1
00:00:15,960 --> 00:00:17,279
11 listopada.

2
00:00:17,320 --> 00:00:20,519
Radosny dzie$
dla wszystkich Polak#w
- ½wi-to Niepodleg¾o¦ci.

3
00:00:20,560 --> 00:00:22,359
Co nas dzi¦ ¾@czy, a co dzieli?

4
00:00:22,400 --> 00:00:24,039
Trudne początki II RP.

5
00:00:24,080 --> 00:00:26,879
Jak sklejano Polskę po rozbiorach?

6
00:00:39,840 --> 00:00:42,479
Joanna Dunikowska-Paź,
dobry wieczór.

7
00:00:42,680 --> 00:00:44,199
Zaczynamy "19.30".

8
00:00:44,240 --> 00:00:46,919
Dziś Narodowe Święto Niepodległości,

9
00:00:46,960 --> 00:00:50,439
centralne obchody
przed Grobem Nieznanego Żołnierza
w Warszawie

10
00:00:50,480 --> 00:00:53,799
rozpoczęły się w samo południe
od uroczystej odprawy wart.

11
00:00:53,840 --> 00:00:56,839
"Niepodległość nie jest nikomu
dana za darmo i na zawsze"

12
00:00:56,880 --> 00:00:59,239
- pisze w mediach społecznościowych
premier

13
00:00:59,280 --> 00:01:04,039
i podobnie jak prezydent podkreśla,
że dziś kluczowe jest bezpieczeństwo.

14
00:01:08,440 --> 00:01:12,719
Grób Nieznanego Żołnierza
na placu Piłsudskiego.

15
00:01:16,040 --> 00:01:18,759
Miejsce symbol,
które niemal od stu lat

16
00:01:18,800 --> 00:01:21,639
upamiętnia poległych w walce
o niepodległość.

17
00:01:21,680 --> 00:01:28,439
Jak co roku - to tu odbyły się
główne uroczystości
z najważniejszymi osobami w państwie.

18
00:01:28,600 --> 00:01:34,439
Dziś jesteśmy tutaj nad Wisłą,
niepodległa, suwerenna Polska,

19
00:01:34,480 --> 00:01:38,959
my, naród polski,
jesteśmy częścią wspólnot narodowych.

20
00:01:39,160 --> 00:01:42,079
Mrzonką jest,
jak wydaje się niektórym,

21
00:01:42,120 --> 00:01:46,839
że dzisiaj Europa jest w stanie
zapewnić sobie sama bezpieczeństwo.

22
00:01:46,880 --> 00:01:50,199
Jak podkreślał Andrzej Duda:
silny zachód jest gwarancja,

23
00:01:50,240 --> 00:01:55,399
że Polska będzie trwała
jako "zwornik łańcucha"
wolnego świata w tej części Europy.

24
00:01:55,440 --> 00:01:58,639
O bezpieczeństwie wspomniał także
premier, ale w sieci.

25
00:01:58,680 --> 00:02:01,639
Bo przez planowany zabieg medyczny
nie uczestniczył w obchodach.

26
00:02:06,280 --> 00:02:08,399
Rządzący, a także politycy opozycji

27
00:02:08,440 --> 00:02:12,479
od wczesnego rana
składali wieńce przed pomnikami
ojców niepodległości.

28
00:02:12,520 --> 00:02:15,159
Minister obrony
mówił o wielkiej Rzeczpospolitej,

29
00:02:15,200 --> 00:02:18,079
która jest możliwa,
ale tylko z naszym udziałem.

30
00:02:18,120 --> 00:02:20,279
Do tego są potrzebne dwie wartości.

31
00:02:20,320 --> 00:02:24,399
Tak jak na znak victorii
składają się dwa palce,

32
00:02:24,440 --> 00:02:32,439
tak na znak naszej przyszłości
muszą się złożyć 2 wartości:
bezpieczeństwo i gospodarka.

33
00:02:32,480 --> 00:02:35,679
W Belwederze prezydent Andrzej Duda
wręczył odznaczenia państwowe.

34
00:02:35,720 --> 00:02:37,879
Otrzymali je m.in.
byli politycy PiS.

35
00:02:37,920 --> 00:02:41,039
Witold Waszczykowski
czy Ryszard Legutko.

36
00:02:41,080 --> 00:02:50,119
To wielki moment
wspaniałego nawiązania
do wielkich tradycji Rzeczpospolitej

37
00:02:50,160 --> 00:02:58,599
poprzez honorowanie tych,
którzy wśród znamienitych
są najznamienitsi.

38
00:02:58,800 --> 00:03:06,879
Po 123 latach zaborów,
niewoli i ogromnego wysiłku pokoleń,
Polska odzyskała suwerenność.

39
00:03:06,920 --> 00:03:08,279
Łatwo nie było.

40
00:03:08,320 --> 00:03:11,799
Myśmy niepodległość w 1918 r.
odzyskali dlatego,

41
00:03:11,840 --> 00:03:16,239
że mimo wszystkich różnic,
a one były jeszcze bardziej
wyraźne niż są dzisiaj,

42
00:03:16,280 --> 00:03:18,359
potrafiliśmy zadziałać razem.

43
00:03:18,400 --> 00:03:20,439
Święto dla nas bardzo ważne.

44
00:03:20,480 --> 00:03:27,079
Zwłaszcza w tej sytuacji
geopolitycznej musimy demonstrować,
że Polska jest niezniszczalna,

45
00:03:27,120 --> 00:03:29,919
że tego dnia jesteśmy wszyscy razem.

46
00:03:29,960 --> 00:03:34,319
Bo łączyć nas wszystkich
- nie powinna tylko czerwona kartka
z kalendarza.

47
00:03:34,360 --> 00:03:37,519
Święto Niepodległości
nie tylko obchodzone jest w Warszawie.

48
00:03:37,560 --> 00:03:41,559
Setki wydarzeń miały miejsce
w całej kraju, a z tych miejsc
płynie jeden przekaz,

49
00:03:41,600 --> 00:03:44,759
że niepodległość
to najważniejsza wartość
każdego narodu.

50
00:03:44,800 --> 00:03:47,479
Warto o tym pamiętać.

