1
00:00:12,240 --> 00:00:14,279
Jutro Rada Bezpiecze$stwa ONZ,

2
00:00:14,320 --> 00:00:19,079
we wtorek Rada Północnoatlantycka
ws. rosyjskich myśliwców nad Estonią.

3
00:00:19,120 --> 00:00:21,719
Senat przyjął projekt
o pomocy Ukraińcom.

4
00:00:21,760 --> 00:00:23,279
Pytanie, co zrobi prezydent.

5
00:00:23,320 --> 00:00:26,479
Dramatycznie spada
zaufanie do Kościoła.

6
00:00:46,400 --> 00:00:48,759
Dobry wieczór,
zapraszam na "19.30".

7
00:00:48,800 --> 00:00:54,359
Jutro Zgromadzenie Ogólne ONZ,
we wtorek posiedzenie Rady
Sojuszu Północnoatlantyckiego.

8
00:00:54,400 --> 00:00:59,479
Powód: obecność rosyjskich myśliwców
w estońskiej przestrzeni powietrznej.

9
00:00:59,520 --> 00:01:03,519
Sojusznicy mówią wprost:
te działania to wystawianie na próbę
granicy NATO

10
00:01:03,560 --> 00:01:06,319
i sugerują zaostrzenie kursu
wobec Rosji.

11
00:01:06,360 --> 00:01:11,479
Donald Trump na pytanie,
czy pomógłby bronić Polski
przed dalszą rosyjską eskalacją,

12
00:01:11,520 --> 00:01:16,239
gdyby taka miała miejsce,
odpowiedział stanowczo: pomogę.

13
00:01:16,280 --> 00:01:18,479
Wodynie koło Siedlec na Mazowszu.

14
00:01:18,520 --> 00:01:24,159
Policja i żandarmeria wojskowa
zabezpieczają fragmenty
przypominające rosyjskiego drona,

15
00:01:24,200 --> 00:01:26,479
na które natknęli się grzybiarze.

16
00:01:26,520 --> 00:01:28,839
Podobnie było koło Białobrzegów.

17
00:01:28,880 --> 00:01:32,719
W takich przypadkach policja zawsze
nie bagatelizuje takich zgłoszeń,

18
00:01:32,760 --> 00:01:34,999
jedzie na miejsce w celu
zweryfikowania i potwierdzenia.

19
00:01:35,040 --> 00:01:38,919
Od 10 września takich znalezisk
jest już ponad dwadzieścia.

20
00:01:38,960 --> 00:01:43,719
Wczoraj po południu szczątki drona
odkryto we wsi Studzieniec
koło Kętrzyna w Warmińsko-Mazurskiem.

21
00:01:43,760 --> 00:01:47,599
Dziś w dwóch miejscowościach
na Mazowszu
i w Sulmicach na Lubelszczyźnie.

22
00:01:47,640 --> 00:01:50,679
Tam najprawdopodobniej
spadł rosyjski dron Gerbera.

23
00:01:50,720 --> 00:01:53,919
To są szczątki tych bezzałogowych
statków powietrznych,

24
00:01:53,960 --> 00:01:57,559
które skierowała tutaj
w prowokacyjny sposób
Federacja Rosyjska.

25
00:01:57,600 --> 00:02:00,639
Po nalocie rosyjskich dronów
na wniosek Polski

26
00:02:00,680 --> 00:02:03,319
odbyło się posiedzenie
Rady Bezpieczeństwa ONZ.

27
00:02:03,360 --> 00:02:05,679
Jutro kolejne na prośbę Estonii.

28
00:02:05,720 --> 00:02:11,319
Powodem obecność tych myśliwców
w estońskiej przestrzeni powietrznej
- wyjaśnia estońskie MSZ.

29
00:02:11,360 --> 00:02:16,879
Nie są to odosobnione incydenty,
lecz element szerszego schematu
eskalacji działań Rosji,

30
00:02:16,920 --> 00:02:19,359
zarówno w wymiarze regionalnym,
jak i globalnym.

31
00:02:19,400 --> 00:02:21,879
Takie zachowanie wymaga
międzynarodowej reakcji.

32
00:02:21,920 --> 00:02:28,439
Postępowanie Rosji jest niezgodne
z obowiązkami stałego członka
Rady Bezpieczeństwa ONZ.

33
00:02:28,680 --> 00:02:33,199
Sprawa ma być też omawiana
na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ,
które rusza jutro.

34
00:02:33,240 --> 00:02:36,519
W Nowym Jorku jest już
prezydent Karol Nawrocki.

35
00:02:36,560 --> 00:02:40,559
Zapewne będzie miał możliwość rozmowy
z prezydentem Donaldem Trumpem.

36
00:02:40,600 --> 00:02:42,719
Jeśli to będzie dłuższa rozmowa,

37
00:02:42,760 --> 00:02:46,399
z całą pewnością te wyzwania
natury bezpieczeństwa
zostaną podniesione.

38
00:02:46,440 --> 00:02:50,559
Na razie amerykański przywódca
o incydencie nad Estonią
mówi niewiele.

39
00:02:50,600 --> 00:02:55,319
To mogą być duże kłopoty.
Ale dam znać więcej później,
dostanę informacje za około godzinę.

40
00:02:55,360 --> 00:02:58,319
Kilka godzin później
nic się jednak nie zmieniło.

41
00:02:58,360 --> 00:03:00,559
Nie mam informacji na ten temat.

42
00:03:00,600 --> 00:03:02,599
Estonia uruchomiła art. 4 NATO.

43
00:03:02,640 --> 00:03:08,319
W przyszłym tygodniu odbędzie się
posiedzenie Rady
Sojuszu Północnoatlantyckiego.

44
00:03:10,520 --> 00:03:14,599
Art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego
został powołany do tej pory
zaledwie 8 razy.

45
00:03:14,640 --> 00:03:17,519
Teraz NATO spotyka się ponownie
i podejmuje istotne decyzje.

46
00:03:17,560 --> 00:03:20,079
Nie ma sensu żartować,
że NATO nic nie robi.

47
00:03:20,120 --> 00:03:24,559
A z krajów członkowskich płyną opinie
o konieczności zaostrzenia kursu
wobec Rosji.

48
00:03:24,600 --> 00:03:27,959
I strzelaniu do myśliwców
naruszających przestrzeń powietrzną.

