1 00:00:07,920 --> 00:00:10,659 2 00:00:22,020 --> 00:00:24,739 Nielegalni migranci wciąż szturmują polską granicę. 3 00:00:24,780 --> 00:00:28,399 Trwają przygotowania do budowy nowoczesnego i trwałego ogrodzenia. 4 00:00:28,440 --> 00:00:29,839 Szczegóły już za chwilę. 5 00:00:29,880 --> 00:00:34,519 Jest 19.30. Michał Adamczyk, witam państwa i zapraszam na Wiadomości. 6 00:00:36,480 --> 00:00:39,339 Straż graniczna, tak jak chroni, to powinna chronić. 7 00:00:39,380 --> 00:00:43,159 Trzeba bronić granicy i jesteśmy bardzo za, boimy się. 8 00:00:44,320 --> 00:00:48,439 Ruszyły przygotowania do budowy trwałej zapory przy granicy z Białorusią. 9 00:00:48,480 --> 00:00:53,459 W planach jest naszpikowanie tej zapory elektroniką, kamerami, czujnikami. 10 00:00:54,800 --> 00:00:57,799 Nie damy się tutaj ani szantażować, ani przekupywać. 11 00:00:57,840 --> 00:01:00,579 Wiemy, jakie mamy prawa, jakie są traktaty. 12 00:01:00,620 --> 00:01:02,979 Polska walka o równe prawa w UE. 13 00:01:03,820 --> 00:01:07,099 Konkurs jest absolutnie na obłędnie wysokim poziomie. 14 00:01:07,140 --> 00:01:10,319 2 Polaków w finale Konkursu Chopinowskiego . 15 00:01:19,740 --> 00:01:21,579 Jak dowiedziały się Wiadomości, 16 00:01:21,620 --> 00:01:26,039 ruszyły pierwsze przygotowania do budowy stałej zapory przy granicy z Białorusią. 17 00:01:26,080 --> 00:01:31,439 Analizowane są podobne ogrodzenia zastosowane w krajach doświadczonych kryzysem migracyjnym. 18 00:01:31,480 --> 00:01:33,839 Zapora ma być naszpikowana elektroniką, 19 00:01:33,880 --> 00:01:37,819 co pomoże służącym na granicy strażnikom i wojsku. 20 00:01:39,360 --> 00:01:41,699 To ma być zapora praktycznie nie do przejścia. 21 00:01:41,740 --> 00:01:45,819 Jak dowiedziały się Wiadomości, Straż Graniczna rozpoczęła już pierwsze analizy 22 00:01:45,860 --> 00:01:49,859 związane z przyszłym montażem stałego ogrodzenia przy granicy z Białorusią. 23 00:01:49,900 --> 00:01:54,399 Analizujemy, biorąc pod uwagę warunki terenowe, klimatyczne, warunki wodne, 24 00:01:54,440 --> 00:01:56,819 bo to też jest bardzo istotne, 25 00:01:56,860 --> 00:02:02,739 i dobierzemy taką, która zapewni największą skuteczność w warunkach na polskim terenie. 26 00:02:02,780 --> 00:02:06,339 Pod uwagę brane są zwłaszcza rozwiązania zastosowane na granicach: 27 00:02:06,380 --> 00:02:09,859 węgiersko-serbskiej, grecko-tureckiej i bułgarsko-tureckiej. 28 00:02:09,900 --> 00:02:11,759 Ale sama zapora to za mało. 29 00:02:11,960 --> 00:02:17,319 W planach jest naszpikowanie tej zapory elektroniką, kamerami, czujnikami. 30 00:02:17,360 --> 00:02:20,639 Mamy na to środki, jesteśmy przygotowani. 31 00:02:20,800 --> 00:02:23,659 Sama zapora fizyczna to jest jeden element, 32 00:02:23,700 --> 00:02:26,359 do tego dojdzie właśnie ta cała elektronika. 33 00:02:26,400 --> 00:02:31,079 W budowę zapory będzie zaangażowanych kilka firm, żeby maksymalnie przyspieszyć proces. 34 00:02:31,120 --> 00:02:37,739 Już teraz nasza granica jest szczelna dzięki profesjonalnej służbie straży granicznej, wojska i policji. 35 00:02:44,300 --> 00:02:48,539 Gdyby nie płot i świetna współpraca żołnierzy oraz Straży Granicznej, 36 00:02:55,500 --> 00:02:57,719 Stała zapora będzie ważnym wsparciem. 37 00:02:57,760 --> 00:03:01,659 Powstanie płotu, zasieków, różnego rodzaju barier na granicy 38 00:03:01,700 --> 00:03:05,179 jest rzeczą pierwszoplanową i konieczną. 39 00:03:05,220 --> 00:03:10,559 Doświadczenie Węgier, doświadczenie Grecji pokazuje, że jest to skuteczne. 40 00:03:10,600 --> 00:03:15,299 I mimo że chodzi o bezpieczeństwo Polaków, a także obywateli innych europejskich państw, 41 00:03:15,340 --> 00:03:19,019 ten argument nie trafia do Koalicji Obywatelskiej i Lewicy. 42 00:03:19,060 --> 00:03:23,799 Opozycja nie troszczy się o Polskę, nie troszczy się o Polaków. 43 00:03:23,840 --> 00:03:28,119 Wykorzystuje kryzys graniczny, żeby podnieść własne sondaże, 44 00:03:28,160 --> 00:03:33,619 opierając się na emocjach, którymi próbuje szantażować Polaków, 45 00:03:33,660 --> 00:03:37,579 i idzie ręka w rękę z Łukaszenką. 46 00:03:37,620 --> 00:03:41,819 Ustawa o budowie zapory trafiła do Senatu kontrolowanego przez opozycję 47 00:03:41,860 --> 00:03:45,899 i trudno się spodziewać, by ten zajął się nią bez zbędnej zwłoki. 48 00:03:45,940 --> 00:03:49,759 Słowo "bez zbędnej zwłoki" jest popularne w prosektorium, 49 00:03:49,800 --> 00:04:00,019 natomiast jeśli chodzi o mur, ciśnie mi się na myśl słynna piosenka "A mury runą". 