1
00:00:54,100 --> 00:00:58,139
Boże Narodzenie to czas pełen miłości
i radości z przyjścia Chrystusa,

2
00:00:58,180 --> 00:01:09,679
gdy dzielimy opłatkiem,
by życzyć sobie tego, co najlepsze,
i wybaczyć to, co było złe.

3
00:01:09,720 --> 00:01:14,719
To także czas pełen ważnych słów,
które padły w naszych domach
i na pasterkach,

4
00:01:14,760 --> 00:01:18,839
w których jak co roku
uczestniczyły tysiące wiernych.

5
00:01:18,880 --> 00:01:23,619
Przysedł se Bóg na ziemię...

6
00:01:23,660 --> 00:01:28,419
Przyszedł do ludzi,
bo Bóg tak umiłował człowieka,
że stał się jednym z nas.

7
00:01:28,460 --> 00:01:32,939
A dziś mówił podczas pasterki
w sanktuarium w Ludźmierzu
metropolita krakowski:

8
00:01:32,980 --> 00:01:36,459
"Świat nie tylko coraz bardziej
żyje tak, jakby Boga nie było,

9
00:01:36,500 --> 00:01:41,499
ale coraz usilniej dąży
do całkowitego wymazania Go
z ludzkiej pamięci i świadomości.

10
00:01:41,540 --> 00:01:46,419
Dlatego - tłumaczył
arcybiskup Marek Jędraszewski
- Bożego Narodzenia trzeba bronić.

11
00:01:46,460 --> 00:01:55,639
Jeżeli bowiem dopuścimy do tego,
że Boże Narodzenie zostanie wymazane
z naszej narodowej pamięci,

12
00:01:55,680 --> 00:02:01,979
nie będzie już więcej ani Polaków,
ani Polski.

13
00:02:02,020 --> 00:02:04,139
Boże Narodzenie to tajemnica.

14
00:02:04,180 --> 00:02:07,939
I trzeba uważnie patrzeć
w tę tajemnicę betlejemskiego żłobu

15
00:02:07,980 --> 00:02:12,699
- podkreślał podczas pasterki
Prymas Polski - by nauczyć się
szacunku dla człowieka.

16
00:02:12,740 --> 00:02:17,279
Jak bardzo nam tej nauki dziś potrzeba
- w naszych rodzinach, w Kościele,

17
00:02:17,320 --> 00:02:21,299
w tak bardzo zwaśnionym
i podzielonym społeczeństwie.

18
00:02:21,340 --> 00:02:23,919
Potrzeba wszystkim
- mówił Prymas Polski -

19
00:02:23,960 --> 00:02:28,979
byśmy odważnie upominali się
o godność człowieka,
szukając dróg, by ją ocalić.

20
00:02:29,020 --> 00:02:31,319
Do Betlejem...

21
00:02:31,360 --> 00:02:35,419
Potrzebujemy Bożego Narodzenia
- tłumaczył z kolei
metropolita gdański -

22
00:02:35,460 --> 00:02:38,379
by zrozumieć,
co znaczy być człowiekiem.

23
00:02:38,420 --> 00:02:43,839
Tym bardziej jest smutne,
gdy słyszymy, gdy ktoś, kto sam
nie obchodzi Bożego Narodzenia,

24
00:02:43,880 --> 00:02:47,979
chce nam je spłycić
i zmienić w jakąś zimową legendę,

25
00:02:48,020 --> 00:02:53,959
ograniczyć jego sens
tylko do tradycji i prezentów.

26
00:02:54,000 --> 00:02:59,379
Nawet jeśli ktoś próbuje uczynić
z chrześcijańskiej Europy
nieprzyjazne dla Jezusa Betlejem,

27
00:02:59,420 --> 00:03:01,219
pozostańmy Jemu wierni

28
00:03:01,260 --> 00:03:05,279
- apelował i wzywał do obrony
Bożego Narodzenia gdański metropolita.

29
00:03:05,320 --> 00:03:08,159
Narodzenie Pana Jezusa
to jest najważniejsza rzecz.

30
00:03:08,200 --> 00:03:09,679
Bo bez Boga nie ma nic.

31
00:03:09,720 --> 00:03:11,759
Boże Narodzenie to radosny czas,

32
00:03:11,800 --> 00:03:14,539
Ale to też czas refleksji,
spojrzenia w głąb.

33
00:03:14,580 --> 00:03:21,179
A to już pasterka w Sokółce,
w której wzięli udział żołnierze
broniący naszej wschodniej granicy.

34
00:03:21,220 --> 00:03:23,659
Módlmy się za służby mundurowe.

35
00:03:23,700 --> 00:03:29,459
Te święta spędza z dala
od swoich bliskich kilkanaście tysięcy
żołnierzy i funkcjonariuszy.

36
00:03:29,500 --> 00:03:35,579
Przyzwyczailiśmy się
do międzynarodowych konfliktów
do tego stopnia,

37
00:03:35,620 --> 00:03:38,639
że ogromne tragedie
są pomijane milczeniem.

38
00:03:38,680 --> 00:03:42,759
Na to w bożonarodzeniowym orędziu
zwracał uwagę papież Franciszek.

39
00:03:42,800 --> 00:03:47,159
Udzielając błogosławieństwa
Urbi et Orbi - czyli Miastu i Światu -

40
00:03:47,200 --> 00:03:51,539
modlił się o pokój
na Bliskim Wschodzie,
Afryce i Ukrainie.

41
00:03:51,580 --> 00:03:57,239
Przychodząc na świat Bóg pokazał nam
drogę spotkania i dialogu

42
00:03:57,280 --> 00:04:02,919
- mówił papież w orędziu na Boże
Narodzenie, nawiązując do wyzwań
związanych z pandemią.

43
00:04:02,960 --> 00:04:07,359
"Nasza zdolność do relacji społecznych
została wystawiona na próbę.

