1 00:00:08,180 --> 00:00:28,979 2 00:00:57,000 --> 00:01:14,899 Dziękujemy! 3 00:01:14,940 --> 00:01:22,559 Dziękuję Panu Bogu za Polskę. 4 00:01:22,600 --> 00:01:24,119 Dobry wieczór państwu. 5 00:01:24,160 --> 00:01:27,999 Danuta Holecka, zapraszam na główne wydanie Wiadomości. 6 00:01:28,040 --> 00:01:31,319 W szczególnym dniu dla nas Polaków - Święta Niepodległości. 7 00:01:31,360 --> 00:01:35,039 103 lata temu, 11 listopada 1918 r. po 123 latach zaborów 8 00:01:35,080 --> 00:01:39,339 Polska odzyskała niepodległość i wróciła na mapę Europy. 9 00:01:39,380 --> 00:01:42,519 Polacy znów mieli swoje wolne i dumne państwo. 10 00:01:42,560 --> 00:01:46,079 Podczas uroczystości na pl. Piłsudskiego w Warszawie 11 00:01:46,120 --> 00:01:54,259 prezydent Andrzej Duda odniósł się też do kryzysu na granicy z Białorusią. 12 00:01:54,560 --> 00:02:01,699 Powiedział, że hybrydowe działania białoruskiego reżimu sprawiły, że dziś znów musimy bronić ojczyzny. 13 00:02:01,740 --> 00:02:04,219 Niepodległość. Wolność. Godność. 14 00:02:04,260 --> 00:02:06,819 Tylko pod biało-czerwoną flagą. 15 00:02:06,860 --> 00:02:10,379 Nie tylko ja, bo chyba większość ludzi, którzy są tutaj, 16 00:02:10,420 --> 00:02:17,199 akurat po to przyjechali, żeby te barwy prezentować i być dumnym. 17 00:02:17,240 --> 00:02:20,539 Najcenniejsza rzecz, jaką sobie można wyobrazić. 18 00:02:20,580 --> 00:02:22,979 Nasi przodkowie oddali życie za to. 19 00:02:23,020 --> 00:02:28,419 To, że widzę, że są wszyscy razem, że są zjednoczeni, to morze flag, to jest super. 20 00:02:31,500 --> 00:02:34,259 To już oficjalne obchody Narodowego Święta Niepodległości 21 00:02:34,300 --> 00:02:37,499 z udziałem najwyższych władz państwowych. 22 00:02:37,540 --> 00:02:42,979 Tradycyjnie odbyły się na pl. Piłsudskiego w Warszawie przed Grobem Nieznanego Żołnierza. 23 00:02:44,460 --> 00:02:47,599 Dlaczego 11 listopada? 24 00:02:47,640 --> 00:02:51,139 Tego dnia w 1918 r. skończyła się I wojna światowa. 25 00:02:51,180 --> 00:02:53,999 Klęska zaborców i ogromny, wspólny wysiłek Polaków 26 00:02:54,040 --> 00:02:59,979 walczących dosłownie i dyplomatycznie o własny kraj przyniosły naszemu narodowi wolność. 27 00:03:00,020 --> 00:03:01,779 Odzyskaliśmy własne państwo. 28 00:03:01,820 --> 00:03:03,159 Chwała bohaterom! 29 00:03:03,200 --> 00:03:05,379 Dlaczego na pl. Piłsudskiego? 30 00:03:05,420 --> 00:03:08,899 Bo Józef Piłsudski, obok Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, 31 00:03:08,940 --> 00:03:12,299 Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego i Ignacego Daszyńskiego 32 00:03:12,340 --> 00:03:15,359 jest jednym z ojców polskiej niepodległości. 33 00:03:15,400 --> 00:03:18,039 To właśnie powrót Piłsudskiego do Warszawy, 34 00:03:18,080 --> 00:03:20,219 w przeddzień wydarzeń z 11 listopada 1918 r. 35 00:03:20,260 --> 00:03:22,559 był dla narodu polskiego namacalnym dowodem, 36 00:03:22,600 --> 00:03:28,339 że po 123 latach zaborów przyszedł czas wolności. 37 00:03:32,820 --> 00:03:36,059 Wolność zawdzięczamy sobie sami. 38 00:03:36,280 --> 00:03:39,979 To był zbieg wydarzeń i okoliczności historycznych. 39 00:03:40,020 --> 00:03:45,899 Niektórzy mówią "cud", ktoś inny powie "opieka Opatrzności". 40 00:03:45,940 --> 00:03:51,439 Ale to było także męstwo, nieustępliwość, głęboka wiara w to, że Polska wróci na mapę, 41 00:03:51,480 --> 00:03:53,479 że niepodległość odzyskamy. 42 00:03:53,520 --> 00:03:57,079 Prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki 43 00:03:57,120 --> 00:04:01,199 złożyli też wieńce przed pomnikami ojców niepodległości w Warszawie. 44 00:04:01,240 --> 00:04:06,099 A pamięć o bohaterach polskiej wolności uczczono też w Krakowie. 45 00:04:29,160 --> 00:04:30,619 Warto zastanowić się nad tym, skąd przyszła niepodległość. 46 00:04:30,660 --> 00:04:34,379 Delegacja polskiego rządu z premierem Mateuszem Morawieckim 47 00:04:34,420 --> 00:04:38,079 i wicepremierem Jarosławem Kaczyńskim na czele spotkała się tam z żołnierzami NATO, 48 00:04:38,120 --> 00:04:41,439 którzy w ramach akcji Polskiej Fundacji Narodowej poznają naszą historię. 49 00:04:41,480 --> 00:04:43,859 Z kolei wczoraj w Warszawie prezes PiS przypominał, 50 00:04:43,900 --> 00:04:46,079 że Polska przetrwa tylko jako państwo silne. 51 00:04:46,120 --> 00:04:49,839 A siła to gospodarka, siła to przemysł, to armia, 52 00:04:49,880 --> 00:04:54,739 ale siła to także wewnętrzna zwartość społeczeństwa. 53 00:04:55,560 --> 00:04:59,859 Na pierwsze uroczyste obchody Narodowego Święta Niepodległości 54 00:04:59,900 --> 00:05:02,219 Polacy musieli przecież czekać aż 2 lata. 55 00:05:02,260 --> 00:05:07,079 W 1919 r. było to niemożliwe ze względu na toczącą się wojnę z bolszewikami. 