50 00:04:00,060 --> 00:04:03,539 Ten brak powagi marszałka Senatu trudno zrozumieć w sytuacji, 51 00:04:03,580 --> 00:04:08,219 w której bezpieczeństwo Polaków jest narażone przez napór nielegalnych migrantów. 52 00:04:08,260 --> 00:04:12,059 Niepokoją mnie tego rodzaju wypowiedzi, wątpliwości, 53 00:04:12,100 --> 00:04:16,859 niewiara w to, co mówi straż graniczna, co mówią polskie służby, 54 00:04:16,900 --> 00:04:21,099 bo to wprost wykorzystują Białorusini. 55 00:04:21,140 --> 00:04:26,079 Reżim białoruski tylko czeka na tego rodzaju wątpliwości. 56 00:04:26,120 --> 00:04:30,859 Mieszkańcy przygranicznych terenów chcą solidnej zapory i ochrony na granicy. 57 00:04:30,900 --> 00:04:35,179 Straż graniczna powinna chronić, wojsko tak samo powinno pomagać. 58 00:04:35,220 --> 00:04:40,779 Uważam, że polskie służby znakomicie się tam sprawują w tej sytuacji. 59 00:04:40,820 --> 00:04:44,479 Pozytywnie oceniam, że wojsko stoi, pilnuje. 60 00:04:44,520 --> 00:04:46,719 - A czujecie się tu bezpiecznie? - Tak. 61 00:04:46,760 --> 00:04:49,819 Rząd postępuje bardzo ładnie i tak powinno być. 62 00:04:49,860 --> 00:04:52,119 Opozycję trzeba gnać z granicy. 63 00:04:52,160 --> 00:04:56,419 Miniona doba to ponad pół tysiąca prób nielegalnego wdarcia się do Polski, 64 00:04:56,460 --> 00:04:59,079 którym zapobiegła straż graniczna i wojsko. 65 00:04:59,120 --> 00:05:04,939 W intencji żołnierzy i funkcjonariuszy modlili się dziś kapelani Wojsk Obrony Terytorialnej. 66 00:05:06,380 --> 00:05:10,579 Eksperci alarmują, że nielegalna migracja to dla Europy podwójne zagrożenie. 67 00:05:10,620 --> 00:05:14,059 Nie wolno stracić kontroli nad granicami zewnętrznymi Unii 68 00:05:14,100 --> 00:05:17,959 ani tym bardziej pozwolić na ich swobodne przekraczanie. 69 00:05:18,160 --> 00:05:21,319 Uzasadnienie upubliczniły litewskie służby, informując 70 00:05:21,360 --> 00:05:25,279 o weryfikacji 10 członków organizacji terrorystycznych, 71 00:05:26,260 --> 00:05:30,879 Informacja o zatrzymaniu na Litwie 10 osób powiązanych z Boko Haram i Państwem Islamskim 72 00:05:30,920 --> 00:05:33,419 odbiła się szerokim echem w całej Europie. 73 00:05:33,460 --> 00:05:37,419 Analitycy zastanawiają się, czy Łukaszenka wie, kogo wysyła do Europy, 74 00:05:37,460 --> 00:05:39,139 i czy to celowe działanie. 75 00:05:39,180 --> 00:05:43,719 Migrantów trzeba selekcjonować, bo jest zagrożenie, które właśnie uderzyło w Litwinów, 76 00:05:43,760 --> 00:05:48,519 czyli pojawienie się ludzi, którzy potencjalnie stanowią zagrożenie dla stabilności kraju 77 00:05:48,560 --> 00:05:51,919 i fizyczne zagrożenie dla obywateli tego kraju. 78 00:05:51,960 --> 00:05:55,239 Nielegalna migracja nie pozwala na weryfikację tożsamości. 79 00:05:55,280 --> 00:05:58,599 Ci, których nie uda się złapać, znikają z pola widzenia służb. 80 00:05:58,640 --> 00:06:02,579 Ci, którzy wpadną, często nie mają dokumentów i podają fałszywe dane. 81 00:06:02,620 --> 00:06:06,799 Każdy może być kimś innym, za kogo się podaje, więc jest to bardzo zagmatwane 82 00:06:06,840 --> 00:06:11,579 i uzasadnione, realne zagrożenie, z którego musimy sobie zdawać sprawę. 83 00:06:11,620 --> 00:06:15,579 Jak podkreślają eksperci, większość osób, które ruszają w kierunku Europy, 84 00:06:15,620 --> 00:06:18,659 musi mieć pieniądze na opłacenie kosztów przerzutu. 85 00:06:18,700 --> 00:06:20,739 To często kilka tysięcy dolarów. 86 00:06:20,780 --> 00:06:22,199 By nie zostawiać śladów, 87 00:06:22,240 --> 00:06:26,499 podróże finansowane są na bazie systemu hawala - siatki pośredników. 88 00:06:26,540 --> 00:06:30,719 Dzięki temu terroryści bardzo szybko otrzymują środki finansowe. 89 00:06:30,760 --> 00:06:33,579 Jednocześnie jest to system trudny do wykrycia, 90 00:06:33,620 --> 00:06:36,239 bo jest oparty na wewnętrznym zaufaniu, 91 00:06:36,280 --> 00:06:38,879 na przekazywaniu wewnętrznych haseł 92 00:06:38,920 --> 00:06:43,639 i trudno jest odnaleźć ślad elektroniczny bądź bankowy, bo ich nie ma. 93 00:06:43,680 --> 00:06:48,959 Zagrożeniem są nie tylko ludzie, którzy do Europy przybywają, ale też ci, którzy już tutaj są, 94 00:06:49,000 --> 00:06:53,679 a z różnych powodów dają się wciągnąć w machinę islamskiej indoktrynacji. 95 00:06:53,720 --> 00:06:59,319 Badania naukowe pokazały, że to nawet nie ostatnia fala, która przybywa, powoduje kłopoty, 96 00:06:59,360 --> 00:07:05,019 tylko najczęściej kolejne pokolenia sfrustrowanych ludzi wychowane na terenie Europy, 97 00:07:05,060 --> 00:07:07,139 Francji, Niemiec. 98 00:07:07,180 --> 00:07:11,579 Takim przypadkiem mógł być imigrant z Somalii z brytyjskim paszportem, 99 00:07:11,620 --> 00:07:14,959 który zamordował w Essex brytyjskiego parlamentarzystę. 