1
00:00:33,560 --> 00:00:36,079
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.

2
00:00:36,120 --> 00:00:44,719
Zapraszam
na niedzielne wydanie 19:30,
w którym dziś...

3
00:00:44,760 --> 00:00:48,959
Każdy odcinek granicy
jest pod stałą kontrolą żołnierzy.

4
00:00:49,000 --> 00:00:56,519
Sytuacja na granicy
i dyskusja o zaporze.

5
00:00:56,560 --> 00:00:59,199
Zapewnić bezpieczeństwo
i zachować człowieczeństwo.

6
00:00:59,240 --> 00:01:00,199
Kampanijne potyczki.

7
00:01:00,240 --> 00:01:04,639
Wszyscy, którzy osłabiają Europę,
są de facto naszymi wrogami.

8
00:01:04,680 --> 00:01:11,759
To są pomysły pisane w Moskwie,
a tutaj przez niektórych realizowane.

9
00:01:11,800 --> 00:01:13,799
Uniknąć ostateczności.

10
00:01:13,840 --> 00:01:23,359
Chcieli amputować mi stopę,
on się sprzeciwił
i powiedział, że można uratować.

11
00:01:23,400 --> 00:01:26,199
Trwa dyskusja
o wartej 10 miliardów dolarów
Tarczy Wschód,

12
00:01:26,240 --> 00:01:29,799
która ma wzmocnić ochronę
polsko-białoruskiej granicy.

13
00:01:29,840 --> 00:01:34,079
Na konkretne rozwiązania
czekają przede wszystkim mieszkańcy
przygranicznych terenów,

14
00:01:34,120 --> 00:01:36,639
a także pracujące tam służby.

15
00:01:36,680 --> 00:01:44,919
Tarcza to plan na przyszłość,
a jakie są kluczowe wyzwania
na wschodniej granicy na dziś?

16
00:01:44,960 --> 00:01:49,119
Niemal 200 kilometrów zapory,
mobilne patrole pograniczników
i piesze - żołnierzy.

17
00:01:49,160 --> 00:01:52,399
Tak teraz wygląda granica
z Białorusią.

18
00:01:52,440 --> 00:01:54,439
Codziennie
próbują ją sforsować migranci,

19
00:01:54,480 --> 00:01:57,479
w ciągu doby dochodzi średnio
do kilkuset takich incydentów.

20
00:01:57,520 --> 00:01:59,439
Straż graniczna i wojsko
mają pilnować,

21
00:01:59,480 --> 00:02:02,679
by nikt nie przedarł się
do naszego kraju bez pozwolenia.

22
00:02:02,720 --> 00:02:05,679
Naszym głównym zadaniem
jest wsparcie SG

23
00:02:05,720 --> 00:02:12,159
w realizacji zadań związanych
z ochroną granicy państwa
przed nielegalną migracją.

24
00:02:12,200 --> 00:02:14,879
Pracy jest wiele.

25
00:02:14,920 --> 00:02:17,719
Patrole są tutaj na miejscu
w dzień i nocy.

26
00:02:17,760 --> 00:02:20,359
Wzdłuż zapory stalowej,
ale też tam gdzie jej nie ma,

27
00:02:20,400 --> 00:02:22,519
bo przeszkodą dla migrantów
jest rzeka.

28
00:02:22,560 --> 00:02:24,999
Jest to teren podmokły,
który wymaga od żołnierza

29
00:02:25,040 --> 00:02:27,199
dużego zaangażowania i wysiłku
w jej ochronę.

30
00:02:27,240 --> 00:02:30,479
Żołnierze maja oczy i uszy otwarte,
by nic im nie umknęło.

31
00:02:30,520 --> 00:02:34,079
Pomagają w tym kamery i czujniki
rozsiane wzdłuż całej granicy.

32
00:02:34,120 --> 00:02:37,719
Każdy patrol ma też ostrą broń
i specjalistyczny sprzęt.

33
00:02:37,760 --> 00:02:42,319
Żołnierz wyposażony
w najwyższej klasy
sprzęt obserwacyjny,

34
00:02:42,360 --> 00:02:46,999
w noktowizję, w przyrządy,
które potrafią w warunkach nocnych
sprawdzić i określić,

35
00:02:47,040 --> 00:02:52,239
czy poza granicami nie poruszają się
osoby postronne, osoby trzecie.

36
00:02:52,280 --> 00:02:55,919
Szczegóły ich pracy są niejawne.

37
00:02:55,960 --> 00:02:58,999
Wojsko nie zdradza,
ile jest takich posterunków jak ten

38
00:02:59,040 --> 00:03:02,319
i gdzie dokładnie się znajdują.

39
00:03:02,360 --> 00:03:06,919
Wiadomo, że w ochronę granicy
zaangażowanych jest 3 tysiące
funkcjonariuszy Straży Granicznej

40
00:03:06,960 --> 00:03:08,319
oraz 5,5 tysiąca żołnierzy.

41
00:03:08,360 --> 00:03:12,239
Ministerstwo Obrony
wyłożyło na ten cel

42
00:03:12,280 --> 00:03:13,279
850 mln złotych.

43
00:03:13,320 --> 00:03:15,479
Wszystko po to, by było bezpiecznie.

44
00:03:15,520 --> 00:03:18,919
Każdy odcinek granicy jest
pod stałą kontrolą żołnierzy,

45
00:03:18,960 --> 00:03:22,959
nie ma możliwości,
że w jednym miejscu
jest opuszczony teren,

46
00:03:23,000 --> 00:03:25,159
przez 24 godziny na dobę
żołnierze patrolują

47
00:03:25,200 --> 00:03:27,399
i wykonują zadanie bojowe
w czasie pokoju.

48
00:03:27,440 --> 00:03:29,399
Niebawem pracy będzie jeszcze więcej.

49
00:03:29,440 --> 00:03:32,039
To z powodu zapowiedzianej przez rząd
Tarczy Wschód.

50
00:03:32,080 --> 00:03:35,079
Wzdłuż granic z Białorusią i Rosją
powstaną nowe fortyfikacje

51
00:03:35,120 --> 00:03:37,439
i umocnienia za 10 miliardów złotych.

52
00:03:37,480 --> 00:03:41,279
Według premiera mają być
nie do przejścia
i będą odstraszać wroga.

53
00:03:41,320 --> 00:03:43,559
To cieszy mieszkańców pogranicza.

54
00:03:43,600 --> 00:03:46,359
Oni sami przywykli
do niespokojnej sytuacji w regionie.

55
00:03:46,400 --> 00:03:49,519
Ale turyści - nie.

56
00:03:49,560 --> 00:03:52,279
Tu, w Kruszynianach,
trzy kilometry od granicy,

57
00:03:52,320 --> 00:03:54,719
jest ich mniej
niż przed kryzysem migracyjnym.

58
00:03:54,760 --> 00:03:57,999
A z turystyki też się tu żyje.

59
00:03:58,040 --> 00:04:00,759
Ja dzisiaj czasem słyszę,
dzwoni ktoś i zadaje pytanie:

60
00:04:00,800 --> 00:04:02,639
a u was jest bezpiecznie?

