1
00:00:33,600 --> 00:00:36,799
Dobry wieczór,
zaczynamy program "19.30".

2
00:00:36,840 --> 00:00:38,599
Oto co przed nami.

3
00:00:41,400 --> 00:00:43,159
Pytania bez odpowiedzi.

4
00:00:43,200 --> 00:00:49,359
Korzystam z przepisu artykułu 11 c
ust. 1 pkt 2 - prawa do odmowy
składania zeznań, dziękuję.

5
00:00:49,400 --> 00:00:51,399
I oskarżenia przed komisją.

6
00:00:51,440 --> 00:00:56,559
Kierownictwo polityczne
Zjednoczonej Prawicy usiłowało
tuszować aferę wizową.

7
00:00:56,600 --> 00:00:58,759
Szwecja bliżej NATO.

8
00:00:58,800 --> 00:01:02,159
Jako Szwecja mamy
nowoczesne siły powietrzne,

9
00:01:02,200 --> 00:01:07,439
doskonałe okręty podwodne
specjalnie przystosowane
do warunków na Morzu Bałtyckim

10
00:01:07,480 --> 00:01:09,199
i zaawansowaną technologicznie flotę.

11
00:01:09,240 --> 00:01:10,919
Ciepło, cieplej, luty!

12
00:01:10,960 --> 00:01:13,079
W duszy gra, motyle w brzuchu.

13
00:01:13,120 --> 00:01:15,279
Zaraz weselej na świecie.

14
00:01:17,720 --> 00:01:20,839
Pierwszy dzień przesłuchań
i kluczowi świadkowie.

15
00:01:20,880 --> 00:01:23,839
Przed komisją, która ma zbadać
kulisy afery wizowej,

16
00:01:23,880 --> 00:01:27,479
stanął były wiceminister spraw
zagranicznych i jego współpracownik.

17
00:01:27,520 --> 00:01:31,519
Minister na pytanie nie odpowiedział,
bo ma takie prawo.

18
00:01:31,560 --> 00:01:36,199
Jego współpracownik
mówi za to dużo i w jawnej części
przesłuchania oskarża:

19
00:01:36,240 --> 00:01:39,439
politycy Zjednoczonej Prawicy
tuszowali aferę.

20
00:01:39,480 --> 00:01:43,599
Czy słowo przeciwko słowu
może cokolwiek wyjaśnić?

21
00:01:43,640 --> 00:01:49,719
Potwierdzam występowanie nadużyć,
zaniedbań i zaniechań

22
00:01:49,760 --> 00:01:54,759
w zakresie legalizacji pobytu
obcokrajowców w Polsce.

23
00:01:54,800 --> 00:01:58,119
Jeden z głównych oskarżonych
w tak zwanej aferze wizowej.

24
00:01:58,160 --> 00:02:04,199
Nazywam się Edgar Kobos i dzisiaj
pierwszy raz wyrażam zgodę
na publikację mojego wizerunku.

25
00:02:04,240 --> 00:02:09,559
Były współpracownik Piotra Wawrzyka,
wiceministra spraw Zagranicznych
w rządzie Prawa i Sprawiedliwości.

26
00:02:09,600 --> 00:02:13,159
Kobos miał pełnić kluczową rolę
w procederze w polskim MSZ.

27
00:02:13,200 --> 00:02:15,559
I, jak mówi,
politycy o tym wiedzieli.

28
00:02:15,600 --> 00:02:21,279
Ta afera jest jednak faktem,
a ja jestem jedną z wielu osób,
które w niej uczestniczyły.

29
00:02:21,320 --> 00:02:27,519
W mojej ocenie kierownictwo
Zjednoczonej Prawicy
usiłowało tuszować aferę wizową.

30
00:02:27,560 --> 00:02:33,079
Przypomnijmy, w czasie rządów PiS
w MSZ miało dochodzić
do nieprawidłowości w wydawaniu wiz

31
00:02:33,120 --> 00:02:36,239
dla obcokrajowców
m.in. z Azji czy Afryki.

32
00:02:36,280 --> 00:02:40,119
Dotykamy tego najbardziej
obrzydliwego procederu korupcyjnego,

33
00:02:40,160 --> 00:02:43,759
który rozwijał się przez kilka lat
wokół Ministerstwa
Spraw Zagranicznych

34
00:02:43,800 --> 00:02:47,679
i nie byłby możliwy
bez kierownictwa MSZ,
bez polityków PiS-u.

35
00:02:47,720 --> 00:02:51,479
Edgar Kobos w kwietniu zeszłego roku
został zatrzymany przez CBA.

36
00:02:51,520 --> 00:02:56,039
Wpadł, gdy agent działający
pod przykrywką wręczył mu
160 tys. zł łapówki.

37
00:02:56,080 --> 00:02:58,719
Miał załatwić wizy
dla pracowników z Indii.

38
00:02:58,760 --> 00:03:02,639
O wielkości afery wizowej
świadczy liczba wydanych wiz,

39
00:03:02,680 --> 00:03:09,839
a także inne, np. działania
legislacyjne podejmowane
przez Piotra Wawrzyka.

40
00:03:09,880 --> 00:03:13,199
Nazwisko byłego wiceministra
padało dziś często.

41
00:03:13,240 --> 00:03:17,719
Urzędnicy w MSZ mieli, według Kobosa,
wymuszać na konsulach wydawanie wiz.

42
00:03:17,760 --> 00:03:21,359
Ci ludzie podlegali pod Zbigniewa Raua
i Piotra Wawrzyka.

43
00:03:21,400 --> 00:03:25,279
Świadek komisji podkreśla,
że z wiceministrem pracował od dawna.

44
00:03:25,320 --> 00:03:28,279
Gdy trafił do aresztu,
Wawrzyk pozostał w rządzie.

45
00:03:28,320 --> 00:03:32,639
Premier zdymisjonował go dopiero,
gdy były współpracownik
opuścił areszt.

46
00:03:32,680 --> 00:03:36,239
I pojawiło się realne zagrożenie
dla ówczesnej władzy,

47
00:03:36,280 --> 00:03:40,719
że mógłbym spróbować iść do mediów
i nagłośnić tę sprawę.

48
00:03:40,760 --> 00:03:45,439
Dziś oskarża: służby nie wykazały
wystarczającego zaangażowania
w śledztwo.

