1 00:00:43,480 --> 00:00:48,199 2 00:00:54,920 --> 00:00:57,519 "Wstańcie, pasterze, Bóg się wam rodzi" 3 00:00:57,560 --> 00:01:00,839 - te słowa rozbrzmiały o północy w wielu polskich kościołach. 4 00:01:00,880 --> 00:01:04,679 Do tego dnia odliczaliśmy, to ten dzień poprzedzała uroczysta wigilia. 5 00:01:04,720 --> 00:01:08,119 Marta Kielczyk. Miło gościć w państwa domach właśnie dziś. 6 00:01:08,160 --> 00:01:09,839 Zapraszam na Wiadomości. 7 00:01:09,880 --> 00:01:13,559 Kościół katolicki obchodzi dziś uroczystość Narodzenia Pańskiego. 8 00:01:13,600 --> 00:01:17,879 To też okazja do spędzenia czasu w gronie najbliższych. 9 00:01:23,120 --> 00:01:27,799 Tu, w Bielsku Białej, narodzenie Chrystusa przywitano po góralsku. 10 00:01:29,800 --> 00:01:31,959 Ale uroczyście było w całym kraju. 11 00:01:32,000 --> 00:01:35,519 Coś nowego się zaczyna, Bóg się narodził, nowe dzieciątko 12 00:01:35,560 --> 00:01:38,639 i miejmy nadzieję, że nowe, lepsze życie będzie. 13 00:01:38,680 --> 00:01:43,799 Pasterki to okazja, by po raz kolejny obwieścić światu, że narodził się Jezus Chrystus. 14 00:01:43,840 --> 00:01:47,479 Święta to okazja to spędzenia ich z bliskimi i potrzebującymi. 15 00:01:47,520 --> 00:01:52,639 W Warszawie każdy mógł dziś uczestniczyć w bożonarodzeniowym obiedzie dla potrzebujących. 16 00:01:52,680 --> 00:02:02,119 Przeżywamy święta nie opłatka, nie choinki, nie stołu wigilijnego, nawet nie rodzinne, 17 00:02:02,160 --> 00:02:05,559 tylko przeżywamy święta Bożego Narodzenia. 18 00:02:05,600 --> 00:02:09,039 O tym przypominali duchowni w pasterkowych homiliach. 19 00:02:09,080 --> 00:02:14,559 W tę noc narodzenia musi brzmieć głos za życiem, za ludzkim życiem. 20 00:02:14,600 --> 00:02:18,959 Za życiem od poczęcia do naturalnej śmierci. 21 00:02:19,000 --> 00:02:24,399 Abp Jędraszewski zwrócił uwagę, że nie tylko w święta powinniśmy pamiętać o Bogu. 22 00:02:24,440 --> 00:02:26,839 Jeszcze większy niepokój 23 00:02:26,880 --> 00:02:33,199 budzą w nas usiłowania ludzi sprawujących władzę w niektórych miastach, 24 00:02:33,240 --> 00:02:39,239 aby doprowadzić do usunięcia ze szkół nauczania religii. 25 00:02:39,280 --> 00:02:42,239 To szczególne święta także dlatego, 26 00:02:42,280 --> 00:02:46,839 że po raz pierwszy odbywają w się w czasie wojny tuż przy polskiej granicy. 27 00:02:46,880 --> 00:02:53,919 Módlmy się za wszystkie narody, które są poranione terroryzmem, wojną i pogrążone w chaosie. 28 00:02:53,960 --> 00:03:00,159 Pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia to dla wielu Polaków okres odpoczynku i spotkań z najbliższymi. 29 00:03:00,200 --> 00:03:03,639 Trochę podjedliśmy, teraz trzeba trochę to porozchodzić. 30 00:03:03,680 --> 00:03:05,999 Pogoda sprzyjała spacerom i kąpielom. 31 00:03:06,040 --> 00:03:09,119 Zdrowo, można dalej jeść. I endorfinki. 32 00:03:09,160 --> 00:03:16,319 Ja już mam 71 lat i będę to robiła do końca życia. 33 00:03:16,360 --> 00:03:19,919 Polacy świętują niezależnie od miejsca zamieszkania. 34 00:03:19,960 --> 00:03:24,759 Do Polonii w USA św. Mikołaj przyszedł zgodnie z tradycją właśnie dziś, 35 00:03:24,800 --> 00:03:26,759 25 grudnia rano. 36 00:03:26,800 --> 00:03:30,039 Co roku ta akcja staje się coraz większa i większa. 37 00:03:30,080 --> 00:03:35,679 W tym roku jest wyjątkowo zimno, ale też działamy, żeby dzieci miały radość. 38 00:03:36,680 --> 00:03:41,239 W wielu krajach tradycją jest bożonarodzeniowy obiad w pierwszy dzień świąt. 39 00:03:41,280 --> 00:03:44,199 A Polska jest jednym z nielicznych krajów świata, 40 00:03:44,240 --> 00:03:47,479 gdzie istnieje zwyczaj łamania się opłatkiem. 41 00:03:48,600 --> 00:03:52,599 W samo południe tłumy wiernych zgromadziły się na placu św. Piotra, 42 00:03:52,640 --> 00:03:56,599 by wysłuchać bożonarodzeniowego orędzia papieża Franciszka. 43 00:03:56,640 --> 00:03:57,999 Po nim, jak co roku, 44 00:03:58,040 --> 00:04:02,799 ojciec święty udzielił tradycyjnego błogosławieństwa Urbi et Orbi - Miastu i Światu. 