49
00:03:28,000 --> 00:03:32,799
Jeśli zasady zostaną złamane,
musimy zareagować odpowiednio,
w tym militarnie.

50
00:03:32,840 --> 00:03:35,679
Rosja bardzo szybko zda sobie sprawę,
że popełniła błąd

51
00:03:35,720 --> 00:03:41,999
i przekroczyła dopuszczalne granice,
ale niestety to rzeczywiście
balansuje na krawędzi konfliktu.

52
00:03:43,720 --> 00:03:45,879
Podobnie uważa
szefowa resortu obrony Litwy.

53
00:03:45,920 --> 00:03:49,719
Granica NATO na północnym-wschodzie
jest wystawiana na próbę
z pewnego powodu.

54
00:03:49,760 --> 00:03:51,519
Musimy działać poważnie.
Post Scriptum:

55
00:03:51,560 --> 00:03:52,999
Turcja dała przykład
10 lat temu.

56
00:03:53,040 --> 00:03:54,959
Coś do przemyślenia.

57
00:03:55,000 --> 00:03:57,839
A mowa o tych wydarzeniach
sprzed dekady.

58
00:03:57,880 --> 00:04:02,079
Ten rosyjski myśliwiec
chwilę wcześniej naruszył
turecką przestrzeń powietrzną.

59
00:04:02,120 --> 00:04:04,239
I został zestrzelony.

60
00:04:04,280 --> 00:04:06,999
Precedens już jest,
kiedy państwo NATO

61
00:04:07,040 --> 00:04:10,959
zestrzeliło w swojej przestrzeni
intruza powietrznego

62
00:04:11,000 --> 00:04:15,759
i Rosja wówczas przyjęła
gorycz porażki, jaką doznała.

63
00:04:15,960 --> 00:04:17,839
Więc tak samo i tutaj
nie możemy ustępować.

64
00:04:17,880 --> 00:04:20,279
Opinie wśród wojskowych
są jednak podzielone.

65
00:04:20,320 --> 00:04:24,319
Zestrzeliwanie na tym etapie
moim zdaniem nie wchodzi w rachubę,

66
00:04:24,360 --> 00:04:27,799
bo jest to kierunek
do eskalacji konfliktu.

67
00:04:29,320 --> 00:04:33,399
Pytanie o dostępność
obrony przeciwlotniczej
na wschodniej flance NATO.

68
00:04:33,440 --> 00:04:36,319
Amerykański magazyn "The Atlantic"
donosi,

69
00:04:36,360 --> 00:04:41,359
że Amerykanie wstrzymują sprzedaż
systemów obrony powietrznej Patriot
krajom europejskim.

70
00:04:41,400 --> 00:04:44,879
Pentagon stwierdził niedobór
niektórych rodzajów broni

71
00:04:44,920 --> 00:04:47,359
i podejmuje działania
mające na celu

72
00:04:47,400 --> 00:04:51,039
zablokowanie nowych zamówień
na te systemy pochodzących z Europy.

73
00:04:51,080 --> 00:04:54,439
My mamy podpisane umowy,
z których strona amerykańska
się wywiązuje.

74
00:04:54,480 --> 00:04:59,039
Uspokaja minister obrony narodowej.
Uspokaja też prezydent USA.

75
00:04:59,400 --> 00:05:01,839
Tak, zrobię to, zrobię to.

76
00:05:02,720 --> 00:05:05,639
Polska kupiła
8 baterii rakiet Patriot.

77
00:05:05,680 --> 00:05:09,199
Kilka dni temu po raz pierwszy
polskiego zestawu użyto bojowo

78
00:05:09,240 --> 00:05:12,199
podczas manewrów Żelazny Obrońca.

79
00:05:14,560 --> 00:05:18,959
Pomoc Ukraińcom mieszkającym w Polsce
pod znakiem zapytania.

80
00:05:19,000 --> 00:05:22,839
Rządowy projekt w tej sprawie
czeka na podpis prezydenta,

81
00:05:22,880 --> 00:05:25,359
a prezydencki trafił do konsultacji.

82
00:05:25,400 --> 00:05:30,199
Ustawa, która między innymi
uzależnia wypłatę 800+
od aktywności zawodowej uchodźcy

83
00:05:30,240 --> 00:05:33,439
przeszła przez Senat bez poprawek.

84
00:05:33,480 --> 00:05:36,439
Teraz liczy się czas,
bo nowe prawo musi być przyjęte
do końca września,

85
00:05:36,480 --> 00:05:38,079
by nie doszło do chaosu.

86
00:05:38,120 --> 00:05:40,479
Pytanie, co zrobi głowa państwa.

87
00:05:41,920 --> 00:05:44,679
Czujemy głęboko taki niepokój.

88
00:05:44,880 --> 00:05:47,919
Mówi Oksana, która od 13 lat
mieszka w Polsce.

89
00:05:47,960 --> 00:05:50,919
W takiej sytuacji
jest ponad milion Ukraińców.

90
00:05:50,960 --> 00:05:53,999
My mamy do czynienia teraz już
z chaosem.

91
00:05:54,040 --> 00:05:57,039
Z tego powodu, że ludzie,
którzy boją się,

92
00:05:57,080 --> 00:05:59,839
że 1 października
nie będą mieli prawa,

93
00:05:59,880 --> 00:06:02,639
zaczynają nam zalewać
urzędy do spraw cudzoziemców
i urzędy wojewódzkie.

94
00:06:02,680 --> 00:06:06,759
Tylko w krakowskich urzędach
liczba wniosków tydzień do tygodnia
rośnie o 300%.

95
00:06:06,800 --> 00:06:10,279
A to według rządzących
tylko preludium do tego,
co może się wydarzyć,

96
00:06:10,320 --> 00:06:12,719
jeśli prezydent
po raz drugi powie nie.

97
00:06:12,760 --> 00:06:19,319
Wzrost gospodarczy 3,4%, który mamy,
to również efekt pracy Ukrainek,
Ukraińców w naszym kraju,

98
00:06:19,360 --> 00:06:21,679
szczególnie w usługach,
to ważne ręce do pracy,

99
00:06:21,720 --> 00:06:23,399
które przyczyniają się
również do tego,

100
00:06:23,440 --> 00:06:26,279
że składki zdrowotne wpływają do NFZ,
składki zdrowotne do ZUS.

