniejszego
sojuszu wojskowego na świecie.

88
00:06:33,880 --> 00:06:38,799
Jej akcesję wstrzymywała Turcja,
ale tuż przed rozpoczęciem szczytu
doszło do przełomu.

89
00:06:38,840 --> 00:06:40,639
Prezydent Turcji zgodził się

90
00:06:40,680 --> 00:06:44,799
przekazać jak najszybciej
do ratyfikacji
protokół akcesyjny Szwecji.

91
00:06:44,840 --> 00:06:49,079
Po politycznej zgodzie
prezydenta Erdogana
pozostały tylko formalności.

92
00:06:49,120 --> 00:06:52,959
Coś, co niedawno wydawało się
mało prawdopodobne, staje się faktem.

93
00:06:53,000 --> 00:06:57,119
Po Finlandii,
która dołączyła do NATO w kwietniu,
teraz kolej na Szwecję.

94
00:06:57,160 --> 00:07:01,519
Ogromnie wzmacnia NATO,
zwłaszcza w naszej części Europy.

95
00:07:01,560 --> 00:07:05,679
Jako prezydent Polski
wyrażam satysfakcję i radość
z tego powodu.

96
00:07:06,320 --> 00:07:10,519
Szwedzka armia jest regionalną potęgą
przede wszystkim na morzu.

97
00:07:10,560 --> 00:07:16,279
Posiada jedną z największych
na Bałtyku, nowoczesną
i wciąż wzmacnianą marynarkę wojenną.

98
00:07:16,320 --> 00:07:21,399
Morze Bałtyckie
w wymiarze logistycznym,
geopolitycznym, bezpieczeństwa

99
00:07:21,440 --> 00:07:24,999
jest w zasadzie
wewnętrznym akwenem NATO.

100
00:07:25,040 --> 00:07:31,719
Wśród najważniejszych tematów szczytu
jest też wdrożenie
nowych regionalnych planów obrony,

101
00:07:31,760 --> 00:07:35,119
przede wszystkim przed Rosją
i terroryzmem.

102
00:07:36,200 --> 00:07:40,319
Będziemy omawiać szereg zagadnień,
by wzmocnić wschodnią flankę NATO,

103
00:07:40,360 --> 00:07:42,999
zmodernizować
elementy odstraszania i obrony.

104
00:07:43,040 --> 00:07:47,279
Będziemy to robić na Litwie,
w miejscu, gdzie te wysiłki
naprawdę się liczą.

105
00:07:47,320 --> 00:07:51,599
Zmienić mają się także wydatki
na obronność państw członkowskich.

106
00:07:51,640 --> 00:07:55,079
2% PKB ma stać się obowiązkiem
państw członkowskich,

107
00:07:55,120 --> 00:07:57,479
czego część, w tym Niemcy,
dotąd unikała.

108
00:07:57,520 --> 00:08:00,879
Spotkanie w Wilnie
już jest określane jako historyczne.

109
00:08:00,920 --> 00:08:06,639
NATO pokazuje, że wie,
jak odpowiedzieć na agresję Rosji,
i staje się coraz silniejsze.

110
00:08:09,240 --> 00:08:14,879
Z okazji szczytu NATO w Wilnie
grupa internautów na co dzień
walcząca z rosyjską dezinformacją.

111
00:08:16,800 --> 00:08:20,479
Przygotowała spot,
w którym w oryginalny sposób

112
00:08:20,520 --> 00:08:25,439
przedstawia przywódców
państw członkowskich w tym Polski.

113
00:08:29,320 --> 00:08:32,719
"Jesteśmy winni Ukrainie
jasną drogę do członkostwa w NATO"

114
00:08:32,760 --> 00:08:37,759
- podkreślał prezydent Litwy,
gospodarz 74. szczytu
Paktu Północnoatlantyckiego.

115
00:08:37,800 --> 00:08:42,359
To nie jest nowy postulat,
ale wcześniej był długo torpedowany
głównie przez Niemcy.

116
00:08:42,400 --> 00:08:44,439
Polska pod rządami Donalda Tuska,

117
00:08:44,480 --> 00:08:48,159
zamiast wspierać Ukrainę
w jej dążeniach
do członkostwa w Sojuszu,

118
00:08:48,200 --> 00:08:51,119
zajęta była głównie
ocieplaniem relacji z Rosją.

119
00:08:51,160 --> 00:08:54,959
Dziś wszyscy wiedzą, jak bardzo błędna
i szkodliwa była to polityka.

120
00:08:55,000 --> 00:08:58,719
Kilka godzin temu do Wilna
przyleciał Wołodymyr Zełenski.

121
00:08:58,760 --> 00:09:00,839
Połączmy się z Rafałem Stańczykiem.

122
00:09:00,880 --> 00:09:03,239
Czy ten szczyt
przybliża Ukrainę do NATO,

123
00:09:03,280 --> 00:09:08,479
choć wciąż nie ma mowy
o żadnych przełomowych decyzjach,
a tym bardziej terminach?

124
00:09:13,960 --> 00:09:19,239
Z pewnością przybliża.

125
00:09:19,280 --> 00:09:24,239
Nie ma ram czasowych.

126
00:09:24,280 --> 00:09:36,999
Natomiast w deklaracji końcowej
znajdzie się określenie,

127
00:09:37,040 --> 00:09:40,239
że NATO zaprosi Ukrainę
kiedy pozwolą na to warunki.