45 00:04:02,840 --> 00:04:05,439 W Watykanie jest Magdalena Wolińska-Riedi, 46 00:04:05,480 --> 00:04:08,119 która przysłuchiwała się przesłaniu papieża. 47 00:04:08,160 --> 00:04:11,319 O czym mówił Franciszek w dorocznym orędziu? 48 00:04:24,720 --> 00:04:34,319 Jezus przyszedł, by dzielić z nami cierpienia i niepokoje. 49 00:04:34,360 --> 00:04:38,559 Papież apelował o pokój na świecie. 50 00:04:38,600 --> 00:04:54,559 Zwłaszcza na Ukrainie. 51 00:04:54,600 --> 00:05:00,959 Niech nasze spojrzenie spocznie na braci na Ukrainie, którzy cierpią. 52 00:05:01,000 --> 00:05:06,639 Bądźmy gotowi na gesty solidarności. 53 00:05:15,200 --> 00:05:17,559 Franciszek pamiętał o najuboższych. 54 00:05:21,520 --> 00:05:25,959 Niektórzy tylko ich słuchają, inni chwytają za instrumenty lub śpiewają. 55 00:05:26,000 --> 00:05:30,359 Bez kolęd trudno wyobrazić sobie święta Bożego Narodzenia. 56 00:05:30,400 --> 00:05:33,879 Śpiewano je już za czasów Władysława Jagiełły. 57 00:05:33,920 --> 00:05:37,959 Najstarsza polska pochodzi z XV wieku. 58 00:05:40,360 --> 00:05:44,119 KOLĘDA "BÓG SIĘ RODZI" 59 00:05:47,160 --> 00:05:50,599 Jedna z najpiękniejszych i doniosłych polskich kolęd, 60 00:05:50,640 --> 00:05:54,839 do której melodię zaczerpnięto z poloneza koronacyjnego królów Polski. 61 00:05:54,880 --> 00:05:57,239 Wybrzmiała wczoraj w wielu domach. 62 00:05:57,280 --> 00:06:00,319 To trzeba kultywować, tego trzeba uczyć dzieci, 63 00:06:00,360 --> 00:06:05,999 dawać przykład młodszym pokoleniom, żeby te polskie tradycje się nie zatarły. 64 00:06:06,040 --> 00:06:10,959 W niezwykłej oprawie z udziałem gwiazd 65 00:06:11,000 --> 00:06:18,919 najpiękniejsze polskie kolędy zaśpiewano w Bazylice w Ludźmierzu 66 00:06:18,960 --> 00:06:25,079 na koncercie z udziałem pary prezydenckiej. 67 00:06:49,520 --> 00:06:52,479 Pojęcia "kolęda" wywodzi się z czasów rzymskich. 68 00:06:52,520 --> 00:06:56,359 Starożytni Rzymianie wędrowali od domu do domu i śpiewali pieśni. 69 00:06:56,400 --> 00:06:59,879 Taki zwyczaj przyjęło chrześcijaństwo. 70 00:07:06,800 --> 00:07:11,759 O tym, że mają wyjątkowy charakter, przede wszystkim z powodu treści w nich zawartych, 71 00:07:11,800 --> 00:07:13,559 mówił sam Fryderyk Chopin. 72 00:07:13,600 --> 00:07:17,719 Ze względu na tematykę, na to mówienie o Bogu jak o małym dziecku, 73 00:07:17,760 --> 00:07:21,599 na sam akt urodzenia Boga, które tak bardzo przybliża go do ludzi. 74 00:07:21,640 --> 00:07:26,119 W tym szczególnym roku 75 00:07:26,760 --> 00:07:34,199 kolędy i pastorałki stają się wielkim zbiorowym wołaniem o pokój na świecie. 76 00:07:36,000 --> 00:07:42,799 W Ludźmierzu z gwiazdami zaśpiewały dzieci z Ukrainy, które znalazły schronienie w Polsce. 77 00:08:05,400 --> 00:08:10,679 Do wspólnego świętowania w rytm kolędy zaprosili też Skaldowie. 78 00:08:15,680 --> 00:08:21,599 Jest o narodzeniu Jezusa w sercu człowieka, czyli w sercu nas wszystkich. 79 00:08:23,080 --> 00:08:25,879 Dziennikarze TVP też hołdują tradycji. 80 00:08:25,920 --> 00:08:30,359 Kolędę zaśpiewali wraz z kolędnikami góralskimi. 81 00:08:37,400 --> 00:08:42,639 O magii kolęd nie zapomniano w specjalnym odcinku programu "Jaka to melodia?" 82 00:08:42,680 --> 00:08:46,079 z udziałem ambasadorów Fundacji TVP. 83 00:09:06,880 --> 00:09:09,879 Do kombatantów trafiły świąteczne przesyłki. 84 00:09:09,920 --> 00:09:14,919 To nie tylko kartki z życzeniami, ale paczki z żywnością i prezentami. 85 00:09:15,120 --> 00:09:19,679 Jak zawsze do bohaterów w całej Polsce dostarczali je harcerze, wolontariusze 86 00:09:19,720 --> 00:09:23,199 czy żołnierze wojsk obrony terytorialnej. 87 00:09:24,120 --> 00:09:28,599 To wszystko dla nich, bohaterów walk II wojny światowej, powstania warszawskiego, 88 00:09:28,640 --> 00:09:31,319 podziemia antykomunistycznego. 89 00:09:33,000 --> 00:09:37,599 Specjalne paczki do kombatantów trafiły także w te święta. 