1
00:00:27,720 --> 00:00:30,719
Polityczny mebel
- prezydent pozbył się z pałacu
okrągłego stołu.

2
00:00:30,920 --> 00:00:36,079
Zapach kryptowaluty - premier
o dwuznacznym zaangażowaniu prawicy
w ochronę kryptowalut.

3
00:00:36,120 --> 00:00:39,959
Rosyjskie aktywa
- główny przedmiot sporu
na unijnym szczycie.

4
00:00:54,320 --> 00:00:59,479
Karol Nawrocki demontuje
i wyprowadza okrągły stół
z Pałacu Prezydenckiego.

5
00:00:59,520 --> 00:01:03,919
Jako historyk z pewnością wie,
kto przy nim siedział,
o czym rozmawiał,

6
00:01:03,960 --> 00:01:08,119
ale dla prezydenta to nie symbol
transformacji ustrojowej,

7
00:01:08,160 --> 00:01:10,999
a po prostu mebel,
którego miejsce jest w muzeum.

8
00:01:11,040 --> 00:01:15,279
Polskę stać na więcej
niż idealizowanie okrągłego stołu,
mówi prezydent

9
00:01:15,320 --> 00:01:17,799
i ogłasza koniec postkomunizmu.

10
00:01:17,840 --> 00:01:20,799
Po 8 latach rządów PiS-u
- jakby trochę późno.

11
00:01:22,280 --> 00:01:25,399
To był starannie wyreżyserowany show.

12
00:01:25,440 --> 00:01:29,919
Oto prezydent, który na tle
demontowanego okrągłego stołu
ogłasza...

13
00:01:29,960 --> 00:01:34,399
Dziś, szanowni państwo,
skończył się w Polsce postkomunizm.

14
00:01:34,560 --> 00:01:37,119
Niech żyje wolna Polska.

15
00:01:37,160 --> 00:01:41,919
I symbolem tego ma być to,
że Karol Nawrocki okrągły stół
z Pałacu Prezydenckiego wynosi.

16
00:01:41,960 --> 00:01:46,399
W najważniejszym gmachu
w Rzeczpospolitej,
w Pałacu Prezydenckim,

17
00:01:46,440 --> 00:01:50,279
okrągły stół
nie powinien być symbolem,

18
00:01:50,320 --> 00:01:53,799
który będzie opowiadał
o naszej przyszłości.

19
00:01:53,840 --> 00:01:58,759
To żenujące - zgodnie oceniają ci,
którzy uczestniczyli
w negocjacjach okrągłego stołu.

20
00:01:58,800 --> 00:02:02,839
Janusz Onyszkiewicz,
były rzecznik prasowy
strony opozycyjnej,

21
00:02:02,880 --> 00:02:04,919
czyli Solidarności.

22
00:02:06,520 --> 00:02:09,239
Marcin Święcki był
po przeciwnie stronie - rządowej.

23
00:02:09,280 --> 00:02:11,519
Dziś obaj są zgodni.

24
00:02:11,560 --> 00:02:15,439
Wielka szkoda, że ten okrągły stół
już nie będzie dłużej w pałacu,

25
00:02:15,640 --> 00:02:21,759
bo moim zdaniem powinien być tam,
gdzie działa się wokół tego stołu
historia przez duże H.

26
00:02:22,360 --> 00:02:26,239
Historia nie tylko Polski, Europy,
a może i świata.

27
00:02:26,960 --> 00:02:31,759
Polska była pierwszym krajem
na świecie, który wyszedł z komunizmu
drogą pokojową

28
00:02:31,800 --> 00:02:34,479
właśnie przez porozumienia
okrągłego stołu.

29
00:02:34,520 --> 00:02:37,439
Powinniśmy być z tego dumni.

30
00:02:37,480 --> 00:02:41,199
Inne kraje poszły za naszym przykładem
i taka degradacja jest
żałosnym aktem pana prezydenta.

31
00:02:41,240 --> 00:02:45,799
Okrągły stół był dla Polski
momentem przełomowym,

32
00:02:45,840 --> 00:02:48,799
w którym Polacy
po dekadach zniewolenia

33
00:02:48,840 --> 00:02:51,479
wybrali drogę dialogu
zamiast przemocy.

34
00:02:51,520 --> 00:02:55,719
Przy jednym stole,
ale naprzeciw siebie usiedli ludzie
aparatu ówczesnej władzy

35
00:02:55,760 --> 00:02:58,399
i ludzie Solidarności.

36
00:02:58,440 --> 00:03:01,679
Nasze spotkanie jest
momentem szczególnym,

37
00:03:01,720 --> 00:03:03,239
od którego zależy wiele.

38
00:03:03,280 --> 00:03:07,879
Po jednej stronie stołu
między innymi Czesław Kiszczak,
Aleksander Kwaśniewski, Leszek Miller.

39
00:03:07,920 --> 00:03:11,119
Po drugiej Lech Wałęsa,
Tadeusz Mazowiecki czy Lech Kaczyński.

40
00:03:11,160 --> 00:03:14,839
I to właśnie o nich,
ludziach Solidarności,
prezydent mówi dziś tak.

41
00:03:14,880 --> 00:03:19,479
Pojawił się syndrom sztokholmski,
w którym wybaczono wszystkie zbrodnie
systemu komunistycznego

42
00:03:19,520 --> 00:03:22,919
i nadal wspierano tych
w wymiarze symbolicznym,
partyjnym, politycznym,

43
00:03:22,960 --> 00:03:27,119
którzy mordowali Polaków.

44
00:03:31,760 --> 00:03:36,519
Panie prezydencie Nawrocki,
to pan w tej chwili komunę opowiada.

45
00:03:36,560 --> 00:03:39,919
Prawdziwy bohater walki z komunizmem,
który twierdzi,

46
00:03:39,960 --> 00:03:42,759
że prezydent próbuje zakłamać historię

47
00:03:42,800 --> 00:03:45,999
i wykorzystuje do tego symbol
bezkrwawej rewolucji ustrojowej
w Polsce.

48
00:03:46,280 --> 00:03:51,039
Myślę, że prawie 100%
po naszej stronie siedzieli ludzie,

49
00:03:51,080 --> 00:03:53,639
którzy siedzieli w więzieniach,
internacie.

50
00:03:53,680 --> 00:03:56,159
Niesłychanie zasłużeni dla Polski.

51
00:03:56,200 --> 00:04:00,119
I Ich się właśnie wrzuca, przerzuca,
gdzie się chce.

52
00:04:00,160 --> 00:04:02,479
Okrągły stół to nie jest mebel z Ikei.

53
00:04:02,520 --> 00:04:07,239
Okrągły stół jest już
w rękach Ministerstwa Kultury.

54
00:04:07,280 --> 00:04:09,959
Od dzisiaj okrągły stół będzie
eksponatem w Muzeum Historii Polski.

55
00:04:10,000 --> 00:04:13,519
Będzie miejscem porozumienia
i dialogu.

56
00:04:14,080 --> 00:04:17,879
Ja okrągłego stołu się nie wstydzę.

57
00:04:17,920 --> 00:04:21,519
Mówi marszałek Sejmu
i składa taką propozycję.

58
00:04:30,800 --> 00:04:35,519
Przejmiemy ten symbol jedności,
porozumienia do Sejmu.