100 00:07:15,000 --> 00:07:19,439 Sir David Amess był jednym z najpopularniejszych posłów w Wielkiej Brytanii. 101 00:07:19,480 --> 00:07:22,019 Terrorysta zadał mu kilkanaście ciosów nożem. 102 00:07:22,060 --> 00:07:27,079 Jak ustaliły media, wcześniej umówił się na spotkanie przez biuro parlamentarzysty. 103 00:07:27,120 --> 00:07:30,239 Nikt nie podejrzewał go o zamach. 104 00:07:38,540 --> 00:07:41,119 Ponad 2,5 tys. nowych zakażeń koronawirusem, 105 00:07:41,160 --> 00:07:44,219 ponad 3 tys. pacjentów z COVID-19 w szpitalach. 106 00:07:44,260 --> 00:07:47,799 4. fala pandemii wzrasta, tempo szczepień wyhamowuje. 107 00:07:47,840 --> 00:07:49,719 A to nie są dobre prognozy. 108 00:07:49,760 --> 00:07:51,999 Dlatego lekarze wciąż mają nadzieję, 109 00:07:52,040 --> 00:07:58,179 że jak najwięcej niezaszczepionych zdąży się zaszczepić, zanim będzie zbyt późno. 110 00:07:59,360 --> 00:08:04,279 Ostatnia doba to 2523 nowe przypadki zakażenia 1 zgon z powodu koronawirusa. 111 00:08:04,320 --> 00:08:11,079 W porównaniu do ubiegłej niedzieli to wzrost aż o tysiąc zakażeń. 112 00:08:11,120 --> 00:08:13,019 Jest duży wzrost zachorowań. 113 00:08:13,060 --> 00:08:18,239 Problemem są pacjenci niezaszczepieni, bo to oni głównie do nas przyjeżdżają. 114 00:08:18,280 --> 00:08:21,699 Szpital tymczasowym w Białymstoku obłożony jest w 75%. 115 00:08:21,740 --> 00:08:27,279 Część z tych pacjentów nie wierzy w epidemię, nie wierzy w sensowność szczepień. 116 00:08:27,320 --> 00:08:30,539 Szczepionki nie zabezpieczą w 100% przed zakażeniem, 117 00:08:30,580 --> 00:08:34,079 ale sprawią, że przebieg choroby będzie dużo łagodniejszy. 118 00:08:34,120 --> 00:08:39,279 Mogę siedzieć w domu nawet w lokdownie, ale jednak być na tym świecie. 119 00:08:39,320 --> 00:08:41,519 Chętnie szczepią się ludzie starsi. 120 00:08:41,560 --> 00:08:44,839 Ci, którzy przyjęli już dwie dawki, przychodzą po trzecią. 121 00:08:44,880 --> 00:08:48,079 Wierzę w szczepionkę, już miałam dwie. 122 00:08:48,120 --> 00:08:51,779 Pracuję w służbie zdrowia, mam swoje lata, 123 00:08:51,820 --> 00:08:56,399 w związku z tym uważam, że tak należy zrobić. 124 00:08:56,440 --> 00:09:01,119 Nikt nie ma napisane na czole, na co jest chory. 125 00:09:01,160 --> 00:09:03,679 Więc żeby mieć szansę. 126 00:09:03,720 --> 00:09:06,659 Lubelskie, mazowieckie i podlaskie to województwa, 127 00:09:06,700 --> 00:09:11,239 w których ostatniej doby odnotowano najwięcej nowych zakażeń koronawirusem. 128 00:09:11,280 --> 00:09:16,219 Przed nami jest sezon grypowy i trudno będzie zróżnicować w fazie przedszpitalnej, 129 00:09:16,260 --> 00:09:21,199 czy jest to COVID, wirus, czy jest to grypa. 130 00:09:21,240 --> 00:09:23,739 Do punktów szczepień wciąż trafiają osoby, 131 00:09:23,780 --> 00:09:26,999 które dopiero teraz zdecydowały się przyjąć preparat. 132 00:09:27,040 --> 00:09:28,779 Warto się zaszczepić. 133 00:09:28,820 --> 00:09:36,279 Fakt, że długo zwlekałam, ale każdy musi to przemyśleć sam. 134 00:09:36,600 --> 00:09:40,319 A taki certyfikat szczepienia może być wartościową pamiątką 135 00:09:40,360 --> 00:09:43,439 i trafić na przykład do Archiwum Państwowego w Kielcach, 136 00:09:43,480 --> 00:09:46,059 które prowadzi akcję "Archiwum Pandemii". 137 00:09:46,100 --> 00:09:49,959 Myślę, że ona będzie trwała nadal, bo i za 10 lat można znaleźć w domu 138 00:09:50,000 --> 00:09:55,619 i wtedy ona również może trafić do Archiwum Państwowego. 139 00:09:55,660 --> 00:09:58,319 Najpierw trafiały tu zdjęcia z kwarantanny. 140 00:09:58,360 --> 00:10:01,739 Wśród nich te zrobione przez nauczycielkę Patrycję Rutkowską, 141 00:10:01,780 --> 00:10:04,499 która dokumentowała niecodzienne sytuacje. 142 00:10:04,540 --> 00:10:11,599 Takie informacje mogą posłużyć kolejnym pokoleniom, aby wiedziały, co to była za pandemia 143 00:10:11,640 --> 00:10:16,099 i jak sobie radziliśmy w różnych aspektach życia. 144 00:10:16,140 --> 00:10:18,939 Archiwum Pandemii to też dźwięki. 145 00:10:20,700 --> 00:10:25,459 Są też bilety z odwołanych koncertów, śmieszne obrazki na temat pandemii, 146 00:10:25,500 --> 00:10:29,999 a teraz zbiory powiększają się o certyfikaty szczepień. 147 00:10:31,560 --> 00:10:35,999 Był przyjacielem ludzi pracy, duchowym przywódcą i kapelanem Solidarności. 148 00:10:36,040 --> 00:10:38,099 Przy kościele św. Stanisława Kostki 149 00:10:38,140 --> 00:10:42,919 odsłonięto pomnik zamordowanego przez funkcjonariuszy SB księdza Jerzego Popiełuszki. 