90 00:09:38,200 --> 00:09:43,239 Odpowiednio przygotowani koordynatorzy z danych regionów, którzy opiekują się nimi od lat, 91 00:09:43,280 --> 00:09:45,199 przygotowali wzorcowe paczki, 92 00:09:45,240 --> 00:09:49,679 które są bezpośrednio przygotowane dla potrzeb kombatantów w danym województwie. 93 00:09:49,720 --> 00:09:53,319 To nie tylko kartki z życzeniami, ale paczki z żywnością i prezentami. 94 00:09:53,360 --> 00:09:56,959 Jak zawsze do bohaterów w całej Polsce dostarczali je harcerze, 95 00:09:57,000 --> 00:09:59,519 wolontariusze czy żołnierze WOT. 96 00:09:59,560 --> 00:10:02,919 Możemy osobiście spotkać się z bohaterami historii, 97 00:10:02,960 --> 00:10:06,279 osobiście podziękować im za patriotyzm, za męstwo, 98 00:10:06,320 --> 00:10:08,719 za wolność, którą dla nas wywalczyli. 99 00:10:08,760 --> 00:10:14,399 Akcję przygotowywania paczek dla kombatantów finansowo wspiera szereg instytucji. 100 00:10:14,920 --> 00:10:18,199 To czas, w którym nie tylko pamiętamy o swoich bliskich, 101 00:10:18,240 --> 00:10:21,319 ale także o tych, którzy walczyli za Polskę. 102 00:10:21,360 --> 00:10:28,359 Jak mówią wolontariusze, kombatanci są dla nich przykładem, autorytetem i drogowskazem także dziś. 103 00:10:31,080 --> 00:10:36,799 Z okazji świąt Bożego Narodzenia z kombatantami, podopiecznymi Fundacji "Nie Zapomnij o Nas" 104 00:10:36,840 --> 00:10:42,079 spotkała się również pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda. 105 00:10:43,960 --> 00:10:48,679 W głównym wydaniu Wiadomości w pierwszym dniu świąt za chwilę sytuacja na froncie, 106 00:10:48,720 --> 00:10:51,479 ale także armagedon za oceanem. 107 00:10:53,280 --> 00:10:55,879 Gwałtowny atak zimy w USA. 108 00:10:56,600 --> 00:11:01,679 Przybliżają tajemnicę Bożego Narodzenia - najpiękniejsze polskie szopki. 109 00:11:06,760 --> 00:11:12,079 Coraz więcej Ukraińców obchodzi święta Bożego Narodzenia w tym samym terminie co u nas. 110 00:11:12,120 --> 00:11:14,199 A Rosjanie nie odpuszczają. 111 00:11:14,240 --> 00:11:17,399 Alarmy przeciwlotnicze słychać w całym kraju. 112 00:11:17,440 --> 00:11:19,159 Giną ludzie w Chersoniu. 113 00:11:19,200 --> 00:11:22,399 W Kijowie jest nasz korespondent Tomasz Jędruchów. 114 00:11:22,440 --> 00:11:25,599 Jak minął pierwszy dzień świąt na Ukrainie? 115 00:11:36,520 --> 00:11:49,519 To kolejny dzień zagrożenia ze strony Rosjy. 116 00:11:49,560 --> 00:11:52,399 Dziś dwa razy ogłoszono alarm przeciwlotniczy. 117 00:11:52,440 --> 00:11:55,199 "Szczedryk" - kolęda napisana ponad sto lat temu 118 00:11:55,240 --> 00:11:58,239 przez ukraińskiego kompozytora Mykołę Leontowycza 119 00:11:58,280 --> 00:12:01,719 w wykonaniu ukraińskich i gruzińskich żołnierzy na froncie. 120 00:12:01,760 --> 00:12:03,439 Coraz więcej Ukraińców, 121 00:12:03,480 --> 00:12:08,799 mimo że w ukraińskiej cerkwi - prawosławnej i grecko-katolickiej - wciąż obowiązuje kalendarz juliański, 122 00:12:08,840 --> 00:12:12,039 świętuje Boże Narodzenie teraz, razem z katolikami. 123 00:12:12,080 --> 00:12:13,599 Powód jeden - wojna. 124 00:12:13,640 --> 00:12:17,839 Ukraińcy nie chcą, by nawet termin Świąt łączył ich z Rosjanami. 125 00:12:17,880 --> 00:12:22,079 Niestety w tym roku wszystkie święta mają gorzki posmak. 126 00:12:22,120 --> 00:12:27,639 Więc inaczej możemy odczuwać też tradycyjny duch Bożego Narodzenia. 127 00:12:28,200 --> 00:12:30,239 Najgorzej było w Chersoniu. 128 00:12:30,280 --> 00:12:33,839 W Wigilię na centrum miasta spadły rosyjskie pociski Grad. 129 00:12:33,880 --> 00:12:38,199 Pierwsza rakieta uderzyła tutaj, w dom towarowy, druga spadła na rynek. 130 00:12:38,240 --> 00:12:41,079 Mówią, że tam zginęło jeszcze więcej ludzi. 131 00:12:41,120 --> 00:12:43,519 10 zabitych, niemal 60 rannych. 132 00:12:43,560 --> 00:12:46,039 18 z nich jest w ciężkim stanie. 133 00:12:46,080 --> 00:12:50,559 Stąd zabraliśmy chyba 4 lub 5 rannych w krytycznym stanie. 134 00:12:50,600 --> 00:12:53,759 Potem z hotelu zabraliśmy kolejnych dwóch rannych, 135 00:12:53,800 --> 00:12:56,919 a potem następnych, 3 przecznice dalej. 