128
00:09:40,280 --> 00:09:43,639
W tym samym czasie,
kiedy prezydent Ukrainy
Wołodymyr Zełenski

129
00:09:43,680 --> 00:09:46,959
na pokładzie polskiego samolotu
przyleciał na szczyt NATO,

130
00:09:47,000 --> 00:09:50,559
w centrum Wilna
grupa kilkudziesięciu młodych osób
z Ukrainy i Polski

131
00:09:50,600 --> 00:09:54,239
na zaproszenie
Polskiej Fundacji Narodowej
poznawała historię Litwy

132
00:09:54,280 --> 00:09:56,479
i trzymała kciuki
za rozmowy przywódców.

133
00:09:56,520 --> 00:09:58,959
Dla Ukrainy jest ważne
wstąpienie do NATO,

134
00:09:59,000 --> 00:10:03,559
bo wtedy pomoc będzie także
od innych krajów nie tylko pieniędzmi
ale i żołnierzami.

135
00:10:03,600 --> 00:10:08,639
Podobne przesłanie prezydent Ukrainy
miał dla przedstawicieli państw NATO.

136
00:10:08,840 --> 00:10:11,639
Za mocnymi decyzjami Sojuszu
ws. rozszerzenia

137
00:10:11,680 --> 00:10:15,879
opowiada się sekretarz generalny NATO
Jens Stoltenberg.

138
00:10:16,520 --> 00:10:19,319
Ogłaszamy utworzenie
Rady NATO - Ukraina,

139
00:10:19,360 --> 00:10:22,039
gdzie będziemy działać
na zasadzie równości.

140
00:10:22,080 --> 00:10:25,919
Potwierdzamy,
że Ukraina zostanie członkiem NATO.

141
00:10:26,320 --> 00:10:31,439
Szansę na wcześniejsze wejście
na drogę do Sojuszu
zatrzymała polityka resetu z Rosją.

142
00:10:31,480 --> 00:10:34,359
Jedną z osób na jej czele
był Donald Tusk.

143
00:10:34,400 --> 00:10:38,599
Gdyby nie ta polityka,
Ukraina byłaby dziś
w zupełnie innym miejscu.

144
00:10:38,640 --> 00:10:41,279
W 2008 roku
na szczycie NATO w Bukareszcie

145
00:10:41,320 --> 00:10:46,359
głównie za sprawą Niemiec i Francji
odrzucono członkostwo w Sojuszu
Ukrainy oraz Gruzji.

146
00:10:46,400 --> 00:10:49,119
Jak przypominają
twórcy serialu "Reset"

147
00:10:49,160 --> 00:10:53,559
w narrację uległości wobec Kremla
wpisywał się rząd PO-PSL.

148
00:10:54,760 --> 00:10:56,359
To jeden z przykładów.

149
00:10:56,400 --> 00:11:00,759
Ówczesny szef MSZ Radosław Sikorski
blokował list Lecha Kaczyńskiego,

150
00:11:00,800 --> 00:11:05,159
w którym prezydent Polski apelował
o szybkie rozszerzenie Paktu.

151
00:11:05,200 --> 00:11:07,279
Jakie są efekty resetu?

152
00:11:07,320 --> 00:11:10,839
Świat przekonał się
w lutym ubiegłego roku,

153
00:11:10,880 --> 00:11:13,759
kiedy bandycka Rosja napadła
na Ukrainę.

154
00:11:13,800 --> 00:11:18,479
Dziś ideę poszerzenia Paktu o Ukrainę
wspiera większość państw
wschodniej flanki NATO,

155
00:11:18,520 --> 00:11:20,079
w tym Polska i Litwa.

156
00:11:20,120 --> 00:11:22,759
W rozmowie z Telewizją Polską

157
00:11:22,800 --> 00:11:27,039
rzecznik
Rady Bezpieczeństwa Narodowego
przy prezydencie USA

158
00:11:27,080 --> 00:11:29,359
zapewnił o silnym wsparciu Ukrainy.

159
00:11:29,400 --> 00:11:33,839
Wojna może zakończyć się i dziś,
jeśli Władimir Putin wycofa wojska
z Ukrainy.

160
00:11:33,880 --> 00:11:39,159
Będziemy wciąż przekazywać Kijowowi
wszystko, czego będzie potrzebował,
by wygrywać na polu walki.

161
00:11:39,200 --> 00:11:44,039
Nasi sojusznicy, w tym Polska,
wykonują wyśmienitą pracę
we wspieraniu Ukrainy.

162
00:11:44,080 --> 00:11:48,679
Pracę,
która bez błędów polityki resetu
mogłaby nie być w ogóle potrzebna.

163
00:11:48,720 --> 00:11:52,079
Na ten temat
Donald Tusk milczy jak zaklęty.

164
00:11:53,800 --> 00:11:58,839
W obliczu rosyjskiej agresji
walka o własne bezpieczeństwo
jest absolutnym priorytetem.

165
00:11:58,880 --> 00:12:01,599
Litwa podobnie jak Polska
jest członkiem NATO.

166
00:12:01,640 --> 00:12:06,679
Podobnie jak Polska
była celem ataków hybrydowych
ze strony Moskwy i Mińska.

167
00:12:06,720 --> 00:12:10,439
Podobnie jak Polska budowała zaporę
na granicy z Białorusią.

168
00:12:10,480 --> 00:12:15,599
Z tą różnicą, że tutejsza opozycja
nie organizowała happeningów
i cyrku na granicy,

169
00:12:15,640 --> 00:12:19,079
nie obrażała
i nie poniżała straży granicznej.

170
00:12:19,120 --> 00:12:22,479
Przenieśmy się
pod granicę litewsko-białoruską.

171
00:12:22,520 --> 00:12:26,599
W miejscowości Chmielniki,
tuż przy granicy
litewsko-białoruskiej,

172
00:12:26,640 --> 00:12:28,719
jest nasz wysłannik Kamil Trzaska.

173
00:12:28,760 --> 00:12:31,079
Jak wygląda sytuacja w tym rejonie?

