1
00:00:14,160 --> 00:00:18,319
Cuda, cuda og¾aszaj@.
Wolne w Wigili- - tak, ale od kiedy?

2
00:00:18,360 --> 00:00:21,919
Brudna kampania - Szymon Hołownia
odpiera zarzuty i oskarża.

3
00:00:21,960 --> 00:00:26,239
Krótka piłka - Iga Świątek
tłumaczy nieobecność na korcie.

4
00:00:39,160 --> 00:00:43,519
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.
Zaczynamy "19.30".

5
00:00:43,560 --> 00:00:49,839
Ważna zmiana w świątecznym kalendarzu.
Od przyszłego roku Wigilia
ma być dniem wolnym od pracy.

6
00:00:49,880 --> 00:00:53,119
To bożonarodzeniowy prezent
niezupełnie za darmo,

7
00:00:53,160 --> 00:00:56,879
bo będzie oznaczał dodatkową,
trzecią niedzielę handlową
w grudniu.

8
00:00:56,920 --> 00:01:01,079
Lewica chciała zmian
już w tym roku, na co nie było zgody
sejmowej większości.

9
00:01:01,120 --> 00:01:08,279
Teraz projekt trafi do Senatu,
a o ostatecznym wejściu przepisów
w życie zdecyduje prezydencki podpis.

10
00:01:08,320 --> 00:01:14,079
Gwiazdkowe szaleństwo
z dnia na dzień
kręci się coraz szybciej.

11
00:01:14,120 --> 00:01:19,799
Sejm chce,
by zatrzymało się w Wigilię.

12
00:01:19,840 --> 00:01:25,599
Jesteśmy za tym, żeby była wolna,
bo każdy ma jakieś potrzeby,
przygotowania.

13
00:01:25,640 --> 00:01:28,839
Zawsze można sobie zakupy
ogarnąć dzień wcześniej.

14
00:01:28,880 --> 00:01:32,919
Z sondaży wynika, że wolna wigilia
to dla większości trafiony prezent.

15
00:01:32,960 --> 00:01:36,479
Ale będzie go można rozpakować
dopiero w przyszłym roku.

16
00:01:36,520 --> 00:01:39,479
Jest jeszcze senat, gdzie powalczymy,
żeby to było w tym roku.

17
00:01:39,520 --> 00:01:43,079
To głos Lewicy, która zgłosiła projekt
wigilii wolnej od pracy.

18
00:01:43,120 --> 00:01:46,479
I chciała, by Mikołaj dojechał
już na tegoroczne święta.

19
00:01:46,520 --> 00:01:49,239
Pozostali koalicjanci
powiedzieli: nie.

20
00:01:49,280 --> 00:01:53,039
Są przedsiębiorcy,
którzy zatowarowali swoje sklepy,

21
00:01:53,080 --> 00:01:56,639
są przedsiębiorcy,
którzy przygotowali grafiki.

22
00:01:56,680 --> 00:02:03,279
Było zbyt późno,
aby odpowiedzialnie
podjąć tę decyzję.

23
00:02:03,320 --> 00:02:09,199
I tak wolna Wigilia podzieliła Sejm.
Poseł i ekonomista Ryszard Petru,
w ramach wymiany argumentów,

24
00:02:09,240 --> 00:02:16,039
zapowiedział nawet,
że tegoroczne wigilijne przedpołudnie
spędzi na kasie jednego z dyskontów.

25
00:02:16,080 --> 00:02:19,319
- Umie pan obsługiwać
kasę fiskalną?
- Nauczę się.

26
00:02:19,360 --> 00:02:23,159
Wszystko po to, by zwrócić uwagę
na rachunek ekonomiczny.

27
00:02:23,200 --> 00:02:29,559
Dla gospodarki koszt wolnej Wigilii,
według ministerstwa finansów,
to około 4 mld zł.

28
00:02:29,600 --> 00:02:33,759
Polacy przyzwyczaili się
do handlowej wigilii.

29
00:02:33,800 --> 00:02:39,959
20% tego dnia
obrotów tygodniowych się odbywa
- także to jest normalny dzień.