59
00:04:35,720 --> 00:04:39,279
Bo dziś - jak twierdzi marszałek -
okrągły stół znów może być potrzebny.

60
00:04:39,320 --> 00:04:42,359
Szczególnie gdy prezydent
i jego ludzie wybierają
nie siłę argumentów,

61
00:04:42,400 --> 00:04:45,279
ale argument siły.

62
00:04:45,320 --> 00:04:47,959
To wczoraj prezydencki minister
o premierze.

63
00:04:48,000 --> 00:04:50,479
Na czyim łańcuchu
był kilka, kilkanaście lat temu?

64
00:04:50,640 --> 00:04:54,119
Ten obraz to symbol tego,
co nas czeka - słyszymy.

65
00:04:54,160 --> 00:04:58,639
On z tą dobrą tradycją rozmawiania
zamiast strzelania do siebie,

66
00:04:58,680 --> 00:05:02,999
czy to słowami tak jak teraz,
czy to karabinami jak kiedyś,

67
00:05:03,040 --> 00:05:05,599
że on z tym kończy.

68
00:05:05,640 --> 00:05:07,799
Nie wiem,
czy to jest dobre dla Polski.

69
00:05:07,840 --> 00:05:10,479
Raczej nie. Na pewno nie.

70
00:05:10,520 --> 00:05:13,239
Czy to prawda,
że ktoś zdemontował okrągły stół?

71
00:05:13,280 --> 00:05:16,559
Premier o decyzji prezydenta
dowiedział się
podczas wizyty w Brukseli.

72
00:05:16,600 --> 00:05:21,159
Donald Tusk przypomniał,
że jako działacz Solidarności był
przeciwnikiem obrad okrągłego stołu.

73
00:05:21,200 --> 00:05:28,319
Bo byłem młody, radykalny
i chciałem szybciej zakończyć
ten etap pośredni

74
00:05:28,360 --> 00:05:31,799
między komunizmem a wolną Polską.

75
00:05:31,840 --> 00:05:36,079
A bracia Kaczyńscy byli
współautorami okrągłego stołu.

76
00:05:36,120 --> 00:05:39,159
Ale dzisiaj pan Nawrocki
ten stół okrągły demontuje.

77
00:05:39,200 --> 00:05:42,559
Jarosław Kaczyński do sprawy
na razie się nie odniósł.

78
00:05:45,560 --> 00:05:49,999
Ustawa jest przeregulowana,
idzie w poprzek cyfrowym trendom
w gospodarce, więc weto.

79
00:05:50,040 --> 00:05:55,279
Tak prezydent argumentował
swoją decyzję
wobec ustawy o kryptowalutach.

80
00:05:55,320 --> 00:05:59,359
Ale rząd nie odpuszcza i
mówi sprawdzam, szukając większości
dla odrzucenia weta.

81
00:05:59,400 --> 00:06:03,439
Opozycja mówi o arogancji władzy,
która wraca do projektu
bez zmiany nawet przecinka,

82
00:06:03,480 --> 00:06:07,439
a władza o rosyjskich interesach
wspieranych przez opozycję.

83
00:06:07,480 --> 00:06:10,479
Głosowanie jeszcze dziś.

84
00:06:12,480 --> 00:06:16,079
Coraz bardziej dwuznaczne,
podejrzane, śmierdzące.

85
00:06:16,120 --> 00:06:19,959
Tak premier mówi

86
00:06:20,000 --> 00:06:23,199
o "zaangażowaniu polityków prawicy
w ochronę obecnej sytuacji
na rynku kryptowalut".

87
00:06:23,240 --> 00:06:26,279
Ci, którzy stoją
na straży dziwnych interesów,

88
00:06:26,320 --> 00:06:28,919
w tym przede wszystkim
rosyjskich interesów,

89
00:06:28,960 --> 00:06:32,839
jeśli chodzi o kwestie kryptowalut,
oni sobie wystawiają
dramatycznie złe świadectwo.

90
00:06:32,880 --> 00:06:36,879
W Sejmie
już drugie podejście do ustawy,

91
00:06:36,920 --> 00:06:39,759
która ma dostosować przepisy
do prawa unijnego.

92
00:06:39,800 --> 00:06:42,039
Przede wszystkim bezpieczeństwo.

93
00:06:42,080 --> 00:06:44,239
Robicie z 3 milionów Polaków ruskich.

94
00:06:44,280 --> 00:06:46,679
Pierwszą ustawę prezydent zawetował.

95
00:06:46,720 --> 00:06:49,119
I nic nie wskazuje na zmianę.

96
00:06:49,160 --> 00:06:52,279
Pan prezydent nie będzie zmieniał
swojego zdania w sytuacji,

97
00:06:52,320 --> 00:06:55,119
w której wszystkie przepisy
będą zupełnie identyczne.

98
00:06:55,160 --> 00:06:58,479
Te zdaniem prezydenta
były zbyt restrykcyjne
i niekonkurencyjne

99
00:06:58,520 --> 00:07:00,439
dla polskiego rynku kryptowalut.

100
00:07:00,480 --> 00:07:03,679
Jest to ustawa wypychająca z Polski
w całości rynek kryptowalutowy.

101
00:07:03,720 --> 00:07:05,879
Rząd z kolei mówi
o koniecznym nadzorze KNF.

102
00:07:05,920 --> 00:07:08,479
I przekonuje,
że stawką jest bezpieczeństwo.

103
00:07:08,520 --> 00:07:10,399
Nie tylko polskich portfeli.

104
00:07:10,440 --> 00:07:13,079
Kryptowaluty są wykorzystywane
do przestępstw,

105
00:07:13,120 --> 00:07:15,159
między innymi
przez terrorystów rosyjskich.

106
00:07:15,200 --> 00:07:19,439
O infiltrowaniu rynku kryptowalut
przez podmioty z Rosji i Białorusi

107
00:07:19,480 --> 00:07:22,319
premier mówił w Sejmie
2 tygodnie temu.

108
00:07:22,360 --> 00:07:26,359
Gdy głosowane było prezydenckie weto
oraz w tajnej części posiedzenia.

109
00:07:26,400 --> 00:07:28,679
Argumentacja ludzi prezydenta
była jasna.

110
00:07:28,720 --> 00:07:32,359
Prezydent, gdyby wiedział,
to może by się zachował inaczej.

111
00:07:32,400 --> 00:07:35,839
Więc teraz już wie.

112
00:07:35,880 --> 00:07:39,319
Jeżeli zawetuje, mając wiedzę,
to już będziemy mieli więcej pytań
do pana prezydenta w tej sprawie.

113
00:07:39,360 --> 00:07:43,199
W kryptowaluty lokuje swój majątek
nawet 30% inwestorów.

114
00:07:43,240 --> 00:07:47,719
Jeżeli my sami nie określimy
regulacji firm, które u nas działają,
to zrobią to za nas inne kraje.

115
00:07:47,760 --> 00:07:51,479
Po to, żeby chronić konsumenta
oraz chronić stabilność
systemu finansowego.

116
00:07:51,520 --> 00:07:54,759
Skala wyłudzeń
to ponad 5 tysięcy spraw
w prokuraturze

117
00:07:54,800 --> 00:07:58,079
od początku ubiegłego roku.