174
00:12:36,480 --> 00:12:39,039
Wzmożone kontrole policji, wojska,
Straży Granicznej.

175
00:12:39,080 --> 00:12:43,479
Tak to teraz wygląda.

176
00:12:43,520 --> 00:12:50,839
Kilkanaście metrów od tej granicy.

177
00:12:50,880 --> 00:12:53,599
Dzisiaj w ciągu dnia
byliśmy poddawani kilku kontrolom.

178
00:12:53,640 --> 00:12:57,359
Przez SG.

179
00:12:57,400 --> 00:13:00,039
Sprawdzają kto wjeżdża i kto wyjeżdża
z tej strefy.

180
00:13:00,080 --> 00:13:02,039
Jest to spowodowane dwiema kwestiami.

181
00:13:02,080 --> 00:13:03,279
Szczyt NATO w Wilnie.

182
00:13:03,320 --> 00:13:05,639
Druga ta, o której mówi się od kilku
tygodni,

183
00:13:05,680 --> 00:13:09,759
to obecność na Białorusi
najemników z rosyjskich
Grupy Wagnera.

184
00:13:09,800 --> 00:13:14,559
Szczyt NATO w Wilnie,
30 km od granicy z Białorusią,
to jasny sygnał dla Mińska i Moskwy

185
00:13:14,600 --> 00:13:18,039
- Sojusz jest w stanie stawić czoła
każdemu zagrożeniu.

186
00:13:18,240 --> 00:13:22,679
Te wynikające bardziej z dywersji
niż otwartego ataku
mogą nadejść z tego kierunku,

187
00:13:22,720 --> 00:13:25,079
czyli właśnie
zza białoruskiej granicy.

188
00:13:25,120 --> 00:13:29,679
Może dochodzić
do umyślnych naruszeń granic
przez osoby lub personel wojskowy

189
00:13:29,720 --> 00:13:33,879
w celu sprawdzenia
zdolności reagowania
litewskiej straży granicznej.

190
00:13:33,920 --> 00:13:37,279
Prawdopodobieństwo takich działań
było na tyle duże,

191
00:13:37,320 --> 00:13:40,599
że strefa przygraniczna znalazła się
pod ścisłą kontrolą.

192
00:13:40,640 --> 00:13:43,119
Pomaga w tym zapora
podobna do tej w Polsce.

193
00:13:43,160 --> 00:13:47,359
Polska i Litwa wspólnie stawiają czoła
hybrydowej wojnie Łukaszenki i Putina.

194
00:13:47,400 --> 00:13:50,839
Nasze siły wspierają się wzajemnie
i wymieniają informacjami.

195
00:13:50,880 --> 00:13:53,639
Społeczeństwo może na nas liczyć
w każdej sytuacji

196
00:13:53,680 --> 00:13:58,639
bez względu na potencjalne zagrożenia
ze strony wschodniej,
na skalę i charakter tych zagrożeń.

197
00:13:58,680 --> 00:14:01,879
Na Litwie dla obrony granicy
wszystkimi siłami i środkami

198
00:14:01,920 --> 00:14:06,519
również taką zaporą wyrażono pełne,
także polityczne,
poparcie ponad podziałami.

199
00:14:06,560 --> 00:14:10,319
W Polsce hybrydowe zagrożenie
stało się elementem politycznej hucpy.

200
00:14:10,360 --> 00:14:13,279
Na Litwie - niemal pełna jedność
klasy politycznej,

201
00:14:13,320 --> 00:14:15,879
u nas - Tusk podważa sens,
sugeruje korupcję,

202
00:14:15,920 --> 00:14:19,719
a Platforma w parlamencie zajmuje
odmienne od rządu stanowisko.

203
00:14:19,760 --> 00:14:23,279
Szczyt NATO w Wilnie pokazuje jasno,
że nawet w wielkiej polityce

204
00:14:23,320 --> 00:14:25,759
są granice,
których przekraczać nie wolno.

205
00:14:25,800 --> 00:14:28,999
Jedną z nich jest bezpieczeństwo.

206
00:14:30,400 --> 00:14:32,799
Oczy świata są dziś skierowane
na Wilno.

207
00:14:33,120 --> 00:14:35,799
To historyczny szczyt
państw członkowskich NATO,

208
00:14:35,840 --> 00:14:39,239
także z perspektywy
gospodarza szczytu - Litwy.

209
00:14:39,480 --> 00:14:43,359
Jest to pierwsze
tego rodzaju wydarzenie
organizowane w tym kraju.

210
00:14:43,400 --> 00:14:49,119
Na czas szczytu Wilno jest
najbardziej chronionym miastem
na świecie.

211
00:14:49,440 --> 00:14:54,239
Dotychczas mieszkańcy Wilna
takiego miasta
i tylu służb specjalnych nie widzieli.

212
00:14:54,280 --> 00:14:58,599
Blisko 12 tys. policjantów i żołnierzy
zabezpiecza szczyt NATO w Wilnie.

213
00:14:58,640 --> 00:15:01,239
Na miejscu są m.in. polscy komandosi.

214
00:15:01,440 --> 00:15:06,119
Szczyt NATO
to największe wyzwanie organizacyjne
w historii niepodległej Litwy.

215
00:15:06,160 --> 00:15:09,599
Spore zmiany zostały wprowadzone
na wileńskim lotnisku.

216
00:15:09,640 --> 00:15:13,439
W dniach szczytu niebo nad stolicą
pozostanie całkowicie zamknięte.

217
00:15:13,480 --> 00:15:18,119
Jest to bardzo szczególny przypadek,
gdy przestrzeń powietrzna
jest zamknięta.

218
00:15:18,160 --> 00:15:22,359
Niebo nad centrum wystawienniczym
Litexpo jest zamknięte i chronione.

