1
00:00:17,080 --> 00:00:20,079
Ukraina walczy
i świętuje dzień niepodległości.

2
00:00:20,120 --> 00:00:23,039
W rozmowach pokojowych - impas.

3
00:00:23,080 --> 00:00:28,759
Lista pytań i rozbieżności
przed środową radą gabinetową.

4
00:00:28,800 --> 00:00:35,879
Matka i jej 11-miesięczne dziecko
zginęli w pożarze domu na Pomorzu.

5
00:00:49,040 --> 00:00:52,159
Monika Sawka, dobry wieczór.

6
00:00:52,200 --> 00:00:54,759
Na Majdanie w centrum Kijowa,
symbolicznym miejscu,

7
00:00:54,800 --> 00:00:58,839
ukraiński prezydent przekonywał,
że jego kraj nie jest ofiarą,
a wojownikiem.

8
00:00:58,880 --> 00:01:02,879
Z okazji Dnia Niepodległości
podkreślił, że Ukraina
nie przegrała wojny z Rosją.

9
00:01:02,920 --> 00:01:05,439
Zapewnił, że pozostaje
silnym sojusznikiem Europy

10
00:01:05,480 --> 00:01:07,679
i wierzy w odzyskanie jedności
oraz pokoju

11
00:01:07,720 --> 00:01:10,559
na całym swoim terytorium.

12
00:01:10,600 --> 00:01:16,839
Życzenia solidarności z Ukraińcami
popłynęły z całego świata.

13
00:01:16,880 --> 00:01:21,479
Jestem tu teraz, w sercu Kijowa,
na placu Niepodległości.

14
00:01:21,520 --> 00:01:24,879
To tutaj najlepiej można poczuć,
czym jest niepodległość.

15
00:01:24,920 --> 00:01:28,839
I walka o to, by jej nie utracić.

16
00:01:28,880 --> 00:01:32,399
To orędzie Wołodymyra Zełenskiego
z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy.

17
00:01:32,440 --> 00:01:34,879
Ukraina nie jest już ofiarą,
lecz wojownikiem.

18
00:01:34,920 --> 00:01:36,879
Obchodzonego czwarty raz
w cieniu wojny,

19
00:01:36,920 --> 00:01:39,999
która trwa od 1278 dni.

20
00:01:40,040 --> 00:01:43,279
Za każdy z tych dni
chcę wam podziękować,

21
00:01:43,320 --> 00:01:47,079
ukraiński żołnierzu,
ukraiński wolontariuszu,
lekarzu, ratowniku.

22
00:01:47,120 --> 00:01:50,519
Prezydent podziękował też
sojusznikom, którzy wspierają Kijów.

23
00:01:50,560 --> 00:01:56,959
Życzenia z okazji Dnia Niepodległości
popłynęły z całego świata.

24
00:02:04,200 --> 00:02:08,239
Wpisy w mediach społecznościowych
opublikowali też między innymi
kanclerz Niemiec,

25
00:02:08,280 --> 00:02:18,879
premier Wielkiej Brytanii
i przewodnicząca
Komisji Europejskiej.

26
00:02:18,920 --> 00:02:20,879
Prezydent Stanów Zjednoczonych

27
00:02:20,920 --> 00:02:25,359
w liście do Wołodymyra Zełenskiego
docenił odwagę Ukraińców.

28
00:02:25,400 --> 00:02:29,599
Nagranie z okazji Dnia Niepodległości
opublikował również premier Kanady.

29
00:02:29,640 --> 00:02:34,399
Tego dnia 34 lata temu
Ukraina ogłosiła niepodległość
od Związku Sowieckiego.

30
00:02:34,440 --> 00:02:37,039
Który przyjechał do Kijowa.

31
00:02:37,080 --> 00:02:41,879
Był głównym gościem
uroczystości w Kijowie.

32
00:02:41,920 --> 00:02:45,679
Minutą ciszy upamiętniono żołnierzy
poległych w obronie kraju.

33
00:02:45,720 --> 00:02:51,479
Wiemy, że pokój jest coraz bliżej.

34
00:02:51,520 --> 00:02:54,519
Kanada zawsze będzie
solidarna z Ukrainą.

35
00:02:54,560 --> 00:02:58,759
W uroczystościach wziął udział
również specjalny wysłannik
amerykańskiego prezydenta

36
00:02:58,800 --> 00:02:59,999
do spraw Ukrainy.

37
00:03:00,040 --> 00:03:02,999
Keith Kellog został odznaczony
ukraińskim orderem za zasługi.

38
00:03:03,040 --> 00:03:05,039
Bardzo dziękuję za wasze wsparcie.

39
00:03:05,080 --> 00:03:08,239
Były podziękowania,
ale i stanowcze słowa.

40
00:03:08,280 --> 00:03:10,319
Jak donosi "Wall Street Journal",

41
00:03:10,360 --> 00:03:13,119
Pentagon od miesięcy
nie zezwala Ukrainie

42
00:03:13,160 --> 00:03:17,399
na stosowanie rakiet
dalekiego zasięgu
przeciwko celom w Rosji.

43
00:03:17,440 --> 00:03:20,799
Kiedyś prosiliśmy o pozwolenie.

44
00:03:20,840 --> 00:03:23,039
Kijów o zgodę dziś nie pyta,
bo jak twierdzi,

45
00:03:23,080 --> 00:03:25,599
do dalekich uderzeń
wykorzystuje własne rakiety.

46
00:03:25,640 --> 00:03:29,839
Niebawem część sprzętu wojskowego
Ukraińcy będą produkowali
we współpracy z Kanadą.

47
00:03:29,880 --> 00:03:32,239
Ottawa sfinansuje też
zakup dronów i amunicji,

48
00:03:32,280 --> 00:03:35,519
nie wyklucza również
innych form wsparcia.

49
00:03:35,560 --> 00:03:39,319
Współpracujemy z naszymi sojusznikami
i koalicją chętnych,
a także z Ukrainą

50
00:03:39,360 --> 00:03:41,919
nad szczegółami
gwarancji bezpieczeństwa.

51
00:03:41,960 --> 00:03:46,559
Nie wykluczam obecności
naszych wojsk na Ukrainie.

52
00:03:46,600 --> 00:03:49,999
Niektóre państwa Zachodu
są gotowe wysłać swoich żołnierzy
do Ukrainy,

53
00:03:50,040 --> 00:03:53,839
by strzegli zawieszenia broni,
o ile do niego dojdzie.

54
00:03:53,880 --> 00:03:58,399
Milowym krokiem na drodze do pokoju
miało być spotkanie
Wołodymyra Zełenskiego z Putinem,

55
00:03:58,440 --> 00:04:00,239
zapowiadane po szczycie na Alasce.

56
00:04:00,280 --> 00:04:02,439
Teraz staje się jasne -
Kreml gra na czas.

57
00:04:02,480 --> 00:04:04,719
O opóźnianie rozmów
oskarżył właśnie Zachód.

58
00:04:04,760 --> 00:04:07,719
Oni po prostu szukają pretekstu
do zablokowania rozmów.

59
00:04:07,760 --> 00:04:11,959
Zdaniem amerykańskiego
Instytutu Studiów nad Wojną

60
00:04:12,000 --> 00:04:15,359
spotkanie z Zełenskim byłoby
ciosem wizerunkowym
nie tylko dla Putina,

61
00:04:15,400 --> 00:04:19,679
ale też rosyjskiej
machiny propagandowej.