118
00:07:58,120 --> 00:08:01,519
To jest kilka zgłoszeń dziennie.

119
00:08:01,560 --> 00:08:05,519
Tak lubuska policja ostrzega
przed oszustwami.

120
00:08:05,560 --> 00:08:08,759
Kilka dni ofiarą fałszywej doradczyni
i aplikacji padł mężczyzna,

121
00:08:08,800 --> 00:08:12,039
który zgłosił się na komendę
w Zielonej Górze.

122
00:08:12,080 --> 00:08:15,999
Zaczął inwestować w kryptowaluty
i niestety w ciągu 2 miesięcy
stracił prawie 200 tysięcy złotych.

123
00:08:16,040 --> 00:08:18,519
Głosowanie nad projektem jeszcze dziś.

124
00:08:18,560 --> 00:08:21,439
Kluczowa będzie jednak
decyzja prezydenta.

125
00:08:21,480 --> 00:08:24,519
W ciągu czterech miesięcy
Karol Nawrocki zawetował już 17 ustaw.

126
00:08:24,560 --> 00:08:28,719
To niewiele mniej
niż Andrzej Duda w ciągu 10 lat.

127
00:08:28,760 --> 00:08:32,399
I Lech Kaczyński
w ciągu pięcioletniej kadencji.

128
00:08:32,440 --> 00:08:36,599
Trzeba coś uzgadniać z prezydentem,
a nie traktować go
jako długopis do podpisywania.

129
00:08:36,640 --> 00:08:41,079
Rządzący mówią
o prezydenckim wetomacie.

130
00:08:41,120 --> 00:08:43,479
Polacy mogą wtedy
jasno i wyraźnie zobaczyć,

131
00:08:43,520 --> 00:08:46,559
kto stoi na przeszkodzie
np. ochrony ich finansów,

132
00:08:46,600 --> 00:08:50,119
jak było w przypadku kryptowalut
czy też dbania o zwierzęta
i ich dobrostan.

133
00:08:50,160 --> 00:08:52,599
Mowa o zawetowanej przez prezydenta
ustawie łańcuchowej.

134
00:08:52,640 --> 00:08:55,959
Głosowanie poprzedziła ostra wymiana.

135
00:08:56,000 --> 00:09:01,239
Mówił pan też, panie marszałku,
będzie wet za wet, weto za weto.

136
00:09:01,280 --> 00:09:03,679
To jest propozycja współpracy?

137
00:09:03,720 --> 00:09:06,839
Niech każdy będzie gospodarzem
w swoim pałacu.

138
00:09:06,880 --> 00:09:10,439
Pan prezydent ma długopis
w swoim pałacu,

139
00:09:10,480 --> 00:09:15,519
a marszałek ma długopis w Sejmie.

140
00:09:15,560 --> 00:09:20,239
Prezydenckiego podpisu nie ma
pod żadną ambasadorską nominacją
od 134 dni - wylicza szef MSZ.

141
00:09:20,280 --> 00:09:22,559
A premier mówi o nadużywaniu władzy.

142
00:09:22,600 --> 00:09:26,519
Takie działania prezydenta
jak uporczywe bez uzasadnienia weta
czy odmowa nominacji,

143
00:09:26,560 --> 00:09:30,559
one są antykonstytucyjne.

144
00:09:30,600 --> 00:09:34,279
Na ocieplenie
w relacjach rząd - prezydent
się nie zanosi.

145
00:09:35,960 --> 00:09:39,119
Oglądają państwo 19:30,
oto co jeszcze przed nami.

146
00:09:39,160 --> 00:09:44,119
Kolejny dzień dla uczniów
jeleniogórskiej podstawówki.

147
00:09:44,160 --> 00:09:48,879
Żałoba, płacz, niedowierzanie.

148
00:09:48,920 --> 00:09:52,319
Dzieci nie zapomną,
dzieci zostają z tą traumą.

149
00:09:52,360 --> 00:09:54,399
Jak zapobiegać przemocy rówieśniczej?

150
00:09:54,440 --> 00:09:57,679
Ważne jest, żeby dziecko wiedziało,
że jest pewna sprawczość,
że rodzic coś z tym zrobi.

151
00:09:57,720 --> 00:10:02,279
Proponuję, żeby tych dzieci słuchać
i być blisko, być dostępnym.

152
00:10:02,320 --> 00:10:06,999
To nie jest sąd - tak o polskim
Trybunale Konstytucyjnym

153
00:10:07,040 --> 00:10:11,239
wyrokuje Trybunał Sprawiedliwości UE i
wskazuje na przyczyny:

154
00:10:11,280 --> 00:10:15,639
panią prezes i trzech członków
wybrano nieprawidłowo.

155
00:10:15,680 --> 00:10:18,279
Polska tożsamość konstytucyjna
jest ważna,

156
00:10:18,320 --> 00:10:19,839
ale nie może stać w sprzeczności
z zasadami,

157
00:10:20,040 --> 00:10:23,159
na których ufundowano Wspólnotę,
a prawo do niezależnego sądu
to jedna z nich

158
00:10:23,200 --> 00:10:25,799
- czytamy w uzasadnieniu.

159
00:10:25,840 --> 00:10:28,079
Czy w polskiej debacie to coś zmienia?

160
00:10:28,120 --> 00:10:31,079
Trybunał Konstytucyjny
nie jest niezawisłym sądem
i naruszył unijne prawo

161
00:10:31,120 --> 00:10:34,759
- stwierdził
Trybunał Sprawiedliwości UE.

162
00:10:34,800 --> 00:10:37,959
Spodziewałem się takiego orzeczenia,
mówię o tym bez satysfakcji,

163
00:10:38,000 --> 00:10:40,519
bo to jest zawsze bardzo źle
dla Polski.

164
00:10:40,560 --> 00:10:44,039
TSUE uwzględnił skargę
Komisji Europejskiej z 2023 roku.

165
00:10:44,080 --> 00:10:47,959
Chodzi między innymi o dwa orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego
- wówczas Julii Przyłębskiej.

166
00:10:48,000 --> 00:10:52,839
TK uznał za niekonstytucyjne
działania i wyroki TSUE,

167
00:10:52,880 --> 00:10:57,079
który wskazywał nieprawidłowości
w polskim wymiarze sprawiedliwości.

168
00:10:57,120 --> 00:11:00,599
Polska uchybiła zobowiązaniom
wynikającym z prawa Unii,

169
00:11:00,640 --> 00:11:05,079
w szczególności zasadzie pierwszeństwa
tego prawa wobec prawa krajowego.

170
00:11:05,120 --> 00:11:09,519
Wyroki trybunału Przyłębskiej
zapadły za rządów PiS,

171
00:11:09,560 --> 00:11:13,719
które też twierdziło,
że europejskie trybunały

172
00:11:13,760 --> 00:11:16,599
nie mogą narzucać Polsce
niektórych unijnych przepisów.

173
00:11:16,640 --> 00:11:20,239
W ogóle podważyły
idee członkostwa Polski w UE.

174
00:11:20,280 --> 00:11:22,959
Dziś politycy Prawa i Sprawiedliwości
nadal mówią o próbie ingerencji
unijnych instytucji.

175
00:11:23,000 --> 00:11:29,039
Najwyższym prawem jest
polska konstytucja,

176
00:11:29,080 --> 00:11:31,839
nie żadne orzeczenie TSUE,
nie prawo wspólnotowe.

