1
00:00:31,840 --> 00:00:34,479
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.

2
00:00:34,520 --> 00:00:37,239
Zapraszam
na niedzielne wydanie 19.30.

3
00:00:37,280 --> 00:00:41,439
Na początek skrót
najważniejszych wydarzeń.

4
00:00:44,720 --> 00:00:46,319
Atak na Izrael.

5
00:00:46,360 --> 00:00:49,599
Iran jest państwem terrorystycznym.

6
00:00:49,640 --> 00:00:53,079
Ktokolwiek nas skrzywdzi,
my skrzywdzimy jego.

7
00:00:53,880 --> 00:00:56,159
Marsz życia i rodziny.

8
00:00:56,360 --> 00:00:59,479
Chcieliśmy zamanifestować,
że życie jest najważniejsze.

9
00:00:59,520 --> 00:01:01,679
I dalsza dyskusja o aborcji.

10
00:01:01,720 --> 00:01:05,959
Uważam że aborcja
powinna być legalna, dostępna,
bezpłatna i bezpieczna.

11
00:01:06,000 --> 00:01:08,759
Czy wystarczy zmiana
na poziomie ustawy?

12
00:01:08,800 --> 00:01:11,639
Czy potrzebna będzie
zmiana konstytucji?

13
00:01:11,840 --> 00:01:13,399
Ostatnia prosta.

14
00:01:13,600 --> 00:01:16,599
Najgorsze mamy już za sobą.

15
00:01:16,880 --> 00:01:20,439
Możemy powiedzieć,
że jest to nasze dzieło życia .

16
00:01:23,960 --> 00:01:26,519
"To największy atak dronów
w historii świata"

17
00:01:26,560 --> 00:01:30,319
- tak zachodnie media
opisują irański atak na Izrael.

18
00:01:30,360 --> 00:01:34,439
Większość pocisków
została przechwycona
przez obronę przeciwlotniczą,

19
00:01:34,480 --> 00:01:36,559
ale są ranni - wśród nich dzieci.

20
00:01:36,600 --> 00:01:39,559
Izrael zapowiada
"trzęsienie ziemi w Teheranie".

21
00:01:39,600 --> 00:01:42,199
Zachód wzywa do zaprzestania
działań wojennych,

22
00:01:42,240 --> 00:01:45,839
polski premier pisze
o "świecie, który staje na krawędzi"

23
00:01:45,880 --> 00:01:49,039
i bezpieczeństwie,
które jest najważniejsze.

24
00:01:49,080 --> 00:01:54,519
O eskalacji konfliktu
na Bliskim Wschodzie
Agnieszka Śmiechowska.

25
00:01:54,840 --> 00:01:57,839
I euforia na ulicach Teheranu.

26
00:01:58,680 --> 00:02:01,519
Izrael musi zostać ukarany.

27
00:02:01,560 --> 00:02:04,639
Radość też w irańskim parlamencie.

28
00:02:06,120 --> 00:02:09,839
W jego kierunku wystrzelono
ponad 300 rakiet i dronów.

29
00:02:09,880 --> 00:02:14,239
Większość z terytorium Iranu,
ale też z Iraku Jemenu i Syrii.

30
00:02:14,280 --> 00:02:18,039
To odpowiedź na atak Izraela
na konsulat Iranu w Damaszku.

31
00:02:18,080 --> 00:02:21,399
Ostrzał trwał 5 godzin.

32
00:02:21,440 --> 00:02:27,199
Iran jest państwem terrorystycznym
- świat widzi to teraz bardziej
niż kiedykolwiek.

33
00:02:27,240 --> 00:02:30,119
Gdy w stronę Izraela
leciały rakiety i drony

34
00:02:30,160 --> 00:02:34,879
z premierem Benjaminem Netanjahu
rozmawiał prezydent USA Joe Biden.

35
00:02:34,920 --> 00:02:40,359
Większość irańskich dronów i rakiet
zestrzeliły amerykańskie
i izraelskie myśliwce.

36
00:02:40,400 --> 00:02:43,799
Pomogły też Wielka Brytania,
Francja i Jordania.

37
00:02:43,840 --> 00:02:47,719
Rakiety zostały zneutralizowane
jeszcze poza granicami Izraela.

38
00:02:47,760 --> 00:02:50,479
Niewiele pocisków spadło
na nasze terytorium.

39
00:02:50,520 --> 00:02:56,119
Był to też kolejny test
dla żelaznej kopuły
chroniącej izraelskie niebo.

40
00:02:56,160 --> 00:03:01,079
To system przeciwlotniczy,
który śledzi i analizuje ruch
w przestrzeni kraju.

41
00:03:01,120 --> 00:03:06,639
Jedna bateria może kontrolować obszar
o powierzchni 150 km2.

42
00:03:06,680 --> 00:03:12,119
Wykrywa i niszczy pociski
krótkiego zasięgu - także drony.

43
00:03:12,160 --> 00:03:14,799
I jest skuteczna na poziomie 90%.

44
00:03:14,840 --> 00:03:18,319
Izrael po raz kolejny
udowodnił przewagę technologiczną
i mentalną.

45
00:03:18,360 --> 00:03:21,679
Poradził sobie z irańskim atakiem
w imponujący sposób.

46
00:03:21,720 --> 00:03:23,999
A świat go stanowczo potępił.

47
00:03:24,040 --> 00:03:26,759
To nieuzasadniony atak.

48
00:03:26,800 --> 00:03:29,079
Stanowi on poważną eskalację sytuacji

49
00:03:29,120 --> 00:03:33,399
i nie jest w żaden sposób
akceptowalny,
zrozumiały ani tolerowany.

50
00:03:33,440 --> 00:03:37,239
Stoimy na straży
bezpieczeństwa Izraela
i całego regionu,

51
00:03:37,280 --> 00:03:41,239
co jest oczywiście ważne
także dla naszego bezpieczeństwa
w kraju.

52
00:03:41,280 --> 00:03:43,999
Zareagowali też
przedstawiciele NATO i UE.

53
00:03:44,040 --> 00:03:47,919
Szef unijnej dyplomacji
zwołał na wtorek nadzwyczajną naradę

54
00:03:47,960 --> 00:03:51,199
ministrów spraw zagranicznych
państw członkowskich.

55
00:03:51,240 --> 00:03:54,599
Do ataku odniósł się
też premier Donald Tusk.

56
00:04:02,640 --> 00:04:05,719
Którą teraz nie będzie
trudno przekroczyć.

57
00:04:05,760 --> 00:04:09,679
Wyznaczono mi jasną zasadę
- ktokolwiek nas skrzywdzi,
my skrzywdzimy jego.

58
00:04:09,720 --> 00:04:13,239
Minister izraelskiego gabinetu
wojennego Beni Ganc oświadczył,

59
00:04:13,280 --> 00:04:16,159
że jego kraj
"wystawi Iranowi rachunek".