101
00:06:26,320 --> 00:06:30,719
Za 80% Ukraińców przebywających
w Polsce robią to ich pracodawcy
na podstawie przepisów,

102
00:06:30,760 --> 00:06:32,839
które wygasają za 9 dni.

103
00:06:32,880 --> 00:06:36,919
Pracodawcy nie odprowadzą
tych składek,
ponieważ nie będą mieli tytułu.

104
00:06:37,080 --> 00:06:41,119
A Ukraińcy stracą potwierdzenie
tego, że są w Polsce legalnie.

105
00:06:41,160 --> 00:06:44,599
To by była katastrofa,
straszne zamieszanie,

106
00:06:44,800 --> 00:06:47,359
nawet fizycznie na granicy
i tak dalej,

107
00:06:47,400 --> 00:06:48,839
to by była bardzo
skomplikowana sytuacja.

108
00:06:48,880 --> 00:06:51,519
Jeśli Ukraińcy wyjadą,
to zastąpią je inne osoby

109
00:06:51,560 --> 00:06:54,679
i nie będą to Polacy,
bo Polaków do tych usług
właśnie brakuje,

110
00:06:54,720 --> 00:06:58,159
więc przyjadą inne osoby,
z innych krajów,

111
00:06:58,200 --> 00:07:02,439
może bardziej odległych,
także odległych kulturowo.

112
00:07:03,720 --> 00:07:08,119
To na razie tylko czarny scenariusz,
bo piłka wciąż jest w grze.

113
00:07:08,160 --> 00:07:12,199
W środę ustawę o pomocy cudzoziemcom
w wersji 2.0 przyjął senat,

114
00:07:12,240 --> 00:07:14,719
w czwartek została wysłana do Pałacu.

115
00:07:14,760 --> 00:07:20,479
Prezydent w najbliższych dniach
decyzji nie podejmie,
bo jest w Stanach Zjednoczonych.

116
00:07:20,520 --> 00:07:24,599
Po jego powrocie do wygaśnięcia
obecnych przepisów zostanie tydzień,

117
00:07:24,640 --> 00:07:28,999
choć zgodnie z przepisami
ma czas do 8 października
na podjęcie decyzji.

118
00:07:29,040 --> 00:07:35,399
Mamy ustawę, która zawiera część
postulatów prezydenta zgłoszonych
w projekcie prezydenckiej ustawy,

119
00:07:35,600 --> 00:07:40,599
nie wszystkie zostały uwzględnione,
prezydent taką decyzję
w najbliższym czasie podejmie.

120
00:07:40,800 --> 00:07:42,799
Wyścig z czasem rozpoczął się.

121
00:07:42,840 --> 00:07:44,279
Nie podpisałem.

122
00:07:44,480 --> 00:07:48,279
Pod koniec sierpnia prezydent
zawetował ustawę o pomocy Ukraińcom.

123
00:07:48,320 --> 00:07:50,879
Karol Nawrocki zaproponował,
by dołożyć do niej:

124
00:07:50,920 --> 00:07:54,639
powiązanie wypłaty 800+ od tego,
czy rodzice pracują w Polsce,

125
00:07:54,680 --> 00:07:57,279
wprowadzenie kar
za propagowanie banderyzmu,

126
00:07:57,320 --> 00:08:00,479
wydłużenie okresu ubiegania się
o obywatelstwo polskie.

127
00:08:00,520 --> 00:08:05,359
Poprawiona przez rząd
i przyjęta przez parlament ustawa
spełnia tylko pierwszy warunek.

128
00:08:06,600 --> 00:08:08,999
Raczej mam wrażenie, że jest to takie
celowe kreowanie konfliktu

129
00:08:09,040 --> 00:08:10,999
i takie sprzedawanie pstryczków
panu prezydentowi.

130
00:08:11,040 --> 00:08:12,999
Tak widzi to PiS,
rządzący odpowiadają,

131
00:08:13,040 --> 00:08:15,519
że czasy przyjmowania ustaw
na kolanie minęły.

132
00:08:15,560 --> 00:08:18,399
A prace nad zmianą zasad
przyznawania obywatelstwa trwają.

133
00:08:18,440 --> 00:08:21,839
Przygotowujemy coś, co nazywamy
testem obywatelskim.

134
00:08:21,880 --> 00:08:26,599
To jednak za kilka miesięcy.
Na razie trwa odliczanie
do końca miesiąca.

135
00:08:26,640 --> 00:08:30,319
O liczeniu na weto
wprost mówi tylko Konfederacja.

136
00:08:30,440 --> 00:08:33,919
Dlatego, że ona pozostawia istotne
przywileje Ukraińcom,

137
00:08:33,960 --> 00:08:36,559
których oni mieć nie powinni
i nie spełnia tych kryteriów,

138
00:08:36,600 --> 00:08:38,319
ktore sam prezydent podyktował.

139
00:08:38,360 --> 00:08:40,959
Zanim prezydent pomyśli,
że kogoś lubi, nie lubi,

140
00:08:41,000 --> 00:08:43,399
że ma takie czy inne poglądy
w sprawie Ukraińców,

141
00:08:43,440 --> 00:08:45,239
trzeba, żeby zapytał
polskiego biznesu,
polskich pracodawców,

142
00:08:45,280 --> 00:08:47,719
polskich pracowników,
co jest w ich interesie
i tu odpowiedź jest jasna.

143
00:08:47,760 --> 00:08:52,599
Pytanie, czy gospodarka
zwycięży nad polityką,
na razie wciąż pozostaje otwarte.

144
00:08:54,640 --> 00:08:59,079
W TVP pod rządami PiS-u
dochodziło do ataków
na konkretne osoby,

145
00:08:59,120 --> 00:09:04,199
aktywistów, działaczy społecznych
i organizacje walczące
o prawa człowieka.

146
00:09:04,240 --> 00:09:09,439
Tak wynika z najnowszego raportu,
w którym autorzy zbadali i opisali
mechanizmy represji

147
00:09:09,480 --> 00:09:12,839
stosowane wobec
społeczeństwa obywatelskiego.

148
00:09:13,040 --> 00:09:17,439
Są w nim także rekomendacje
i wskazówki na przyszłość.

149
00:09:21,440 --> 00:09:26,479
Bart Staszewski doskonale pamięta
przekaz telewizji publicznej
poprzednich rządów,

150
00:09:26,520 --> 00:09:28,759
gdy stał się jego ofiarą.

151
00:09:28,800 --> 00:09:30,399
To był koszmar.