30
00:02:40,000 --> 00:02:46,239
Stąd wczorajszy kompromis i poprawka,
która wprowadza dodatkową,
trzecią niedzielę handlową w grudniu.

31
00:02:46,280 --> 00:02:48,519
Tak ma być od przyszłego roku.

32
00:02:48,560 --> 00:02:52,639
Jeżeli weźmiemy pod uwagę to,
że Wigilia była tylko do 14.00,

33
00:02:52,680 --> 00:02:57,599
a niedziela handlowa będzie do 22.00,
no to pracownicy handlu oczywiście
są rozczarowani.

34
00:02:57,640 --> 00:03:01,679
Można powiedzieć,
że gospodarka wygrała
kosztem pracowników.

35
00:03:01,720 --> 00:03:06,599
Tyle arytmetyka,
ale Wigilia to przecież
jedyny taki dzień w roku.

36
00:03:06,640 --> 00:03:11,399
Dla Doroty Sochy - dużo ważniejszy
niż jakakolwiek niedziela.

37
00:03:11,440 --> 00:03:17,479
Wigilia to już jest ten dzień,
który już od rana powinien być
dla rodziny, dla domu.

38
00:03:17,520 --> 00:03:21,839
Tyle sprzedawcy,
w roli opozycji - część klientów.

39
00:03:21,880 --> 00:03:25,759
Ludzie nie mają czasu,
zakupy robią aż do końca.

40
00:03:25,800 --> 00:03:28,959
I zrobią je, na przykład
w tej rzeszowskiej cukierni.

41
00:03:29,000 --> 00:03:34,199
Jej właściciel już zapowiada,
że za rok 24 grudnia
sam stanie za kasą.

42
00:03:34,240 --> 00:03:36,439
W Wigilię wszyscy przychodzą.

43
00:03:36,480 --> 00:03:44,159
Jak się położy taki świeży chleb
w kształcie ryby, to pachnie ładnie.

44
00:03:44,200 --> 00:03:49,599
Takie wypieki to tu tradycja.
A ta w Wigilię
jest przecież najważniejsza.

45
00:03:53,640 --> 00:03:59,359
W "19.30" CV marszałka Hołowni
i pytanie, czy Collegium Humanum
powinno się w nim znaleźć?

46
00:03:59,400 --> 00:04:04,759
"Nie podjąłem studiów.
Okazało się, że są wątpliwości,
więc ten pomysł zarzuciłem"

47
00:04:04,800 --> 00:04:08,959
- tłumaczy Szymon Hołownia,
odpowiadając na doniesienia
dziennikarzy "Newsweeka" o tym,

48
00:04:09,000 --> 00:04:12,359
że był na liście studentów,
ale nie przychodził na zajęcia.

49
00:04:12,400 --> 00:04:15,839
To ważne pytanie, bo Collegium Humanum
ma poważne problemy,

50
00:04:15,880 --> 00:04:19,079
a związani z nim ludzie
długą listę zarzutów.

51
00:04:19,120 --> 00:04:22,119
Nie studiowałem
na uczelni Collegium Humanum.

52
00:04:22,160 --> 00:04:24,839
Tak marszałek Sejmu
odpiera zarzuty Newsweeka.

53
00:04:24,880 --> 00:04:28,799
W artykule opisano, że Szymon Hołownia
był na liście studentów
Collegium Humanum.

54
00:04:28,840 --> 00:04:31,919
Tak przynamniej mają twierdzić
byli pracownicy uczelni.

55
00:04:31,960 --> 00:04:38,559
Podanie o przyjęcie na studia
złożyłem i dopełniłem formalności
wstępnych, początkowych,

56
00:04:38,600 --> 00:04:41,599
jakie się dokonuje
przy przyjęciu na studia.

57
00:04:41,640 --> 00:04:45,959
Natomiast kiedy się dowiedziałem,
jaką reputację ma ta uczelnia,

58
00:04:46,000 --> 00:04:49,279
zaniechałem tego pomysłu
i nie podjąłem tych studiów.

59
00:04:49,320 --> 00:04:52,639
To miało być 4 lata temu.
Dlaczego więc, zdaniem Newsweeka,

60
00:04:52,680 --> 00:04:55,479
Hołownia miał być studentem
- tego nie wiemy.