56 00:05:07,120 --> 00:05:11,059 Nie walczyliśmy wówczas tylko orężem, ale również dyplomacją. 57 00:05:11,100 --> 00:05:14,979 Warto wspomnieć o Romanie Dmowskim, o Komitecie Narodowym Polski, 58 00:05:15,020 --> 00:05:21,539 czyli Polacy połączyli wszystkie siły ku temu, żeby Rzeczpospolita mogła się odrodzić po 1918 r. 59 00:05:21,820 --> 00:05:27,079 O tym pamiętać muszą wszyscy Polacy, bo jak powiedział marszałek Piłsudski: 60 00:05:27,120 --> 00:05:30,279 "Naród, który nie szanuje swej przeszłości, 61 00:05:30,320 --> 00:05:36,039 nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości". 62 00:05:37,120 --> 00:05:42,439 Marsz Niepodległości, najliczniejsze wydarzenie dzisiejszego święta 63 00:05:42,480 --> 00:05:46,119 zgromadził według organizatorów aż 150 tys. ludzi. 64 00:05:46,160 --> 00:05:49,359 Przebiegł bezpiecznie i niezwykle uroczyście. 65 00:05:49,400 --> 00:05:51,039 Świętowanie nadal trwa. 66 00:05:51,080 --> 00:05:58,139 A pomysłów, by uczcić 103. rocznicę odzyskania niepodległości z całą pewnością nie zabrakło. 67 00:05:58,180 --> 00:06:06,279 Mazurek Dąbrowskiego rozbrzmiał dziś w całej Polsce. 68 00:06:06,540 --> 00:06:11,359 Także na rondzie Romana Dmowskiego, jednego z ojców naszej niepodległości. 69 00:06:11,400 --> 00:06:14,779 Jestem na każdym Marszu Niepodległości od 10. roku życia, 70 00:06:14,820 --> 00:06:19,339 więc nie wyobrażam sobie, aby w tym dniu, o tej godzinie, mogło mnie tu zabraknąć. 71 00:06:19,380 --> 00:06:24,659 150 tys. Polaków uczciło w ten sposób 103. rocznicę odzyskania niepodległości. 72 00:06:24,700 --> 00:06:30,139 Mamy wolność, jesteśmy niezależni i to powinniśmy świętować ponad wszystkimi podziałami. 73 00:06:30,180 --> 00:06:31,819 To się niestety nie udało. 74 00:06:31,860 --> 00:06:34,499 Marsz próbował zatrzymać prezydent stolicy, 75 00:06:34,540 --> 00:06:37,459 twierdząc, że nie ma miejsca na faszyzm w Warszawie. 76 00:06:37,500 --> 00:06:42,259 Na agresję, na nawoływanie do nienawiści po prostu nie powinno mieć miejsca. 77 00:06:42,300 --> 00:06:46,479 Na marszu dominowali młodzi ludzie, rodziny z dziećmi, różnych kultur. 78 00:06:46,520 --> 00:06:48,759 Wszyscy po prostu chcieli świętować. 79 00:06:48,800 --> 00:06:52,539 Nacieszyć się obecnością sympatycznych rodzin z dziećmi, znajomych. 80 00:06:52,580 --> 00:06:57,299 Nikt nie zrobi z nas faszystów ani nazistów, tylko dlatego, że dzisiaj tu jesteśmy. 81 00:06:57,340 --> 00:07:00,599 Niech sobie to marksiści, komuniści wybiją z głowy. 82 00:07:00,640 --> 00:07:03,199 Tu jest Polska, ostatni bastion Europy. 83 00:07:03,240 --> 00:07:07,019 Ludzie, którzy szanują i wspierają postawę - wydawałoby się oczywistą - 84 00:07:07,060 --> 00:07:10,759 miłości do własnej ojczyzny, przyjechali na marsz z innych państw. 85 00:07:10,800 --> 00:07:13,899 M.in. ze Szwecji, Estonii i Hiszpanii. 86 00:07:13,940 --> 00:07:17,399 Nie chcemy, byście w czasie inwazji imigrantów i sporu z Komisją Europejską 87 00:07:17,440 --> 00:07:19,099 czuli się osamotnieni. 88 00:07:19,140 --> 00:07:22,939 Jesteśmy atakowani ze wschodu i zachodu, ale i od środka. 89 00:07:22,980 --> 00:07:25,979 Ta dzisiejsza demonstracja powinna pokazać ogółowi Polaków, 90 00:07:26,020 --> 00:07:32,119 że są ludzie, którzy chcą bronić Polski, niepodległości, wolności i demokracji. 91 00:07:32,160 --> 00:07:36,059 Jesteśmy tutaj po to, żeby bronić polskiej racji stanu. 92 00:07:36,100 --> 00:07:38,659 Marsz przebiegł spokojnie. 93 00:07:38,700 --> 00:07:44,099 Bezpieczeństwa pilnowali nie tylko tacy rycerze, ale także służby mundurowe. 94 00:07:44,140 --> 00:07:46,979 Nie możemy dać poczucia braku wsparcia 95 00:07:47,020 --> 00:07:52,179 dla straży granicznej, polskich żołnierzy i policji, którzy bronią polskiej granicy. 96 00:07:52,220 --> 00:07:55,299 Wielkie brawa dla nich. 97 00:07:56,200 --> 00:08:00,499 Najliczniejsze wydarzenie Święta Niepodległości zakończono o godz. 16.00 98 00:08:00,540 --> 00:08:03,619 przy pomniku Ignacego Jana Paderewskiego. 99 00:08:03,660 --> 00:08:07,419 Bardzo zależało nam na tym, aby uroczystość rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości 100 00:08:07,460 --> 00:08:10,639 przebiegła w sposób godny, spokojny i bezpieczny. 101 00:08:10,680 --> 00:08:13,479 Oficjalnym uroczystościom towarzyszyły setki społecznych imprez. 102 00:08:13,520 --> 00:08:15,119 Pojawił się samolot Extra 330. 103 00:08:15,160 --> 00:08:16,539 Pokazy lotnicze, 104 00:08:16,580 --> 00:08:19,079 parady samochodowe, motocyklowe. 105 00:08:19,120 --> 00:08:21,819 A nawet: wjazd pociągu do niepodległości. 106 00:08:21,860 --> 00:08:26,539 Czyli historycznego parowozu, w którym można obejrzeć ekspozycję militarną 107 00:08:26,580 --> 00:08:28,979 - to wszystko, by aktywnie świętować. 