177
00:11:31,880 --> 00:11:34,799
Trybunał pod przewodnictwem
byłego polityka PiS
Bogdana Święczkowskiego uznał,

178
00:11:34,840 --> 00:11:40,679
że wyrok TSUE nie ma wpływu
na funkcjonowanie organów państwa
i został wydany poza kompetencjami.

179
00:11:40,720 --> 00:11:44,639
Ale wyrok TSUE
nie pozostawia wątpliwości:

180
00:11:44,680 --> 00:11:46,719
"Polska nie może powoływać się
na swoją tożsamość konstytucyjną,

181
00:11:54,520 --> 00:11:57,079
Co wynika z traktatu
o UE?

182
00:11:57,120 --> 00:11:59,319
My musimy szanować te wyroki
albo powiedzieć:

183
00:11:59,360 --> 00:12:04,999
"Wychodzimy z porządku prawnego UE,
a jak wyjdziemy z porządku prawnego,
to de facto wychodzimy z Unii.

184
00:12:05,040 --> 00:12:08,159
Na to nie ma mojej zgody
ani zgody Polaków".

185
00:12:08,200 --> 00:12:11,719
TSUE przypomniał też
o nieprawidłowościach

186
00:12:11,760 --> 00:12:15,159
przy powołaniu
trzech sędziów dublerów
i byłej prezes Julii Przyłębskiej.

187
00:12:15,200 --> 00:12:20,559
Cała procedura powołania
Julii Przyłębskiej też kwestionuje
jej przewodnictwo w Trybunale.

188
00:12:20,600 --> 00:12:25,519
TK, jaki jest w tej chwili,
nie jest sądem w rozumieniu
prawa europejskiego.

189
00:12:25,560 --> 00:12:30,679
To może mieć wpływ na orzeczenia
wydane przez TK
z udziałem sędziów dublerów

190
00:12:30,720 --> 00:12:34,159
i ich następców
oraz Julii Przyłębskiej.

191
00:12:34,200 --> 00:12:36,679
Najprawdopodobniej przyjdzie nam
stwierdzić,

192
00:12:36,720 --> 00:12:39,799
że tych orzeczeń po prostu nie ma,
więc to jest rewolucyjne orzeczenie.

193
00:12:39,840 --> 00:12:41,839
Polska ma TK?

194
00:12:41,880 --> 00:12:45,919
Ma instytucję,
która jest zapisana w konstytucji.

195
00:12:45,960 --> 00:12:49,719
Jak dodaje sędzia Piotr Gąciarek,
by naprawić trybunał

196
00:12:49,760 --> 00:12:53,679
oprócz ustawy potrzebne jest
obsadzenie wakatów w TK przez Sejm.

197
00:12:53,720 --> 00:12:56,919
Tych jest obecnie pięć,
a do końca roku
przybędzie jeszcze jeden.

198
00:12:56,960 --> 00:13:00,079
Do niedawna koalicja rządząca
nie zgłaszała kandydatów,

199
00:13:00,120 --> 00:13:01,679
ale to ma się zmienić.

200
00:13:01,720 --> 00:13:05,239
Wydaje się, że od tego momentu
będziemy mogli starać się naprawiać TK

201
00:13:05,280 --> 00:13:07,999
poprzez uzupełnianie
systematyczne składu.

202
00:13:08,040 --> 00:13:10,519
Sędziowie nie mają wątpliwości,
kogo powinni wybrać posłowie.

203
00:13:10,560 --> 00:13:12,639
Prawdziwe autorytety, nie polityków,

204
00:13:12,680 --> 00:13:16,319
ale prawdziwych znawców
prawa konstytucyjnego
o wysokiej moralności.

205
00:13:16,360 --> 00:13:20,079
Po wyroku TSUE Polska musi
podjąć działania naprawcze.

206
00:13:20,120 --> 00:13:22,919
W innym wypadku
ponownie narazimy się na kary.

207
00:13:22,960 --> 00:13:25,159
Przede wszystkim jednak
stracą obywatele.

208
00:13:25,200 --> 00:13:28,919
Polska nie będzie miała
sądu konstytucyjnego,

209
00:13:28,960 --> 00:13:32,639
pomimo że jest on zapisany
w naszej konstytucji,

210
00:13:32,680 --> 00:13:36,359
a obywatele nie będą mieli
ochrony prawnej,
którą przewiduje konstytucja.

211
00:13:36,400 --> 00:13:39,879
Minister sprawiedliwości chce,
żeby procedura uzupełniania wakatów
w Trybunale

212
00:13:39,920 --> 00:13:42,719
zaczęła się
na początku przyszłego roku.

213
00:13:43,240 --> 00:13:48,239
Unia Europejska podzielona
w sprawie użycia rosyjskich
zamrożonych aktywów

214
00:13:48,280 --> 00:13:52,959
do finansowego wsparcia
walczącej z rosyjską agresją Ukrainy.

215
00:13:53,000 --> 00:13:57,519
Miliardy euro
zdeponowane w belgijskim banku
mogłyby stanowić pożyczkę,

216
00:13:57,680 --> 00:14:02,719
ale formalnie należą
do Centralnego Banku Rosji.

217
00:14:02,760 --> 00:14:06,519
A Rosja ostrzega
o najostrzejszej reakcji.

218
00:14:06,560 --> 00:14:10,439
Premier Tusk mówi:
albo pomożemy Ukrainie przetrwać,
albo sami będziemy zagrożeni.

219
00:14:10,480 --> 00:14:13,759
Kto jeszcze tak myśli?

220
00:14:13,800 --> 00:14:18,079
Bruksela płonie - w taki sposób
unijnym przywódcom przypominają dziś
o sobie europejscy rolnicy,

221
00:14:18,120 --> 00:14:20,879
obawiający się skutków umowy
o wolnym handlu z Mercosurem.

222
00:14:20,920 --> 00:14:24,319
Wywrzemy na nich presję.
A przynajmniej spróbujemy.

223
00:14:24,360 --> 00:14:27,959
Mamy nadzieję,
że przy takiej liczbie rolników
to coś zmieni.

224
00:14:28,000 --> 00:14:31,279
Decyzja w sprawie umowy Mercosur
być może zapadnie jutro.

225
00:14:31,320 --> 00:14:34,839
Jeszcze dziś unijny szczyt zdecyduje,
co zrobić z zamrożonymi
rosyjskimi aktywami.

226
00:14:34,880 --> 00:14:38,159
Presja na władze w Brukseli,
które sprzeciwiają się
przekazaniu ich Ukrainie,

227
00:14:38,200 --> 00:14:39,599
trwa już od tygodni.

228
00:14:39,640 --> 00:14:46,639
Ukraina walczy nie tylko za siebie,
ale też za Europę,
my oddajemy swoje życie.

229
00:14:49,520 --> 00:14:57,559
Porównywany do Orbana
belgijski premier Bart de Wever
wciąż obawia się jednak odwetu Rosji.

230
00:14:57,600 --> 00:15:03,079
Jesteśmy po właściwej stronie,
jesteśmy gotowi do poświęceń,
ale nie ma darmowych pieniędzy.

231
00:15:03,120 --> 00:15:08,879
Pieniądze Putina nie są darmowe.