51
00:03:48,000 --> 00:03:53,399
Niepodległości poświęcony będzie dziś
także program "Bez retuszu" w TVP Info
o 20.18.

52
00:03:53,440 --> 00:03:58,279
Polecam państwa uwadze.
Marek Czyż już czeka w studiu.

53
00:03:59,480 --> 00:04:01,879
W różnych miejscach
i na dziesiątki sposobów.

54
00:04:01,920 --> 00:04:05,959
Naszą niepodległość celebrujemy dziś
w radosnych paradach,
koncertach czy biegach.

55
00:04:06,000 --> 00:04:08,559
Telewizja Polska
też ma dla państwa propozycję:

56
00:04:08,600 --> 00:04:11,479
"Jesteśmy sobie potrzebni"
- pod takim hasłem
na wrocławskim rynku

57
00:04:11,520 --> 00:04:15,039
odbędzie się dziś koncert,
w którym wystąpią
wielkie polskie gwiazdy.

58
00:04:15,080 --> 00:04:19,159
By wesprzeć powodzian i pokazać,
jak bardzo jesteśmy sobie potrzebni.

59
00:04:19,200 --> 00:04:21,559
Początek o godzinie 20.00.

60
00:04:25,560 --> 00:04:28,679
Pomaganie
to najpiękniejszy przejaw patriotyzmu.

61
00:04:28,720 --> 00:04:32,439
Poruszeni ogromem tragedii
na południu kraju
Polacy zjednoczyli się,

62
00:04:32,480 --> 00:04:34,119
by wspierać powodzian.

63
00:04:34,160 --> 00:04:36,599
"Jesteśmy sobie potrzebni"

64
00:04:36,640 --> 00:04:40,919
- to coś więcej niż tylko
hasło koncertu TVP
na wrocławskim rynku.

65
00:04:40,960 --> 00:04:43,479
Potrafimy mieć otwarte serca
i to jest wspaniałe.

66
00:04:43,520 --> 00:04:48,559
Dzisiejszy koncert, pomimo tego,
że mamy święto niepodległości,

67
00:04:48,600 --> 00:04:53,159
pamiętamy o tym,
co jest ważne, żeby być razem
i się wspierać.

68
00:04:53,200 --> 00:04:57,719
To hasło solidarność
i wspólnota wydaje się najważniejsze.

69
00:04:57,760 --> 00:05:05,839
Piękną rzeczą jest to, jak służby,
ale i zwykli ludzie zaangażowali się
w pomoc powodzianom.

70
00:05:05,880 --> 00:05:10,119
Z góry dedykuję im mój występ
i dziękuję za to jak wspaniałymi
ludźmi jesteście.

71
00:05:10,160 --> 00:05:13,679
Ale potrafimy się jednoczyć
nie tylko w pomocy,
ale i wspólnie świętować.

72
00:05:13,720 --> 00:05:18,639
Biało-czerwone symbole
widoczne są dziś w każdym zakątku
naszego kraju,

73
00:05:18,680 --> 00:05:22,719
a wachlarz aktywności
bardzo szeroki.

74
00:05:22,760 --> 00:05:25,159
Filmowa podróż po dawnej warszawie,

75
00:05:25,200 --> 00:05:29,639
artystyczne warsztaty
dla najmłodszych,
parady zabytkowych samochodów.

76
00:05:29,680 --> 00:05:32,279
Do tego koncerty
czy występy taneczne.

77
00:05:32,320 --> 00:05:37,199
To wszystko w ramach festiwalu
"Niepodległa
na Krakowskim Przedmieściu",

78
00:05:37,240 --> 00:05:42,759
czyli największej
inicjatywy kulturalnej
łączącej Polaków w stolicy.

79
00:05:42,800 --> 00:05:44,039
Tu jest trochę historii.

80
00:05:44,080 --> 00:05:46,479
Oczywiście świętujemy to święto
tak samo.

81
00:05:46,520 --> 00:05:51,319
O atrakcjach w stolicy
informowały dziś zagraniczne studentki
Uniwersytetu Warszawskiego

82
00:05:51,360 --> 00:05:54,439
z Ukrainy, Białorusi i Turcji,
które świętują z nami.

83
00:05:54,480 --> 00:06:01,279
Staramy się
być częścią tego święta,
świętować je i pomagać innym.

84
00:06:01,320 --> 00:06:03,319
Jest ogromny piknik, wielkie święto.

85
00:06:03,360 --> 00:06:09,079
Dzieci się cieszą po swojemu,
czyli spotykają się z misiami,
a my cieszymy się razem z nimi.

86
00:06:09,120 --> 00:06:11,079
Można też na sportowo.

87
00:06:11,120 --> 00:06:14,439
Biorąc udział w dorocznym
Biegu Niepodległości.

88
00:06:14,480 --> 00:06:19,079
Liczną grupą z małej miejscowości,
ale 30 osób przyjechało
i świętujemy razem.

89
00:06:19,120 --> 00:06:23,039
Spalone kalorie
warto wynagrodzić sobie
rogalem świętomarcińskim.

90
00:06:23,080 --> 00:06:26,599
Co roku w Wielkopolsce
wypieka się ich nawet 300 ton.

91
00:06:26,640 --> 00:06:30,479
A przysmakowi dedykowany jest
nawet specjalny festiwal,

92
00:06:30,520 --> 00:06:34,239
w którym udział wziął
nasz telewizyjny Marcin.

93
00:06:34,280 --> 00:06:37,999
Ich kształt nawiązuje do legendy
o podkowie konia św. Marcina.

94
00:06:38,040 --> 00:06:41,319
W tej miłości do słodkości
najważniejsze jest wnętrze,

95
00:06:41,360 --> 00:06:45,319
bo w każdym certyfikowanym rogalu
musi znaleźć się biały mak.

96
00:06:45,520 --> 00:06:49,919
Warto pamiętać, że taka chwila
ma nawet 1000 kalorii.

97
00:06:51,000 --> 00:06:56,559
To jednak nie powstrzymało
wiceprzewodniczącej
Komisji Europejskiej przed degustacją.

98
00:06:56,600 --> 00:06:59,119
Ale jest jeszcze jeden
wyjątkowy przysmak - gęsina.

99
00:06:59,320 --> 00:07:03,879
Jej powrót na polskie stoły promuje
woj. kujawsko-pomorskie.