108 00:08:29,020 --> 00:08:33,079 Poznać ten duch jedności, wspólnoty, którego tak często nam brakuje. 109 00:08:33,120 --> 00:08:38,099 Poznać historię i oddać hołd tym, którzy oddali czas, zdrowie i życie dla wolnej Polski. 110 00:08:38,140 --> 00:08:40,579 Ruszyć się z domu i odwiedzić takie miejsca, 111 00:08:40,620 --> 00:08:43,999 do których byśmy nie trafili na co dzień w tych szalonych czasach. 112 00:08:44,040 --> 00:08:49,419 Do dworku Milusin marszałka Józefa Piłsudskiego przybyli dziś pierwsi zwiedzający. 113 00:08:49,460 --> 00:08:52,279 W stolicy nadal trwa festiwal niepodległości, 114 00:08:52,320 --> 00:08:55,479 a na budynku TVP została wyświetlona iluminacja, 115 00:08:55,520 --> 00:08:58,999 o czym poinformował prezes TVP Jacek Kurski. 116 00:09:14,560 --> 00:09:17,679 Świętować można nawet na górskich szczytach. 117 00:09:17,720 --> 00:09:21,099 Wszystko dla niej, dla Polski. 118 00:09:22,600 --> 00:09:27,079 Rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości świętowano na całym świecie 119 00:09:27,120 --> 00:09:28,839 - od USA po Australię. 120 00:09:28,880 --> 00:09:32,539 Polacy pamiętają i czują się dumni z naszego dziedzictwa. 121 00:09:32,580 --> 00:09:34,639 Jak świętowała Polonia? 122 00:09:34,680 --> 00:09:41,679 W polskim konsulacie w Chicago tamtejsza Polonia wraz ze swoimi amerykańskimi przyjaciółmi 123 00:09:41,720 --> 00:09:46,819 uczciła 103. rocznicę odzyskania przez nasz kraj niepodległości. 124 00:09:46,860 --> 00:09:49,859 Skupiamy się wszyscy na kwestii wolności. 125 00:09:49,900 --> 00:09:56,979 Wspominamy również rolę Polonii, która była ogromna w odzyskaniu niepodległości Polski. 126 00:09:57,020 --> 00:10:01,499 W Waszyngtonie kwiaty złożono przed pomnikiem Tadeusza Kościuszki. 127 00:10:01,540 --> 00:10:04,879 Z kolei w Rzymie hołd złożono Józefowi Piłsudskiemu. 128 00:10:04,920 --> 00:10:07,959 Jak podkreślała córka generała Andersa, 129 00:10:08,000 --> 00:10:10,439 mimo iż ojciec nie dożył wolnej Polski, 130 00:10:10,480 --> 00:10:14,079 to dzięki bohaterom my możemy w niej żyć. 131 00:10:14,120 --> 00:10:18,239 Czuję, że ojciec cieszyłby się i to jest miłe dla mnie. 132 00:10:21,280 --> 00:10:26,519 W kościele św. Stanisława Biskupa i Męczennika odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego. 133 00:10:26,560 --> 00:10:30,219 Za ojczyznę modliła się Polonia. 134 00:10:30,260 --> 00:10:34,139 Teraz, kiedy możemy świętować, to jest dla nas wielkie święto, 135 00:10:34,180 --> 00:10:37,699 które powinno być wspólne dla wszystkich Polaków. 136 00:10:37,740 --> 00:10:39,339 W Polsce i za granicą. 137 00:10:39,380 --> 00:10:43,739 Uroczyste wieńce składano także na wileńskim cmentarzu na Rossie. 138 00:10:43,780 --> 00:10:45,439 Jest duże skupienie. 139 00:10:45,480 --> 00:10:48,139 Tutaj ten patriotyzm jest bardziej w sercach, 140 00:10:49,920 --> 00:10:52,679 Zorganizowano również Sztafetę Niepodległości Obojga Narodów 141 00:10:52,720 --> 00:10:54,819 - w tym roku ku czci hetmana Chodkiewicza. 142 00:10:54,860 --> 00:11:00,379 O jednym z najważniejszych dni dla narodu polskiego nie zapomniano na Węgrzech, 143 00:11:00,420 --> 00:11:02,839 gdzie odbył się wyjątkowy koncert. 144 00:11:02,880 --> 00:11:07,119 Wierzę, że każde święto narodowe, które wspólnie celebrujemy, wzmacnia przyjaźń naszych narodów. 145 00:11:07,160 --> 00:11:10,459 W Brukseli otwarto specjalną wystawę przedstawiającą historię Polski: 146 00:11:10,500 --> 00:11:13,919 "Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej". 147 00:11:14,120 --> 00:11:20,279 Wystawa, która pokazuje trudną, złożoną historię Polski, 148 00:11:20,320 --> 00:11:22,539 ale historię przez pryzmat jej wpływów 149 00:11:22,580 --> 00:11:25,319 i oddziaływania na kulturę i historię Europy. 150 00:11:25,360 --> 00:11:30,039 W niektórych krajach uroczystości związane z rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości 151 00:11:30,080 --> 00:11:31,759 nie kończą się dzisiaj. 152 00:11:31,800 --> 00:11:34,979 W Londynie największe uroczystości - w najbliższy weekend. 153 00:11:35,520 --> 00:11:39,459 W Australii ze względu na sytuację pandemiczną - za tydzień oraz 5 grudnia. 154 00:11:39,500 --> 00:11:43,199 W kościele Matki Bożej Częstochowskiej Królowej Polski w Maryon 155 00:11:43,240 --> 00:11:45,879 odbędzie się uroczysta msza św. za ojczyznę. 156 00:11:45,920 --> 00:11:50,039 A także organizowany jest Bieg Niepodległości na dystansie 1918 m. 157 00:11:50,080 --> 00:11:54,639 Wszystko dla bohaterów, którzy poświęcili swoje życie dla Niepodległej. 158 00:12:26,060 --> 00:12:30,519 11 listopada to szczególny dzień dla naszych żołnierzy i funkcjonariuszy. 