136 00:12:56,960 --> 00:12:59,199 Większość z nich była już martwa. 137 00:12:59,240 --> 00:13:03,039 Ukraińcy wyzwolili Chersoń spod rosyjskiej okupacji w listopadzie. 138 00:13:03,080 --> 00:13:06,519 Orkowie jednak - jak nazywają rosyjskich żołnierzy Ukraińcy - 139 00:13:06,560 --> 00:13:12,599 nie mogąc zdobyć miasta w walce, mszczą się za porażkę na cywilach i ostrzeliwują Chersoń zza Dniepru. 140 00:13:12,640 --> 00:13:14,639 Nie ma dnia, by ktoś nie ucierpiał. 141 00:13:14,680 --> 00:13:16,759 Jaki jest cel - nie pojmuję. 142 00:13:16,800 --> 00:13:19,959 Tu nie ma ani żołnierzy, ani żadnych wojskowych obiektów. 143 00:13:20,000 --> 00:13:23,399 Proszę spojrzeć - 9 pięter i żadnego całego okna. 144 00:13:23,440 --> 00:13:28,519 Władze obwodowe apelują, by mieszkańcy regionu ewakuowali się na bezpieczne tereny Ukrainy. 145 00:13:28,560 --> 00:13:31,599 Problem w tym, że bezpiecznie nie jest nigdzie. 146 00:13:31,640 --> 00:13:34,599 Dziś znów ogłoszono alarm na całej Ukrainie. 147 00:13:34,640 --> 00:13:37,839 Będziemy obchodzić swoje święta jak zawsze. 148 00:13:37,880 --> 00:13:41,719 Będziemy się uśmiechać i cieszyć jak zawsze. 149 00:13:41,760 --> 00:13:46,919 Zmiana jest tylko jedna: nie będziemy czekać na cud, stworzymy go sami. 150 00:13:55,840 --> 00:14:00,719 Polscy żołnierze i strażnicy w związku z sytuacją na Ukrainie czujni na służbie. 151 00:14:00,760 --> 00:14:06,919 Dla mundurowych święta to przede wszystkim zapewnianie bezpieczeństwa. 152 00:14:08,200 --> 00:14:10,479 To już drugie święta Bożego Narodzenia, 153 00:14:10,520 --> 00:14:13,719 które żołnierze i funkcjonariusze Straży Granicznej spędzają, 154 00:14:13,760 --> 00:14:16,159 strzegąc granicę polsko-białoruską. 155 00:14:16,200 --> 00:14:19,359 W okresie świąt Bożego Narodzenia tęsknimy za domem, 156 00:14:19,400 --> 00:14:23,479 aczkolwiek musimy też ochraniać granicę 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. 157 00:14:23,520 --> 00:14:25,799 To dzięki nim w Polsce jest bezpiecznie. 158 00:14:25,840 --> 00:14:28,519 Nie ma zamachów terrorystycznych ani zamieszek, 159 00:14:28,560 --> 00:14:32,759 choć za naszą granicą trwa największa od 1945 roku wojna. 160 00:14:33,040 --> 00:14:35,719 Ja jestem w Polsce od marca tego roku. 161 00:14:35,760 --> 00:14:37,439 Przyjechałam po wojnie. 162 00:14:37,480 --> 00:14:39,959 No, jak tak samo przyjechałam. 163 00:14:40,000 --> 00:14:42,159 Jest tutaj fajnie z Polakami. 164 00:14:42,200 --> 00:14:44,759 Spokojnie, cichutko jest. 165 00:14:44,800 --> 00:14:49,639 Tymczasem na sąsiedniej Ukrainie święta upływają w cieniu wojny. 166 00:14:49,680 --> 00:14:54,199 W przenośni i dosłownie, bo po atakach Rosjan na infrastrukturę krytyczną kraju 167 00:14:54,240 --> 00:14:57,199 w wielu domach nie ma energii elektrycznej. 168 00:14:57,240 --> 00:14:59,719 Niespokojnie także w Paryżu. 169 00:14:59,760 --> 00:15:02,839 Francuzi od kilku dni zmagają się z zamieszkami. 170 00:15:02,880 --> 00:15:08,799 Ich uczestnicy - głównie imigranci - starli się z policją, która odpowiedziała gazem łzawiącym. 171 00:15:08,840 --> 00:15:11,319 Niszczą samochody, doszło też do podpaleń. 172 00:15:11,360 --> 00:15:17,679 Właśnie Polska ma tę dobrą stronę, że tu nie widać żadnych zamieszek, nie ma palonych samochodów. 173 00:15:17,720 --> 00:15:21,599 Choineczka, życzenia, opłatek. 174 00:15:21,640 --> 00:15:26,839 Jednak opozycja w Polsce domaga się otwarcia granic dla nielegalnych imigrantów. 175 00:15:30,760 --> 00:15:33,679 Polskie służby rozpoznały nielegalną masową imigrację 176 00:15:33,720 --> 00:15:36,279 jako działania hybrydowe putinowskiego reżimu. 177 00:15:36,320 --> 00:15:38,199 Tę diagnozę potwierdziło NATO. 178 00:15:38,240 --> 00:15:40,679 Polskie służby dobrze oceniły sytuację. 