1
00:00:04,960 --> 00:00:07,919
W drodze.
Jedziemy do domu na Bo¼e Narodzenie.

2
00:00:07,960 --> 00:00:10,519
Trump na zakupach.
Na oku ma Grenlandi-.

3
00:00:10,560 --> 00:00:14,839
Rozdzieleni bracia.
Jeden w domu pomocy,
drugi w szpitalu.

4
00:00:30,640 --> 00:00:34,919
Joanna Dunikowska-Paź. Dobry wieczór.
Zaczynamy "19:30".

5
00:00:34,960 --> 00:00:37,879
Ruch większy niż na co dzień,
patroli też więcej,

6
00:00:37,920 --> 00:00:40,439
a to oznacza, że ruszyliśmy na święta.

7
00:00:40,480 --> 00:00:42,759
Policja apeluje,
by wyjechać wcześniej,

8
00:00:42,800 --> 00:00:45,759
zdjąć nogę z gazu,
zachować szczególną ostrożność,

9
00:00:45,800 --> 00:00:48,119
tak by podróż zakończyć bezpiecznie.

10
00:00:48,160 --> 00:00:51,439
Coroczne bożonarodzeniowe statystyki
nie napawają optymizmem,

11
00:00:51,480 --> 00:00:54,839
ale to, jak podsumujemy te święta,
zależy od nas.

12
00:00:54,880 --> 00:00:56,639
Polacy ruszyli w drogę.

13
00:00:56,680 --> 00:00:59,799
Już dziś na wielu głównych trasach
widać większy ruch.

14
00:00:59,840 --> 00:01:03,359
Przez całe święta będzie też widać
więcej patroli policji.

15
00:01:03,400 --> 00:01:06,799
A jeśli komuś spieszyć się będzie
na tyle, że złamie przepisy,

16
00:01:06,840 --> 00:01:09,119
musi liczyć się z konsekwencjami.

17
00:01:09,160 --> 00:01:14,479
Nie będzie żadnego pobłażania,
żadnej taryfy ulgowej
dla piratów drogowych,

18
00:01:14,520 --> 00:01:17,639
którzy będą swoim zachowaniem
stwarzali zagrożenie

19
00:01:17,680 --> 00:01:20,799
dla pozostałych uczestników
ruchu drogowego.

20
00:01:20,840 --> 00:01:24,439
To zagrożenie niezmiennie od lat
wynika głównie z pośpiechu.

21
00:01:24,480 --> 00:01:27,879
Jeśli połączymy to z dużym ruchem,
ryzyko wypadków rośnie.

22
00:01:27,920 --> 00:01:32,079
Zwiększona obecność
policjantów drogówki
ma to zagrożenie zmniejszyć.

23
00:01:32,120 --> 00:01:36,159
Będziemy zwracać uwagę na prędkość,
z jaką poruszają się kierowcy.

24
00:01:36,200 --> 00:01:38,079
Tu nie ma czasu na brawurę.

25
00:01:38,120 --> 00:01:41,759
Ważne, żeby bezpiecznie dotrzeć
do celu podróży.

26
00:01:41,800 --> 00:01:44,719
Bezpieczniejsza i szybsza
będzie w tym roku

27
00:01:44,760 --> 00:01:47,359
świąteczna podróż
z Warszawy do Krakowa.

28
00:01:47,400 --> 00:01:55,039
Dziś na tej trasie otwarto brakujący
13-kilometrowy odcinek S7 i drogę S52,
czyli północną obwodnicę Krakowa.

29
00:01:55,080 --> 00:01:58,999
Dzięki temu tę trasę
będzie można przejechać w 2,5 godziny.

30
00:01:59,040 --> 00:02:02,519
Ale dobra droga
nie powinna uśpić naszej czujności.

31
00:02:02,560 --> 00:02:06,799
Zachęcałbym,
apelowałbym do wszystkich kierujących:
noga z gazu, zwolnijmy.

32
00:02:06,840 --> 00:02:09,439
Musimy być wypoczęci przed podróżą.

33
00:02:09,480 --> 00:02:13,879
Zachowujmy się w taki sposób,
żebyśmy przewidywali sytuację
na drodze.

34
00:02:13,920 --> 00:02:16,879
Większy ruch dziś także
na dworcach kolejowych.

35
00:02:16,920 --> 00:02:21,919
I tu, i w pociągach w czasie świąt
będzie więcej funkcjonariuszy
Straży Ochrony Kolei.

36
00:02:21,960 --> 00:02:24,799
Ale kolejarze mają też apel
do kierowców.

37
00:02:24,840 --> 00:02:27,319
Żeby zachować szczególną ostrożność,

38
00:02:27,360 --> 00:02:29,959
żeby nie popełniać błędów
na przejazdach,

39
00:02:30,000 --> 00:02:33,119
zwracać uwagę na znaki "stop",
na czerwone światło,

40
00:02:33,160 --> 00:02:35,639
nie wjeżdżać pod opadające rogatki.

41
00:02:35,680 --> 00:02:39,679
Bo w takich miejscach kierowcy też
niestety często nie wiedzą,
jak się zachować.

42
00:02:39,720 --> 00:02:42,039
Statystyki są nieubłagane
dla kierowców.

43
00:02:42,080 --> 00:02:44,199
Zdarza się co roku około 200 wypadków,

44
00:02:44,240 --> 00:02:48,279
za które w znacznej większości, w 99%,
odpowiadają kierowcy.

45
00:02:48,320 --> 00:02:51,679
W takiej sytuacji
zawsze trzeba wyłamać rogatki,

46
00:02:51,720 --> 00:02:56,759
które skonstruowane są tak,
żeby samochód, nawet osobowy,
mógł bez problemu wyjechać

47
00:02:56,800 --> 00:03:00,119
i nie stwarzać zagrożenia
dla podróżujących pociągiem.

48
00:03:00,160 --> 00:03:02,879
W ubiegłym roku
podczas 3 dni świąt Bożego Narodzenia

49
00:03:02,920 --> 00:03:07,199
w 86 wypadkach zginęło 14 osób,
105 osób zostało rannych.

50
00:03:07,240 --> 00:03:10,239
Te liczby podajemy ku przestrodze.

51
00:03:13,040 --> 00:03:17,999
"Niestraszne nam są ilości.
Niestraszny jest nam czas.
Cel jest szczytny".

52
00:03:18,040 --> 00:03:21,559
Mówią ci, którzy przygotowują
poznańską wigilię
dla potrzebujących.

53
00:03:21,600 --> 00:03:25,759
Ale podobnych przykładów
w całym kraju jest
zdecydowanie więcej.

54
00:03:25,800 --> 00:03:28,079
W świątecznym czasie
mamy sporo okazji,

55
00:03:28,120 --> 00:03:32,839
by zauważyć i nie zostawić bez pomocy
ludzi samotnych, ubogich
czy w kryzysie bezdomności.