100
00:07:10,160 --> 00:07:14,919
Jest smaczna.

101
00:07:14,960 --> 00:07:16,639
Można zrobić okrasę.

102
00:07:16,680 --> 00:07:20,159
Świętując, warto pamiętać,
że niepodległość nie została
nam dana za darmo na zawsze.

103
00:07:20,640 --> 00:07:24,079
Ale wspólnota wartości
to siła trudna do pokonania.

104
00:07:24,920 --> 00:07:28,279
Z ronda Dmowskiego
na błonia Stadionu Narodowego
w Warszawie

105
00:07:28,800 --> 00:07:30,799
przeszedł dziś
Marsz Niepodległości.

106
00:07:31,320 --> 00:07:35,239
Organizowany przez narodowców,
z udziałem polityków,
m.in. Jarosława Kaczyńskiego.

107
00:07:35,400 --> 00:07:40,199
Prezes PiS mówił o zjednoczeniu
obozu patriotycznego
i zmianie obecnego stanu Polski.

108
00:07:40,680 --> 00:07:46,639
Jeszcze przed rozpoczęciem wydarzenia
policja zatrzymała 75 osób.

109
00:07:47,480 --> 00:07:51,719
Tysiące osób, biało-czerwone flagi
i zakazana pirotechnika.

110
00:07:52,200 --> 00:07:56,279
Marsz Niepodległości po raz 15.
przeszedł ulicami Warszawy

111
00:07:56,760 --> 00:07:59,319
i jak co roku
wzbudził skrajne emocje.

112
00:07:59,880 --> 00:08:03,599
Wyznajemy wartości patriotyczne
i całą rodziną zorganizowaliśmy
wyjazd tutaj.

113
00:08:04,120 --> 00:08:09,279
Z jednej strony uczestnicy marszu,
którzy mówią o manifestacji
miłości do ojczyzny.

114
00:08:09,720 --> 00:08:12,879
Jesteśmy patriotami,
uważamy, że to nasz obowiązek.

115
00:08:13,360 --> 00:08:16,479
Z drugiej
- słowa pogardy wobec mniejszości.

116
00:08:17,000 --> 00:08:21,239
My głosimy normalność,
tamci głoszą degenerację i dewiacje.

117
00:08:21,680 --> 00:08:26,039
Stąd transparent, z napisem:
"patrioci nie maszerują z faszystami",

118
00:08:26,520 --> 00:08:29,959
który pojawił się w jednym z okien
na trasie marszu.

119
00:08:30,480 --> 00:08:34,519
W taki sposób część uczestników marszu
wyrażała swój stosunek do Unii.

120
00:08:34,960 --> 00:08:39,599
Obok palonych i deptanych flag UE,
także antyukraińskie transparenty
i sprzeciw wobec migracji,

121
00:08:40,080 --> 00:08:44,199
który wybrzmiewał także
w przemówieniach
polityków Konfederacji.

122
00:08:44,640 --> 00:08:46,719
Polska musi być zamieszkiwana
przez Polaków.

123
00:08:47,200 --> 00:08:50,439
Pod takimi hasłami dziś maszerowali
też politycy PiS.

124
00:08:50,920 --> 00:08:53,839
W Marszu Niepodległości wzięli udział
po raz drugi.

125
00:08:54,320 --> 00:08:57,039
6 lat temu
szli w oddzielnym pochodzie,

126
00:08:57,520 --> 00:09:01,999
dziś byli wmieszani w tłum
i chętnie dokumentowali swój przemarsz
w mediach społecznościowych.

127
00:09:02,480 --> 00:09:06,399
My jako organizatorzy
nie kierowaliśmy do żadnych partii
specjalnych zaproszeń.

128
00:09:06,840 --> 00:09:09,879
Jarosław Kaczyński
zaproszenia nie potrzebował.

129
00:09:10,320 --> 00:09:12,799
Dziś w taki sposób argumentował
swoją obecność.

130
00:09:13,280 --> 00:09:19,879
Chcemy, by obóz patriotyczny
był zjednoczony, szedł razem,

131
00:09:20,360 --> 00:09:26,719
także
w przedsięwzięciach politycznych.

132
00:09:27,120 --> 00:09:30,239
Według rządzących
chodzi o wybory prezydenckie

133
00:09:30,640 --> 00:09:34,359
i próbę przejęcia
elektoratu Konfederacji.

134
00:09:34,800 --> 00:09:41,039
Ale nie tylko, bo Jarosław Kaczyński
od kilku dni mówiąc o obecnej władzy,
stosuje wojenną retorykę.

135
00:09:41,520 --> 00:09:44,799
Władzę zewnętrzną wręcz okupacyjną.

136
00:09:45,200 --> 00:09:48,679
Tak było wczoraj wieczorem.

137
00:09:49,080 --> 00:09:51,919
Dziś na konferencji przekonywał,
że wyborcy koalicji
zostali wprowadzeni w błąd,

138
00:09:52,320 --> 00:09:53,399
a Polsce grozi kataklizm.

139
00:09:53,840 --> 00:09:57,719
To, co dzieje się w Polsce,
zagraża i polskiemu państwu
i polskiemu narodowi, rodzinie.

140
00:09:58,160 --> 00:10:01,959
Rozwój i bezpieczeństwo
- te dwie rzeczy
powinniśmy mieć dzisiaj na ustach,

141
00:10:02,440 --> 00:10:07,959
a nie wypowiedzi polityków,
którzy przegrali wybory
i muszą teraz kogoś za to obwinić.

142
00:10:08,440 --> 00:10:12,399
Wyborcy dokonali świadomego wyboru
15 października.

143
00:10:12,880 --> 00:10:14,919
Chcieli kraju,
który jest europejski,
który szanuje kobiety.

144
00:10:15,400 --> 00:10:18,439
W dzisiejszym marszu
- według stołecznego ratusza -
wzięło udział ok. 90 tys. osób.

145
00:10:18,880 --> 00:10:21,279
Policjanci, którzy zatrzymali
kilkudziesięciu uczestników

146
00:10:21,840 --> 00:10:25,319
i zabezpieczyli kilkaset rac,
petard oraz flar,
oceniają marsz jako spokojny.