179 00:15:40,720 --> 00:15:44,839 To nie była zwykła migracja, to nie byli uciekinierzy z terenów objętych wojną, 180 00:15:44,880 --> 00:15:48,039 tacy jak Ukraińcy, których przyjęliśmy z otwartymi rękami, 181 00:15:48,080 --> 00:15:51,399 tylko to był atak po to, żeby zdestabilizować Polskę. 182 00:15:51,440 --> 00:15:55,719 Dlatego polski rząd mówi twardo, że będzie skutecznie bronić naszej granicy. 183 00:15:55,760 --> 00:16:00,079 Odpowiedzią na zagrożenie jest też wzmacnianie polskiej armii i zbrojenia. 184 00:16:00,120 --> 00:16:06,519 Od Amerykanów kupiliśmy m.in. czołgi Abrams, baterie Patriot, myśliwce V generacji F-35, 185 00:16:06,560 --> 00:16:10,279 wyrzutnie Himars czy sprawdzone na Ukrainie Javeliny. 186 00:16:10,320 --> 00:16:13,719 Podobny sprzęt już odbieramy od Korei Południowej. 187 00:16:13,760 --> 00:16:18,239 Tak o polskich zbrojeniach pisze portugalski tygodnik "Sabado". 188 00:16:21,560 --> 00:16:24,879 Od 2015 roku przygotowywaliśmy się na poważne zagrożenie. 189 00:16:24,920 --> 00:16:28,799 Poważne zagrożenie, które wisiało na włosku i które się spełniło. 190 00:16:28,840 --> 00:16:31,759 Dzisiaj mamy rzeczywiście niebywały rozwój armii. 191 00:16:31,800 --> 00:16:36,799 Budżet armii się powiększa z roku na rok o kilkadziesiąt procent, a w przyszłym roku o 100%. 192 00:16:36,840 --> 00:16:39,119 Świat podziwia. Opozycja krytykuje. 193 00:16:39,160 --> 00:16:44,639 I zapowiada, że po ewentualnym przejęciu władzy będzie oszczędzać na bezpieczeństwie Polaków. 194 00:16:44,680 --> 00:16:49,399 Niektóre z umów, mówię z całą odpowiedzialnością, może trzeba będzie zerwać. 195 00:16:49,440 --> 00:16:51,119 W czasach swoich rządów 196 00:16:51,160 --> 00:16:55,799 opozycja likwidowała posterunki policji i jednostki wojskowe na wschodzie Polski, 197 00:16:55,840 --> 00:16:57,879 tłumacząc to oszczędnościami. 198 00:16:57,920 --> 00:17:03,399 Podjąłem szereg takich działań, które mają zaowocować albo już zaowocowały oszczędnościami. 199 00:17:03,440 --> 00:17:05,079 Jak nie ma, to nie ma. 200 00:17:05,120 --> 00:17:10,559 Inną politykę prowadzi rząd PiS, który inwestuje nie tylko w armię, ale też w policję. 201 00:17:10,600 --> 00:17:15,759 Trwa odbudowa sieci komisariatów zlikwidowanych w czasie rządów koalicji PO-PSL. 202 00:17:15,800 --> 00:17:20,759 Właśnie podpisano umowę na zakup kolejnych 2 śmigłowców Black Hawk dla policjantów. 203 00:17:20,800 --> 00:17:24,839 Trwa przetarg na kolejne 4 mniejsze jednostki. 204 00:17:26,600 --> 00:17:31,879 Tegoroczne święta Bożego Narodzenia w całej Europie są o wiele droższe niż przed rokiem. 205 00:17:31,920 --> 00:17:39,959 Mieszkańcy wszystkich państw Unii zmagają się ze skutkami inflacji napędzanej inwazją Rosji na Ukrainie. 206 00:17:41,560 --> 00:17:46,319 Przed świętami Sejny położone przy granicy z Litwą były oblegane przez naszych sąsiadów, 207 00:17:46,360 --> 00:17:48,319 którzy robili tu zakupy. 208 00:17:48,520 --> 00:17:51,759 Tu jest lepiej, taniej. 209 00:17:51,800 --> 00:17:56,119 Litwini twierdzą, że robiąc zakupy w Polsce, mogą zaoszczędzić do 30%. 210 00:17:56,160 --> 00:17:59,999 Kupujemy rzeczy dla dzieci, żywność, w zasadzie wszystko. 211 00:18:00,040 --> 00:18:03,519 Widok samochodów z litewskimi tablicami rejestracyjnymi 212 00:18:03,560 --> 00:18:06,879 to w Sejnach codzienność, od kiedy kraj przyjął walutę euro. 213 00:18:06,920 --> 00:18:09,959 Robi pan regularnie zakupy po tej stronie granicy? 214 00:18:10,000 --> 00:18:12,519 2, 3 razy w miesiącu. 215 00:18:12,560 --> 00:18:17,279 Państwa bałtyckie od miesięcy zmagają się z inflacją przekraczającą 20%, 216 00:18:17,320 --> 00:18:21,359 na którą Europejski Bank Centralny przez długi czas nie reagował. 217 00:18:21,400 --> 00:18:27,159 Według ekspertów to tylko jeden z przykładów niekorzystnego działania waluty euro na gospodarkę. 218 00:18:27,200 --> 00:18:29,759 Dewastujący wpływ euro miało. 219 00:18:29,800 --> 00:18:37,799 Od ponad 20 lat gospodarka Włoch się nie rozwija, jest na tym samym poziomie PKB, 220 00:18:37,840 --> 00:18:42,639 a jedyne, co rośnie, to dług włoski. 