62
00:04:19,720 --> 00:04:21,919
Ukraińcy z niepokojem
spoglądają na wschód,

63
00:04:21,960 --> 00:04:24,919
gdzie walczą obrońcy kraju.

64
00:04:24,960 --> 00:04:28,719
Kiedy Dzień Niepodległości
stał się dniem walki,
zaczął mieć inne znaczenie.

65
00:04:28,760 --> 00:04:33,879
Dziś ten dzień ma smak potu i krwi.

66
00:04:33,920 --> 00:04:38,119
W środę Rada Gabinetowa
i z pewnością będzie gorąco,

67
00:04:38,160 --> 00:04:40,799
bo atmosfera
na linii mały - duży pałac
jest napięta.

68
00:04:40,840 --> 00:04:45,199
Prezydent na posiedzeniu
chce rozmawiać między innymi
o finansach państwa i inwestycjach.

69
00:04:45,240 --> 00:04:49,639
Zachęca też do konsultacji z nim
kształtu ustaw.

70
00:04:49,680 --> 00:04:53,519
Rządzący odpowiadają:
wszystkie wątpliwości
zostaną wyjaśnione i przypominają,

71
00:04:53,560 --> 00:04:58,719
że w Polsce to rząd rządzi,
a nie głowa państwa.

72
00:04:58,760 --> 00:05:03,959
Dokładnie 3 tygodnie
po zaprzysiężeniu odbędzie się
pierwsza Rada Gabinetowa.

73
00:05:04,000 --> 00:05:06,439
I jak zapowiada
Kancelaria Prezydenta,

74
00:05:06,480 --> 00:05:12,319
zaproszeń Karola Nawrockiego
dla rządu będzie więcej.

75
00:05:12,360 --> 00:05:14,879
Dobrze by było,
żeby była zwoływana sukcesywnie,

76
00:05:14,920 --> 00:05:17,719
i myślę, że taki jest też pomysł
i wizja pana prezydenta,

77
00:05:17,760 --> 00:05:19,159
żeby dyskutować z rządem.

78
00:05:19,200 --> 00:05:21,159
Nawet w tych,
w których się nie zgadza,

79
00:05:21,200 --> 00:05:22,999
o najważniejszych sprawach państwa.

80
00:05:23,040 --> 00:05:25,159
Według prezydenta
to o tych trzech obszarach

81
00:05:25,200 --> 00:05:28,799
należy rozmawiać
w pierwszej kolejności:

82
00:05:28,840 --> 00:05:33,439
finanse państwa i sytuacja budżetowa,
inwestycje rozwojowe, głównie CPK
i elektrownie jądrowe,

83
00:05:33,480 --> 00:05:38,279
oraz rolnictwo
w kontekście umów handlowych
Unii z Mercosur i Ukrainą.

84
00:05:38,320 --> 00:05:41,119
Takie polityczne zagranie,
bo widzimy, co będzie

85
00:05:41,160 --> 00:05:43,519
w trakcie posiedzenia
Rady Gabinetowej.

86
00:05:43,560 --> 00:05:46,159
To tematy, za które PiS i prezydent
krytykują rząd.

87
00:05:46,200 --> 00:05:49,559
Choć - jak słyszymy -
nie mają ku temu powodów.

88
00:05:49,600 --> 00:05:54,439
Za naszych rządów doprowadziliśmy
do zakończenia otwartych granic
dla produktów rolno-spożywczych

89
00:05:54,480 --> 00:05:56,279
przez UE jako całość.

90
00:05:56,320 --> 00:05:58,999
Projekt CPK wreszcie ruszył,
wreszcie jest realizowany.

91
00:05:59,040 --> 00:06:01,679
Poprawiliśmy jego parametry.

92
00:06:01,720 --> 00:06:05,879
I jak przekonują rządzący, są gotowi
wytłumaczyć wszystkie wątpliwości.

93
00:06:05,920 --> 00:06:10,359
Zwłaszcza w kluczowej,
jak mówi kancelaria Nawrockiego,
sprawie finansów.

94
00:06:10,400 --> 00:06:16,159
Uprzytomni mu też,
kto do tego doprowadził,
bo przypomnę,

95
00:06:16,200 --> 00:06:19,999
że po ośmiu dokładnie latach
rządów PiS-u mamy do spłaty
po tych ośmiu latach

96
00:06:20,040 --> 00:06:22,639
prawie 770 mld złotych,
to wszystko trzeba spłacić,

97
00:06:22,680 --> 00:06:24,839
to jest m.in. zasługa
pana Morawieckiego.

98
00:06:24,880 --> 00:06:28,519
Choć Kancelaria Prezydenta nie chce
zmian w agendzie Rady Bezpieczeństwa,

99
00:06:28,560 --> 00:06:31,119
to tematów zdaniem koalicji rządzącej
jest więcej.

100
00:06:31,160 --> 00:06:34,159
Na przykład nieobecność
przedstawiciela Polski w Białym Domu,

101
00:06:34,200 --> 00:06:37,999
dron, który eksplodował
na Lubelszczyźnie,

102
00:06:38,040 --> 00:06:39,799
czy pierwsze weto nowego prezydenta,

103
00:06:39,840 --> 00:06:42,479
do ustawy
o odnawialnych źródłach energii,

104
00:06:42,520 --> 00:06:45,119
która miała również
mrozić ceny prądu.

105
00:06:45,160 --> 00:06:47,919
Myślę, że pan premier i rząd
również skorzystają z tego,

106
00:06:47,960 --> 00:06:49,759
żeby przedstawić swoje stanowisko.

107
00:06:49,800 --> 00:06:53,199
Zwłaszcza że przy okazji weta
i na chwilę przed spotkaniem z rządem

108
00:06:53,240 --> 00:06:57,239
prezydent zapowiedział
chęć zwiększenia swojej obecności
w procesie legislacyjnym.

109
00:06:57,280 --> 00:07:00,839
To też moment, żebym zachęcił
i większość parlamentarną,
i polski rząd,

110
00:07:00,880 --> 00:07:03,079
aby kształt ustaw
proponowanych prezydentowi

111
00:07:03,120 --> 00:07:09,799
konsultować
na etapie prac parlamentarnych.

112
00:07:09,840 --> 00:07:15,239
Jak dodał Nawrocki,
współpraca oznaczałaby mniej wet.

113
00:07:15,280 --> 00:07:19,439
Gdyby więcej było właśnie
w warunkach pewnego kompromisu
pewnej koncyliacyjnej pracy,

114
00:07:19,480 --> 00:07:25,439
to myślę, szybciej udałoby się
realizować te zobowiązania.

115
00:07:25,480 --> 00:07:31,999
Ale przy wcześniejszych zapowiedziach
o zmianie konstytucji

116
00:07:32,040 --> 00:07:34,639
nowa miałaby zwiększyć
uprawnienia prezydenta -

117
00:07:34,680 --> 00:07:37,519
rządzący odbierają
słowa głowy państwa jako szantaż.

118
00:07:37,560 --> 00:07:40,679
I nieuprawnioną ingerencję
w prace parlamentu i rady ministrów.

119
00:07:40,720 --> 00:07:44,399
Nie ma do tego żadnych uprawnień.