61
00:04:02,680 --> 00:04:05,799
Ja chcę powiedzieć,
że jest bezpiecznie

62
00:04:05,840 --> 00:04:08,039
tak jak w każdym innym
rejonie Polski,

63
00:04:08,080 --> 00:04:10,679
natomiast ta psychoza
jeszcze trochę działa.

64
00:04:10,720 --> 00:04:15,079
Mieszkańcy liczą, że Tarcza Wschód
zwiększy poczucie bezpieczeństwa
także u przyjezdnych.

65
00:04:15,120 --> 00:04:17,759
Dotychczasowe zabezpieczenia
na wschodniej granicy

66
00:04:17,800 --> 00:04:22,199
- zapora fizyczna i elektroniczna -
kosztowały
ponad półtora miliarda złotych.

67
00:04:22,240 --> 00:04:25,799
Napięta sytuacja
na polsko-białoruskiej granicy
dzieli scenę polityczną,

68
00:04:25,840 --> 00:04:27,839
choć akurat różne jej strony
są zgodne,

69
00:04:27,880 --> 00:04:31,079
że bezpieczeństwo trzeba wzmacniać.

70
00:04:31,120 --> 00:04:35,279
Dla koalicjantów to nie tylko płot,
ale wielowymiarowy system ochrony,

71
00:04:35,320 --> 00:04:42,559
choć - jak dodają politycy
Trzeciej Drogi - bezpieczeństwo
nie może wykluczać człowieczeństwa.

72
00:04:42,600 --> 00:04:45,999
Przedstawiciele PiS-u
z kolei tłumaczą,

73
00:04:46,040 --> 00:04:49,599
że Tarcza Wschód to pomysł,
którego wdrażanie zaczęło się
za ich rządów,

74
00:04:49,640 --> 00:04:54,079
a teraz ma PR-owe opakowanie
na potrzeby kampanii.

75
00:04:54,120 --> 00:05:00,959
To nie będzie jak dotąd tylko zapora
na granicy z Białorusią i Rosją,
ale cały system zabezpieczeń.

76
00:05:01,000 --> 00:05:03,999
Były żołnierz GROM,
podpułkownik Krzysztof Przepiórka
uważa,

77
00:05:04,040 --> 00:05:22,159
że Tarcza Wschód to mogą być
najlepiej wydane pieniądze.

78
00:05:22,200 --> 00:05:37,279
Uszczelnimy system bezpieczeństwa.

79
00:05:37,320 --> 00:05:39,319
Po wczorajszej deklaracji
Donalda Tuska

80
00:05:39,360 --> 00:05:41,559
bezpieczeństwo nie schodzi
z ust polityków,

81
00:05:41,600 --> 00:05:43,759
choć nie dla wszystkich
jest to priorytet.

82
00:05:43,800 --> 00:05:46,399
Nie chciałabym, żeby w przyszłości
się skończyło tak,

83
00:05:46,440 --> 00:05:50,839
że w budżecie kraju zabranie
pieniędzy na leczenie onkologiczne
czy na programy społeczne.

84
00:05:50,880 --> 00:05:53,079
Zdaniem Żukowskiej
to nie projekt koalicji,

85
00:05:53,120 --> 00:05:54,519
a autorski program premiera.

86
00:05:54,560 --> 00:05:56,519
Z kolei Katarzyna Lubnauer
przypomina,

87
00:05:56,560 --> 00:05:58,279
że pracuje nad nim pięć ministerstw,

88
00:05:58,320 --> 00:06:00,359
ale Tarczę Wschód
określa jednoznacznie.

89
00:06:00,400 --> 00:06:03,399
Możemy powiedzieć,
że to jest tarcza Tuska
w tym znaczeniu,

90
00:06:03,440 --> 00:06:07,239
że to Donald Tusk mówi jasno
- granica wschodnia Polski
musi być bezpieczna.

91
00:06:07,280 --> 00:06:10,439
Prawo i Sprawiedliwość nie chce
oddać Tuskowi autorstwa projektu,

92
00:06:10,480 --> 00:06:13,039
a Jarosław Kaczyński
zarzuca rządzącym hipokryzję.

93
00:06:13,080 --> 00:06:19,119
Dzisiaj ci sami,
którzy do niedawna uważali,

94
00:06:19,160 --> 00:06:22,959
że tam się zbrodnia dzieje,
dlatego że się bronimy,
atakowali to, wyśmiewali,

95
00:06:23,000 --> 00:06:25,959
oskarżali nas o haniebne,
nieludzkie, niemoralne zachowania,

96
00:06:26,000 --> 00:06:26,999
robią to samo co my.

97
00:06:27,040 --> 00:06:37,599
I to właśnie przypomniał na portalu X
były minister obrony.

98
00:06:37,640 --> 00:06:39,639
Pan minister Błaszczak
wybudował płot,

99
00:06:39,680 --> 00:06:42,439
który może sforsować
traktor białoruski.

100
00:06:42,480 --> 00:06:45,879
Większość polityków skłania się
jednak do tej samej konkluzji.

101
00:06:45,920 --> 00:06:51,919
Dobrze, że granica będzie wzmacniana.

102
00:06:51,960 --> 00:06:56,159
Pan prezydent od pierwszego dnia
kadencji obecnego Sejmu

103
00:06:56,200 --> 00:06:59,359
mówi o tym,

104
00:06:59,400 --> 00:07:03,199
że jest gotowy do pełnej współpracy
w sprawach związanych
z bezpieczeństwem.

105
00:07:03,240 --> 00:07:07,239
Popieramy każde działania
zmierzające do realnej poprawy
polskiego bezpieczeństwa,

106
00:07:07,280 --> 00:07:09,639
do umocnienia granicy,
do uszczelnienia granicy.

107
00:07:09,680 --> 00:07:11,799
Polska musi być gotowa
na działania hybrydowe

108
00:07:11,840 --> 00:07:13,479
i chodzi nie tylko o migrantów,

109
00:07:13,520 --> 00:07:14,479
także o agenturę.

110
00:07:14,520 --> 00:07:15,879
To opinia Szymona Hołowni,

111
00:07:15,920 --> 00:07:18,759
który będzie kibicował
budowie fortyfikacji na granicy,

112
00:07:18,800 --> 00:07:19,719
ale bez push-backów.

113
00:07:19,760 --> 00:07:22,559
Ci, którzy chcą złożyć wniosek
o ochronę międzynarodową,

114
00:07:22,600 --> 00:07:23,999
będą mieć prawo go złożyć.

115
00:07:24,040 --> 00:07:27,199
I to powinna być polityka,
która powinna być w Polsce
realizowana.

116
00:07:27,240 --> 00:07:32,039
Bezpieczeństwo nie może wykluczać
człowieczeństwa.

117
00:07:32,080 --> 00:07:34,839
O to zabiega także
obserwująca od lat sytuację
na granicy

118
00:07:34,880 --> 00:07:36,639
Helsińska Fundacja Praw Człowieka,

119
00:07:36,680 --> 00:07:51,759
według której tylko w kwietniu
było ponad 2300 push-backów.