152
00:09:30,440 --> 00:09:33,399
Walczył wtedy
z kampanią Gazety Polskiej

153
00:09:33,440 --> 00:09:36,759
i naklejkami "Strefy wolne od LGBT",
a potem gminami,

154
00:09:36,800 --> 00:09:39,759
ktore przyjęły uchwałę
o ideologii LGBT.

155
00:09:39,800 --> 00:09:44,999
Telewizja walczyła z nim,
wygrał batalie w sądzie,
ale hejt wpłynął na jego życie.

156
00:09:45,040 --> 00:09:48,479
Ludzie życzyli mi śmierci,
a z drugiej strony mówili,

157
00:09:48,520 --> 00:09:51,279
że mnie zabiją,
tak, dzięki tej propagandzie,

158
00:09:51,320 --> 00:09:54,079
bo to się korelowało z tym
i to udowadnialiśmy w sądzie,

159
00:09:54,120 --> 00:09:58,039
z tymi materiałami TVP,
to odbija się na psychice człowieka,

160
00:09:58,080 --> 00:10:02,639
to znaczy ja się nie czuję
pewnie siebie,
tak jak czułem się kilka lat temu.

161
00:10:02,680 --> 00:10:07,199
Czeka na jutrzejsze ogłoszenie raportu
o mediach publicznych tamtych czasów,

162
00:10:07,240 --> 00:10:10,919
z którego wyłania się obraz telewizji
aktywnie uczestniczącej w zamachu

163
00:10:10,960 --> 00:10:13,879
na wolności
i społeczeństwo obywatelskie.

164
00:10:13,920 --> 00:10:19,399
Dokument przypomina,
z jaką narracja mierzyli się aktywiści
- pomysłów nie brakowało.

165
00:10:22,000 --> 00:10:26,559
Także w stosunku
do protestujących kobiet,
w telewizji publicznej za PiS-u

166
00:10:26,600 --> 00:10:29,559
odpowiedzią na czarny protest
był biały protest,

167
00:10:29,600 --> 00:10:34,039
a kobiety po czarnej stronie
odpowiadały za szerzenie covidu.

168
00:10:36,000 --> 00:10:39,959
Były cytaty w telewizji o tym,
na czyjej my smyczy chodzimy,

169
00:10:40,000 --> 00:10:43,479
przez kogo jesteśmy finansowane,
że o co nam w ogóle chodzi,

170
00:10:43,520 --> 00:10:47,239
że tylko byśmy chciały mordować
i robić rozróby na ulicach.

171
00:10:47,280 --> 00:10:50,519
Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy,
z którą nie współpracowano,

172
00:10:50,560 --> 00:10:55,759
atakowano razem ze Strajkiem Kobiet,
gdy tylko ten dołączył do zbiórki.

173
00:11:02,360 --> 00:11:07,639
Najważniejsze jednak
dla autorów raportu
były ataki personalne

174
00:11:07,680 --> 00:11:11,279
- zwraca uwagę przewodnicząca komisji
do spraw wyjaśnienia mechanizmów

175
00:11:11,320 --> 00:11:15,119
represji wobec
społeczeństwa obywatelskiego.

176
00:11:25,640 --> 00:11:31,079
Raport przypomina przypadki ataków
na Magdalenę Filiks
czy Pawła Adamowicza.

177
00:11:31,120 --> 00:11:35,079
No jakie skutki były tego,
to my wszyscy wiemy.

178
00:11:35,120 --> 00:11:39,599
To tak zatruło ludziom w głowach coś
i sączyło im taką nienawiść,

179
00:11:39,640 --> 00:11:42,999
że z tym się nie pozbieramy
jeszcze przez wiele lat.

180
00:11:43,040 --> 00:11:48,239
Andrzej Krajewski, autor książki
o ruchach obywatelskich tamtego czasu
i współautor raportu

181
00:11:48,280 --> 00:11:53,879
traktuje ten dokument
jako oddanie honoru
wszystkim skrzywdzonym.

182
00:12:01,800 --> 00:12:06,199
Podobnego zgniecenia wolności słowa,
bo tak naprawdę to,

183
00:12:06,240 --> 00:12:15,079
co żeśmy pokazali w tym raporcie,
to jest zgniecenie wolności słowa
w mediach publicznych.

184
00:12:15,600 --> 00:12:20,519
W raporcie przykłady ataków
na organizacje walczące
o prawa człowieka.

185
00:12:20,560 --> 00:12:23,319
Między innymi na Fundacje Batorego.

186
00:12:25,840 --> 00:12:31,639
Pokazywanej jako wspierająca
ideologię lewicowo-liberalną,
promująca rzekome dewiacje.

187
00:12:31,680 --> 00:12:37,119
Tutaj był oczywisty interes władzy,
która miała skłonności autorytarne,

188
00:12:37,160 --> 00:12:42,799
żeby zwalczać organizacje,
które kwestionowały różne
istotne aspekty jej działania.

189
00:12:42,840 --> 00:12:46,599
Wiele przestrzeni raport
poświęca atakom telewizji publicznej

190
00:12:46,640 --> 00:12:53,319
na sędziów krytykujących
rząd Zjednoczonej Prawicy za zmiany
w wymiarze sprawiedliwości.

191
00:12:54,120 --> 00:13:00,119
Uderzono w całe środowisko,
organizacje jak Iustitia,
i sędziów personalne.

192
00:13:00,280 --> 00:13:03,799
To była szkoda wyrządzona
nam obywatelom,

193
00:13:03,840 --> 00:13:08,079
bo jeżeli kłamliwie, nieprawdziwie
przedstawiamy wymiar sprawiedliwości,

194
00:13:08,120 --> 00:13:10,479
jeżeli podważamy jego rolę,
podważamy uczciwość,
rzetelność sędziów,

195
00:13:10,520 --> 00:13:12,919
to osłabiamy zaufanie obywateli
do państwa.

196
00:13:12,960 --> 00:13:17,919
Raport zwraca uwagę, że konieczne jest
wypracowanie nowego modelu
mediów publicznych,

197
00:13:17,960 --> 00:13:21,439
opartego na trwałych mechanizmach,
odpornych na zmiany władzy.

198
00:13:21,480 --> 00:13:24,759
Ten raport traktuję jako takie
memento dla kolejnych pokoleń.