44
00:04:07,400 --> 00:04:11,679
Wzrasta tendencja do wycofywania się,
robienia wszystkiego na własną rękę,

45
00:04:11,720 --> 00:04:15,239
unikania wysiłku, by spotkać innych
i zrobić coś razem.

46
00:04:15,280 --> 00:04:19,099
Na poziomie międzynarodowym
też istnieje ryzyko unikania dialogu.

47
00:04:19,140 --> 00:04:23,659
Biskup Rzymu ocenił,
że konflikty i napięcia na świecie
wydają się nie mieć końca,

48
00:04:23,700 --> 00:04:27,339
ale nie należy się
do nich przyzwyczajać
i pomijać ich milczeniem.

49
00:04:27,380 --> 00:04:32,739
Przed udzieleniem błogosławieństwa
Urbi et Orbi - czyli Miastu i Światu -

50
00:04:32,780 --> 00:04:38,359
Franciszek modlił się za mieszkańców
regionów dotkniętych wojnami
i kryzysami gospodarczymi

51
00:04:38,400 --> 00:04:41,999
- głównie Bliskiego Wschodu i Afryki,
ale też Ukrainy.

52
00:04:42,040 --> 00:04:48,259
Królu wszystkich ludzi, nie pozwól,
aby na Ukrainie poszerzały się
nowotworowe przerzuty konfliktu.

53
00:04:48,300 --> 00:04:56,739
W Betlejem pasterka ze względu
na nowy wariant koronawirusa bez
zagranicznych pielgrzymów i turystów.

54
00:04:56,780 --> 00:05:00,079
Łaciński patriarcha Jerozolimy
wezwał zebranych,

55
00:05:00,120 --> 00:05:06,199
by wsłuchiwali się w głosy
promujące pokojowe współistnienie,
a nie podział w Ziemi Świętej.

56
00:05:06,240 --> 00:05:12,819
Mówię to w odniesieniu do kryzysu
zaufania pomiędzy Żydami i Arabami
- mieszkańcami tych samych miast.

57
00:05:12,860 --> 00:05:18,979
W Syrii i Iraku chrześcijanie
cieszą się Bożym Narodzeniem
mimo codziennych, ogromnych trudności.

58
00:05:19,020 --> 00:05:25,559
Czujemy, że atmosfera i poziom
bezpieczeństwa poprawiły się po
ostatniej wizycie papieża Franciszka.

59
00:05:25,600 --> 00:05:29,799
Mam nadzieję, że wszyscy chrześcijanie
będą mogli radośnie świętować,

60
00:05:29,840 --> 00:05:33,539
a wszyscy Irakijczycy
będą cieszyć się bezpieczeństwem.

61
00:05:33,580 --> 00:05:37,979
Na całym świecie śpiewane są kolędy
i bożonarodzeniowe piosenki.

62
00:05:38,020 --> 00:05:44,079
Brytyjska księżna Kate pochwaliła się
fortepianowym akompaniamentem
do jednej z nich.

63
00:05:51,500 --> 00:05:59,039
Te święta dla wielu rodzin
są inne niż zwykle.

64
00:05:59,080 --> 00:06:02,639
Terytorialsi, żołnierze,
strażnicy graniczni

65
00:06:02,680 --> 00:06:07,139
także dziś strzegą
naszej wschodniej granicy
i bronią naszego bezpieczeństwa.

66
00:06:07,180 --> 00:06:12,199
Pełnią swoją służbę z najwyższym
poświęceniem i zaangażowaniem.

67
00:06:12,240 --> 00:06:16,399
Wiem, że on to lubi, że chce
jechać tam bronić tej granicy.

68
00:06:16,440 --> 00:06:20,619
Narzeczony pani Kasi
służy w Wojskach Obrony Terytorialnej.

69
00:06:20,660 --> 00:06:24,279
Oczywiście, że jestem dumna.
Bardzo dumna jestem z niego.

70
00:06:24,320 --> 00:06:28,859
Jest duma, ale też i tęsknota,
bo tych świąt nie mogą spędzić razem.

71
00:06:28,900 --> 00:06:33,759
Nie wyobrażam sobie sytuacji,
w której mógłbym spokojnie
usiąść do wigilijnego stołu,

72
00:06:33,800 --> 00:06:36,239
wiedząc co dzieje się na Wschodzie.

73
00:06:36,280 --> 00:06:40,399
Jestem tutaj również
dla swoich kolegów, innych żołnierzy,
z którymi służę.

74
00:06:40,440 --> 00:06:42,819
Bo armia to dla nich druga rodzina.

75
00:06:42,860 --> 00:06:46,239
To jest właśnie to,
za co podziwiam naszych żołnierzy,

76
00:06:46,280 --> 00:06:49,799
że biorą na siebie
to piętno odpowiedzialności,

77
00:06:49,840 --> 00:06:55,999
że z wysoko podniesioną głową
realizują te zadania na granicy.

78
00:06:56,040 --> 00:07:16,719
Wykonują swoje obowiązki
z pełnym poświęceniem.

79
00:07:16,760 --> 00:07:19,459
W Boże narodzenie
widać to szczególnie.

80
00:07:19,500 --> 00:07:26,079
Mnie też was brakuje, ale wiem,
że już coraz bliżej, jeszcze tylko
chwilka i będziemy znowu razem.

81
00:07:26,120 --> 00:07:33,259
Jest pełne zrozumienie
i wsparcie od nas, że taką drogę objął
i że tego wymaga od niego służba.

82
00:07:33,300 --> 00:07:37,679
Mimo że dzielą ich setki kilometrów,
to starają się być razem.

83
00:07:37,720 --> 00:07:42,739
Telefony, esemesy, rozmowy na Skypie,
żeby cały czas być z rodziną

84
00:07:42,780 --> 00:07:48,219
i informować cały czas,
że wszystko jest w porządku
i że niedługo się spotkamy.