61
00:04:55,520 --> 00:04:58,439
Nigdy nie dokonałem żadnej wpłaty
na tą uczelnię,

62
00:04:58,480 --> 00:05:04,959
nie uczestniczyłem
w żadnych zajęciach
prowadzonych przez tę uczelnię.

63
00:05:05,000 --> 00:05:07,679
W koalicji słychać takie komentarze:

64
00:05:07,720 --> 00:05:13,839
Sprawa jest jasna - marszałek
w sposób jasny, wyraźny, mocny
przeciął wszystkie spekulacje.

65
00:05:13,880 --> 00:05:18,319
Ja znam Szymona Hołownię
i absolutnie wierzę w każde słowo.

66
00:05:18,360 --> 00:05:22,319
Sprawa jest o tyle poważna,
że dotyczy Collegium Humanum,

67
00:05:22,360 --> 00:05:25,599
czyli kuźni kadr
polityków Prawa i Sprawiedliwości.

68
00:05:25,640 --> 00:05:29,199
Za ogromne pieniądze,
często nawet
nie pojawiając się na uczelni,

69
00:05:29,240 --> 00:05:34,759
mieli otrzymywać dyplomy np. MBA,
dzięki którym mogli zasiadać
w spółkach skarbu państwa.

70
00:05:34,800 --> 00:05:37,519
Z jakiego powodu
miałaby być to afera PiS-u,

71
00:05:37,560 --> 00:05:40,399
czy ja mam dyplom MBA
z Collegium Humanum,

72
00:05:40,440 --> 00:05:43,279
czy któryś z moich kolegów,
to zdaje się chyba, że nie.

73
00:05:43,320 --> 00:05:47,559
Ale wśród absolwentów uczelni
jest brat Daniela Obajtka
czy doradcy prezydenta Dudy.

74
00:05:47,600 --> 00:05:51,239
Za wszystko miał odpowiadać Paweł Cz.,
który ostatnio wyszedł z aresztu

75
00:05:51,280 --> 00:05:53,999
po wpłaceniu 2 milionów złotych
poręczenia.

76
00:05:54,040 --> 00:05:58,559
Jak nieoficjalnie się dowiadujemy
- to on na przesłuchaniu
miał wspomnieć o marszałku.

77
00:05:58,600 --> 00:06:01,999
Pan były rektor Collegium Humanum
nie jest osobą wiarygodną,

78
00:06:02,040 --> 00:06:05,119
w związku z tym
nie wszystkie zeznania
muszą być prawdziwe.

79
00:06:05,160 --> 00:06:08,679
Były rektor usłyszał zarzut kierowania
zorganizowaną grupą przestępczą,

80
00:06:08,720 --> 00:06:11,599
a to tylko jeden z blisko
setki innych zarzutów.

81
00:06:11,640 --> 00:06:14,119
Warto przypomnieć, że uczelnie
nadzorował

82
00:06:14,160 --> 00:06:18,159
typowany do niedawna na kandydata PiS
na prezydenta Przemysław Czarnek.

83
00:06:18,200 --> 00:06:22,319
Taki początek wyścigu
o pałac prezydencki Szymon Hołownia
nazywa brudną kampanią.

84
00:06:22,360 --> 00:06:24,399
I sugeruje,
skąd mogą pochodzić fake newsy.

85
00:06:24,440 --> 00:06:28,079
Nie wiem, skąd to wypłynęło,
ale skądś musiało wypłynąć,

86
00:06:29,440 --> 00:06:32,679
Jeśli ktokolwiek będzie śmiał
użyć swoich możliwości, narzędzi,

87
00:06:32,720 --> 00:06:38,199
kompetencji, żeby wpływać
na kampanię prezydencką,

88
00:06:38,240 --> 00:06:42,759
na wyniki wyborów w Polsce,
zostanie przeze mnie
wyrzucony następnego dnia.

89
00:06:42,800 --> 00:06:46,039
Szymon Hołownia zapowiedział,
że rozważa kroki prawne wobec uczelni

90
00:06:46,080 --> 00:06:50,239
za - i tu cytat - bezprawne
obracanie danymi osobowymi.