199
00:13:24,800 --> 00:13:28,879
Po prostu taki raport jest potrzebny,
żebyśmy mogli powiedzieć:
nigdy więcej.

200
00:13:28,920 --> 00:13:33,039
Oprócz rozliczenia przeszłości
jest w nim przestroga na przyszłość,

201
00:13:33,080 --> 00:13:36,999
że instytucje publiczne, w tym media,
podlegają ocenie.

202
00:13:40,680 --> 00:13:43,479
Oglądają państwo "19.30".
Już za chwilę:

203
00:13:43,520 --> 00:13:47,519
Kościół traci zaufanie Polaków,
a później jeszcze:

204
00:13:47,560 --> 00:13:49,639
Wolontariusze poszukiwani.

205
00:13:49,680 --> 00:13:53,679
To ostatni moment,
by zostać wolontariuszem
Szlachetnej Paczki.

206
00:13:53,720 --> 00:13:58,119
Nasz kawałek czasu daje dużo
tym potrzebującym rodzinom.

207
00:13:58,160 --> 00:14:01,959
Po kilku miesiącach rozłąki
Antoś jest już z rodzicami.

208
00:14:02,000 --> 00:14:05,479
Pierwszy raz w życiu
zaznałem takiego szczęścia.

209
00:14:05,520 --> 00:14:08,719
Antosia uśmiech jest moim uśmiechem.

210
00:14:10,800 --> 00:14:13,999
Kościół autorytetem
tylko dla garstki Polaków.

211
00:14:14,040 --> 00:14:18,319
Z najnowszego badania IBRiS
dla Polskiej Agencji Prasowej

212
00:14:18,360 --> 00:14:21,239
ufa mu obecnie
blisko 1/4 badanych.

213
00:14:21,280 --> 00:14:23,639
To najniższy odsetek w historii.

214
00:14:23,680 --> 00:14:27,559
Najbardziej alarmująca zmiana
nastąpiła w ciągu ostatniego roku.

215
00:14:27,600 --> 00:14:30,839
Duchowni biją się w piersi,
ale to chyba nie wystarczy.

216
00:14:30,880 --> 00:14:35,479
Jaki Kościół ma pomysł,
by odwrócić albo chociaż zatrzymać
ten trend?

217
00:14:38,240 --> 00:14:41,239
Kaplica na poznańskiej Łacinie
pęka w szwach.

218
00:14:41,280 --> 00:14:45,199
Na niedzielnej mszy świętej
modli się tu ponad 400 osób.

219
00:14:45,240 --> 00:14:50,199
Kościół to nie tylko hierarchowie,
ale także ludzie, którzy go tworzą.

220
00:14:50,240 --> 00:14:56,119
Do kaplicy można wejść o każdej porze
dnia i nocy, po mszy wierni piją kawę
i rozmawiają.

221
00:14:56,160 --> 00:15:00,799
Kościół relacji, bliskości,
otwartości, zrozumienia,

222
00:15:00,840 --> 00:15:04,879
aż dziw, że moglibyśmy pomyśleć,
że kościół mógłby być inny.

223
00:15:04,920 --> 00:15:10,719
Dla wielu jednak właśnie taki jest,
bo Kościół boryka się
z ogromnym kryzysem wizerunkowym.

224
00:15:10,760 --> 00:15:13,359
Najnowsze badania pokazują,
że w ciągu 9 lat

225
00:15:13,400 --> 00:15:17,479
stracił zaufanie
prawie 1/4 społeczeństwa.

226
00:15:17,520 --> 00:15:20,039
Bo się angażuje w politykę,
a nie powinien?

227
00:15:20,080 --> 00:15:22,639
Z dyskryminacji,
która jest w Kościele?

228
00:15:22,680 --> 00:15:25,959
Zaczęto coraz więcej mówić
o pedofilii w Kościele,

229
00:15:26,000 --> 00:15:29,359
i o tym, że jest ukrywana
i ludziom też to przeszkadza.

230
00:15:29,400 --> 00:15:35,039
Z nadużyciami próbuje walczyć
biskup diecezji sosnowieckiej,
który powołał specjalną komisję.

231
00:15:35,080 --> 00:15:38,959
Jako jedyny z hierarchów
skomentował najnowsze badania.

232
00:15:39,000 --> 00:15:42,799
Biję się w piersi, chociaż wiem,
że to nie wystarczy.

233
00:15:42,840 --> 00:15:45,879
Jak kościół milczy
w sprawie własnego zaufania,

234
00:15:45,920 --> 00:15:49,319
to trudno się spodziewać,
że będzie miał jakiekolwiek zaufanie,

235
00:15:49,360 --> 00:15:51,959
jego głos jest
z perspektywy ludzi nieistotny.

236
00:15:52,000 --> 00:15:54,279
Kościół od środka trawią skandale.

237
00:15:54,320 --> 00:15:57,919
Przed sądem w Sosnowcu rozpoczął się
proces księdza Krystiana K.

238
00:15:57,960 --> 00:16:01,119
W tle śmierć młodego mężczyzny
i narkotyki.

239
00:16:01,160 --> 00:16:06,239
Przestępstwo związane jest
z udzielaniem
substancji psychotropowych

240
00:16:06,280 --> 00:16:09,559
i spowodowanie
tym samym śmierci.

241
00:16:11,240 --> 00:16:16,319
To jedna z najbardziej
szokujących historii
w polskim Kościele w ostatnich latach.

242
00:16:16,360 --> 00:16:21,479
Są to skandale na tyle poważne,
że w przypadku każdej innej instytucji

243
00:16:21,520 --> 00:16:25,399
jej szef postawiłby sobie
za punkt honoru to,
żeby się nią zająć.

244
00:16:25,440 --> 00:16:29,759
Można mieć jednak wrażenie,
że często jest zupełnie odwrotnie.

245
00:16:29,800 --> 00:16:35,839
Przykładem mogą być zmiany personalne
w komisji badającej pedofilię
wśród duchownych.

246
00:16:41,200 --> 00:16:43,879
Zaufania nie budują też
takie sytuacje,

247
00:16:43,920 --> 00:16:47,839
gdy gorliwą modlitwę
zajmuje gorliwa agitacja.

248
00:16:48,560 --> 00:16:52,879
Dzisiaj też opowiemy się,
czy będziemy za Polską,
czy za Niemcami.

249
00:16:52,920 --> 00:16:57,719
Sojusz ołtarza z tronem
zawsze kończy się tragicznie
dla ołtarza.

