1
00:00:30,120 --> 00:00:37,439
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.

2
00:00:37,480 --> 00:00:41,319
Oglądają państwo "19:30",
w której dziś m. in....

3
00:00:41,360 --> 00:00:44,479
Obniżyć temperaturę
politycznego sporu.

4
00:00:44,520 --> 00:00:49,159
Ostudzenie dziś, teraz, natychmiast
jest sprawą wagi państwowej.

5
00:00:49,200 --> 00:00:54,799
Dialog, dialog i jeszcze raz dialog.

6
00:00:54,840 --> 00:01:01,199
Ratusz bez krzyży.

7
00:01:01,240 --> 00:01:04,439
Przestrzenie,
w których obsługiwani
są warszawiacy i warszawianki,

8
00:01:04,480 --> 00:01:06,279
powinny być absolutnie neutralne.

9
00:01:06,320 --> 00:01:09,359
Mamy do czynienia
z ideologiczną wojną
Rafała Trzaskowskiego.

10
00:01:09,400 --> 00:01:11,639
Rosyjski cyberatak.

11
00:01:11,680 --> 00:01:16,559
To jest rosyjska wojna z Zachodem.

12
00:01:16,600 --> 00:01:19,399
Ostudzenie temperatury sporu
to kwestia wagi państwowej,

13
00:01:19,440 --> 00:01:21,799
naszego bezpieczeństwa
i naszej odpowiedzialności

14
00:01:21,840 --> 00:01:26,599
- to marszałek Sejmu
we wczorajszym wystąpieniu
do Polaków.

15
00:01:26,640 --> 00:01:31,479
Szymon Hołownia apelował,
by dotarła do nas smutna lekcja
ze Słowacji.

16
00:01:31,520 --> 00:01:34,719
Pytanie, czy da się
ją skutecznie odrobić

17
00:01:34,760 --> 00:01:39,919
w czasie gorącej kampanii
przed czerwcowymi wyborami
do Parlamentu Europejskiego.

18
00:01:39,960 --> 00:01:42,359
Wewnętrzna wojna
może kosztować ludzkie życie.

19
00:01:42,400 --> 00:01:43,599
Osłabia Polskę.

20
00:01:43,640 --> 00:01:47,599
Orędzie marszałka Sejmu to apel
o zakończenie polsko-polskiej wojny.

21
00:01:47,640 --> 00:01:51,439
I zarazem ostrzeżenie
przed powtórką scenariusza
ze Słowacji czy z Gdańska.

22
00:01:51,480 --> 00:01:59,039
Gdzie zamordowano Pawła Adamowicza,

23
00:01:59,080 --> 00:02:01,999
gdzie zaatakowano premiera Fice.

24
00:02:02,040 --> 00:02:04,999
Dlatego ostudzenie dziś, teraz,
natychmiast temperatury sporu

25
00:02:05,040 --> 00:02:06,399
jest sprawą wagi państwowej.

26
00:02:06,440 --> 00:02:08,479
Co do zasady
jest ponadpartyjna zgoda.

27
00:02:08,520 --> 00:02:12,799
Nienawiść zabija.

28
00:02:12,840 --> 00:02:15,239
Polityka,
która karmi się nienawiścią,

29
00:02:15,280 --> 00:02:16,439
jest śmiertelnie groźna.

30
00:02:16,480 --> 00:02:18,239
Zasypanie podziałów.

31
00:02:18,280 --> 00:02:21,279
Bo gdy jesteśmy podzieleni,
to jesteśmy słabsi.

32
00:02:21,320 --> 00:02:25,519
Granicą sporu powinna być troska
o czynienie dobra wspólnego.

33
00:02:25,560 --> 00:02:27,959
Zdaniem prezydenta
spór polityczny jest i będzie,

34
00:02:28,000 --> 00:02:31,599
ale są sprawy,
w których trzeba mówić jednym głosem.

35
00:02:31,640 --> 00:02:34,839
Wszystko, co jest dzisiaj związane
z bezpieczeństwem w Polsce,

36
00:02:34,880 --> 00:02:37,199
powinno być wyłączone
spoza politycznego sporu

37
00:02:37,240 --> 00:02:39,279
i w ogromnym stopniu jest wyłączone.

38
00:02:39,320 --> 00:02:42,319
A poza tym dialog,
dialog i jeszcze raz dialog.

39
00:02:42,360 --> 00:02:46,279
Tyle że w studzeniu emocji nie pomaga
kolejna z rzędu kampania wyborcza.

40
00:02:46,320 --> 00:02:49,759
Apel o to, żeby nie było polaryzacji
w szczycie kampanii wyborczej,

41
00:02:49,800 --> 00:02:51,559
to jest prawdziwa kwadratura koła.

42
00:02:51,600 --> 00:02:55,199
Trzeba apelować o to,
aby nie było nienawiści między nami.

43
00:02:55,240 --> 00:02:59,039
Nie pomagają politycy,
którzy też podjęli niesłusznie
koncepcję polaryzacyjną,

44
00:02:59,080 --> 00:03:03,239
że wygrywa się,
jak się pokazuje wroga.

45
00:03:03,280 --> 00:03:05,479
Nie wygrywa się,
jak się pokazuje wartości.

46
00:03:05,520 --> 00:03:07,799
To też jest błąd.

47
00:03:07,840 --> 00:03:10,799
Tak o konkurentach wczoraj
na Podlasiu mówił prezes PiS.

48
00:03:10,840 --> 00:03:13,839
Ta opcja europejska
jest właśnie taka

49
00:03:13,880 --> 00:03:16,639
- zniszczyć religię,
zniszczyć to, w co ludzie wierzą,

50
00:03:16,680 --> 00:03:18,319
zniszczyć to, że ludzie wierzą,

51
00:03:18,360 --> 00:03:20,559
że są czymś więcej
niż tylko homo sapiens,

52
00:03:20,600 --> 00:03:23,239
że są ludźmi.

53
00:03:23,280 --> 00:03:27,079
Chcą to zniszczyć,
chcą z ludzi zrobić zwierzęta.

54
00:03:27,120 --> 00:03:34,559
Do tych słów odniósł się Donald Tusk.

55
00:03:34,600 --> 00:03:36,999
W tle walka na spoty
i zarzuty o prorosyjskość.

56
00:03:37,040 --> 00:03:38,599
To spot Koalicji Obywatelskiej.

57
00:03:38,640 --> 00:03:40,719
Rosja już tu jest,

58
00:03:40,760 --> 00:03:42,919
jej największym sukcesem jest PiS.

59
00:03:42,960 --> 00:03:48,159
A to Prawa i Sprawiedliwości.

60
00:03:48,200 --> 00:03:50,999
Donald, to ty potrafiłeś
odbierać gratulacje od Putina.