85
00:07:48,260 --> 00:07:51,539
Żołnierze, Terytorialsi,
strażnicy graniczni

86
00:07:51,580 --> 00:07:57,479
- za ich służbę, zaangażowanie
słowa uznania należą się
nie tylko od święta.

87
00:08:00,560 --> 00:08:03,399
Polska i Polacy
pomagają na całym świecie.

88
00:08:03,440 --> 00:08:07,239
Często w miejscach, o których
ten świat wie bardzo niewiele.

89
00:08:07,280 --> 00:08:10,919
Także miejscach niebezpiecznych,
strefach konfliktów i wojen.

90
00:08:10,960 --> 00:08:13,579
Dlaczego?
Zwykle takie czują powołanie.

91
00:08:13,620 --> 00:08:17,439
Historie polskich bohaterów
- w relacji Marcina Tulickiego.

92
00:08:17,480 --> 00:08:19,219
Pomoc niejedno ma imię.

93
00:08:19,260 --> 00:08:22,499
Siostra Krystyna Zawadzka
opiekuje się chorymi w Libanie.

94
00:08:22,540 --> 00:08:25,979
Radosław Malinowski pomaga
ofiarom handlu ludźmi w Kenii.

95
00:08:26,020 --> 00:08:29,579
W sąsiednim Sudanie Południowym
działa ksiądz Krzysztof Zębik.

96
00:08:29,620 --> 00:08:34,959
Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi
Rzeczpospolitej Polskiej za pomoc
chorym i działalność charytatywną...

97
00:08:35,000 --> 00:08:38,939
Siostra Krystyna Zawadzka
do Libanu przyjechała 31 lat temu.

98
00:08:38,980 --> 00:08:42,839
W 1990 roku trwała tu
krwawa wojna domowa.

99
00:08:42,880 --> 00:08:46,359
Siostra Katarzyna
trafiła tu z Egiptu.

100
00:08:46,400 --> 00:08:48,719
Bo tu była bardziej potrzebna.

101
00:08:48,760 --> 00:08:54,359
Ranni, okaleczeni, poparzeni,
przywożeni w ciężkich stanach

102
00:08:54,400 --> 00:08:58,499
i nikt nikogo nie pytał,
czy ma ubezpieczenie.

103
00:08:58,540 --> 00:09:01,279
Robiliśmy wszystko, co można było.

104
00:09:01,320 --> 00:09:02,699
I tak już zostało.

105
00:09:02,740 --> 00:09:06,979
Pomaga do dziś, nigdy nie zapominając,
gdzie jest jej ojczyzna.

106
00:09:07,020 --> 00:09:09,599
Duma, wielka duma, że jestem Polką.

107
00:09:09,640 --> 00:09:12,719
Dumnym Polakiem
jest też Radosław Malinowski.

108
00:09:12,760 --> 00:09:14,619
Przenieśmy się do Afryki.

109
00:09:14,660 --> 00:09:16,559
Nairobi, stolica Kenii.

110
00:09:16,600 --> 00:09:22,219
Centrum przerzutowe dla
niewiarygodnego wręcz w XXI wieku
procederu handlu ludźmi.

111
00:09:22,260 --> 00:09:27,499
Jest pewnym rodzaju hubem,
gdzie niewolników
się przywozi i sprzedaje,

112
00:09:27,540 --> 00:09:32,779
więc naturalnie jest bardzo duża
potrzeba, żeby właśnie tam,
w tym miejscu ludziom pomagać.

113
00:09:32,820 --> 00:09:36,639
Właśnie ofiarom handlarzy ludźmi
pomaga Radosław Malinowski.

114
00:09:36,680 --> 00:09:41,699
A ofiary miejsca,
w którym się urodziły,
wspiera ksiądz Krzysztof Zębik.

115
00:09:41,740 --> 00:09:45,279
Sudan Południowy to jedno
z najbiedniejszych państw świata.

116
00:09:45,320 --> 00:09:50,719
Przede wszystkim trzeba podziękować,
bo to są niezwykli ludzie,

117
00:09:50,760 --> 00:09:57,199
to są bohaterowie tych miejsc,
w których pracują,
tych miejsc, w których mieszkają.

118
00:09:58,200 --> 00:09:59,779
Przede wszystkim trzeba podziękować,
bo to są niezwykli ludzie,

119
00:09:59,820 --> 00:10:03,819
to są bohaterowie tych miejsc,
w których pracują,
tych miejsc, w których mieszkają.

120
00:10:03,860 --> 00:10:07,799
Pomagają polscy bohaterowie.
Pomaga też Polska jako kraj.

121
00:10:07,840 --> 00:10:12,119
Tu przed świętami Bożego Narodzenia
wsparcie dla dzieci w Gruzji.

122
00:10:12,160 --> 00:10:14,039
Tu w Libanie.

123
00:10:14,080 --> 00:10:16,699
Warto pomagać - po prostu.

124
00:10:19,940 --> 00:10:23,679
Jezus narodził się, jak mówi
Pismo Święte, "w Betlejem Judzkim".

125
00:10:23,720 --> 00:10:26,519
O tym, że to właśnie w tym mieście
narodził się Zbawiciel,

126
00:10:26,560 --> 00:10:29,019
byli przekonani
już pierwsi chrześcijanie.

127
00:10:29,060 --> 00:10:33,159
Historyczność tego wyjątkowego miejsca
potwierdzają pisma już z II wieku.

128
00:10:33,200 --> 00:10:36,439
Ale miejsce, gdzie
"Boże Narodzenie trwa cały rok",

129
00:10:36,480 --> 00:10:42,039
mierzy się też z licznymi problemami,
które nasiliły się w ostatnich 2
latach z powodu epidemii.

130
00:10:42,080 --> 00:10:46,439
Jak dziś wygląda miasto,
w którym narodził się Jezus?