56
00:03:32,880 --> 00:03:36,399
Wigilie dla potrzebujących
to kolacje na tysiące miejsc,

57
00:03:36,440 --> 00:03:39,399
za tysiące uśmiechów
i wzruszonych spojrzeń.

58
00:03:39,440 --> 00:03:43,519
Barszcz już doprawiony.

59
00:03:43,560 --> 00:03:46,519
Warzywa na sałatkę pokrojone.

60
00:03:46,560 --> 00:03:50,119
Trzeba jeszcze usmażyć karpia
i przygotować stoły.

61
00:03:50,160 --> 00:03:54,479
Zrobienie dla rodziny jest trudne,
a zrobienie dla setek osób
jest ekstremalnie trudne.

62
00:03:54,520 --> 00:03:56,079
Jest tak szczytny cel.

63
00:03:56,120 --> 00:03:58,519
Niestraszne nam są ilości,
niestraszny jest nam czas.

64
00:03:58,560 --> 00:04:01,399
Ale to właśnie te ilości
są imponujące.

65
00:04:01,440 --> 00:04:03,399
Dzisiaj robimy sałatkę jarzynową.

66
00:04:03,440 --> 00:04:05,279
Zaczynamy od ziemniaków - 50 kg.

67
00:04:05,320 --> 00:04:06,839
Później marchewka i wszystko inne.

68
00:04:06,880 --> 00:04:11,239
Jeśli chodzi o puszki,
to 40-50 sztuk groszku, kukurydzy,
tak że jest co robić.

69
00:04:11,280 --> 00:04:14,279
W Poznaniu
przygotowania też idą pełną parą,

70
00:04:14,320 --> 00:04:18,839
ale tu miejsc przy stole
będzie jeszcze więcej, bo nawet 1300.

71
00:04:18,880 --> 00:04:22,639
600 litrów barszczu,
przeszło 400 kg karpia,

72
00:04:22,680 --> 00:04:30,999
prawie 600 kg kapusty z grzybkami,
tysiące uszek, chyba 8 tys.

73
00:04:31,040 --> 00:04:37,439
Jest to wyzwanie dla wielu serc,
wielu rąk, setek wolontariuszy.

74
00:04:37,480 --> 00:04:42,159
Tę pracę i zaangażowanie doceniają ci,
którzy przychodzą tu od lat.

75
00:04:42,200 --> 00:04:44,159
Wspólnota ze wszystkimi.

76
00:04:44,200 --> 00:04:45,919
Niektórzy są samotni.

77
00:04:45,960 --> 00:04:50,959
Niektórzy są bezdomni,
ubodzy są także.

78
00:04:51,000 --> 00:04:55,279
A w takich miejscach mogą poczuć
świąteczną atmosferę.

79
00:04:55,320 --> 00:04:58,359
Jest choinka, barszcz,
wspólny opłatek.

80
00:04:58,400 --> 00:05:03,479
Tu jest tak pięknie. Ja uważam,
że ludzie tak w domu nie mają,
jak tu jest na tej hali.

81
00:05:03,520 --> 00:05:06,399
Piosenki, kolędy lecą. Coś cudownego.

82
00:05:06,440 --> 00:05:07,919
Cudowny wieczór.

83
00:05:07,960 --> 00:05:10,439
Bo przepełniony dobrem
i serdecznością.

84
00:05:10,480 --> 00:05:14,279
Przychodzą ci ludzie tutaj,
żeby się spotkać z innymi,

85
00:05:14,320 --> 00:05:17,919
podzielić się opłatkiem,
chociaż chwilę nie być samotnym.

86
00:05:17,960 --> 00:05:21,559
To właśnie ta bliskość w święta
daje siłę i nadzieję.

87
00:05:21,600 --> 00:05:25,919
Pacjenci hospicjum w Przemyślu
kolację wigilijną mieli już dziś.

88
00:05:25,960 --> 00:05:30,759
Możemy przyjść tutaj,
podzielić się z mamą opłatkiem
czy z innymi osobami.

89
00:05:30,800 --> 00:05:34,519
Niektórzy ludzie może nie mają nikogo,
nikt ich nie odwiedza.

90
00:05:34,560 --> 00:05:36,919
A tak razem to jest przyjemnie.

91
00:05:36,960 --> 00:05:39,879
Naprawdę mi się łzy kręcą w oczach.

92
00:05:39,920 --> 00:05:43,679
Ale w święta możemy też pomóc,
nawet nie wychodząc z domu.

93
00:05:43,720 --> 00:05:46,119
Zróbmy coś naprawdę wyjątkowego.

94
00:05:46,160 --> 00:05:48,679
Wystarczy,
że w pierwszy i drugi dzień świąt

95
00:05:48,720 --> 00:05:52,359
tuż po naszym programie
obejrzymy specjalny blok reklamowy.

96
00:05:52,400 --> 00:05:54,839
Cały dochód trafi do potrzebujących.

97
00:05:54,880 --> 00:05:56,999
Pomoże i da odrobinę radości.

98
00:05:57,040 --> 00:05:58,799
Razem dla dzieci.

99
00:05:58,840 --> 00:06:04,959
Oglądają Państwo "19:30"
w przedświąteczny poniedziałek.

100
00:06:05,000 --> 00:06:10,199
Za chwilę coraz dłuższa lista zarzutów
dla polityków PiS, a potem także...

101
00:06:10,920 --> 00:06:12,159
PKW w kryzysie.

102
00:06:12,200 --> 00:06:16,399
Przewodniczący Marciniak
próbuje tylnymi drzwiami
wprowadzać uchwałę.

103
00:06:16,440 --> 00:06:19,239
Sędzia Marciniak stoi na straży prawa.

104
00:06:19,280 --> 00:06:21,119
Trump kupi wyspę?

105
00:06:21,160 --> 00:06:25,199
Grenlandia nie jest na sprzedaż.
Należy do Grenlandczyków.

106
00:06:25,400 --> 00:06:28,119
Nie będziemy kontrolowani
przez Amerykanów.

107
00:06:28,160 --> 00:06:29,559
Żywa czy sztuczna?

108
00:06:29,600 --> 00:06:32,639
Sztuczna ze względu na pieska i wnuki.

109
00:06:32,680 --> 00:06:37,159
Każda choinka niesie ze sobą
jakiś ślad węglowy,
ale żywa - zdecydowanie mniejszy.

110
00:06:37,360 --> 00:06:41,039
Daniel Obajtek i Michał Róg
pozwani przez Orlen.

111
00:06:41,080 --> 00:06:46,839
Byli członkowie zarządu spółki
mieli wydawać pieniądze koncernu
na prywatne cele, głównie rozrywkowe,

112
00:06:46,880 --> 00:06:48,879
więc Orlen chce ich zwrotu.