61
00:03:51,040 --> 00:03:55,799
List do prezesa PiS napisała wdowa
po zamordowanym prezydencie Gdańska.

62
00:03:55,840 --> 00:04:01,039
Magdalena Adamowicz skrytykowała
start do europarlamentu z list PiS
byłego prezesa TVP Jacka Kurskiego.

63
00:04:01,080 --> 00:04:04,479
Jego działanie, jego szczucie,
które robił na polecenie
Kaczyńskiego,

64
00:04:04,520 --> 00:04:08,519
przyczyniło się do tej tragedii,
która spotkała mnie,
która spotkała gdańszczan.

65
00:04:08,560 --> 00:04:10,519
Gdański ratusz podliczył,

66
00:04:10,560 --> 00:04:13,199
że od stycznia 2018 roku
do lutego
2019

67
00:04:13,240 --> 00:04:20,759
na antenach TVP
o Pawle Adamowiczu mówiono 1733 razy.

68
00:04:20,800 --> 00:04:22,239
To tylko niektóre z pasków,

69
00:04:22,280 --> 00:04:23,839
które pojawiały się na antenie.

70
00:04:23,880 --> 00:04:25,959
Jacek Kurski pytany
o upolitycznienie TVP

71
00:04:26,000 --> 00:04:27,399
za czasów jego prezesury,

72
00:04:27,440 --> 00:04:28,999
nie ma sobie nic do zarzucenia.

73
00:04:29,040 --> 00:04:31,199
Jak była wykorzystywana
telewizja publiczna,

74
00:04:31,240 --> 00:04:32,839
na którą ludzie łożą pieniądze?

75
00:04:32,880 --> 00:04:34,639
Absolutnie. To był realny pluralizm.

76
00:04:34,680 --> 00:04:37,719
To Jarosław Kaczyński jest winny
polityce hejtu i nienawiści.

77
00:04:37,760 --> 00:04:39,879
Tu nie ma miejsca na symetryzm.

78
00:04:39,920 --> 00:04:42,959
PiS w odpowiedzi przywołuje
atak na biuro poselskie w Łodzi

79
00:04:43,000 --> 00:04:44,519
w którym zginął Marek Rosiak.

80
00:04:44,560 --> 00:04:47,759
Czekam na to,
że pan marszałek potępi tych,

81
00:04:47,800 --> 00:04:52,479
którzy w sieci
rozpropagowali osiem gwiazdek.

82
00:04:52,520 --> 00:04:56,919
Putin żeruje na tym, że obrażamy się,
obrzucamy obelgami

83
00:04:56,960 --> 00:04:59,319
i że za chwilę zaczniemy
sobie skakać do oczu.

84
00:04:59,360 --> 00:05:04,119
Co zrobić,
żeby obniżyć temperaturę sporu?

85
00:05:04,160 --> 00:05:08,839
Zaszczepić młodzież na populizm,
zaszczepić całe społeczeństwo
na mowę nienawiści i pogardę.

86
00:05:08,880 --> 00:05:12,039
Lewica mówi: zacznijmy od siebie.

87
00:05:12,080 --> 00:05:15,279
Do swojej formacji mówię:
gryźcie się w język,

88
00:05:15,320 --> 00:05:17,679
zanim coś niemądrego
albo nienawistnego powiecie.

89
00:05:17,720 --> 00:05:19,879
Polityczna temperatura
szybko nie opadnie.

90
00:05:19,920 --> 00:05:26,919
Przed nami ostatnie trzy tygodnie
kampanii do europarlamentu.

91
00:05:26,960 --> 00:05:29,999
Słowacki premier Robert Fico
dziś przeszedł kolejną operację,

92
00:05:30,040 --> 00:05:31,599
jego stan wciąż jest poważny,

93
00:05:31,640 --> 00:05:34,199
dlatego pozostaje
na oddziale intensywnej terapii.

94
00:05:34,240 --> 00:05:35,999
Gdy mija pierwszy szok po zamachu,

95
00:05:36,040 --> 00:05:43,479
w Słowacji coraz głośniej słychać
pytania o dramatyczne konsekwencje
brutalizacji życia politycznego.

96
00:05:43,520 --> 00:05:47,719
Emocje narastały krok po kroku,
napięta sytuacja
od dawna groziła wybuchem,

97
00:05:47,760 --> 00:05:55,279
a wymianę politycznych ciosów
czasem można było obserwować
także dosłownie.

98
00:05:55,320 --> 00:06:03,199
Ci młodzi ludzie wchodzą w dorosłość,
świętują po egzaminach maturalnych

99
00:06:03,240 --> 00:06:09,479
i zgodnie ze słowacką tradycją
na tablo pokazują swoje twarze
i zbierają pieniądze na imprezę.

100
00:06:09,520 --> 00:06:12,239
Co nie oznacza, że nie wiedzą,
co dzieje się w ich kraju.

101
00:06:12,280 --> 00:06:15,439
Liczą, że zamach na premiera
wywoła refleksję,

102
00:06:15,480 --> 00:06:18,359
a ta konferencja
ustępującej prezydent
i prezydenta elekta

103
00:06:18,400 --> 00:06:19,719
będzie początkiem zmiany.

104
00:06:19,760 --> 00:06:21,799
Całe społeczeństwo
może się zjednoczyć.

105
00:06:21,840 --> 00:06:24,399
Zależy to jednak
od wypowiedzi topowych polityków.

106
00:06:24,440 --> 00:06:26,399
Czy będą wyrażać się
w sposób napastliwy,

107
00:06:26,440 --> 00:06:27,639
czy wręcz przeciwnie.

108
00:06:27,680 --> 00:06:28,679
Będą łagodzić spory.

109
00:06:28,720 --> 00:06:31,279
Na razie politycy starają się
dawać dobry przykład,

110
00:06:31,320 --> 00:06:34,879
choć nie wszyscy.

111
00:06:34,920 --> 00:06:46,559
Pewna część tego segmentu
narodowo-populistycznego,

112
00:06:46,600 --> 00:06:50,959
włączenie na przykład lidera
Słowackiej Partii Narodowej
jako najmniejszego koalicjanta,

113
00:06:51,000 --> 00:06:53,639
czy też wiceprzewodniczącego
partii SMER na przykład,

114
00:06:53,680 --> 00:06:54,639
albo Szabłachii,

115
00:06:54,680 --> 00:06:56,679
oni odwrotnie dążą
do takiej eskalacji.

116
00:06:56,720 --> 00:06:59,119
Jednak jak na razie ludzie
nie za bardzo reaguje.

117
00:06:59,160 --> 00:07:01,719
Niepokój budzi jednak
to co dzieje się w Internecie

118
00:07:01,760 --> 00:07:03,199
- policja namierza hejterów.

119
00:07:03,240 --> 00:07:07,039
Mamy 32 podejrzanych,
którzy w mediach społecznościowych
poparli ten zamach.