159 00:12:30,560 --> 00:12:33,639 Cały czas strażnicy graniczni, policjanci i żołnierze 160 00:12:33,680 --> 00:12:36,819 z narażeniem życia i zdrowia strzegą polskiej granicy. 161 00:12:36,860 --> 00:12:42,739 Ten sam cel - różne formacje, które swoje cenne doświadczenie zbierały w różnych częściach świata. 162 00:12:42,780 --> 00:12:47,879 Na państwa ekranach żołnierze w umundurowaniu polowym w kamuflażu pustynnym. 163 00:12:47,920 --> 00:12:51,119 Taki rodzaj umundurowania noszą osoby pełniące służbę 164 00:12:51,160 --> 00:12:54,939 w ramach polskich kontyngentów wojskowych i operacji międzynarodowych. 165 00:12:54,980 --> 00:12:59,099 Mundur polowy to podstawowy rodzaj umundurowania używany w wojskach specjalnych. 166 00:12:59,140 --> 00:13:01,359 Żołnierz ma na sobie oprzyrządowanie z wyposażeniem, 167 00:13:01,400 --> 00:13:04,399 każdorazowo dobieranym w zależności od wykonywanego zadania. 168 00:13:04,440 --> 00:13:06,739 Równie ważna jest ich bohaterska postawa, 169 00:13:06,780 --> 00:13:09,579 z której polscy żołnierze znani są na całym świecie. 170 00:13:09,620 --> 00:13:13,279 Ostatnio widać ją szczególnie na naszej wschodniej granicy, 171 00:13:13,320 --> 00:13:17,359 za co Polacy są im szczególnie wdzięczni. 172 00:13:23,200 --> 00:13:26,939 Niepodległość. Fundament państwa. 173 00:13:26,980 --> 00:13:31,439 To nie tylko ogromne zobowiązanie, ale także wyzwanie. 174 00:13:31,480 --> 00:13:40,319 By być narodem nie tylko niezależnym, wolnym, ale także właśnie silnym, liczącym się. 175 00:13:40,360 --> 00:13:46,539 Bo tylko taka Polska może przetrwać. Dziś jest czas próby. 176 00:13:50,980 --> 00:13:56,919 To oni - strażnicy graniczni, żołnierze, policjanci. 177 00:13:57,120 --> 00:13:59,659 Bohatersko bronią naszych granic. 178 00:13:59,700 --> 00:14:04,719 Jesteśmy z tego dumni. Życzymy im dużo siły i wytrwałości. 179 00:14:04,760 --> 00:14:08,019 Dziękujemy im przede wszystkim za to, że tam są. 180 00:14:08,060 --> 00:14:10,579 Jestem dumny, że żołnierze bronią granic. 181 00:14:10,620 --> 00:14:12,399 Całym sercem jestem z nimi. 182 00:14:12,440 --> 00:14:17,059 Jak najbardziej jesteśmy wdzięczni za zaangażowanie i za włożone siły. 183 00:14:17,100 --> 00:14:22,419 Tegoroczne Święto Niepodległości zostało połączone z Dniem Szacunku dla Munduru. 184 00:14:22,460 --> 00:14:26,919 Dziękuje wam, że jesteście. 185 00:14:26,960 --> 00:14:32,299 Dziękuje wam, funkcjonariusze straży granicznej, żołnierze, policjanci. 186 00:14:32,340 --> 00:14:36,079 Tak, dziękuję za te brawa dla nich! 187 00:14:39,080 --> 00:14:41,739 W 103. rocznicę odzyskania niepodległości 188 00:14:41,780 --> 00:14:46,319 można było zobaczyć 103 takie wystawy w całej Polsce. 189 00:14:46,360 --> 00:14:50,879 Zagrożenia się zmieniają na przestrzeni lat, na przestrzeni wieków. 190 00:14:50,920 --> 00:14:55,139 Jedno jest niezmienne - postawa żołnierzy Wojska Polskiego. 191 00:14:55,180 --> 00:15:00,139 Zawsze stali na straży naszego bezpieczeństwa, stoją i stać będą. 192 00:15:00,180 --> 00:15:02,939 Za to jesteśmy winni im szacunek. 193 00:15:05,060 --> 00:15:09,799 Spadkobiercy najstarszych polskich wojskowych tradycji. 194 00:15:09,840 --> 00:15:16,099 Tak mi się od razu nasuwa myśl, że podobnie żeśmy walczyli o wolną Polskę. 195 00:15:16,140 --> 00:15:19,239 Służą z narażeniem własnego zdrowia i życia. 196 00:15:19,280 --> 00:15:23,559 Musimy walczyć i dbać o swoje granice. Na pewno popieramy to! 197 00:15:23,600 --> 00:15:26,739 Musimy się bronić, jesteśmy całym sercem z nimi! 198 00:15:26,780 --> 00:15:32,139 Kiedy agresywni imigranci sterowani przez białoruskie służby szturmują polską granicę, 199 00:15:32,180 --> 00:15:35,679 to oni są odporni na prowokacje reżimu Łukaszenki. 200 00:15:35,720 --> 00:15:40,179 Odważni, profesjonalni i zdeterminowani - dniem i nocą. 201 00:15:40,220 --> 00:15:45,939 24 godziny na dobę strzegą naszego bezpieczeństwa. 202 00:15:46,240 --> 00:15:47,579 Dziękuję! 203 00:15:47,760 --> 00:15:49,579 Całym sercem jestem z nimi. 204 00:15:49,620 --> 00:15:51,199 Dziękujemy im! 205 00:15:59,140 --> 00:16:04,579 Polskie służby odparły kolejne brutalne ataki imigrantów sterowanych przez białoruskie wojsko. 206 00:16:04,620 --> 00:16:08,719 Polscy żołnierze zostali zaatakowani przez 2 duże grupy nielegalnych imigrantów. 207 00:16:08,760 --> 00:16:11,779 Interwencja naszych służb przywróciła spokój na granicy. 208 00:16:11,820 --> 00:16:19,719 Choć straż graniczna, wojsko i policja nieustannie muszą stawiać czoła prowokacjom reżimu Łukaszenki. 209 00:16:19,760 --> 00:16:23,919 Prawie pół tysiąca prób nielegalnego przekroczenia polskiej granicy. 210 00:16:23,960 --> 00:16:27,699 I 2 brutalne ataki dużych grup imigrantów na polskich żołnierzy. 