147
00:10:25,840 --> 00:10:28,439
W Narodowe Święto Niepodległości
spoglądamy do kartki z kalendarza.

148
00:10:28,960 --> 00:10:32,719
106 lat temu marszałek Józef Piłsudski
został naczelnym wodzem
wojsk polskich,

149
00:10:33,160 --> 00:10:35,279
a we francuskim Compiegne
zawarto rozejm,

150
00:10:35,720 --> 00:10:38,159
który oznaczał klęskę Niemiec
w I pierwszej światowej.

151
00:10:38,680 --> 00:10:45,479
Ale jeszcze w listopadzie 1918 r.
trwały zacięte walki polsko-ukraińskie
o Lwów i tereny Galicji Wschodniej.

152
00:10:45,960 --> 00:10:49,759
Polacy w końcu zajęli
Galicję Zachodnią do rzeki Zbrucz.

153
00:10:50,240 --> 00:10:53,559
Pod koniec 1918 r.
wybuchło powstanie wielkopolskie

154
00:10:54,040 --> 00:10:59,039
i za zgodą
obradujących w Paryżu mocarstw,
region został przyłączony do Polski.

155
00:10:59,600 --> 00:11:02,879
Na tej samej konferencji
Gdańsk otrzymał status Wolnego Miasta.

156
00:11:03,400 --> 00:11:07,599
Z kolei w roku 1920
Polska odzyskała Pomorze i Kujawy,

157
00:11:08,080 --> 00:11:12,879
a wojska polskie pod dowództwem
gen. Lucjana Żeligowskiego
zajęły Wileńszczyznę.

158
00:11:13,360 --> 00:11:18,319
Cała granica wschodnia
ukształtowała się w wyniku
wygranej wojny polsko-bolszewickiej.

159
00:11:18,840 --> 00:11:22,799
Przynależność Górnego Śląska
miała się rozstrzygnąć w plebiscycie.

160
00:11:23,360 --> 00:11:26,039
Ostatecznie zadecydowali o niej
uczestnicy trzech powstań.

161
00:11:26,560 --> 00:11:31,959
Pod ich wpływem międzynarodowa komisja
zadecydowała o przyłączeniu do Polski
ok. 1/3 obszaru plebiscytowego.

162
00:11:32,160 --> 00:11:36,319
O trudnych początkach
II Rzeczypospolitej
- Igor Sokołowski.

163
00:11:36,800 --> 00:11:41,079
Jadwiga Żak Stewart
to obecnie najstarsza żyjąca osoba
w naszym kraju.

164
00:11:41,640 --> 00:11:47,079
Dzieciństwo 112-latki przypadło
na pierwsze lata niepodległej Polski.

165
00:11:47,640 --> 00:11:50,399
Jak sama wspomina,
nie był to łatwy czas.

166
00:12:02,400 --> 00:12:07,199
A to tylko część problemów,
z jakimi borykało się
młode państwo polskie.

167
00:12:07,600 --> 00:12:11,159
Polska musiała walczyć
o wyznaczenie granic.

168
00:12:11,640 --> 00:12:15,399
Przez pierwsze lata swojego istnienia
funkcjonowała w warunkach wojennych.

169
00:12:15,880 --> 00:12:18,759
Te elity potrafiły przekonać
polskie społeczeństwo,

170
00:12:19,240 --> 00:12:21,479
że niepodległość oznacza
bardzo duży wysiłek.

171
00:12:22,000 --> 00:12:24,479
Elity, które rozumiały,
że równie ważne
co odzyskanie niepodległości,

172
00:12:24,960 --> 00:12:26,039
jest jej utrzymanie.

173
00:12:26,520 --> 00:12:30,039
Wśród najważniejszych postaci
tamtego okresu wymienia się
m.in. Romana Dmowskiego,

174
00:12:30,560 --> 00:12:33,039
Ignacego Daszyńskiego,
Ignacego Paderewskiego,

175
00:12:33,560 --> 00:12:36,159
Wojciecha Korfantego
czy Wincentego Witosa.

176
00:12:36,680 --> 00:12:40,839
Ale lider łączący
te wszystkie postaci
mógł być tylko jeden.

177
00:12:41,360 --> 00:12:47,879
Józef Piłsudski był osobą,
która potrafiła zachowywać się
i postępować koncyliacyjnie.

178
00:12:48,400 --> 00:12:53,199
Zjednywać sobie ludzi,
wypracowywać kompromisy
i uzgadniać stanowisko.

179
00:12:53,560 --> 00:12:57,879
To jego przyjazd do Warszawy
po półtorarocznym pobycie
w więzieniu w niemieckim Magdeburgu

180
00:12:58,320 --> 00:13:01,079
10 listopada uznaje się
za jedną z ważniejszych dat

181
00:13:01,520 --> 00:13:04,359
w kontekście
odzyskania niepodległości.

182
00:13:04,880 --> 00:13:07,679
Takich dni,
które były potencjalnie konkurencyjne
było więcej,

183
00:13:08,200 --> 00:13:12,039
bo to mógł być 7 listopada,
wtedy powstał pierwszy rząd lewicowy,

184
00:13:12,480 --> 00:13:15,159
albo 7 października,
kiedy rada regencyjna
ogłosiła niepodległość Polski.

185
00:13:15,640 --> 00:13:17,759
Przyjął się 11 listopada
i to pewnie dla wielu powodów.

186
00:13:18,240 --> 00:13:20,279
Jednym z nich było nadanie
przez Radę Regencyjną

187
00:13:20,800 --> 00:13:22,439
władzy nad wojskiem
Józefowi Piłsudskiemu.

188
00:13:22,920 --> 00:13:25,759
Marszałkowi pozostało ten fakt ogłosić
innym światowym przywódcom.

189
00:13:26,280 --> 00:13:29,079
Doszło do tego
w warszawskiej Cytadeli.

190
00:13:29,600 --> 00:13:32,439
To właśnie z tego miejsca
w listopadzie 1918 r.

191
00:13:32,920 --> 00:13:37,199
za pomocą przejętej przez Polaków
radiostacji nadano w świat
depeszę Józefa Piłsudskiego

192
00:13:37,640 --> 00:13:40,399
o powstaniu
niepodległego państwa polskiego.