49
00:03:45,480 --> 00:03:50,959
Do dnia dzisiejszego
organy ścigania nie zapewniły mi
bezpiecznych warunków,

50
00:03:51,000 --> 00:03:53,679
żebym mógł powiedzieć o wszystkim.

51
00:03:53,720 --> 00:03:57,679
Na wniosek pełnomocników świadka
resztę przesłuchania utajniono.

52
00:03:57,720 --> 00:04:00,919
Pan Edgar rzucił
pewne oskarżenia publicznie,

53
00:04:00,960 --> 00:04:04,879
a jeżeli chodzi o składanie zeznań,
to one już nie będą publiczne.

54
00:04:04,920 --> 00:04:08,039
Więc dlaczego opinia publiczna
nie może się tego dowiedzieć?

55
00:04:08,080 --> 00:04:09,879
Dlaczego nie możemy zapytać?

56
00:04:09,920 --> 00:04:11,759
Może rzucić każde oskarżenie.

57
00:04:11,800 --> 00:04:15,839
Może kłamać, bo ma do tego prawo
jako osoba, która jest
podejrzaną osobą.

58
00:04:15,880 --> 00:04:19,519
Widzimy, że to nie była aferka,
tylko gigantyczna afera,

59
00:04:19,560 --> 00:04:24,759
która wyrosła pod bokiem
Morawieckiego, Kamińskiego,
Kaczyńskiego i Raua.

60
00:04:24,800 --> 00:04:28,039
Przed komisją stanął dziś
także sam Piotr Wawrzyk.

61
00:04:28,080 --> 00:04:31,039
Wątpliwości członków komisji
jednak nie rozwiał.

62
00:04:31,080 --> 00:04:36,879
Korzystam z przepisu art. 11c
ust. 1 pkt 2 - prawa do odmowy
składania zeznań, dziękuję.

63
00:04:36,920 --> 00:04:41,199
Przesłuchanie Wawrzyka skończyło się
po kilkudziesięciu minutach.

64
00:04:41,240 --> 00:04:46,559
Dziś na wniosek komisji do Polskiej
Agencji Inwestycji i Handlu
weszło Centralne Biuro Antykorupcyjne.

65
00:04:46,600 --> 00:04:49,679
To w związku z programem
Poland Business Harbour.

66
00:04:49,720 --> 00:04:55,759
Chodziło o szybką ścieżkę
wydawania wiz pracowniczych
bez pozwoleń na pracę.

67
00:04:56,320 --> 00:05:00,719
Ministrowie rolnictwa w Brukseli,
rolnicy w Świecku,
a jutro przyjadą do Warszawy.

68
00:05:00,760 --> 00:05:03,119
Produkują za drogo,
sprzedają za tanio,

69
00:05:03,160 --> 00:05:07,479
mają dość Zielonego Ładu
i konkurencji z płodami ze Wschodu,
z którą nie mają szans.

70
00:05:07,520 --> 00:05:10,279
Taka jest z grubsza mapa problemów
w polskim rolnictwie,

71
00:05:10,320 --> 00:05:13,119
choć gniewne echa
słychać w całej Europie.

72
00:05:13,160 --> 00:05:16,559
Płoną opony w Brukseli,
zboże sypie się na tory w Polsce.

73
00:05:16,600 --> 00:05:18,439
Kto ma na to plan?

74
00:05:18,480 --> 00:05:21,559
Minister rolnictwa
już po rozmowach w Brukseli.

75
00:05:21,600 --> 00:05:38,399
Unijna rada ministrów ds. rolnictwa
w cieniu protestów.

76
00:05:38,440 --> 00:05:41,919
To rolnicze "nie"
przeciwko polityce rolnej Wspólnoty.

77
00:05:41,960 --> 00:05:43,479
Bruksela.

78
00:05:43,520 --> 00:05:45,159
Madryt.

79
00:05:45,200 --> 00:05:46,919
Gorzów Wielkopolski.

80
00:05:46,960 --> 00:05:50,279
Mam nadzieję,
że to przyniesie jakiekolwiek skutki

81
00:05:50,320 --> 00:05:58,479
i rządzący po prostu zadziałają w KE
i coś spróbują zmienić.

82
00:05:58,520 --> 00:06:03,359
Założenia Zielonego Ładu
przedstawiono w 2019 r.,

83
00:06:03,400 --> 00:06:06,759
jeszcze dwa lata temu
program chwaliło PiS

84
00:06:06,800 --> 00:06:11,479
na czele z unijnym komisarzem
ds. rolnictwa
wyznaczonym przez PiS.

85
00:06:17,960 --> 00:06:20,919
Dziś Zjednoczona Prawica
narrację zmienia.

86
00:06:20,960 --> 00:06:25,959
Wiele innych jeszcze szaleństw
ideologicznych będzie wdrażanych
tak samo jak ten Green Deal.

87
00:06:26,000 --> 00:06:27,719
Komisarz wojciechowski
nie ma nic wspólnego
z tymi postulatami rolników.

88
00:06:27,760 --> 00:06:31,519
PiS winą za protest chce obarczyć
rząd Donalda Tuska i Unię Europejską.

89
00:06:31,560 --> 00:06:35,399
Niech wreszcie PiS sprawi,
że komisarz przez nich powołany

90
00:06:35,440 --> 00:06:39,879
poważnie zajmie się tym problemem
i go po prostu rozwiąże.

91
00:06:39,920 --> 00:06:44,119
Zielony Ład to pakiet rozwiązań,
dzięki którym do 2050 roku

92
00:06:44,160 --> 00:06:47,759
państwa Unii przestaną
negatywnie wpływać na klimat.

93
00:06:47,800 --> 00:06:51,079
Wśród założeń są także te
dotyczące rolnictwa.

94
00:06:51,120 --> 00:06:55,479
Pod wpływem rolniczych protestów
Komisja Europejska z części
się wycofuje lub je zmienia.

95
00:06:55,520 --> 00:06:58,199
Na przykład te
o ograniczeniu pestycydów.

96
00:06:58,240 --> 00:07:00,759
Zmieniono już też zasady
ugorowania gruntów.

97
00:07:00,800 --> 00:07:02,599
To według rolników za mało.