91
00:06:52,680 --> 00:06:55,959
Ceny energii nie wzrosną.
Tak zdecydował Sejm.

92
00:06:56,000 --> 00:07:00,399
Przegłosowana ustawa
zakłada przedłużenie
zamrożenia cen energii elektrycznej

93
00:07:00,440 --> 00:07:03,039
do końca września przyszłego roku.

94
00:07:03,080 --> 00:07:08,439
500 złotych za megawatogodzinę
to maksymalny koszt
dla gospodarstw domowych.

95
00:07:08,480 --> 00:07:13,359
Taka cena dla odbiorców indywidualnych
obowiązywać będzie do końca września.

96
00:07:13,400 --> 00:07:17,199
Ze wsparcia skorzystają
także samorządy i podmioty wrażliwe.

97
00:07:17,240 --> 00:07:23,759
Te instytucje zapłacą
maksymalnie 693 zł za megawatogodzinę,
ale tylko do końca marca.

98
00:07:23,800 --> 00:07:28,159
Minister Finansów zapewnia,
że w budżecie państwa
są zabezpieczone środki na to,

99
00:07:28,200 --> 00:07:33,639
by w razie potrzeby przedłużyć
mrożenie cen energii
do końca przyszłego roku.

100
00:07:34,120 --> 00:07:39,119
Teraz informacja,
która wstrząsnęła światem sportu,
czyli poważne kłopoty Igi Świątek.

101
00:07:39,160 --> 00:07:42,359
Robert Rzepnikowski z nami.
Powiedz, jaki był prawdziwy powód

102
00:07:42,400 --> 00:07:45,719
długiej turniejowej nieobecności
naszej tenisistki?

103
00:07:45,760 --> 00:07:49,079
Jak mówi sama Iga Świątek,
sytuacja kosztowała ją wiele nerwów

104
00:07:49,120 --> 00:07:51,719
oraz nieprzespanych
i przepłakanych nocy.

105
00:07:51,760 --> 00:07:54,919
Od 12 września
wobec najlepszej tenisistki
ostatnich lat

106
00:07:54,960 --> 00:07:59,199
toczyło się postępowanie
w sprawie naruszenia
przepisów antydopingowych.

107
00:07:59,240 --> 00:08:02,679
Jak się okazało,
całe zamieszanie spowodowane
było zanieczyszczoną partią leków.

108
00:08:02,720 --> 00:08:06,959
Sprawa już się wyjaśniła,
a polska tenisistka

109
00:08:07,000 --> 00:08:13,039
może spokojnie myśleć
o kolejnych turniejach
i kolejnych sukcesach.

110
00:08:13,080 --> 00:08:15,919
Nie wygrane turnieje wielkoszlemowe,

111
00:08:15,960 --> 00:08:20,319
nawet nie tegoroczny,
historyczny medal olimpijski,

112
00:08:20,360 --> 00:08:26,039
A, jak sama mówi,
ostatnie tygodnie były
najważniejszą walką w jej życiu.

113
00:08:26,080 --> 00:08:33,919
Iga Świątek po 77 dniach postępowania
została uznana za niewinną
naruszenia przepisów antydopingowych.

114
00:08:33,960 --> 00:08:37,519
Ta sytuacja sprawiła,
że było we mnie bardzo dużo lęku,

115
00:08:37,560 --> 00:08:40,959
bo na początku nie wiedziałam
po prostu,

116
00:08:41,000 --> 00:08:44,319
jak mi się to mogło przytrafić
i skąd się to wzięło,

117
00:08:44,360 --> 00:08:52,119
okazuje się, że w próbce zostało
wykryte najmniejsze w historii
stężenie trimetazydyny.

118
00:08:52,160 --> 00:08:55,279
Które do organizmu
naszej reprezentantki trafiło

119
00:08:55,320 --> 00:08:57,719
po zażyciu rekomendowanego
przez lekarza,

120
00:08:57,760 --> 00:09:00,319
stosowanego w świecie sportu
leku z melatoniną.

121
00:09:00,360 --> 00:09:02,399
Substancja pomaga w zasypianiu.