219
00:15:22,400 --> 00:15:25,559
Ta decyzja wynika
ze względów bezpieczeństwa.

220
00:15:25,600 --> 00:15:30,199
Koło roku trwały te przygotowania
i administracja bardzo prężnie
pracowała w tym kierunku.

221
00:15:30,240 --> 00:15:34,559
Widzieliśmy, że te przygotowania
trwały do ostatnich dni,
do ostatnich godzin.

222
00:15:34,600 --> 00:15:39,319
Na szczyt Sojuszu w Wilnie
przyjechało 40 światowych przywódców
wraz z delegacjami,

223
00:15:39,360 --> 00:15:41,799
łącznie 2,4 tys. osób.

224
00:15:41,840 --> 00:15:44,399
Wydarzenie relacjonuje
2 tys. dziennikarzy.

225
00:15:44,440 --> 00:15:47,399
Nie wątpliwie to,
co się dzieje obecnie w Wilnie,

226
00:15:47,440 --> 00:15:50,359
na zawsze zapisze się
na kartach historii Litwy.

227
00:15:50,520 --> 00:15:53,519
Byli neutralni,
ale gdy Putin napadł na Ukrainę,

228
00:15:53,560 --> 00:15:56,679
rząd w Helsinkach
złożył wniosek akcesyjny do NATO.

229
00:15:56,720 --> 00:15:59,959
Finlandia jest ostatnim państwem,
jakie dołączyło do NATO,

230
00:16:00,000 --> 00:16:02,559
za to z najdłuższą granicą z Rosją,
co sprawia,

231
00:16:02,600 --> 00:16:05,439
że wojsko i służby
muszą być ciągle w gotowości.

232
00:16:05,480 --> 00:16:08,799
W Vaalimaa, tuż przy granicy,
jest Bartosz Łyżwiński.

233
00:16:09,000 --> 00:16:14,239
Co dla Finów oznacza
członkostwo w Sojuszu?

234
00:16:24,600 --> 00:16:28,999
Daje im przede wszystkim
poczucie bezpieczeństwa.

235
00:16:29,040 --> 00:16:31,839
Gwarancję, że w przypadku
rosyjskiej agresji

236
00:16:31,880 --> 00:16:34,039
Finlandia nie będzie musiała
bronić się sama.

237
00:16:34,080 --> 00:16:37,839
Że stanie za nią Sojusz.

238
00:16:37,880 --> 00:16:40,039
To całkowicie zmieniło
doktrynę obronną,

239
00:16:40,080 --> 00:16:49,159
która obowiązywała w tym kraju
od dziesięcioleci.

240
00:16:49,200 --> 00:16:51,839
To przejście graniczne,
puste przejście graniczne,

241
00:16:51,880 --> 00:16:54,079
pokazuje jaką politykę
prowadzi Finlandia.

242
00:16:54,120 --> 00:16:56,079
Rosjanie nie mogą przejechać.

243
00:16:56,120 --> 00:16:58,759
Finlandia stawia na bezpieczeństwo.

244
00:16:58,800 --> 00:17:03,959
Według rankingów od lat Finowie
to jedni z najszczęśliwszych ludzi
na świecie.

245
00:17:04,000 --> 00:17:07,039
To m.in.
dzięki poczuciu bezpieczeństwa.

246
00:17:07,240 --> 00:17:12,719
Dlatego gdy Putin napadł na Ukrainę,
neutralni Finowie zgodnie chcieli,
by ich kraj wstąpił do NATO.

247
00:17:12,760 --> 00:17:14,439
Trochę obawiam się wojny.

248
00:17:14,480 --> 00:17:17,719
Nie mogłem uwierzyć w to,
co Rosjanie zrobili Ukrainie.

249
00:17:17,760 --> 00:17:21,319
Myślę, że kraje bałtyckie
są w niebezpiecznym położeniu,

250
00:17:21,360 --> 00:17:25,119
że Putin może też ich chcieć,
a później Finlandię.

251
00:17:25,160 --> 00:17:29,079
Z Jorma rozmawiamy w Kotce,
to miasto położone 120 km Helsinek

252
00:17:29,120 --> 00:17:32,519
i pół godziny drogi
do granicy z Rosją.

253
00:17:32,560 --> 00:17:35,239
Jeśli Putin będzie miał
atak szaleństwa,

254
00:17:35,280 --> 00:17:39,399
to fakt, że ktoś nad nami czuwa,
sprawia, że czuję się bezpieczniej.

255
00:17:39,440 --> 00:17:44,319
Fiński rząd podobnie jak Polska
i inne kraje bałtyckie
zamknął granice dla Rosjan.

256
00:17:44,360 --> 00:17:47,959
W tym roku
na fińsko-rosyjskiej granicy
długiej na aż 1300 km

257
00:17:48,000 --> 00:17:49,999
rozpoczęto budowę zapory.

258
00:17:50,040 --> 00:17:53,559
Jest wzorowana na polskiej
i na naszych doświadczeniach

259
00:17:53,600 --> 00:17:56,559
z atakiem hybrydowym
ze strony Białorusi.

260
00:17:56,600 --> 00:18:02,559
To ogrodzenie zostanie zbudowane
na długości 200 km na obszarach,
które są obszarami wysokiego ryzyka.

261
00:18:02,600 --> 00:18:06,079
Mimo tylko 5,5 miliona obywateli
siły zbrojne Finlandii,

262
00:18:06,120 --> 00:18:08,639
czyli jeszcze najmłodszego
członka NATO,

263
00:18:08,680 --> 00:18:12,839
na wypadek wojny mogą liczyć
na 280 tysięcy żołnierzy
i milion rezerwistów.