150 00:10:42,960 --> 00:10:45,559 Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko 151 00:10:45,600 --> 00:10:49,439 bardzo szybko stał się przyjacielem i kapelanem całych rzeszy ludzi pracy, 152 00:10:49,480 --> 00:10:52,139 bo wiedział, jak do nas mówić. 153 00:10:52,180 --> 00:10:55,779 Zawierzyliśmy mu. 154 00:10:55,820 --> 00:10:59,079 Ks. Jerzy Popiełuszko jest symbolem walki o wolną ojczyznę. 155 00:10:59,120 --> 00:11:02,139 Swoją działalność duszpasterską oparł na słowach: 156 00:11:02,180 --> 00:11:05,599 "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj". 157 00:11:05,640 --> 00:11:09,639 W czasie stanu wojennego nękany i inwigilowany przez SB oraz Milicję. 158 00:11:09,680 --> 00:11:15,079 Mimo to organizował spotkania opozycji demokratycznej, wspierał więźniów politycznych 159 00:11:15,120 --> 00:11:18,679 i pomagał osobom inwigilowanym, jak również ich rodzinom. 160 00:11:18,720 --> 00:11:23,319 19 października 1984 roku został porwany, brutalnie pobity i zamordowany. 161 00:11:23,360 --> 00:11:26,799 Jego ciało znaleziono w zalewie na Wiśle koło Włocławka. 162 00:11:26,840 --> 00:11:30,459 Odsłonięty dziś pomnik błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki 163 00:11:30,500 --> 00:11:33,779 wykonany jest z brązu przez rzeźbiarza Marka Karpa. 164 00:11:33,820 --> 00:11:36,459 Powstał dzięki wsparciu darczyńców. 165 00:11:38,180 --> 00:11:40,619 Oglądają państwo główne wydanie Wiadomości. 166 00:11:40,660 --> 00:11:42,979 Zobaczmy, co jeszcze przed nami. 167 00:11:45,100 --> 00:11:47,519 Górale z Podhala mają swój hymn. 168 00:11:48,400 --> 00:11:51,259 Wulkan na La Palmie coraz bardziej groźny. 169 00:11:56,300 --> 00:12:00,579 Czekali na ten hymn 100 lat, a by go zaśpiewać, zjechali z całego świata. 170 00:12:00,620 --> 00:12:04,299 Związek Podhalan na jubileusz otrzymał swój oficjalny hymn, 171 00:12:04,340 --> 00:12:07,559 w którym zawarto najważniejsze dla niego idee. 172 00:12:07,600 --> 00:12:11,719 To wyjątkowa muzyczna podróż w samo serce gór. 173 00:12:14,840 --> 00:12:18,119 Jest barwnie, gwarnie i oczywiście po góralsku. 174 00:12:18,300 --> 00:12:28,439 Można powiedzieć, że jak w pigułce jest zawarta nasza współczesna rzeczywistość Związku Podhalan. 175 00:12:28,800 --> 00:12:36,279 Na pomysł stworzenia hymnu na 100-lecie związku wpadł Piotr Gąsienica. 176 00:12:36,320 --> 00:12:41,199 Ogłoszono konkurs, z całego świata zaczęły napływać teksty. 177 00:12:41,460 --> 00:12:45,419 To miał być hymn łączący te wszystkie związki Podhalan, 178 00:12:45,460 --> 00:12:49,979 więc musiało być odniesienie do górali świata, które jest w tym hymnie. 179 00:12:50,020 --> 00:12:56,219 To musiało być odniesienie do naszej patronki Matki Boskiej Ludźmierskiej. 180 00:12:56,260 --> 00:13:00,579 I oczywiście do Ojca Świętego, którego imię nosi związek. 181 00:13:06,420 --> 00:13:11,199 Niezwykłą muzykę i słowa do hymnu "Górale syćkik świata stron" napisali bracia Golec, 182 00:13:11,240 --> 00:13:14,059 którzy są ambasadorami góralskiej kultury. 183 00:13:14,100 --> 00:13:18,339 Trzeba to było zrobić w taki patetyczny i dostojny sposób, ale na poważnie, 184 00:13:18,380 --> 00:13:22,219 czyli coś takiego, co będzie podnosiło tego ducha. 185 00:13:22,440 --> 00:13:29,619 W teledysku wzięło udział ponad 600 górali, którzy na taki hymn czekali 100 lat. 186 00:13:29,820 --> 00:13:34,059 Górale z różnych części świata się zjechali. 187 00:13:34,100 --> 00:13:36,919 Byli i górale z Beskidu Żywieckiego, Śląska, 188 00:13:36,960 --> 00:13:40,719 ale i z Chicago, z Vancouver, z Nowego Jorku. 189 00:13:43,140 --> 00:13:51,519 Wyłożona jest kawa na ławę istota, idea związku, no i jest bardzo fajno muzyka. 190 00:13:52,020 --> 00:13:54,379 Ta góralom towarzyszy od 100 lat. 191 00:13:54,420 --> 00:13:56,739 Wtedy powstawał Związek Podhalan. 192 00:13:56,780 --> 00:13:58,699 W jedności siła - to ich dewiza. 193 00:13:58,740 --> 00:14:02,219 Dziś to 12 subregionów górali polskich, prawie 100 oddziałów 194 00:14:02,260 --> 00:14:06,779 i 6 tys. osób zaangażowanych w pielęgnowanie góralskich tradycji. 195 00:14:06,820 --> 00:14:09,219 Święty Jan Paweł II mawiał do nas: 196 00:14:09,260 --> 00:14:13,499 "Podejmijcie na nowo całe to dziedzictwo, któremu na imię Polska". 197 00:14:13,540 --> 00:14:18,259 Ja dopowiadam: Podejmijcie na nowo to dziedzictwo, któremu na imię góralszczyzna. 198 00:14:18,300 --> 00:14:20,859 To właśnie dzięki nim to dziedzictwo trwa 199 00:14:20,900 --> 00:14:23,499 i jest przekazywane kolejnym pokoleniom. 200 00:14:23,540 --> 00:14:26,539 Udaje nam się tak prowadzić działalność, 201 00:14:26,580 --> 00:14:28,899 żeby to nie przekształcało się w cepelię, 202 00:14:28,940 --> 00:14:31,379 żeby to nie przekształcało się w muzeum. 