98
00:07:02,640 --> 00:07:06,159
Nadal blokują dojazd
do terminali granicznych z Ukrainą.

99
00:07:06,200 --> 00:07:10,279
Tu w Świecku przez kilkanaście godzin
blokowali przejście graniczne
z Niemcami.

100
00:07:10,320 --> 00:07:15,439
Premier naszego rządu
ma dużą siłę przebicia Parlamencie UE

101
00:07:15,480 --> 00:07:21,519
i prosimy, żeby wykorzystał
swoje możliwości w negocjacjach
w naszej sprawie.

102
00:07:21,560 --> 00:07:24,799
Tyle że Zielony Ład
to nie tylko sprawa rolników.

103
00:07:24,840 --> 00:07:27,999
Gdy nie pomyślimy o tym,
żeby zmienić nasze rolnictwo

104
00:07:28,040 --> 00:07:32,039
na bardziej przyjazne
z perspektywy zarządzania wodą,

105
00:07:32,080 --> 00:07:36,039
to to rolnictwo będzie się borykać
z coraz większymi problemami.

106
00:07:36,080 --> 00:07:40,799
Na planecie, która jest ugotowana,
nie ma rolnictwa, nie ma żywności,

107
00:07:40,840 --> 00:07:44,039
nie ma tego wszystkiego,
co jest potrzebne do życia.

108
00:07:44,080 --> 00:07:46,159
Rolnicy zaostrzają protesty.

109
00:07:46,200 --> 00:07:48,559
Jutro ciągnikami przyjadą do Warszawy.

110
00:07:48,600 --> 00:07:52,399
Ten cały Zielony Ład
nie do poprawek, nie do zawieszek,
tylko do kosza.

111
00:07:52,440 --> 00:07:56,199
I trzeba niech siądą mądrzy ludzie

112
00:07:57,000 --> 00:08:00,519
Do stolicy może przyjechać
nawet 50 tys. osób.

113
00:08:01,200 --> 00:08:04,279
Zastępca Prokuratora Krajowego
Dariusz Korneluk

114
00:08:04,320 --> 00:08:08,319
otrzymał rekomendację
komisji konkursowej na stanowisko
prokuratora krajowego.

115
00:08:08,360 --> 00:08:13,319
O wynikach konkursu
poinformował minister Adam Bodnar.

116
00:08:14,760 --> 00:08:19,799
Dariusz Korneluk to współzałożyciel
Stowarzyszenia Prokuratorów
Lex Super Omnia

117
00:08:19,840 --> 00:08:22,879
i wieloletni prokurator
wszystkich szczebli.

118
00:08:22,920 --> 00:08:27,999
Był szefem Prokuratur Rejonowej
Warszawa-Praga Północ w Warszawie,
Okręgowej Warszawa-Praga w Warszawie,

119
00:08:28,040 --> 00:08:31,279
a w końcu szefem Prokuratury
Apelacyjnej w Warszawie.

120
00:08:31,320 --> 00:08:36,559
Dariusza Korneluka wybrano
spośród 5 kandydatów.

121
00:08:46,000 --> 00:08:49,879
Prokuratura Okręgowa w Zamościu
skierowała do Parlamentu Europejskiego

122
00:08:49,920 --> 00:08:53,559
wniosek o uchylenie immunitetu
europosła Ryszarda Cz.

123
00:08:53,600 --> 00:08:57,039
w związku z podejrzeniem zawyżenia
kosztów podróży służbowych.

124
00:08:57,080 --> 00:08:58,839
Miedzy 2009 a 2013 rokiem

125
00:08:58,880 --> 00:09:03,479
europoseł podjął z kasy
Europarlamentu ponad 200 tys. euro
nienależnego zwrotu kosztów podróży.

126
00:09:03,520 --> 00:09:06,879
Przedłożył 243 wnioski
o zwrot kosztów podróży,

127
00:09:06,920 --> 00:09:13,559
w których to wnioskach wskazywał
nieprawdziwe dane co do ilości
przejechanych kilometrów,

128
00:09:13,600 --> 00:09:16,599
co do aut, którymi miał podróżować.

129
00:09:16,640 --> 00:09:21,319
Na skutek wprowadzenia w błąd
pracowników Parlamentu Europejskiego

130
00:09:21,360 --> 00:09:28,599
doprowadził do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem
w znacznej wartości, 203 tys. euro,

131
00:09:28,640 --> 00:09:34,719
przy czym wedle ustaleń prokuratury
z przestępstwa uczynił sobie
stałe źródło dochodu.

132
00:09:34,760 --> 00:09:39,839
Wszystkie środki, o które
zwrócił się Parlament Europejski,
już dawno zostały zwrócone.

133
00:09:39,880 --> 00:09:44,079
Nie naraziłem na żadne straty
również polskiego podatnika.

134
00:09:44,120 --> 00:09:48,439
To jest "19.30" w poniedziałek,
a w programie dziś jeszcze:

135
00:09:50,760 --> 00:09:55,719
Wszystkim zależy na szybkim
wyjaśnieniu sprawy.

136
00:09:57,400 --> 00:09:59,119
Poszukiwania sprawcy.

137
00:09:59,160 --> 00:10:00,959
Zaangażowani są wszyscy
makowscy policjanci.

138
00:10:01,000 --> 00:10:02,439
Grosze emerytury.

139
00:10:02,480 --> 00:10:06,359
Opłaty tyle wynoszą,
że zostaje mi 1000 zł na życie.

140
00:10:09,080 --> 00:10:10,959
Głowa państwa w Paryżu.

141
00:10:11,000 --> 00:10:13,679
Andrzej Duda na zaproszenie
prezydenta Macrona

142
00:10:13,720 --> 00:10:17,559
bierze udział w spotkaniu
światowych przywódców
poświęconym pomocy Ukrainie.

143
00:10:17,600 --> 00:10:21,799
2 lata od początku wojny
widać wyraźnie, że bez pomocy
z zewnątrz Ukraina padnie,

144
00:10:21,840 --> 00:10:24,439
ale to nie byłaby tylko jej porażka.

145
00:10:24,480 --> 00:10:28,919
Europa widzi w agresywnej
polityce Kremla zagrożenie
dla całego kontynentu.

146
00:10:28,960 --> 00:10:31,879
Anna Kowalska obserwuje
przebieg spotkania.