120
00:07:07,080 --> 00:07:10,839
Wszystkie te osoby zostaną zatrzymane
i staną przed wymiarem
sprawiedliwości.

121
00:07:10,880 --> 00:07:12,679
Każdego dnia takich spraw przybywa.

122
00:07:12,720 --> 00:07:15,919
Internetowi hejterzy do tej pory
czuli się anonimowi i bezkarni,

123
00:07:15,960 --> 00:07:18,559
a polaryzacja społeczeństwa
politykom była na rękę.

124
00:07:18,600 --> 00:07:22,119
Obserwujemy znaczny wzrost zagrożeń
hybrydowych w przestrzeni wirtualnej.

125
00:07:22,160 --> 00:07:24,359
Staramy się bezpośrednio
identyfikować osoby,

126
00:07:24,400 --> 00:07:26,559
które prezentują poglądy
wspierające zamach.

127
00:07:26,600 --> 00:07:28,999
To właśnie w nienawistnych
wpisach internetowych

128
00:07:29,040 --> 00:07:36,999
Słowacy upatrują źródeł
zamachu na premiera.

129
00:07:37,040 --> 00:07:40,039
Ludzie wykorzystują anonimowość,
a później za tym idą czyny.

130
00:07:40,080 --> 00:07:42,279
Dziennikarka słowackich
mediów publicznych,

131
00:07:42,320 --> 00:07:44,719
z którymi od dłuższego czasu
walczy premier Fico,

132
00:07:44,760 --> 00:07:46,839
każdego dnia dostaje
obraźliwe komentarze.

133
00:07:46,880 --> 00:07:50,119
Jeśli otrzymamy jakiekolwiek groźby
czy oczerniające wiadomości,

134
00:07:50,160 --> 00:07:52,359
mamy zgłaszać to kierownikom,
a oni policji.

135
00:07:52,400 --> 00:07:54,519
Od momentu zamachu
otrzymaliśmy tego mnóstwo.

136
00:07:54,560 --> 00:07:56,799
Rząd wydał polecenie
zablokowania możliwości

137
00:07:56,840 --> 00:07:59,639
komentowania materiałów
dotyczących zamachu i polityki.

138
00:07:59,680 --> 00:08:04,239
Na stronie oficjalnej pani prezydent
została zamknięta możliwość
dyskutowania pod jej wpisami

139
00:08:04,280 --> 00:08:08,839
w mediach społecznościowych.

140
00:08:08,880 --> 00:08:14,519
To świadczy jedynie o tym,
że emocje są rozgrzane
do czerwoności.

141
00:08:14,560 --> 00:08:18,959
Rząd nałożył też embargo
na informacje dotyczące
śledztwa ws. zamachu.

142
00:08:19,000 --> 00:08:22,959
Jedni tę decyzję akceptują
jako wyraz troski
o uspokojenie nastrojów,

143
00:08:23,000 --> 00:08:25,959
inni obawiają się,
że to kolejny zamach
na wolność mediów.

144
00:08:26,000 --> 00:08:28,199
Zaufanie do władz
zostało bardzo nadwyrężone,

145
00:08:28,240 --> 00:08:31,199
kiedy w 2018 roku został zamordowany
dziennikarz Jan Kuciak,

146
00:08:31,240 --> 00:08:33,679
który ujawniał afery
na styku biznesu i polityki.

147
00:08:33,720 --> 00:08:44,279
Odbudować to zaufanie
będzie bardzo trudno.

148
00:08:44,320 --> 00:08:46,959
Każdy ma prawo do swojej wiary
lub jej braku.

149
00:08:47,000 --> 00:08:49,759
A każdy, kto przychodzi do urzędu
załatwić swoją sprawę,

150
00:08:49,800 --> 00:08:53,599
ma prawo czuć się
jak w neutralnym urzędzie

151
00:08:53,640 --> 00:08:58,039
- pisze prezydent Warszawy,
komentując wprowadzone w ratuszu
nowe standardy

152
00:08:58,080 --> 00:09:01,679
dotyczące m.in. eksponowania
na ścianach urzędu
czy biurkach urzędników

153
00:09:01,720 --> 00:09:03,839
symboli związanych
z określonym wyznaniem.

154
00:09:03,880 --> 00:09:07,119
Te mają zniknąć,
by zniknęła dyskryminacja.

155
00:09:07,160 --> 00:09:12,759
Dla przeciwników takiego rozwiązania
to walka z tradycją.

156
00:09:12,800 --> 00:09:15,399
Symbole religijne znikają
z warszawskich urzędów.

157
00:09:15,440 --> 00:09:18,159
To efekt rozporządzenia
o przeciwdziałaniu dyskryminacji

158
00:09:18,200 --> 00:09:20,239
podpisanego
przez prezydenta Warszawy.

159
00:09:20,280 --> 00:09:23,199
Dla mnie jest sprawą oczywistą,
że ta przestrzeń urzędowa,

160
00:09:23,240 --> 00:09:25,039
w której są obsługiwani obywatele,

161
00:09:25,080 --> 00:09:27,479
powinna być po prostu
neutralna światopoglądowo.

162
00:09:27,520 --> 00:09:30,079
Wszystko ze względu na pytania
i skargi mieszkańców.

163
00:09:30,120 --> 00:09:33,559
Tam, gdzie warszawiak przyjdzie
załatwić sprawę urzędową,

164
00:09:33,600 --> 00:09:37,759
nie zobaczy już na przykład krzyża,
ale nie dotyczy
to na przykład szpitali czy szkół.

165
00:09:37,800 --> 00:09:40,599
Nie będzie też zakazu eksponowania
i noszenia symboli,

166
00:09:40,640 --> 00:09:42,199
chociażby w formie medalików.

167
00:09:42,240 --> 00:09:46,439
Mimo to Archidiecezja Warszawska
jest zaskoczona decyzją.

168
00:09:46,480 --> 00:09:49,479
Symbol krzyża jest pewnego rodzaju
zobligowaniem go do tego,

169
00:09:49,520 --> 00:09:51,879
żeby jak najrzetelniej
spełniał swoje obowiązki

170
00:09:51,920 --> 00:09:56,759
jako urzędnik państwowy.

171
00:09:56,800 --> 00:10:02,759
O sprawę zapytaliśmy
przed stołecznymi urzędami
mieszkańców Warszawy.

172
00:10:02,800 --> 00:10:05,559
Nie jest dobre,
skoro jest religijny kraj.

173
00:10:05,600 --> 00:10:08,399
Urząd to jest urząd
do załatwiania spraw dla obywateli.

174
00:10:08,440 --> 00:10:10,239
To mi absolutnie nie przeszkadza,

175
00:10:10,280 --> 00:10:11,439
że krzyże są w urzędach.