232
00:15:08,920 --> 00:15:14,919
Pieniądze Putina, a konkretnie
90 z 210 mld euro zamrożonych
w Europie rosyjskich aktywów,

233
00:15:14,960 --> 00:15:19,519
Unia chce przekazać Ukrainie
w ramach pożyczki reparacyjnej,

234
00:15:19,560 --> 00:15:23,759
pokrywając 2/3
z jej finansowych potrzeb
w ciągu kolejnych 2 lat.

235
00:15:23,800 --> 00:15:28,159
Mamy teraz prosty wybór -
albo pieniądze dzisiaj,
albo krew jutro.

236
00:15:28,200 --> 00:15:31,359
Nie mówię o Ukrainie, mówię o Europie.

237
00:15:31,400 --> 00:15:36,399
Komisja Europejska
zaproponowała Belgii gwarancje

238
00:15:36,440 --> 00:15:39,239
na wypadek konieczności
zwrotu środków Rosji.

239
00:15:39,280 --> 00:15:44,279
Proporcjonalnie do dochodu narodowego
Niemcy miałyby wyłożyć ponad 50,
a Polska ponad 10 mld euro,

240
00:15:44,320 --> 00:15:46,879
ale nie wszystkie kraje
są na to gotowe.

241
00:15:46,920 --> 00:15:50,279
Kwestia pożyczek reparacyjnych
jest martwa.

242
00:15:50,320 --> 00:15:54,279
Wiktor Orban,
którego ukraiński szef dyplomacji
nazwał ostatnio

243
00:15:54,320 --> 00:15:57,919
najcenniejszym rosyjskim aktywem
w Europie, nie zgadza się też,

244
00:15:57,960 --> 00:16:01,279
by pieniądze dla Ukrainy
Unia pożyczyła na rynkach.

245
00:16:01,320 --> 00:16:06,359
Takie rozwiązanie wolą Włochy,
Bułgaria czy Malta,
bo same prowadzą interesy z Rosjanami.

246
00:16:06,400 --> 00:16:11,279
Polska tak jak większość krajów uważa,
że trzeba wykorzystać aktywa Moskwy.

247
00:16:11,320 --> 00:16:15,919
To Rosjanie bombardowali i rujnowali.

248
00:16:15,960 --> 00:16:20,239
Więc jest ten wymiar polityczny,
ale też moralny.

249
00:16:20,280 --> 00:16:23,519
Kto napadł, kto zniszczył,
kto bombardował, kto zabijał,
niech płaci.

250
00:16:23,560 --> 00:16:25,439
Przejęcie rosyjskich pieniędzy,

251
00:16:25,480 --> 00:16:28,519
o czym przypominał dziś
przywódcom w Brukseli
sam Wołodymyr Zełenski,

252
00:16:28,560 --> 00:16:30,839
pozwoli też osłabić Moskwę.

253
00:16:30,880 --> 00:16:34,199
Nie chcemy, żeby ten instrument
pozostał w rękach rosyjskich.

254
00:16:34,240 --> 00:16:37,039
Uważam, że oni uczynią wszystko,
żeby to zablokować.

255
00:16:37,080 --> 00:16:41,639
Uderzeniem w Rosję
Europa może odzyskać wpływ
na losy wojny w Ukrainie.

256
00:16:41,680 --> 00:16:45,039
Dlatego ten szczyt w Brukseli
uznaje się

257
00:16:45,080 --> 00:16:50,119
za jeden z najważniejszych
od początku rosyjskiej agresji.

258
00:16:53,560 --> 00:16:55,919
Patrioty w gotowości.

259
00:16:56,120 --> 00:16:59,879
Pierwsze dwie baterie
systemu obrony powietrznej Wisła

260
00:16:59,920 --> 00:17:04,119
osiągnęły stan
pełnych zdolności operacyjnych.

261
00:17:04,160 --> 00:17:07,639
Od teraz Wojsko Polskie
może zestrzeliwać rakiety balistyczne.

262
00:17:07,680 --> 00:17:11,119
Do 2029 roku do naszego kraju
trafi kolejnych sześć baterii.

263
00:17:12,120 --> 00:17:16,999
Łącznie Wojsko Polskie będzie
w posiadaniu 64 wyrzutni Patriot,

264
00:17:17,040 --> 00:17:22,519
które będą stacjonować w Sochaczewie,
Bytomiu, Gdyni i Skwierzynie.

265
00:17:22,560 --> 00:17:25,639
Oprócz ośmiu wyrzutni
w skład baterii oprócz radaru

266
00:17:25,680 --> 00:17:28,119
wchodzi stacja kierowania ogniem
oraz centrala łączności.

267
00:17:28,160 --> 00:17:30,719
Do baterii w przyszłości
zostaną podłączone myśliwce F-35

268
00:17:30,760 --> 00:17:32,879
i system obrony powietrznej
krótkiego zasięgu Narew.

269
00:17:32,920 --> 00:17:35,479
Mózgiem całego systemu
jest system dowodzenia IBCS.

270
00:17:35,520 --> 00:17:39,239
Polska jako pierwszy kraj
poza Stanami Zjednoczonymi
otrzymała do niego dostęp.

271
00:17:43,320 --> 00:17:45,239
W tej jeleniogórskiej szkole

272
00:17:45,280 --> 00:17:49,039
i korytarzowa,
i lekcyjna rzeczywistość
nieprędko wróci do normy.

273
00:17:49,200 --> 00:17:52,919
Śmierć 11-letniej Danusi
rodzi pytania dzieci i obowiązek
dobrej odpowiedzi dorosłych.

274
00:17:52,960 --> 00:17:57,959
Są psychologowie i pedagodzy,
bo uczniowie obrazy mają
przed oczami

275
00:17:58,000 --> 00:18:00,559
i ktoś musi je mądrze opisać.

276
00:18:00,600 --> 00:18:03,879
Przy okazji
dorośli muszą poważnie popracować
nad agresją wśród dzieci,

277
00:18:03,920 --> 00:18:06,919
bo skutki bywają
przerażająco dorosłe.

278
00:18:06,960 --> 00:18:09,919
Pogrzeb Danusi - w sobotę.

279
00:18:10,120 --> 00:18:13,719
Za tymi szkolnymi murami
kolejny trudny dzień.

280
00:18:13,760 --> 00:18:16,079
Dla uczniów, pracowników, nauczycieli.

281
00:18:16,120 --> 00:18:22,879
Zadają sobie pytania,
czy mogliśmy coś zrobić,
czy mogliśmy zapobiec tej tragedii.

282
00:18:23,080 --> 00:18:26,519
I w naturalny sposób
obwiniają się o to.

283
00:18:26,560 --> 00:18:29,559
Od tragicznego dnia,
w którym zginęła 11-letnia Danusia,

284
00:18:29,600 --> 00:18:32,479
szkoła,
do której chodziły dziewczynki,
działa w trybie kryzysowym.

285
00:18:32,520 --> 00:18:36,079
Dzieci zostały objęte
opieką specjalistów.

286
00:18:36,120 --> 00:18:38,479
Ale to dopiero początek długiej drogi.