250
00:16:57,760 --> 00:17:02,039
36 lat temu Kościołowi ufało
90% Polek i Polaków.

251
00:17:03,200 --> 00:17:08,239
Rosnąca część wiernych
będzie wierzyła pomimo biskupów,

252
00:17:08,440 --> 00:17:13,639
nie licząc się z nimi,
traktując ich jako pewien bagaż,
który niestety jest niezbędny.

253
00:17:13,680 --> 00:17:19,319
A wspólna droga hierarchów kościoła
i wiernych zapowiada się
na bardzo krętą.

254
00:17:19,360 --> 00:17:21,679
Raz był mężczyzną, raz kobietą.

255
00:17:21,720 --> 00:17:26,839
Udawał bramkarkę kobiecej drużyny
piłkarskiej, policjanta, prawnika.

256
00:17:26,880 --> 00:17:32,839
Na liście oszustw m.in. sprzedaż
bezwartościowych reprodukcji obrazów
za pół miliona złotych.

257
00:17:32,880 --> 00:17:36,599
Trafił nawet za kraty,
by odsiedzieć wieloletni wyrok.

258
00:17:36,640 --> 00:17:40,759
Ale już jest na wolności
i poluje na kolejne ofiary.

259
00:17:40,960 --> 00:17:43,839
Ta historia to gotowy
scenariusz na film.

260
00:17:43,880 --> 00:17:48,079
Bohaterem Andrzej D, Andrzej D.C.,
Joanna R i Joanna P.

261
00:17:48,120 --> 00:17:52,319
Nazwisk wiele,
osoba - ta sama.
Lista przestępstw - długa.

262
00:17:52,360 --> 00:17:59,039
Andrzej D. był policjantem.
Gdy zakończył służbę,
przez lata oszukiwał ludzi.

263
00:17:59,240 --> 00:18:03,319
Podawał się i za kobietę,
i za mężczyznę.

264
00:18:03,640 --> 00:18:08,119
Płeć zmienił w urzędzie.
Starego dowodu osobistego nie oddał.

265
00:18:08,160 --> 00:18:11,879
Powiedział, że zgubił.
I tak zyskał dwie tożsamości.

266
00:18:11,920 --> 00:18:15,959
Oferował pomoc prawną
osobom poszkodowanym
w aferze Amber Gold,

267
00:18:16,000 --> 00:18:18,279
mimo że nie miał kwalifikacji.

268
00:18:18,320 --> 00:18:22,919
Pobrał zaliczki i na tym skończyła się
działalność fikcyjnego mecenasa.

269
00:18:23,120 --> 00:18:29,879
Przegrałem sprawę przez niego.
Przez to, że o jeden dzień za późno
złożył odwołanie.

270
00:18:31,880 --> 00:18:34,919
Stałem się dłużnikiem,
tak że upie***lił mnie.

271
00:18:34,960 --> 00:18:38,039
To jedno z najbardziej
spektakularnych oszustw.

272
00:18:38,080 --> 00:18:40,839
Reprodukcje obrazów,
prawie nic nie warte,

273
00:18:40,880 --> 00:18:45,079
sprzedał za pół miliona złotych
jako dzieła z nawiedzonego domu.

274
00:18:45,120 --> 00:18:47,559
Do pomocy zaangażował łowców duchów.

275
00:18:47,600 --> 00:18:51,319
Na 100% możemy powiedzieć,
że to miejsce jest nawiedzone,
to już wiemy teraz.

276
00:18:51,360 --> 00:18:55,239
Po tym Andrzej zniknął,
pojawiła się Joanna, bramkarka.

277
00:18:55,440 --> 00:18:58,119
Zgłosiła, że chce się po prostu
przeprowadzić nad morze,

278
00:18:58,160 --> 00:19:02,639
rozpocząć tu nowy rozdział życia
swojego i prywatnego, i sportowego

279
00:19:02,840 --> 00:19:07,479
i zgłosiła chęć bycia
jakby bramkarką w naszym klubie
i taką kierowniczką.

280
00:19:07,680 --> 00:19:11,679
W czasie, gdy trwały
poszukiwania Andrzeja,
Joanna biegała po boiskach.

281
00:19:11,880 --> 00:19:16,519
W końcu została zdemaskowana
przez prezesa żeńskiego klubu
piłki nożnej z Gdyni.

282
00:19:16,720 --> 00:19:19,559
Za oszustwa Andrzej D.
trafił do więzienia.

283
00:19:19,760 --> 00:19:22,879
Został jednak wypuszczony.
Ze względu na stan zdrowia.

284
00:19:22,920 --> 00:19:26,799
W lutym tego roku pojawił się
na gdańskim stadionie.

285
00:19:27,000 --> 00:19:31,119
Nagle po roku trener wchodzi
na mecz reprezentacji Polski
piłki kobiecej,

286
00:19:31,320 --> 00:19:35,959
a na trybunach podchodzi
do niego Andrzej, jako Joanna,
i się z nim wita jakby nigdy nic.

287
00:19:36,160 --> 00:19:40,279
Znów zaczyna szukać ofiar.
Tym razem poszkodowanych
przez kantor internetowy.

288
00:19:40,320 --> 00:19:44,239
Dziennikarze programu Raport Specjalny
wcielili się w role małżeństwa.

289
00:19:44,400 --> 00:19:48,239
Napisali, że potrzebują
pomocy prawnika.
Udało im się spotkać z oszustem.

290
00:19:48,440 --> 00:19:52,599
Wiemy, kim pan jest,
a pan dalej robi to,
co robi przez tyle lat, dlaczego?

291
00:19:52,800 --> 00:19:54,759
A nie mogę tego robić?

292
00:19:54,960 --> 00:19:57,759
Nie może pan,
bo nie może się pan
podawać za adwokata,

293
00:19:57,800 --> 00:20:00,399
jeżeli pan nie jest adwokatem,
to jest przestępstwo.

294
00:20:00,600 --> 00:20:03,479
Przyznał się po raz pierwszy,
że on nie ma żadnego
wykształcenia prawniczego,

295
00:20:03,520 --> 00:20:05,959
tylko wykształcenie
średnie techniczne,

296
00:20:06,000 --> 00:20:09,879
że te przestępstwa,
które popełniał wcześniej,
to nie był jego wymysł,

297
00:20:09,920 --> 00:20:12,799
tylko to było w ramach
zorganizowanej grupy przestępczej,

298
00:20:12,840 --> 00:20:16,519
pomagali mu ludzie ze wschodu,
którzy przywozili
sfałszowane dokumenty.