120
00:07:44,440 --> 00:07:47,079
I być może musi nauczyć się
konstytucji na pamięć,

121
00:07:47,120 --> 00:07:49,519
powinien tego wymagać
od swoich współpracowników.

122
00:07:49,560 --> 00:07:54,319
Jemu się całkowicie pomyliło.

123
00:07:54,360 --> 00:07:57,759
My mamy w Polsce
taki system, gdzie rząd rządzi.

124
00:07:57,800 --> 00:08:00,719
Rząd rządzi, prezydent,
jeżeli mamy ten wariant kohabitacji,

125
00:08:00,760 --> 00:08:03,799
powinien współpracować z rządem
i takie jest jego zadanie.

126
00:08:03,840 --> 00:08:08,719
Oficjalnie obie strony liczą
na dobrą dyskusję.

127
00:08:08,760 --> 00:08:12,359
Powiem tak, chciałbym,
żeby ta temperatura
sporu politycznego się obniżyła

128
00:08:12,400 --> 00:08:13,359
w Polsce.

129
00:08:13,400 --> 00:08:15,599
Ta nawalanka kampanijna
powinna się skończyć.

130
00:08:15,640 --> 00:08:18,039
Czy tak będzie,
dowiemy się w ciągu kilku dni.

131
00:08:18,080 --> 00:08:20,079
Radę Gabinetową zaplanowano na środę.

132
00:08:20,120 --> 00:08:23,879
Na posiedzeniu Rady Gabinetowej
poruszone mogą być także
informacje niejawne.

133
00:08:23,920 --> 00:08:26,519
Pytanie, co z szefem BBN,
bo według służb specjalnych

134
00:08:26,560 --> 00:08:29,559
Sławomir Cenckiewicz nie dość,
że ma prokuratorskie zarzuty,

135
00:08:29,600 --> 00:08:31,759
to nie ma ważnych
poświadczeń bezpieczeństwa,

136
00:08:31,800 --> 00:08:35,359
które gwarantowałyby mu dostęp
między innymi do krajowych tajemnic.

137
00:08:35,400 --> 00:08:39,199
Sprawa jeszcze bardziej
się komplikuje,

138
00:08:39,240 --> 00:08:41,599
bo Kancelaria Prezydenta
jest innego zdania

139
00:08:41,640 --> 00:08:45,919
i apeluje o niepowielanie kłamstw.

140
00:08:45,960 --> 00:08:49,959
Dla jednych jest bohaterem,
dla drugich - szkodnikiem.

141
00:08:50,000 --> 00:08:54,399
Sławomir Cenckiewicz
od ponad dwóch tygodni jest szefem
Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

142
00:08:54,440 --> 00:08:56,439
W piątek usłyszał
prokuratorskie zarzuty.

143
00:08:56,480 --> 00:09:03,639
Nie było w historii Polski
takiej sytuacji pomocnictwa

144
00:09:03,680 --> 00:09:07,879
w ujawnieniu przez byłego szefa MON
Mariusza Błaszczaka
w środku kampanii wyborczej

145
00:09:07,920 --> 00:09:09,519
tajnych planów obronnych Polski.

146
00:09:09,560 --> 00:09:12,559
Kwestie bezpieczeństwa,
wrażliwych danych są wykorzystywane

147
00:09:12,600 --> 00:09:15,359
przez polityków do zwalczania
przeciwników politycznych,

148
00:09:15,400 --> 00:09:19,199
nie możemy czuć się w Polsce
bezpiecznie.

149
00:09:19,240 --> 00:09:21,839
BBN - na którego czele
stoi Cenckiewicz -

150
00:09:21,880 --> 00:09:25,839
to instytucja wspierająca prezydenta
w wykonywaniu zadań
z zakresu bezpieczeństwa.

151
00:09:25,880 --> 00:09:29,079
Na stronie biura czytamy
o opiniowaniu działalności
Sił Zbrojnych

152
00:09:29,120 --> 00:09:33,559
i planach operacyjnych
czy przygotowaniu koncepcji
kierowania bezpieczeństwem narodowym.

153
00:09:33,600 --> 00:09:39,919
Pytanie, jak szef BBN może
takie analizy opracowywać.

154
00:09:39,960 --> 00:09:43,319
Pan Cenckiewicz nie posiada dostępu
do informacji niejawnej.

155
00:09:43,360 --> 00:09:45,159
W tej sprawie można się pogubić.

156
00:09:45,200 --> 00:09:48,399
To deklaracja
szefa Kancelarii Prezydenta.

157
00:09:48,440 --> 00:09:53,199
Pan profesor Cenckiewicz
ma poświadczenie
do informacji niejawnych.

158
00:09:53,240 --> 00:09:57,999
Zbigniew Bogucki zarzuca
rządzącym kłamstwo.

159
00:09:58,040 --> 00:10:01,839
Pytanie, czy ten zasób informacji,
który jest przekazywany, jest pełny.

160
00:10:01,880 --> 00:10:06,319
Powinien być pełny,
ale tu trudno zweryfikować
przy tego rodzaju służbach.

161
00:10:06,360 --> 00:10:10,359
Zaznaczmy raz jeszcze -
służby mają nie przekazywać
informacji szefowi BBN.

162
00:10:10,400 --> 00:10:16,399
Testem będzie
środowa Rada Gabinetowa.

163
00:10:16,440 --> 00:10:18,799
Będzie mógł w tej części niejawnej
uczestniczyć?

164
00:10:18,840 --> 00:10:21,839
Wszystko zależy od tego, czy ma prawo
i dostęp do dokumentów.

165
00:10:21,880 --> 00:10:26,879
Zależy, komu wierzyć.

166
00:10:26,920 --> 00:10:28,879
Kancelaria mówi, że tak,
rząd - że nie.

167
00:10:28,920 --> 00:10:31,319
No dobrze,
ale są różne kategorie dokumentów.

168
00:10:31,360 --> 00:10:35,159
Kancelaria Prezydenta zapewnia,
że Cenckiewicz rady nie opuści.

169
00:10:35,200 --> 00:10:37,559
Ma pan cały czas
poświadczenie bezpieczeństwa?

170
00:10:37,600 --> 00:10:39,359
Przecież wygrałem proces.

171
00:10:39,400 --> 00:10:42,399
Chodzi o Wojewódzki
Sąd Administracyjny,

172
00:10:42,440 --> 00:10:45,879
który to uchylił decyzję o cofnięciu
poświadczenia bezpieczeństwa,

173
00:10:45,920 --> 00:10:47,639
wskazując na brak podstaw prawnych.

174
00:10:47,680 --> 00:10:50,239
Do tej decyzji skargę wniosła
Kancelaria Premiera.

175
00:10:50,280 --> 00:10:52,079
Wciąż nie ma prawomocnego wyroku.

176
00:10:52,120 --> 00:10:54,319
Wiarygodność pana Cenckiewicza
jest zerowa.

177
00:10:54,360 --> 00:10:56,759
Pozycja Sławomira Cenckiewicza
jest niezagrożona.

178
00:10:56,800 --> 00:10:59,199
Murem stoi za nim prezydent.

179
00:10:59,240 --> 00:11:03,599
To człowiek,
który całe życie służy prawdzie,
polskiej pamięci narodowej.

180
00:11:03,640 --> 00:11:10,239
Ale to także człowiek, który do sieci
wrzuca zdjęcie w takiej koszulce.