287
00:18:38,520 --> 00:18:42,599
Ten problem nie zniknie,
dzieci nie zapomną,
dzieci zostają z tą traumą,

288
00:18:42,640 --> 00:18:46,319
a naszym zadaniem jest
taka modyfikacja działań szkolnych,

289
00:18:46,360 --> 00:18:54,199
która zaopiekuje te emocje
i pozwoli im funkcjonować w szkole,
rozwijać się i wrócić do rutyny.

290
00:18:54,400 --> 00:18:59,999
Na dyżury psychologów i psychiatrów
przychodzą uczniowie ich rodzice.

291
00:19:00,040 --> 00:19:04,479
Zmagają się i będą się zmagać latami
z tym, co się wydarzyło.

292
00:19:04,680 --> 00:19:07,639
Pracujemy nad długofalową strategią.

293
00:19:07,680 --> 00:19:11,599
W sprawie zabójstwa
11-letniej dziewczynki
zatrzymano 12-latkę.

294
00:19:11,640 --> 00:19:17,039
W przypadku dzieci,
które nie ukończyły 13. roku życia,

295
00:19:17,080 --> 00:19:20,719
sąd rodzinny może zdecydować
o objęciu ich nadzorem,
skierowaniu do placówki wychowawczej

296
00:19:20,760 --> 00:19:23,999
lub w szczególnych przypadkach
do ośrodka o charakterze leczniczym.

297
00:19:24,040 --> 00:19:29,559
Niemal 2/3 młodych osób
przynajmniej raz doświadczyło
przemocy rówieśniczej w szkole.

298
00:19:29,600 --> 00:19:34,959
Różne zaczepki, na przykład luźne,
ale czasami dręczące,

299
00:19:35,000 --> 00:19:37,279
bo dla jednej osoby
jest to coś nieważnego,

300
00:19:37,320 --> 00:19:40,399
a dla drugiej osoby to jest coś,
co może być bardzo raniące.

301
00:19:40,440 --> 00:19:44,759
Stąd akcja
Ministerstwa Edukacji Narodowej
i organizacji pozarządowych

302
00:19:44,800 --> 00:19:47,679
"Zatrzymaj przemoc rówieśniczą".

303
00:19:48,840 --> 00:19:54,719
Kiedyś była to przemoc fizyczna
i przemocy psychiczna,
które dominowały,

304
00:19:54,760 --> 00:19:59,759
dzisiaj zdecydowanie
jest to przemoc w internecie
i przemoc relacyjna,

305
00:19:59,800 --> 00:20:03,599
czyli taka związana na przykład
z wykluczeniem z grupy, ośmieszaniem.

306
00:20:03,640 --> 00:20:08,159
Szkoły poświęcają średnio 75 godzin
na działania antyprzemocowe.

307
00:20:08,200 --> 00:20:11,679
Jednak nic nie zastąpi
zwykłej rozmowy.

308
00:20:11,720 --> 00:20:15,119
O relacjach, o komunikacji, o empatii,
o tym, jak bardzo ważne jest,

309
00:20:15,160 --> 00:20:20,519
żeby akceptować i głośno mówić o tym,
że każde dziecko jest ważne.

310
00:20:20,720 --> 00:20:24,959
Pogrzeb Danusi
- w sobotę w Jeleniej Górze.

311
00:20:25,000 --> 00:20:30,959
Ludzie są smutni,
rozmawiają ze sobą na ten temat,

312
00:20:31,000 --> 00:20:33,919
nic dodać, nic ująć,
po prostu tragedia.

313
00:20:33,960 --> 00:20:38,359
Straszna tragedia,
ja sobie nie wyobrażam,
każdy jest zszokowany.

314
00:20:38,400 --> 00:20:42,039
W mieście w sobotę
będzie obowiązywała żałoba.

315
00:20:46,840 --> 00:20:50,679
Wyliczenie nie jest takie proste,
ale z grubsza można uznać,
że prąd dla gospodarstw nie zdrożeje.

316
00:20:50,720 --> 00:20:55,079
Urząd Regulacji Energetyki
zatwierdził taryfy na przyszły rok

317
00:20:55,120 --> 00:21:01,239
i choć ceny są odmrażane,
to rynek ma nie zdemolować
naszych domowych budżetów.

318
00:21:01,280 --> 00:21:05,999
Co w górę, co w dół i jakie wielkości
znajdziemy na rachunkach?

319
00:21:06,040 --> 00:21:08,799
Koniec z mrożeniem cen prądu.

320
00:21:08,840 --> 00:21:12,439
Od stycznia ceny energii lekko w dół,
ale niewiele wzrosną pozostałe opłaty,
które widzimy na rachunkach za prąd.

321
00:21:12,480 --> 00:21:20,159
Zatwierdziłem taryfy dla obrotu,
dla spółek największych w kraju
obrotowych

322
00:21:20,200 --> 00:21:26,159
z ceną na poziomie średnim 495 zł.

323
00:21:26,200 --> 00:21:30,839
Tak wygląda to w przypadku
największych dostawców prądu w Polsce.

324
00:21:30,880 --> 00:21:34,799
Niższa cena energii to jedno,
ale do rachunku za prąd
dochodzą też inne opłaty.

325
00:21:34,840 --> 00:21:38,199
Tutaj niestety podwyżka o około 7%.

326
00:21:38,240 --> 00:21:42,199
Czego zatem ostatecznie
możemy spodziewać się na fakturach
w przyszłym roku?

327
00:21:42,240 --> 00:21:46,799
Pochodne,
opłata dystrybucyjna poszła do góry
i efekt netto jest do góry,

328
00:21:46,840 --> 00:21:49,439
ale ten efekt jest nieduży
na szczęście,

329
00:21:49,480 --> 00:21:52,439
tak że nie będzie
aż tak mocno odczuwalny mimo wszystko.

330
00:21:52,480 --> 00:21:55,839
Średnia cena
dla przeciętnego gospodarstwa domowego
ma wzrosnąć o około 3%.

331
00:21:55,880 --> 00:22:00,039
Czyli na poziomie inflacji.
Choć tu ekonomiści są ostrożni.

332
00:22:00,080 --> 00:22:04,039
Średnia to średnia,
w różnym stopniu dotyczy
gospodarstw domowych, firm,

333
00:22:04,080 --> 00:22:06,839
w związku z tym ja bym się
do jednej wartości nie przykładał,

334
00:22:06,880 --> 00:22:13,279
zwłaszcza zanim te podwyżki
wejdą w życie.

335
00:22:13,320 --> 00:22:16,879
Minister energii zapewnia,
że nie będzie
żadnych radykalnych podwyżek,

336
00:22:16,920 --> 00:22:19,359
a dodatkowe koszty
mogą zostać obniżone.

337
00:22:19,400 --> 00:22:22,799
Powołaliśmy zespół
do spraw kształtowania
taryf dystrybucyjnych

338
00:22:22,840 --> 00:22:26,199
i będzie bilateralnie
pracował też zespół nad tym,
by zachęcać do taryf dynamicznych,

339
00:22:26,240 --> 00:22:28,919
wskazywać, gdzie to jest możliwe,
by było taniej.

340
00:22:28,960 --> 00:22:32,399
Dynamicznych, czyli takich,
w których cena zmienia się
w ciągu dnia.

341
00:22:32,440 --> 00:22:36,039
Dziś zdecydowana większość odbiorców
korzysta z taryfy G-11 ze stałą ceną.