131
00:10:47,280 --> 00:10:52,199
Betlejem - miasto położone
ok. 10 km na południe od Jerozolimy.

132
00:10:52,240 --> 00:10:57,199
W czasach Jezusa, jak mówi Ewangelia,
"mała mieścina". A dziś?

133
00:10:57,240 --> 00:11:03,899
Obecnie jest to terytorium Palestyny
i żyją tam Palestyńczycy,
chrześcijanie i muzułmanie,

134
00:11:03,940 --> 00:11:09,599
i jest już miastem, mówimy już
około kilkudziesięciotysięcznym.

135
00:11:09,640 --> 00:11:14,559
Miastem, w którym tajemnica
Bożego Narodzenia widoczna jest
na każdym kroku

136
00:11:14,600 --> 00:11:21,139
- podkreśla w rozmowie z Wiadomościami
ojciec Tomasz Dubiel, franciszkanin,
od wielu lat służący w Ziemi Świętej.

137
00:11:21,180 --> 00:11:25,239
Czasem my mówimy, że Boże Narodzenie
w Betlejem trwa cały rok,

138
00:11:25,280 --> 00:11:30,539
ponieważ gdy przyjeżdżają grupy,
codziennie śpiewają kolędy,

139
00:11:30,580 --> 00:11:33,979
codziennie czytają tę Ewangelię
z Bożego Narodzenia.

140
00:11:34,020 --> 00:11:37,879
Tegoroczne Święto Bożego Narodzenia
jest tu wyjątkowo trudne.

141
00:11:37,920 --> 00:11:42,039
Z powodu pandemii pielgrzymi i turyści
w zasadzie nie mogą tu wjechać.

142
00:11:42,080 --> 00:11:44,639
Dla żyjących tu ludzi to katastrofa.

143
00:11:44,680 --> 00:11:48,339
Zamknięcie granic i obostrzenia
ogłoszone przez rząd

144
00:11:48,380 --> 00:11:52,559
bardzo mocno uderzyły w turystykę
w Betlejem i całym regionie.

145
00:11:52,600 --> 00:11:54,499
Trudności jest dużo więcej.

146
00:11:54,540 --> 00:11:59,399
Pandemia tylko nałożyła się
na problemy trawiące Ziemię Świętą
od wielu lat.

147
00:11:59,440 --> 00:12:04,679
Strefa Gazy od lat jest areną
starć zbrojnych, których ofiarami
są zwykli mieszkańcy Gazy.

148
00:12:04,720 --> 00:12:07,779
Zima to dla nich najtrudniejszy
okres w ciągu roku.

149
00:12:07,820 --> 00:12:12,679
Z powodu zniszczeń wiele domów
nie zapewnia bezpiecznego schronienia
przed niską temperaturą

150
00:12:12,720 --> 00:12:15,859
i ulewnym deszczem, który jest
powszechny o tej porze roku.

151
00:12:15,900 --> 00:12:19,019
Dlatego z pomocą dla najuboższych
mieszkańców tego regionu

152
00:12:19,060 --> 00:12:23,279
dociera Caritas przy wsparciu
polskiego Ministerstwa
Spraw Zagranicznych.

153
00:12:23,320 --> 00:12:26,959
Bardzo dziękuję polskiemu rządowi
i polskiemu społeczeństwu

154
00:12:27,000 --> 00:12:29,739
za dostarczenie pomocy
dla naszych dzieci.

155
00:12:29,780 --> 00:12:32,739
Dzięki wam moje dzieci
dostały ciepłe ubrania.

156
00:12:32,780 --> 00:12:37,419
Tak jak przed 2000 lat, tak i dziś
w tym miejscu nie brakuje
osób potrzebujących.

157
00:12:37,460 --> 00:12:44,559
Pamiętajmy o nich, świętując Boże
Narodzenie, święta mówiące o Bogu,
który stał się jednym z nas.

158
00:12:44,600 --> 00:12:48,219
O Bogu, który cierpiał,
który jest bliski.

159
00:12:51,680 --> 00:12:52,639
Oglądają państwo główne
wydanie Wiadomości.

160
00:12:53,320 --> 00:12:55,879
Boże Narodzenie
to szczególny czas dla rodziny.

161
00:12:55,920 --> 00:12:59,099
Pokonujemy dziesiątki km,
by spotkać się z tymi,
których kochamy.

162
00:12:59,140 --> 00:13:01,499
Nie wszyscy jednak
mają taką możliwość.

163
00:13:01,540 --> 00:13:05,199
11-miesięczna Arianka swoje
pierwsze święta spędza w szpitalu.

164
00:13:05,240 --> 00:13:08,679
Dziewczynka walczy
ze złośliwym nowotworem mózgu.

165
00:13:08,720 --> 00:13:11,939
Nadzieja jest,
ale potrzebna jest pomoc.

166
00:13:11,980 --> 00:13:15,839
Arianka do 10. miesiąca życia
rozwijała się prawidłowo.

167
00:13:15,880 --> 00:13:21,699
Ochoczo przymierzała się już
do stawiania pierwszych kroków
i wypowiadania pierwszych słów.

168
00:13:21,740 --> 00:13:24,739
Jednak w listopadzie
poczuła się gorzej.

169
00:13:24,780 --> 00:13:30,099
Zaczęły się dłuższe drzemki
i była drażliwa, i wymioty.

170
00:13:30,140 --> 00:13:33,819
Musieliśmy już zacząć działać,
bo wiedzieliśmy, że coś jest nie tak.

171
00:13:33,860 --> 00:13:36,439
Obawy rodziców okazały się słuszne.

172
00:13:36,480 --> 00:13:40,959
U dziewczynki zdiagnozowano rdzeniaka
- nowotwór złośliwy pnia mózgu.

173
00:13:41,000 --> 00:13:43,659
Ogromna ilość stresu,
ogromna ilość wylanych łez.