113
00:06:48,920 --> 00:06:52,679
Daniel Obajtek przed kamerami mówi
o staczającym się gospodarczo kraju,

114
00:06:52,720 --> 00:06:58,119
a pytany o przenoszenie majątku
do rodzinnej fundacji,
odpowiada, że mu wolno.

115
00:06:58,160 --> 00:07:01,719
Daniel Obajtek
śmiechem reaguje na pytania

116
00:07:01,760 --> 00:07:05,399
o możliwe zarzuty prokuratury,
choć te są poważne.

117
00:07:05,440 --> 00:07:08,879
Chodzi o usługi detektywa,
które opłacał Orlen.

118
00:07:08,920 --> 00:07:11,879
Jednak korzyści dla koncernu
z nich nie płynęły.

119
00:07:11,920 --> 00:07:15,559
Bo detektyw miał śledzić m.in.
polityków ówczesnej opozycji.

120
00:07:15,600 --> 00:07:16,999
Obajtek zaprzecza.

121
00:07:17,040 --> 00:07:20,439
Każda firma międzynarodowa
zatrudnia różne firmy,

122
00:07:20,480 --> 00:07:25,759
które prowadzą badania, obserwacje
i chronią interes spółki.

123
00:07:25,800 --> 00:07:28,119
To jest nic nienormalnego.

124
00:07:28,160 --> 00:07:30,199
Inne zdanie ma prokuratura.

125
00:07:30,240 --> 00:07:33,079
Twierdzi, że detektyw nie działał
na rzecz Orlenu,

126
00:07:33,120 --> 00:07:35,319
tylko na rzecz ówczesnego prezesa.

127
00:07:35,360 --> 00:07:37,399
Miało być to nadużycie uprawnień.

128
00:07:37,440 --> 00:07:39,639
W Parlamencie Europejskim
jest już wniosek

129
00:07:39,680 --> 00:07:41,999
o uchylenie immunitetu
Danielowi Obajtkowi.

130
00:07:42,040 --> 00:07:44,479
To jest dyskwalifikujące
dla pana Obajtka.

131
00:07:44,520 --> 00:07:47,759
Uważam, że słusznie,
że prokuratura taki wniosek kieruje.

132
00:07:47,800 --> 00:07:52,119
Ale byłego szefa paliwowego giganta
przed sąd chce też postawić
obecny zarząd Orlenu.

133
00:07:52,160 --> 00:07:54,759
Domaga się od niego zwrotu
160 tys. zł.

134
00:07:54,800 --> 00:07:58,879
Przekonuje, że Obajtek wydawał
służbowe pieniądze na botoks,
protetyka,

135
00:07:59,120 --> 00:08:02,239
na wakacje w luksusowych hotelach
oraz drogie prezenty.

136
00:08:02,280 --> 00:08:06,599
Podobny pozew dostał Michał Róg,
za czasów Obajtka wiceprezes Orlenu.

137
00:08:06,640 --> 00:08:10,079
On też za zakupy i hotele
miał płacić służbową kartą.

138
00:08:10,120 --> 00:08:13,799
Ja też spałem na hotelach,
które miałem zamawiane.

139
00:08:13,840 --> 00:08:16,119
Nie miałem na to wpływu żadnego.

140
00:08:16,160 --> 00:08:19,679
Jako prezes spółki
nie zajmowałem się tym,
w którym mam hotelu spać.

141
00:08:19,720 --> 00:08:21,279
Nie wiadomo, czy w hotelu.

142
00:08:21,320 --> 00:08:24,759
Wiadomo, że z azylem politycznym
na Węgrzech przebywa
Marcin Romanowski.

143
00:08:24,800 --> 00:08:27,519
Uciekł tam przed polskim
wymiarem sprawiedliwości.

144
00:08:27,560 --> 00:08:30,599
Teraz zapewnia,
że może wrócić do kraju
w ciągu 6 godzin,

145
00:08:30,640 --> 00:08:32,439
ale pod pewnymi warunkami.

146
00:08:32,480 --> 00:08:35,719
Postawił je w liście otwartym
do ministra Adama Bodnara.

147
00:08:35,760 --> 00:08:38,679
To żałosne, że ktoś podejrzany
o poważne przestępstwa

148
00:08:38,720 --> 00:08:41,959
śmie jakiekolwiek warunki
Rzeczpospolitej Polskiej stawiać.

149
00:08:42,000 --> 00:08:43,439
Jest ich pięć.

150
00:08:43,840 --> 00:08:45,999
To publikacja wyroków
Trybunału Konstytucyjnego,

151
00:08:46,040 --> 00:08:48,679
uznawanie orzeczeń wszystkich izb
Sądu Najwyższego,

152
00:08:48,720 --> 00:08:52,679
przywrócenie prezesów sądów
- zdaniem Romanowskiego -
odwołanych nielegalnie,

153
00:08:52,720 --> 00:08:55,039
brak manipulacji
w losowaniu sędziów do spraw karnych

154
00:08:55,080 --> 00:08:58,159
oraz uznanie Dariusza Barskiego
jako prokuratora krajowego.

155
00:08:58,200 --> 00:09:00,799
Pan Romanowski
łaski Rzeczpospolitej nie robi.

156
00:09:00,840 --> 00:09:04,279
Ma do kraju wrócić i ma się oddać
w ręce wymiaru sprawiedliwości.

157
00:09:04,320 --> 00:09:06,079
Co, jeśli tego nie zrobi?

158
00:09:06,120 --> 00:09:08,519
Polskie służby liczą na węgierski sąd,

159
00:09:08,560 --> 00:09:13,279
który musi się odnieść
do europejskiego nakazu aresztowania
wydanego za politykiem PiS.

160
00:09:13,320 --> 00:09:20,319
Jeśli będzie odmowa,
to rozpocznie się nowy etap
w tej Romanowskiej telenoweli.

161
00:09:20,360 --> 00:09:24,959
Byłem zdziwiony, że do tego,
aby poszukiwać posła,

162
00:09:25,000 --> 00:09:27,559
zostały uruchomione
takie siły i środki,

163
00:09:27,600 --> 00:09:31,399
jakby był jakimś przestępcą,
bandytą największego kalibru.

164
00:09:31,440 --> 00:09:33,959
Romanowskiemu grozi 25 lat więzienia.

165
00:09:34,000 --> 00:09:36,359
Były wiceminister sprawiedliwości
w rządzie PiS

166
00:09:36,400 --> 00:09:41,719
ma 11 zarzutów w śledztwie
dotyczącym Funduszu Sprawiedliwości.

167
00:09:42,040 --> 00:09:47,399
Najpierw nagły zwrot,
a po nim równie szybka decyzja,
by sprawą się jednak nie zajmować.

168
00:09:47,440 --> 00:09:49,999
PKW nie podjęła
w trybie obiegowym uchwały

169
00:09:50,040 --> 00:09:54,639
w sprawie sprawozdania komitetu PiS
za ubiegłoroczne wybory parlamentarne.