203 00:14:31,420 --> 00:14:35,359 Żeby to było autentyczne, żywe, prawdziwe. 204 00:14:45,680 --> 00:14:49,499 Aktywność hiszpańskiego wulkanu Cambre Vieja przybiera na sile. 205 00:14:49,540 --> 00:14:51,399 Na La Palmie trzęsie się ziemia. 206 00:14:51,440 --> 00:14:54,619 Wczoraj sejsmografy pokazały 4,6 w skali Richtera. 207 00:14:54,660 --> 00:14:57,679 Wstrzymane są wszystkie loty na wyspę. 208 00:14:57,720 --> 00:15:01,699 Chmura gazów wulkanicznych dotarła już nad Polskę. 209 00:15:02,820 --> 00:15:05,619 To już prawie miesiąc, a jego siła nie słabnie. 210 00:15:05,660 --> 00:15:09,279 Cumbre Vieja, czyli Stary Szczyt, zalewa magmą hiszpańską wyspę. 211 00:15:09,320 --> 00:15:11,419 Trzęsienia ziemi następują regularnie. 212 00:15:11,460 --> 00:15:14,139 Ostatnie było najsilniejsze od wybuchu wulkanu. 213 00:15:14,180 --> 00:15:16,859 Osiągnęło 4,6 w 9-stopniowej skali Richtera. 214 00:15:16,900 --> 00:15:20,399 Aktywność sejsmiczna, którą mieliśmy w nocy, była intensywna, 215 00:15:20,440 --> 00:15:22,339 zwłaszcza między 1.00 a 4.00. 216 00:15:22,380 --> 00:15:26,439 Najsilniejszy wstrząs był odczuwalny we wszystkich miejscach na wyspie. 217 00:15:26,480 --> 00:15:29,759 Lawa zniszczyła ponad 740 ha ziemi i 2 tys. budynków. 218 00:15:29,800 --> 00:15:32,259 Ewakuowano około 7 tys. mieszkańców. 219 00:15:32,300 --> 00:15:34,739 Niektórzy stracili dorobek życia. 220 00:15:34,780 --> 00:15:37,319 Pyły wulkaniczne unoszące się znad wulkanu 221 00:15:37,360 --> 00:15:39,979 uniemożliwiają starty i lądowania samolotów. 222 00:15:40,020 --> 00:15:42,539 Wszystkie loty wstrzymano do odwołania. 223 00:15:42,580 --> 00:15:48,459 Miałam bilet na wczorajszy lot, który został odwołany, dziś też jest odwołany. 224 00:15:51,960 --> 00:15:54,199 Na pyły narzekają plantatorzy bananów. 225 00:15:54,240 --> 00:15:58,739 Na dodatek zaczęto reglamentować wodę, bo potrzebna jest do akcji gaśniczych. 226 00:15:58,780 --> 00:16:01,759 Potrzebujemy więcej wody. Inaczej stracimy wszystko. 227 00:16:01,800 --> 00:16:04,799 Woda ze stacji odsalania nie jest dobra dla bananów. 228 00:16:04,840 --> 00:16:07,659 Chmura rozciągnęła się nad Europą. Nie jest szkodliwa. 229 00:16:07,700 --> 00:16:09,859 Po drodze utraciła najcięższe pyły. 230 00:16:09,900 --> 00:16:13,019 Już dotarła nawet do Polski północno-wschodniej, 231 00:16:13,060 --> 00:16:15,719 czyli nad Suwalszczyznę i nad Mazury. 232 00:16:15,760 --> 00:16:21,039 Ta chmura głównie składa się z gazu. 233 00:16:21,080 --> 00:16:23,939 W wulkanie Cambre Vieja pojawił się drugi otwór. 234 00:16:23,980 --> 00:16:26,979 To oznacza, że raczej szybko się nie uspokoi. 235 00:16:27,020 --> 00:16:30,079 To może potrwać tygodnie, nawet i lata. 236 00:16:30,120 --> 00:16:35,399 Wulkany aktywne z mniejszą lub większą siłą wyrzucają materiał piroplastyczny 237 00:16:35,440 --> 00:16:36,839 przez całe lata. 238 00:16:36,880 --> 00:16:40,419 Wpływająca do oceanu lawa zastyga i powiększa wyspę. 239 00:16:40,460 --> 00:16:43,539 La Palma jest już większa o ponad 50 ha. 240 00:16:52,220 --> 00:16:57,839 Niekontrolowany wzrost cen energii uderza w światowy przemysł i grozi globalną spiralą inflacji. 241 00:16:57,880 --> 00:17:02,299 Rachunki za prąd skłaniają fabryki do wstrzymywania lub ograniczania produkcji, 242 00:17:02,340 --> 00:17:09,399 a to może przełożyć się na niedobory na rynku. 243 00:17:12,940 --> 00:17:16,839 Hiszpański Sidenor to jeden z największych producentów stali w Europie. 244 00:17:16,880 --> 00:17:19,139 Spółka właśnie wstrzymała produkcję. 245 00:17:19,180 --> 00:17:22,859 Powód? Gigantyczny wzrost cen energii elektrycznej i gazu. 246 00:17:22,900 --> 00:17:26,839 Na hurtowym rynku, gdzie zaopatruje się duży przemysł, 247 00:17:26,880 --> 00:17:30,659 koszt megawatogodziny jest trzykrotnie wyższy niż na początku roku. 248 00:17:30,700 --> 00:17:34,479 I choć za dużą część tych wzrostów odpowiadają prawa do emisji CO2, 249 00:17:34,520 --> 00:17:37,039 to paradoksalnie najdrożej jest w krajach, 250 00:17:37,080 --> 00:17:41,499 które są już dużo bardziej zaawansowane w transformacji energetycznej niż Polska. 251 00:17:41,540 --> 00:17:47,939 Kryzys energetyczny pokazał, że nie jesteśmy jeszcze gotowi do pełnej transformacji energetycznej 252 00:17:49,040 --> 00:17:51,759 W tym roku szczególnie zawodzi energetyka wiatrowa. 253 00:17:51,800 --> 00:17:56,319 W tej sytuacji wiele państw musi uruchamiać zapasowe elektrownie gazowe, a nawet węglowe. 