122
00:09:02,440 --> 00:09:07,399
Zanieczyszczona partia medykamentu
nie miała prawa wpłynąć
na dyspozycję i formę sportsmenki.

123
00:09:07,440 --> 00:09:13,039
Kara? Symboliczne zawieszenie
na jeden miesiąc.

124
00:09:24,680 --> 00:09:32,199
Za pięciokrotną zwyciężczynią
turniejów wielkoszlemowych
już 22 dni, przed nią 8 dni karencji.

125
00:09:32,240 --> 00:09:35,279
Skutki postępowania są jednak bolesne.

126
00:09:35,320 --> 00:09:40,119
W wyniku zawieszenia Polka
nie wzięła udziału w azjatyckiej
części zakończonego już sezonu.

127
00:09:40,160 --> 00:09:43,799
Nie zagrała w Pekinie,
gdzie broniła trofeum,
w Wuhan i Seulu.

128
00:09:43,840 --> 00:09:47,559
Efekt? Utrata pierwszego miejsca
w rankingu WTA.

129
00:09:47,600 --> 00:09:51,559
Brązowa medalistka
po całym zamieszaniu

130
00:09:51,760 --> 00:09:56,079
do spraw Integralności Tenisa
zdążyła już wrócić na
korty.

131
00:10:03,520 --> 00:10:14,799
I to w niezłym stylu.
W WTA Finals na początku listopada
mimo dwóch zwycięstw,

132
00:10:14,840 --> 00:10:18,279
swoją przygodę zakończyła
na fazie grupowej,

133
00:10:18,320 --> 00:10:23,519
później poprowadziła
naszą reprezentację
do półfinału Billie Jean King Cup.

134
00:10:23,560 --> 00:10:42,639
Najgorsza była generalnie
niepewność, nie wiedziałam,
co się stanie z moją karierą,

135
00:10:42,680 --> 00:10:45,119
nie wiedziałam,
jak ta sytuacja się skończy.

136
00:10:45,160 --> 00:10:47,719
Kolejny sezon będę mogła
zacząć z czystą kartą

137
00:10:47,760 --> 00:10:52,359
i w skupieniu na tym,
co zawsze robiłam,
czyli na grze w tenisa.

138
00:10:58,960 --> 00:11:05,039
To jest "19.30", już za chwilę
o sytuacji w zalanym przez powódź
Stroniu Śląskim, a potem także:

139
00:11:06,240 --> 00:11:08,439
Rekordowe dopłaty dla rolników.

140
00:11:08,480 --> 00:11:12,679
Są nam potrzebne do tego,
żeby płynność finansowa gospodarstwa
była utrzymana.

141
00:11:12,720 --> 00:11:15,999
Puszczamy jednorazowo
największą paczkę przelewów.

142
00:11:16,040 --> 00:11:18,399
Limity na media społecznościowe.

143
00:11:18,440 --> 00:11:23,199
Boomersi próbują powiedzieć
młodym ludziom,
jak powinien działać Internet.

144
00:11:23,240 --> 00:11:26,679
Według mnie zakaz stłumi
kreatywność młodych ludzi.

145
00:11:26,720 --> 00:11:28,039
Nabici w obniżki.

146
00:11:28,080 --> 00:11:31,119
Produkty, które są sprzedawane
z niskimi marżami,

147
00:11:31,160 --> 00:11:34,159
wtedy czerwona lampka
się nam powinna zapalić.

148
00:11:34,200 --> 00:11:39,519
Ta ochota, żeby szła w parze
i z rozsądkiem,
i możliwościami finansowymi.

149
00:11:39,560 --> 00:11:46,239
Sezon zimowy
na popowodziowych terenach
ruszy lada chwila - to pewne.

150
00:11:46,280 --> 00:11:49,559
To, czego nie da się przewidzieć,
to skala strat,

151
00:11:49,600 --> 00:11:52,959
które liczą przedsiębiorcy,
z niepokojem spoglądając w przyszłość.

152
00:11:53,000 --> 00:11:56,076
Dziś rozmawiał z nimi
minister Marcin Kierwiński.