170
00:09:54,680 --> 00:09:57,359
Sprawa wróci
na posiedzeniu 30 grudnia.

171
00:09:57,400 --> 00:10:00,959
Sylwester Marciniak chciał decyzji
dziś do południa,

172
00:10:01,000 --> 00:10:03,439
ale część członków wyraziła sprzeciw,

173
00:10:03,480 --> 00:10:07,519
argumentując,
że to próba wprowadzenia uchwały
tylnymi drzwiami.

174
00:10:07,560 --> 00:10:12,439
Pomysł obiegowego,
czyli zdalnego głosowania przez PKW
w sprawie subwencji PiS,

175
00:10:12,480 --> 00:10:15,079
nie tylko zdziwił,
ale i wielu oburzył.

176
00:10:15,120 --> 00:10:18,959
Przewodniczący Marciniak
próbuje tylnymi drzwiami
wprowadzać tę uchwałę po to,

177
00:10:19,000 --> 00:10:21,999
żeby załatwić ważną sprawę dla PiS-u.

178
00:10:22,040 --> 00:10:27,399
Ostatecznie
z powodu sprzeciwu części członków
PKW zajmie się tym 30 grudnia.

179
00:10:27,440 --> 00:10:30,119
Ale i tak posypały się
ostre komentarze.

180
00:10:30,160 --> 00:10:33,559
"Marciniak - sługus Kaczyńskiego"
- napisała Kamila Gasiuk-Pihowicz.

181
00:10:33,600 --> 00:10:35,399
Bareja. Bo przecież co?

182
00:10:35,440 --> 00:10:39,599
Od innego systemu głosowania
ma zależeć inny wynik tej decyzji?

183
00:10:39,640 --> 00:10:43,439
Tydzień temu bowiem PKW postanowiła,
że nie będzie zajmować się uchwałą

184
00:10:43,480 --> 00:10:47,759
nieuznawanej
Izby Kontroli Sądu Najwyższego
o przywróceniu subwencji PiS,

185
00:10:47,800 --> 00:10:51,959
dopóki status
zasiadających w niej neosędziów
nie zostanie uregulowany.

186
00:10:52,000 --> 00:10:56,639
Ja się trzymam prawomocnej uchwały PKW
z poniedziałku

187
00:10:56,680 --> 00:10:59,359
i nie mogę nad tym w ogóle głosować.

188
00:10:59,400 --> 00:11:01,439
Innego zdania jest szef PKW.

189
00:11:01,480 --> 00:11:07,759
Sylwester Marciniak twierdzi,
że komisja nie podjęła
tydzień temu żadnej uchwały.

190
00:11:07,800 --> 00:11:09,919
I krytykuje odroczenie.

191
00:11:10,240 --> 00:11:11,279
Uważam tę decyzję za ogromny błąd.

192
00:11:24,720 --> 00:11:27,599
Sędzia Marciniak stoi na straży prawa.

193
00:11:27,640 --> 00:11:31,119
W naszej ocenie
wystarczy tylko przestrzegać prawa.

194
00:11:31,160 --> 00:11:32,879
To PiS złamał prawo,

195
00:11:32,920 --> 00:11:38,559
nielegalnie finansując
ubiegłoroczną kampanię parlamentarną
na kwotę ponad 3,5 mln zł

196
00:11:38,600 --> 00:11:40,399
- przypominają rządzący.

197
00:11:40,440 --> 00:11:44,239
Choćby organizując
za publiczne pieniądze
takie pikniki wojskowe.

198
00:11:44,280 --> 00:11:45,879
Głosujcie na PiS.

199
00:11:45,920 --> 00:11:48,639
PiS prowadził kampanię wyborczą
na sterydach.

200
00:11:48,680 --> 00:11:51,759
Kary za nadużywanie pieniędzy
z budżetu państwa nie dostanie.

201
00:11:51,800 --> 00:11:55,519
Zablokowanie pieniędzy dla PiS
to jest polityczna gangsterka.

202
00:11:55,560 --> 00:11:59,759
Grzmi PiS, który złożył zawiadomienie
do prokuratury na PKW
i ministra finansów.

203
00:11:59,800 --> 00:12:04,719
Nie dam się zastraszyć PiS-owi.
Realizuję uchwały PKW.

204
00:12:04,760 --> 00:12:09,079
Pieniądze dla PiS
na przyszły rok zostały wstrzymane.

205
00:12:09,120 --> 00:12:13,159
Ja proponuję, żeby się PKW
przestała bawić w politykę,

206
00:12:13,200 --> 00:12:15,799
a zajęła tym, co do niej należy.

207
00:12:15,840 --> 00:12:17,879
Wykonać wyrok SN i kropka.

208
00:12:17,920 --> 00:12:21,599
Tyle że kierowana
przez Joannę Lemańską,
prywatnie znajomą prezydenta,

209
00:12:21,640 --> 00:12:25,279
Izba Kontroli jest nieuznawana
przez europejskie trybunały.

210
00:12:25,320 --> 00:12:28,999
Zasiadają w niej sędziowie
wyłonieni przez upolitycznioną KRS.

211
00:12:29,040 --> 00:12:32,079
Trzeba stanąć na stanowisku,
że to nie jest sąd.

212
00:12:32,120 --> 00:12:39,279
I decyzja tego organu nie jest ważna.

213
00:12:39,320 --> 00:12:44,159
Problem w tym, że to również ta izba
będzie rozstrzygać
o ważności wyborów prezydenckich.

214
00:12:44,200 --> 00:12:46,199
Dlatego Szymon Hołownia proponuje,

215
00:12:46,240 --> 00:12:48,799
by o wyborach
zamiast kwestionowanej Izby Kontroli

216
00:12:48,840 --> 00:12:52,279
decydował skład wyłoniony
ze wszystkich sędziów
Sądu Najwyższego.

217
00:12:52,320 --> 00:12:54,639
O pomyśle rozmawiał już z prezydentem.

218
00:12:54,680 --> 00:12:56,679
Ja jestem otwarty na dyskusje.

219
00:12:56,720 --> 00:13:01,119
Nie ukrywam, że martwi mnie moment,
w którym ta cała sprawa
jest podnoszona.

220
00:13:01,160 --> 00:13:03,279
Projekt dziś wpłynął do Sejmu.

221
00:13:03,320 --> 00:13:05,679
Mam nadzieję, że na pierwszym
styczniowym posiedzeniu

222
00:13:05,720 --> 00:13:08,919
powinniśmy już mieć kolejne kroki
w tej sprawie zrobione.

223
00:13:08,960 --> 00:13:12,239
W styczniu ruszy zbieranie podpisów
i rejestracja komitetów.

224
00:13:12,280 --> 00:13:14,679
Ważne, by rozstrzyganie
wszelkich protestów

225
00:13:14,720 --> 00:13:18,239
nie budziło
żadnych wątpliwości prawnych.