176
00:10:11,480 --> 00:10:13,479
Krzyże powinny być w kościele
i w domu.

177
00:10:13,520 --> 00:10:15,679
Sprawa rozporządzenia
warszawskiego ratusza

178
00:10:15,720 --> 00:10:18,559
oburzyła polityków
Zjednoczonej Prawicy.

179
00:10:18,600 --> 00:10:21,759
Mamy do czynienia
z taką ideologiczną wojną
Rafała Trzaskowskiego.

180
00:10:21,800 --> 00:10:24,199
Na tego rodzaju walki ideologiczne
nie ma zgody.

181
00:10:24,240 --> 00:10:27,999
Trafiła również do Sejmu,
gdzie kwestie krzyża
od zawsze budziły kontrowersje.

182
00:10:28,040 --> 00:10:31,439
Symbol w sali plenarnej powiesili
dwadzieścia lat temu politycy AWS.

183
00:10:31,480 --> 00:10:34,479
Jego usunięcie próbowały przegłosować
SLD i Ruch Palikota.

184
00:10:34,520 --> 00:10:36,879
Krzyż w Sejmie nadal wisi.

185
00:10:36,920 --> 00:10:40,279
Dziś w sprawie Warszawy
PiS zapowiada działania.

186
00:10:40,320 --> 00:10:43,119
Prezydent Trzaskowski złamał wprost
art. 53 konstytucji.

187
00:10:43,160 --> 00:10:47,599
Zwrócimy się do wojewody
o uchylenie tego zarządzenia.

188
00:10:47,640 --> 00:10:50,359
Posłowie PiS mówią,
że to jest wojna ideologiczna.

189
00:10:50,400 --> 00:10:51,599
Oczywiście, że nie,

190
00:10:51,640 --> 00:10:56,239
to jest zdrowy rozsądek.

191
00:10:56,280 --> 00:10:59,079
Wątpliwości ma Trzecia Droga.

192
00:10:59,120 --> 00:11:02,839
Rozmawiałem o tym wczoraj
z prezydentem Trzaskowskim

193
00:11:02,880 --> 00:11:07,279
i uważam to za zupełnie
niepotrzebne działanie.

194
00:11:07,320 --> 00:11:15,039
Ale w koalicji rządzącej
większość broni
decyzji prezydenta Warszawy.

195
00:11:15,080 --> 00:11:20,079
Usunięcie symboli nie jest
niezgodne z prawem
- słyszymy od konstytucjonalisty.

196
00:11:20,120 --> 00:11:23,919
Sam urząd jako miejsce,
w którym spotyka się petent
z urzędnikiem,

197
00:11:23,960 --> 00:11:26,719
może i powinno być wręcz wolne
od symboli religijnych,

198
00:11:26,760 --> 00:11:29,519
ja tutaj złamania konstytucji
nie widzę.

199
00:11:29,560 --> 00:11:38,199
Prezydent Warszawy poinformował też,
że zakaz nie będzie dotyczył
żadnych miejskich uroczystości.

200
00:11:38,240 --> 00:11:46,359
Oglądają państwo 19.30.
Co jeszcze w programie?

201
00:11:46,400 --> 00:11:48,999
Koński żywot.

202
00:11:49,040 --> 00:11:51,639
Waszą tradycją
są piękne góralskie stroje,

203
00:11:51,680 --> 00:11:55,639
te góry, a nie męczenie koni.

204
00:11:55,680 --> 00:11:59,959
Ortografia po nowemu.

205
00:12:00,000 --> 00:12:05,039
Jak by pan napisał szuru buru,
rachu ciachu i bum-bum?

206
00:12:05,080 --> 00:12:09,679
Udaremniona próba ataku hakerów
związanych z rosyjskim wywiadem
na serwery polskiego rządu.

207
00:12:09,720 --> 00:12:13,679
To kolejna odsłona cyberwojny,
której się nie wypowiada,

208
00:12:13,720 --> 00:12:17,319
a mimo to trwa
i tylko w ubiegłym roku
oznaczała 80 tysięcy incydentów.

209
00:12:17,360 --> 00:12:19,879
To nie tylko sposób
na kradzież cennych informacji,

210
00:12:19,920 --> 00:12:22,559
ale także destabilizacja
i próba wywołania paniki.

211
00:12:22,600 --> 00:12:25,559
Jest też dobra informacja
- Wojska Obrony Cyberprzestrzeni,

212
00:12:25,600 --> 00:12:30,239
które walczą z atakami,
to jedna z najbardziej doświadczonych
jednostek.

213
00:12:30,280 --> 00:12:33,639
Moskwa.

214
00:12:33,680 --> 00:12:37,439
Możliwe, że tu zaplanowano atak
na serwery polskiej
administracji rządowej.

215
00:12:37,480 --> 00:12:45,119
Liczba cyberataków ze strony wschodu
rośnie każdego dnia.

216
00:12:45,160 --> 00:12:48,279
Rosji i Białorusi, bo wschód to...
Ja chcę to nazywać po imieniu.

217
00:12:48,320 --> 00:12:52,159
Wicepremier Krzysztof Gawkowski
w TVP INFO wprost powiedział,

218
00:12:52,200 --> 00:12:54,759
kto jest odpowiedzialny
za udaremnioną próbę ataku.

219
00:12:54,800 --> 00:12:57,639
Najbardziej prawdopodobny scenariusz
zakłada,

220
00:12:57,680 --> 00:13:01,839
że był to plan grup hakerskich
współpracujących z rosyjskim
wywiadem wojskowym GRU.

221
00:13:01,880 --> 00:13:04,079
Zawodowi hakerzy pracujący
dla obcych rządów

222
00:13:04,120 --> 00:13:06,079
włamują się do systemów
polskiego rządu,

223
00:13:06,120 --> 00:13:07,719
aby wykraść z niego informacje,

224
00:13:07,760 --> 00:13:12,119
które mają wagę
w ich działalności szpiegowskiej.

225
00:13:12,160 --> 00:13:14,519
Destabilizacja kraju
i polaryzacja społeczeństwa.

226
00:13:14,560 --> 00:13:16,999
To kolejne cele,
na które wskazują specjaliści.

227
00:13:17,040 --> 00:13:19,199
Mówią też o nich rządzący.

228
00:13:19,240 --> 00:13:28,799
To też jest bardzo ważne dzisiaj
pole siania paniki.

229
00:13:28,840 --> 00:13:32,599
W ubiegłym roku było
80 tysięcy incydentów związanych
z cyberbezpieczeństwem.

230
00:13:32,640 --> 00:13:33,639
Będzie więcej.

231
00:13:33,680 --> 00:13:37,879
Powinniśmy się przyzwyczaić,
że będzie to już standard.

232
00:13:37,920 --> 00:13:41,719
Na działania obcych służb
duży wpływ ma konflikt
za naszą wschodnią granicą.