147
00:10:31,920 --> 00:10:33,399
Dobry wieczór, Aniu.

148
00:10:33,440 --> 00:10:36,719
Powiedz, jaki jest cel
i klimat rozmów?

149
00:11:25,440 --> 00:11:28,799
Ukraina jest zdeterminowana,
potrzebuje naszej pomocy.

150
00:11:28,840 --> 00:11:32,239
Ta pomoc finansowa jest duża,
ale dzisiaj sytuacja jest poważna

151
00:11:32,280 --> 00:11:36,519
i potrzebujemy zrywu, biorąc pod uwagę
zmianę zagrożenia zarówno
strategicznego, jak i militarnego.

152
00:11:36,560 --> 00:11:38,519
Potrzebujemy nowego zrywu.

153
00:11:38,560 --> 00:11:40,719
Rosja nie może wygrać tej wojny.

154
00:11:40,760 --> 00:11:43,639
Będziemy rozmawiali
o formach wsparcia dla Ukrainy.

155
00:11:43,680 --> 00:11:46,679
Będziemy rozmawiali
o działaniach, jakie podejmuje Rosja.

156
00:11:46,720 --> 00:11:52,719
Będziemy rozmawiali
o kolejnych elementach odpowiedzi,
jakie powinny zostać Rosji udzielone.

157
00:11:52,760 --> 00:11:58,639
I będziemy rozmawiali o tym,
jak umocnić bezpieczeństwo
w naszej części Europy

158
00:11:58,680 --> 00:12:01,359
wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę.

159
00:12:01,400 --> 00:12:02,359
W parlamencie Węgier,
który rozpoczyna wiosenną sesję,

160
00:12:26,160 --> 00:12:37,399
Politycy mają przygotować jasny plan
jak szybko pomóc Ukrainie.

161
00:12:37,440 --> 00:12:40,879
Pokazać Putinowi i to jest główna
wiadomość z Paryża, że cała Europa
stoi murem za Ukrainą.

162
00:12:40,920 --> 00:12:44,599
W parlamencie Węgier,
który rozpoczyna wiosenną sesję,

163
00:12:44,640 --> 00:12:48,079
planowane jest głosowanie
w sprawie ratyfikowania
akcesji Szwecji do NATO.

164
00:12:48,120 --> 00:12:51,039
Mimo zapewnień
Węgry są ostatnim krajem członkowskim,

165
00:12:51,080 --> 00:12:54,919
który nie wyraził jeszcze zgody
na przystąpienie Szwecji do Sojuszu.

166
00:12:54,960 --> 00:12:57,679
Oficjalnie ludzie Fideszu
cały czas byli za,

167
00:12:57,720 --> 00:12:59,919
ale to podpisu Orbana
cały czas brakuje.

168
00:12:59,960 --> 00:13:05,279
I to nie jest jedyny moment,
w którym na tle Europy nasz bratanek
bywa kłopotliwie oryginalny.

169
00:13:05,320 --> 00:13:09,039
Na to głosowanie
Sztokholm czekał prawie 2 lata.

170
00:13:09,080 --> 00:13:14,839
188 głosów za
- parlament przyjął ustawę.

171
00:13:14,880 --> 00:13:20,519
Węgierski parlament zgodził się
na akcesję Szwecji do NATO
- po kilkugodzinnej debacie.

172
00:13:20,560 --> 00:13:26,039
Wielu próbowało wtrącać się
z zewnątrz w rozstrzyganie
naszych sporów ze Szwecją,

173
00:13:26,080 --> 00:13:28,879
ale to nie pomagało,
a utrudniło sprawę.

174
00:13:28,920 --> 00:13:34,719
Węgry nie tolerują, aby inni
dyktowali nam treści porozumień
czy też terminy ich zawarcia.

175
00:13:34,760 --> 00:13:38,879
Budapeszt był ostatnią przeszkodą
na drodze Szwecji do Sojuszu.

176
00:13:38,920 --> 00:13:43,399
Potwierdzenie członkostwa
było wydłużone
przede wszystkim decyzją Turcji,

177
00:13:43,440 --> 00:13:48,559
która negocjowała dodatkowe warunki
ze Szwecją i Stanami Zjednoczonymi.

178
00:13:48,600 --> 00:13:53,199
Węgrzy popełnili błąd,
nie ratyfikując tego zawczasu.

179
00:13:53,240 --> 00:13:58,719
Teraz został już tylko krok,
by ta flaga oficjalnie zawisła
z innymi krajami tu

180
00:13:58,760 --> 00:14:01,159
- jako 32. kraj Sojuszu.

181
00:14:01,200 --> 00:14:08,199
Minister spraw zagranicznych Szwecji
musi pojechać do USA,
bo oni mają oryginał traktatu

182
00:14:08,240 --> 00:14:15,359
i tam w uroczysty sposób
się podpisuje i załącza aneks
i wtedy jest to przystąpienie.

183
00:14:15,400 --> 00:14:19,839
Rozszerzenie NATO o Szwecję
ma kluczowe znaczenie
dla bezpieczeństwa,

184
00:14:19,880 --> 00:14:22,599
szczególnie w obrębie
Morza Bałtyckiego,

185
00:14:22,640 --> 00:14:27,039
gdzie rosyjska aktywność
w ciągu ostatnich 5 lat
znacznie wzrosła.

186
00:14:27,080 --> 00:14:29,559
Mamy nowoczesne siły powietrzne,

187
00:14:29,600 --> 00:14:34,759
doskonałe okręty podwodne
specjalnie przystosowane do warunków
na Morzu Bałtyckim

188
00:14:34,800 --> 00:14:37,679
i zaawansowaną technologicznie flotę.

189
00:14:37,720 --> 00:14:43,799
Niektórzy twierdzą,
że kartą przetargową mogła okazać się
umowa na myśliwce Gripen,

190
00:14:43,840 --> 00:14:48,159
którą podpisali kilka dni temu
premier Orban i premier Szwecji.

191
00:14:48,200 --> 00:14:51,879
Wcześniej Orban mówił, że on nie wie,
kiedy będzie głosowanie,

192
00:14:51,920 --> 00:14:55,599
a po spotkaniu z premierem Szwecji
od razu mówił:

193
00:14:55,640 --> 00:14:58,719
"Tak, parlament będzie głosował".