120
00:07:51,800 --> 00:07:55,399
Granice z Białorusią w tym roku
próbuje przekroczyć

121
00:07:55,440 --> 00:07:58,639
kilkakrotnie więcej osób
niż w podobnym okresie dwa lata temu,

122
00:07:58,680 --> 00:08:03,879
gdy powstawała zapora.

123
00:08:03,920 --> 00:08:07,039
Bezpieczeństwo polskich granic
to także ochrona naszego nieba,

124
00:08:07,080 --> 00:08:09,279
a w ten weekend
mogliśmy podziwiać lotników,

125
00:08:09,320 --> 00:08:12,919
którzy na co dzień
realizują to ważne zadanie.

126
00:08:12,960 --> 00:08:20,959
Spektakularne były pokazy w Poznaniu,
a na nich m. in.
wizytówka bazy w Krzesinach,

127
00:08:21,000 --> 00:08:24,199
czyli poznański "tygrysi" F-16
w powietrzu i na ziemi.

128
00:08:24,240 --> 00:08:28,039
I to zaledwie przedsmak tego,
co mogliśmy podziwiać
podczas lotniczego święta.

129
00:08:28,080 --> 00:08:32,679
To strażnicy polskiego nieba.

130
00:08:32,720 --> 00:08:36,879
Nigdzie w Polsce
nie ma tylu myśliwców F-16
co w bazie Poznań-Krzesiny.

131
00:08:36,920 --> 00:08:43,639
Na jej siłę składają się
32 takie samoloty

132
00:08:43,680 --> 00:08:45,879
i ponad 20 tys. żołnierzy
i pracowników.

133
00:08:45,920 --> 00:08:48,959
W sumie polska flota dysponuje
48 F-ami.

134
00:08:49,000 --> 00:08:52,319
Potencjał tutaj zgromadzony,
nie tylko ten sprzętowy,
ale i ludzki,

135
00:08:52,360 --> 00:08:55,359
to jest potencjał, który przewyższa
potencjał wielu państw.

136
00:08:55,400 --> 00:08:57,959
Maciej Krakowian jest
pilotem wojskowym od 11 lat.

137
00:08:58,000 --> 00:09:00,999
Tutaj o rutynie
nie możemy mówić.

138
00:09:01,040 --> 00:09:05,839
Jak przyznaje - w tym zawodzie
nauka nigdy się nie kończy.

139
00:09:05,880 --> 00:09:10,439
Tutaj musimy mieć pewność,
że każdy pilot obudzony w środku nocy
będzie wiedział, co ma robić.

140
00:09:10,480 --> 00:09:12,159
Piloci F-16 to elitarna grupa.

141
00:09:12,200 --> 00:09:14,919
Ich szkolenie to długotrwały
i bardzo kosztowny proces.

142
00:09:14,960 --> 00:09:17,319
To wyczerpujący trening fizyczny
i pamięciowy.

143
00:09:17,360 --> 00:09:19,919
Sama instrukcja obsługi
systemów samolotu i radarów

144
00:09:19,960 --> 00:09:22,799
liczy sobie blisko 3 tysiące stron.

145
00:09:22,840 --> 00:09:25,839
Pilot doskonale wie, co się dzieje
nie tylko w jego pobliżu,

146
00:09:25,880 --> 00:09:27,839
ale nawet kilkaset kilometrów
od niego,

147
00:09:27,880 --> 00:09:31,879
i jest w stanie zareagować,
przygotować się.

148
00:09:31,920 --> 00:09:38,119
Nigdy nie wiadomo,
kiedy trzeba będzie
poderwać maszyny do lotu.

149
00:09:38,160 --> 00:09:42,959
Na początku wojny w Ukrainie
poznańskie myśliwce wzbijały się
w powietrze nawet 6 razy dziennie.

150
00:09:43,000 --> 00:09:44,959
Musieliśmy na bieżąco
podmieniać pilotów.

151
00:09:45,000 --> 00:09:47,439
Do alarmowego poderwania
doszło także wczoraj,

152
00:09:47,480 --> 00:09:49,279
i to w trakcie pokazu lotniczego.

153
00:09:49,320 --> 00:09:56,959
Zwykle jest to element szkolenia
pilotów i nawigatorów.

154
00:09:57,000 --> 00:09:59,199
Bo oni podgrywają
jednego F-a na drugiego,

155
00:09:59,240 --> 00:10:01,359
który podgrywa
ten samolot przechwytywany.

156
00:10:01,400 --> 00:10:04,079
Na co dzień lotnisko wojskowe
jest pilnie strzeżone,

157
00:10:04,120 --> 00:10:06,399
w ten weekend
cywile byli jednak mile widziani.

158
00:10:06,440 --> 00:10:10,639
Z okazji 70 lat funkcjonowania bazy

159
00:10:10,680 --> 00:10:14,839
podniebne ewolucje pilotów oglądało
blisko 20 tysięcy osób.

160
00:10:14,880 --> 00:10:17,599
Wow!

161
00:10:17,640 --> 00:10:20,519
Jestem pod wrażeniem.

162
00:10:20,560 --> 00:10:22,919
Pięknie wyglądało.

163
00:10:22,960 --> 00:10:28,319
Niesamowici są.

164
00:10:28,360 --> 00:10:30,799
Na niebie migi, potężny Herkules,

165
00:10:30,840 --> 00:10:34,199
ale największe emocje
budziły oczywiście F-y.

166
00:10:34,240 --> 00:10:38,439
Potężny silnik ma moc 60 tysięcy
koni mechanicznych.

167
00:10:38,480 --> 00:10:41,479
Myśliwiec może rozpędzić się
do prędkości 2,5 tysiąca km/h.

168
00:10:41,520 --> 00:10:45,679
Do wschodniej granicy
doleci w kilkanaście minut.

169
00:10:45,720 --> 00:10:49,759
Potrafi generować przeciążenia
dochodzące do 9 G,

170
00:10:49,800 --> 00:10:53,959
myślę, że osoba bez odpowiedniego
przygotowania kondycyjnego
by tego nie wytrzymała.

171
00:10:54,000 --> 00:10:57,399
Piloci, także ci z Poznania,
szkolą się do pilotowania
myśliwców F-35,

172
00:10:57,440 --> 00:11:04,439
które w najbliższych latach
mają trafić do Polski.

173
00:11:04,480 --> 00:11:12,119
Oglądają państwo program 19.30.
Co jeszcze w programie?

174
00:11:12,160 --> 00:11:15,119
Nadzieja polskiego żołnierza.

175
00:11:15,160 --> 00:11:20,039
Czekaliśmy na to 40 lat,

176
00:11:20,080 --> 00:11:27,079
żeby oswobodzić się od komunizmu.

177
00:11:27,120 --> 00:11:31,919
Bezpieczeństwo i wartości to hasła,
wokół których toczy się kampania
do Parlamentu Europejskiego.