226
00:13:19,400 --> 00:13:22,079
To była długa rozmowa,
pierwsza od 8 lat.

227
00:13:22,120 --> 00:13:24,439
Słowacki premier
z rosyjskim dyktatorem

228
00:13:24,480 --> 00:13:27,799
w Moskwie rozmawiał m.in.
o dostawach gazu do Europy.

229
00:13:27,840 --> 00:13:31,519
Robert Fico tłumaczy, że to odpowiedź
na decyzję Wołodymyra Zełenskiego,

230
00:13:31,560 --> 00:13:35,879
który sprzeciwił się dostawom
rosyjskiego surowca tranzytem
przez terytorium Ukrainy,

231
00:13:35,920 --> 00:13:39,639
i że najważniejsi unijni urzędnicy
wiedzieli o jego podróży.

232
00:13:39,680 --> 00:13:41,879
Jak na nią reagują?

233
00:13:42,520 --> 00:13:45,999
Zdrada. Hańba.
Niemoralna i szokująca wizyta.

234
00:13:46,040 --> 00:13:49,079
To tylko część komentarzy
do tego spotkania

235
00:13:49,120 --> 00:13:54,199
premiera Słowacji na Kremlu
z Władimirem Putinem,
zbrodniarzem wojennym.

236
00:13:54,240 --> 00:13:57,079
Tego nie można inaczej nazwać
jak zdradą.

237
00:13:57,120 --> 00:14:01,639
To zdrada Słowacji.
Zdrada naszych narodowych interesów.
Zdrada naszych sojuszników.

238
00:14:01,680 --> 00:14:04,599
Zawrzało też w sąsiednich Czechach.

239
00:14:04,640 --> 00:14:06,759
Robert Fico pocałował pierścień
masowego mordercy na Kremlu.
To zdrada.

240
00:14:18,440 --> 00:14:22,479
To właśnie o rosyjskim gazie,
od którego uzależniona jest Słowacja,

241
00:14:22,520 --> 00:14:26,919
Fico przez kilka godzin rozmawiał
w cztery oczy z Władimirem Putinem.

242
00:14:26,960 --> 00:14:32,119
Surowiec kupowany od Gazpromu
Bratysława sprowadza
za pośrednictwem Ukrainy.

243
00:14:32,160 --> 00:14:37,519
A ta nie zamierza w nowym roku
przedłużać wygasającej z Rosją
umowy na jego tranzyt.

244
00:14:37,560 --> 00:14:40,799
Takie stanowisko popiera
Komisja Europejska.

245
00:14:40,840 --> 00:14:46,199
Nie będziemy umożliwiać zarabiania
dodatkowych miliardów na naszej krwi.

246
00:14:46,240 --> 00:14:49,839
A każde państwo na świecie,
które dostaje coś tanio od Rosji,

247
00:14:49,880 --> 00:14:54,799
ostatecznie stanie się zależne
od Federacji Rosyjskiej,
za miesiąc lub za rok.

248
00:14:54,840 --> 00:14:56,879
Bo taka jest ich polityka.

249
00:14:56,920 --> 00:15:01,199
Jeśli Zełenski wstrzyma tranzyt gazu,
czeka nas poważny konflikt.

250
00:15:01,240 --> 00:15:04,719
Niech Zełenski się poważnie zastanowi,
czy tego chce.

251
00:15:04,760 --> 00:15:08,279
Fico wielokrotnie krytykował
unijne sankcje wobec Moskwy.

252
00:15:08,320 --> 00:15:13,719
Nawołuje do jak najszybszych
negocjacji pokojowych z Rosją
i mówi "nie" Ukrainie w Sojuszu.

253
00:15:13,760 --> 00:15:17,959
Jest trzecim unijnym przywódcą,
który odwiedził Moskwę

254
00:15:18,000 --> 00:15:21,359
od czasu pełnoskalowej inwazji Rosji
na Ukrainę.

255
00:15:21,400 --> 00:15:24,199
Wcześniej zrobił to tylko
kanclerz Austrii

256
00:15:24,240 --> 00:15:27,159
oraz ostatnio
premier Węgier Viktor Orban.

257
00:15:27,200 --> 00:15:33,639
Za to jest pierwszym, który wystąpił
w najbardziej propagandowym show
rosyjskiej telewizji.

258
00:15:33,680 --> 00:15:37,919
A w maju planuje przyjechać
na Paradę Zwycięstwa w Moskwie.

259
00:15:37,960 --> 00:15:42,999
Przeciwko takiej polityce
rządu w Bratysławie

260
00:15:43,040 --> 00:15:47,479
zaprotestowało dziś
kilka tysięcy osób.

261
00:15:52,680 --> 00:15:56,359
"Posiadanie" Grenlandii
to dla Waszyngtonu
"absolutna konieczność"

262
00:15:56,400 --> 00:15:59,159
- pisze w mediach społecznościowych
Donald Trump.

263
00:15:59,200 --> 00:16:01,319
Temat wraca
przy okazji wyboru kandydata

264
00:16:01,360 --> 00:16:04,359
na stanowisko
przyszłego ambasadora USA w Danii.

265
00:16:04,400 --> 00:16:06,919
Na zapowiedź
amerykańskiego prezydenta elekta

266
00:16:06,960 --> 00:16:09,519
jest szybka odpowiedź
premiera Grenlandii:

267
00:16:09,560 --> 00:16:13,079
"Nie jesteśmy na sprzedaż
i nigdy nie będziemy".

268
00:16:13,120 --> 00:16:18,559
Donald Trump przyłącza
kolejne terytoria do USA.

269
00:16:18,600 --> 00:16:21,839
Na razie w mediach społecznościowych.

270
00:16:21,880 --> 00:16:25,759
Po Kanadzie przyszedł czas
na duńską Grenlandię.

271
00:16:35,640 --> 00:16:38,799
Na tej wyspie
Amerykanie mają bazę kosmiczną.

272
00:16:38,840 --> 00:16:43,079
Geograficznie należy
do Ameryki Północnej,
a politycznie - do Europy.

273
00:16:43,120 --> 00:16:46,119
To autonomiczne terytorium
zależne od Danii

274
00:16:46,160 --> 00:16:51,799
i rząd w Kopenhadze już raz od Trumpa,
gdy był prezydentem,
propozycję kupna wyspy otrzymał.

275
00:16:51,840 --> 00:16:55,599
Grenlandia nie jest na sprzedaż.
Należy do Grenlandczyków.

276
00:16:55,640 --> 00:17:00,119
Czasy, kiedy można było sprzedawać
i kupować kraje z ich mieszkańcami,
minęły.

277
00:17:00,160 --> 00:17:03,759
Wtedy Trump obraził się
i odwołał swoją wizytę w Danii.