194
00:14:59,640 --> 00:15:02,839
Krajom NATO coraz bardziej przeszkadza
prorosyjska polityka Węgier

195
00:15:02,880 --> 00:15:05,639
i ich stosunek
do ataku Rosji na Ukrainę.

196
00:15:05,680 --> 00:15:12,119
Nie może być miejsca w NATO i UE
na jakiekolwiek wątpliwości
w sprawie inwazji Rosji na Ukrainę.

197
00:15:12,160 --> 00:15:16,159
Jeśli ktoś jest członkiem
tych organizacji,

198
00:15:16,200 --> 00:15:19,639
to z definicji
musi wspierać Ukrainę.

199
00:15:19,680 --> 00:15:23,919
Szwecja w ciągu 2 lat chce zwiększyć
swój potencjał wojskowy.

200
00:15:23,960 --> 00:15:27,599
Na ten cel planuje wydać
2% swojego PKB.

201
00:15:30,840 --> 00:15:34,359
Zakończyły się wybory parlamentarne
i lokalne na Białorusi.

202
00:15:34,400 --> 00:15:36,999
I właściwie tu można by
zakończyć tę historię,

203
00:15:37,040 --> 00:15:41,119
bo zwrotów i zmian w tym politycznym
krajobrazie nikt się nie spodziewa.

204
00:15:41,160 --> 00:15:44,999
Kraje demokratyczne, Unia Europejska
i Organizacja Bezpieczeństwa
i Współpracy w Europie

205
00:15:45,040 --> 00:15:47,999
nawet nie wysłały swoich
obserwatorów na te wybory.

206
00:15:48,040 --> 00:15:53,239
I tylko rzut oka na mapę każe
pamiętać, że dyktatura łamiąca
demokrację i gnębiąca opozycję

207
00:15:53,280 --> 00:15:55,999
to nasz najbliższy sąsiad.

208
00:15:56,720 --> 00:16:00,239
Swietłana Cichanouska przemówiła
na Białorusi.

209
00:16:00,280 --> 00:16:03,479
Białorusini!
Wiem, że nie zapomnieliście.

210
00:16:03,520 --> 00:16:07,479
Powiedzieliśmy "nie" dyktaturze,
powiedzieliśmy "nie" wojnie.

211
00:16:07,520 --> 00:16:10,399
Dzisiaj mówimy "nie"
fałszywym wyborom".

212
00:16:10,440 --> 00:16:13,439
Liderka białoruskiej opozycji
dzięki akcji hakerów

213
00:16:13,480 --> 00:16:18,799
pojawiła się na 2000 ekranów
reklamowych w całym kraju.

214
00:16:18,840 --> 00:16:24,799
To najbardziej spektakularna akcja
przeciwników Łukaszenki od 2020 roku.

215
00:16:24,840 --> 00:16:28,639
I popsuła wyreżyserowany
przez reżim spektakl.

216
00:16:28,680 --> 00:16:32,519
Mamy tutaj szeroki asortyment
własnych wypieków.

217
00:16:32,560 --> 00:16:34,839
Są także pomarańcze, banany.

218
00:16:34,880 --> 00:16:39,959
To nie sklep spożywczy, a kiełbasa
wyborcza w jednym z punktów głosownia.

219
00:16:40,000 --> 00:16:46,439
Lokale wyborcze bardzo mocno
chroniono, żeby w ogóle nie doszło
do żadnych tak zwanych prowokacji.

220
00:16:46,480 --> 00:16:52,439
W obwodzie homelskim milicja
zatrzymała wyborcę za zrobienie
zdjęcia karty do głosowania.

221
00:16:52,480 --> 00:16:56,519
W Bobrujsku komisja odwiedzała
wyborców w takiej asyście.

222
00:16:56,560 --> 00:17:01,439
Tak zwane wybory reżimu nie spełniają
żadnych standardów demokratycznych,

223
00:17:01,480 --> 00:17:04,159
przypominając bardziej
operację wojskową

224
00:17:04,200 --> 00:17:08,639
przeciwko własnym obywatelom,
konstytucji i zdrowemu rozsądkowi.

225
00:17:08,680 --> 00:17:10,799
Tak zwanej kampanii wyborczej

226
00:17:10,840 --> 00:17:15,839
towarzyszyła kampania masowych
represji wymierzonych
w przeciwników reżimu.

227
00:17:15,880 --> 00:17:21,079
Tylko w dwa dni poprzedzające
głosowanie zatrzymano ok. 700 osób.

228
00:17:21,120 --> 00:17:23,839
Jaka jest skala represji
na Białorusi?

229
00:17:23,880 --> 00:17:27,279
Nie ma niezależnej prasy,
nie ma pozarządowych organizacji,

230
00:17:27,320 --> 00:17:29,919
nie ma partii politycznych
opozycyjnych.

231
00:17:29,960 --> 00:17:33,479
Nie ma nic. To jest już
totalitarnie kraj rządzony.

232
00:17:33,520 --> 00:17:39,839
W "bezwyborach" - jak określiła je
białoruska opozycja - wzięli udział
jedynie prorządowi kandydaci.

233
00:17:39,880 --> 00:17:42,199
Z jednym i tym samym przekazem.

234
00:17:42,240 --> 00:17:49,639
Po raz pierwszy w historii
niepodległej Białorusi
kandydatów opozycji zabrakło.

235
00:17:49,680 --> 00:17:54,199
Poza tym wirtualnym
- stworzonym przez opozycję -

236
00:17:54,240 --> 00:17:58,679
którego Łukaszenka nie może uciszyć
i nie może uwięzić.

237
00:17:58,720 --> 00:18:05,079
Tak jak tysięcy osób po sfałszowanych
4 lata temu wyborach prezydenckich,

238
00:18:05,120 --> 00:18:10,359
które doprowadziły do największych
w historii Białorusi protestów.

239
00:18:10,520 --> 00:18:16,519
Reżim wciąż przetrzymuje
ponad 1600 więźniów politycznych,
w tym Andrzeja Poczobuta.

240
00:18:16,560 --> 00:18:19,959
Łukaszenka już dawno przekroczył
linię czerwoną.