264
00:18:12,880 --> 00:18:16,559
O tym, jak waleczni
i świetnie zorganizowani
są fińscy żołnierze,

265
00:18:16,600 --> 00:18:24,559
Rosjanie przekonali się
w trakcie wojny zimowej.

266
00:18:24,600 --> 00:18:29,799
W listopadzie 1939 roku
Stalin napadł na Finlandię.

267
00:18:30,000 --> 00:18:35,279
Finowie kilka miesięcy stawiali opór,
choć rosyjska przewaga była olbrzymia.

268
00:18:35,320 --> 00:18:39,359
Fiński snajper Simo Hayha
zabił pół tysiąca Sowietów.

269
00:18:39,560 --> 00:18:41,759
Oczywiście, że boję się wojny.

270
00:18:41,800 --> 00:18:44,839
W Finlandii
mamy obowiązkową służbę wojskową,

271
00:18:44,880 --> 00:18:48,799
więc jeśli Putin zdecyduje się
nas zaatakować, pójdę walczyć.

272
00:18:48,840 --> 00:18:53,359
Jorma tłumaczy,
że Finlandia obrała kurs
wspólnie ze Szwecją.

273
00:18:53,400 --> 00:18:56,639
Kiczy że sąsiedzi wkrótce dołączą
do Sojuszu.

274
00:18:58,920 --> 00:19:05,079
NATO odpowiedziało na agresję Putina,
dzisiaj jest liczniejsze i silniejsze
niż kiedykolwiek wcześniej.

275
00:19:05,120 --> 00:19:10,159
Pokazują to liczby
i kolejne sygnały, deklaracje,
które dziś płyną z litewskiej stolicy.

276
00:19:10,200 --> 00:19:11,439
I to tyle z Wilna.

277
00:19:11,480 --> 00:19:15,119
Teraz wracamy do Warszawy,
gdzie jest Marta Kielczyk.

278
00:19:15,320 --> 00:19:19,119
Specjalne wydanie "Wiadomości"
z Wilna - Michał Adamczyk.

279
00:19:22,080 --> 00:19:28,199
A na początek
tej części naszego programu
przeniesiemy jeszcze do Paryża,

280
00:19:29,240 --> 00:19:31,919
który jest kilka dni
przed świętem narodowym.

281
00:19:32,640 --> 00:19:36,999
Straty po zamieszkach,
które przez tydzień trawiły Francję,
są rekordowe

282
00:19:37,040 --> 00:19:39,399
- wynika z szacunków ubezpieczycieli.

283
00:19:39,800 --> 00:19:44,639
Pojawiają się głosy,
że kosztami powinni zostać obciążeni
sprawcy niszczenia miast.

284
00:19:44,680 --> 00:19:49,199
Czy zbliżający się Dzień Bastylii
może być okazją do kolejnych burd
i zamieszek?

285
00:19:49,240 --> 00:19:52,239
Francuzi ulegli terrorowi
islamskich imigrantów.

286
00:19:52,280 --> 00:19:55,079
W obawie przed powtórką
dantejskich scen,

287
00:19:55,120 --> 00:19:58,159
jakie rozgrywały się
na francuskich ulicach,

288
00:19:58,200 --> 00:20:02,999
władze kolejnych miast
odwołują uroczystości
w dniu swojego święta narodowego.

289
00:20:03,040 --> 00:20:06,919
14 lipca nie będzie ich na pewno
w Strasburgu, Saint-Etienne czy Nimes,

290
00:20:06,960 --> 00:20:08,839
a lista z każdym dniem się wydłuża.

291
00:20:09,080 --> 00:20:11,959
Europa stała się zakładnikiem,
niewolnikiem.

292
00:20:12,000 --> 00:20:17,159
Napięcia społeczne, także ekonomiczne,
rozkładają tradycyjną
strukturę społeczną w Europie.

293
00:20:17,400 --> 00:20:21,959
Ten sam problem mają wszystkie kraje,
które szeroko otworzyły drzwi
islamskim imigrantom.

294
00:20:22,000 --> 00:20:25,359
Najwyższą cenę tej zgubnej polityki
płacą obywatele tych państw.

295
00:20:25,400 --> 00:20:28,839
Nielegalna islamska imigracja
naraziła na niebezpieczeństwo

296
00:20:28,880 --> 00:20:31,399
mieszkańców Francji,
Szwecji czy Niemiec.

297
00:20:31,440 --> 00:20:35,279
Dlatego Polacy mają pełne prawo
wypowiedzieć się na temat relokacji,

298
00:20:35,320 --> 00:20:37,639
którą usiłują narzucić nam
Bruksela i Berlin.

299
00:20:37,680 --> 00:20:41,479
Polskie władze
stanowczo sprzeciwiają się
szantażowi migracyjnemu.

300
00:20:41,520 --> 00:20:45,519
Stąd referendum ws. relokacji,
które ma zostać przeprowadzone
w dniu wyborów.

301
00:20:45,560 --> 00:20:48,039
Polacy o nielegalnej imigracji
mówią jasno.

302
00:20:48,080 --> 00:20:52,079
Zupełnie inna historia, inna kultura
i nie można tego porównywać z Polską.

303
00:20:52,120 --> 00:20:55,919
Choć opozycja chciała
do Polski ściągnąć
nielegalnych imigrantów,

304
00:20:55,960 --> 00:20:58,839
także tych zwiezionych
przez białoruski reżim.

305
00:20:58,880 --> 00:21:01,879
Opozycja próbowała z jednej strony
urządzać happeningi,

306
00:21:01,920 --> 00:21:04,639
z drugiej
- nawoływać do otwarcia granic,

307
00:21:04,680 --> 00:21:06,799
mówić, że zobaczymy później,
kim są ci ludzie.