233
00:13:41,760 --> 00:13:44,959
Polska jest hubem pomocy humanitarnej
i wojskowej dla Ukrainy.

234
00:13:45,000 --> 00:13:48,199
Jeżeli nawet o kilka dni
uda się opóźnić kluczową dostawę,

235
00:13:48,240 --> 00:13:50,839
to może mieć znaczenie,
ile będzie terenów zajętych.

236
00:13:50,880 --> 00:13:55,079
A to ewidentnie działa
na korzyść reżimu Władimira Putina.

237
00:13:55,120 --> 00:14:00,079
Eksperci przyznają,
że Internet to doskonały oręż
w wojnie informatycznej.

238
00:14:00,120 --> 00:14:03,879
Cyberwojny się nie wypowiada,
bo można udawać,
że wcale się jej nie zaczynało.

239
00:14:03,920 --> 00:14:08,639
I to jest jej ogromna zaleta
dla atakującego.

240
00:14:08,680 --> 00:14:12,079
Wicepremier
i minister obrony narodowej
informuje,

241
00:14:12,120 --> 00:14:15,679
że sprawą udaremnionego ataku
zajmują się
Wojska Obrony Cyberprzestrzeni.

242
00:14:15,720 --> 00:14:17,679
To jest jedna
z najlepiej doświadczonych,

243
00:14:17,720 --> 00:14:19,519
ale też rozwijających się jednostek.

244
00:14:19,560 --> 00:14:23,519
Powstała przed dwoma laty
i jest integralną częścią
polskiej armii.

245
00:14:23,560 --> 00:14:25,959
Służy tam 6,5 tysiąca osób.

246
00:14:26,000 --> 00:14:28,399
Pełne ręce roboty
mają również nasi sojusznicy.

247
00:14:28,440 --> 00:14:31,199
To jest rosyjska wojna z Zachodem.

248
00:14:31,240 --> 00:14:40,559
W ostatnich tygodniach
zaatakowano Francję, Niemcy i Czechy.

249
00:14:40,600 --> 00:14:45,039
Składowiska odpadów
jak tykające bomby.

250
00:14:45,080 --> 00:14:48,479
Trują mieszkańców,
stwarzają poważne zagrożenie,
zwłaszcza gdy płoną.

251
00:14:48,520 --> 00:14:51,919
Ich wywóz kosztuje
dziesiątki milionów
często samorządowych złotych,

252
00:14:51,960 --> 00:14:59,599
choć może to być także
bardzo dochodowy nielegalny biznes.

253
00:14:59,640 --> 00:15:03,199
Jak rozwiązać problem
1,8 mld ton odpadów składowanych
w Polsce?

254
00:15:03,240 --> 00:15:08,439
Wszystko zaczęło się,
gdy olkuska fabryka
naczyń emaliowanych wynajęła halę.

255
00:15:08,480 --> 00:15:11,639
Firmy, które zwoziły przez lata
te odpady, były zarejestrowane.

256
00:15:11,680 --> 00:15:14,719
Miały dokumenty.
Teraz odpowiedzialnych brak.

257
00:15:14,760 --> 00:15:19,799
Mamy nadzieję,
że przynajmniej częściowo

258
00:15:19,840 --> 00:15:22,799
uda nam się
właściwego posiadacza odpadów
przymusić do tego,

259
00:15:22,840 --> 00:15:23,879
by te odpady usunął.

260
00:15:23,920 --> 00:15:27,639
Jeśli przymus nie pomoże,

261
00:15:27,680 --> 00:15:29,439
wywóz odpadów spadnie na samorząd,

262
00:15:29,480 --> 00:15:31,479
to może kosztować nawet 50 mln zł.

263
00:15:31,520 --> 00:15:34,239
Ponad 200 milionów może pochłonąć
usunięcie składowiska

264
00:15:34,280 --> 00:15:35,679
w podwarszawskim Wołominie.

265
00:15:35,720 --> 00:15:37,119
To są olbrzymie pieniądze,

266
00:15:37,160 --> 00:15:40,319
które moglibyśmy wydać
na remonty oddziałów szpitalnych

267
00:15:40,360 --> 00:15:42,719
albo inne zadania
ważne dla mieszkańców.

268
00:15:42,760 --> 00:15:45,159
Wielu samorządów
na taki wydatek nie stać.

269
00:15:45,200 --> 00:15:47,639
Ministerstwo Klimatu i Środowiska
zapowiedziało,

270
00:15:47,680 --> 00:15:50,399
że będzie się starać
o pieniądze na ten cel z budżetu.

271
00:15:50,440 --> 00:15:52,679
Ale dopiero przyszłorocznego.

272
00:15:52,720 --> 00:15:55,279
A nielegalne składowiska
latami trują mieszkańców,

273
00:15:55,320 --> 00:15:57,239
tak jak było
w Siemianowicach Śląskich.

274
00:15:57,280 --> 00:15:59,319
To spłonęło kilka dni temu.

275
00:15:59,360 --> 00:16:02,479
To też intratny biznes,
z którym stara się walczyć policja.

276
00:16:02,520 --> 00:16:05,559
W jej ręce wpadły kolejne trzy osoby
wchodzące w skład grupy,

277
00:16:05,600 --> 00:16:13,639
która ma na swoim koncie ponad 3 tys.

278
00:16:13,680 --> 00:16:16,679
transportów z około 70 tysiącami ton
niebezpiecznych odpadów.

279
00:16:16,720 --> 00:16:20,559
W tej sprawie już 51 osób
usłyszało zarzuty.

280
00:16:20,600 --> 00:16:23,799
Składowanie odpadów w sposób,

281
00:16:23,840 --> 00:16:26,599
który zagrażał życiu
i zdrowiu człowieka,

282
00:16:26,640 --> 00:16:29,399
a także środowisku.

283
00:16:29,440 --> 00:16:31,999
W dużym stopniu dotyczy
to odpadów niebezpiecznych.

284
00:16:32,040 --> 00:16:34,639
Nie tylko nielegalne składowiska
to tykające bomby.

285
00:16:34,680 --> 00:16:39,479
We wsi Walercin na Mazowszu
legalnie działa składowisko
odpadów komunalnych.

286
00:16:39,520 --> 00:16:42,159
Mieszkańcy skarżą się od lat.

287
00:16:42,200 --> 00:16:48,399
Muchy i smród okropny jest,

288
00:16:48,440 --> 00:16:50,839
nieraz to taki smród,
że nie da się wytrzymać.

289
00:16:50,880 --> 00:16:53,679
A góry odpadów wciąż rosą

290
00:16:53,720 --> 00:16:56,079
- co roku produkujemy ich
prawie 130 mln ton,

291
00:16:56,120 --> 00:17:01,959
tylko połowę przerabiamy.