241
00:18:20,000 --> 00:18:25,079
Popełnił zbrodnię przeciwko narodowi
białoruskiemu i nadal je popełnia.

242
00:18:25,120 --> 00:18:30,039
I Łukaszenka chce rządzić na Białorusi
co najmniej 35 lat.

243
00:18:30,080 --> 00:18:35,519
Zakończone wczoraj głosowanie
potępiły USA i Unia Europejska.

244
00:18:41,960 --> 00:18:45,159
Policja apeluje do świadków
o pomoc w ustaleniu sprawcy

245
00:18:45,200 --> 00:18:48,879
śmiertelnego wypadku w Obiecanowie
koło Makowa Mazowieckiego.

246
00:18:48,920 --> 00:18:52,879
W piątek na drodze krajowej nr 57
znaleziono rannego dwulatka.

247
00:18:52,920 --> 00:18:56,359
Dziecko najprawdopodobniej
zostało potrącone przez samochód.

248
00:18:56,400 --> 00:18:58,719
Mały Oliwier zmarł w szpitalu.

249
00:18:58,760 --> 00:19:03,399
Te obrażenia, czyli złamanie
kręgosłupa szyjnego,
złamania kości czaszki,

250
00:19:03,440 --> 00:19:08,039
mogły powstać na skutek
uderzenia nadwozia w tył dziecka.

251
00:19:08,080 --> 00:19:12,719
Nawet udzielenie pomocy medycznej
dziecku nie uratowałoby jego życia.

252
00:19:12,760 --> 00:19:17,359
Dzięki apelom w mediach spłynęły
do nas nagrania z kamer samochodowych.

253
00:19:17,400 --> 00:19:20,359
My również zabezpieczyliśmy
monitoringi.

254
00:19:20,400 --> 00:19:26,799
Wszystkie te monitoringi
są analizowane, wszystkim zależy
na szybkim wyjaśnieniu sprawy.

255
00:19:27,440 --> 00:19:31,999
Dzisiaj wchodzą w życie nowe przepisy,
które zmieniają zakres świadczeń
w izbach przyjęć.

256
00:19:32,040 --> 00:19:36,159
Będzie można wykonać więcej badań
i uzyskać więcej porad lekarskich.

257
00:19:36,200 --> 00:19:38,719
I to jest bardzo
intrygująca propozycja,

258
00:19:38,760 --> 00:19:42,959
ale ci, którzy byli kiedyś na SOR-ze
i znają tamtejsze rafy i mielizny,

259
00:19:43,000 --> 00:19:47,039
pytają, czy dola pacjenta
zmieni się naprawdę.

260
00:19:48,400 --> 00:19:50,639
SOR - serce każdego szpitala.

261
00:19:50,680 --> 00:19:55,679
Przywiozłam koleżankę. Wcześniej
była na innym SOR-ze, ale ją zbyli.

262
00:19:55,720 --> 00:19:59,679
Lekarz już przyszedł z rentgenem,
to może teraz coś się ruszy.

263
00:19:59,720 --> 00:20:05,359
To w takich miejscach jak w soczewce
koncentrują się problemy
na linii pacjent-system.

264
00:20:05,400 --> 00:20:06,999
Wzięliśmy numerek.

265
00:20:07,040 --> 00:20:10,759
Nikt nam nie powiedział,
że trzeba podejść do rejestracji
z wypełnionymi dokumentami.

266
00:20:10,800 --> 00:20:12,839
Bez sensu siedzieliśmy godzinę.

267
00:20:12,880 --> 00:20:16,199
Narodowy Fundusz Zdrowia
opublikował właśnie listę świadczeń,

268
00:20:16,240 --> 00:20:19,759
z jakich mogą skorzystać chorzy
zgłaszający się po pomoc.

269
00:20:19,800 --> 00:20:21,639
Podzielono ją na 7 kategorii.

270
00:20:21,680 --> 00:20:24,479
Do tej pory mieliśmy 6 kategorii

271
00:20:24,520 --> 00:20:27,239
i teraz wydzielono osobno
procedurę triażu,

272
00:20:27,280 --> 00:20:32,479
zakończoną odesłaniem pacjenta
z SOR do placówki POZ.

273
00:20:32,520 --> 00:20:36,399
To usprawni współpracę
między NFZ a szpitalami.

274
00:20:36,440 --> 00:20:41,959
Ma służyć poprawie jakości
rozliczenia udzielanych świadczeń.

275
00:20:42,000 --> 00:20:44,839
Nie jesteśmy kurą
przynoszącą złote jaja,

276
00:20:44,880 --> 00:20:51,079
tylko jesteśmy raczej kulą u nogi,
jeśli chodzi o finanse szpitalne
właśnie ze względu na fakt rozliczeń.

277
00:20:51,120 --> 00:20:53,439
Tej zmiany pacjenci nie odczują.

278
00:20:53,480 --> 00:20:55,559
Rewolucji na SOR-ach nie będzie.

279
00:20:55,600 --> 00:20:57,879
A ta jest potrzebna - mówią pacjenci.

280
00:20:57,920 --> 00:21:00,639
Bo choć od dziś
lista specjalistycznych badań,

281
00:21:00,680 --> 00:21:06,239
które będzie można zrobić na SOR-ze,
będzie dłuższa, to problem długich
kolejek po pomoc pozostaje.

282
00:21:06,280 --> 00:21:10,079
Z cztery albo sześć godzin
trzeba było czekać, albo nawet więcej.

283
00:21:10,120 --> 00:21:14,679
Lekarze przypominają jednak,
by na SOR kierować się jedynie
w stanie zagrożenia życia.

284
00:21:14,720 --> 00:21:22,639
Utrata przytomności, drgawki,
ból w klatce, wypadek komunikacyjny,
nagły uraz, krwawienie.

285
00:21:22,680 --> 00:21:28,719
Taki pacjent zgodnie z systemem
segregacji triaż zostanie
zakwalifikowany do koloru czerwonego.

286
00:21:28,760 --> 00:21:31,839
Oznacza to, że wymaga
natychmiastowej pomocy.

287
00:21:31,880 --> 00:21:33,479
Reszta będzie czekać.

288
00:21:33,520 --> 00:21:36,479
Okazało się, że tam się robi
wąskie gardło,

289
00:21:36,520 --> 00:21:42,119
bo SOR-y przejmują funkcje przychodni,
które nie funkcjonują
od pewnych godzin.