278
00:17:03,800 --> 00:17:05,999
Dziś odpowiedź jest wciąż ta sama.

279
00:17:06,040 --> 00:17:08,119
Grenlandia nie jest na sprzedaż.

280
00:17:08,160 --> 00:17:10,759
Nie była w 2019 i nie jest teraz.

281
00:17:10,800 --> 00:17:14,519
Chcemy współpracy w obronności,
edukacji i handlu,

282
00:17:14,560 --> 00:17:17,559
ale nie będziemy kontrolowani
przez Amerykanów.

283
00:17:17,600 --> 00:17:21,479
Na Grenlandii nie kończą się jednak
ambicje Donalda Trampa.

284
00:17:21,520 --> 00:17:24,399
Spogląda w kierunku Ameryki Środkowej.

285
00:17:24,440 --> 00:17:30,039
Będziemy żądać całkowitego zwrotu
Kanału Panamskiego
Stanom Zjednoczonym Ameryki.

286
00:17:30,080 --> 00:17:34,079
Szybko i bez pytań.
Nie mam zamiaru tego tolerować.

287
00:17:34,120 --> 00:17:39,159
Prezydent elekt chce,
żeby Panama obniżyła ceny
za korzystanie z kanału

288
00:17:39,200 --> 00:17:42,279
pomiędzy Oceanami Spokojnym
i Atlantyckim.

289
00:17:42,320 --> 00:17:48,359
W przeciwnym razie - ostrzega -
Waszyngton przejmie kontrolę
nad tym kluczowym szlakiem morskim.

290
00:17:48,400 --> 00:17:53,599
Każdy metr kwadratowy
Kanału Panamskiego
i terenów do niego przyległych

291
00:17:53,640 --> 00:17:56,239
należy i będzie należeć do Panamy.

292
00:17:56,280 --> 00:18:00,879
Suwerenność i niezależność
naszego kraju
nie podlegają negocjacjom.

293
00:18:00,920 --> 00:18:02,519
Jeszcze się przekonamy.

294
00:18:02,560 --> 00:18:07,599
Trump i na to oświadczenie
zdążył już odpowiedzieć.
W social mediach.

295
00:18:09,360 --> 00:18:12,759
Zamiast przedświątecznych przygotowań
w bezpiecznym domu

296
00:18:12,800 --> 00:18:15,599
- walka o to,
by móc kiedykolwiek do niego wrócić.

297
00:18:15,640 --> 00:18:18,959
Czas przed Bożym Narodzeniem
to dla mieszkańców
popowodziowych terenów

298
00:18:19,000 --> 00:18:20,679
wyjątkowo trudny moment,

299
00:18:20,720 --> 00:18:24,559
a każdy krok,
który przywraca normalność,
wyjątkowo doceniają.

300
00:18:24,600 --> 00:18:27,719
W opolskich Krapkowicach
otwarto most tymczasowy.

301
00:18:27,760 --> 00:18:30,959
To jak wyczekany
przedświąteczny prezent
- mówią mieszkańcy.

302
00:18:31,000 --> 00:18:34,679
Dziś także niektóre rodziny
odebrały klucze do nowych mieszkań.

303
00:18:34,720 --> 00:18:39,879
Co udało się zrobić,
a jak wiele wciąż jest do odbudowy
po wielkiej wodzie?

304
00:18:39,920 --> 00:18:44,959
Właśnie otrzymaliśmy klucze
od naszego nowego mieszkania,
za to jesteśmy bardzo wdzięczni,

305
00:18:45,000 --> 00:18:48,359
bo niestety nie mamy nic,
powódź nam zniszczyła cały dół domu.

306
00:18:48,400 --> 00:18:52,079
Rodzina państwa Machyniów
długo czekała na ten moment.

307
00:18:52,120 --> 00:18:55,839
Poszkodowani przez powódź
mieszkańcy Kamieńca Ząbkowickiego

308
00:18:55,880 --> 00:18:59,279
po wrześniowej tragedii
mogą wreszcie odetchnąć.

309
00:18:59,320 --> 00:19:02,559
Postaramy się
jeszcze przed świętami zorganizować

310
00:19:02,600 --> 00:19:06,319
wszystkie najpotrzebniejsze rzeczy,
meble.

311
00:19:06,360 --> 00:19:09,079
I święta spędzimy tutaj rodzinnie.

312
00:19:09,120 --> 00:19:14,839
To jeden z 24 lokali,
które gmina kupiła za pieniądze
z Banku Gospodarstwa Krajowego.

313
00:19:14,880 --> 00:19:21,359
Wydane w ten sposób 8 mln zł
to nowy dom także
dla Marleny Sienkiewicz i jej córki.

314
00:19:21,400 --> 00:19:25,559
Ich rodzina 4 miesiące temu
straciła dach nad głową.

315
00:19:25,600 --> 00:19:30,879
Jak dwie rzeki wylały,
to mieszkanie zostało zalane
i budynek nasz też został zalany.

316
00:19:30,920 --> 00:19:33,839
Łączna pula pieniędzy
z rządowego programu

317
00:19:33,880 --> 00:19:38,599
obsługiwanego
przez Bank Gospodarstwa Krajowego
to pół miliarda złotych.

318
00:19:38,640 --> 00:19:42,319
Każdy tydzień przynosi coraz więcej
takiego impetu inwestycyjnego,

319
00:19:42,360 --> 00:19:46,879
bo na początku
trzeba przygotować projekty,
potem trzeba zbudować finansowanie,

320
00:19:46,920 --> 00:19:49,279
a potem dopiero przystąpić
do inwestycji.

321
00:19:49,320 --> 00:19:54,279
Ale ja się cieszę,
że już możemy się spotykać
przy konkretnych inwestycjach.

322
00:19:54,320 --> 00:19:59,279
Takich jak otwarty dzisiaj
tymczasowy most
w Krapkowicach na Opolszczyźnie.

323
00:19:59,320 --> 00:20:04,359
Mieszkańcy
z niecierpliwością oczekiwali
przeprawy przez rzekę Osobłogę.

324
00:20:04,400 --> 00:20:07,399
Cieszymy się,
tak ładnie zrobione, tak fajnie,

325
00:20:07,440 --> 00:20:13,359
tak się nasz starosta
i starościna postarali,
że jesteśmy im wdzięczni.

326
00:20:13,400 --> 00:20:16,079
Sam most wybudowano w zaledwie 28 dni.

327
00:20:16,120 --> 00:20:20,479
O wiele dłużej trwało załatwianie
formalności związanych z inwestycją.

328
00:20:20,520 --> 00:20:22,599
To jest rzecz, która powinna być,

329
00:20:22,640 --> 00:20:25,679
którą powinniśmy już wcześniej
mieć zrobioną,

330
00:20:25,720 --> 00:20:30,639
ale dzisiaj wszystko się udało,
jest wielki finał tej akcji.