308
00:21:06,840 --> 00:21:09,199
Nawet jeśli
tak jak w Europie Zachodniej

309
00:21:09,240 --> 00:21:12,759
wielu z nich dopuściło się
gwałtów na kobietach.

310
00:21:12,960 --> 00:21:16,879
Na szczęście przepisy aborcyjne
pozwalają usuwać ciążę z gwałtu.

311
00:21:16,920 --> 00:21:19,799
Szokujące słowa. Aż trudno komentować.

312
00:21:19,840 --> 00:21:22,119
To nie jest przypadek,
bo ja pamiętam,

313
00:21:22,160 --> 00:21:25,959
jak były te słynne gwałty
na sylwestra w Kolonii, w Niemczech,

314
00:21:26,000 --> 00:21:28,839
to też były takie głosy
strony lewicowo-liberalnej,

315
00:21:28,880 --> 00:21:33,239
że winne są te kobiety,
które tam poszły
i prowokowały podobno migrantów.

316
00:21:33,280 --> 00:21:38,719
Taka polityka to realne zagrożenie
powtórką scenariusza z Niemiec,
Szwecji czy Francji.

317
00:21:38,760 --> 00:21:43,039
Belgowie i Katarczycy zainwestują
w terminal kontenerowy w Świnoujściu.

318
00:21:43,080 --> 00:21:45,999
Tamtejszy port podpisał w umowę
w tej sprawie.

319
00:21:46,040 --> 00:21:50,319
Prace juz mogłyby się rozpocząć,
ale sprzeciwia się temu
strona niemiecka.

320
00:21:50,360 --> 00:21:54,039
Tak będzie wyglądał
terminal kontenerowy
w świnoujskim porcie.

321
00:21:54,080 --> 00:21:57,599
Pieniądze na jego budowę
wyłoży belgijsko-katarska spółka.

322
00:21:57,640 --> 00:22:01,319
Chcemy inwestować w sprzęt,
budowę terminalu i jego wykorzystanie.

323
00:22:01,360 --> 00:22:05,439
Pragniemy służyć
lokalnej społeczności,
tworząc nowe miejsca pracy.

324
00:22:05,480 --> 00:22:08,679
Dla państwa to zyski z podatków i ceł.

325
00:22:08,720 --> 00:22:13,559
Takie unijne opłaty
w dużej części trafiają do kraju,
w którym rozładowywane są towary.

326
00:22:13,600 --> 00:22:16,239
Jest to niezwykły wpływ
do budżetu państwa,

327
00:22:16,280 --> 00:22:18,599
bo przypomnę,
że tylko w zeszłym roku

328
00:22:18,640 --> 00:22:22,399
terminale kontenerowe przyniosły
blisko 30 mld zł do budżetu.

329
00:22:22,440 --> 00:22:25,479
A to 3/4 dotychczasowych
rocznych wydatków na 500+.

330
00:22:25,520 --> 00:22:30,439
Pieniądze, które będą wpłacane
w Świnoujściu, teraz trafiają
do Hamburga czy Rostocku.

331
00:22:30,480 --> 00:22:33,919
W związku z tym ta inwestycja
jest bardzo korzystna dla Polski,

332
00:22:33,960 --> 00:22:37,919
a z punktu widzenia Niemiec
jest to osłabienie
niemieckiej pozycji.

333
00:22:37,960 --> 00:22:40,399
Stąd opór
naszych zachodnich sąsiadów.

334
00:22:40,440 --> 00:22:44,439
Gdyby nie ich zastrzeżenia,
można by wbijać już pierwszą łopatę.

335
00:22:44,480 --> 00:22:46,559
Czekamy na decyzję środowiskową.

336
00:22:46,600 --> 00:22:49,599
Decyzja środowiskowa
z kolei jest uzależniona

337
00:22:49,640 --> 00:22:52,919
od postępowania transgranicznego
ze stroną niemiecką.

338
00:22:52,960 --> 00:22:56,679
Budowie terminalu w Świnoujściu
rzekomo z powodów ekologicznych

339
00:22:56,720 --> 00:23:00,359
sprzeciwiają się ci sami
niemieccy samorządowcy i politycy,

340
00:23:00,400 --> 00:23:02,999
którzy popierali budowę Nord Stream 2.

341
00:23:03,040 --> 00:23:04,879
Niemiecko-rosyjski biznes.

342
00:23:04,920 --> 00:23:07,999
Polska przygotowała się jednak
na taką ewentualność

343
00:23:08,040 --> 00:23:11,999
i wyznaczyła podejście do portu
na wodach niezależnych od Berlina.

344
00:23:12,040 --> 00:23:15,519
Polacy nie protestują,
jak Niemcy robią sobie inwestycje.

345
00:23:15,560 --> 00:23:18,279
Niemcom nie podoba się też
pogłębienie Odry,

346
00:23:18,320 --> 00:23:21,239
które ułatwi transport
do Szczecina i Świnoujścia.

347
00:23:21,280 --> 00:23:24,959
Nowy terminal kontenerowy
na Zachodnim Pomorzu zmieni układ sił

348
00:23:25,000 --> 00:23:27,559
w handlu na Bałtyku
i w naszej części Europy.

349
00:23:27,600 --> 00:23:30,799
To dlatego Polacy nie przejmują się
protestami Niemców

350
00:23:30,840 --> 00:23:35,919
i razem z zagranicznymi partnerami
zbliżają się
do rozpoczęcia inwestycji.

351
00:23:42,880 --> 00:23:46,679
Politycy opozycji poparli
w Parlamencie Europejskim dokument,

352
00:23:46,720 --> 00:23:51,239
który wzywa
do "wykorzystania wszystkich narzędzi
do zmiany sytuacji w Polsce"

353
00:23:51,280 --> 00:23:54,959
- alarmują deputowani PiS
i krytykują uchwaloną rezolucję.