211 00:16:27,740 --> 00:16:31,579 Jeden z nich został obrzucony niebezpiecznymi przedmiotami. 212 00:16:31,620 --> 00:16:33,959 Sytuacja staje się coraz poważniejsza. 213 00:16:34,000 --> 00:16:39,139 W ostatniej nocy mieliśmy do czynienia z próbami grupowego wkroczenia na teren Polski, 214 00:16:39,180 --> 00:16:42,599 przy tej okazji zostali zaatakowani polscy żołnierze, 215 00:16:42,640 --> 00:16:45,719 oni musieli oddać strzały ostrzegawcze. 216 00:16:45,760 --> 00:16:49,379 Na szczęście reakcja polska była stanowcza. 217 00:16:49,420 --> 00:16:52,599 Polskie służby opanowały niebezpieczną sytuację, 218 00:16:52,640 --> 00:16:55,939 a nielegalni imigranci wysłani na Polaków przez białoruskich wojskowych 219 00:16:55,980 --> 00:16:56,879 wycofali się. 220 00:16:56,920 --> 00:16:58,799 Cała gama tych prowokacji. 221 00:16:58,840 --> 00:17:01,619 Udało się do tej pory świetnie z tego wyjść, 222 00:17:01,660 --> 00:17:08,239 co pokazuje duży profesjonalizm i dużą determinację polskich służb. 223 00:17:08,280 --> 00:17:10,439 Polska granica jest szczelna. 224 00:17:10,480 --> 00:17:14,699 Sprowadzeni przez białoruskiego dyktatora Alaksandra Łukaszenkę 225 00:17:14,740 --> 00:17:19,559 imigranci z Bliskiego Wschodu koczują w przygranicznych obozowiskach pilnowani i straszeni, 226 00:17:19,600 --> 00:17:23,619 także wystrzałami z broni przez białoruskie służby. 227 00:17:23,660 --> 00:17:28,399 Polska została zaatakowana, jest to atak hybrydowy dokonany przez reżim Łukaszenki, 228 00:17:28,440 --> 00:17:30,219 przez reżim białoruski. 229 00:17:30,260 --> 00:17:32,139 Nie ulega żadnej wątpliwości, 230 00:17:32,180 --> 00:17:36,619 że ten reżim trwa przy władzy tylko dlatego, że ma wsparcie Kremla. 231 00:17:36,660 --> 00:17:41,219 Polskie służby nie ulegają presji i bronią bezpieczeństwa każdego z nas. 232 00:17:41,260 --> 00:17:51,939 Stoimy przed ogromnymi wyzwaniami i tymi, które można na co dzień oglądać w TVP czy w Internecie. 233 00:17:51,980 --> 00:17:56,459 Chodzi o to, co dzieje się na naszej granicy wschodniej. 234 00:17:56,500 --> 00:17:59,679 Sytuacją na granicy zajmie się Rada Bezpieczeństwa ONZ. 235 00:17:59,720 --> 00:18:03,019 Nad Łukaszenką - widmo kolejnych, dotkliwych sankcji. 236 00:18:03,060 --> 00:18:07,139 W dodatku wielu Białorusinów solidaryzuje się z Polską. 237 00:18:07,180 --> 00:18:11,619 "Przyszedł czas, że trzeba bronić ojczyzny" - mówił dziś prezydent Andrzej Duda. 238 00:18:11,660 --> 00:18:16,439 Trzeba bardziej niż dawniej strzec jej granic, trzeba to robić z poświęceniem, 239 00:18:16,480 --> 00:18:21,819 w chłodzie, trudzie, bardzo niewdzięcznej sytuacji, 240 00:18:21,860 --> 00:18:27,119 do jakiej zmusiły nas hybrydowe działania reżimu białoruskiego 241 00:18:27,160 --> 00:18:29,659 przeciwko Polsce i przeciwko UE. 242 00:18:29,700 --> 00:18:35,019 Europa wie, że dziś to Polska i nasi funkcjonariusze straży granicznej, żołnierze i policja 243 00:18:35,060 --> 00:18:37,979 zabezpieczają jej spokojny sen. 244 00:19:26,440 --> 00:19:30,539 Ostatniej nocy migranci przy wschodniej granicy zaatakowali żołnierza polskiego. 245 00:19:31,160 --> 00:19:36,379 Po oddaniu strzałów ostrzegawczych - uciekli w głąb Białorusi. 246 00:19:37,300 --> 00:19:42,019 Przypadły nam w udziale czasy, kiedy bardziej, niż na co dzień musimy bronić naszej niepodległości. 247 00:19:42,060 --> 00:19:45,679 Według najnowszego sondażu dla "Rzeczpospolitej" 248 00:19:45,720 --> 00:19:49,519 niemal 70% Polaków uważa, że sytuacja na granicy zagraża bezpieczeństwu kraju. 249 00:19:49,560 --> 00:19:53,219 To oznacza, że działania rządu w kwestii zabezpieczenia wschodniej granicy Polski 250 00:19:53,260 --> 00:19:55,399 są jak najbardziej słuszne i potrzebne. 251 00:19:55,440 --> 00:19:59,079 Sytuacja jest naprawdę poważna, naprawdę dramatyczna 252 00:19:59,120 --> 00:20:03,199 i na szali jest suwerenność naszego kraju, integralność naszych granic. 253 00:20:03,240 --> 00:20:05,259 To nie jest partyjna polityka. 254 00:20:05,300 --> 00:20:07,679 Ale dokładnie takie zarzuty formułuje opozycja. 255 00:20:07,720 --> 00:20:11,259 Były szef PO realne zagrożenie dla państwa nazywa "paliwem politycznym PiS". 256 00:20:11,300 --> 00:20:14,579 PiS chce politycznie, wyborczo, wewnętrznie 257 00:20:14,620 --> 00:20:17,979 wykorzystać to, co dzieje się na wschodniej granicy. 258 00:20:18,020 --> 00:20:19,619 To jest paliwo wyborcze. 259 00:20:19,660 --> 00:20:23,619 Wszelkie powątpiewanie w potrzebę odpowiedzialnej obrony granicy 260 00:20:23,660 --> 00:20:27,379 jest dobrowolnym wpisywaniem się w propagandę uprawianą przez Mińsk i Moskwę. 