178
00:11:31,960 --> 00:11:34,719
Zanim w drugi czerwcowy weekend
będzie miała swój finał,

179
00:11:34,760 --> 00:11:36,159
trwa wyborcza mobilizacja.

180
00:11:36,200 --> 00:11:38,799
Politycy są zgodni,
że stawka wyborów jest wysoka,

181
00:11:38,840 --> 00:11:40,999
dalej jest już tylko
protokół rozbieżności.

182
00:11:41,040 --> 00:11:50,359
A kwestie sporne to wartości,
wolności czy definicja normalności.

183
00:11:50,400 --> 00:11:52,399
Chętnych, by zasiąść
w fotelu premiera

184
00:11:52,440 --> 00:11:59,559
w czasie minionej Nocy Muzeów
nie brakowało.

185
00:11:59,600 --> 00:12:04,639
Ale to nie wybory
do parlamentu krajowego,
tylko europejskiego.

186
00:12:04,680 --> 00:12:09,039
Trzecie z rzędu w ostatnim czasie,
więc obawy o frekwencję i takie apele
są zrozumiale.

187
00:12:09,080 --> 00:12:12,239
To bardzo istotne,
żebyśmy się zmobilizowali.

188
00:12:12,280 --> 00:12:16,079
To są bardzo ważne wybory
i trzeba wszystkich namawiać.

189
00:12:16,120 --> 00:12:19,119
To frekwencja paradoksalnie
zdecyduje o wyniku tych wyborów.

190
00:12:19,160 --> 00:12:20,719
Na tym jednomyślność się kończy.

191
00:12:20,760 --> 00:12:22,559
Bo wizje Polski w Europie są różne.

192
00:12:22,600 --> 00:12:25,799
Wszyscy, którzy osłabiają Europę,
są de facto naszymi wrogami,

193
00:12:25,840 --> 00:12:28,199
oponentami w budowie
bezpieczeństwa fizycznego.

194
00:12:28,240 --> 00:12:31,839
Idziemy razem po to,
żeby wprowadzić prawdziwą
propolską, zdrowo myślącą,

195
00:12:31,880 --> 00:12:37,079
rozpoznającą także
wartości chrześcijańskie,

196
00:12:37,120 --> 00:12:39,079
z czym widać,
że coraz większy problem,

197
00:12:39,120 --> 00:12:40,279
po prezydencie Warszawy,

198
00:12:40,320 --> 00:12:42,519
propolską reprezentację.

199
00:12:42,560 --> 00:12:46,159
Do decyzji Rafała Trzaskowskiego
o usunięciu krzyży
z warszawskich urzędów

200
00:12:46,200 --> 00:12:47,359
nawiązał też prezes PiS,

201
00:12:47,400 --> 00:12:49,799
który ogłosił
siedmiopunktowy program wyborczy.

202
00:12:49,840 --> 00:12:52,599
Mówił o inwestycjach, wsparciu wsi,
zatrzymaniu podwyżek,

203
00:12:52,640 --> 00:12:54,239
bezpieczeństwie oraz wolności.

204
00:12:54,280 --> 00:12:55,839
Ktoś, kto chce usuwać krzyże,

205
00:12:55,880 --> 00:12:59,679
atakuje religię, wolność religijną,
atakuje naszą cywilizację,
tę cywilizację,

206
00:12:59,720 --> 00:13:06,119
którą skrajna lewica chce zniszczyć.

207
00:13:06,160 --> 00:13:10,399
Rafał Trzaskowski w tym momencie
wprowadza normalność.

208
00:13:10,440 --> 00:13:18,599
Miejsca publiczne powinny być
neutralne światopoglądowo.

209
00:13:18,640 --> 00:13:28,359
To wasze zblatowanie z kościołem
doprowadziło do spadku zaufania
Polaków do kościoła katolickiego.

210
00:13:28,400 --> 00:13:31,799
O niszczeniu religii przez,
jak to ujął, opcję europejską

211
00:13:31,840 --> 00:13:33,999
prezes PiS mówił w czwartek.

212
00:13:34,040 --> 00:13:36,039
Chcą zrobić z ludzi zwierzęta.

213
00:13:36,080 --> 00:13:39,479
To jest stary znany nam
Jarosław Kaczyński,

214
00:13:39,520 --> 00:13:46,159
który jest tak odklejony
jak 30-letnia boazeria.

215
00:13:46,200 --> 00:13:49,599
Lewica na konwencji ogłosiła
pakiet zmian
w Parlamencie Europejskim.

216
00:13:49,640 --> 00:13:50,999
Proponujemy pakiet dla UE.

217
00:13:51,040 --> 00:13:52,159
Piątkę demokratyczną.

218
00:13:52,200 --> 00:13:57,039
Chodzi o zmniejszenie liczby podpisów
pod inicjatywą obywatelską,

219
00:13:57,080 --> 00:13:59,639
inicjatywą ustawodawczą
dla Parlamentu Europejskiego

220
00:13:59,680 --> 00:14:07,319
czy wotum nieufności
dla unijnych komisarzy.

221
00:14:07,360 --> 00:14:11,079
Osią tej kampanii
jest też bezpieczeństwo.

222
00:14:11,120 --> 00:14:12,919
Dla Lewicy to zjednoczona Europa.

223
00:14:12,960 --> 00:14:15,359
UE powinna być
jak najbardziej zintegrowana,

224
00:14:15,400 --> 00:14:17,959
bo silna UE to bezpieczeństwo
naszego narodu.

225
00:14:18,000 --> 00:14:22,399
Z kolei prezes PiS podkreślał
rolę NATO i Stanów Zjednoczonych.

226
00:14:22,440 --> 00:14:26,999
Wszystkie te pomysły
wypchnięcia stąd z Europy,
Stanów Zjednoczonych

227
00:14:27,040 --> 00:14:32,639
to są pomysły pisane w Moskwie,
a tutaj przez niektórych realizowane.

228
00:14:32,680 --> 00:14:35,279
Tyle że nikt w Polsce o tym nie mówi.

229
00:14:35,320 --> 00:14:38,679
Mowa jest o wzmocnieniu unijnych sił,
ale równolegle do NATO.

230
00:14:38,720 --> 00:14:41,519
Europa musi mieć komisarza od obrony.

231
00:14:41,560 --> 00:14:44,959
Ten komisarz musi mieć realny budżet.

232
00:14:45,000 --> 00:14:47,599
Musimy postawić
na europejski przemysł zbrojeniowy.

233
00:14:47,640 --> 00:14:51,279
Eurowybory dokładnie za 3 tygodnie.

234
00:14:51,320 --> 00:14:54,959
Po jednoznacznej zapowiedzi
jest zdecydowane weto
gruzińskiej prezydent

235
00:14:55,000 --> 00:14:56,919
dla tzw. ustawy
o agentach zagranicznych.

236
00:14:56,960 --> 00:14:58,959
Bo - jak mówi -
to przepisy prorosyjskie,

237
00:14:59,000 --> 00:15:00,799
które nadają się jedynie do kosza.