354
00:23:55,000 --> 00:23:58,199
Nie mają wątpliwości
- to scenariusz tzw. Grupy Webera.

355
00:23:58,240 --> 00:24:01,039
W dniu szczytu NATO
i rozmów o obronie przed Rosją

356
00:24:01,080 --> 00:24:04,879
Parlament Europejski skupił się
na atakach na Polskę.

357
00:24:04,920 --> 00:24:09,879
Europarlamentarzyści przyjęli
kolejną już rezolucję
uderzającą w Warszawę.

358
00:24:09,920 --> 00:24:12,319
Przygotowana
przez wszystkie te kluby,

359
00:24:12,360 --> 00:24:15,039
w których są europosłowie
wybrani w Polsce.

360
00:24:19,080 --> 00:24:21,759
Tym razem brukselska krytyka
skupiła się

361
00:24:21,800 --> 00:24:25,399
na planach powołania komisji
badającej rosyjskie wpływy.

362
00:24:25,440 --> 00:24:32,039
Opozycja, podejmując takie decyzje,
nie chce, żeby Polacy otrzymali
więcej środków.

363
00:24:32,080 --> 00:24:35,159
Za przyjęciem rezolucji
wymierzonej w Polskę

364
00:24:35,200 --> 00:24:39,919
głosowali przedstawiciele PO,
partii Hołowni, Nowej Lewicy i SLD:

365
00:24:41,000 --> 00:24:44,319
Magdalena Adamowicz,
Bartosz Arłukowicz, Marek Belka,

366
00:24:44,360 --> 00:24:47,679
Robert Biedroń, Jerzy Buzek,
Włodzimierz Cimoszewicz,

367
00:24:47,720 --> 00:24:51,959
Jarosław Duda, Tomasz Frankowski,
Andrzej Halicki, Danuta Hubner,

368
00:24:52,000 --> 00:24:55,679
Łukasz Kohut, Ewa Kopacz,
Bogusław Liberadzki, Janina Ochojska,

369
00:24:55,720 --> 00:24:59,599
Jan Olbrycht, Radosław Sikorski,
Róża Thun, a także Sylwia Spurek.

370
00:24:59,640 --> 00:25:02,559
Europosłowie PSL wyjęli
karty do głosowania.

371
00:25:02,600 --> 00:25:05,479
Przeciwko głosowali
tylko eurodeputowani PiS.

372
00:25:05,520 --> 00:25:08,879
Torpedowanie Polski
kolejnymi agresywnymi rezolucjami

373
00:25:08,920 --> 00:25:10,959
to element planu tzw. Grupy Webera.

374
00:25:11,000 --> 00:25:13,759
Szef Europejskiej Partii Ludowej,
czyli frakcji,

375
00:25:13,800 --> 00:25:16,079
do której należy
Platforma Obywatelska,

376
00:25:16,120 --> 00:25:19,999
w wywiadzie prasowym
mówił o budowaniu przeciwko PiS
"zapory ogniowej".

377
00:25:20,040 --> 00:25:25,159
Jesteśmy jedyną siłą,
która może zastąpić PiS w Polsce,
prowadząc kraj z powrotem do Europy.

378
00:25:25,200 --> 00:25:30,759
Wygląda na to,
że Bruksela skończyła z grą pozorów.

379
00:25:45,720 --> 00:25:50,079
I chce mocniej wpłynąć
na decyzje wyborcze Polaków.

380
00:25:59,600 --> 00:26:03,079
To była największa bitwa
średniowiecznej Europy.

381
00:26:03,120 --> 00:26:06,999
Nasze zwycięstwo potwierdziło
słuszność sojuszu Polski i Litwy.

382
00:26:07,040 --> 00:26:10,679
Bitwa pod Grunwaldem złamała potęgę
zakonu krzyżackiego.

383
00:26:10,720 --> 00:26:13,599
Tę historię przeniosła na ekran
Telewizja Polska.

384
00:26:13,640 --> 00:26:18,799
Dziś na podgrunwaldzkich polach
pasjonaci historii szykują się
do odtworzenia zwycięskiej bitwy.

385
00:26:18,840 --> 00:26:22,959
Bitwy, która zupełnie zmieniła
postrzeganie Polski
przez inne państwa.

386
00:26:23,000 --> 00:26:27,559
Pod Grunwaldem został pokonany
niezwyciężony, jak się wydawało,
zakon krzyżacki,

387
00:26:27,600 --> 00:26:32,039
a po drugie
- zwycięstwo zostało odniesione
wspólnymi siłami wszystkich narodów,

388
00:26:32,080 --> 00:26:34,359
które tworzyły
monarchię jagiellońską.

389
00:26:34,400 --> 00:26:37,199
To była największa bitwa
średniowiecznej Europy

390
00:26:37,240 --> 00:26:40,319
i zwycięstwo całej
rodzącej się wtedy Rzeczypospolitej.

391
00:26:40,360 --> 00:26:44,039
Zwycięstwo pod Grunwaldem było
głębokim oddechem i satysfakcją,

392
00:26:44,080 --> 00:26:48,479
że w naszch dziejach
stłukliśmy porządnie tych,
którzy ówcześnie nam zagrażali.

393
00:26:48,520 --> 00:26:51,799
Władysław Jagiełło wykazał się
sprytem i przebiegłością.

394
00:26:51,840 --> 00:26:54,839
Polsko-litewskie wojska
przeprawiały się przez rzekę

395
00:26:54,880 --> 00:27:01,319
mostem pontonowym
zbudowanym na łodziach.

396
00:27:02,120 --> 00:27:04,239
Panowie, naprzód!