261 00:20:27,420 --> 00:20:31,939 Od samego początku duża część opozycji najpierw naciskała na rząd, by granicę otwierał, 262 00:20:31,980 --> 00:20:35,799 najpierw sabotowała czy krytykowała działania, które były podejmowane. 263 00:20:35,840 --> 00:20:38,419 Narrację musiał zmienić nowy-stary szef PO. 264 00:20:38,460 --> 00:20:42,659 Donald Tusk w końcu zorientował się, że Polacy chcą szczelnej, bezpiecznej granicy 265 00:20:42,700 --> 00:20:46,659 i wycofał się z promowanej przez swoich podwładnych strategii otwartych granic. 266 00:20:46,700 --> 00:20:51,059 Eskapady polityków PO na granicę, czy wezwania do wpuszczania osób bez względu kim oni są 267 00:20:51,100 --> 00:20:53,459 - wizerunkowi partii nie pomogły. 268 00:20:53,500 --> 00:20:57,759 Gdyby dzisiaj rządziła PO, to mielibyśmy sytuację podobną do tej, jaką jeszcze niedawno deklarowali, 269 00:20:57,800 --> 00:21:02,539 a mówił o tym pan poseł Tomczyk, mówiła pani Kidawa-Błońska, 270 00:21:02,580 --> 00:21:07,159 że dla Polski nie jest problemem przyjęcie kilkunastu tysięcy migrantów. 271 00:21:07,200 --> 00:21:10,919 Tusk próbował ratować sytuację, pisząc list do przywódców państw europejskich, 272 00:21:10,960 --> 00:21:15,119 w którym tym razem nie straszy jak dawniej karami za zamknięcie granic, 273 00:21:15,160 --> 00:21:19,079 a przekonuje o potrzebie solidarności UE w dobie kryzysu na granicy. 274 00:21:19,120 --> 00:21:22,579 Takie sytuacje Donald Tusk potem chce wykorzystywać do autopromocji 275 00:21:22,620 --> 00:21:26,639 - chwali się później, że zgoda między Warszawą a Brukselą to jego zasługa. 276 00:21:26,680 --> 00:21:28,279 To mogę zagwarantować. 277 00:21:28,320 --> 00:21:31,239 Ale dopytywany przez dziennikarzy - traci wątek. 278 00:21:31,280 --> 00:21:33,159 Z kim konkretnie pan rozmawiał? 279 00:21:33,200 --> 00:21:37,619 Gdyby pan mógł wymienić tych premierów, kanclerzy, z którymi pan rozmawiał. 280 00:21:37,660 --> 00:21:39,839 Kto panu takie gwarancje udzielił? 281 00:21:39,880 --> 00:21:41,779 Ja nic nie mówiłem o gwarancjach. 282 00:21:41,820 --> 00:21:44,059 Tusk traci wiarygodność już nawet wśród brukselskich polityków. 283 00:21:44,100 --> 00:21:50,039 Nawet formalnie podległy mu szef grupy Europejskiej Partii Ludowej w Europarlamencie 284 00:21:50,080 --> 00:21:55,059 był za budową trwałego ogrodzenia na wschodzie UE, co Tusk próbował w Polsce torpedować. 285 00:21:55,100 --> 00:21:59,679 W czasie sejmowego głosowania jego partia murowi na granicy powiedziała "nie". 286 00:21:59,720 --> 00:22:02,179 Europosłowie atakują Polskę za to, 287 00:22:02,220 --> 00:22:04,919 że nie pozwala na zabijanie nienarodzonych dzieci 288 00:22:04,960 --> 00:22:07,559 w przypadku wykrycia ich niepełnosprawności. 289 00:22:07,600 --> 00:22:10,699 Rezolucję w tej sprawie przyjął Parlament Europejski. 290 00:22:10,740 --> 00:22:14,479 W Brukseli dziś opublikowano prognozy Komisji Europejskiej, 291 00:22:14,520 --> 00:22:18,479 z których wynika, że polska gospodarka rozwija się dwukrotnie szybciej niż niemiecka. 292 00:22:18,520 --> 00:22:21,279 Święto Niepodległości także w Brukseli. 293 00:22:21,320 --> 00:22:25,659 Europosłowie PiS złożyli kwiaty przed tablicą poświęconą Solidarności. 294 00:22:25,700 --> 00:22:30,619 Ale wkrótce potem Polska znów stała się obiektem ataku w Parlamencie Europejskim, 295 00:22:30,660 --> 00:22:34,619 który przyjął niewiążącą rezolucję ws. aborcji w naszym kraju. 296 00:22:34,660 --> 00:22:36,879 Europosłowie wzywają polski rząd 297 00:22:43,780 --> 00:22:50,319 W Dniu Niepodległości głosowana jest nieuczciwa, niesprawiedliwa, kłamliwa rezolucja 298 00:22:50,360 --> 00:22:53,039 przeciwko Polsce w Parlamencie Europejskim. 299 00:22:53,080 --> 00:22:54,999 To absolutny skandal. 300 00:22:55,040 --> 00:22:58,479 By zaatakować Polskę, przedstawiciele polskiej opozycji 301 00:22:58,520 --> 00:23:02,659 wykorzystali niedawną śmierć ciężarnej 30-latki w szpitalu w Pszczynie. 302 00:23:02,700 --> 00:23:06,499 Grupa europosłów z naszego kraju wmówiła swoim liberalno-lewicowym kolegom, 303 00:23:06,540 --> 00:23:10,939 że dramat tej rodziny wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego sprzed roku. 304 00:23:10,980 --> 00:23:14,679 Wtedy sędziowie uznali za niezgodną z ustawą zasadniczą aborcję 305 00:23:14,720 --> 00:23:17,879 w przypadku ciężkiej i nieodwracalnej niepełnosprawności 306 00:23:17,920 --> 00:23:21,279 albo choroby zagrażającej życiu nienarodzonego dziecka. 307 00:23:21,320 --> 00:23:25,919 Gdy zagrożone jest życie lub zdrowie matki, aborcja wciąż jest dozwolona. 308 00:23:25,960 --> 00:23:28,779 Opozycja za granicą kreuje inny przekaz. 309 00:23:28,820 --> 00:23:33,079 Są pozbawiane głosu i sprowadzane do roli inkubatora. 