292
00:17:02,000 --> 00:17:04,959
W tej chwili na składowiskach
mamy już 1,8 mld ton odpadów.

293
00:17:05,000 --> 00:17:07,639
Duża część odpadów,
która jest obecnie produkowana,

294
00:17:07,680 --> 00:17:10,039
to odpady, które rozkładają się
wiele setek lat.

295
00:17:10,080 --> 00:17:12,079
Składowiska są eksploatowane
ponad miarę.

296
00:17:12,120 --> 00:17:15,319
A to może napędzać szarą strefę.

297
00:17:15,360 --> 00:17:18,519
W Zakopanem okrągły stół
w sprawie transportu
do Morskiego Oka.

298
00:17:18,560 --> 00:17:21,199
A przy stole m. in.
ministra klimatu i środowiska,

299
00:17:21,240 --> 00:17:23,759
starosta tatrzański,
fiakrzy i obrońcy praw zwierząt.

300
00:17:23,800 --> 00:17:27,199
Dla jednych konie ciągnące wozy
z turystami to zakopiańska tradycja,

301
00:17:27,240 --> 00:17:29,039
dla innych - ofiary cierpienia.

302
00:17:29,080 --> 00:17:34,439
Zdania są skrajnie różne,
ważne, że są wspólne punkty
porozumienia,

303
00:17:34,480 --> 00:17:37,879
a to m. in. dłuższe postoje
i mniej turystów na wozie
już od czerwca.

304
00:17:37,920 --> 00:17:42,119
Mogło się wydawać,
że o porozumienie będzie trudno.

305
00:17:42,160 --> 00:17:46,239
Czy pani wie, ile te konie pracują?

306
00:17:46,280 --> 00:17:50,759
36 miesięcy, a potem idą na rzeź.

307
00:17:50,800 --> 00:17:53,159
Bzdury, bzdury pani opowiada.

308
00:17:53,200 --> 00:17:56,159
Politycy i obrońcy praw zwierząt
przyjechali do Zakopanego,

309
00:17:56,200 --> 00:18:14,239
by rozmawiać o pracy koni
na trasie do Morskiego Oka.

310
00:18:14,280 --> 00:18:15,439
Ja daję dziesięć koni,

311
00:18:15,480 --> 00:18:19,159
a pan daje meleksa.

312
00:18:19,200 --> 00:18:25,639
Tylko pan osobiście będzie pracował
przy tych koniach?

313
00:18:25,680 --> 00:18:29,639
Spotkanie w siedzibie
Tatrzańskiego Parku Narodowego
odbyło się bez udziału kamer.

314
00:18:29,680 --> 00:18:32,679
Dziennikarzy wyproszono z sali
tuż przed rozpoczęciem debaty.

315
00:18:32,720 --> 00:18:34,719
Rezultaty poznaliśmy
po kilku godzinach.

316
00:18:34,760 --> 00:18:36,919
Chciałam podziękować
wszystkim stronom za to,

317
00:18:36,960 --> 00:18:40,399
że w taki koncyliacyjny sposób
podeszli do dzisiejszego spotkania.

318
00:18:40,440 --> 00:18:44,199
Wypracowano katalog zmian,
jakie zajdą w transporcie turystów
nad Morskie Oko.

319
00:18:44,240 --> 00:18:46,239
Specjaliści ponownie
zbadają obciążenia,

320
00:18:46,280 --> 00:18:47,639
jakimi poddawane są konie,

321
00:18:47,680 --> 00:18:50,679
ponadto zwierzęta będą otoczone
lepszą opieką weterynaryjną.

322
00:18:50,720 --> 00:18:54,719
Już od czerwca
wozy będą zabierać mniej pasażerów

323
00:18:54,760 --> 00:19:01,239
- dziesięcioro dorosłych
i troje dzieci.

324
00:19:01,280 --> 00:19:06,039
Tatrzański Park Narodowy rozpocznie
testy elektrycznego busa.

325
00:19:06,080 --> 00:19:07,679
Najważniejsze, że zostały konie.

326
00:19:07,720 --> 00:19:12,639
To jest sukces.

327
00:19:12,680 --> 00:19:18,239
Mogą być tam jakieś obostrzenia
albo coś, ale jesteśmy na to otwarci.

328
00:19:18,280 --> 00:19:22,079
Fundacja Viva zaakceptowała
wszystkie ustalenia,

329
00:19:22,120 --> 00:19:25,679
ale zrobiliśmy to bez radości,
spodziewaliśmy się
czegoś zupełnie innego.

330
00:19:25,720 --> 00:19:29,359
Aktywiści postulowali całkowity zakaz
używania koni w tym transporcie,

331
00:19:29,400 --> 00:19:31,759
a jako jeden z argumentów
podają to zdarzenie,

332
00:19:31,800 --> 00:19:36,479
do którego doszło
podczas ostatniej majówki.

333
00:19:36,520 --> 00:19:42,759
Na filmie widać leżącego konia,
którego próbują podnieść górale.

334
00:19:42,800 --> 00:19:45,999
Zwierzę podnosi się dopiero,
gdy zostaje uderzone w pysk.

335
00:19:46,040 --> 00:19:50,199
Nagranie wywołało wiele emocji
i przyczyniło się do zwołania
dzisiejszego spotkania,

336
00:19:50,240 --> 00:20:00,479
które pokazało, że do poważnych zmian
droga jeszcze daleka.

337
00:20:00,520 --> 00:20:04,679
Parkingi po brzegi wypełnione autami
i wciąż brak zielonego światła
na zmianę ustawy.

338
00:20:04,720 --> 00:20:07,839
A chodzi o przepisy o konfiskacie
samochodów pijanych kierowców,

339
00:20:07,880 --> 00:20:10,119
które obowiązują
zaledwie od połowy marca,

340
00:20:10,160 --> 00:20:12,959
a w liczbach już oznaczają
niemal 1400 odebranych aut.

341
00:20:13,000 --> 00:20:21,119
Obowiązujące prawo
budzi szereg zastrzeżeń,
także konstytucyjnych.

342
00:20:21,160 --> 00:20:26,559
Tak widzi świat kierowca
mający około jednego promila alkoholu
we krwi.

343
00:20:26,600 --> 00:20:28,599
Nawet gdy ma o połowę mniejszą dawkę,

344
00:20:28,640 --> 00:20:30,399
trzykrotnie wolniej reaguje na to,

345
00:20:30,440 --> 00:20:31,799
co się dzieje na drodze,

346
00:20:31,840 --> 00:20:35,479
a także dostrzega mniej elementów,
które stanowią otoczenie.

347
00:20:35,520 --> 00:20:39,279
U niektórych może powodować senność,
u niektórych może powodować
agresywność,

348
00:20:39,320 --> 00:20:41,319
ale u większości powoduje
brak refleksji,

349
00:20:41,360 --> 00:20:43,119
co się dzieje z naszym organizmem.