174
00:13:43,700 --> 00:13:46,079
Ona na chwilę obecną jest leżąca.

175
00:13:46,120 --> 00:13:49,179
Trochę tak naprawdę
powróciła do takiego stanu
zupełnie takiego niemowlaka.

176
00:13:49,220 --> 00:13:52,739
Arianka przez ostatnie 1,5 miesiąca
przeszła już 6 operacji.

177
00:13:52,780 --> 00:13:54,999
Ostatnią kilka dni temu.

178
00:13:55,040 --> 00:14:00,659
Były zakładane dreny, zastawka,
biopsja była wykonana,
żeby pobrać próbkę tego nowotworu.

179
00:14:00,700 --> 00:14:04,039
Pomimo ogromu cierpienia
dziewczynka dzielnie walczy.

180
00:14:04,080 --> 00:14:06,139
Chęć życia jest w niej ogromna.

181
00:14:06,180 --> 00:14:08,759
Bardzo chce żyć
i bardzo nam to okazuje.

182
00:14:08,800 --> 00:14:11,299
Jedyną szansą jest leczenie w USA,

183
00:14:11,340 --> 00:14:17,159
jednak koszt skomplikowanych operacji
i terapii jest astronomiczny
- 9 mln zł.

184
00:14:17,200 --> 00:14:19,459
A czasu jest bardzo mało.

185
00:14:19,500 --> 00:14:26,099
Zrobimy dla Arianki wszystko,
wywrócimy swoje życie do góry nogami,
żeby tylko ją ratować.

186
00:14:29,400 --> 00:14:33,059
USA interweniują
na europejskim rynku surowców.

187
00:14:33,100 --> 00:14:37,199
Amerykanie zdecydowali
o przekierowaniu
części swoich dostaw gazu do Europy.

188
00:14:37,240 --> 00:14:40,639
Pierwotnie kilkadziesiąt statków
miało trafić do Azji.

189
00:14:40,680 --> 00:14:42,979
Rekordowe ceny gazu w Europie
sprawiły,

190
00:14:43,020 --> 00:14:47,719
że docelowe porty
zmieniają nawet te transporty,
które są już na morzu.

191
00:14:47,760 --> 00:14:53,699
Gdy w ostatnich godzinach
na naszych kuchenkach gazowych trwało
przygotowanie świątecznych potraw,

192
00:14:53,740 --> 00:15:00,519
wiele kilometrów dalej, na oceanie,
kurs zmieniało kilkadziesiąt statków,
by dostarczyć gaz do Europy.

193
00:15:00,560 --> 00:15:04,479
Europa jest w tym momencie oblężona
i szantażowana przez Rosję,

194
00:15:04,520 --> 00:15:07,539
która ogranicza podaż gazu
na europejskie rynki,

195
00:15:07,580 --> 00:15:13,219
i teraz dostawy amerykańskiego LNG,
które zostały przekierowane z rynków
azjatyckich na europejskiej,

196
00:15:13,260 --> 00:15:17,119
mogą istotnie obniżyć ceny
błękitnego paliwa.

197
00:15:17,160 --> 00:15:20,399
Z jednej strony
to zwykła kalkulacja biznesowa

198
00:15:20,440 --> 00:15:24,599
- Amerykanie mogą teraz sprzedać gaz
w Europie znacznie drożej niż w Azji.

199
00:15:24,640 --> 00:15:29,399
Z drugiej strony to oznacza,
że Amerykanie odpowiadają
na gazowy szantaż Rosji.

200
00:15:29,440 --> 00:15:32,979
Więcej dostępnego surowca
może bowiem obniżyć jego cenę.

201
00:15:33,020 --> 00:15:36,179
A na wysokich cenach
zależy przede wszystkim Rosji,

202
00:15:36,220 --> 00:15:41,519
bo w ten sposób Kreml
chce wymusić na Europie zgodę
na uruchomienie Nord Stream 2.

203
00:15:41,560 --> 00:15:46,039
To głupia decyzja tych,
którzy utrudniają działanie systemu,

204
00:15:46,080 --> 00:15:51,759
bo dodatkowe dostawy gazu
na europejskim rynku z pewnością
obniżyłyby jego cenę na giełdzie.

205
00:15:51,800 --> 00:15:56,759
Tak mówił Władimir Putin
odrzucając oskarżenia
o manipulowanie cenami gazu.

206
00:15:56,800 --> 00:16:00,899
To jednak Rosja jest właścicielem
największych magazynów gazu w Europie

207
00:16:00,940 --> 00:16:04,839
i do nich nie dostarczyła przed zimą
odpowiedniej ilości surowca.

208
00:16:04,880 --> 00:16:09,839
Dlatego w obawie o to,
że może go zabraknąć, drastycznie
rosną ceny gazu na giełdach.

209
00:16:09,880 --> 00:16:14,099
W Holandii z tego powodu zbankrutowała
już szósta firma energetyczna.

210
00:16:14,140 --> 00:16:18,079
Notowaliśmy rekordowe ceny
tego surowca.

211
00:16:18,120 --> 00:16:23,819
W związku z powyższym to powoduje,
że te firmy nie są w stanie
kupować energii po tak wysokich cenach

212
00:16:24,360 --> 00:16:28,619
Zwiększenie amerykańskich dostaw
na europejski rynek może sprawić,
że sytuacja nieco się poprawi.

213
00:16:28,660 --> 00:16:33,039
W dłuższym okresie
niezbędne jest jednak gazowe
uniezależnienie się od Rosji.

214
00:16:33,080 --> 00:16:38,499
Dlatego Polska
buduje gazociąg Baltic Pipe,
który ma być gotowy w ciągu roku.

215
00:16:40,820 --> 00:16:46,259
Powstawał 14 lat, kosztował
ponad 10 mld dolarów i jest nazywany
następcą teleskopu Hubble'a.