181
00:11:10,280 --> 00:11:12,279
A jego komisja
badająca rosyjskie wpływy

182
00:11:12,320 --> 00:11:17,079
próbowała wyeliminować
z życia publicznego Donalda Tuska.

183
00:11:17,120 --> 00:11:20,119
Okazał się bohaterem, który ujawnił
kompromitujące materiały

184
00:11:20,160 --> 00:11:22,399
dotyczące działalności
poprzedniej władzy,

185
00:11:22,440 --> 00:11:24,199
i ona się teraz mści.

186
00:11:24,240 --> 00:11:26,799
A za zasługi dla kraju
na pewno będzie doceniony.

187
00:11:26,840 --> 00:11:30,199
Łamał prawo w imię polityki.

188
00:11:30,240 --> 00:11:33,479
I łamał to prawo
w najgorszy możliwy sposób.

189
00:11:33,520 --> 00:11:38,239
Za co grozi
mu do 10 lat pozbawienia wolności.

190
00:11:38,280 --> 00:11:42,199
Zarzuty prokuratorskie
panu nie będą przeszkadzały
w pełnieniu funkcji szefa BBN?

191
00:11:42,240 --> 00:11:45,479
Musi pani to wszystko
rozstrzygnąć w sercu swoim.

192
00:11:45,520 --> 00:11:49,919
Roman Polko - były wiceszef BBN -
zwraca uwagę, że biuro zawsze było
wolne od polityki.

193
00:11:49,960 --> 00:11:55,159
Bo chodzi o bezpieczeństwo kraju.

194
00:11:55,200 --> 00:11:58,559
Osobista zemsta
czy jakieś tam partyjne wojenki
nie mają tam miejsca,

195
00:11:58,600 --> 00:12:00,959
ponieważ trzeba wznieść się
ponad te podziały.

196
00:12:01,000 --> 00:12:06,079
A z tym w polityce jest coraz ciężej.

197
00:12:06,120 --> 00:12:11,079
Oglądają państwo 19:30.
Już za chwilę...

198
00:12:11,120 --> 00:12:15,399
Ja już nie mam siły nosić córki.

199
00:12:15,440 --> 00:12:19,519
Uwięziona we własnym domu.

200
00:12:19,560 --> 00:12:24,959
To jest coś, co zabiera mi
resztki mojej wolności, osobowości.

201
00:12:25,000 --> 00:12:27,919
Jedyna taka telewizja na świecie.

202
00:12:27,960 --> 00:12:32,599
Jesteśmy jedyną telewizją,
która daje głos dziewczynkom
i kobietom.

203
00:12:32,640 --> 00:12:36,279
Kobiety nie mają prawa głosu,
dlatego nawet nie próbują
protestować.

204
00:12:36,320 --> 00:12:38,399
Pamiątkowy hit tegorocznych wakacji.

205
00:12:38,440 --> 00:12:39,879
A co na straganie kupiłaś?

206
00:12:39,920 --> 00:12:41,759
Kapibarę.

207
00:12:41,800 --> 00:12:45,039
Fenomen zdecydowanie tego roku.

208
00:12:45,080 --> 00:12:49,119
Nie wiadomo jeszcze, dlaczego doszło
do pożaru w Gniewie na Pomorze,

209
00:12:49,160 --> 00:12:52,959
ale jak tylko pojawiły się płomienie,
na pomoc ruszyli sąsiedzi. Przez

210
00:12:53,000 --> 00:12:55,599
okno pomogli wydostać się z domu
55-letniej kobiecie.

211
00:12:55,640 --> 00:12:56,639
Tylko ona przeżyła.

212
00:12:56,680 --> 00:12:59,999
Jej córka i wnuczka
przed ogniem uciekły do łazienki.

213
00:13:00,040 --> 00:13:03,039
Mieszkańcy próbowali wyważyć drzwi,
ale bezskutecznie.

214
00:13:03,080 --> 00:13:05,039
Kiedy strażacy przyjechali
na miejsce,

215
00:13:05,080 --> 00:13:10,479
na ratunek było już za późno.

216
00:13:10,520 --> 00:13:14,119
Panią Małgosię zdążyliśmy
wyciągnąć przez okno,

217
00:13:14,160 --> 00:13:16,479
ale już do Michasi i córki
nie dało się wejść.

218
00:13:16,520 --> 00:13:19,279
Było takie zadymienie.

219
00:13:19,320 --> 00:13:22,879
To dramatyczna relacja sąsiada,
który rzucił się na pomoc
trzem osobom.

220
00:13:22,920 --> 00:13:28,599
Tyle zostało
z doszczętnie zniszczonego domu.

221
00:13:28,640 --> 00:13:31,639
Chyba do 6:00 wszyscy tu staliśmy,
czekaliśmy, krzyczeliśmy.

222
00:13:31,680 --> 00:13:32,639
Straszne.

223
00:13:32,680 --> 00:13:34,639
Pożar wybuchł w nocy w Gniewie.

224
00:13:34,680 --> 00:13:39,079
Tragiczny bilans
to dwie ofiary śmiertelne.

225
00:13:39,120 --> 00:13:41,479
24-letnia kobieta
i jej niespełna roczne dziecko.

226
00:13:41,520 --> 00:13:43,999
Ranna została babcia,
która trafiła do szpitala.

227
00:13:44,040 --> 00:13:46,639
Funkcjonariusze z komisariatu
w Gniewie i Pelpinie

228
00:13:46,680 --> 00:13:50,359
jako pierwsi dotarli na miejsce

229
00:13:50,400 --> 00:13:52,359
i wydostali przez okno
55-letnią kobietę.

230
00:13:52,400 --> 00:13:56,359
A następnie udzielili jej pomocy
do czasu przyjazdu karetki pogotowia.

231
00:13:56,400 --> 00:14:00,559
Na miejsce skierowano natychmiast
dziewięć zastępów straży pożarnej
i trzy karetki.

232
00:14:00,600 --> 00:14:03,399
Niestety ogień był szybszy.

233
00:14:03,440 --> 00:14:07,199
Po przybyciu na miejsce zdarzenia
zastaliśmy obiekt
całkowicie objęty pożarem,

234
00:14:07,240 --> 00:14:10,279
czyli przez wszystkie okna
kondygnacji wychodziły płomienie.

235
00:14:10,320 --> 00:14:12,479
Ogień w kilka minut
strawił niemal cały dom.

236
00:14:12,520 --> 00:14:14,719
Strażacy z żywiołem walczyli
kilka godzin.

237
00:14:14,760 --> 00:14:16,319
Akcja była ekstremalnie trudna.

238
00:14:16,360 --> 00:14:19,839
Próbowaliśmy ratować cały czas.

239
00:14:19,880 --> 00:14:26,399
Tam było gadane,
że dziecko jest w środku.

240
00:14:26,440 --> 00:14:30,039
Próbowaliśmy, nawet mój brat
i jego kolega próbowali
przez okno wchodzić.

241
00:14:30,080 --> 00:14:31,799
Matkę i niemowlę znaleziono później.

242
00:14:31,840 --> 00:14:35,079
Mimo podjętej reanimacji
ich życia nie udało się uratować.

243
00:14:35,120 --> 00:14:39,679
Przez okno została wyciągnięta
przez znajomych i przez policję.