254 00:17:56,360 --> 00:17:59,279 Rośnie zapotrzebowanie na surowce energetyczne, 255 00:17:59,320 --> 00:18:02,859 które i tak było już duże ze względu na globalne odbicie gospodarcze. 256 00:18:02,900 --> 00:18:06,279 Tę sytuację umiejętnie rozgrywają Rosjanie. 257 00:18:06,320 --> 00:18:11,039 Zawęzili ilość gazu trafiającego na rynek europejski i jeszcze bardziej windowali ceny. 258 00:18:11,080 --> 00:18:13,999 To były psychologiczne sygnały wysłane do rynku, 259 00:18:14,040 --> 00:18:17,119 które oczywiście mają związek z projektem Nord Stream 2. 260 00:18:17,160 --> 00:18:22,439 Chodzi o wymuszenie uruchomienia gazociągu z Rosji do Niemiec jeszcze przed sezonem zimowym. 261 00:18:22,480 --> 00:18:24,819 Nic złego nie widzi w tym Frans Timmermans, 262 00:18:24,860 --> 00:18:28,239 za ataki na Polskę niegdyś wybrany człowiekiem roku Gazety Wyborczej, 263 00:18:28,280 --> 00:18:31,459 a dziś odpowiedzialny za unijną politykę klimatyczną. 264 00:18:31,500 --> 00:18:32,139 Rosja wypełnia swoje kontrakty na dostawy gazu i nie mamy powodów, 265 00:18:38,680 --> 00:18:43,459 To każe spekulować, czy pan Timmermans przypadkiem nie ma już zaklepanej funkcji 266 00:18:43,500 --> 00:18:46,879 w radach nadzorczych rosyjskich spółek energetycznych. 267 00:18:46,920 --> 00:18:51,059 To nie pierwszy raz, gdy europejski polityk prezentuje perspektywę Kremla. 268 00:18:51,100 --> 00:18:55,299 Robili tak już szefowie rządów i ministrowie z Niemiec, Francji czy Austrii, 269 00:18:55,340 --> 00:18:59,639 którzy po zakończeniu kariery politycznej znajdowali zatrudnienie w Rosji. 270 00:18:59,680 --> 00:19:03,179 Europa jest pełna polityków, którzy są skrajnie naiwni 271 00:19:03,220 --> 00:19:10,399 albo - co bardziej prawdopodobne - dają się kupować przez rosyjskie koncerny. 272 00:19:10,440 --> 00:19:14,599 Według niemieckich mediów wpływy Rosjan poszybują w górę o 50 mld dolarów 273 00:19:14,640 --> 00:19:18,539 dzięki niekontrolowanemu wzrostowi cen gazu, ropy, a nawet węgla. 274 00:19:18,580 --> 00:19:20,879 To pieniądze z portfeli Europejczyków. 275 00:19:20,920 --> 00:19:24,679 Ceny paliw, choć wracają do poziomu z czasów rządów Donalda Tuska, 276 00:19:24,720 --> 00:19:27,139 w Polsce są jednymi z najniższych w Unii. 277 00:19:27,180 --> 00:19:30,499 Najwięcej płacą holenderscy kierowcy - ponad 9 zł. 278 00:19:30,540 --> 00:19:32,319 Drogo też w Danii i Włoszech. 279 00:19:32,360 --> 00:19:38,479 Polska, ze średnią ceną 5,89 zł, jest jednym z 3 najtańszych państw w Europie. 280 00:19:39,100 --> 00:19:43,199 A prezes Orlenu zapewnia, że koncern robi wszystko, by takimi pozostały. 281 00:19:43,240 --> 00:19:45,839 My nie możemy sprzedawać na marżach ujemnych, 282 00:19:45,880 --> 00:19:48,719 bo odpowiadamy za firmę i nie możemy tego robić. 283 00:19:48,760 --> 00:19:53,039 Ale staramy się tak generować niewielki zysk przy sprzedaży detalicznej, 284 00:19:53,080 --> 00:19:54,899 by te ceny stabilizować. 285 00:19:54,940 --> 00:19:58,219 Od tamtego czasu znacznie wzrosła siła nabywcza Polaków, 286 00:19:58,260 --> 00:20:01,319 co oznacza, że za minimalną pensję lub średnią krajową 287 00:20:01,360 --> 00:20:04,679 można kupić prawie dwa razy więcej benzyny niż w 2012 roku. 288 00:20:04,720 --> 00:20:07,119 Można by wykorzystać różne metody, 289 00:20:07,160 --> 00:20:11,839 niekoniecznie obniżenie akcyzy, czyli obniżenie wpływów podatkowych. 290 00:20:11,880 --> 00:20:15,579 I sądzę, że coś takiego się stanie, i będę za tym optował. 291 00:20:15,620 --> 00:20:39,539 Z kolei ceny gazu dla odbiorców indywidualnych 292 00:20:39,580 --> 00:20:43,899 rosną w Polsce kilkukrotnie wolniej niż w Holandii, Hiszpanii, Francji czy Włoszech. 293 00:20:43,940 --> 00:20:47,339 Urząd Regulacji Energetyki nie zatwierdził jeszcze taryf prądu, 294 00:20:47,380 --> 00:20:51,159 ale zwykle nie pozwala na wzrost cen wynikający z sytuacji rynkowej. 295 00:20:51,200 --> 00:20:56,599 Mamy do czynienia z takimi czynnikami, na które rząd wpływu nie ma 296 00:20:56,640 --> 00:21:01,279 i nie mają także, przynajmniej na razie, rządy innych państw. 297 00:21:01,320 --> 00:21:04,459 Rząd Polski, podobnie jak władze kilku innych państw, 298 00:21:04,500 --> 00:21:08,779 przygotował plan dopłat dla najbardziej zagrożonych ubóstwem energetycznym. 299 00:21:08,820 --> 00:21:12,579 Należy jednak spodziewać się, że ceny dla przemysłu, 300 00:21:12,620 --> 00:21:15,699 związane z nimi przerwy w produkcji i koszty transportu 301 00:21:15,740 --> 00:21:20,819 spowodują utrzymywanie się podwyższonej inflacji na całym świecie. 