299
00:20:16,720 --> 00:20:22,519
Niezwykła historia oszustw
dziś w programie Raport Specjalny
kwadrans po 20:00 w TVP Info.

300
00:20:33,880 --> 00:20:37,999
Ostatni dzień lekkoatletycznych
mistrzostw świata w Tokio
i w końcu mamy medal!

301
00:20:38,040 --> 00:20:41,199
Srebro w skoku wzwyż
wywalczyła Maria Żodzik.

302
00:20:41,240 --> 00:20:43,879
Polka poprawiła rekord życiowy
na dwa metry

303
00:20:43,920 --> 00:20:47,679
i to właśnie ta wysokość
dała jej upragniony medal.

304
00:20:48,280 --> 00:20:55,239
A teraz skacze po raz trzeci,
Maria Żodzik jest
wicemistrzynią świata, mamy srebro!

305
00:20:56,720 --> 00:21:01,079
Wiedziałam, że jest w moim zasięgu
skoczyć dwa metry.

306
00:21:01,280 --> 00:21:06,319
Poprawiła rekord życiowy,
po raz pierwszy w karierze
osiągnęła dwa metry.

307
00:21:06,360 --> 00:21:13,199
Pomyślałam sobie: będzie ciężko,
ale chciałam ten medal,
nie mogłam odpuścić tego.

308
00:21:14,040 --> 00:21:18,479
Jestem wdzięczna mojemu trenerowi,
że to razem zrobiliśmy.

309
00:21:18,680 --> 00:21:23,239
Jest powtórka z Tokio,
jeden medal, nie złoty, a srebrny.

310
00:21:24,320 --> 00:21:30,199
Empatyczni i pracowici wolontariusze
pilnie poszukiwani.
Potrzeba tysięcy chętnych.

311
00:21:30,240 --> 00:21:34,119
Choć Weekend Cudów Szlachetnej Paczki
dopiero w grudniu,

312
00:21:34,160 --> 00:21:37,759
to już dziś organizator zaprasza
do zgłaszania się i pomagania.

313
00:21:37,800 --> 00:21:40,679
Przygotowanie paczek
dla najbardziej potrzebujących
to spore wyzwanie.

314
00:21:40,720 --> 00:21:44,039
A potrzeby są ogromne.
Z raportu o biedzie wynika,

315
00:21:44,080 --> 00:21:48,639
że niemal 2,5 miliona Polaków
żyje w skrajnym ubóstwie.

316
00:21:48,920 --> 00:21:53,719
Szlachetna Paczka pomaga już od lat,
ale teraz sama potrzebuje pomocy.

317
00:21:53,760 --> 00:21:57,519
Weekend cudów coraz bliżej,
a brakuje wolontariuszy.

318
00:21:57,560 --> 00:22:04,799
Organizujemy bardzo dużą mobilizację,
żeby jak najwięcej osób
do Szlachetnej Paczki zaprosić.

319
00:22:06,160 --> 00:22:10,679
Paczka ma ambitne plany na ten rok
i chce dotrzeć z pomocą
do 760 rejonów.

320
00:22:10,720 --> 00:22:16,959
Żeby to zrobić, potrzeba zaangażowania
10 tysięcy wolontariuszy
i wolontariuszek w całej Polsce,

321
00:22:17,000 --> 00:22:19,919
a teraz brakuje ich
około 3 tysięcy.

322
00:22:20,640 --> 00:22:24,199
Zapraszamy, nie jest to nic trudnego,
wystarczy kawałek czasu

323
00:22:24,240 --> 00:22:28,639
i tak naprawdę jakąkolwiek funkcje
pełnimy teraz, jest ona do pogodzenia.

324
00:22:28,680 --> 00:22:33,599
Ja będąc w klasie maturalnej
prowadziłam swój rejon,
w którym pomagaliśmy rodzinom.

325
00:22:33,640 --> 00:22:36,079
Że warto pomagać
przekonuje Mateusz Janicki,

326
00:22:36,120 --> 00:22:38,479
który od lat angażuje się
w Szlachetną Paczkę.

327
00:22:38,520 --> 00:22:41,879
Pomaganie daje siłę,
żeby się mierzyć
z różnymi przeciwnościami,

328
00:22:41,920 --> 00:22:43,399
które w życiu spotykamy.

329
00:22:43,440 --> 00:22:46,239
Ono daje perspektywę,
daje dystans.

330
00:22:47,000 --> 00:22:49,959
Bo bycie wolontariuszem otwiera oczy
i uświadamia,

331
00:22:50,000 --> 00:22:54,479
że bieda to nie jest odległe zjawisko
i potrafi zapukać do każdego.

332
00:22:54,520 --> 00:22:57,879
Drzwi wyglądają tak samo,
a w środku jest zupełnie inaczej

333
00:22:57,920 --> 00:23:01,639
i to jest taki szok, że ci ludzie
są tak blisko nas.

334
00:23:01,680 --> 00:23:04,639
To nie są jacyś ludzie,
to są nasi sąsiedzi.

335
00:23:04,680 --> 00:23:08,639
I choć często ich nie widzimy,
to tych sąsiadów jest sporo.

336
00:23:08,680 --> 00:23:11,439
Z raportu Szlachetnej Paczki
o biedzie wynika,

337
00:23:11,480 --> 00:23:15,639
że niemal 2,5 miliona Polaków
żyje w skrajnym ubóstwie.

338
00:23:15,680 --> 00:23:18,119
To tyle, co Warszawa i Łódź
razem wzięte.

339
00:23:18,160 --> 00:23:22,159
My tak na prawdę nie potrafimy
odpowiednio dzielić się
tym naszym bogactwem,

340
00:23:22,200 --> 00:23:24,319
tym naszym dobrobytem.

341
00:23:24,360 --> 00:23:27,439
Tylko wciąż uważamy,
że mamy za mało,

342
00:23:27,480 --> 00:23:32,399
nie patrzymy na tych ludzi,
którzy są w około,
którzy potrzebują pomocy.

343
00:23:32,440 --> 00:23:38,519
Szlachetna Paczka sprawdziła,
co zdaniem osób ubogich
jest potrzebne, by godnie żyć.