193
00:13:40,960 --> 00:13:45,839
W którym pani Jadwiga,
jako przedstawicielka
pierwszego od 123 lat pokolenia,

194
00:13:46,400 --> 00:13:50,599
mogła bez obaw i prześladowań
uczyć się po polsku.

195
00:13:51,120 --> 00:13:52,559
W życiu to bardzo różnie bywa.

196
00:14:01,960 --> 00:14:06,279
Tak jak dzisiaj możemy
wspólnie przeżywać
Święto Niepodległości

197
00:14:06,840 --> 00:14:13,079
- efekt pracy i walki wielu pokoleń,
uwieńczony 106 lat temu.

198
00:14:16,360 --> 00:14:20,559
Oglądają państwo "19.30"
w poniedziałek 11 listopada.

199
00:14:21,080 --> 00:14:23,439
Co jeszcze w naszym programie?

200
00:14:23,960 --> 00:14:25,679
Na kogo postawi prawica?

201
00:14:26,200 --> 00:14:29,879
Twarz niedługo zobaczycie...

202
00:14:30,360 --> 00:14:32,679
Panie redaktorze,
mam plany i są one zupełnie odmienne.

203
00:14:33,200 --> 00:14:34,439
Putin o Trumpie.

204
00:14:34,880 --> 00:14:37,079
Okazał się mężnym człowiekiem.

205
00:14:37,560 --> 00:14:39,879
Dyplomacja nie ma perspektyw bez siły.

206
00:14:40,400 --> 00:14:42,719
Sportowy sukces Polek.

207
00:14:43,160 --> 00:14:48,799
Stracone gole liczymy
na jednej ręce naszych bramkarek:
zero.

208
00:14:50,680 --> 00:14:54,679
Pojutrze odbędzie się
uroczyste otwarcie
bazy antyrakietowej w Redzikowie.

209
00:14:55,160 --> 00:14:57,159
Będą w nim uczestniczyć
prezydent Andrzej Duda,

210
00:14:57,640 --> 00:15:00,719
wicepremier i minister
obrony narodowej
Władysław Kosiniak-Kamysz

211
00:15:01,240 --> 00:15:05,159
oraz przedstawiciele
Sojuszu Północnoatlantyckiego.

212
00:15:05,560 --> 00:15:08,359
Sojusz polsko-amerykański
jest bardzo trwały,

213
00:15:08,920 --> 00:15:12,839
dowodem tego jest właśnie wybudowana
i otwierana tarcza antyrakietowa.

214
00:15:13,400 --> 00:15:16,319
To jest już nie tylko
inwestycja amerykańska,

215
00:15:16,760 --> 00:15:20,359
po ustaleniach szczytu w Waszyngtonie
z lipca tego roku,

216
00:15:20,920 --> 00:15:24,519
to jest działanie
całego Sojuszu Północnoatlantyckiego.

217
00:15:25,000 --> 00:15:28,959
W przeddzień Święta Niepodległości
i w kolejną miesięcznicę smoleńską

218
00:15:29,440 --> 00:15:32,599
Jarosław Kaczyński
mówił o przyszłorocznych
wyborach prezydenckich

219
00:15:33,080 --> 00:15:35,599
jako pierwszym kroku
w stronę ponownego wyzwolenia narodu.

220
00:15:36,120 --> 00:15:40,479
W ocenie prezesa PiS
obecnie rządzący to władza okupacyjna,
najbliższe miesiące to czas próby,

221
00:15:41,000 --> 00:15:45,679
a za kilkanaście dni
mamy poznać nazwisko kandydata
na prezydenta.

222
00:15:46,240 --> 00:15:48,839
Twarz niedługo zobaczycie.

223
00:15:49,320 --> 00:15:53,479
Zapowiedź ogłoszenia kandydata PiS
padła na Placu Piłsudskiego wczoraj.

224
00:15:54,000 --> 00:15:58,439
Już za chwilę, za kilkanaście dni
poznamy nazwisko kandydata.

225
00:15:58,640 --> 00:16:03,399
W miesięcznicę katastrofy smoleńskiej
i przeddzień Święta Niepodległości

226
00:16:03,880 --> 00:16:07,679
Jarosław Kaczyński kolejny raz mówił
o niszczeniu państwa.

227
00:16:08,080 --> 00:16:11,039
Zwycięstwo sił patriotycznych
w wyborach prezydenckich.

228
00:16:11,560 --> 00:16:19,159
To musi być pierwszy krok
w stronę tego, można powiedzieć,
ponownego wyzwolenia.

229
00:16:19,640 --> 00:16:21,879
Wyzwolenia narodu.

230
00:16:22,120 --> 00:16:24,919
Do wyzwolenia czego?

231
00:16:25,440 --> 00:16:27,359
To pierwsza reakcja
politycznych konkurentów.

232
00:16:27,880 --> 00:16:30,239
To jest dzień,
w którym powinniśmy być wszyscy razem

233
00:16:30,680 --> 00:16:32,119
i nie powinniśmy nadużywać
tego typu słów.

234
00:16:32,600 --> 00:16:34,519
A my oczywiście
czekamy z cierpliwością,

235
00:16:35,000 --> 00:16:38,439
jak Jarosław Kaczyński
jednoosobowo namaści kandydata PiS-u.

236
00:16:38,920 --> 00:16:41,399
Od samego początku było wiadomo,
że tak to będzie wyglądało.

237
00:16:41,840 --> 00:16:42,999
A my robimy swoje.

238
00:16:43,440 --> 00:16:45,999
PiS mówi o wyzwoleniu
w wyborach prezydenckich,

239
00:16:46,480 --> 00:16:50,319
a prawda jest taka, że to PiS,
łącznie z prezydentem Dudą,
zniewolili Polskę,

240
00:16:50,760 --> 00:16:54,879
nie dawali przestrzeni do oddychania,
a Polska była państwem autorytarnym,

241
00:16:55,360 --> 00:16:57,399
liczyła się jedna partia
i chęć Kaczyńskiego,

242
00:16:57,920 --> 00:17:00,359
a nie proste, demokratyczne wybory.

243
00:17:00,880 --> 00:17:02,839
Wczoraj w TVP Info

244
00:17:03,280 --> 00:17:06,639
o wspólnego kandydata PiS,
Konfederacji i PSL
apelował Pałac Prezydencki.