60
00:04:16,200 --> 00:04:20,719
Zrobimy to w sposób i w czasie,
który nam będzie odpowiadał.

61
00:04:21,440 --> 00:04:26,639
Władze Iranu zagroziły, że Izrael
dokona odwetu, użyją większej siły.

62
00:04:31,120 --> 00:04:33,959
Do uspokojenia sytuacji w regionie
dążył Waszyngton,

63
00:04:34,000 --> 00:04:35,919
co jednak nie odstraszyło Iranu
przed atakiem.

64
00:04:35,960 --> 00:04:39,319
Analitycy konfliktu
na Bliskim Wschodzie
eskalację nazywają

65
00:04:39,360 --> 00:04:41,879
"koszmarem
amerykańskiego prezydenta".

66
00:04:41,920 --> 00:04:45,519
Jak na wydarzenia ostatnich godzin
reaguje administracja Joe Bidena,

67
00:04:45,560 --> 00:04:49,039
to pytanie do naszego korespondenta
Marcina Antosiewicza.

68
00:04:49,080 --> 00:04:51,919
Marcinie, co eskalacja konfliktu
na Bliskim Wschodzie

69
00:04:51,960 --> 00:04:54,959
oznacza dla bezpieczeństwa
naszego regionu,

70
00:05:03,560 --> 00:05:10,239
Amerykanie pomogli Izraelczykom
w odparciu ataku Iranu,

71
00:05:10,280 --> 00:05:12,639
teraz prezydent Biden
mówi do premiera Netanjahu

72
00:05:12,680 --> 00:05:14,279
odpuść kontratak.

73
00:05:14,320 --> 00:05:16,279
Biały Dom obawia się
spirali eskalacji.

74
00:05:16,320 --> 00:05:19,239
Sytuacja jest już gorąca.

75
00:05:19,280 --> 00:05:22,999
Wszyscy podkreślają,
że po raz pierwszy
Iran bezpośrednio zaatakował Izrael.

76
00:05:23,040 --> 00:05:28,359
To może zmienić historię
Bliskiego Wschodu.

77
00:05:28,400 --> 00:05:37,279
Biden organizuje
wsparcie dyplomatyczne dla Izraela,

78
00:05:37,320 --> 00:05:38,479
w wymiarze ofensywnym.

79
00:05:38,520 --> 00:05:42,119
Zakończyło się posiedzenie grupy G7.

80
00:05:42,160 --> 00:05:47,159
Liderzy wezwali wszystkie strony
do zachowania wstrzemięźliwości
i zawieszenia broni w Strefie Gazy.

81
00:05:47,200 --> 00:05:48,799
Za półtorej godziny
w Nowym Jorku

82
00:05:48,840 --> 00:05:52,039
rozpocznie się posiedzenie
Rady Bezpieczeństwa ONZ.

83
00:05:52,080 --> 00:05:56,239
Sprawa staje się także sprawą
wewnętrznych amerykańskich sponsorów.

84
00:05:56,280 --> 00:06:02,439
Republikanie zarzucają Bidenowi,
że osłabia pozycję Izraela.

85
00:06:02,480 --> 00:06:06,799
Do kontrataku dojdzie
zdaniem Republikanów.

86
00:06:06,840 --> 00:06:10,999
Jedno ważne pytanie.

87
00:06:11,040 --> 00:06:16,999
Co eskalacja oznacza
dla bezpieczeństwa naszego regionu,
przede wszystkim dla Ukraińców?

88
00:06:17,040 --> 00:06:25,639
Jeśli do jeszcze większej eskalacji,

89
00:06:25,680 --> 00:06:30,359
Amerykanie skupią się
na Bliskim Wschodzie i na Izraelu,
bo tam widzą obronę swoich interesów.

90
00:06:30,400 --> 00:06:36,719
Ukraina zejdzie na drugi plan.

91
00:06:36,760 --> 00:06:45,519
Apeluje się do Republikanów,
żeby przegłosować pakiet pomocowy
dla Ukrainy.

92
00:06:45,560 --> 00:06:49,799
Republikanie mówią,
że mogą przegłosować tylko pomoc
dla Izraela.

93
00:06:49,840 --> 00:06:53,239
Ulicami stolicy przeszedł
"Narodowy Marsz Życia",

94
00:06:53,680 --> 00:06:56,119
w tym roku pod hasłem
"Niech żyje Polska".

95
00:06:56,560 --> 00:07:00,999
Uczestnicy manifestacji mówią
o konieczności obrony rodziny
i o zagrożeniu dla prawa do życia,

96
00:07:01,440 --> 00:07:04,719
jakie w ich ocenie
niosą procedowane
w parlamencie ustawy

97
00:07:05,120 --> 00:07:06,759
liberalizujące prawo aborcyjne.

98
00:07:07,200 --> 00:07:10,119
"Nie można być matką za karę,
chodzi o prawo wyboru"

99
00:07:10,560 --> 00:07:14,839
- odpowiadają zwolennicy prac
nad ustawami w komisji nadzwyczajnej.

100
00:07:15,280 --> 00:07:17,959
Z Placu Zamkowego
na plac Trzech Krzyży.

101
00:07:18,360 --> 00:07:21,399
Chcielibyśmy pokazać jak to jest
mieć dużą rodzinę

102
00:07:21,800 --> 00:07:24,879
i że życie naprawdę jest ważne
od samego poczęcia.

103
00:07:25,360 --> 00:07:28,039
Chcemy zamanifestować
wartość życia.

104
00:07:28,400 --> 00:07:33,799
Życie jest bardzo ważne
od poczęcia do naturalnej śmierci
i to trzeba respektować.

105
00:07:34,240 --> 00:07:36,159
Hasłem marszu
- słowa "niech żyje Polska".

106
00:07:36,560 --> 00:07:38,839
Chcemy, żeby Polska
żyła faktycznie.

107
00:07:39,200 --> 00:07:42,159
Żeby każdy polski obywatel
miał prawo do życia od poczęcia
do naturalnej śmierci.

108
00:07:42,680 --> 00:07:43,719
Widzimy co się dzieje.

109
00:07:44,080 --> 00:07:46,279
To prawo do życia jest zagrożone.

110
00:07:46,680 --> 00:07:49,679
Są 4 ustawy w Sejmie,
które chcą ograniczyć prawo do życia
dla naszych obywateli.

111
00:07:50,160 --> 00:07:54,439
Aktywiści i aktywistki podkreślają
- walczymy o prawo wyboru.

112
00:07:54,920 --> 00:08:00,799
Kobieta nigdy nie powinna być matką
za karę, albo dlatego,
że społeczeństwo sobie tego życzy.

113
00:08:01,240 --> 00:08:07,959
Z tego nie będzie dobrej rodziny
jeśli będzie zmuszać ludzi
do bycia rodzicami wbrew ich woli.