310 00:23:33,120 --> 00:23:37,679 To przerażające barbarzyństwo i ugruntowane przez rząd tortury. 311 00:23:37,720 --> 00:23:41,299 Światopoglądową rezolucję poparła większość europosłów Lewicy i Platformy. 312 00:23:41,340 --> 00:23:44,059 Tymczasem zgodnie z traktatami 313 00:23:44,100 --> 00:23:48,419 - unijne instytucje nie mają prawa wtrącać się w krajowe przepisy w tym zakresie, 314 00:23:48,460 --> 00:23:53,119 o czym podczas debaty poprzedzającej głosowanie w Europarlamencie 315 00:23:53,160 --> 00:23:58,039 przypomniał przedstawiciel Słowenii, pełniącej obecnie prezydencję w Unii. 316 00:23:58,080 --> 00:23:59,859 Zgodnie z europejskim prawem 317 00:23:59,900 --> 00:24:02,999 UE nie może wpływać na związane z aborcją zapisy konstytucyjne 318 00:24:03,040 --> 00:24:06,439 i pozostałe prawodawstwo państw członkowskich. 319 00:24:06,600 --> 00:24:12,439 Europosłowie atakują Polskę w sprawie aborcji w momencie, gdy nasze państwo broni granic Unii, 320 00:24:12,480 --> 00:24:15,379 a gospodarka jest jednym z silników 321 00:24:15,420 --> 00:24:17,859 europejskiego odbicia po koronakryzysie. 322 00:24:17,900 --> 00:24:22,319 Spodziewamy się, że w Polsce gospodarka przyjmie solidne tempo rozwoju 323 00:24:22,360 --> 00:24:24,679 po łagodnej recesji w ubiegłym roku. 324 00:24:24,720 --> 00:24:28,939 Z opublikowanych również dzisiaj prognoz Komisji Europejskiej wynika, 325 00:24:28,980 --> 00:24:31,959 że wzrost PKB Polski wyniesie w tym roku blisko 5%, 326 00:24:32,000 --> 00:24:34,739 a to 2 razy więcej niż w przypadku Niemiec. 327 00:24:34,780 --> 00:24:39,439 Bruksela w przyszłym roku przewiduje podobne tempo rozwoju gospodarczego naszego kraju. 328 00:24:40,180 --> 00:24:46,319 Bardzo wielu po obu stronach Europy nie chce zaakceptować naszej podmiotowości, 329 00:24:46,360 --> 00:24:51,699 nie chce zaakceptować perspektywy naszego rozwoju i wzrostu naszej siły. 330 00:24:51,740 --> 00:24:58,399 Wzrostu, który gospodarczej i politycznej konkurencji za granicą nie może się podobać. 331 00:25:00,880 --> 00:25:03,999 Padł kolejny rekord zakażeń w 4. fali koronawirusa. 332 00:25:04,040 --> 00:25:07,159 Ponad 19 tys. nowych przypadków i prawie 300 zgonów. 333 00:25:07,200 --> 00:25:10,779 Coraz więcej osób trafia do szpitali. 334 00:25:10,820 --> 00:25:15,859 Większość ekspertów jest zgodna, że gwałtowny wzrost zakażeń 335 00:25:15,900 --> 00:25:19,959 to efekt lekceważenia obowiązujących restrykcji. 336 00:25:23,840 --> 00:25:27,619 Większość tych pacjentów, którzy trafiają do szpitala, są to pacjenci niezaszczepieni. 337 00:25:27,660 --> 00:25:31,919 1/3 to pacjenci zaszczepieni, ale w większości są to osoby ze schorzeniami współistniejącymi. 338 00:25:31,960 --> 00:25:35,979 Ostatniej doby wykryto ponad 19 tys. nowych przypadków zakażenia koronawirusem. 339 00:25:36,020 --> 00:25:38,559 To rekord w 4. fali. 274 osoby zmarły. 340 00:25:38,600 --> 00:25:43,399 W porównaniu z ubiegłym tygodniem liczba nowych przypadków wzrosła o 77%. 341 00:25:43,440 --> 00:25:49,159 Mamy rzeczywiście pik zachorowań, bardzo duży wzrost zachorowań wśród naszych mieszkańców, 342 00:25:49,200 --> 00:25:52,899 jest to spowodowane tą ciągle wzrastającą 4. falą pandemii. 343 00:25:52,940 --> 00:25:58,639 Dlatego należy bezwzględnie stosować się do zasad sanitarno-epidemiologicznych. 344 00:25:58,820 --> 00:26:00,559 One rzeczywiście chronią. 345 00:26:00,600 --> 00:26:03,039 Gdy 4. fala pandemii nabierała tempa, 346 00:26:03,080 --> 00:26:06,639 eksperci przewidywali, że na przełomie listopada i grudnia 347 00:26:06,680 --> 00:26:10,059 będziemy mieć około 20 tys. nowych zakażeń na dobę. 348 00:26:10,100 --> 00:26:12,499 To, że ten wynik został osiągnięty wcześniej, 349 00:26:12,540 --> 00:26:17,299 to w dużej mierze skutek lekceważenia obowiązujących restrykcji. 350 00:26:17,340 --> 00:26:19,699 Troszkę się boję, że zbliżamy się do momentu, 351 00:26:19,740 --> 00:26:22,319 kiedy jest troszkę za późno na miękkie rozwiązania. 352 00:26:22,360 --> 00:26:24,059 Osoby, które są niezaszczepione, 353 00:26:24,100 --> 00:26:26,759 w pierwszej kolejności powinny być wykluczone z takich miejsc, 354 00:26:26,800 --> 00:26:29,159 które są miejscami wysokiego ryzyka. 355 00:26:29,200 --> 00:26:31,119 To teraz jest dosyć dobrze oznaczone, 356 00:26:31,160 --> 00:26:33,499 to są miejsca, gdzie dochodzi do kontaktu bliskiego człowiek-człowiek, 357 00:26:33,540 --> 00:26:36,039 gdzie dużo ludzi przebywa jednocześnie. 358 00:26:36,240 --> 00:26:38,819 Tego drastycznego rozwiązania można uniknąć i do tego dąży też rząd. 359 00:26:38,860 --> 00:26:42,579 W tej chwili skoncentrowaliśmy się głównie na przestrzeganiu tych obostrzeń i restrykcji, 360 00:26:42,620 --> 00:26:43,779 które w tej chwili obowiązują, 361 00:26:43,820 --> 00:26:46,299 i chcemy, aby to było w sposób maksymalny egzekwowane. 