238
00:15:00,840 --> 00:15:04,039
Dla gruzińskiego premiera
ustawa gwarantuje pokój i stabilność,

239
00:15:04,080 --> 00:15:06,079
choć akurat stabilność
to ostatnie słowo,

240
00:15:06,120 --> 00:15:13,599
którym można by opisać
aktualną sytuację w Gruzji.

241
00:15:13,640 --> 00:15:17,439
Tłum przed siedzibą
gruzińskiego parlamentu.

242
00:15:17,480 --> 00:15:20,879
I słowa, na które czekano
od chwili przyjęcia prawa,

243
00:15:20,920 --> 00:15:32,999
które wywołało falę
największych manifestacji
w historii kraju.

244
00:15:33,040 --> 00:15:37,239
Tak gruzińska prezydentka kolejny raz
pokazała jasne stanowisko

245
00:15:37,280 --> 00:15:39,479
i dodała - nie ma mowy o poprawkach,

246
00:15:39,520 --> 00:15:42,799
cała ustawa nadaje się do kosza.

247
00:15:42,840 --> 00:15:45,799
W swojej istocie, w swoim duchu
jest ustawą rosyjską,

248
00:15:45,840 --> 00:15:49,479
jest sprzeczna z naszą konstytucją
i wszystkimi standardami
europejskimi.

249
00:15:49,520 --> 00:15:51,319
Prezydent zrobiła to, co musiała.

250
00:15:51,360 --> 00:15:53,919
To przesłanie dla rządu,
aby zrobił to samo

251
00:15:53,960 --> 00:15:56,559
i trzymał tę ustawę
z dala od Gruzinów.

252
00:15:56,600 --> 00:15:59,319
Przeforsowana przez rządzącą partię
Gruzińskie Marzenie

253
00:15:59,360 --> 00:16:07,759
i przyjęta przez kontrolowany
przez nią parlament

254
00:16:07,800 --> 00:16:11,039
tak zwana ustawa
o agentach zagranicznych.

255
00:16:11,080 --> 00:16:14,239
I choć premier Gruzji mówił
o niej w tej sposób...

256
00:16:14,280 --> 00:16:19,519
Zapewnia silne gwarancje
długoterminowego pokoju
i stabilności w Gruzji.

257
00:16:19,560 --> 00:16:21,719
to te sceny
z gruzińskiego parlamentu i ulic

258
00:16:21,760 --> 00:16:23,319
pokazują coś zupełnie innego.

259
00:16:23,360 --> 00:16:29,559
Ustawa uderza w wolne media
i organizacje pozarządowe.

260
00:16:29,600 --> 00:16:32,799
Te, których finansowanie
w więcej niż 20% pochodzi
z zagranicy,

261
00:16:32,840 --> 00:16:35,639
będą musiały rejestrować się
jako "zagraniczni agenci".

262
00:16:35,680 --> 00:16:37,999
To prawo grozi stygmatyzacją
tych organizacji,

263
00:16:38,040 --> 00:16:41,879
atmosferą nieufności,
strachu i wrogości.

264
00:16:41,920 --> 00:16:45,679
Jest krytykowane
przez Stany Zjednoczone.

265
00:16:45,720 --> 00:16:49,279
Ustawa jest sprzeczna
z wartościami demokratycznymi.

266
00:16:49,320 --> 00:16:53,919
I w praktyce oddala Gruzję
od członkostwa w Unii Europejskiej.

267
00:16:53,960 --> 00:17:02,879
Zawetowanie ustawy o transparentności
jest momentem na dalszą refleksję.

268
00:17:02,920 --> 00:17:07,519
Pytanie, czy opcja rządząca
do refleksji będzie skłonna.

269
00:17:07,560 --> 00:17:12,319
Gruzińskie Marzenie ma większość
potrzebną do obalenia
prezydenckiego weta.

270
00:17:12,360 --> 00:17:13,759
To nie koniec.

271
00:17:13,800 --> 00:17:15,359
Nawet jeśli przyjmą ustawę,

272
00:17:15,400 --> 00:17:18,719
oczywiście będziemy nadal walczyć
i przychodzić tu każdego dnia.

273
00:17:18,760 --> 00:17:23,639
Gruzini nigdy się nie poddadzą.

274
00:17:23,680 --> 00:17:25,599
Rachunek partii władzy
Gruzini wystawią

275
00:17:25,640 --> 00:17:32,159
w październiku
podczas wyborów parlamentarnych.

276
00:17:32,200 --> 00:17:34,319
Niepokojące doniesienia z Iranu.

277
00:17:34,360 --> 00:17:36,559
Trwa akcja ratunkowa
po wypadku śmigłowca,

278
00:17:36,600 --> 00:17:40,359
na którego pokładzie
znajdował się prezydent tego kraju.

279
00:17:40,400 --> 00:17:43,239
Helikopter Ebrahima Raisiego
rozbił się w górach we mgle.

280
00:17:43,280 --> 00:17:46,479
Stan przywódcy państwa
jest obecnie nieznany.

281
00:17:46,520 --> 00:17:52,479
Na pokładzie miał znajdować się też
między innymi irański minister
spraw zagranicznych.

282
00:17:52,520 --> 00:17:56,319
W poszukiwaniach helikoptera
bierze udział 40 zespołów
ratowniczych i drony.

283
00:17:56,360 --> 00:17:58,759
Jego dokładne zlokalizowanie
utrudnia gęsta mgła.

284
00:17:58,800 --> 00:18:01,999
Telewizja Al Jazeera informuje,

285
00:18:02,040 --> 00:18:05,839
że maszyna z prezydentem na pokładzie
spadła w pobliżu kopalni miedzi

286
00:18:05,880 --> 00:18:10,039
znajdującej się w okolicy
miejscowości Dżolfa i Warzaghan
w północno-zachodnim Iranie.

287
00:18:10,080 --> 00:18:12,039
Irański rząd utworzył
sztab kryzysowy,

288
00:18:12,080 --> 00:18:14,719
który ma informować
o postępach akcji poszukiwawczej.

289
00:18:14,760 --> 00:18:15,879
Pomoc zaoferował Irak.

290
00:18:15,920 --> 00:18:29,599
A Departament Stanu USA zaznaczył,
że uważnie śledzi doniesienia
o wypadku.

291
00:18:29,640 --> 00:18:31,159
Weterani armii generała Andersa

292
00:18:31,200 --> 00:18:34,199
- jest ich coraz mniej
i niewielu stan zdrowia
pozwolił na to,

293
00:18:34,240 --> 00:18:38,439
by wziąć udział w uroczystościach
w 80 lat po zwycięskiej bitwie
pod Monte Cassino.

294
00:18:38,480 --> 00:18:42,239
Czasem to równie wyjątkowe
wspomnienia we własnym domu,
w gronie przyjaciół.

295
00:18:42,280 --> 00:18:45,119
Tak było
u pułkownika Romualda Lipińskiego,

296
00:18:45,160 --> 00:18:49,519
którego odwiedził
nasz waszyngtoński korespondent
Marcin Antosiewicz.