342
00:22:36,080 --> 00:22:39,039
W Tauronie to aż 90% klientów.

343
00:22:39,080 --> 00:22:41,359
Ale być może idzie nowy trend.

344
00:22:41,400 --> 00:22:44,479
Od lipca
25 tysięcy gospodarstw domowych
skorzystało z taryfy,

345
00:22:44,520 --> 00:22:47,759
w której prąd
poza godzinami szczytu jest tańszy.

346
00:22:47,800 --> 00:22:50,719
Korzystając
za pomocą urządzeń energochłonnych,

347
00:22:50,760 --> 00:22:53,479
z energii elektrycznej
w tych godzinach,

348
00:22:53,520 --> 00:22:56,919
jest w stanie osiągnąć
na przykład 20% mniejsze koszty

349
00:22:56,960 --> 00:23:00,199
w stosunku do tych stawek
obecnie obowiązujących.

350
00:23:00,240 --> 00:23:04,799
Ale przekonanie klientów
może nie być łatwe,

351
00:23:04,840 --> 00:23:08,759
bo nie do końca czytelne
formy rachunków za prąd
i skomplikowane umowy

352
00:23:08,800 --> 00:23:11,079
nauczyły Polaków ostrożności.

353
00:23:11,120 --> 00:23:13,799
Nie będę zmieniał, bo zmiany taryf
to później mogą być niespodzianki.

354
00:23:13,840 --> 00:23:18,919
Ja wiem mniej więcej, co jest grane,
a w tych umowach to wolę się za dużo
już później nie wczytywać,

355
00:23:18,960 --> 00:23:20,799
triki mogą być.

356
00:23:20,840 --> 00:23:25,159
Czy zatem niewielkie podwyżki
rachunków za prąd wpłyną
na zachowania konsumentów,

357
00:23:25,200 --> 00:23:29,239
okaże się w przyszłym roku.

358
00:23:30,800 --> 00:23:34,079
Białoruski reżim uwalnia więźniów,
Ameryka łagodzi sankcje.

359
00:23:34,120 --> 00:23:38,519
W umowie nazwiska
123 więźniów politycznych

360
00:23:38,560 --> 00:23:41,679
i zgoda na handel nawozami potasowymi
z trzema białoruskimi spółkami.

361
00:23:41,720 --> 00:23:45,399
Dla Białorusi oznacza to
odzyskanie części bardzo ważnego
amerykańskiego rynku,

362
00:23:45,440 --> 00:23:48,919
dla białoruskiej opozycji
wolność dla liderów,

363
00:23:48,960 --> 00:23:53,119
a obserwatorzy pytają,
czy to polityczny gest,
czy handel ludźmi.

364
00:23:53,880 --> 00:23:56,639
Nadszedł ten dzień.

365
00:23:58,560 --> 00:24:00,279
Twarz białoruskiej opozycji.

366
00:24:00,320 --> 00:24:04,079
Symbol pokojowych protestów
przeciwko wyborczym fałszerstwom
sprzed pięciu lat.

367
00:24:04,120 --> 00:24:07,319
Maria Kalesnikawa wreszcie
w objęciach ukochanej siostry.

368
00:24:07,360 --> 00:24:09,599
Jesteś w domu.

369
00:24:10,160 --> 00:24:11,359
Prawie.

370
00:24:11,400 --> 00:24:14,079
Historia zapamięta ją
jako bohaterkę.

371
00:24:14,120 --> 00:24:16,599
W proteście
przed przymusową deportacją

372
00:24:16,640 --> 00:24:20,119
podarła swój paszport
i wyrzuciła z samochodu,
którym wieźli ją funkcjonariusze KGB.

373
00:24:20,160 --> 00:24:24,239
Za kratami miała spędzić 11 lat.

374
00:24:24,440 --> 00:24:26,039
Wiedziałam, że ten dzień nadejdzie,
że będziemy znowu rodziną.

375
00:24:29,440 --> 00:24:33,439
Każdy z niedawno uwolnionych
mógł zdecydować, dokąd pojedzie.

376
00:24:33,480 --> 00:24:36,039
Niektórzy z Warszawy ruszą dalej.

377
00:24:36,080 --> 00:24:39,079
Przez długi czas byliśmy w niewoli
u kosmitów.

378
00:24:39,120 --> 00:24:41,679
Jak mamy zrozumieć to,
co teraz się dzieje.

379
00:24:41,720 --> 00:24:42,959
Jak pan się czuje?

380
00:24:43,000 --> 00:24:47,999
Wciąż mam w sobie tyle siły,
by podejść do pięknej kobiety
i pocałować jej dłoń.

381
00:24:48,040 --> 00:24:49,599
Uśmiech przez łzy.

382
00:24:49,640 --> 00:24:53,319
Jak przyznaje Aleś Bialacki,
uwolniony zaledwie kilka dni temu,

383
00:24:53,360 --> 00:24:56,479
warunki przetrzymywania
więźniów politycznych na Białorusi

384
00:24:56,520 --> 00:24:59,199
stały się jeszcze bardziej
sadystyczne.

385
00:24:59,240 --> 00:25:04,319
Presja psychologiczna bez końca,
nękają cię, stosują ciągle kary,
grożą izolatką.

386
00:25:04,360 --> 00:25:06,119
Raz tam trafiłem.

387
00:25:06,160 --> 00:25:08,239
Jesteś sam.
Temperatura 10 stopni.

388
00:25:08,280 --> 00:25:10,319
Nie możesz spać, bo zamarzniesz.

389
00:25:10,360 --> 00:25:13,439
Po 20 minutach budzisz się,
żeby się poruszyć, ogrzać ciało.

390
00:25:13,480 --> 00:25:15,439
Zasypiasz na chwilę.
I tak przez całą noc.

391
00:25:15,480 --> 00:25:18,039
Rano nie wiesz,
czy to już dzień, czy nadal noc.

392
00:25:18,080 --> 00:25:20,639
Kaciaryna Jeruszalimska,
która nagrywała dziś wywiad

393
00:25:20,680 --> 00:25:23,679
z laureatem Pokojowej Nagrody Nobla
w Wilnie,

394
00:25:23,720 --> 00:25:27,279
mówi o czymś,
co ją zaskoczyło najbardziej,
o jego wewnętrznej sile.

395
00:25:27,320 --> 00:25:29,199
Więzienie go nie złamało.

396
00:25:29,240 --> 00:25:31,999
Co więcej, wciąż wierzy
w lepszą przyszłość Białorusi,

397
00:25:32,040 --> 00:25:33,639
to, że zmiany nadejdą.

398
00:25:33,680 --> 00:25:35,439
Wierzy, że wróci do domu.

399
00:25:35,480 --> 00:25:37,439
Choć dziś priorytetem jest zdrowie.

400
00:25:37,480 --> 00:25:39,959
Tak jak u innych bohaterów
tej historii,

401
00:25:40,000 --> 00:25:42,759
tych, którzy właśnie
wyszli na wolność.

402
00:25:42,800 --> 00:25:44,279
Wzruszający dzień.

403
00:25:44,320 --> 00:25:46,319
Wolność to zawsze jest dobrze.

404
00:25:46,360 --> 00:25:49,159
Przeżywamy za wszystkich,
kto nadal jest w więzieniu.