244
00:14:39,720 --> 00:14:42,519
Cała czarna od sadzy, masakra.

245
00:14:42,560 --> 00:14:47,359
Zadymienie było tak gęste,
że wejście do środka było możliwe
tylko w aparatach tlenowych.

246
00:14:47,400 --> 00:14:52,159
Strażacy zabezpieczeni
w środki ochrony indywidualnej weszli
z jedną linią gaśniczą do budynku.

247
00:14:52,200 --> 00:14:54,239
Na razie nie jest znana
przyczyna pożaru.

248
00:14:54,280 --> 00:15:01,519
Dokładny przebieg zdarzenia
wyjaśnia policja
pod nadzorem prokuratury.

249
00:15:01,560 --> 00:15:03,959
Nożownik z Chorzowa usłyszał
zarzut zabójstwa.

250
00:15:04,000 --> 00:15:05,999
Mężczyzna zaatakował
obywatela Ukrainy.

251
00:15:06,040 --> 00:15:08,799
Do zdarzenia doszło
w pobliżu przystanku autobusowego.

252
00:15:08,840 --> 00:15:11,799
Sprawca zadał ofierze
śmiertelne ciosy.

253
00:15:11,840 --> 00:15:15,839
Napastnika zatrzymali
świadkowie zdarzenia.

254
00:15:15,880 --> 00:15:20,679
47-latek nie przyznaje się do winy.
Grozi mu dożywocie.

255
00:15:20,720 --> 00:15:24,479
Sąd rejonowy w Chorzowie
podzielił stanowisko
oraz argumentację prokuratora

256
00:15:24,520 --> 00:15:27,119
i zastosował wobec podejrzanego
środek zapobiegawczy

257
00:15:27,160 --> 00:15:29,759
w postaci tymczasowego aresztowania
na trzy miesiące.

258
00:15:29,800 --> 00:15:36,599
Za zabójstwo grozi od 10 do 30 lat
pozbawienia wolności
albo dożywotnie pozbawienia wolności.

259
00:15:36,640 --> 00:15:40,679
Byłam w szoku, że w ogólne
coś takiego się wydarzyło.

260
00:15:40,720 --> 00:15:45,479
On tu codziennie stał
od rana do wieczora,
ale nikomu nic nie robił.

261
00:15:45,520 --> 00:15:47,279
Zawsze do każdego kiwał.

262
00:15:47,320 --> 00:15:52,039
Tragedia, strach się bać.

263
00:15:52,080 --> 00:15:54,319
Zdjęcia,
które zobaczą państwo za chwilę,

264
00:15:54,360 --> 00:15:57,319
ściskają za gardło
i trudno o nich zapomnieć.

265
00:15:57,360 --> 00:16:00,559
Sytuacja w Gazie
z każdym dniem jest coraz gorsza.

266
00:16:00,600 --> 00:16:04,199
Palestyńczycy tłoczą się
w oczekiwaniu na ryż
w charytatywnych kuchniach.

267
00:16:04,240 --> 00:16:07,279
W Strefie Gazy
niedożywionych jest pół miliona osób.

268
00:16:07,320 --> 00:16:11,079
W tym samym czasie
internet zalewają propagandowe filmy,
które mają udowodnić,

269
00:16:11,120 --> 00:16:18,039
że w enklawie rzekomo jest dobrobyt.

270
00:16:18,080 --> 00:16:23,039
To Karam Akoumeh,
17-letni Palestyńczyk,
jeszcze niedawno wyglądał tak.

271
00:16:23,080 --> 00:16:24,479
Dziś jest nie do poznania.

272
00:16:24,520 --> 00:16:27,959
Waży już tylko 35 kilogramów.

273
00:16:28,000 --> 00:16:31,599
Kilka dni temu chciał zdobyć jedzenie
dla rodziny i otarł się o śmierć.

274
00:16:31,640 --> 00:16:34,119
Potrzebowaliśmy mąki.

275
00:16:34,160 --> 00:16:36,199
Poszedł po nią do punktu
i został ranny.

276
00:16:36,240 --> 00:16:38,799
Trafiła go kula wystrzelona
z izraelskiego czołgu.

277
00:16:38,840 --> 00:16:42,039
Ma ranę wlotową na plecach
i wylotową w brzuchu.

278
00:16:42,080 --> 00:16:48,199
Dziś karmiony jest
przez strzykawkę dożylnie.

279
00:16:48,240 --> 00:16:53,039
Tak jak kilkudziesięciu pacjentów
tylko w tym szpitalu.

280
00:16:53,080 --> 00:16:56,479
W Strefie Gazy
już ponad 500 tysięcy osób
jest skrajnie niedożywiona.

281
00:16:56,520 --> 00:16:58,519
Izrael Palestyńczyków
głodzi na śmierć,

282
00:16:58,560 --> 00:17:01,519
ludzie ryzykują życiem,
by zdobyć choćby resztki jedzenia.

283
00:17:01,560 --> 00:17:05,959
Izraelska okupacja
przekształciła Gazę
w wielkie więzienie,

284
00:17:06,000 --> 00:17:09,159
a wszystko to obserwują
rządy całego świata
i Stany Zjednoczone.

285
00:17:09,200 --> 00:17:13,999
Amerykanie mają wielki problem
z Izraelem.

286
00:17:14,040 --> 00:17:17,039
W tej sytuacji
takiego zachowania rządu izraelskiego

287
00:17:17,080 --> 00:17:19,479
nie bardzo wiedzą, co zrobić,

288
00:17:19,520 --> 00:17:22,519
kiedy ich sojusznik dopuszcza się
takich działań.

289
00:17:22,560 --> 00:17:26,759
W tej sprawie do Melanii Trump
specjalny list napisała
żona prezydenta Turcji.

290
00:17:26,800 --> 00:17:30,959
Emine Erdogan poprosiła
o wystąpienie pierwszej damy
w obronie nie tylko ukraińskich,

291
00:17:31,000 --> 00:17:33,999
ale też palestyńskich dzieci.

292
00:17:34,040 --> 00:17:42,679
Zaznaczyła, że Strefa Gazy stała się
cmentarzyskiem dzieci.

293
00:17:47,440 --> 00:17:53,479
Izrael twierdzi,
że pomoc utrudnia ONZ.

294
00:17:53,520 --> 00:18:02,319
Teraz propaganda Tel Awiwu
kryzys próbuje przedstawić
jako kłamstwo Hamasu.

295
00:18:02,360 --> 00:18:06,599
Ten film opublikowała
na platformie YouTube

296
00:18:06,640 --> 00:18:08,799
izraelska ambasada.

297
00:18:08,840 --> 00:18:12,879
Pokazuje dobrobyt,
jaki rzekomo jest w Gazie.

298
00:18:12,920 --> 00:18:16,279
Podobne nagrania
konto ambasady publikuje
mniej więcej raz w tygodniu.

299
00:18:16,320 --> 00:18:18,959
W tym zdjęcia
walczących o jedzenie Palestyńczyków

300
00:18:19,000 --> 00:18:20,759
nazywa celową inscenizacją Hamasu.

301
00:18:20,800 --> 00:18:22,599
Palestyński Hamas fałszuje relacje.

302
00:18:22,640 --> 00:18:25,879
A media je podchwytują.