114
00:08:08,320 --> 00:08:10,999
Sejm po burzliwej debacie
zdecydował w piątek

115
00:08:11,440 --> 00:08:16,879
o skierowaniu do dalszych prac
w komisji nadzwyczajnej 4 projektów
liberalizujących prawo aborcyjne.

116
00:08:17,320 --> 00:08:20,559
Chcielibyśmy, żeby z tej komisji
wyszły 2 projekty.

117
00:08:21,000 --> 00:08:23,719
Pierwszy, dotyczący dekryminalizacji.

118
00:08:24,200 --> 00:08:28,199
I drugi projekt, który wydaje się być
ważnym projektem,
który będzie projektem kompromisowym,

119
00:08:28,640 --> 00:08:31,279
dotyczącym przerywania ciąży
i decydowania przez kobiety o tym,

120
00:08:31,680 --> 00:08:33,959
kiedy i na jakich warunkach
chcą te ciąże przerwać.

121
00:08:34,360 --> 00:08:36,759
Powinno w tej sprawie
wypowiedzieć się społeczeństwo.

122
00:08:37,160 --> 00:08:39,319
Nie Sejm, gdzie 70%
stanowią mężczyźni.

123
00:08:39,640 --> 00:08:43,359
Też nie jest tak pani redaktor,
że kobieta pierwsze o czym myśli,
gdy wstaje rano, to aborcja.

124
00:08:43,800 --> 00:08:47,079
To jest właśnie ta manipulacyjna,
moim zdaniem narracja,
która uderza kobiety.

125
00:08:47,480 --> 00:08:50,399
44% kobiet zapytanych przez Oko Press
chce jednak,

126
00:08:50,880 --> 00:08:53,919
by prawo przyznające kobiecie
prawo do aborcji
do 12. tygodnia ciąży

127
00:08:54,360 --> 00:08:56,879
zostało jak najszybciej przyjęte
przez Sejm.

128
00:08:57,320 --> 00:09:00,319
18% jest raczej na tak,
ale nie uważa tego za pilne.

129
00:09:00,760 --> 00:09:03,479
Myślę, że przede wszystkim
powinniśmy skoncentrować się na tym,

130
00:09:03,960 --> 00:09:06,919
żeby to kobiety
miały możliwość decydowania
o swoich prawach,

131
00:09:07,320 --> 00:09:09,959
Teraz przed członkami
komisji nadzwyczajnej
trudne zadanie:

132
00:09:10,280 --> 00:09:12,479
będą musieli dojść do porozumienia.

133
00:09:12,920 --> 00:09:16,879
Żaden z tych przepisów proponowanych
nie jest zgodny z polską konstytucją,

134
00:09:17,320 --> 00:09:19,959
Ile potrwają prace
w komisji nadzwyczajnej
- nie wiadomo.

135
00:09:20,400 --> 00:09:24,479
Wiadomo za to, że gdy wypracowane
wspólnie stanowisko trafi na biurko
do podpisu prezydenta.

136
00:09:24,920 --> 00:09:28,719
Andrzej Duda może zawetować przepisy.

137
00:09:30,320 --> 00:09:31,839
Samorządowa dogrywka.

138
00:09:32,240 --> 00:09:34,919
Ta w dużych miastach
budzi duże zainteresowanie,

139
00:09:35,400 --> 00:09:37,839
także za sprawą
rozpoznawalnych kandydatów.

140
00:09:38,280 --> 00:09:40,559
Ale nie mniej ciekawie
bywa w mniejszych miejscowościach.

141
00:09:40,920 --> 00:09:43,399
Na półmetku rywalizacji czekają nas
remisy ze wskazaniem,

142
00:09:43,760 --> 00:09:48,679
koalicyjne dogrywki
i jak zawsze walka
o mobilizację wyborców.

143
00:09:49,600 --> 00:09:52,199
To już półmetek
kampanii samorządowej.

144
00:09:52,560 --> 00:09:55,759
Dogrywki w drugiej turze
- także wewnątrz koalicji rządzącej.

145
00:09:56,280 --> 00:09:59,759
We Włocławku Krzysztof Kukucki
z Lewicy w pierwszej turze
dostał więcej głosów

146
00:10:00,160 --> 00:10:03,199
niż urzędujący prezydent
z Koalicji Obywatelskiej.

147
00:10:03,640 --> 00:10:11,239
Marka Wojtkowskiego wsparł dziś
minister finansów.

148
00:10:11,480 --> 00:10:14,959
A Krzysztofa Kukuckiego
- wiceministra kultury.

149
00:10:15,400 --> 00:10:18,479
Z mojego regionu trzymam kciuki
za Krzysztofa Kukuckiego,

150
00:10:18,920 --> 00:10:23,399
który rozgromił innych kandydatów
i mam nadzieję,
że zostanie prezydentem Włocławka.

151
00:10:23,880 --> 00:10:26,079
Prawo i Sprawiedliwość
także liczy na wygraną.

152
00:10:26,520 --> 00:10:29,719
Swoich kandydatów w 2. turze
ma chociażby w Rzeszowie
czy Poznaniu.

153
00:10:30,120 --> 00:10:33,479
Ale czołowi politycy partii
nie pojawiają się obok kandydatów.

154
00:10:33,880 --> 00:10:36,079
Nie chodzi o to,
żeby partię chować.

155
00:10:36,440 --> 00:10:39,079
Bo nie jest żadną tajemnicą
z jakiego komitetu...

156
00:10:39,480 --> 00:10:42,279
To czemu się nie pokazujecie,
czemu go nie wspieracie?

157
00:10:42,760 --> 00:10:45,439
Żeby utrudnić takie
proste wekslowanie
na poziom sympatii,

158
00:10:45,760 --> 00:10:47,239
albo antypatii politycznych.

159
00:10:47,640 --> 00:10:50,519
Bo w większych miastach PiS
nie cieszy się dużym poparciem.

160
00:10:50,880 --> 00:10:53,759
Zdaniem ekspertów
dogrywki w drugiej turze pokazują,

161
00:10:54,160 --> 00:10:56,199
że wracamy
do politycznej normalności.

162
00:10:56,520 --> 00:10:58,999
Która oznacza trochę
obniżoną polaryzację.

163
00:10:59,440 --> 00:11:03,479
Czyli nie jest to konflikt
między 2 największymi
partiami politycznymi,

164
00:11:03,920 --> 00:11:07,319
ale to spektrum polityczne
nam się trochę bardziej poszerzyło.

165
00:11:07,800 --> 00:11:10,239
U nas panie redaktorze,
all eyes on Bełchatów.

166
00:11:10,640 --> 00:11:13,559
Swojego kandydata
w drugiej turze ma też Konfederacja.

167
00:11:14,040 --> 00:11:18,199
Patryk Marjan,
który szedł z lokalnego komitetu
zdobył rekordowe poparcie

168
00:11:18,600 --> 00:11:21,639
i ma ogromną szansę,
aby zostać prezydentem Bełchatowa.