397
00:27:04,640 --> 00:27:09,679
Na bitwę oczekiwali w cieniu drzew,
podczas gdy Krzyżacy prażyli się
w pełnym słońcu.

398
00:27:09,720 --> 00:27:12,759
Jagiełło czekał,
Krzyżacy się niecierpliwili.

399
00:27:12,800 --> 00:27:17,119
Przyspieszyć bitwę miały
dwa przysłane przez wroga miecze.

400
00:27:17,280 --> 00:27:23,079
Naszych mieczy nam nie brakuje,
ale i wasze przyjmiemy
jako wróżbę naszego zwycięstwa.

401
00:27:23,440 --> 00:27:28,559
O tym
i innych najdrobniejszych szczegółach
bitwy pod Grunwaldem

402
00:27:28,600 --> 00:27:32,639
opowiada film dokumentalny
Telewizji Polskiej "Grunwald 1410".

403
00:27:32,680 --> 00:27:36,079
Ukazuje ten konflikt
na szerokim europejskim tle.

404
00:27:36,120 --> 00:27:40,999
Ponadto pokazuje genezę tego konfliktu
w długiej perspektywie, od XIII wieku.

405
00:27:41,040 --> 00:27:46,119
W filmie pojawią się aktorzy
znani i lubiani z serialu
"Korona królów. Jagiellonowie".

406
00:27:46,160 --> 00:27:49,879
My teraz wiemy,
że Jagiełło wygrał Grunwald,

407
00:27:49,920 --> 00:27:54,079
ale on i jego rycerze
tego nie wiedzieli.

408
00:27:54,120 --> 00:27:58,919
Mieli obawy,
czy Polska nie zniknie z mapy Europy.

409
00:27:59,520 --> 00:28:05,919
Premiera filmu "Grunwald 1410"
w sobotę o 21.30 w Jedynce i TVP Info.

410
00:28:09,400 --> 00:28:13,519
Są konkursy
na najpiękniejsze psy czy koty,
wyścigi koni czy chartów.

411
00:28:13,560 --> 00:28:16,159
Proszę sobie wyobrazić,
że w Wielkiej Brytanii

412
00:28:16,200 --> 00:28:18,679
odbywają się
mistrzostwa świata ślimaków,

413
00:28:18,720 --> 00:28:21,319
i to też rywalizacja
o miano najszybszego.

414
00:28:21,360 --> 00:28:22,759
W jakim tempie?

415
00:28:22,800 --> 00:28:25,079
Choć to mięczaki,
tu miękkiej gry nie ma.

416
00:28:25,120 --> 00:28:29,159
Ślimaczyć się
żaden z nich nie ma zamiaru,
w końcu to walka o mistrzostwo świata.

417
00:28:29,200 --> 00:28:30,599
Nie mam żadnej taktyki.

418
00:28:30,640 --> 00:28:35,719
Będę po prostu krzyczał
jak najgłośniej i dopingował,
żeby wygrał Turbo albo Ślimak Morski.

419
00:28:35,760 --> 00:28:39,319
Walka zażarta, bo zwycięzca dostanie
nie byle co - kubek sałaty.

420
00:28:39,360 --> 00:28:42,079
W rywalizacji ślimaków
na 33 centymetry

421
00:28:42,120 --> 00:28:44,239
rekord świata
to 2 minuty i 20 sekund.

422
00:28:44,280 --> 00:28:46,879
Teraz do zwycięstwa
wystarczyło 5 minut.

423
00:28:46,920 --> 00:28:50,119
W takim czasie
ten dystans pokonała Evie.

424
00:28:50,160 --> 00:28:52,199
Jesteśmy przeszczęśliwe.

425
00:28:52,240 --> 00:28:56,839
Troskliwie opiekowałyśmy się Evie,
dawałyśmy jej wodę
i karmiłyśmy liśćmi hosty,

426
00:28:56,880 --> 00:28:59,879
żeby była jak najlepiej przygotowana
do wyścigu.

427
00:28:59,920 --> 00:29:03,679
Taki wyścig, tyle że aż na metr,
odbył się w Tułowicach, w Opolskiem.

428
00:29:03,720 --> 00:29:08,599
Jak widać, nie każdy
ze 130 uczestników grał tu fair,
ale nic dziwnego, bo nagrody zacne.

429
00:29:08,640 --> 00:29:18,239
Spośród wszystkich uczestników
fajny rower jest jako nagroda,
każdy może go wygrać.

430
00:29:18,280 --> 00:29:22,479
Na świecie jest
ponad 100 tysięcy gatunków ślimaków,

431
00:29:22,520 --> 00:29:25,519
masa największego
to nawet 14 kilogramów,

432
00:29:25,560 --> 00:29:28,439
a jego muszla może mierzyć
prawie metr.

433
00:29:28,480 --> 00:29:31,599
Śluz ślimaka nazywany jest
eliksirem młodości.

434
00:29:31,640 --> 00:29:36,199
Jego walory docenia się też w kuchni,
przede wszystkim francuskiej.

435
00:29:36,240 --> 00:29:39,719
Czosnek, masło, i bardzo ważna rzecz
- natka pietruszki.

436
00:29:39,760 --> 00:29:43,119
To jest taki klasyczny
francuski przepis.

437
00:29:43,160 --> 00:29:48,759
Jeśli pomyślelibyśmy o naszym polskim,
to czasami ślimaki gotowało się
w mleku z przyprawami

438
00:29:48,800 --> 00:29:50,559
- lubczykiem czy cząbrem.

439
00:29:50,600 --> 00:29:54,279
Brzmi całkiem smacznie.

440
00:29:54,320 --> 00:29:59,319
A biedny ślimak
może tylko pokazać rogi.