245
00:17:07,080 --> 00:17:09,839
Żeby porozumiały się 3 ugrupowania
i stworzyły koalicję polskich spraw.

246
00:17:10,280 --> 00:17:12,759
Na giełdzie padało nazwisko
szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

247
00:17:13,200 --> 00:17:16,039
Jacek Siewiera
kilka dni temu przyznał,
że były rozmowy.

248
00:17:16,560 --> 00:17:18,639
Dziś mówi, że nie planuje startu.

249
00:17:19,040 --> 00:17:22,159
Proszę mi wybaczyć,
ale mam plany na 2025 rok.

250
00:17:22,640 --> 00:17:24,959
Ale rozważał pan tę propozycję
na poważnie?

251
00:17:25,280 --> 00:17:27,639
Panie redaktorze, mam plany
i są one zupełnie odmienne.

252
00:17:28,160 --> 00:17:33,159
Władysław Kosiniak-Kamysz przyznał,
że rozmawiał z Jackiem Siewierą,
ale formalnej propozycji nie było.

253
00:17:33,640 --> 00:17:36,119
Rozmawialiśmy
o wyborach prezydenckich, oczywiście.

254
00:17:36,640 --> 00:17:39,039
I uważam,
że akurat pan minister Siewiera

255
00:17:39,600 --> 00:17:42,959
moim zdaniem ma ciekawe spostrzeżenia
w tej materii.

256
00:17:43,480 --> 00:17:50,839
Więc rozmowa o kandydowaniu
czy byciu kandydatem na prezydenta
to nie ten etap.

257
00:17:51,360 --> 00:17:53,999
PSL deklaruje poparcie
dla marszałka Sejmu.

258
00:17:54,480 --> 00:17:56,919
Szymon Hołownia
jest naszym kandydatem

259
00:17:57,400 --> 00:17:59,559
i powinien być kandydatem
całej koalicji.

260
00:18:00,160 --> 00:18:01,879
Jestem gotów wystartować.

261
00:18:02,320 --> 00:18:05,079
Ale decyzję Szymon Hołownia ogłosi
przed świętami.

262
00:18:05,480 --> 00:18:08,359
Przyznaję, że z Jackiem Siewierą
dobrze nam się rozmawia,

263
00:18:08,800 --> 00:18:10,519
natomiast nie uprzedzajcie faktów,

264
00:18:10,960 --> 00:18:14,199
to jeszcze tylko chwila i myślę,
że będziemy w ciągu paru tygodni
wszystko już wiedzieli.

265
00:18:14,680 --> 00:18:17,879
Lewica ogłosi kandydata lub kandydatkę
na przełomie grudnia i stycznia.

266
00:18:18,520 --> 00:18:21,159
I Magda Biejat,
i Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
są na tej liście.

267
00:18:21,640 --> 00:18:24,479
Inne nazwiska pojawiają się.

268
00:18:24,880 --> 00:18:28,279
Ale kto będzie na tej liście
i zostanie wybrany
- to najbliższe tygodnie.

269
00:18:28,760 --> 00:18:31,679
"Razem - nie tylko
w Święto Niepodległości".

270
00:18:33,240 --> 00:18:35,999
Wybory w maju, ale polityczny zegar
już wyraźnie przyspiesza.

271
00:18:36,480 --> 00:18:38,239
I choć nie znamy jeszcze
wszystkich kandydatów,

272
00:18:38,680 --> 00:18:41,639
to już widać, ze stawka tych wyborów
dla obu stron jest wysoka.

273
00:18:42,120 --> 00:18:45,999
A kampania nie będzie łatwa,
ani łagodna.

274
00:18:53,200 --> 00:19:14,239
Rada, by nie eskalować
wojny w Ukrainie,

275
00:19:14,800 --> 00:19:18,279
i przypomnienie, że w Europie
obecność wojsk amerykańskich
jest znaczna.

276
00:19:18,800 --> 00:19:21,479
To tematy, które miały pojawić się
podczas telefonicznej rozmowy
Donalda Trumpa z Władimirem Putinem.

277
00:19:22,120 --> 00:19:24,359
Informuje o niej "Washington Post".

278
00:19:24,800 --> 00:19:27,519
według dziennika
Ukraina została uprzedzona o rozmowie,

279
00:19:28,040 --> 00:19:30,719
Kreml zaprzecza,
by w ogóle do niej doszło.

280
00:19:31,240 --> 00:19:33,679
Najpierw były nieformalne gratulacje.

281
00:19:34,160 --> 00:19:38,039
Do których Władimir Putin dołączył
cały bukiet komplementów.

282
00:19:38,480 --> 00:19:41,519
Jego postawa
w chwili zamachu na jego życie
zrobiła na mnie ogromne wrażenie.

283
00:19:41,920 --> 00:19:43,919
Okazał się mężnym człowiekiem.

284
00:19:44,360 --> 00:19:47,199
Tego samego dnia miało dojść
do rozmowy telefonicznej

285
00:19:47,680 --> 00:19:51,239
między Władimirem Putinem
a Donaldem Trumpem.

286
00:19:51,680 --> 00:19:53,999
Pierwszej
po wyborach prezydenckich w USA.

287
00:19:54,480 --> 00:19:57,239
Tak ustalił dziennik
"Washington Post",

288
00:19:57,720 --> 00:20:00,119
który dotarł do osób
z otoczenia prezydenta elekta.

289
00:20:00,600 --> 00:20:02,599
Trump doradził Putinowi,
aby nie eskalował wojny na Ukrainie,

290
00:20:03,120 --> 00:20:06,999
i przypomniał mu o znacznej
obecności wojskowej USA w Europie.

291
00:20:07,480 --> 00:20:10,599
Wyraził też zainteresowanie
dalszymi rozmowami,

292
00:20:11,040 --> 00:20:13,799
aby omówić szybkie zakończenie
wojny w Ukrainie.

293
00:20:14,320 --> 00:20:17,239
Według doniesień gazety
o tej rozmowie zostali poinformowani
ukraińscy urzędnicy.

294
00:20:17,720 --> 00:20:20,159
Rzecznik Kremla zaprzeczył jednak,
aby do rozmowy w ogóle doszło.