290
00:21:42,160 --> 00:21:46,639
Pacjenci nie zawsze wiedzą,
z jaką dolegliwością
i gdzie mogą się udać.

291
00:21:46,680 --> 00:21:49,679
Ludzie przychodzą z byle czym,
no i kolejki się tworzą.

292
00:21:49,720 --> 00:21:54,759
I choć idea SOR-ów,
wzorowana na Stanach Zjednoczonych,
powstała pod koniec lat 90.,

293
00:21:54,800 --> 00:21:56,999
wciąż wymaga wielu usprawnień.

294
00:21:57,040 --> 00:22:02,479
System informatyczny byśmy zrobili,
sprzętu też można kupić,

295
00:22:02,520 --> 00:22:08,599
ale jest problem ludzki, bo brakuje
specjalistów, którzy wytrzymują
to tempo pracy.

296
00:22:08,640 --> 00:22:11,239
A tempo potrafi być bardzo szybkie.

297
00:22:11,280 --> 00:22:17,879
Tylko na ten warszawski SOR
codziennie trafia ponad stu pacjentów.

298
00:22:20,320 --> 00:22:23,359
Fachowo to emerytura minimalna.

299
00:22:23,400 --> 00:22:27,239
Od marca wyniesie ok. 1800 zł brutto
i trudno za to żyć,

300
00:22:27,280 --> 00:22:32,799
ale są Polacy, którzy pobierają
świadczenie jeszcze mniejsze
i jest ich prawie 400 tys.

301
00:22:32,840 --> 00:22:36,799
Resort pracy sonduje pomysł,
by te groszowe zrównać z minimalnymi,

302
00:22:36,840 --> 00:22:40,639
bo w 2030 tych na groszowej
będzie 600 tys.

303
00:22:40,680 --> 00:22:43,599
Pomysł drogi i nieetyczny
czy konieczny,

304
00:22:43,640 --> 00:22:50,159
bo do ZUS-u zapuka wkrótce
całe pokolenie całe życie
pracujące na śmieciówkach.

305
00:22:50,200 --> 00:22:58,679
Mam 3000 zł, ale żona niedawno zmarła
i na życie mi nie starcza,

306
00:22:58,720 --> 00:23:03,519
bo opłaty tyle wynoszą,
że na życie zostaje mi 1000 zł.

307
00:23:03,560 --> 00:23:08,039
Ponad 3000 zł to tyle, ile wynosi
w Polsce średnia emerytura.

308
00:23:08,080 --> 00:23:11,359
Niektórzy emeryci
na życie mają znacznie mniej.

309
00:23:11,400 --> 00:23:15,519
Najniższe świadczenia wypłacane
przez ZUS wynoszą 1-2 grosze.

310
00:23:15,560 --> 00:23:18,239
W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
prowadzimy taką statystykę,

311
00:23:18,280 --> 00:23:24,999
ile osób pobiera emerytury
niższe niż minimalne,
czyli niższe niż 1588,44 zł.

312
00:23:25,040 --> 00:23:27,879
Takich osób jest ok. 400 tys.

313
00:23:27,920 --> 00:23:30,039
To tzw. emerytury groszowe.

314
00:23:30,080 --> 00:23:34,719
Szacuje się, że do 2030 roku
będzie je pobierać ok. 600 tys. osób.

315
00:23:34,760 --> 00:23:37,199
To efekt obowiązujących przepisów.

316
00:23:37,240 --> 00:23:40,599
Prawo do emerytury mają osoby,
które osiągnęły wiek emerytalny

317
00:23:40,640 --> 00:23:44,199
- 60 lat w przypadku kobiet
i 65 w przypadku mężczyzn.

318
00:23:44,240 --> 00:23:47,959
Przepisy nie określają jednak
minimalnego stażu pracy.

319
00:23:48,000 --> 00:23:52,919
W 2009 roku dopuściliśmy do tego,
żeby dawać emeryturę
już po pierwszej składce,

320
00:23:52,960 --> 00:23:55,479
więc te osoby,
których dotyczy problem,

321
00:23:55,520 --> 00:23:59,119
to są zarówno ci, którym nie udało się
troszeczkę dozbierać,

322
00:23:59,160 --> 00:24:02,439
jak i ci, którzy byli
w systemie przypadkowo.

323
00:24:02,480 --> 00:24:08,119
Resort pracy sonduje pomysł
podniesienia emerytur groszowych
do poziomu emerytury minimalnej.

324
00:24:08,160 --> 00:24:11,759
Niewątpliwie ten problem
wymaga systemowych rozwiązań,

325
00:24:11,800 --> 00:24:17,399
wymaga przeanalizowania pod względem
kryterium racjonalności
i kryterium sprawiedliwości.

326
00:24:17,440 --> 00:24:22,879
Eksperci pomysł podniesienia groszówek
do emerytur minimalnych
oceniają jednoznacznie.

327
00:24:22,920 --> 00:24:26,759
Myślę, że ten pomysł
to jest rozpoczęcie burzy mózgów.

328
00:24:26,800 --> 00:24:31,439
Nie sądzę, żeby on był traktowany
na poważnie, a przynajmniej
mam taką nadzieję.

329
00:24:31,480 --> 00:24:35,599
Wydaje mi się, że z punktu widzenia
sprawiedliwości społecznej

330
00:24:35,640 --> 00:24:42,359
płacenie takim osobom minimalnych
emerytur byłoby dosyć dużym
nadużyciem w stosunku do tych,

331
00:24:42,400 --> 00:24:46,039
którzy naprawdę ciężko pracowali
i płacili składki.

332
00:24:46,080 --> 00:24:50,079
Podobnego zdania są emeryci,
chociaż są bardziej wyrozumiali.

333
00:24:50,120 --> 00:25:01,559
Jest to społecznie niesprawiedliwe,
ale z różnych powodów ludzie
nie pracują, nie każdy z lenistwa.

334
00:25:01,600 --> 00:25:06,959
Już teraz osoby otrzymujące
tzw. groszówki dostają też
13. i 14. emeryturę.

335
00:25:07,000 --> 00:25:12,639
Dwa razy w roku na ich konto wpływa
minimalne świadczenie emerytalne.