350
00:20:43,160 --> 00:20:46,959
Batem na pijanych kierowców miały być
wprowadzone w połowie marca przepisy.

351
00:20:47,000 --> 00:20:49,119
Ustawa daje możliwość
konfiskaty samochodu,

352
00:20:49,160 --> 00:20:51,759
gdy kierujący
ma ponad 1,5 promila alkoholu
we krwi,

353
00:20:51,800 --> 00:20:54,759
gdy nietrzeźwy spowodował wypadek,
uciekł z miejsca zdarzenia

354
00:20:54,800 --> 00:20:58,239
oraz kiedy w ciągu dwóch lat
ponownie wsiadł za kółkiem
po spożyciu.

355
00:20:58,280 --> 00:21:03,639
Przepisy nie spotkały się z aprobatą.

356
00:21:03,680 --> 00:21:10,079
Od samego początku
jest powszechnie krytykowany

357
00:21:10,120 --> 00:21:13,519
zarówno za jego zgodność
z konstytucją,

358
00:21:13,560 --> 00:21:15,719
jak i możliwość jego realizowania
w praktyce.

359
00:21:15,760 --> 00:21:18,399
Punktem zapalnym jest
obowiązek konfiskaty samochodu

360
00:21:18,440 --> 00:21:19,959
i wynikająca z niego nierówność,

361
00:21:20,000 --> 00:21:22,959
bo jak traktować osobę,
której zajmiemy jeden pojazd z kilku,

362
00:21:23,000 --> 00:21:25,639
a jak rodzinę,
która traci jedyny samochód.

363
00:21:25,680 --> 00:21:28,439
W proponowanej zmianie ustawy
sąd zdecyduje,

364
00:21:28,480 --> 00:21:31,639
czy bardziej zasadnym jest
i bardziej też surowym dla niego jest

365
00:21:31,680 --> 00:21:33,559
orzeczenie przepadku
takiego samochodu

366
00:21:33,600 --> 00:21:35,759
czy zastąpienie tego
surową karą finansową.

367
00:21:35,800 --> 00:21:38,399
Bo dzisiaj po prostu
takiej alternatywy nie
ma

368
00:21:38,440 --> 00:21:41,239
i musi orzec obligatoryjnie

369
00:21:41,280 --> 00:21:44,919
taki przepadek samochodu.

370
00:21:44,960 --> 00:21:49,159
Od wejścia przepisów w życie
do 10 maja policja zatrzymała

371
00:21:49,200 --> 00:21:52,199
już prawie 1400 samochodów
w całym kraju.

372
00:21:52,240 --> 00:21:56,199
W małopolskim Tarnowie
nie mieszczą się
na policyjnym parkingu.

373
00:21:56,240 --> 00:21:58,239
Gdzie ten samochód umieścić?

374
00:21:58,280 --> 00:22:00,879
W chwili obecnej
na parkingu policyjnym w Tarnowie

375
00:22:00,920 --> 00:22:03,519
zabezpieczonych jest
kilkadziesiąt takich pojazdów.

376
00:22:03,560 --> 00:22:05,679
Żeby jakoś funkcjonować,

377
00:22:05,720 --> 00:22:08,919
tarnowska policja zaczęła
wydawać samochody do osób zaufanych.

378
00:22:08,960 --> 00:22:11,999
To może być sąsiad, żona, syn.

379
00:22:12,040 --> 00:22:15,559
To będzie osoba,
która będzie miała możliwość
przechowania tego pojazdu

380
00:22:15,600 --> 00:22:17,199
i tego pojazdu nam nie sprzeda.

381
00:22:17,240 --> 00:22:19,839
Ta sytuacja może potrwać
jeszcze kilka miesięcy.

382
00:22:19,880 --> 00:22:23,439
Nowe przepisów są konsultowane
i jeśli wszystko pójdzie
zgodnie z planem,

383
00:22:23,480 --> 00:22:27,879
wejdą w życie po wakacjach.

384
00:22:27,920 --> 00:22:29,879
Atakuje układ odpornościowy,

385
00:22:29,920 --> 00:22:32,679
a jej cechą charakterystyczną
jest nietolerancja glutenu.

386
00:22:32,720 --> 00:22:35,559
To uproszczony opis
trudnej do zdiagnozowania celiakii.

387
00:22:35,600 --> 00:22:38,399
Zanim pacjent usłyszy,
że cierpi na tę właśnie chorobę,

388
00:22:38,440 --> 00:22:39,999
mija nawet osiem lat.

389
00:22:40,040 --> 00:22:42,639
W Polsce nie ma ani jednej
specjalistycznej poradni,

390
00:22:42,680 --> 00:22:50,319
jest za to nawet 380 tysięcy osób,
których celiakia dotyka.

391
00:22:50,360 --> 00:22:53,639
Chodzenie od lekarza do lekarza.

392
00:22:53,680 --> 00:22:56,279
Zaczęło się od przewlekłego
bólu brzucha i biegunek,

393
00:22:56,320 --> 00:22:58,519
z czasem doszły
problemy neurologiczne.

394
00:22:58,560 --> 00:23:01,359
Paulina Sabak-Huzior od 18 lat
zmaga się z celiakią.

395
00:23:01,400 --> 00:23:03,879
Uporczywe bóle głowy.

396
00:23:03,920 --> 00:23:06,279
Porażenie nerwu twarzowego,
szczękościsk,

397
00:23:06,320 --> 00:23:09,759
problemy z koordynacją ruchową.

398
00:23:09,800 --> 00:23:12,119
Nawet zejście ze schodów
było problemem.

399
00:23:12,160 --> 00:23:13,759
Na diagnozę czekała dwa lata.

400
00:23:13,800 --> 00:23:16,679
A to i tak krótko.

401
00:23:16,720 --> 00:23:18,719
U tych osób,
które już są zdiagnozowane,

402
00:23:18,760 --> 00:23:24,319
zrobiono badania i wyszło,

403
00:23:24,360 --> 00:23:27,119
że około 8 lat trwa taka odyseja
od lekarza do lekarza

404
00:23:27,160 --> 00:23:28,959
w poszukiwaniu przyczyn problemu.

405
00:23:29,000 --> 00:23:31,159
Większość pacjentów
nie jest zdiagnozowana,

406
00:23:31,200 --> 00:23:35,399
głównie ze względu
na niecharakterystyczne objawy
i utrudniony dostęp do diagnostyki.

407
00:23:35,440 --> 00:23:37,399
Choroba może ujawnić się
w każdym wieku.

408
00:23:37,440 --> 00:23:41,239
U dorosłych oznacza nie tylko kłopoty
z układem pokarmowym, ale też anemię,

409
00:23:41,280 --> 00:23:44,839
problemy z zajściem w ciążę
i zapalenie stawów.