331
00:20:30,680 --> 00:20:35,319
Takich finałów oczekuje
jeszcze wiele miejscowości
dotkniętych przez powódź,

332
00:20:35,360 --> 00:20:39,439
m.in. Głuchołazy położone
tuż przy granicy z Czechami.

333
00:20:39,480 --> 00:20:47,719
Dla Marii Surman, której mieszkanie
zostało całkowicie zalane,
te święta będą inne niż zwykle.

334
00:20:47,760 --> 00:20:50,759
Będzie smutno,
bo to wszystko jeszcze świeże,

335
00:20:50,800 --> 00:20:55,879
człowiek stara się jakoś inaczej żyć,
ale to wraca wszystko.

336
00:20:55,920 --> 00:21:02,719
W święta nikt nie powinien być sam,

337
00:21:02,760 --> 00:21:06,919
a czteroletni chłopiec
powinien być otoczony
wyłącznie miłością i opieką.

338
00:21:06,960 --> 00:21:10,559
Są dobre informacje w sprawie
4-letniego Miłosza
chorego na cukrzycę,

339
00:21:10,600 --> 00:21:12,479
ale to połowiczny sukces.

340
00:21:12,520 --> 00:21:14,919
Chłopcem zaopiekuje się
rodzina zastępcza,

341
00:21:14,960 --> 00:21:18,479
ale jego brat zostanie
w Domu Pomocy Społecznej w Mrągowie.

342
00:21:18,520 --> 00:21:23,199
Miłosz do nowych opiekunów trafi,
gdy przejdą odpowiednie szkolenia.

343
00:21:23,240 --> 00:21:25,639
Nie jest w domu lepiej.

344
00:21:25,680 --> 00:21:28,159
Czteroletni Miłosz
choruje na cukrzycę.

345
00:21:28,200 --> 00:21:30,919
Troskliwy personel
olsztyńskiego szpitala

346
00:21:30,960 --> 00:21:33,719
robi wszystko,
by znalazł tu namiastkę domu,

347
00:21:33,760 --> 00:21:36,359
ale chłopiec bardzo tęskni za bratem.

348
00:21:36,400 --> 00:21:43,159
Obserwujemy
narastające zaburzenia emocji,
poczucie porzucenia.

349
00:21:43,200 --> 00:21:49,839
Miłosz i jego starszy brat Wiktor
od 2 lat są pod opieką
Domu Pomocy Społecznej w Mrągowie.

350
00:21:49,880 --> 00:21:53,399
Ich rodzice mają
ograniczone prawa rodzicielskie.

351
00:21:53,440 --> 00:21:54,879
Brata może masz?

352
00:21:54,920 --> 00:21:55,959
Mam.

353
00:21:56,000 --> 00:21:58,999
Lekarze podłączyli dziecku
pompę insulinową,

354
00:21:59,040 --> 00:22:02,119
a to wymagało od opiekunów
odpowiedniego przeszkolenia.

355
00:22:02,160 --> 00:22:06,199
Ku zaskoczeniu szpitala
placówka odmówiła udziału
w szkoleniach.

356
00:22:06,240 --> 00:22:10,199
Chłopiec
już dawno mógłby być wypisany,
gdyby przeszli szkolenia.

357
00:22:10,240 --> 00:22:14,759
Zapraszaliśmy personel DPS
na szkolenia,
jednak nie uzyskaliśmy zgody.

358
00:22:14,800 --> 00:22:17,519
Urzędnicy przerzucają się
odpowiedzialnością.

359
00:22:17,560 --> 00:22:21,719
Starosta tłumaczy, że bracia
w ogóle nie powinni trafić
do domu pomocy społecznej,

360
00:22:21,760 --> 00:22:25,839
bo ośrodek jest przeznaczony
dla dzieci
z upośledzeniem intelektualnym.

361
00:22:25,880 --> 00:22:28,639
Z kolei Elbląskie Centrum
Usług Społecznych twierdzi,

362
00:22:28,680 --> 00:22:31,919
że od 2 lat bezskutecznie szuka
dla chłopców domu.

363
00:22:31,960 --> 00:22:34,919
Dziecko powinno wrócić tam,
gdzie przebywało.

364
00:22:34,960 --> 00:22:37,199
W związku z tym,
że nie ma gdzie wrócić,

365
00:22:37,240 --> 00:22:40,759
szukaliśmy kandydatów na rodzinę,
na rodzinę zastępczą.

366
00:22:40,800 --> 00:22:46,079
I spośród
naszych rodzin zastępczych zawodowych
została taka rodzina wyłoniona.

367
00:22:46,120 --> 00:22:49,719
Nowi opiekunowie
najpierw muszą przejść
konieczne szkolenia,

368
00:22:49,760 --> 00:22:53,959
dlatego już wiadomo, że Miłosz
najbliższe święta spędzi w szpitalu.

369
00:22:54,000 --> 00:22:57,399
Na chwilę obecną nie dociera do niego,
że zamieszka z nami.

370
00:22:57,440 --> 00:23:00,599
Myślę, że pierwsze dni nowego roku
będą już wspólne.

371
00:23:00,640 --> 00:23:05,079
To tylko połowiczny sukces,
bo nowa rodzina ma pod opieką
już kilkoro dzieci

372
00:23:05,120 --> 00:23:08,199
i jest w stanie przyjąć
tylko jednego z chłopców.

373
00:23:08,240 --> 00:23:10,159
Problem jest rozwiązany czasowo.

374
00:23:10,200 --> 00:23:13,759
Eksperci podkreślają, że rodzeństwo
nie powinno być rozdzielane.

375
00:23:13,800 --> 00:23:17,239
Taka sytuacja może być
dla obu chłopców ogromną traumą.

376
00:23:17,280 --> 00:23:23,239
Pozbawienie dziecka kontaktu
z taką jedyną bliską osobą

377
00:23:23,280 --> 00:23:26,319
jest wyrządzeniem mu
strasznej krzywdy,

378
00:23:26,360 --> 00:23:33,279
która latami może przeszkadzać mu
w normalnym funkcjonowaniu
emocjonalnym.

379
00:23:33,320 --> 00:23:37,239
Miłosz powinien jak najszybciej trafić
do rodziny zastępczej.

380
00:23:37,280 --> 00:23:40,279
W kraju brakuje 4000 takich rodzin.

381
00:23:50,080 --> 00:23:53,559
Jest symbolem świąt
- do tego momentu pełna zgoda.

382
00:23:53,600 --> 00:23:56,039
Żywa czy sztuczna? Oto jest pytanie.

383
00:23:56,080 --> 00:23:59,799
A w ślad za nim to, jak pogodzić
tradycję z troską o środowisko?

384
00:23:59,840 --> 00:24:03,599
Choinka - żywa najlepiej w doniczce,
bo z czasem zyska drugie życie,

385
00:24:03,640 --> 00:24:06,519
sztuczna - najlepiej,
by była z nami jak najdłużej.