169
00:11:22,120 --> 00:11:25,079
Bełchatowianie
wracają do korzeni samorządności.

170
00:11:25,520 --> 00:11:28,359
W Trzebnicy 50% głosów
zdobył Marek Długozima.

171
00:11:28,800 --> 00:11:31,439
Jeden głos mniej oznaczałby
drugą turę.

172
00:11:31,800 --> 00:11:35,479
Problem w tym,
że karty do głosowania liczyła
siostra urzędującego burmistrza.

173
00:11:35,920 --> 00:11:38,759
Czy wyniki są ważne
- zadecyduje teraz sąd.

174
00:11:39,280 --> 00:11:42,839
Bo była kandydatka na burmistrza
złożyła protest wyborczy.

175
00:11:43,320 --> 00:11:45,559
Wynik może być zupełnie inny.

176
00:11:46,080 --> 00:11:50,039
Czy zasiądzie pani
na fotelu burmistrza,
jest jeszcze nadzieja?

177
00:11:50,480 --> 00:11:52,519
Myślę, że wszystko jest możliwe.

178
00:11:52,960 --> 00:11:56,079
Ja się czuje pewny,
czuję się zwycięzcą
- proszę mi wierzyć.

179
00:11:56,560 --> 00:11:59,879
Inna sytuacja jest w Brodach
w województwie lubuskim.

180
00:12:00,280 --> 00:12:02,599
Tam niespodziewanie padł remis.

181
00:12:03,080 --> 00:12:06,479
Na obojga kandydatów
na fotel burmistrza
oddano tyle samo głosów - po 631.

182
00:12:06,920 --> 00:12:09,079
Druga tura
już w najbliższą niedzielę.

183
00:12:09,520 --> 00:12:12,559
To są już pojedynki
takie rewolwerowców, 1:1,

184
00:12:12,960 --> 00:12:16,839
2 osoby, co z reguły generuje
duże zainteresowanie elektoratu.

185
00:12:17,200 --> 00:12:22,679
Za tydzień głosować będą
mieszkańcy blisko 750 gmin i miast.

186
00:12:25,280 --> 00:12:34,239
A już od jutra na antenie TVP Info
startuje cykl debat prezydenckich
w miastach,

187
00:12:34,720 --> 00:12:36,839
w których odbędzie się
druga tura.

188
00:12:37,360 --> 00:12:41,439
Na początek Kraków,
a w kolejnych dniach Rzeszów,
Poznań i Wrocław.

189
00:12:41,880 --> 00:12:45,119
Powinny zniknąć z ulic
w ciągu 30 dni
od zakończenia wyborów.

190
00:12:45,560 --> 00:12:48,319
Tymczasem twarze kandydatów
i ich hasła wyborcze

191
00:12:48,800 --> 00:12:51,199
ciągle towarzyszą nam
w przestrzeni publicznej.

192
00:12:51,720 --> 00:12:53,839
Za niestosowanie się
do przepisów,

193
00:12:54,280 --> 00:12:57,439
komitetom wyborczym
grożą wysokie kary.

194
00:12:57,840 --> 00:13:01,039
Jakie jest życie po życiu
wyborczych plakatów,

195
00:13:01,480 --> 00:13:04,439
sprawdzała
Małgorzata Nowicka-Aftowicz

196
00:13:04,880 --> 00:13:07,079
Wielkie sprzątanie
po wyborach samorządowych.

197
00:13:07,520 --> 00:13:09,079
Coś z tego trzeba zrobić.

198
00:13:09,440 --> 00:13:11,879
Ci, co powieszali, powinni sprzątnąć.

199
00:13:12,280 --> 00:13:14,239
I muszą zrobić to
w określonym ustawowo czasie.

200
00:13:14,680 --> 00:13:16,999
W ciągu 30 dni od dnia wyborów,
czyli do 7 maja,

201
00:13:17,320 --> 00:13:22,559
pełnomocnicy wyborczy
tych komitetów mają obowiązek
zadbać o usunięcie materiałów.

202
00:13:22,960 --> 00:13:26,159
Inaczej zapłacą karę
- nawet 5 tys. zł.

203
00:13:26,560 --> 00:13:30,439
Takie pamiątki po tych wyborach
nie są nam potrzebne.

204
00:13:30,840 --> 00:13:35,439
Na koszt komitetów wyborczych
baner może usunąć też straż miejska.

205
00:13:35,880 --> 00:13:41,439
Takie uszkodzone banery
mogą stwarzać zagrożenie
dla pieszych czy rowerzystów.

206
00:13:41,880 --> 00:13:46,399
Z plakatami wiszącymi
w przestrzeni publicznej
- problemu być więc nie powinno.

207
00:13:46,880 --> 00:13:50,039
Inaczej jest w przypadku tych
na prywatnych posesjach.

208
00:13:50,400 --> 00:13:54,799
Jeśli tablica była wykupiona
i opłacona na dłuższy czas
na billboard lub megaboard,

209
00:13:55,200 --> 00:13:57,639
to podejrzewam,
że jeszcze przez dłuższy czas

210
00:13:57,800 --> 00:13:59,839
kandydaci i kandydatki
będą nas jeszcze straszyli.

211
00:14:00,280 --> 00:14:03,479
Jak podaje Państwowa Komisja Wyborcza
w tegorocznych wyborach samorządowych

212
00:14:03,880 --> 00:14:05,439
wystartowało ponad 190 tys. osób.

213
00:14:05,840 --> 00:14:08,079
Na jednego kandydata przypada średnio
20 kg banerów.

214
00:14:08,520 --> 00:14:11,439
W skali kraju daje to 3 mln kg
takich materiałów.

215
00:14:11,840 --> 00:14:14,679
By to uprzątnąć,
potrzeba nawet 300 śmieciarek.

216
00:14:15,120 --> 00:14:18,719
Ale nie wszystko musi od razu
trafiać do koszy na śmieci.

217
00:14:18,920 --> 00:14:22,399
To kaliskie schronisko
czeka na takie dostawy.

218
00:14:22,840 --> 00:14:25,119
Banery zabezpieczą zwierzęta
przed zimą.

219
00:14:25,560 --> 00:14:29,919
Śnieg zawiewa
i można łatwo trytytkami
zamontować te banery na kratach,

220
00:14:30,360 --> 00:14:32,199
na ściankach boksów.

221
00:14:32,600 --> 00:14:37,919
Ważne,
by plakaty były w dobrym stanie,
niepozbawione tych metalowych kółek.

222
00:14:38,280 --> 00:14:42,159
Te kółeczka są nam potrzebne,
by je stabilnie przytwierdzić.

223
00:14:42,640 --> 00:14:45,759
Drugie życie wyborcze
plakaty dostają też na Ukrainie.

224
00:14:46,160 --> 00:14:48,079
Aby pomagać tam
w okrywaniu budynków

225
00:14:48,520 --> 00:14:52,879
lub materiałów, które
muszą być chronione
przed warunkami pogodowymi.