405
00:25:49,200 --> 00:25:52,119
1150 osób co najmniej
jest w więzieniach reżimu Łukaszenki.

406
00:25:52,160 --> 00:25:53,759
Wśród nich Andrzej Poczobut.

407
00:25:53,800 --> 00:25:56,399
Na którego wciąż czekamy.

408
00:25:57,000 --> 00:26:00,199
Choć sam wielokrotnie powtarzał:
"nie napiszę prośby o ułaskawienie".

409
00:26:00,240 --> 00:26:02,959
Za pomocą służb,
za pomocą milicjantów,
inwigilacji totalnej,

410
00:26:03,000 --> 00:26:05,119
zastraszenia totalnego
na każdym poziomie.

411
00:26:05,160 --> 00:26:06,919
Niestety nie przewiduje zmian.

412
00:26:06,960 --> 00:26:10,119
Na razie trwa polityczny ping-pong:
wolność w zamian za brak sankcji.

413
00:26:10,160 --> 00:26:12,679
Jednocześnie Aleś Bialacki zapowiada,
że wróci do walki.

414
00:26:12,720 --> 00:26:15,399
Będzie mówił o tym, co od 3 dekad
dzieje się na Białorusi.

415
00:26:15,440 --> 00:26:17,759
Będzie walczył o tych, którzy zostali.

416
00:26:17,800 --> 00:26:21,919
Być może wkrótce
takich kadrów będzie więcej.

417
00:26:30,120 --> 00:26:34,119
W zootechnicznym banale dają wełnę,
skórę, mleko, mięso.

418
00:26:34,160 --> 00:26:38,719
Ale jest już inny plan,
bo owce mogą mieć do spełnienia

419
00:26:38,760 --> 00:26:42,119
w naszym życiu
dużo ważniejsze zadanie.

420
00:26:42,160 --> 00:26:45,119
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
uruchamia specjalny projekt,

421
00:26:45,160 --> 00:26:48,119
zlokalizowany nad rzeką Wełną
w Kowanówku,

422
00:26:48,160 --> 00:26:50,119
tam swój dom znajdzie stado owiec.

423
00:26:50,160 --> 00:26:53,439
Będą tam bytować
bez smutnych perspektyw
na poziomie rzeźni,

424
00:26:53,480 --> 00:26:57,599
za to z nadzieją ludzi
na nowe zastosowanie ekopsychiatrii.

425
00:26:57,640 --> 00:27:00,119
I tak zaczyna się leczenie.

426
00:27:00,280 --> 00:27:07,919
Można zbaranieć,
bo to pierwsze w Polsce,
a może i na świecie,

427
00:27:07,960 --> 00:27:12,279
owce terapeutyczne.

428
00:27:12,320 --> 00:27:16,959
Uśmiechnięte zwierzęta,
patrzymy na nie
i mamy strzał dopaminy.

429
00:27:17,000 --> 00:27:20,639
Zamieszkały w Kowanówku nad Wełną,
ale im włos z głowy nie spadnie.

430
00:27:20,680 --> 00:27:23,679
Mają leczyć samą obecnością
i to na odległość.

431
00:27:23,720 --> 00:27:28,239
Promujemy terapię z dystansu,
żeby można obserwować
ich naturalne środowisko,

432
00:27:28,280 --> 00:27:30,159
można się wpatrywać na nie godzinami.

433
00:27:30,200 --> 00:27:33,959
To wspólny projekt
Uniwersytetu Przyrodniczego
i Fundacji One Health Polska.

434
00:27:34,000 --> 00:27:36,519
Polskie wrzosówki
mają niwelować stres.

435
00:27:36,560 --> 00:27:38,999
Kiedy się spieszymy, pędzimy,
odhaczamy zadania,

436
00:27:39,040 --> 00:27:42,799
nie mamy czasu, żeby się zatrzymać
i coś przeżyć.

437
00:27:42,840 --> 00:27:46,319
Zwierzęta będzie można też obserwować
przez szybę owczarni,

438
00:27:46,360 --> 00:27:49,239
to ma sprawić, że patrzący
staranie się łagodny jak baranek.

439
00:27:49,280 --> 00:27:54,399
Spacer na łonie natury
może redukować stres i dotleniać mózg,

440
00:27:54,440 --> 00:27:59,239
a w takim towarzystwie
dostarcza też dawki endorfin.

441
00:27:59,280 --> 00:28:03,519
Tu dotyk jest już wskazany,
to element alpakoterapii.

442
00:28:03,560 --> 00:28:09,359
Kontakt jest najważniejszy,
dziecko, jak tu przebywa,
to pewności takiej nabiera.

443
00:28:10,480 --> 00:28:12,959
Nawet mamy mówią,
że dzieci są dużo spokojniejsze.

444
00:28:13,000 --> 00:28:17,039
Hekson jest końskim terapeutą
w Fundacji Stworzenia Pana Smolenia
od półtora roku lat.

445
00:28:17,080 --> 00:28:20,919
Od ponad roku na swoim grzbiecie
wozi pięcioletnią Weronikę.

446
00:28:20,960 --> 00:28:24,319
Jest bardzo szczęśliwa, radosna
i nie może się doczekać
kolejnych zajęć,

447
00:28:24,360 --> 00:28:27,359
stała się bardziej otwarta.

448
00:28:27,520 --> 00:28:31,079
Jest też coraz sprawniejsza,

449
00:28:31,120 --> 00:28:35,479
a żmudne ćwiczenia na sali
częściowo zastępuje zabawa z Heksonem.

450
00:28:35,520 --> 00:28:40,359
Normalizuje napięci mięśniowe
u osób z niepełnosprawnością,

451
00:28:40,400 --> 00:28:44,039
ich ruch wielopłaszczyznowy
wprowadza miednicę w ruch,
który wspomaga wzorzec chodu.

452
00:28:44,080 --> 00:28:47,959
Terapeutyczne walory
mogą mieć też spotkania
z bardziej egzotycznymi zwierzętami.

453
00:28:48,000 --> 00:28:51,919
Dotyk futra też jest tak ewolucyjnie
czymś uspokajającym dla człowieka
i kojarzy im się z czymś miłym.

454
00:28:51,960 --> 00:28:54,679
Radosława Nawrota,
dziennikarza i pisarza,

455
00:28:54,720 --> 00:28:57,439
przy pracy wspiera,
a czasem rozprasza, Brzdączka,

456
00:28:57,480 --> 00:29:00,159
w jego domu są w sumie trzy kocury.

457
00:29:00,200 --> 00:29:04,679
Działają na mnie tak,
jakby działali na mnie przyjaciele,
którzy ze mną mieszkają.

458
00:29:04,720 --> 00:29:09,239
Czasami mnie uspokajają,
czasami dają mi wytchnienie.

459
00:29:09,280 --> 00:29:15,479
Bo przebywanie ze zwierzętami
nie tylko sprawia,
że jesteśmy lepszymi ludźmi,

460
00:29:15,680 --> 00:29:20,239
ale i zdrowszymi.

461
00:29:20,960 --> 00:29:25,559
Profesor Marek Safjan,
były sędzia
Trybunału Sprawiedliwości UE,

462
00:29:25,720 --> 00:29:30,599
u Aleksandry Pawlickiej
w Pytaniu Dnia.