386
00:24:06,560 --> 00:24:10,159
A o lasach warto myśleć
nie tylko od święta.

387
00:24:10,200 --> 00:24:15,639
Choinka - główna bohaterka,
odpowiedzialna
za wizualną atrakcyjność świąt.

388
00:24:15,680 --> 00:24:17,399
Od dawna dzieli Polaków.

389
00:24:17,440 --> 00:24:19,279
Prawdziwa tylko i wyłącznie.

390
00:24:19,320 --> 00:24:20,999
Zawsze od lat, jak co roku.

391
00:24:21,040 --> 00:24:24,519
Tradycja, miła atmosfera, zapach.

392
00:24:24,560 --> 00:24:28,719
Niestety sztuczna
ze względu na pieska i wnuki.

393
00:24:28,760 --> 00:24:30,879
Też ze względów ekonomicznych.

394
00:24:30,920 --> 00:24:33,439
Można złożyć i kilkukrotnie użyć jej
przez parę lat.

395
00:24:33,480 --> 00:24:35,359
A żywej też mi czasem szkoda.

396
00:24:35,400 --> 00:24:38,119
Przez dekady
był to dylemat czysto estetyczny,

397
00:24:38,160 --> 00:24:41,399
dziś coraz częściej zastanawiamy się
nad skutkami naszego wyboru
dla środowiska.

398
00:24:41,440 --> 00:24:43,519
Próbujemy być ekologiczni,
ale przyznam szczerze,

399
00:24:43,560 --> 00:24:46,719
że jedna choinka
to zawsze musi być prawdziwa,
żeby pachniała.

400
00:24:46,760 --> 00:24:49,199
No wiem, że może się nie powinno
już ścinać, ale...

401
00:24:49,240 --> 00:24:53,239
Rzeczywiście najlepiej nie ścinać,
opcja najbardziej ekologiczna
to choinka w doniczce.

402
00:24:53,280 --> 00:24:56,719
Drzewko po świętach
można wkopać w ziemię
i dać mu drugie, długie życie.

403
00:24:56,760 --> 00:25:01,559
Każda choinka niesie ze sobą
jakiś ślad węglowy,
ale żywa zdecydowanie mniejszy.

404
00:25:01,600 --> 00:25:06,039
Sztuczna choinka z reguły
jest wytwarzana praktycznie zawsze
z plastiku.

405
00:25:06,080 --> 00:25:10,119
Czasem to może być
plastik z recyklingu,
ale to się zdarza niezmiernie rzadko.

406
00:25:10,160 --> 00:25:12,279
Zwłaszcza że gros produkcji
odbywa się w Chinach,

407
00:25:12,320 --> 00:25:14,439
gdzie nie obowiązują
unijne normy środowiskowe.

408
00:25:14,480 --> 00:25:15,959
A co, jeśli już mamy sztuczną?

409
00:25:16,000 --> 00:25:17,719
Jeżeli mamy sztuczną choinkę
już w domu od lat,

410
00:25:17,760 --> 00:25:20,359
to ją zostawmy,
używajmy jak najdłużej,
żeby nam służyła jak najdłużej,

411
00:25:20,400 --> 00:25:23,879
i jeśli to możliwe
i jest w dobrym stanie,
to jeszcze przekażmy ją komuś dalej,

412
00:25:23,920 --> 00:25:24,919
jeżeliby się okazało,
że już np. nie będzie nam potrzebna.

413
00:25:24,960 --> 00:25:28,199
Choinki żywe pochodzą,
a przynajmniej powinny,
ze specjalnych plantacji.

414
00:25:28,240 --> 00:25:31,479
Kupując drzewka
ze sprawdzonych źródeł,
nie szkodzimy dzikiej przyrodzie.

415
00:25:31,520 --> 00:25:36,399
One są najczęściej na takich terenach,
gdzie lasu by nie było,
np. pod liniami wysokiego napięcia.

416
00:25:36,440 --> 00:25:41,439
Najlepiej, jeśli świerk czy jodła
pochodzi z bliskiej okolicy
i nie pokonuje dalekich tras.

417
00:25:41,480 --> 00:25:43,799
Kupujemy blisko miejsca zamieszkania.

418
00:25:43,840 --> 00:25:48,159
To nie jest choinka sprowadzana
z jakiegoś innego kraju, np. z Danii.

419
00:25:48,200 --> 00:25:50,839
Po świętach
choinki mogą zostać zjedzone.

420
00:25:50,880 --> 00:25:53,799
Niektóre ogrody zoologiczne
przyjmują drzewka,

421
00:25:53,840 --> 00:25:55,759
ale tylko te,
które nie zostały sprzedane.

422
00:25:55,800 --> 00:25:57,199
I to też nie wszystkie.

423
00:25:57,240 --> 00:25:59,519
Tylko takie z naszych polskich lasów.

424
00:25:59,560 --> 00:26:02,519
Kiedyś przyjęliśmy drzewka marketowe.

425
00:26:02,560 --> 00:26:05,359
Zwierzęta, nawet kozy ich nie chciały.

426
00:26:05,400 --> 00:26:08,239
O lasach warto pomyśleć
przy pakowaniu prezentów.

427
00:26:08,280 --> 00:26:11,759
Zastąpić kolorowy papier
i taśmę klejącą czymś oryginalnym.

428
00:26:11,800 --> 00:26:15,119
Wykorzystać do tego np., jeżeli mamy,
stare mapy w domu albo jakieś gazety,

429
00:26:15,160 --> 00:26:19,039
sznurki jutowe albo torebki
z poprzednich lat z prezentów.

430
00:26:19,080 --> 00:26:23,399
W święta można godzić tradycję
z troską o środowisko
na wiele sposobów.

431
00:26:23,440 --> 00:26:25,999
Najważniejsze nie marnować jedzenia.

432
00:26:26,040 --> 00:26:28,999
Jeśli już mamy nadwyżki i wiemy,
że wszystkiego nie zdołamy zjeść,

433
00:26:29,040 --> 00:26:31,999
przekażmy je do takich jadłodzielni.

434
00:26:33,760 --> 00:26:35,559
W dzisiejszym programie
to już wszystko.

435
00:26:35,600 --> 00:26:38,879
Za moment Justyna Dobrosz-Oracz
przywita się z Państwem
w "Pytaniu dnia".

436
00:26:38,920 --> 00:26:42,279
Dziś gościem będzie sędzia
Sądu Najwyższego Krzysztof Rączka.

437
00:26:42,320 --> 00:26:46,279
I jeszcze ważna informacja:
jutro program zaczniemy
wyjątkowo o 18:30,

438
00:26:46,320 --> 00:26:49,759
a tuż po nim transmisja
pasterki z Watykanu.

439
00:26:49,800 --> 00:26:51,599
Do zobaczenia.