221 00:18:42,680 --> 00:18:48,239 Własna waluta, jaką jest złoty, pozwala dostosować reakcję na zewnętrzne wstrząsy 222 00:18:48,280 --> 00:18:51,559 i gwarantuje konkurencyjność krajowej gospodarki. 223 00:18:51,600 --> 00:18:55,279 Z raportu Centrum Polityki Europejskiej we Fryburgu wynika, 224 00:18:55,320 --> 00:18:59,439 że na wspólnej europejskiej walucie straciła większość badanych państw. 225 00:18:59,480 --> 00:19:01,639 Zyskali głównie Niemcy i Holendrzy. 226 00:19:01,680 --> 00:19:04,399 Ale wskutek błędnej polityki energetycznej 227 00:19:04,440 --> 00:19:09,959 także nasi zachodni sąsiedzi musieli ostatnio zrezygnować z komfortu w wielu obszarach życia. 228 00:19:10,000 --> 00:19:14,479 Tej zimy wiele niemieckich kościołów zupełnie wyłączyło ogrzewanie, 229 00:19:14,520 --> 00:19:18,799 a temperatury wewnątrz wahają się od 5 do 12 stopni Celsjusza. 230 00:19:18,840 --> 00:19:26,039 Musimy oszczędzać energię niezależnie od sytuacji i myślę, że kościół powinien dawać przykład. 231 00:19:26,200 --> 00:19:31,039 Niemiecki publiczny nadawca Deutsche Welle narzeka jednak na zimne klasy w szkołach 232 00:19:31,080 --> 00:19:34,559 i wiele innych problemów, które po cichu narastały latami: 233 00:19:34,600 --> 00:19:37,319 braki personelu w szkolnictwie i służbie zdrowia, 234 00:19:37,360 --> 00:19:40,119 zły stan techniczny mostów, niewydolność kolei, 235 00:19:40,160 --> 00:19:43,919 kulejącą cyfryzację i kompromitację techniczną armii. 236 00:19:58,000 --> 00:20:01,479 Bolesne skutki radykalnych posunięć odczuwają Węgrzy. 237 00:20:01,520 --> 00:20:05,999 Rząd w Budapeszcie zdecydował się wprowadzić regulowane ceny paliw i żywności. 238 00:20:06,040 --> 00:20:11,879 To spowodowało braki tych produktów, limity zakupowe, a ostatecznie wystrzał inflacji. 239 00:20:11,920 --> 00:20:18,079 Polska opozycja nawoływała do kopiowania węgierskich rozwiązań, ale rząd oparł się tej pokusie. 240 00:20:18,280 --> 00:20:22,159 Wszystkich skutków wywołanego przez Rosję kryzysu energetycznego 241 00:20:22,200 --> 00:20:23,759 nie da się uniknąć, 242 00:20:23,800 --> 00:20:27,639 ale eksperci wskazują, że wiele z nich w Polsce udało się złagodzić. 243 00:20:27,680 --> 00:20:34,239 Widzimy, że na tle innych krajów UE, takich jak np. Włochy czy Niemcy, radzimy sobie dobrze. 244 00:20:34,280 --> 00:20:36,839 Dzięki współpracy rządu z samorządami 245 00:20:36,880 --> 00:20:40,719 udało się sprowadzić i dostarczyć węgiel do gospodarstw domowych 246 00:20:40,760 --> 00:20:45,999 po cenie zbliżonej do ubiegłorocznej, uwzględniając dodatek węglowy. 247 00:20:53,760 --> 00:20:56,719 Kolejne groźby Chin pod adresem Tajwanu. 248 00:20:56,760 --> 00:20:58,319 Wojska Państwa Środka 249 00:20:58,360 --> 00:21:03,519 przeprowadziły "ćwiczenia uderzeniowe" na morzu i w przestrzeni powietrznej wokół wyspy. 250 00:21:03,560 --> 00:21:07,679 Jak tłumaczą władze w Pekinie, to reakcja na prowokacje. 251 00:21:07,720 --> 00:21:10,519 Chińska armia poinformowała w oświadczeniu 252 00:21:10,560 --> 00:21:14,759 o przeprowadzeniu "łączonych patroli sprawdzających gotowość bojową 253 00:21:14,800 --> 00:21:18,199 oraz łączonych ćwiczeń uderzeniowych" wokół Tajwanu. 254 00:21:18,240 --> 00:21:23,759 Ma to być odpowiedź na rzekomą obecną eskalację i prowokacje ze strony USA i Tajwanu. 255 00:21:23,800 --> 00:21:26,799 Ministerstwo obrony w Tajpej stwierdziło, 256 00:21:26,840 --> 00:21:32,719 że działania Chin "niszczą pokój w regionie i próbują zastraszyć Tajwańczyków". 257 00:21:34,840 --> 00:21:38,359 Amerykanie wciąż zmagają się ze skutkami burzy śnieżnej, 258 00:21:38,400 --> 00:21:41,799 która tuż przed Wigilią przeszła przez sporą część kraju. 259 00:21:41,840 --> 00:21:47,319 Liczba ofiar śmiertelnych w USA wzrosła do co najmniej 22 osób. 260 00:21:47,360 --> 00:21:51,039 W wielu miejscach padły rekordy mrozu i opadów śniegu. 261 00:21:51,080 --> 00:21:54,519 W Waszyngtonie jest nasz korespondent Rafał Stańczyk. 