226
00:14:53,360 --> 00:14:56,639
Taka izolacja sprawdzi się także
w innych miejscach.

227
00:14:57,120 --> 00:14:59,919
Można wykorzystać
do wyściełania oczek wodnych

228
00:15:00,360 --> 00:15:03,399
lub zabezpieczania
różnych produktów rolnych.

229
00:15:03,760 --> 00:15:07,959
Pomysł na przetworzenie
wyborczego baneru ma także
Pałac Młodzieży w Tarnowie.

230
00:15:08,480 --> 00:15:10,999
Będą to rożnego rodzaju
gadżety ekologiczne,

231
00:15:11,520 --> 00:15:14,959
jak np. torby na zakupy wielorazowe,
niezaśmiecające środowiska.

232
00:15:15,480 --> 00:15:18,079
W czerwcu wybory
do Parlamentu Europejskiego.

233
00:15:18,600 --> 00:15:21,479
Lada chwila zawisną więc
plakaty kolejnych kandydatów.

234
00:15:21,920 --> 00:15:29,639
I również one będą musiały
z przestrzeni publicznej
zniknąć w określonym czasie.

235
00:15:29,840 --> 00:15:34,359
O kampanii samorządowej bez retuszu
Marek Czyż porozmawia dziś
ze swoimi gośćmi.

236
00:15:34,480 --> 00:15:38,599
Marku, to pytanie
o regionalny układ sił
i prawdziwych wygranych,

237
00:15:39,000 --> 00:15:41,879
ale dziś w programie
nie tylko o tym.

238
00:16:04,280 --> 00:16:10,279
Nie tylko o polityce,
ale też o wrażeniu.

239
00:16:10,320 --> 00:16:12,719
Hejt wdarł się do polityki
niepostrzeżenie.

240
00:16:12,760 --> 00:16:13,919
Mowa nienawiści.

241
00:16:13,960 --> 00:16:15,919
Skąd się to bierze?

242
00:16:15,960 --> 00:16:18,759
Czy polityka wywołuje w nas
tendencję, żeby tego używać?

243
00:16:18,800 --> 00:16:22,359
Można zablokować mowę nienawiści?

244
00:16:22,400 --> 00:16:24,199
Kolejny rekord.

245
00:16:24,720 --> 00:16:29,119
Ceny są takie horrendalne,
że nie do końca mnie na to stać.

246
00:16:29,320 --> 00:16:31,199
Zdrowe piękno.

247
00:16:31,360 --> 00:16:36,479
Otyłość jest nie tylko
defektem estetycznym.

248
00:16:37,280 --> 00:16:42,279
Premier Donald Tusk ostrzega
przed destabilizacją sytuacji
na granicy polsko-białoruskiej

249
00:16:42,720 --> 00:16:45,559
i z europejskimi partnerami
rozmawia o rosnącej presji

250
00:16:46,120 --> 00:16:49,279
ze strony
reżimu Aleksandra Łukaszenki.

251
00:16:49,720 --> 00:16:53,559
Codziennie średnio ponad 200 osób
próbuje nielegalnie
przekroczyć granicę,

252
00:16:54,000 --> 00:16:56,879
służby mówią
o precyzyjnie przygotowanym
scenariuszu,

253
00:16:57,280 --> 00:17:02,319
aktywiści alarmują - to także ludzie
uciekający przed wojną
i prześladowaniem.

254
00:17:02,720 --> 00:17:05,119
Czwartek. Przejście w Terespolu.

255
00:17:05,520 --> 00:17:07,559
7 uchodźców
prosi o ochronę w Polsce.

256
00:17:08,040 --> 00:17:10,799
Straż wpuszcza 3 z nich.
4 zostaje na Białorusi.

257
00:17:11,200 --> 00:17:13,079
Te wszystkie osoby
były tak samo przygotowane

258
00:17:13,520 --> 00:17:16,359
do przejścia granicy
w sensie formalnym.

259
00:17:16,760 --> 00:17:20,159
Inaczej sytuację opisywali
funkcjonariusze straży granicznej.

260
00:17:20,600 --> 00:17:23,919
Osoby te nie ubiegały się
o ochronę międzynarodową
na terytorium Polski.

261
00:17:24,360 --> 00:17:27,119
Natomiast deklarowały
chęć przyjazdu do Europy

262
00:17:27,520 --> 00:17:29,759
celem poprawy
swojej sytuacji materialnej.

263
00:17:30,120 --> 00:17:34,559
Według pracujących na granicy
aktywistów Afgańczyk, Irakijczyk,
Syryjka i Kamerunka

264
00:17:34,920 --> 00:17:36,759
uciekali przed wojną
i prześladowaniami.

265
00:17:37,200 --> 00:17:38,199
Sprawę nagłośniono,

266
00:17:38,640 --> 00:17:41,519
a uchodźcy 2 dni później
znów pojawili się
na przejściu granicznym.

267
00:17:41,920 --> 00:17:43,599
Dokumenty były identycznie te same.

268
00:17:43,960 --> 00:17:47,999
To były skany paszportów.
Zdjęcia paszportów. Zdjęcia wniosków.

269
00:17:48,400 --> 00:17:51,439
Służby wniosków
o udzielenie ochrony przyjęły.

270
00:17:51,880 --> 00:17:54,439
Dziś Straż Graniczna
nie chciała komentować sprawy.

271
00:17:54,840 --> 00:17:58,399
Presja na polsko-białoruskiej granicy
rośnie od początku marca.

272
00:17:58,760 --> 00:18:01,799
Rośnie też liczba cudzoziemców,
których przed wtargnięciem do Polski

273
00:18:02,160 --> 00:18:04,639
powstrzymują funkcjonariusze
straży granicznej.

274
00:18:05,200 --> 00:18:07,479
W tym tygodniu odnotowali
prawie tysiąc takich prób.

275
00:18:07,840 --> 00:18:09,679
To doskonale obrazuje ten wykres.

276
00:18:10,080 --> 00:18:14,039
Od stycznia polską granicę
nielegalnie próbowało przekroczyć
niemal 7 tys. osób.

277
00:18:14,440 --> 00:18:20,399
Średnio na dobę wyliczyliśmy,
że ponad 220 osób próbuje
nielegalnie przekroczyć granicę.

278
00:18:20,880 --> 00:18:23,999
A migranci są dobrze przygotowani
do forsowania granicy.

279
00:18:24,400 --> 00:18:26,919
W ruch poszły kamienie,
gaz i gałęzie.

280
00:18:27,280 --> 00:18:29,639
Ucierpiał jeden z funkcjonariuszy.

281
00:18:30,040 --> 00:18:31,679
Ja już chyba przyzwyczaiłam się
do tego.

282
00:18:32,160 --> 00:18:34,079
Boimy się trochę, obawiamy się.

283
00:18:34,440 --> 00:18:37,359
To strona białoruska
pisze ten cały scenariusz.