297
00:18:49,560 --> 00:18:52,159
Pułkownik podobnie jak wielu
jego towarzyszy broni

298
00:18:52,200 --> 00:18:55,399
nie mógł wrócić
do komunistycznej Polski.

299
00:18:55,440 --> 00:19:02,199
W Stanach Zjednoczonych
mieszka od 71 lat.

300
00:19:02,240 --> 00:19:05,039
Dzień Dobry, panie pułkowniku.

301
00:19:05,080 --> 00:19:06,839
Witam.

302
00:19:06,880 --> 00:19:10,079
Proszę bardzo.

303
00:19:10,120 --> 00:19:13,559
Z małym upominkiem
z okazji 80. rocznicy
zwycięstwa pod Monte Cassino.

304
00:19:13,600 --> 00:19:14,759
Co będziemy celebrować?

305
00:19:14,800 --> 00:19:15,799
Pańskie bohaterstwo.

306
00:19:15,840 --> 00:19:17,399
Proszę bardzo, proszę na górę.

307
00:19:17,440 --> 00:19:19,399
Dziękuję bardzo.

308
00:19:19,440 --> 00:19:22,279
Jak się ma 98 lat,
to człowiek rusza się trochę powoli.

309
00:19:22,320 --> 00:19:24,479
W lipcu będzie już 99.

310
00:19:24,520 --> 00:19:29,159
Jednak wydarzenia sprzed 80 lat
pamięta doskonale.

311
00:19:29,200 --> 00:19:36,519
Tutaj była taka farma,
nazywała się Mass Albanetta.

312
00:19:36,560 --> 00:19:38,959
To mapa, którą narysował
na nasze spotkanie,

313
00:19:39,000 --> 00:19:41,359
by pokazać pozycję
swojego plutonu moździerzowego

314
00:19:41,400 --> 00:19:45,399
z 12. Pułku Ułanów Podolskich
w Drugim Korpusie generała Andersa.

315
00:19:45,440 --> 00:19:47,639
Ja z tych wspomnień
nie mogę się otrząsnąć.

316
00:19:47,680 --> 00:19:51,559
Przede wszystkim to trupy.

317
00:19:51,600 --> 00:19:53,799
Trauma wojny towarzyszy
mu przez całe życie.

318
00:19:53,840 --> 00:19:56,159
Nie przysłoniła jednak wspomnień
ze zwycięstwa.

319
00:19:56,200 --> 00:19:58,199
Ludzie skakali, całowali się,
tańczyli.

320
00:19:58,240 --> 00:20:01,239
Stan zdrowia nie pozwolił
pułkownikowi na wylot do Włoch,

321
00:20:01,280 --> 00:20:04,039
dlatego przedstawiciele
polskiej ambasady w Waszyngtonie,

322
00:20:04,080 --> 00:20:07,279
w tym Attachatu Wojskiego
i Polonia,

323
00:20:07,320 --> 00:20:09,719
przyjechali do domu pułkownika
w Wirginii.

324
00:20:09,760 --> 00:20:12,679
Przyjmuję to jako hołd dla tych,
którzy tam zostali.

325
00:20:12,720 --> 00:20:16,519
Częścią niespodzianki była
przejażdżka półciężarówką Dodge,

326
00:20:16,560 --> 00:20:19,759
jaką wtedy miała na stanie
V Dywizja Kresowa Drugiego Korpusu.

327
00:20:19,800 --> 00:20:20,999
Jedźmy, panie Zielonka.

328
00:20:21,040 --> 00:20:23,999
To była kameralna uroczystość,
daleka od państwowej pompy.

329
00:20:24,040 --> 00:20:28,519
Ale pułkownik Lipiński cieszył się
z naszej wizyty nie mniej
niż z przemówień przywódców.

330
00:20:28,560 --> 00:20:31,559
Może weteranom potrzebna jest
taka bliskość nawet bardziej

331
00:20:31,600 --> 00:20:32,959
niż publiczne celebracje.

332
00:20:33,000 --> 00:20:37,959
Panie pułkowniku,
jak pan patrzy na Polskę dzisiaj,
to o taką Polskę pan walczył?

333
00:20:38,000 --> 00:20:56,359
Tak. Czekaliśmy na to 40 lat,
żeby oswobodzić się od komunizmu.

334
00:20:56,400 --> 00:21:04,759
Dzisiaj Polska jest
krajem europejskim.

335
00:21:04,800 --> 00:21:11,319
Wojna na Ukrainie
zbliżyła Polskę do Zachodu.

336
00:21:11,360 --> 00:21:17,439
Polska jest potrzebna Ameryce teraz,
bo wszystkie transporty
idą przez Polskę.

337
00:21:17,480 --> 00:21:30,359
A Zachód jest potrzebny Polsce.

338
00:21:30,400 --> 00:21:33,599
Trwa Tydzień Godnego Porodu,
a w nim cykl wydarzeń,

339
00:21:33,640 --> 00:21:37,599
które mają przedstawiać narodziny
jako wyjątkowe wydarzenie
w życiu całej rodziny.

340
00:21:37,640 --> 00:21:40,639
Pacjentki podkreślają,
że wiedza i doświadczenie jest ważne,

341
00:21:40,680 --> 00:21:42,479
ale empatia też jest na wagę złota.

342
00:21:42,520 --> 00:21:44,519
Przybywa szpitali
przyjaznych pacjentkom,

343
00:21:44,560 --> 00:21:47,279
ale wciąż mamy lekcję do odrobienia,
a na liście zadań

344
00:21:47,320 --> 00:21:53,199
m. in. dostęp do znieczulenia,
które pozwoli rodzić po ludzku.

345
00:21:53,240 --> 00:21:57,719
Pierwszy krzyk i pierwsze spotkanie.

346
00:21:57,760 --> 00:22:01,079
Jedno z najważniejszych w życiu.

347
00:22:01,120 --> 00:22:03,159
Doskonale wie o tym
Agnieszka Iwulska,

348
00:22:03,200 --> 00:22:05,959
mama siedmiorga dzieci.

349
00:22:06,000 --> 00:22:08,399
Dlatego na miejsce narodzin
najmłodszej córeczki

350
00:22:08,440 --> 00:22:11,799
wybrała Specjalistyczny Szpital
w Olsztynie.

351
00:22:11,840 --> 00:22:15,479
To miejsce funkcjonuje
w poszanowaniu dwóch osób

352
00:22:15,520 --> 00:22:19,839
- i matki, i dziecka.

353
00:22:19,880 --> 00:22:23,719
To tu trafiają
najbardziej skomplikowane
i powikłane ciąże.

354
00:22:23,760 --> 00:22:26,319
Poza profesjonalizmem i wiedzą

355
00:22:26,360 --> 00:22:29,359
udało nam się zgromadzić ludzi
pełnych empatii.

356
00:22:29,400 --> 00:22:33,279
Empatia personelu,
bezpieczeństwo pacjentki
i poszanowanie jej praw

357
00:22:33,320 --> 00:22:37,639
to główne hasła trwającego właśnie
Tygodnia Godnego Porodu.