410
00:23:44,880 --> 00:23:48,319
Celiakia to choroba
autoimmunologiczna
o podłożu genetycznym.

411
00:23:48,360 --> 00:23:52,239
Jest to skrajna nietolerancja
glutenu,

412
00:23:52,280 --> 00:23:56,079
czyli składnika zawartego
w zbożach takich jak pszenica,
zboże czy jęczmień.

413
00:23:56,120 --> 00:24:03,719
Niezdiagnozowana i nieleczona
może prowadzić do groźnych powikłań.

414
00:24:03,760 --> 00:24:07,759
Takim najgorszym powikłaniem
jest większa predyspozycja
do określonych nowotworów,

415
00:24:07,800 --> 00:24:11,559
to są nowotwory przewodu pokarmowego.

416
00:24:11,600 --> 00:24:16,799
Jedynym sposobem leczenia celiakii
jest ścisła dieta bezglutenowa,
którą trzeba stosować do końca życia.

417
00:24:16,840 --> 00:24:19,839
Początki są najtrudniejsze,
kwestia przyzwyczajenia,

418
00:24:19,880 --> 00:24:25,279
samozaparcia i świadomości,
że dieta jest moim lekarstwem.

419
00:24:25,320 --> 00:24:28,959
Daria Kostrzewa-Jafiszow przyznaje,
że diagnoza była dla niej szokiem,

420
00:24:29,000 --> 00:24:35,639
ale dzięki diecie udało jej się
pozbyć większość dolegliwości.

421
00:24:35,680 --> 00:24:40,879
Pozwoliła mi odzyskać zdrowie,
afty minęły, bóle kości minęły.

422
00:24:40,920 --> 00:24:45,279
Stowarzyszenie Osób z Celiakią
walczy o zmiany systemowe
i powołanie zespołu ekspertów,

423
00:24:45,320 --> 00:24:47,799
który przygotuje program opieki
nad pacjentami.

424
00:24:47,840 --> 00:24:50,519
W Polsce nie ma ani jednej poradni
dla takich pacjentów.

425
00:24:50,560 --> 00:25:02,439
Lekarze pierwszego kontaktu
nie mogą wystawić skierowania
na badania z krwi,

426
00:25:02,480 --> 00:25:06,279
a choroba dotyczy 1% populacji,
więc to jest olbrzymi kłopot.

427
00:25:06,320 --> 00:25:09,079
W tej chwili diagnozują
tylko lekarze gastroenterolodzy.

428
00:25:09,120 --> 00:25:16,519
Na celiakię może w Polsce cierpieć
nawet 380 tys. osób.

429
00:25:16,560 --> 00:25:21,959
Uwaga, w polskiej ortografii
będą zmiany.

430
00:25:22,000 --> 00:25:29,199
Rada Języka Polskiego ogłasza,
że będą dotyczyły m. in. pisowni
nazw mieszkańców miast

431
00:25:29,240 --> 00:25:33,639
czy zdań z wykorzystaniem cząstek
bym, byś, by, byśmy.

432
00:25:33,680 --> 00:25:36,679
Na to, by się przyzwyczaić,
mamy czas do początku 2026 roku,

433
00:25:36,720 --> 00:25:39,319
wtedy ortografia ma być
podobno mniej kłopotliwa,

434
00:25:39,360 --> 00:25:41,319
choć jak pokaże państwu
Sandra Meunier,

435
00:25:41,360 --> 00:25:44,519
kłopotów nie zawsze da się uniknąć.

436
00:25:44,560 --> 00:25:48,359
Takich perełek
daleko szukać nie trzeba.

437
00:25:48,400 --> 00:25:51,159
Język polski, a już w szczególności
rodzima ortografia,

438
00:25:51,200 --> 00:25:55,079
to prawdziwa droga przez mękę.

439
00:25:55,120 --> 00:25:58,319
Dlatego Rada Języka Polskiego
robi ukłon i wprowadza ułatwienia.

440
00:25:58,360 --> 00:26:00,519
Przynajmniej taki jest cel.

441
00:26:00,560 --> 00:26:03,959
Chochołowianin czy Mokotowianin
od stycznia z dużej litery.

442
00:26:04,000 --> 00:26:10,719
Tak samo jak plac Zbawiciela.

443
00:26:10,760 --> 00:26:14,959
Zmieni się też tytuł kultowej komedii
- półżartem, półserio
pisane razem, nie osobno.

444
00:26:15,000 --> 00:26:30,079
Podobnie będzie ze słówkiem
nienajlepszy.

445
00:26:30,120 --> 00:26:32,959
Na to, by przyzwyczaić się do zmian,
mamy półtora roku.

446
00:26:33,000 --> 00:26:34,559
A błędy zdarza nam się robić.

447
00:26:34,600 --> 00:26:47,679
Szczególnie w Internecie.

448
00:26:47,720 --> 00:26:48,919
Odmiana, fleksja.

449
00:26:48,960 --> 00:26:52,519
Choć jak podkreślają eksperci,
nie to jest największym wyzwaniem.

450
00:26:52,560 --> 00:26:55,959
Kura przez ó z kreską
albo coś podobnego.

451
00:26:56,000 --> 00:27:03,679
Ludzie od tego nie giną.

452
00:27:03,720 --> 00:27:06,559
Jeśli ja nie zrozumiem tego,
co napisał urząd skarbowy,

453
00:27:06,600 --> 00:27:08,159
to za moment może się okazać,

454
00:27:08,200 --> 00:27:10,999
że źle wypełnię zeznanie podatkowe,
będę miał zaległości,

455
00:27:11,040 --> 00:27:12,559
za moment przyjdzie komornik.

456
00:27:12,600 --> 00:27:14,239
Mamy małą kartkóweczkę dla pań.

457
00:27:14,280 --> 00:27:15,839
Czy język polski jest trudny?

458
00:27:15,880 --> 00:27:18,639
Jak by panie obstawiły?

459
00:27:18,680 --> 00:27:35,719
W cudzysłowiu.

460
00:27:35,760 --> 00:27:41,759
Kartkówka na warszawskim
polu mokotowskim
zaliczona na cztery plus.

461
00:27:41,800 --> 00:27:46,399
Ostatnia duża rewolucja ortograficzna
została wprowadzona

462
00:27:46,440 --> 00:27:47,599
w 1936 roku.

463
00:27:47,640 --> 00:27:50,399
Kolejnej póki co nie będzie.

464
00:27:50,440 --> 00:27:59,839
Sporo pracy będą mieli
za to korektorzy i wydawnictwa
poprawiające podręczniki.

465
00:27:59,880 --> 00:28:07,399
Bardzo państwu dziękuję za uwagę
i polecam "Pytanie dnia",

466
00:28:07,440 --> 00:28:14,719
które dziś Michałowi Szczerbie
zada Dorota Wysocka-Schnepf.