344
00:23:38,560 --> 00:23:42,799
To co czasem wydaje się przyziemne,
jak zakupy czy jeden
posiłek dziennie,

345
00:23:42,840 --> 00:23:44,599
dla niektórych
jest marzeniem.

346
00:23:44,640 --> 00:23:47,879
Podstawowe produkty i elementy
wyposażenia kuchni

347
00:23:47,920 --> 00:23:52,159
to jedne z najczęstszych próśb,
jakie trafiają
do Szlachetnej Paczki.

348
00:23:52,200 --> 00:23:56,359
Duża ta część potrzeb to są takie
elementy wyposażenia mieszkania,

349
00:23:56,400 --> 00:23:59,919
które dla nas są absolutnie oczywiste,
że każdy z nas ma je w domu.

350
00:23:59,960 --> 00:24:02,839
A czasem nawet małe gesty
mają wielką moc,

351
00:24:02,880 --> 00:24:06,439
żeby się o tym przekonać,
wystarczy się zgłosić.

352
00:24:11,400 --> 00:24:16,119
Po 6 miesiącach rozłąki,
bólu i walki z urzędami
Antoś jest już z rodzicami.

353
00:24:16,160 --> 00:24:20,639
Chłopiec trafił do rodziny zastępczej,
bo szpital w Jeleniej Górze uznał,

354
00:24:20,680 --> 00:24:24,599
że para nie poradzi sobie
z zajmowaniem się noworodkiem.

355
00:24:24,640 --> 00:24:27,199
Matka dziecka porusza się
na wózku inwalidzkim.

356
00:24:27,240 --> 00:24:29,559
Problemy ze zdrowiem
ma również jej partner.

357
00:24:29,600 --> 00:24:31,879
Sprawą zajął się sąd.

358
00:24:32,320 --> 00:24:34,519
Długo czekali na ten moment.

359
00:24:34,560 --> 00:24:36,959
Jestem najszczęśliwszym
człowiekiem na świecie.

360
00:24:37,000 --> 00:24:40,559
Po długiej batalii sądowej
radość miesza się ze łzami.

361
00:24:46,920 --> 00:24:51,839
Sąd zdecydował, że Patrycja i Łukasz
w końcu odzyskali synka.

362
00:24:51,880 --> 00:24:56,039
Sąd potwierdził to, co wykazywaliśmy
od początku tego postępowania,

363
00:24:56,080 --> 00:24:58,319
że Łukasz i Patrycja
dają właściwą gwarancję,

364
00:24:58,360 --> 00:25:01,159
że będą właściwie
opiekować się dzieckiem.

365
00:25:01,200 --> 00:25:04,079
Ostatnie miesiące
wspominają jak zły sen.

366
00:25:04,120 --> 00:25:08,999
Patrycja wyjechała z sali porodowej
z uśmiechem na ustach, szczęśliwa.

367
00:25:09,040 --> 00:25:13,199
Następnego dnia usłyszeli,
że nie mogą zabrać Antosia do domu.

368
00:25:13,240 --> 00:25:16,439
Urzędnicy uznali, że ze względu
na problemy zdrowotne

369
00:25:16,480 --> 00:25:19,319
nie poradzą sobie
z opieką nad dzieckiem.

370
00:25:19,360 --> 00:25:22,959
Ja wiem, co robię,
nigdy bym się nie podjął decyzji
o dziecku,

371
00:25:23,000 --> 00:25:25,279
gdybym miał nie podołać
temu wyzwaniu.

372
00:25:25,320 --> 00:25:28,199
Ja tak nie mam,
że jestem obłożnie chora,

373
00:25:28,240 --> 00:25:32,599
to tylko tak wygląda dla ludzi,
ale w rzeczywistości
to wygląda inaczej.

374
00:25:32,640 --> 00:25:37,679
Patrycja Wiżgała porusza się na wózku.
Jej partner też zmaga się
z chorobą przewlekłą.

375
00:25:37,720 --> 00:25:42,159
Zamiast dodatkowego wsparcia
dla rodziców, na przykład
w postaci asystenta,

376
00:25:42,200 --> 00:25:47,079
błyskawicznie zapadła decyzja
o przekazaniu Antosia
do rodziny zastępczej.

377
00:25:47,120 --> 00:25:50,959
W dodatku 500 kilometrów
od biologicznych rodziców.

378
00:25:52,240 --> 00:25:55,999
Bardzo chciałabym,
żebyśmy interweniowali tam,

379
00:25:56,040 --> 00:26:00,159
gdzie dziecku dzieje się krzywda,
a nie tam, gdzie ramiona,

380
00:26:00,200 --> 00:26:04,439
nawet jeśli nie do końca sprawne,
są otwarte z całą miłością
i czułością.

381
00:26:04,480 --> 00:26:07,839
Historia została nagłośniona
dzięki dziennikarzom TVP

382
00:26:07,880 --> 00:26:11,359
i po 7 miesiącach
znalazła szczęśliwy finał.

383
00:26:11,400 --> 00:26:15,359
Rodzice chcieli jak najszybciej
spotkać się z synkiem.

384
00:26:15,400 --> 00:26:20,039
Wczoraj, dzień po wyroku sądu,
już w komplecie wrócili do domu.

385
00:26:20,880 --> 00:26:25,639
Czasu nie cofną, ale najważniejsze,
że w końcu są razem i zapewniają,

386
00:26:25,680 --> 00:26:30,319
że zrobią wszystko, żeby wynagrodzić
Antosiowi te miesiące rozłąki.

387
00:26:30,360 --> 00:26:33,839
Pierwszy raz w życiu zaznałem
takiego szczęścia,

388
00:26:33,880 --> 00:26:38,039
powoli teraz wiem,
co to znaczy być ojcem.

389
00:26:41,160 --> 00:26:44,439
Antosia uśmiech jest moim uśmiechem.

390
00:26:44,640 --> 00:26:51,919
Więcej o historii małego Antosia
w jutrzejszym programie "Reporterzy"
o 15:15 na TVP1.

391
00:26:55,840 --> 00:26:58,559
Ja już państwu dziękuję.
Czas na Pytanie Dnia,

392
00:26:58,600 --> 00:27:01,919
u Mariusza Piekarskiego
dziś mecenas Przemysław Rosati,

393
00:27:01,960 --> 00:27:06,359
prezes Naczelnej Rady Adwokackiej,
członek Trybunału Stanu.