216
00:16:46,300 --> 00:16:52,019
Amerykańska agencja badań kosmicznych
NASA wystrzeliła dziś rakietę
z teleskopem Webba na pokładzie.

217
00:16:52,060 --> 00:16:55,939
Przed nim blisko 1,5 mln km,
a za miesiąc, po dotarciu do celu,

218
00:16:55,980 --> 00:17:01,379
prawdziwy początek kosmicznej misji
- badanie początków wszechświata.

219
00:17:01,780 --> 00:17:03,839
Trzy, dwa, jeden...

220
00:17:03,880 --> 00:17:11,339
Punktualnie o 13.20 czasu polskiego
rakieta Ariane-5 zaprojektowana
przez Europejską Agencję Kosmiczną

221
00:17:11,380 --> 00:17:14,299
i francuski Państwowy Ośrodek
Badań Kosmicznych

222
00:17:14,340 --> 00:17:17,399
wystartowała z kosmodromu
w Gujanie Francuskiej.

223
00:17:17,440 --> 00:17:21,639
Teleskop kosmiczny Jamesa Webba
to rewolucja w obserwacjach kosmosu,

224
00:17:21,680 --> 00:17:26,859
to przełom w podglądaniu tego,
co było na początku Wszechświata.

225
00:17:26,900 --> 00:17:33,419
To najbardziej zaawansowany instrument
optyczny, jaki kiedykolwiek zostanie
wyniesiony w przestrzeń kosmiczną.

226
00:17:33,460 --> 00:17:37,879
Rakieta rozpędziła teleskop
do prędkości przekraczającej
35 tys. km/h.

227
00:17:37,920 --> 00:17:43,259
26 minut po starcie
instrument Webba odczepił się
od rakiety i otworzył się.

228
00:17:43,300 --> 00:17:48,699
Zwierciadło główne teleskopu
to 18 sześciokątnych luster
z berylu pokrytego złotem.

229
00:17:48,740 --> 00:17:52,779
Po rozłożeniu ich powierzchnia
przypomina rozmiar kortu tenisowego.

230
00:17:52,820 --> 00:17:58,159
Jest to teleskop stworzony
do obserwacji w zakresie
promieniowania podczerwonego,

231
00:17:58,200 --> 00:18:01,719
a więc jego konstrukcja
wymaga dużego oddalenia od Ziemi.

232
00:18:01,760 --> 00:18:07,379
Dlatego teleskop
pokona odległość cztery razy dłuższą
niż z Ziemi na Księżyc - 1,5 mln km.

233
00:18:07,420 --> 00:18:08,959
Dotrze tam za miesiąc.

234
00:18:09,000 --> 00:18:12,499
Potem będzie krążył wokół Słońca
równolegle z Ziemią.

235
00:18:12,540 --> 00:18:15,979
Teleskop Webba będzie obserwował
przestrzeń kosmiczną w podczerwieni,

236
00:18:16,020 --> 00:18:21,399
wspierając w ten sposób teleskop
Hubble'a, który krąży na orbicie
niecałe 600 km od Ziemi.

237
00:18:21,440 --> 00:18:26,819
Teleskop pozwoli nam
szukać wody na odległych,
podobnych do Ziemi planetach,

238
00:18:26,860 --> 00:18:29,819
ale też dokładnie zbadać
pierwsze galaktyki,

239
00:18:29,860 --> 00:18:35,839
które powstały - jak sądzimy -
kilkaset milionów lat po Wielkim
Wybuchu, niemal 14 mld lat temu.

240
00:18:35,880 --> 00:18:37,999
Przy pracach nad tą konstrukcją

241
00:18:38,040 --> 00:18:43,419
brali udział inżynierowie
z amerykańskiej, europejskiej
i kanadyjskiej agencji kosmicznej.

242
00:18:43,460 --> 00:18:55,519
Tematyka Bożego Narodzenia
od wieków cieszy się ogromnym
zainteresowaniem wśród twórców.

243
00:18:55,560 --> 00:18:58,959
Na przestrzeni lat
powstało bardzo wiele dzieł,

244
00:18:59,000 --> 00:19:04,499
które nie tylko wyrażały
talent artysty, ale przede wszystkim
były dla odbiorców katechezą.

245
00:19:04,540 --> 00:19:10,199
Prace wielkich mistrzów
można podziwiać na wyjątkowej
wystawie w Siedlcach.

246
00:19:10,240 --> 00:19:16,999
Ponad 60 dzieł wybitnych artystów,
różne epoki i style,
jeden temat - Boże Narodzenie.

247
00:19:17,040 --> 00:19:20,659
Wszystko to w jednym miejscu
w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach

248
00:19:20,700 --> 00:19:26,739
na wyjątkowej wystawie
"Światłość w ciemności świeci,
od wieków po dziś dzień".

249
00:19:26,780 --> 00:19:30,659
To jest tak naprawdę
pierwsza wystawa tematyczna
z tak dużą ilością dzieł sztuki,

250
00:19:30,700 --> 00:19:36,339
które opowiadają o misterium świata
największym - o objawieniu się Boga.

251
00:19:36,380 --> 00:19:40,939
Mamy tutaj m.in. Tieppola, Bassana,
mamy Mehoffera,

252
00:19:40,980 --> 00:19:47,599
mamy Wyspiańskiego,
mamy także Rembrandta, czy też nawet
Cypriana Kamila Norwida grafikę.

253
00:19:47,640 --> 00:19:53,119
Na ekspozycji oprócz dzieł
dawnych mistrzów nie brakuje też
prac twórców współczesnych.

254
00:19:53,160 --> 00:20:07,639
Cieszę się, że mogłem pokazać
obraz o emanowaniu światła
z tego wyjątkowego narodzenia.

255
00:20:08,400 --> 00:20:13,739
Postanowiłem zmierzyć się z tematami,
które tworzą historię
malarstwa europejskiego.