358
00:22:37,680 --> 00:22:40,839
W akcję włączyło się
ponad 170 szpitali w całej Polsce.

359
00:22:40,880 --> 00:22:46,679
Były dni otwarte
i spotkania z położnymi.

360
00:22:46,720 --> 00:22:57,719
Żeby kobiety wyszły z tego wykładu
z poczuciem,

361
00:22:57,760 --> 00:23:00,959
że ich ciało jest świetnie stworzone
do tego, by urodzić dziecko.

362
00:23:01,000 --> 00:23:03,759
Opieką nad noworodkiem
mama może podzielić się z tatą.

363
00:23:03,800 --> 00:23:06,199
Coraz więcej placówek
zachęca do kangurowania.

364
00:23:06,240 --> 00:23:10,639
To sposób na ogrzanie noworodka,
ale i nawiązania więzi.

365
00:23:10,680 --> 00:23:13,439
Emocje towarzyszą, jest stres,

366
00:23:13,480 --> 00:23:15,719
ale jest to najpiękniejsza chwila
w życiu.

367
00:23:15,760 --> 00:23:20,919
I choć rzeczywistość
na polskich porodówkach

368
00:23:20,960 --> 00:23:23,119
na przestrzeni lat się zmienia,

369
00:23:23,160 --> 00:23:25,359
Fundacja Rodzić Po Ludzku wskazuje,

370
00:23:25,400 --> 00:23:27,559
że Polska wciąż nie odrobiła
jednej lekcji.

371
00:23:27,600 --> 00:23:29,999
Brak dostępu
do znieczulenia zewnątrzoponowego

372
00:23:30,040 --> 00:23:32,679
na wszystkich porodówkach.

373
00:23:32,720 --> 00:23:39,159
A mamy to zagwarantowane
w standardach opieki okołoporodowej.

374
00:23:39,200 --> 00:23:42,439
Mimo to w 2022 roku
tylko 14% porodów odbyło się
ze znieczuleniem.

375
00:23:42,480 --> 00:23:44,599
Dla porównania
w krajach zachodniej Europy

376
00:23:44,640 --> 00:23:50,679
z tego świadczenia korzysta
połowa rodzących.

377
00:23:50,720 --> 00:24:00,799
W krajach skandynawskich
znieczulenie otrzymuje
nawet 60%. pacjentek.

378
00:24:00,840 --> 00:24:05,439
To jest coś, co w XXI wieku
w cywilizowanym normalnym
rozwiniętym kraju powinno być normą.

379
00:24:05,480 --> 00:24:07,679
W Polsce lekarze chcą ulżyć
w bólu kobietom,

380
00:24:07,720 --> 00:24:09,279
ale bywa, że mają związane ręce.

381
00:24:09,320 --> 00:24:11,119
To nie wynika z chęci czy niechęci,

382
00:24:11,160 --> 00:24:14,519
tylko z dostępu do anestezjologów
i pielęgniarek anestezjologicznych.

383
00:24:14,560 --> 00:24:16,599
A godny poród
to także poród bez bólu.

384
00:24:16,640 --> 00:24:19,159
Polska ma jeden z najwyższych
w Europie wskaźników

385
00:24:19,200 --> 00:24:21,399
amputacji kończyn
wśród chorych z cukrzycą.

386
00:24:21,440 --> 00:24:24,039
Szpitalom bardziej opłaca się
amputacja niż leczenie,

387
00:24:24,080 --> 00:24:27,039
a w wielu przypadkach
chorych można uratować
przed kalectwem.

388
00:24:27,080 --> 00:24:31,999
Udowadniają to lekarze
ze szpitala w Szamotułach.

389
00:24:32,040 --> 00:24:35,799
Ewa Stella-Łukasiak zachorowała
na cukrzycę jako 14-latka.

390
00:24:35,840 --> 00:24:38,439
Od kilkudziesięciu lat walczy
z powikłaniami choroby,

391
00:24:38,480 --> 00:24:42,679
między innymi z zespołem
stopy cukrzycowej.

392
00:24:42,720 --> 00:24:47,559
Zaczęły się tworzyć ogniska ropowe
i to mi zaatakowało całą stopę.

393
00:24:47,600 --> 00:24:50,999
Na szczęście dzięki jednemu z lekarzy
nogę udało się uratować.

394
00:24:51,040 --> 00:24:54,599
Inni lekarze
chcieli amputować mi stopę,

395
00:24:54,640 --> 00:24:58,039
on się sprzeciwił i powiedział,
że można uratować.

396
00:24:58,080 --> 00:25:04,559
Dzięki niemu nie mam dwóch palców,
ale mam stopę.

397
00:25:04,600 --> 00:25:08,399
W większości placówek
w takich przypadkach
lekarze od razu wykonują amputację.

398
00:25:08,440 --> 00:25:12,399
W Polsce rocznie u pacjentów
z zespołem stopy cukrzycowej

399
00:25:12,440 --> 00:25:25,959
wykonuje się
około 7 tysięcy amputacji.

400
00:25:26,000 --> 00:25:29,399
Cukrzyca powoduje zmiany w naczyniach
i zaburzenia czucia w stopach,

401
00:25:29,440 --> 00:25:31,039
co zwiększa ryzyko owrzodzeń,

402
00:25:31,080 --> 00:25:33,279
a rany u takich pacjentów
trudno się goją.

403
00:25:33,320 --> 00:25:35,679
Ludzie nie czują,
że nadepnęli na pinezkę, szkło,

404
00:25:35,720 --> 00:25:37,119
nie czują kropli wrzątku.

405
00:25:37,160 --> 00:25:39,959
Tacy pacjenci wymagają
kompleksowej opieki i edukacji,

406
00:25:40,000 --> 00:25:41,959
a amputacja
powinna być ostatecznością.

407
00:25:42,000 --> 00:25:44,359
Co udowadniają lekarze
ze szpitala w Szamotułach,

408
00:25:44,400 --> 00:25:47,639
którzy prowadzą pilotażowy program
leczenia stopy cukrzycowej.

409
00:25:47,680 --> 00:25:48,599
Jedyny taki w kraju.

410
00:25:48,640 --> 00:25:52,879
Chory tutaj nie jest hospitalizowany
na oddziale chirurgicznym,

411
00:25:52,920 --> 00:25:59,919
tylko chorób wewnętrznych, po to,
żeby się zająć leczeniem
tych pozostałych chorób.

412
00:25:59,960 --> 00:26:20,319
Do tej pory udało im się uchronić
przed kalectwem blisko 70 chorych.

413
00:26:20,360 --> 00:26:23,719
Jeszcze trzy tygodnie temu lekarze
w innej placówce skazali

414
00:26:23,760 --> 00:26:25,959
na amputację
również Stanisława Mirowicza.

415
00:26:26,000 --> 00:26:27,599
Wypisał się na własne żądanie,

416
00:26:27,640 --> 00:26:30,439
w Szamotułach okazało się,
że amputacji można uniknąć.

417
00:26:30,480 --> 00:26:32,919
Dwie nogi.