362 00:26:46,340 --> 00:26:49,999 Jeżeli będziemy przestrzegali tych zasad i używali maseczki w komunikacji miejskiej i w sklepach, 363 00:26:50,040 --> 00:26:54,459 to ten łańcuch epidemiologiczny będzie przerwany. 364 00:26:57,900 --> 00:27:01,439 Mecz oczywiście w TVP jutro, ale mamy dla państwa zaproszenie na ten wieczór. 365 00:27:01,480 --> 00:27:06,439 Za chwilę na Jedynce premierowy odcinek serialu "Wojenne dziewczyny", 366 00:27:06,480 --> 00:27:10,399 a zaraz po nim o 21.20 kultowa polska komedia sensacyjna "Va bank" - po rekonstrukcji cyfrowej. 367 00:27:10,440 --> 00:27:13,479 Cztery łapy, białe futro i przepustka na wyjście z koszar. 368 00:27:13,520 --> 00:27:16,179 Niezwykła historia niedźwiedzicy Baśki, 369 00:27:16,220 --> 00:27:18,919 która na długo przed znanym wszystkim Wojtkiem 370 00:27:18,960 --> 00:27:23,119 wspólnie z polskimi żołnierzami służyła w korpusie interwencyjnym pod Murmańskiem, 371 00:27:23,160 --> 00:27:24,619 w bolszewickiej Rosji. 372 00:27:24,660 --> 00:27:31,259 To jeden z najmniej znanych epizodów polskiej walki o niepodległość, daleko od granic II Rzeczpospolitej. 373 00:27:31,300 --> 00:27:34,859 Walki o niepodległość i kształt granic II Rzeczpospolitej 374 00:27:34,900 --> 00:27:39,659 toczyły się nie tylko na frontach przecinających polskie ziemie wzdłuż i wszerz. 375 00:27:39,700 --> 00:27:42,299 Po formalnym zakończeniu I wojny światowej 376 00:27:42,340 --> 00:27:45,279 w Rosji Polacy utworzyli za zgodą Brytyjczyków 377 00:27:45,320 --> 00:27:48,959 oddziały z żołnierzy walczących wcześniej w armii carskiej. 378 00:27:49,000 --> 00:27:51,759 Pod dowództwem gen. Hallera Polacy, 379 00:27:51,800 --> 00:27:53,959 nazwani przez historyków Murmańczykami, 380 00:27:54,000 --> 00:27:56,879 na długo przed wojną polsko-bolszewicką 381 00:27:56,920 --> 00:28:00,459 toczyli na dalekiej północy pierwsze walki z Armią Czerwoną. 382 00:28:00,500 --> 00:28:04,719 Polacy m.in. zdobyli Archangielsk, wzniecając powstanie antybolszewickie, 383 00:28:04,760 --> 00:28:09,279 i właśnie te siły międzynarodowe, w których dominowali Brytyjczycy, 384 00:28:09,320 --> 00:28:13,379 był tam ten właśnie polski oddział, byli też Kanadyjczycy, Francuzi. 385 00:28:13,420 --> 00:28:17,819 Polskie oddziały otrzymały od Brytyjczyków przydomek "lwów północy", 386 00:28:17,860 --> 00:28:23,699 ale prawdziwą gwiazdą oddziałów stał się niedźwiedź polarny, a właściwie niedźwiedzica - Baśka. 387 00:28:23,740 --> 00:28:28,019 Baśka umiała defilować, nauczyła się podstaw musztry wojskowej, 388 00:28:28,060 --> 00:28:30,639 potrafiła nawet chodzić na dwóch łapach. 389 00:28:30,680 --> 00:28:36,759 Była bardzo sympatyczna, bawiła się z dziećmi żołnierzy, którzy tam służyli. 390 00:28:36,800 --> 00:28:41,019 Z polskimi oddziałami przeszła cały szlak bojowy w okolicach Murmańska 391 00:28:41,060 --> 00:28:43,919 i została ewakuowana do Edynburga. 392 00:28:43,960 --> 00:28:46,539 Jesienią 1919 roku przyjechała do Polski 393 00:28:46,580 --> 00:28:51,719 i wzięła udział w wielkiej defiladzie w Warszawie, gdzie wywołała sensację. 394 00:28:51,760 --> 00:28:56,359 Marszałek Józef Piłsudski postanowił osobiście pogłaskać niedźwiedzicę. 395 00:28:56,400 --> 00:29:00,879 Niedźwiedzica bardzo spokojnie przyjęła to spotkanie z marszałkiem, 396 00:29:00,920 --> 00:29:04,779 podobno nawet z gracją podała mu łapę. 397 00:29:04,820 --> 00:29:08,899 Niedźwiedzica zamieszkała w Twierdzy Modlin pod Warszawą. 398 00:29:08,940 --> 00:29:11,879 Tam korzystała z przywilejów wojskowych, 399 00:29:11,920 --> 00:29:14,999 ale też musiała się stosować do regulaminu. 400 00:29:15,040 --> 00:29:19,199 Między innymi wychodzić poza teren wyłącznie na podstawie przepustki 401 00:29:19,240 --> 00:29:24,119 i co najmniej raz w tygodniu brać kąpiel. 402 00:29:27,960 --> 00:29:31,399 403 00:29:34,280 --> 00:29:40,459 Na "Gościa Wiadomości" z napisami dla niesłyszących zapraszamy na TVP Info. 404 00:29:40,660 --> 00:30:04,699 405 00:30:21,980 --> 00:30:24,999 Nie noszą lampasów, lecz szary ich strój. 406 00:30:25,040 --> 00:30:36,079 Nie noszą i srebrna, i złota. 407 00:30:36,120 --> 00:30:39,479 Lecz w pierwszy piechota, ta szara piechota. 408 00:30:39,520 --> 00:30:43,199 Wspominając słowa tej pieśni, 409 00:30:43,240 --> 00:30:45,839 dziś myślimy o tych, którzy tak wiele zrobili, 410 00:30:45,880 --> 00:30:48,219 żeby Rzeczpospolita wróciła na mapę Europy. 411 00:30:48,260 --> 00:30:51,039 Wspominamy bohaterów, którzy heroicznym czynem zbrojnym, 412 00:30:51,080 --> 00:30:59,979 dzielnością żołnierską i własną krwią wywalczyli i obronili wolną Polskę.