256
00:20:13,780 --> 00:20:20,679
Pragnąłem przez kompozycję
nawiązującą do zwiastowania

257
00:20:20,720 --> 00:20:23,979
opowiedzieć historię
współczesnym językiem.

258
00:20:24,020 --> 00:20:27,839
Patronat honorowy nad wystawą
objął prezydent Andrzej Duda.

259
00:20:27,880 --> 00:20:32,059
Przybywając do nas do muzeum
jest okazja, by poczuć bezmiar ciszy

260
00:20:32,100 --> 00:20:35,799
i pozwolić się poprzez sztukę
wprowadzić w czas rozważań,

261
00:20:35,840 --> 00:20:40,479
jak Słowo stało się Ciałem
i jak artyści w ciągu wieków
o tym opowiadali.

262
00:20:40,520 --> 00:20:43,479
Zbiór dzieł można oglądać
do końca marca.

263
00:20:43,980 --> 00:20:48,599
Z kolei na wystawie stałej
znajduje się prawdziwa perła
w koronie siedleckiego muzeum

264
00:20:48,640 --> 00:20:51,099
- "Ekstaza św. Franciszka" El Greco.

265
00:20:51,140 --> 00:20:55,519
Obraz El Greca w sposób piękny
jest w stanie dołączyć
do owych treści,

266
00:20:55,560 --> 00:21:00,799
bo i tam światło w ciemności świeci
i ciemność w żaden sposób
nie ogarnie jej.

267
00:21:03,940 --> 00:21:07,319
Święta Bożego Narodzenia
mocno kojarzą nam się z prezentami.

268
00:21:07,360 --> 00:21:11,899
Gdyby się głębiej temu przyjrzeć,
to obdarowywanie kogoś prezentem
płynącym z serca,

269
00:21:11,940 --> 00:21:15,159
wynikającym z potrzeby miłości
do drugiego człowieka,

270
00:21:15,200 --> 00:21:18,179
mocno wpisuje się przecież
w istotę tych świąt.

271
00:21:18,220 --> 00:21:22,619
Poza tym bez względu na wiek
uwielbiamy je dostawać
i nie ma w tym nic złego.

272
00:21:22,660 --> 00:21:27,039
Ale czy zastanawiali się państwo
kiedyś, gdzie są one produkowane?

273
00:21:27,080 --> 00:21:30,999
W podróż po wyjątkowych fabrykach
zabierze państwa Jakub Wojtanowski.

274
00:21:31,040 --> 00:21:35,539
Zanim znajdą się pod choinką,
muszą przebyć długą drogę.

275
00:21:35,580 --> 00:21:38,519
Wszystko zaczyna się
w fabryce zabawek.

276
00:21:38,560 --> 00:21:41,619
Ta, którą odwiedziliśmy,
ma blisko 40 lat.

277
00:21:41,660 --> 00:21:45,859
Zatrudniamy obecnie 200 pomocników
Świętego Mikołaja.

278
00:21:45,900 --> 00:21:52,799
Dziś to, co wyprodukują,
trafią również na zagraniczne rynki
- m.in. do USA, Australii i Bahrajnu.

279
00:21:52,840 --> 00:21:58,499
Tygodniowo wyjeżdża stąd
ok. 30 ciężarówek wypełnionych
po brzegi kolorowymi zabawkami.

280
00:21:58,540 --> 00:22:03,639
Produkujemy przede wszystkim klocki
konstrukcyjne, pojazdy dla dzieci

281
00:22:03,680 --> 00:22:08,459
oraz zabawki do piasku,
zabawki letnie.

282
00:22:08,500 --> 00:22:12,759
W okresie przedświątecznym
praca wre i tu - w fabryce bombek.

283
00:22:12,800 --> 00:22:16,259
Ta może pochwalić się
profesjonalnymi dmuchaczami.

284
00:22:16,300 --> 00:22:18,339
A to obecnie już rzadkość.

285
00:22:18,380 --> 00:22:24,859
Jeżeli szkło jest równomiernie
nagrzane, wtedy wrzucamy do formy
równiutko, wdmuchujemy powietrze,

286
00:22:24,900 --> 00:22:26,679
no i wychodzi nam ozdoba.

287
00:22:26,720 --> 00:22:29,239
Ozdobę trzeba jeszcze ozdobić.

288
00:22:29,280 --> 00:22:32,559
Od 15 lat ręcznie robi to
Joanna Krząstek.

289
00:22:32,600 --> 00:22:40,019
Trzeba mieć dużo cierpliwości, czasu,
żeby wymalować, wybrokatować.

290
00:22:40,060 --> 00:22:42,839
Przy fabryce działa też
muzeum bombki.

291
00:22:42,880 --> 00:22:46,719
W tym miejscu wyraźnie widać,
jak na przestrzeni lat
zmieniały się trendy.

292
00:22:46,760 --> 00:22:49,179
Zgromadziliśmy bardzo dużo eksponatów.

293
00:22:49,220 --> 00:22:51,779
W tej chwili jest ich ok. 8000-9000.

294
00:22:51,820 --> 00:22:57,859
Stwierdziliśmy, że w pewnym momencie
mamy tyle tych pięknych bombeczek,
że pokażemy je szerszemu gronu.

295
00:22:57,900 --> 00:23:00,339
Najstarsza ma grubo ponad pół wieku.

296
00:23:00,380 --> 00:23:02,719
Najmłodsze powstają każdego dnia.

297
00:23:02,760 --> 00:23:05,499
Tworzą je
odwiedzający fabrykę goście.

298
00:23:05,540 --> 00:23:09,519
Na pamiątkę - moja Patrycja, córka,
ma teraz 5 lat.

299
00:23:09,560 --> 00:23:12,959
W tej fabryce też tworzone są
małe dzieła sztuki.

300
00:23:13,000 --> 00:23:16,459
Ale te można bez obaw,
a nawet ze smakiem zjeść.