336
00:25:14,200 --> 00:25:17,639
Rodzina i przyjaciele
żegnają dziś Tomasza Komendę.

337
00:25:17,680 --> 00:25:20,759
Odsiedział 18 lat za zbrodnię,
której nie popełnił.

338
00:25:20,800 --> 00:25:25,879
W końcu państwo dostrzegło błąd,
zadośćuczyniło, ale wolnego już
Komendę dopadła choroba.

339
00:25:25,920 --> 00:25:30,279
Nie będzie zdjęć pogrzebu
ani żałobników, bo rodzina
nie chciała obecności prasy,

340
00:25:30,320 --> 00:25:36,359
ale będzie opowieść o losie tych,
którzy wyszli zza krat i na wolności
próbują udźwignąć życie.

341
00:25:36,400 --> 00:25:39,319
Bez pomocy to bywa trudne.

342
00:25:39,520 --> 00:25:42,639
Jarek przez 20 lat
był bezdomnym alkoholikiem.

343
00:25:42,680 --> 00:25:47,359
Zarabiał jako tzw. "słup".
Na jego dowód wyłudzano pieniądze.

344
00:25:47,400 --> 00:25:55,479
Miałem kilka wyroków,
ale po prostu wróciłem do ludzi.

345
00:25:55,520 --> 00:25:58,479
Od 5 lat jestem
"normalnym człowiekiem".

346
00:25:58,520 --> 00:26:00,399
Dostałem mieszkanie,
poukładałem sobie życie.

347
00:26:00,440 --> 00:26:01,919
Podobnie było z Tomkiem.

348
00:26:01,960 --> 00:26:04,199
Spędziłem 6 miesięcy
w zakładzie karnym.

349
00:26:04,240 --> 00:26:07,439
Jestem tu od 4 miesięcy
po wyjściu z zakładu karnego.

350
00:26:07,480 --> 00:26:11,039
Podczas odsiadki trochę życie się
pokomplikowało.

351
00:26:11,080 --> 00:26:16,679
Te dwie historie łączą się
w tym miejscu - ośrodku pomocy
dla byłych więźniów w Zabrzu.

352
00:26:16,720 --> 00:26:21,719
Trafiają tu ci, którzy po wyjściu
z więzienia nie wiedzą,
co zrobić z wolnością.

353
00:26:21,760 --> 00:26:27,119
94 tys. - tyle osób rocznie
wychodzi na wolność przez taką bramę.

354
00:26:27,160 --> 00:26:31,039
Co możemy zrobić, by już nigdy
nie musieli tu wrócić?

355
00:26:31,080 --> 00:26:34,719
Przede wszystkim stworzyć system
dla byłych więźniów

356
00:26:34,760 --> 00:26:39,439
- uważa Edward Szeliga -
sam były więzień, który kieruje
ośrodkiem w Zabrzu.

357
00:26:39,480 --> 00:26:42,079
Dostają tu dach nad głowa i wsparcie.

358
00:26:42,120 --> 00:26:46,039
Ośrodek podpowiada, jak znaleźć pracę
i jak ja utrzymać.

359
00:26:46,080 --> 00:26:48,199
Uczą się odpowiedzialności.

360
00:26:48,240 --> 00:26:53,959
Jesteśmy w takiej sytuacji,
że w każdej chwili być może
będę musiał zamknąć ten ośrodek

361
00:26:54,000 --> 00:27:01,359
i prawie 30 osób wysłać na ulice,
bo powoli odcinają nam prądy,
internet, wszystko.

362
00:27:01,400 --> 00:27:03,199
My jako kadra pracujemy za darmo
od wielu miesięcy, bo nie mamy
z czego się po prostu utrzymać.

363
00:27:03,240 --> 00:27:08,679
W ciągu 5 miesięcy od wyjścia
na wolność aż 36% uwolnionych
więźniów znów popełnia przestępstwo.

364
00:27:08,720 --> 00:27:14,959
Gdybyśmy byli bardziej skuteczni
w tym, to byłyby większe oszczędności
dla społeczeństwa,

365
00:27:15,000 --> 00:27:20,839
bo przecież nikomu nie zależy,
by osoba kolejny raz i kolejny raz
popełniała te same błędy

366
00:27:20,880 --> 00:27:22,639
i wchodziła na drogę przestępstwa.

367
00:27:22,680 --> 00:27:26,119
Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła,
jak działa polski system.

368
00:27:26,160 --> 00:27:28,959
Jeżeli natomiast chodzi
o długotrwałą pomoc, kompleksowa

369
00:27:29,000 --> 00:27:30,119
w adaptacji, ponownej adaptacji
do społeczeństwa,

370
00:27:30,160 --> 00:27:33,199
absolutnie państwo
nie spełnia swoich zadań.

371
00:27:33,240 --> 00:27:36,879
Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia,
że pamięta o byłych więźniach,

372
00:27:36,920 --> 00:27:40,759
ale na razie porządkuje to,
co zostawili po sobie poprzednicy.

373
00:27:40,800 --> 00:27:43,799
Specjalny zespół pracuje
nad tymi standardami.

374
00:27:43,840 --> 00:27:47,039
Ja wiem, że to tak brzmi ogólnie,
ale to jest szalenie istotna sprawa,

375
00:27:47,080 --> 00:27:51,239
by te standardy były ustawione w taki
sposób, by nie było więcej nadużyć.

376
00:27:51,280 --> 00:27:55,239
Utrzymanie skazanego w więzieniu
to wydatek niemal 5000 zł miesięcznie.

377
00:27:55,280 --> 00:27:59,839
W społecznym ośrodku readaptacji
- połowę tej kwoty.

378
00:28:03,520 --> 00:28:08,479
Na koniec mamy dla państwa
obrazy bardzo mało komfortowe
dla każdego klimatologa.

379
00:28:08,520 --> 00:28:13,159
No bo serce naukowca mrozi strach
o globalne ocieplenie
i rozmontowany kalendarz,

380
00:28:13,200 --> 00:28:16,639
ale jak tu ukryć uśmiech
na takie widoki?

381
00:29:05,440 --> 00:29:08,799
To wszystko w dzisiejszym
wydaniu "19.30".

382
00:29:08,840 --> 00:29:10,799
Do zobaczenia.