284
00:18:37,800 --> 00:18:42,319
A wzrost presji
na naszą wschodnią granicę
to element wojny hybrydowej.

285
00:18:42,720 --> 00:18:45,199
A rząd ma sygnały, że Mińsk
będzie ją zwiększał.

286
00:18:45,600 --> 00:18:48,119
Stąd rozmowy premiera
z europejskimi partnerami.

287
00:18:48,560 --> 00:18:50,639
A to się sprowadza
do tego jednego zdania.

288
00:18:51,080 --> 00:18:54,519
Europa i państwa członkowskie
muszą skutecznie chronić
swoje terytoria

289
00:18:54,880 --> 00:18:57,159
i muszą skutecznie kontrolować
swoją granicę.

290
00:18:57,640 --> 00:19:00,479
A eksperci ostrzegają,
że Aleksander Łukaszenka

291
00:19:00,840 --> 00:19:04,559
nie powiedział jeszcze
ostatniego słowa.

292
00:19:06,640 --> 00:19:11,719
17,5 tys. zł za metr kwadratowy
to średnia cena mieszkań w Warszawie.

293
00:19:12,200 --> 00:19:14,479
Tu w Polsce jest najdrożej,

294
00:19:14,880 --> 00:19:17,839
ale ceny rosną w całym kraju
i najszybciej w całej Europie.

295
00:19:18,280 --> 00:19:21,239
To m.in. za sprawą
wysokich cen działek
czy kosztów budowy.

296
00:19:21,720 --> 00:19:24,279
Popyt jest wysoki,
podobnie jak koszt pożyczki.

297
00:19:24,680 --> 00:19:26,959
Lepsze informacje
czekają za to na wynajmujących.

298
00:19:28,920 --> 00:19:33,519
Mury apartamentowców pną się do góry.
Ceny mieszkań też.

299
00:19:34,000 --> 00:19:37,799
Pan Patryk tę kawalerkę
na warszawskiej Woli
wynajmuje od 3 lat.

300
00:19:38,240 --> 00:19:40,519
Chciałby już mieć coś swojego.

301
00:19:41,040 --> 00:19:46,199
Chciałbym kupić mieszkanie
z rynku pierwotnego lub wtórnego,
ale ceny są takie horrendalne,

302
00:19:46,680 --> 00:19:49,039
że nie do końca mnie na to stać.

303
00:19:49,400 --> 00:19:52,119
Stawki rosną
w większości polskich miast.

304
00:19:52,440 --> 00:19:57,319
Najwięcej, bo średnio 17,5 tys. zł
za metr kwadratowy
trzeba zapłacić w Warszawie.

305
00:19:57,800 --> 00:19:59,959
Spośród 10 największych miast

306
00:20:00,400 --> 00:20:04,799
tylko w Bydgoszczy
przeciętna cena nie osiągnęła jeszcze
10 tys. zł za metr.

307
00:20:05,280 --> 00:20:07,599
Drożej jest na rynku wtórnym.

308
00:20:08,000 --> 00:20:10,639
W Warszawie średnia cena mieszkań
z drugiej ręki

309
00:20:11,080 --> 00:20:14,079
przebiła barierę 18 tys. zł
za metr kwadratowy.

310
00:20:14,560 --> 00:20:19,599
Nawet już się zastanawiałem,
żeby kupić pod Warszawą
- w Piasecznie, Pruszkowie.

311
00:20:20,120 --> 00:20:23,999
Tylko przeniosłem się tu z Wrocławia
i nie po to przeniosłem
się z Wrocławia,

312
00:20:24,440 --> 00:20:26,239
żeby mieszkać pod Warszawą.

313
00:20:26,720 --> 00:20:29,159
Ceny winduje wysoki popyt,

314
00:20:29,680 --> 00:20:34,479
który jeszcze zwiększył program
poprzedniego rządu
"Bezpieczny Kredyt 2 procent".

315
00:20:34,920 --> 00:20:39,199
Programu już nie ma,
ale obecny rząd zapowiedział nowy.

316
00:20:39,840 --> 00:20:42,599
Taki program powinien funkcjonować
w zasadzie nieprzerwanie.

317
00:20:43,080 --> 00:20:46,119
Wtedy jest tak, że taka osoba
nie musi się martwić o to,

318
00:20:46,600 --> 00:20:49,799
że jak chce kupić za rok,
to pieniędzy może nie być
czy programu nie będzie.

319
00:20:50,280 --> 00:20:53,479
Ceny mieszkań w Polsce
rosną najszybciej w Europie.

320
00:20:53,920 --> 00:20:57,039
Według Eurostatu w zeszłym roku
poszły w górę o 13 procent.

321
00:20:57,480 --> 00:21:00,519
W 8 unijnych krajach,
w tym w Niemczech, ceny spadły.

322
00:21:00,880 --> 00:21:02,679
Ceny tak czy siak będą rosły,

323
00:21:03,160 --> 00:21:06,439
bo one wynikają ze wzrostu
kosztów budowy, wzrostu cen działek,

324
00:21:06,920 --> 00:21:08,559
natomiast chodzi o to,

325
00:21:08,880 --> 00:21:12,559
żeby w ofercie deweloperów
pojawiło się więcej mieszkań
na kieszeń kredytobiorców,

326
00:21:13,000 --> 00:21:16,119
a nie tylko dla zamożnych klientów.

327
00:21:16,600 --> 00:21:20,399
Lepsze wiadomości eksperci
mają dla wynajmujących.

328
00:21:20,880 --> 00:21:23,879
Stawki po tym,
jak bardzo mocno wzrosły w czasie,

329
00:21:24,360 --> 00:21:28,119
gdy mieliśmy
mocną migrację z Ukrainy,
się ustabilizowały.

330
00:21:28,600 --> 00:21:32,199
Być może nawet niedługo
należy spodziewać się spadków.

331
00:21:32,680 --> 00:21:38,319
A przyszli kredytobiorcy
muszą też brać pod uwagę
ciągle wysokie stopy procentowe,

332
00:21:38,520 --> 00:21:42,439
bo do wysokiej ceny mieszkań
dochodzi wysoki koszt
pożyczki w banku.

333
00:21:43,000 --> 00:21:46,759
Dla osób cierpiących na ADHD
leki są szansą
na normalne funkcjonowanie,

334
00:21:47,240 --> 00:21:52,079
ale by je zdobyć, rodzice nastolatków
dosłownie urządzają polowania
w aptekach w całym kraju.

335
00:21:52,480 --> 00:21:54,879
Tylko w ubiegłym roku
z powodu ADHD w Polsce

336
00:21:55,360 --> 00:21:58,399
leczyło się niemal 44 tys. pacjentów
przed 18. rokiem życia.

337
00:21:58,840 --> 00:22:02,919
Piotr Zbroziński jest tatą 14-latka,
u którego 2 lata temu
zdiagnozowano ADHD,

338
00:22:03,320 --> 00:22:06,439
czyli zespół
nadpobudliwości psychoruchowej
z deficytem uwagi.