295
00:20:20,640 --> 00:20:24,279
W rosyjskiej państwowej telewizji
mówił jednak o możliwej poprawie
stosunków między krajami.

296
00:20:24,760 --> 00:20:26,399
Sygnały są pozytywne.

297
00:20:26,800 --> 00:20:30,439
Trump mówił, że może zawrzeć układ,
który doprowadzi wszystkich do pokoju.

298
00:20:30,960 --> 00:20:33,599
Przynajmniej mówi o pokoju,
a nie o konfrontacji.

299
00:20:34,200 --> 00:20:38,239
Trump regularnie powtarzał w kampanii,
że mógłby zakończyć wojnę
"w ciągu jednego dnia".

300
00:20:38,800 --> 00:20:41,399
Ale nie podał,
w jaki sposób zamierza tego dokonać.

301
00:20:43,080 --> 00:20:45,879
Za to takie wymowne nagranie,
z równie wymownym podpisem,

302
00:20:46,320 --> 00:20:51,159
w mediach społecznościowych zamieścił
jego syn - Donald Trump Junior.

303
00:20:51,640 --> 00:20:53,479
"Masz 38 dni do końca kieszonkowego".

304
00:20:54,000 --> 00:20:55,519
Prezydent Biden jasno powiedział,

305
00:20:55,720 --> 00:21:00,839
że wydamy wszystkie środki,
które zostały nam przekazane
przez Kongres, na pomoc dla Ukrainy.

306
00:21:01,360 --> 00:21:03,279
Zrobimy to na czas i w całości.

307
00:21:03,880 --> 00:21:09,159
O sprawiedliwym pokoju
z Władimirem Putinem chce rozmawiać
także kanclerz Olaf Scholz.

308
00:21:09,400 --> 00:21:14,359
Prezydent Zełenski przestrzega,
że dyplomacja i siła
muszą iść w parze.

309
00:21:14,920 --> 00:21:20,799
Rozumiemy bardzo dobrze,
że dyplomacja nie ma perspektyw
bez siły.

310
00:21:21,360 --> 00:21:25,479
Dziś rosyjskie bomby spadły
między innymi na Krzywy Róg.

311
00:21:26,000 --> 00:21:31,639
A dzień w bunkrze w Kijowie
rozpoczął szef unijnej dyplomacji.

312
00:21:32,160 --> 00:21:34,599
Wirtualny bliźniak
bazyliki św. Piotra,

313
00:21:35,080 --> 00:21:38,279
czyli opowieść o tym,
jak przy użyciu sztucznej inteligencji

314
00:21:38,800 --> 00:21:41,519
przyspieszyć proces
konserwacji wyjątkowej świątyni.

315
00:21:42,000 --> 00:21:44,879
To projekt, który w niezwykły sposób
łączy sztukę i technologię,

316
00:21:45,480 --> 00:21:49,039
a o tym, z jakim efektem,
opowie państwu Stanisław Apriłaszwili.

317
00:21:49,240 --> 00:21:51,799
Bazylika św. Piotra w Watykanie.

318
00:21:52,360 --> 00:21:56,159
Miejsce, które zdobi
10 tys. m2 mozaiki.

319
00:21:56,720 --> 00:21:59,079
Zobaczyć każdy najdrobniejszy szczegół
pomoże wirtualny bliźniak świątyni.

320
00:21:59,280 --> 00:22:04,399
Ten projekt rzuca światło na to,
co wcześniej nie było dostępne
dla ludzkiego oka.

321
00:22:04,840 --> 00:22:09,079
Aby mógł powstać,
specjalny zespół wykonał
400 tys. zdjęć

322
00:22:09,520 --> 00:22:12,439
za pomocą kamer 3D i dronów.

323
00:22:12,960 --> 00:22:18,079
Możecie zobaczyć zakrzywiony ekran.

324
00:22:18,600 --> 00:22:20,479
Chcieliśmy, aby geometria zniknęła,

325
00:22:20,960 --> 00:22:24,359
aby stworzyć iluzję głębi
użyliśmy tej samej techniki,
co malarze renesansowi.

326
00:22:24,880 --> 00:22:27,399
Prace,
które kamień przemieniły w piksel,
trwały 2 lata.

327
00:22:27,840 --> 00:22:30,399
Sztuczna inteligencja
nie tylko połączyła
wszystkie zdjęcia ze sobą,

328
00:22:30,800 --> 00:22:32,959
ale też znalazła niedoskonałości.

329
00:22:33,440 --> 00:22:35,519
To pomoże w pracach konserwacyjnych.

330
00:22:35,960 --> 00:22:38,119
Użyliśmy zdjęć
brakujących płytek i pęknięć.

331
00:22:38,680 --> 00:22:41,079
Następnie model
samodzielnie skatalogował ubytki.

332
00:22:41,560 --> 00:22:44,559
Technologia pozwala poczuć się,
jakby się było wewnątrz bazyliki.

333
00:22:45,040 --> 00:22:47,839
Możemy zobaczyć to,
co ukryte, niedostępne i nieznane.

334
00:22:48,280 --> 00:22:50,679
To główna mozaika
w bazylice św. Piotra.

335
00:22:51,080 --> 00:22:53,759
Symboliczne przedstawienie
Boga Wszechmogącego wewnątrz kopuły.

336
00:22:54,280 --> 00:22:57,399
Ostatni raz z bliska
było widziane 400 lat temu,

337
00:22:57,840 --> 00:23:01,359
a od dziś również my
możemy go zobaczyć
w najdrobniejszych szczegółach.

338
00:23:01,960 --> 00:23:03,839
Każdy kamyczek, a nawet drobne ubytki.

339
00:23:04,320 --> 00:23:06,759
Kopułę można też zobaczyć
z innej perspektywy.

340
00:23:07,200 --> 00:23:09,799
Można mieć wrażenie,
że się przelatuje przez Watykan.

341
00:23:10,240 --> 00:23:12,799
Widać szczegóły mozaik,
które ludzkie oko nie zobaczy

342
00:23:13,320 --> 00:23:15,479
nie tylko dlatego,
że są one tak daleko,

343
00:23:15,920 --> 00:23:18,719
ale też ze względu na kąt,
z którego na nie patrzymy.