301
00:23:16,500 --> 00:23:19,139
Wizytówka stawiona na sztywno
na montażu.

302
00:23:19,180 --> 00:23:24,079
Nie wyobrażam sobie świąt
Bożego Narodzenia bez czekolady.

303
00:23:24,860 --> 00:23:28,999
Statystyczny Polak rocznie zjada
ponad 5 kg czekolady.

304
00:23:29,040 --> 00:23:33,939
Święta, jak sami dobrze wiemy,
na tę statystykę mają mocny wpływ.

305
00:23:36,920 --> 00:23:42,639
To będzie świąteczny prezent
dla fanów dobrego kina dokumentalnego,
muzyki i Maryli Rodowicz.

306
00:23:42,680 --> 00:23:46,139
Już dziś w TVP1 premiera filmu
"Maryla. Tak kochałam".

307
00:23:46,180 --> 00:23:50,139
To będzie biograficzno-muzyczna podróż
przez życie artystki.

308
00:23:50,180 --> 00:24:07,819
Za duża ta chrypa, wiesz.
Właśnie ona była specjalnie robiona.

309
00:24:07,860 --> 00:24:14,159
To tylko przykład
unikatowego nagrania archiwalnego
z udziałem Maryli Rodowicz,

310
00:24:14,200 --> 00:24:16,779
jakich w filmie zobaczymy wiele.

311
00:24:16,820 --> 00:24:20,859
I tylko taką mnie ścieżką poprowadź...

312
00:24:20,900 --> 00:24:25,539
Dobry wieczór państwu,
Maryla Rodowicz i Urszula Sipińska.

313
00:24:25,580 --> 00:24:30,839
A to już fragment
dotyczący głośnego konfliktu,
jakim żyła Polska w latach 70.

314
00:24:30,880 --> 00:24:32,859
Był rodzaj rywalizacji.

315
00:24:32,900 --> 00:24:38,099
Mnie chodziło głównie o to,
że zaczęła małpować
mój styl ubierania się.

316
00:24:38,140 --> 00:24:42,299
Wiesz co? Wszystkie wątpliwości
zostawimy sobie na początek.

317
00:24:42,340 --> 00:24:45,979
Urszula kupowała sobie te same ciuchy,
które ja kupowałam,

318
00:24:46,020 --> 00:24:48,959
przynajmniej zbliżone stylistycznie.

319
00:24:49,000 --> 00:24:52,599
Potem Urszula
obcięła sobie grzywkę.

320
00:24:52,640 --> 00:24:56,379
Myślę: "No nie, jeszcze ta grzywka".

321
00:24:56,420 --> 00:25:00,339
To nie koniec tej historii.
W zasadzie dopiero jej początek.

322
00:25:00,380 --> 00:25:03,399
Rozwinięcie w najnowszej
produkcji TVP.

323
00:25:03,440 --> 00:25:08,719
Jeszcze wielu rzeczy fani,
Polacy nie wiedzą o Maryli Rodowicz.

324
00:25:08,760 --> 00:25:10,779
A wiedzą już całkiem sporo.

325
00:25:10,820 --> 00:25:13,219
Kim dla pana jest Maryla Rodowicz?

326
00:25:13,260 --> 00:25:15,499
Legendą polskiej sceny muzycznej.

327
00:25:15,540 --> 00:25:16,819
Jest ikoną.

328
00:25:16,860 --> 00:25:26,379
Ktoś powiedział o takich ludziach
starszych, ale z dobrą przeszłością,
że to jest dobro narodowe.

329
00:25:26,420 --> 00:25:31,919
Fajną ikoną, znaną piosenkarką
od wielu wielu lat.

330
00:25:31,960 --> 00:25:34,779
Szanowaną przeze mnie.

331
00:25:34,820 --> 00:25:54,019
Polacy znają i uwielbiają
piosenki Maryli Rodowicz.

332
00:25:54,060 --> 00:25:57,759
Hitów w repertuarze ma tyle,
że ciężko wymienić jeden tytuł.

333
00:25:57,800 --> 00:26:01,519
Chyba ten, który kojarzy się
z Saską Kępą - "Małgośkę".

334
00:26:08,820 --> 00:26:19,459
"Małgośkę", "Bal" - może wymieniam
te najbardziej znane, ale czego by
nie słuchać, to wszystko jest świetne.

335
00:26:19,500 --> 00:26:26,879
I te wszystkie hity będzie można
usłyszeć w filmie "Maryla.
Tak Kochałam" dziś o 21.00 w TVP1.

336
00:26:41,180 --> 00:26:46,339
Maryla powiedziała w tym filmie
wiele ważnych i osobistych słów.

337
00:26:46,540 --> 00:27:02,279
A zaraz po filmie, także w TVP1,
koncert "Złoty Jubileusz
Maryli Rodowicz".

338
00:27:08,780 --> 00:27:15,719
W sylwestra królowa
zawładnie zakopiańską sceną.

339
00:27:53,060 --> 00:27:55,879
Ten wieczór najlepiej spędzić z TVP1.

340
00:27:55,920 --> 00:27:58,679
Jeszcze przed filmem
"Maryla. Tak kochałam"

341
00:27:58,720 --> 00:28:03,539
zapraszamy Państwa na nowy sezon
uwielbianego przez widzów TVP
serialu "Zniewolona".

342
00:28:03,580 --> 00:28:06,739
W TVP1 już za chwilę o 20.15
premierowy odcinek.

343
00:28:06,780 --> 00:28:11,879
Pokażemy także, jak rozpoczął się
3. sezon opowieści o Katierinie.

344
00:28:12,760 --> 00:28:16,899
Dziś gościem Wiadomości
jest arcybiskup Kazimierz Nycz.

345
00:28:16,940 --> 00:28:18,999
Zapraszamy do TVP Info.

346
00:28:19,760 --> 00:30:59,979