302 00:21:21,960 --> 00:21:25,779 Polexit to wytwór fantazji, a ostatnia decyzja TK była słuszna 303 00:21:25,820 --> 00:21:30,119 - takie głosy od kilku dni słychać w wielu europejskich stolicach. 304 00:21:30,160 --> 00:21:34,819 Tuż przed wtorkową debatą w Parlamencie Europejskim w sprawie tzw. praworządności 305 00:21:34,860 --> 00:21:39,479 coraz więcej polityków zaczyna przyznawać rację Polsce. 306 00:21:40,700 --> 00:21:43,539 Choć Angela Merkel kończy swoją polityczną karierę, 307 00:21:43,580 --> 00:21:46,239 to właśnie teraz, tuż przed ustąpieniem z urzędu, 308 00:21:46,280 --> 00:21:49,459 zapowiedziała czas nowego otwarcia w stosunkach z Polską. 309 00:21:49,500 --> 00:21:53,439 Myślę, że nadszedł czas, aby głęboko podyskutować z polskim rządem o tym, 310 00:21:53,480 --> 00:21:55,599 jak możemy przezwyciężyć trudności. 311 00:21:55,640 --> 00:22:00,599 Mamy duże problemy, ale moja rada to rozwiązywać je w rozmowach i szukać kompromisów. 312 00:22:00,640 --> 00:22:02,839 To spora zmiana w podejściu do Polski, 313 00:22:02,880 --> 00:22:06,119 bo przez ostatnie lata rząd w Warszawie był krytykowany za to, 314 00:22:06,160 --> 00:22:09,439 że nie zgadzał się ze wszystkimi decyzjami Berlina czy Paryża. 315 00:22:09,480 --> 00:22:11,859 Teraz podobną zmianę widać także we Francji, 316 00:22:11,900 --> 00:22:18,099 gdzie 10 kandydatów aspirujących do urzędu prezydenta republiki wspiera ostatnie orzeczenie TK. 317 00:22:18,140 --> 00:22:23,999 Decyzja polskiego trybunału stała się jednym z tematów francuskiej debaty publicznej. 318 00:22:37,360 --> 00:22:40,279 Z wiele europejskich stolic słychać podobne głosy, 319 00:22:40,320 --> 00:22:44,279 bo unijne instytucje mają kompetencje do decydowania jedynie w tych obszarach, 320 00:22:44,320 --> 00:22:46,519 które zostały zdefiniowane w traktatach. 321 00:22:46,560 --> 00:22:49,099 Wszystkie inne należą do państw członkowskich, 322 00:22:49,140 --> 00:22:51,719 na co zwracał uwagę minister edukacji i nauki 323 00:22:51,760 --> 00:22:56,799 podczas inauguracji roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. 324 00:22:56,840 --> 00:22:58,879 To, że weszliśmy do UE, to znaczy, 325 00:22:58,920 --> 00:23:03,999 że na podstawie umowy międzynarodowej przekazaliśmy UE nasze kompetencje w niektórych sprawach. 326 00:23:04,040 --> 00:23:07,459 Bo tylko w niektórych sprawach pozwala to zrobić konstytucja, 327 00:23:07,500 --> 00:23:09,399 na podstawie której to zrobiliśmy, 328 00:23:09,440 --> 00:23:12,279 i w tych niektórych sprawach, np. polityka rolna, 329 00:23:12,320 --> 00:23:16,359 nadrzędność decyzji podejmowanych na szczeblu wspólnotowym jest oczywista. 330 00:23:16,400 --> 00:23:20,879 Zdaniem części publicystów w wielu unijnych instytucjach mamy teraz kryzys kompetencji. 331 00:23:20,920 --> 00:23:24,799 Unijni biurokraci, niewybierani w żadnych demokratycznych wyborach, 332 00:23:24,840 --> 00:23:27,099 coraz częściej chcą decydować o obszarach, 333 00:23:27,140 --> 00:23:29,179 do których nikt nie dał im kompetencji. 334 00:23:29,220 --> 00:23:32,819 Zwrócił na to uwagę w felietonie dla Tygodnika TVP Jan Rokita. 335 00:23:50,260 --> 00:23:55,859 Tuż po wejściu Polski do UE TK uznał, że prawo krajowe jest nadrzędne w stosunku do unijnego. 336 00:23:55,900 --> 00:23:59,799 W ostatnim czasie ponownie potwierdził to Trybunał. 337 00:23:59,840 --> 00:24:04,039 Nie damy się tutaj ani szantażować, ani przekupywać. 338 00:24:04,080 --> 00:24:07,459 Wiemy, jakie mamy prawa. 339 00:24:07,500 --> 00:24:13,899 Wiemy, jakie są traktaty, i będziemy walczyli o to, aby to wyegzekwować. 340 00:24:14,120 --> 00:24:18,799 Mimo to unijne instytucje, które często mówią o tzw. Praworządności, 341 00:24:18,840 --> 00:24:22,959 zdają się wbrew unijnemu prawu opóźniać wypłatę pieniędzy dla Polski 342 00:24:23,000 --> 00:24:24,979 z unijnego Funduszu Odbudowy. 343 00:24:25,020 --> 00:24:29,679 Choć to pieniądze w części złożone z pożyczek, na które złoży się także Polska. 344 00:24:29,720 --> 00:24:31,179 Nie należy się bać. 345 00:24:31,220 --> 00:24:32,999 Pieniądze nam się należą. 346 00:24:33,040 --> 00:24:39,439 Prędzej czy później je otrzymamy, a jeżeli to będzie trochę później, to i tak sobie świetnie damy radę. 347 00:24:39,480 --> 00:24:44,299 Na czele wielu unijnych instytucji stoją dziś politycy związani z Europejską Partią Ludową, 348 00:24:44,340 --> 00:24:46,859 której przewodniczącym jest Donald Tusk. 349 00:24:46,900 --> 00:24:49,739 To właśnie Tusk po powrocie do krajowej polityki 350 00:24:49,780 --> 00:24:54,659 wielokrotnie straszył Polaków wyjściem z UE i odebraniem funduszy. 