339
00:22:06,880 --> 00:22:10,599
Osoby cierpiące na to zaburzenie
zmagają się nadpobudliwością ruchową,

340
00:22:11,080 --> 00:22:14,119
problemami z koncentracją
i nadmierną impulsywnością.

341
00:22:14,600 --> 00:22:17,599
Ma przepisane leki,
które bardzo mu pomagają.

342
00:22:18,080 --> 00:22:21,839
Problem w tym,
że kupienie leków na ADHD
graniczy z cudem,

343
00:22:22,240 --> 00:22:27,439
a zdesperowani rodzice są zmuszeni
przemierzać setki kilometrów,
by zdobyć potrzebne preparaty.

344
00:22:27,840 --> 00:22:33,639
Jeden z rodziców musiał po lek
jechać z Krakowa na Podlasie,
dostał jedno opakowanie.

345
00:22:34,120 --> 00:22:37,119
Relacje rodziców
potwierdzają też farmaceuci.

346
00:22:37,560 --> 00:22:39,919
Problem trwa od kilku miesięcy.

347
00:22:40,400 --> 00:22:43,399
Mamy setki telefonów
w sprawie tego leku,

348
00:22:43,840 --> 00:22:46,399
jeżeli nawet pojawi się
jakieś opakowanie,

349
00:22:46,920 --> 00:22:50,159
to momentalnie pacjenci dzwonią
w celu jego zarezerwowania.

350
00:22:50,560 --> 00:22:54,679
Jeżeli nie będę przyjmował leku,
to funkcjonowanie
bardzo się pogorszy.

351
00:22:55,160 --> 00:22:59,679
W Polsce dzieciom z ADHD
przepisuje się przede wszystkim
leki z metylofenidatem.

352
00:23:00,160 --> 00:23:04,959
Lekarze mają do dyspozycji
zaledwie 2 preparaty
z tą samą substancją czynną.

353
00:23:05,400 --> 00:23:06,999
Obu brakuje.

354
00:23:07,480 --> 00:23:12,759
Mamy zaburzoną płynność dostaw,
w związku z tym nie jesteśmy w stanie
zapewnić ich wtedy,

355
00:23:13,280 --> 00:23:16,359
kiedy pacjenci
najbardziej ich potrzebują.

356
00:23:16,680 --> 00:23:32,719
Problem miało rozwiązać
pojawienie się zamiennika leków,

357
00:23:33,200 --> 00:23:36,319
ale nadal nie wiadomo,
kiedy wejdzie do sprzedaży.

358
00:23:36,720 --> 00:23:39,759
Nie ma do tej pory
badań epidemiologicznych,

359
00:23:40,240 --> 00:23:43,599
które by wskazały,
jaki jest faktyczny popyt
wśród dorosłych,

360
00:23:44,080 --> 00:23:46,559
ale na pewno popyt jest zwiększony.

361
00:23:47,040 --> 00:23:50,999
Niedobory leków na ADHD
widać nie tylko w Polsce.

362
00:23:51,480 --> 00:23:56,239
Eksperci wskazują,
że rośnie świadomość społeczna
na temat tych zaburzeń

363
00:23:56,400 --> 00:24:01,999
- więcej osób szuka diagnozy
i więcej decyduje się na leczenie.

364
00:24:02,200 --> 00:24:06,839
ADHD jest najczęściej
występującym zaburzeniem
neurorozwojowym.

365
00:24:07,360 --> 00:24:09,959
Jest coraz większa grupa osób,
które przyjmują lek,

366
00:24:10,400 --> 00:24:14,599
natomiast leku jest tyle samo
i na wszystkich rynkach są niedobory.

367
00:24:14,760 --> 00:24:18,039
Z danych NFZ wynika, że z powodu ADHD
w Polsce w 2023 r.

368
00:24:18,520 --> 00:24:23,239
leczyło się blisko 44 tys. pacjentów
poniżej 18. roku życia.

369
00:24:28,720 --> 00:24:33,599
Teraz w 19.30 trochę liczb,
które - jak się okazuje -
są bliskie większości z nas

370
00:24:34,000 --> 00:24:37,359
i są dowodem
na poważne społeczne wyzwanie.

371
00:24:37,560 --> 00:24:41,319
60% Polaków próbowało zgubić
nadmiarowe kilogramy,

372
00:24:41,880 --> 00:24:45,279
często sięgając po radykalne środki
i bez powodzenia.

373
00:24:45,760 --> 00:24:51,599
Odchudzanie jest procesem,
przydaje się cierpliwość i wiedza,
jak zrobić to mądrze.

374
00:24:51,800 --> 00:24:56,559
Odpowiedzią
ma być kampania edukacyjna

375
00:24:58,040 --> 00:25:01,439
Tomasz Łomnicki wygrał walkę
o zdrowie, teraz pomaga innym.

376
00:25:01,880 --> 00:25:02,879
Ważył 220 kg.

377
00:25:03,320 --> 00:25:05,639
Dziś jest lżejszy o połowę.

378
00:25:05,960 --> 00:25:10,759
Sport i dbanie o siebie
nazywa walką o balans i równowagę.

379
00:25:11,120 --> 00:25:15,679
że nie jest trenerem personalnym,
a fit dzikiem, takim jak każdy z nas,
ale działa jak magik.

380
00:25:16,160 --> 00:25:18,559
Nadwaga i otyłość
dotyka ponad 60% Polaków.

381
00:25:18,960 --> 00:25:22,639
Z raportu "Zmierzch
toksycznej kultury dietetycznej
w Polsce" wynika,

382
00:25:23,120 --> 00:25:33,799
że 2/3 ankietowanych
próbę odchudzania
podejmowało wielokrotnie.

383
00:25:34,000 --> 00:25:37,519
A co 10 osoba
w ciągu ostatnich 5 lat

384
00:25:37,920 --> 00:25:41,079
starała się zrzucić na wadze
więcej niż 5 razy.

385
00:25:41,680 --> 00:25:45,039
Otyłość
jest nie tylko defektem estetycznym.

386
00:25:45,560 --> 00:25:50,559
Jest jednostką chorobową,
która generuje rozwój
70 innych jednostek chorobowych.

387
00:25:51,000 --> 00:25:54,199
Ikona polskiego modelingu
Katarzyna Butowtt,

388
00:25:54,560 --> 00:25:59,599
która wybiegi podbija
od 15. roku życia mówi,
że ważne są przyzwyczajenia.

389
00:25:59,800 --> 00:26:03,159
I deser odkłada na później.

390
00:26:03,600 --> 00:26:09,519
Teraz się zbliżam
do siedemdziesiątki
i nie stosuję diet.