303
00:18:25,920 --> 00:18:29,959
Problem w tym,
że filmiki wyświetlają się w całości
jako reklamy na platformie.

304
00:18:30,000 --> 00:18:33,359
Ośrodek analizy dezinformacji NASK
od momentu publikacji tych reklam

305
00:18:33,400 --> 00:18:35,999
zgłasza je
do administracji serwisu YT

306
00:18:36,040 --> 00:18:39,239
i kontaktowaliśmy się też
z koncernem Google w tej sprawie.

307
00:18:39,280 --> 00:18:43,439
Reklamy nie są zdejmowane
pomimo naszych zgłoszeń.

308
00:18:43,480 --> 00:18:53,159
Za reklamy wyświetlane na platformie
odpowiada koncern Google
należący do Amerykanów.

309
00:18:53,200 --> 00:18:57,399
W domu zamknęła ją choroba.
Pani Iwona porusza się na wózku.

310
00:18:57,440 --> 00:19:02,479
Kiedyś wychodzić z mieszkania
pomagał jej ojciec, później matka,
teraz sąsiedzi i przyjaciele.

311
00:19:02,520 --> 00:19:05,479
Ale nie zawsze jest to możliwe.

312
00:19:05,520 --> 00:19:09,679
Dlatego mieszkańcy Witrogoszcza Osady
w Wielkopolsce postanowili
odmienić jej życie.

313
00:19:09,720 --> 00:19:15,319
Zbierają pieniądze na windę,
dzięki której dom
nie będzie więzieniem.

314
00:19:15,360 --> 00:19:21,359
Każde wyjście z domu pani Iwony
spoczywa na barkach sąsiadów
i przyjaciół.

315
00:19:21,400 --> 00:19:24,679
Ona zadzwoni, to ja biegnę.

316
00:19:24,720 --> 00:19:28,159
Tak że nie ma tego,
że ja nie przyjdę,

317
00:19:28,200 --> 00:19:30,959
chyba że jestem w pracy,
ale ona zna mój grafik.

318
00:19:31,000 --> 00:19:33,559
Gdy żył jej tata,
to on pomagał jej wyjść do ludzi,

319
00:19:33,600 --> 00:19:36,959
później przez lata na plecach
po schodach znosiła ją mama.

320
00:19:37,000 --> 00:19:43,799
Ja już nie mam siły nosić córki,
jestem po zabiegu,
jest mi bardzo ciężko.

321
00:19:43,840 --> 00:19:48,239
Problemy zdrowotne zaczęły się,
gdy Pani Iwona miała 10 lat.

322
00:19:48,280 --> 00:19:53,439
Powikłania po grypie doprowadziły
do reumatoidalnego zapalenia stawów.

323
00:19:53,480 --> 00:19:59,719
Początek mojej choroby był
taki mocno uderzeniowy,
czyli bardzo bólowy,

324
00:19:59,760 --> 00:20:05,159
i w tamtym czasie
nie było takich leków,
nie było takich możliwości.

325
00:20:05,200 --> 00:20:09,639
Kobieta porusza się tylko na wózku.

326
00:20:09,680 --> 00:20:15,359
Żeby nie była więźniem
we własnym domu, potrzebuje windy.

327
00:20:15,400 --> 00:20:20,399
Winda sama to około 70 tysięcy,

328
00:20:20,440 --> 00:20:23,679
ale trzeba drzwi, trzeba wybudować
jakąś podbudowę pod tę windę.

329
00:20:23,720 --> 00:20:25,639
W sumie potrzeba 110 tysięcy złotych.

330
00:20:25,680 --> 00:20:28,439
Żeby ona mogła sobie poradzić,
jak mnie już nie będzie

331
00:20:28,480 --> 00:20:33,399
i żeby mogła wychodzić na dwór.

332
00:20:33,440 --> 00:20:38,799
W czterech ścianach ona nie da rady,
to jest za żywotna kobieta,
żeby siedzieć w domu.

333
00:20:38,840 --> 00:20:42,079
Dom pani Iwony zawsze jest otwarty.

334
00:20:42,120 --> 00:20:47,319
Kontakt z drugim człowiekiem
daje jej siłę do pokonywania barier.

335
00:20:47,360 --> 00:20:49,319
Moje życie
to przede wszystkim ludzie,

336
00:20:49,360 --> 00:20:54,559
staram się wychodzić do ludzi,
przebywać z różnymi ludźmi.

337
00:20:54,600 --> 00:20:57,399
Sąsiedzi zawsze mogli liczyć
na panią Iwonę,

338
00:20:57,440 --> 00:21:04,639
swoimi pracami wielokrotnie
wpierała potrzebujących,
teraz inni chcą pomóc jej.

339
00:21:04,680 --> 00:21:09,239
Przynoszą tutaj fanty,
żeby sprzedać tego jak najwięcej,
pomimo że ludzie wpłacają pieniążki.

340
00:21:09,280 --> 00:21:14,639
Pomagają wszyscy dookoła.

341
00:21:14,680 --> 00:21:19,879
Mieszkańcy zbierają pieniądze
do puszek i prowadzą
licytacje gadżetów,

342
00:21:19,920 --> 00:21:23,919
założyli także internetową zbiórkę,
gdzie udało się zebrać
ponad 60 tysięcy.

343
00:21:23,960 --> 00:21:27,759
Teraz patrząc na siłę tego dobra,
które jest skierowane w moją stronę,

344
00:21:27,800 --> 00:21:31,199
to ja wierzę, że to może się udać.

345
00:21:31,240 --> 00:21:34,599
A wtedy spełni się
największe marzenie pani Iwony -

346
00:21:34,640 --> 00:21:41,959
by bez barier w życiu
iść przed siebie.

347
00:21:42,000 --> 00:21:45,359
U Magdaleny zaczęło się
od zmian na skórze głowy,
u Jagody - na czole.

348
00:21:45,400 --> 00:21:47,439
A u Dominiki - na łokciach.

349
00:21:47,480 --> 00:21:50,799
Wstydziły się, ukrywały chorobę,
cierpiały, często w samotności.

350
00:21:50,840 --> 00:21:53,879
Drapanie swędzącej skóry
przyciągało spojrzenia.

351
00:21:53,920 --> 00:21:57,119
Były też komentarze i przezwiska.
Tak wygląda życie z łuszczycą.

352
00:21:57,160 --> 00:21:59,399
Ale nie musi tak być.

353
00:21:59,440 --> 00:22:03,279
Inicjatorki kampanii "Daj się odkryć"
postanowiły przełamać społeczne tabu.

354
00:22:03,320 --> 00:22:06,559
Te zmiany są pękające,
są kłopotliwe, bo bardzo bolą.

355
00:22:06,600 --> 00:22:15,039
Łuszczyca pojawiła się u Jagody Kuś,
kiedy miała 7 lat.

356
00:22:15,080 --> 00:22:18,919
Choroba na długie lata
zmieniła jej życie.

357
00:22:18,960 --> 00:22:24,719
Aktualnie wszystko ładnie zeszło,
więc mam nadzieję,

358
00:22:24,760 --> 00:22:28,159
że tak będzie,
ale też mogę się spodziewać,
że wróci za 2-3 miesiące,

359
00:22:28,200 --> 00:22:29,159
nikt tego nie wie.