262 00:21:55,040 --> 00:21:58,279 W Buffalo w stanie Nowy Jork wczoraj spadło ponad 56 cm śniegu. 263 00:21:58,320 --> 00:22:00,479 Siła wiatru osiągała prawie 100 km/h. 264 00:22:00,520 --> 00:22:04,599 Przy granicy z Kanadą termometry pokazały minus 40 stopni. 265 00:22:04,640 --> 00:22:09,319 Około 500 kierowców zostało uwięzionych przez intensywne opady śniegu 266 00:22:09,360 --> 00:22:10,879 na noc w samochodach. 267 00:22:10,920 --> 00:22:15,319 Nasze karetki pogotowia i wozy strażackie również utknęły w śniegu. 268 00:22:15,360 --> 00:22:17,559 Ludzie nie mogą uzyskać pomocy. 269 00:22:17,600 --> 00:22:22,679 Niemal zerowa widoczność była przyczyna karambolu 50 aut na autostradzie w stanie Ohio. 270 00:22:22,720 --> 00:22:24,239 Cztery osoby zginęły. 271 00:22:24,280 --> 00:22:30,919 Przez śnieżyce odwołano około 10 tysięcy lotów, a jeszcze więcej jest opóźnionych. 272 00:22:30,960 --> 00:22:37,199 Lotnisko w Buffalo będzie zamknięte co najmniej do 11 rano w poniedziałek. 273 00:22:38,120 --> 00:22:39,799 Nie kursują też pociągi. 274 00:22:39,840 --> 00:22:41,719 Mam syna w Montrealu. 275 00:22:41,760 --> 00:22:45,039 A o 12.48 powiadomili zawiadowcę lokalnej stacji, 276 00:22:45,080 --> 00:22:50,399 że wszystkie dzisiejsze pociągi są odwołane i nie wiedzą, kiedy ruch zostanie wznowiony. 277 00:22:50,440 --> 00:22:52,959 Wszystkie pociągi na dzisiaj odwołane. 278 00:22:53,000 --> 00:22:55,799 Próbuję wrócić do domu na święta. 279 00:22:55,840 --> 00:22:59,479 Fala arktycznych mrozów dotarła aż nad wody Zatoki Meksykańskiej. 280 00:22:59,520 --> 00:23:03,359 Temperatura w Teksasie spadła do kilkunastu stopni poniżej zera. 281 00:23:03,400 --> 00:23:06,719 Mróz zapanował nawet na zwykle gorącej Florydzie. 282 00:23:06,760 --> 00:23:10,599 Wigilię bez prądu spędziło prawie dwa miliony osób. 283 00:23:10,640 --> 00:23:13,319 Część awarii udało się naprawić. 284 00:23:13,360 --> 00:23:19,159 Potężne burze śnieżne były przyczyną śmierci co najmniej 27 osób. 285 00:23:29,000 --> 00:23:37,039 Chwytają za serce i dają do myślenia - spisane marzenia i problemy dzieci konfrontują nas z ważnymi pytaniami. 286 00:23:37,080 --> 00:23:41,599 Psychologowie podkreślają - tak rodzinne święta to doskonały czas 287 00:23:41,640 --> 00:23:46,799 na budowanie bliskości z własnymi pociechami. 288 00:23:48,040 --> 00:23:53,879 Dzieci w wieku od 6 do 13 lat i ich myśli, spisane przez psychologów w trakcie terapii. 289 00:23:54,040 --> 00:23:58,359 O tym, co najbardziej im doskwiera i czego najbardziej pragną. 290 00:24:11,040 --> 00:24:15,479 Najważniejszą refleksją, którą można wyciągnąć z tych kartek, jest to, że ważne jest, 291 00:24:15,520 --> 00:24:19,919 aby słuchać swoje dzieci, słuchać też siebie, jak my zachowujemy się wobec nich, 292 00:24:19,960 --> 00:24:23,319 jak się komunikujemy z nimi, jak się zwracamy do nich. 293 00:24:23,360 --> 00:24:26,759 Myśli wypowiedziane przez dzieci zbierają psychoterapeuci 294 00:24:26,800 --> 00:24:29,719 z rzeszowskiego Instytutu Psychologii i Rozwoju. 295 00:24:29,760 --> 00:24:34,079 Opublikowane przez nich słowa, zapisane na małych, kolorowych karteczkach, 296 00:24:34,120 --> 00:24:36,639 poruszyły internautów w całej Polsce. 297 00:24:36,680 --> 00:24:40,119 Uderzające jest to, jak często i jak na wysokim miejscu 298 00:24:40,160 --> 00:24:43,679 pojawia się potrzeba bycia zauważonym przez rodzica. 299 00:24:43,720 --> 00:24:49,359 Oczekują równoprawnego traktowania jako pełnego członka rodziny, 300 00:24:49,400 --> 00:24:55,559 nie jako własność, nie jako przedmiot, tylko jako osobny człowiek, jako osobna istota. 301 00:24:55,600 --> 00:24:59,439 Jak podkreślają eksperci, rodzice zbyt często koncentrują się 302 00:24:59,480 --> 00:25:04,759 na zapewnieniu dzieciom dóbr materialnych, zaniedbując budowanie bliskości. 303 00:25:04,960 --> 00:25:07,719 Rodzice robią to bardzo często w dobrej wierze, 304 00:25:07,760 --> 00:25:11,559 w tym znaczeniu, że chcą dziecku zabezpieczyć te dobra materialne. 