344
00:23:19,280 --> 00:23:22,679
Dla gości bazyliki
przygotowano też wystawę
"Petros eni - Piotr jest tu".

345
00:23:23,200 --> 00:23:27,559
Będzie to wciągające przeżycie,
podczas którego będzie można zrozumieć
jak cesarz Konstantyn

346
00:23:27,920 --> 00:23:30,879
zbudował pierwszą bazylikę
na miejscu pochówku św. Piotra

347
00:23:31,400 --> 00:23:35,359
i następnie jak powstawała
renesansowa świątynia.

348
00:23:35,920 --> 00:23:38,639
Której piękno można teraz oglądać
z lotu ptaka czy drona.

349
00:23:39,160 --> 00:23:43,199
Cyfrową kopię świątyni
dostępna jest w sieci,

350
00:23:43,640 --> 00:23:47,839
a od stycznia makieta również
w grze Minecraft Education.

351
00:23:53,960 --> 00:24:00,239
Teraz w "19.30" ogromny sukces Polek,
czyli brąz dla reprezentacji kobiet
w mistrzostwach świata w ampfutbolu.

352
00:24:00,640 --> 00:24:05,839
Biało-Czerwone napisały historię,
pokonując Kenię 1:0.

353
00:24:06,240 --> 00:24:11,359
To był pierwszy mundial
ampfutbolistek
i ich pierwszy wielki sukces.

354
00:24:11,920 --> 00:24:16,159
Ten gol Moniki Kukli
dał nam historyczny brązowy medal
mistrzostw świata.

355
00:24:16,360 --> 00:24:22,599
Zrobiłyśmy to razem i pomimo tego,
że i w meczu z Ekwadorem,
i teraz tu, meczu o 3. miejsce,

356
00:24:23,120 --> 00:24:28,719
strzeliłam tę decydującą bramkę,
to jest to zasługa całej drużyny
i jestem szczęśliwa,

357
00:24:29,160 --> 00:24:31,719
że jestem bardzo dumna,
że mogę być jej częścią.

358
00:24:32,240 --> 00:24:33,919
A powodów do dumy nie brakuje.

359
00:24:34,400 --> 00:24:36,239
Panie są pionierkami.

360
00:24:36,680 --> 00:24:39,559
Kadra Polski jest pierwszą
założoną w Europie reprezentacją.

361
00:24:40,000 --> 00:24:41,959
Polki od początku pokazują,
że nie brakuje im serca do walki.

362
00:24:42,480 --> 00:24:45,999
Myślę, że jesteśmy inspiracją,
bo jesteśmy kobietami,
nie mamy nóg, nie mamy rąk,

363
00:24:46,440 --> 00:24:48,479
gramy na kulach,
to jest coś zupełnie niesamowitego.

364
00:24:49,000 --> 00:24:50,759
Niesamowite są też
wyniki kadrowiczek.

365
00:24:51,280 --> 00:24:53,759
Polskie piłkarki
od momentu utworzenia reprezentacji,
były niepokonane.

366
00:24:54,240 --> 00:24:58,879
W żadnym meczu
nie straciły nawet gola.

367
00:24:59,680 --> 00:25:02,359
Wygrałyśmy
wszystkie mecze w historii,

368
00:25:02,560 --> 00:25:06,239
a stracone gole
liczymy na palcach jednej dłoni
naszych bramkarek.

369
00:25:06,760 --> 00:25:08,199
Czyli zero.

370
00:25:08,560 --> 00:25:10,439
Turniej w Kolumbii to zmienił,

371
00:25:11,000 --> 00:25:16,599
szczególnie dotkliwa była
przegrana seria jedenastek w półfinale
z Amerykankami,

372
00:25:17,080 --> 00:25:19,999
zwłaszcza, że walka o mistrzostwo
była w naszym zasięgu.

373
00:25:20,640 --> 00:25:23,279
Zniosłyśmy
to jak jedna wielka rodzina,

374
00:25:23,800 --> 00:25:28,079
która się wspiera,
podbudowuje i walczy dalej,
podnosi się i walczy dalej.

375
00:25:28,520 --> 00:25:30,799
Ich walka przyniosła
historyczne 3. miejsce.

376
00:25:31,200 --> 00:25:33,719
Rok 2024 był obfity w sukcesy
dla polskiego ampfutbolu,

377
00:25:34,200 --> 00:25:39,799
do których możemy dopisać też
3. miejsce
na mistrzostwach Europy mężczyzn.

378
00:25:40,360 --> 00:25:45,559
Piłkę klubową zdominowała
Wisła Kraków, której zawodnicy wygrali
ampfutbolową ligę mistrzów.

379
00:25:46,120 --> 00:25:49,319
Polski ampfutbol
nie powiedział ostatniego słowa,

380
00:25:49,840 --> 00:25:52,999
on się cały czas rozwija, więc myślę,
że te sukcesy międzynarodowe,

381
00:25:53,560 --> 00:25:57,559
nie będę mówił o brązie,
a o wyższych miejscach,
dopiero przed nami.

382
00:25:58,040 --> 00:26:01,239
Dlatego warto śledzić
nasze reprezentacje ampfutbolowe,

383
00:26:01,440 --> 00:26:07,439
które jeszcze nie raz
dadzą nam powody do dumy i radości.

384
00:26:11,520 --> 00:26:15,799
106. rocznica odzyskania przez Polskę
niepodległości to dobry powód,

385
00:26:16,240 --> 00:26:20,199
by wspólnie i radośnie
celebrować ten dzień.

386
00:26:20,640 --> 00:26:24,719
Kamery TVP towarzyszyły państwu
w wielu miejscach w całej Polsce.

387
00:26:25,200 --> 00:26:27,399
A wyglądało to tak...

388
00:26:46,040 --> 00:26:50,079
W "19.30" to już wszystko,
bardzo dziękuję,
że byli państwo z nami,

389
00:26:50,560 --> 00:26:53,839
a już za chwilę w "Pytaniu dnia"
Justyna Dobrosz-Oracz

390
00:26:54,360 --> 00:26:57,239
i marszałkini Senatu
Małgorzata Kidawa-Błońska.

391
00:26:57,640 --> 00:27:03,039
A o 20.00 w TVP1
"Jesteśmy sobie potrzebni"
z Wrocławia.