360
00:22:29,200 --> 00:22:32,239
Bo łuszczyca atakuje rzutami,
może przejść do okresu remisji,

361
00:22:32,280 --> 00:22:41,719
ale nie da się jej
całkowicie wyleczyć.

362
00:22:41,760 --> 00:22:45,999
Objawy były takie,
że dużo zmian takich twardych,
łuskowatych na głowie, pod włosami,

363
00:22:46,040 --> 00:22:48,199
później stopniowo przeniosło się
to na ciało.

364
00:22:48,240 --> 00:22:51,839
Charakterystyczne objawy to właśnie
łuszczące plamy i uporczywy świąd,

365
00:22:51,880 --> 00:22:53,839
ale stan zapalny
toczący się w organizmie

366
00:22:53,880 --> 00:22:58,239
może powodować
powikłania wielonarządowe.

367
00:22:58,280 --> 00:23:00,279
Jedną z postaci
jest łuszczyca stawowa,

368
00:23:00,320 --> 00:23:03,119
która ma charakter okaleczający,

369
00:23:03,160 --> 00:23:06,119
pacjenci mają problem
z poruszaniem.

370
00:23:06,160 --> 00:23:08,719
Magdalena Szczech podkreśla,
że poza bólem fizycznym

371
00:23:08,760 --> 00:23:11,559
choroba wiąże się
z ogromnym obciążeniem emocjonalnym.

372
00:23:11,600 --> 00:23:17,319
Brak zrozumienia innych ludzi
i ich obawy,

373
00:23:17,360 --> 00:23:22,839
czy tym się nie da zarazić.

374
00:23:22,880 --> 00:23:32,759
Ponad połowa pacjentów z łuszczycą
zmaga się z depresją.

375
00:23:32,800 --> 00:23:37,119
Nie jest to choroba zakaźna,

376
00:23:37,160 --> 00:23:41,359
jest to choroba autoimmunologiczna
o podłożu genetycznym.

377
00:23:41,400 --> 00:23:44,039
Ta choroba bardzo oddziałuje
na psychikę.

378
00:23:44,080 --> 00:23:50,559
Ja sama wiem, jak wiele lat
się ukrywałam.

379
00:23:50,600 --> 00:23:53,399
Stąd kolejna edycja kampanii
"Daj się odkryć",

380
00:23:53,440 --> 00:23:57,999
która ma być wsparciem dla pacjentów,
którzy ukrywają chorobę
i zmagają się z dyskryminacją.

381
00:23:58,040 --> 00:23:59,879
Dla mnie ten absurd polegał na tym,

382
00:23:59,920 --> 00:24:01,719
że ludzie chcieli mnie wykluczyć,

383
00:24:01,760 --> 00:24:03,879
żebym siedziała w domu,
a ja nie chciałam.

384
00:24:03,920 --> 00:24:05,359
Nie działamy na niekorzyść,

385
00:24:05,400 --> 00:24:07,559
a jednak jesteśmy postrzegani
jak trędowaci.

386
00:24:07,600 --> 00:24:10,559
Inicjatorki kampanii,
które same też zmagają się
z łuszczycą,

387
00:24:10,600 --> 00:24:12,599
postanowiły przełamać społeczne tabu,

388
00:24:12,640 --> 00:24:15,199
zapraszając chorych
do symbolicznej sesji zdjęciowej.

389
00:24:15,240 --> 00:24:22,199
Stwierdziłyśmy,
że pokazanie dysproporcji
pięknego psa,

390
00:24:22,240 --> 00:24:26,439
który też jest w ciapki, do skóry,
która przez ludzi postrzegana jest
jako brzydka,

391
00:24:26,480 --> 00:24:27,879
bo jest w ciapki,
jest czymś,

392
00:24:27,920 --> 00:24:29,759
co przykuje uwagę.

393
00:24:29,800 --> 00:24:35,639
Chciałabym, żeby ludzie zobaczyli,
że osoby z łuszczycą
to wartościowe osoby.

394
00:24:35,680 --> 00:24:38,039
Silne, naprawdę nie wolno
kogoś oceniać przez to,

395
00:24:38,080 --> 00:24:39,919
jak wygląda jego skóra.

396
00:24:39,960 --> 00:24:44,879
Sesja zdjęciowa miała być
dla chorych rodzajem terapii,
by pomoc im w samoakceptacji.

397
00:24:44,920 --> 00:24:48,079
Ona zostanie ze mną do końca życia,
ale zawsze sobie powtarzam:

398
00:24:48,120 --> 00:24:50,519
są gorsze rzeczy,
łuszczyca to nie koniec świata.

399
00:24:50,560 --> 00:24:59,479
Tylko w Polsce na łuszczycę
cierpi blisko 1,2 mln osób.

400
00:24:59,520 --> 00:25:01,479
To jedyna na świecie taka telewizja.

401
00:25:01,520 --> 00:25:03,519
Nadawana jest z Paryża
prosto do Kabulu.

402
00:25:03,560 --> 00:25:08,239
Skierowana do afgańskich kobiet.

403
00:25:08,280 --> 00:25:11,439
W programie są lekcje dla dziewczynek
i rozrywka dla dorosłych.

404
00:25:11,480 --> 00:25:13,439
Stworzyły ją uchodźczynie
i aktywistki.

405
00:25:13,480 --> 00:25:16,039
W Afganistanie
nie byłoby na to szans.

406
00:25:16,080 --> 00:25:21,759
Odkąd talibowie przejęli władzę,
kobiety nie mają tam żadnych praw.

407
00:25:21,800 --> 00:25:27,759
A jeśli próbowały protestować,
znikały w niejasnych okolicznościach.

408
00:25:27,800 --> 00:25:32,399
Okno na świat afgańskich kobiet
otworzyło się w Paryżu.

409
00:25:32,440 --> 00:25:37,439
To z tego małego studia do Kabulu
nadaje jedyna na świecie telewizja,
skierowana do afgańskich kobiet.

410
00:25:37,480 --> 00:25:40,039
Tworzą ją uchodźczynie,

411
00:25:40,080 --> 00:25:43,639
które po upadku Kabulu
musiały w popłochu uciekać
w obawie o własne życie.

412
00:25:43,680 --> 00:25:45,839
Pracowałam jako dziennikarka
stacji rządowej,

413
00:25:45,880 --> 00:25:47,439
która sprzeciwiała się Talibom.

414
00:25:47,480 --> 00:25:50,319
Więc gdy Talibowie doszli do władzy,
musiałam uciekać,

415
00:25:50,360 --> 00:25:52,519
nawet nie pożegnałam się z rodziną.

416
00:25:52,560 --> 00:25:56,119
Wszędzie mnie szukali,
przyszli po mnie do domu.

417
00:25:56,160 --> 00:26:00,999
Wajiha dziś przygotowuje
własny program informacyjny,

418
00:26:01,040 --> 00:26:04,239
ale na antenie Begum TV zobaczyć
też można programy rozrywkowe,

419
00:26:04,280 --> 00:26:05,439
zdrowotne i edukacyjne.

420
00:26:05,480 --> 00:26:07,279
Afganistan jako jedyny kraj świata,

421
00:26:07,320 --> 00:26:11,239
zakazuje szkoły dziewczynkom
powyżej 13 roku życia.

422
00:26:11,280 --> 00:26:18,159
Tylko telewizja daje im szansę
na edukację,

423
00:26:18,200 --> 00:26:21,479
dzięki satelicie lekcje oglądają
tysiące dziewcząt w całym kraju.