418
00:26:32,960 --> 00:26:35,119
Chyba ogromna ulga?

419
00:26:35,160 --> 00:26:36,119
Bardzo.

420
00:26:36,160 --> 00:26:39,119
Pilotażowy program potrwa do grudnia.

421
00:26:39,160 --> 00:26:41,399
Mamy nadzieję,
że jakiś ciąg dalszy będzie,

422
00:26:41,440 --> 00:26:44,119
trwają rozmowy.

423
00:26:44,160 --> 00:26:46,559
To niestety kropla w morzu potrzeb.

424
00:26:46,600 --> 00:26:49,599
Taki program powinien działać
w każdym województwie.

425
00:26:49,640 --> 00:26:56,919
W Polsce na cukrzycę cierpi
blisko 3 miliony osób.

426
00:26:56,960 --> 00:27:00,559
Historia tego miejsca
pełna jest wyjątkowych momentów
i sportowych emocji,

427
00:27:00,600 --> 00:27:04,799
ale i tych najbardziej ponurych,
zapisanych na kartach
historii Niemiec.

428
00:27:04,840 --> 00:27:07,879
Stadion Olimpijski w Berlinie

429
00:27:07,920 --> 00:27:10,559
- za nieco ponad miesiąc
Biało-Czerwoni rozegrają tam

430
00:27:10,600 --> 00:27:12,759
swój drugi mecz
podczas mistrzostw Europy.

431
00:27:12,800 --> 00:27:14,399
Zagrają z reprezentacją Austrii.

432
00:27:14,440 --> 00:27:16,799
Magdalena Gwóźdź-Pallokat
odwiedziła to miejsce

433
00:27:16,840 --> 00:27:22,039
i nie tylko piłkarskich kibiców
zaprasza na krótką wycieczkę.

434
00:27:22,080 --> 00:27:25,439
Berliński Stadion Olimpijski
to z zewnątrz
wciąż historyczna budowla,

435
00:27:25,480 --> 00:27:28,079
ale w środku to nowoczesny
i multimedialny kompleks,

436
00:27:28,120 --> 00:27:30,719
w którym odbywają się
nie tylko spotkania sportowe,

437
00:27:30,760 --> 00:27:34,199
ale i liczne imprezy i koncerty.

438
00:27:34,240 --> 00:27:38,199
Przed euro
kraj związkowy Berlin zainwestował
w ten obiekt ponad 26 milionów euro.

439
00:27:38,240 --> 00:27:41,279
Został dostosowany lepiej
do potrzeb osób niepełnosprawnych,

440
00:27:41,320 --> 00:27:49,119
rozbudowaliśmy sanitariaty,
poprawiliśmy system
cyfrowej informacji dla kibiców.

441
00:27:49,160 --> 00:27:50,999
Robi wrażenie.

442
00:27:51,040 --> 00:27:53,839
Również na tych,
którzy ten obiekt znają od lat.

443
00:27:53,880 --> 00:27:57,879
Ten stadion ma coś w sobie.

444
00:27:57,920 --> 00:28:00,119
Byłem tam wraz z 67 tysiącami
innych osób.

445
00:28:00,160 --> 00:28:01,919
Prawie wszystkie bilety sprzedane.

446
00:28:01,960 --> 00:28:03,519
To zawsze niesamowite przeżycie.

447
00:28:03,560 --> 00:28:05,959
Został zbudowany
z architektonicznym rozmachem,

448
00:28:06,000 --> 00:28:10,279
a jego historia jest skomplikowana.

449
00:28:10,320 --> 00:28:14,919
Wybudowano go w nieco ponad 2 lata
z myślą o letnich
igrzyskach olimpijskich w 1936 roku.

450
00:28:14,960 --> 00:28:18,359
U władzy w Niemczech
od 3 lat był już Hitler.

451
00:28:18,400 --> 00:28:21,999
Naziści dostrzegli w igrzyskach
ogromną propagandową szansę.

452
00:28:22,040 --> 00:28:24,799
Chcieli pokazać światu,
że "nowe Niemcy"

453
00:28:24,840 --> 00:28:30,639
to pewne siebie, suwerenne,
dostatnie i przyjazne mocarstwo.

454
00:28:30,680 --> 00:28:36,119
Pomóc w tym miała ulubiona reżyserka
ministra propagandy
Josepha Goebbelsa, Leni Riefenstahl.

455
00:28:36,160 --> 00:28:39,719
Jej film "Olimpiada",
na który przeznaczono ogromne środki,

456
00:28:39,760 --> 00:28:43,159
był pierwszym
pełnometrażowym dokumentem
o igrzyskach olimpijskich.

457
00:28:43,200 --> 00:28:45,959
Kamieniem milowym w historii filmu.

458
00:28:46,000 --> 00:28:48,199
Współtworzyła estetykę III Rzeszy.

459
00:28:48,240 --> 00:28:50,439
Nigdy nie zdobyła się
na przeprosiny za to,

460
00:28:50,480 --> 00:28:52,439
że współpracowała
z hitlerowską władzą.

461
00:28:52,480 --> 00:28:57,519
Była wielką artystką,
ale jako człowiek zawiodła.

462
00:28:57,560 --> 00:29:00,919
Do dziś na terenie stadionu
zachowano stalowy dzwon,

463
00:29:00,960 --> 00:29:03,719
który zabrzmiał
podczas otwarcia rozgrywek
przez Hitlera.

464
00:29:03,760 --> 00:29:08,439
W Niemczech pokazywanie swastyki
jest zakazane,

465
00:29:08,480 --> 00:29:13,519
to jedyne miejsce,
w którym - z tego, co wiem -
można ją zobaczyć.

466
00:29:13,560 --> 00:29:17,959
Dziś stadion olimpijski jest obiektem
berlińskiego klubu Herthy BSC.

467
00:29:18,000 --> 00:29:21,159
Od dziś nie można indywidualnie
zwiedzać stadionu olimpijskiego,

468
00:29:21,200 --> 00:29:23,999
jest to możliwe
już tylko z przewodnikiem.

469
00:29:24,040 --> 00:29:26,799
I taka sytuacja,
że można sobie wybrać
dowolne miejsce,

470
00:29:26,840 --> 00:29:28,199
niebawem będzie marzeniem.

471
00:29:28,240 --> 00:29:36,879
Podobnie jak możliwość zajrzenia
do szatni Biało-Czerwonych.

472
00:29:36,920 --> 00:29:42,319
Na koniec niedzielnego spotkania
tradycyjnie zajrzymy
do studia programu "Bez retuszu",

473
00:29:42,360 --> 00:29:45,919
by w imieniu Marka Czyża
zaprosić na to spotkanie,

474
00:29:45,960 --> 00:29:49,199
dziś gościem będzie m.in.
aktor Michał Żebrowski.

475
00:29:49,240 --> 00:29:51,039
W 19:30 to już wszystko.

476
00:29:51,080 --> 00:29:53,079
Bardzo państwu dziękuję
za to spotkanie,

477
00:29:53,120 --> 00:29:58,879
spokojnego wieczoru, do zobaczenia.