305 00:25:11,600 --> 00:25:15,119 Ale to bliskość buduje człowieka, nie dobra materialne, 306 00:25:15,160 --> 00:25:18,119 nie to, że ktoś ma fajniejszy komputer, lepsze gry. 307 00:25:18,160 --> 00:25:23,399 Czasem jest takie myślenie, że jak wyślę dziecko na basen, angielski, karate, fizykę, robotykę, 308 00:25:23,440 --> 00:25:26,879 to mam czyste sumienie, bo zadbałem. 309 00:25:26,920 --> 00:25:30,759 A święta to bardzo dobry moment na budowę bliskości. 310 00:25:30,960 --> 00:25:34,799 To jest doskonały moment, żeby pracować nad relacjami, nad bliskością. 311 00:25:34,840 --> 00:25:37,479 Szczególnie że nie trzeba robić wiele. 312 00:25:37,520 --> 00:25:41,439 Wystarczy być obecnym. Lub powiedzieć choć dwa słowa. 313 00:25:42,040 --> 00:25:45,439 Dwa słowa, które wydają się megaproste na co dzień, 314 00:25:45,480 --> 00:25:50,799 a dla niektórych są bardzo trudne, które brzmią "kocham cię". 315 00:25:53,480 --> 00:25:58,959 Szopki bożonarodzeniowe można podziwiać dziś niemal w każdym kościele na świecie. 316 00:25:59,000 --> 00:26:03,319 Wszystko po to, by lepiej zrozumieć tajemnicę Bożego Narodzenia. 317 00:26:03,360 --> 00:26:07,799 Te niekiedy prawdziwe dzieła sztuki przedstawiają wydarzenia sprzed 2000 lat, 318 00:26:07,840 --> 00:26:12,879 a tradycję ich budowy zapoczątkował św. Franciszek z Asyżu w XIII wieku. 319 00:26:14,120 --> 00:26:16,839 Wysoka na 14 m i głęboka na 27. 320 00:26:16,880 --> 00:26:22,239 W centralnej części Święta Rodzina otoczona przez około 400 figur, 321 00:26:22,280 --> 00:26:25,359 z których największa mierzy prawie dwa metry. 322 00:26:25,400 --> 00:26:30,959 Tak prezentuje się największa szopka w Europie znajdująca się w Kościele Franciszkanów w Poznaniu. 323 00:26:31,000 --> 00:26:34,519 Wzbudza zachwyt i podziw. Jest naprawdę piękna. 324 00:26:34,560 --> 00:26:38,319 Ta szopka wychodzi poza miejsce, chcąc dać znać, 325 00:26:38,360 --> 00:26:42,959 że to, co się dzieje na ołtarzu, również ma dotyczyć naszego życia. 326 00:26:43,000 --> 00:26:46,679 Szopka prowokuje do refleksji nad narodzeniem Chrystusa. 327 00:26:46,720 --> 00:26:51,639 Często niesie też ważne przesłanie, tak jak ta w Bazylice Archikatedralnej w Warszawie, 328 00:26:51,680 --> 00:26:56,519 gdzie figura Jezusa leży w skrzyni, w której dostarczana jest pomoc humanitarna. 329 00:26:56,560 --> 00:27:00,599 Jezus, który przychodzi i który się rodzi, daje tę łaskę i dar pokoju. 330 00:27:00,640 --> 00:27:03,119 Jakże dzisiaj tego pokoju potrzebujemy. 331 00:27:03,160 --> 00:27:06,439 Potrzebujemy na Ukrainie, ale też w tych różnych miejscach, 332 00:27:06,480 --> 00:27:09,359 gdzie człowiek podnosi rękę na drugiego człowieka. 333 00:27:09,400 --> 00:27:13,639 Od 70 lat u braci kapucynów w Warszawie można podziwiać ruchomą szopkę. 334 00:27:13,680 --> 00:27:17,439 Oprócz Świętej Rodziny są tutaj także postacie historyczne. 335 00:27:17,480 --> 00:27:20,959 Jest Jan III Sobieski, który nas sprowadził do Polski. 336 00:27:21,000 --> 00:27:24,319 Jest to pierwszy klasztor kapucynów, ale są i święci, 337 00:27:24,360 --> 00:27:27,079 chociażby błogosławiony Stefan Wyszyński. 338 00:27:27,120 --> 00:27:30,919 Co roku ogromną popularnością cieszą się również "żywe" szopki. 339 00:27:30,960 --> 00:27:34,399 Przyjeżdżamy z dziećmi zobaczyć, pokazać zwierzęta. 340 00:27:34,440 --> 00:27:37,159 Króliczki mi się najbardziej podobają. 341 00:27:37,200 --> 00:27:41,279 Bardzo się podoba. Pierwszy raz widzimy coś takiego na oczy. 342 00:27:41,320 --> 00:27:45,759 Można zobaczyć na żywo kaczkę, kurę, koguta, gołębia, królika, nawet dotknąć je. 343 00:27:46,280 --> 00:27:50,879 On staje się człowiekiem i można powiedzieć, że rodzi się w nieludzkich warunkach, 344 00:27:50,920 --> 00:27:52,439 między zwierzętami. 345 00:27:52,480 --> 00:27:54,719 Pokazuje w ten sposób pokorę. 346 00:27:54,760 --> 00:27:57,679 I ogromną miłość Boga do człowieka. 347 00:28:02,240 --> 00:30:59,959