351 00:24:54,860 --> 00:24:58,979 W bajkę o rzekomym polexicie zdają się nie wierzyć już nawet niemieckie media, 352 00:24:59,020 --> 00:25:03,099 które w ostatnich dniach piszą, że to mało realny scenariusz. 353 00:25:03,940 --> 00:25:06,779 "Polexit jest wytworem politycznej fantazji 354 00:25:06,820 --> 00:25:12,099 wykorzystywanym do dramatyzowania, a tym samym uproszczania relacji między rządem Polski a Brukselą" 355 00:25:12,140 --> 00:25:17,099 - stwierdził Stefan Kornelius, szef redakcji zagranicznej dziennika "Sueddeutsche Zeitung" 356 00:25:17,140 --> 00:25:20,599 Gdy politycy mówiący dziś o polexicie sprawowali władze w Polsce, 357 00:25:20,640 --> 00:25:25,479 dobrym zwyczajem było przytakiwanie wszystkim decyzjom Berlina, Paryża czy Brukseli. 358 00:25:25,520 --> 00:25:28,939 Tak samo jak wówczas nie miało to wiele wspólnego z suwerennością, 359 00:25:28,980 --> 00:25:32,859 tak samo teraz dbanie o własne interesy w UE nie ma nic wspólnego 360 00:25:32,900 --> 00:25:35,859 z wyjściem z tej wspólnoty. 361 00:25:43,900 --> 00:25:46,399 Jego muzyka rozbrzmiewa na całym świecie, 362 00:25:46,440 --> 00:25:49,759 bo - jak mówią muzycy - nie ma pianisty, który nie gra Chopina. 363 00:25:49,800 --> 00:25:53,359 Dziś przypada 172. rocznica śmierci polskiego kompozytora. 364 00:25:53,400 --> 00:25:57,299 A jutro rozpoczyna się finał 18. Konkursu Chopinowskiego. 365 00:25:57,340 --> 00:26:02,839 O miano tryumfatora wielkiego muzycznego turnieju powalczy 12 pianistów z całego świata, 366 00:26:02,880 --> 00:26:05,299 w tym dwoje naszych rodaków. 367 00:26:09,920 --> 00:26:12,579 Chopin jest dla niego natchnieniem. 368 00:26:14,920 --> 00:26:20,319 Coś w tej muzyce można znaleźć więcej i dojść do jeszcze głębszych warstw wyrazowych. 369 00:26:20,360 --> 00:26:22,499 Jest to wyzwanie na całe życie. 370 00:26:22,720 --> 00:26:27,519 Bo już sam udział w XVIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina 371 00:26:27,560 --> 00:26:30,759 to wyzwanie - Kamil Pacholec jest jednym z 12 finalistów. 372 00:26:30,800 --> 00:26:36,379 A to drugi Polak, który powalczy w finale konkursu - Jakub Kuszlik. 373 00:26:37,280 --> 00:26:40,959 Z początku unikał kompozycji Chopina, ale gdy już zagrał... 374 00:26:41,000 --> 00:26:45,659 Cały repertuar mi się uzbierał i pomyślałem: czemu nie wziąć udziału w konkursie? 375 00:26:45,700 --> 00:26:50,079 Wydaje mi się, że bardzo bawił mnie fakt, 376 00:26:50,340 --> 00:26:54,279 że czujesz to, że możesz kontrolować wszystko. 377 00:26:54,320 --> 00:26:57,679 Naciskasz klawisz i pojawia się dźwięk. 378 00:27:01,020 --> 00:27:04,779 I te dźwięki zachwyciły jurorów 18. Konkursu Chopinowskiego. 379 00:27:04,820 --> 00:27:09,859 Mamy aż 12 finalistów, to jest rozszerzenie grona, bo planowaliśmy 10. 380 00:27:09,900 --> 00:27:13,879 Cieszymy się, bo będzie więcej wspaniałych wykonań koncertu Chopina. 381 00:27:13,920 --> 00:27:17,739 Jutro od 18.00 finaliści z towarzyszeniem orkiestry Filharmonii Narodowej 382 00:27:17,780 --> 00:27:21,179 zagrają wybrany przez siebie koncert Chopina: e -moll lub f-moll. 383 00:27:21,220 --> 00:27:23,419 Transmisja finałów na antenie TVP Kultura. 384 00:27:23,460 --> 00:27:25,859 A to już wykonanie poza konkursem. 385 00:27:34,460 --> 00:27:37,839 Walca des-dur zagrał wiceminister spraw zagranicznych. 386 00:27:37,880 --> 00:27:42,679 Szymon Szynkowski vel Sęk przypomniał także związki muzyki Chopina z dyplomacją. 387 00:27:42,720 --> 00:27:46,819 Czego przykładem jest skomponowana w Paryżu etiuda Rewolucyjna, 388 00:27:51,420 --> 00:27:54,939 Fryderyk Chopin, urodzony w Żelazowej Woli, był polskim patriotą. 389 00:27:54,980 --> 00:27:58,459 To w Bazylice Św. Krzyża w Warszawie znajduje się jego serce. 390 00:27:58,500 --> 00:28:02,599 I to właśnie tu o 21.00 w rocznicę jego śmierci zabrzmi koncert oratoryjny. 391 00:28:02,640 --> 00:28:04,619 Chopin zmarł 172 lata temu. 392 00:28:05,280 --> 00:28:08,199 Od kilkudziesięciu lat przeżywa niebywały renesans 393 00:28:08,240 --> 00:28:11,819 na Dalekim Wschodzie, w Japonii, Chinach, Korei Południowej. 394 00:28:11,860 --> 00:28:15,439 Możemy mówić tutaj o naszym największym skarbie kulturowym. 395 00:28:15,480 --> 00:28:19,579 Jego utwory promują naszą kulturę wszędzie tam, gdzie sięga się po jego nuty. 396 00:28:19,620 --> 00:28:24,559 Albo fortepian - tak jak na schodach Dworca Centralnego w Warszawie. 397 00:28:25,240 --> 00:28:28,379 Jako melomani, jako muzycy, ale też i teoretycy 398 00:28:28,420 --> 00:28:33,339 do końca nie poznaliśmy sekretu fenomenu Fryderyka Chopina. 399 00:28:39,620 --> 00:30:59,939