424
00:26:21,520 --> 00:26:23,039
Jesteśmy jedyną telewizją,

425
00:26:23,080 --> 00:26:25,479
która daje głos
dziewczynkom i kobietom.

426
00:26:25,520 --> 00:26:29,159
Podczas programów na żywo
otrzymujemy setki telefonów.

427
00:26:29,200 --> 00:26:33,159
Kobiety chcą się wyrazić,
wykrzyczeć swój gniew, uczyć się
i otrzymać wsparcie.

428
00:26:33,200 --> 00:26:35,359
Bo od momentu przejęcia władzy
przez Talibów,

429
00:26:35,400 --> 00:26:36,759
dokładnie cztery lata temu,

430
00:26:36,800 --> 00:26:39,199
kobiety w Afganistanie
nie mają już żadnych praw.

431
00:26:39,240 --> 00:26:41,599
Po tym jak zagraniczne siły
pod dowództwem USA

432
00:26:41,640 --> 00:26:46,039
wycofywały się z kraju,
15 sierpnia 2021 roku Talibowie
triumfalnie wkroczyli do stolicy.

433
00:26:46,080 --> 00:26:50,679
Rozpadły się
afgańskie siły bezpieczeństwa,

434
00:26:50,720 --> 00:26:55,679
a wspierany przez Stany Zjednoczone
prezydent wolnego Afganistanu,
Aszraf Ghani, uciekł za granicę.

435
00:26:55,720 --> 00:26:58,559
Talibowie natychmiast
wprowadzili surowe prawo szariatu.

436
00:26:58,600 --> 00:27:02,159
Kobiety nie mogą już
uczęszczać do szkół i uniwersytetów,

437
00:27:02,200 --> 00:27:06,399
samotnie korzystać
ze środków transportu czy parków

438
00:27:06,440 --> 00:27:08,559
a nawet odzywać się
w przestrzeni publicznej.

439
00:27:08,600 --> 00:27:10,799
Kobiety nie mają prawa głosu,

440
00:27:10,840 --> 00:27:14,079
dlatego nawet
nie próbują protestować,

441
00:27:14,120 --> 00:27:16,679
bo od razu trafiają do więzień,
są bite i się boją.

442
00:27:16,720 --> 00:27:19,719
Wiele zniknęło
w niejasnych okolicznościach.

443
00:27:19,760 --> 00:27:22,519
Według ONZ celem Talibów
jest stworzenie społeczeństwa,

444
00:27:22,560 --> 00:27:30,119
które całkowicie wyeliminuje
kobiety z życia publicznego.

445
00:27:30,160 --> 00:27:32,359
Dlatego za prześladowanie kobiet,

446
00:27:32,400 --> 00:27:35,239
Międzynarodowy Trybunał Karny
wydał nakazy aresztowania

447
00:27:35,280 --> 00:27:38,479
dwóch czołowych
przywódców organizacji.

448
00:27:38,520 --> 00:27:43,279
W piątek na ulicach Kabulu
Talibowie hucznie obchodzili
czwartą rocznicę dojścia do władzy.

449
00:27:43,320 --> 00:28:00,039
Na ulicach nie było
ani jednej kobiety.

450
00:28:00,080 --> 00:28:03,479
Tego lata gęś Pipa, nie mówiąc już
o tatrzańskich ciupagach

451
00:28:03,520 --> 00:28:05,679
czy bursztynach, to już przeszłość.

452
00:28:05,720 --> 00:28:08,879
Absolutnym hitem wakacji w Polsce
jest pluszowa kapibara.

453
00:28:08,920 --> 00:28:12,759
Maskotka podbija stragany
od Helu aż po Zakopane.

454
00:28:12,800 --> 00:28:17,199
Jej nagła popularność,
tak jak w przypadku gęsiomanii
to zasługa mediów społecznościowych.

455
00:28:17,240 --> 00:28:18,799
Dlaczego padło na tego gryzonia?

456
00:28:18,840 --> 00:28:20,439
Pogoda nad morzem bywa barowa,

457
00:28:20,480 --> 00:28:22,439
a ostatnio nawet kapibarowa.

458
00:28:22,480 --> 00:28:25,639
Fenomen zdecydowanie tego roku,

459
00:28:25,680 --> 00:28:28,279
mamy duże zapotrzebowanie
no i się dobrze sprzedaje.

460
00:28:28,320 --> 00:28:33,119
Choć kosztują słono.

461
00:28:33,160 --> 00:28:36,119
Małe kapibary są po 25 złotych,
duże za 65, a nawet i więcej,

462
00:28:36,160 --> 00:28:38,559
to maskotka sama słodycz.

463
00:28:38,600 --> 00:28:42,159
A co na straganie kupiłaś?

464
00:28:42,200 --> 00:28:47,159
Kapibarę. Można się nimi bawić.

465
00:28:47,200 --> 00:28:50,239
Wszystkie inne dzieci mają,
oglądają w telewizji czy TikToka

466
00:28:50,280 --> 00:28:54,039
i wszędzie gdzie nie pójdziesz
są te zabawki.

467
00:28:54,080 --> 00:28:57,239
No kapibary mamy,
dziewczynki się skusiły na kapibary.

468
00:28:57,280 --> 00:29:00,519
Bo kapibara kusi,
a diabeł tkwi w szczegółach

469
00:29:00,560 --> 00:29:05,719
i choć nie ubiera się u Prady,
modne dodatki mają znaczenie.

470
00:29:05,760 --> 00:29:09,959
Mają fajne plecaczki,
tak śpiewają i mogą kręcić ogonem.

471
00:29:10,000 --> 00:29:13,199
I tak właśnie się kręci ten biznes.

472
00:29:13,240 --> 00:29:15,399
Co jakiś czas trafiają
na rynek zabawkarski

473
00:29:15,440 --> 00:29:18,399
takie zabawki z różnymi inspiracjami.

474
00:29:18,440 --> 00:29:21,039
W tym roku są to kapibary,
w poprzednim były gęsi,

475
00:29:21,080 --> 00:29:23,679
a jeszcze wcześniej
możemy szukać fidget spinnerów.

476
00:29:23,720 --> 00:29:26,079
Zabawki zawsze cieszyły się
jakąś popularnością

477
00:29:26,120 --> 00:29:29,319
i każdy sezon miał swój top.

478
00:29:29,360 --> 00:29:32,519
Rok temu topem była gęś Pipa.

479
00:29:32,560 --> 00:29:34,719
Już była w ogródku
i już się witała z gąską,

480
00:29:34,760 --> 00:29:38,039
ale moda przemija.

481
00:29:38,080 --> 00:29:41,199
Wcześniej była ta gęś Pipa.

482
00:29:41,240 --> 00:29:45,879
Tylko pytanie dlaczego ta kapibara,

483
00:29:45,920 --> 00:29:48,079
nie wiemy,
ale wygląda chociaż sympatycznie.

484
00:29:48,120 --> 00:29:51,959
Właśnie skąd ona się bierze?

485
00:29:52,000 --> 00:29:53,919
Zapytaliśmy również
na południu Polski.

486
00:29:53,960 --> 00:29:54,959
Skąd się to bierze?

487
00:29:55,000 --> 00:29:59,959
Wujek Tadek sprzedaje.