391
00:26:09,960 --> 00:26:12,319
Po prostu się nie objadam.
Dużo się ruszam, ćwiczę,

392
00:26:12,640 --> 00:26:16,639
Kucharze bracia Budnik, podkreślają:
zdrowa dieta to ta zbilansowana
i sezonowa.

393
00:26:17,080 --> 00:26:20,239
Jeżeli teraz mamy wiosnę,
to powinniśmy żywić się tym,
co obecnie jest w sezonie.

394
00:26:20,640 --> 00:26:23,399
Coraz więcej warzyw,
jedzenie coraz lżejsze.

395
00:26:23,840 --> 00:26:26,679
I jak warzywa i mięsa,
to jak najmniej przetworzone.

396
00:26:27,040 --> 00:26:32,359
Smażymy na dobrych tłuszczach,
gotowane, gotowane na parze.

397
00:26:32,840 --> 00:26:36,999
Natalia Lesz, która jako dziecko
trenowała balet,
dobre nawyki żywieniowe ma we krwi.

398
00:26:37,520 --> 00:26:42,279
Fenomenalna forma
przyda się szczególnie teraz,
artystka wraca z nową płytą.

399
00:26:43,760 --> 00:26:48,159
Zawsze staram się zdrowo odżywiać,
staram się mieć szacunek
do mojego ciała,

400
00:26:48,600 --> 00:26:51,439
bo jednak to ciało
jest moim narzędziem pracy.

401
00:26:51,920 --> 00:26:55,799
I tak wszyscy powinniśmy myśleć
o swoim ciele.

402
00:26:56,320 --> 00:26:58,479
Nasze ciało, to nasz dom.

403
00:27:00,880 --> 00:27:05,959
Piękne niekoniecznie znaczy chude,
ale te zadbane i zdrowe.

404
00:27:12,320 --> 00:27:15,599
Jutro minie 5 lat
od wybuchu pożaru
w paryskiej katedrze Notre Dame.

405
00:27:16,000 --> 00:27:18,359
Kościół po renowacji
ma być piękniejszy niż kiedykolwiek,

406
00:27:18,720 --> 00:27:20,439
do zobaczenia
podobno pod koniec roku,

407
00:27:20,880 --> 00:27:24,199
ale nasza korespondentka
Anna Kowalska jako jedna
z zaledwie trójki dziennikarzy

408
00:27:24,680 --> 00:27:29,559
odwiedziła wnętrze katedry
i przygotowała relację
specjalnie dla państwa.

409
00:27:30,000 --> 00:27:32,399
Aż tyle udało się zrobić
w ciągu ostatnich 5 lat.

410
00:27:32,880 --> 00:27:36,439
Katedra Notre Dame
powoli odzyskuje dawny blask.

411
00:27:36,880 --> 00:27:40,599
I chociaż dokładny postęp
prac restauracyjnych
trzymany jest w tajemnicy,

412
00:27:41,000 --> 00:27:45,519
to nam, jako jednej
z 3 telewizji świata
udało się przyjrzeć im z bliska.

413
00:27:45,960 --> 00:27:48,479
Najgorsze mamy już za sobą.

414
00:27:48,840 --> 00:27:52,679
Udało się zrekonstruować
szkielet dachu,

415
00:27:53,040 --> 00:27:56,839
dzięki temu
katedra odzyskała pierwotną posturę.

416
00:27:57,280 --> 00:28:00,079
W środku najpierw
trzeba było wszystko oczyścić,

417
00:28:00,600 --> 00:28:04,279
później odrestaurować to,
co ucierpiało w trakcie pożaru.

418
00:28:04,760 --> 00:28:08,599
15 kwietnia 2019 r.
świat wstrzymał oddech.

419
00:28:08,880 --> 00:28:12,839
Płonął jeden z najbardziej znanych
zabytków świata.

420
00:28:13,040 --> 00:28:18,239
Strażacy przez kilkanaście godzin
walczyli z ogniem,
ale doszczętnie spłonął dach katedry,

421
00:28:18,720 --> 00:28:22,959
zawaliło się część sklepienia
w nawie głównej
i 93-metrowa XIX-wieczna iglica.

422
00:28:23,360 --> 00:28:26,199
Jej identyczną kopię
Paryżanie i turyści mogą podziwiać
od kilku tygodni.

423
00:28:26,640 --> 00:28:30,799
A zadanie było trudne,
bo katedra odbudowywana jest
z użyciem technik średniowiecznych.

424
00:28:31,320 --> 00:28:34,799
Chcemy odbudować katedrę
w sposób identyczny do oryginału.

425
00:28:35,280 --> 00:28:38,399
Nie chodzi tylko o jej wygląd,
ale też o materiały, których używamy.

426
00:28:38,840 --> 00:28:42,679
Dach np. robiony był ręcznie,
tak jak robili to nasi poprzednicy
z epoki średniowiecza.

427
00:28:43,080 --> 00:28:46,119
Podobnie z organami, witrażami
i kamiennymi zdobieniami.

428
00:28:46,640 --> 00:28:50,319
Łącznie, przy rekonstrukcji katedry
pracuje aż 2000 rzemieślników,
artystów i inżynierów.

429
00:28:50,840 --> 00:28:53,639
Możemy powiedzieć,
że jest to nasze dzieło życia,

430
00:28:54,120 --> 00:29:00,119
ponieważ odtworzenie budynku
w całej jego trójwymiarowości
jest dla nas dość wyjątkowe.

431
00:29:00,680 --> 00:29:05,679
Turyści Notre Dame
podziwiać mogą na razie
tylko z zewnątrz.

432
00:29:06,080 --> 00:29:07,919
Chcielibyśmy wejść do środka.

433
00:29:08,360 --> 00:29:12,239
Nie mieliśmy takiej możliwości,
ale kiedy już się pojawi,
na pewno przyjedziemy.

434
00:29:12,640 --> 00:29:15,519
Gdy w 2019 r. Notre Dame spłonęła,
stało się dla nas ważnym,

435
00:29:16,040 --> 00:29:18,759
by tu przyjechać
i zobaczyć jak ją odbudowują.

436
00:29:19,200 --> 00:29:23,839
Wszystko, co udało się już zrobić,
to także efekt
szczodrości darczyńców.

437
00:29:24,280 --> 00:29:26,959
Na remont zebrano
prawie 850 mln euro,

438
00:29:27,400 --> 00:29:30,759
czyli o 150 mln więcej
niż zakładał budżet.

439
00:29:31,280 --> 00:29:36,159
Widząc te wszystkie rusztowania,
trudno wyobrazić sobie,
że remont niedługo dobiegnie końca.

440
00:29:36,600 --> 00:29:37,439
A jednak.

441
00:29:37,880 --> 00:29:41,159
Rzemieślnicy pracują
dzień i noc, by zdążyć na czas.

442
00:29:41,560 --> 00:29:46,399
Planowane otwarcie katedry
- 8 grudnia.

443
00:29:48,240 --> 00:29:54,999
To wszystko w programie.
Dziękuję i do zobaczenia.