153
00:11:56,117 --> 00:11:59,196
Do zrobienia wciąż jest sporo
- dla mieszkańców Stronia Śląskiego

154
00:11:59,237 --> 00:12:03,116
to przede wszystkim
budowa kluczowej przeprawy.

155
00:12:03,157 --> 00:12:09,476
To wciąż widoczne skutki kataklizmu,
a zerwany przez powódź most
jest tego największym symbolem.

156
00:12:09,517 --> 00:12:12,956
Powstanie nowy, to już pewne,
na razie tymczasowy.

157
00:12:12,997 --> 00:12:17,596
Będzie wkrótce,
ale tu niektórzy mają żal,
że nie już teraz.

158
00:12:17,637 --> 00:12:23,516
Szkoda, że to tyle trwało.
Według nas tak naprawdę
most już dawno mógłby być.

159
00:12:23,557 --> 00:12:26,316
Co najmniej miesiąc
mógł już tutaj stać.

160
00:12:26,357 --> 00:12:29,396
Tu w Stroniu Śląskiem
chyba nikt nie wyobraża sobie zimy,

161
00:12:29,437 --> 00:12:32,276
kolejnych miesięcy
bez tej najważniejszej przeprawy.

162
00:12:32,317 --> 00:12:37,156
Mieszkańcy czekają i mają nadzieję
na przyspieszenie działań,
że wszystko pójdzie sprawniej.

163
00:12:37,197 --> 00:12:39,956
Jak tego mostu nie będzie,
to jak ludzie mają się tutaj,

164
00:12:39,997 --> 00:12:44,036
tą ścieżką przemieszczać w Stroniu,
tylko że to za bardzo długo trwa.

165
00:12:44,077 --> 00:12:48,196
Problemem ma być również to,
że most będzie jednokierunkowy,
a ruch wahadłowy.

166
00:12:48,237 --> 00:12:53,076
Z drugiej strony słyszymy,
że w tym momencie to jedyne
realne wyjście z trudnej sytuacji.

167
00:12:53,117 --> 00:12:55,836
W tym wariancie,
który został wybrany,

168
00:12:55,877 --> 00:13:00,876
jeśli o kwestie szybkości postawienia
tej przeprawy tymczasowej,

169
00:13:00,917 --> 00:13:07,796
to eksperci, nie politycy,
mówią, że możliwa jest
tylko i wyłącznie jedna nitka.

170
00:13:07,837 --> 00:13:11,316
Za chwilę w miejscach
takich jak to ruszy sezon zimowy.

171
00:13:11,357 --> 00:13:14,356
Liczy się każdy turysta,
każdy, który tu przyjedzie.

172
00:13:14,397 --> 00:13:18,236
Lokalni biznesmeni też liczą,
tyle że bardziej
dotychczasowe straty

173
00:13:18,277 --> 00:13:21,356
niż przyszłe, potencjalne
i niepewne zyski.

174
00:13:21,397 --> 00:13:24,436
Jeżeli dojdziemy do kwietnia,
zanim my się otworzymy,

175
00:13:24,477 --> 00:13:29,476
ja będę miał jakieś 150 tys. złotych
łącznie ZUS-u i podatków
do zapłacenia.

176
00:13:29,517 --> 00:13:32,716
Fajnie, że jest to przełożone
na późniejszy termin,

177
00:13:32,757 --> 00:13:36,116
tylko jak ja się otworzę,
to jak ja mam zarobić.

178
00:13:36,157 --> 00:13:39,556
Jest i będzie pomoc,
również ta finansowa,

179
00:13:39,597 --> 00:13:45,556
a w razie potrzeby będzie większa
- zapewnia pełnomocnik rządu
do spraw odbudowy po powodzi.

180
00:13:45,597 --> 00:13:49,756
Mogę zadeklarować
nowe instrumenty wsparcia
dla przedsiębiorców,

181
00:13:49,797 --> 00:13:52,956
także pochodzące
ze środków europejskich,

182
00:13:52,997 --> 00:13:57,356
np. system pożyczek,
pożyczek umarzalnych,
środków zwrotnych UE,

183
00:13:57,397 --> 00:14:02,196
też w ciągu kilku najbliższych dni
zostanie uruchomione
przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

184
00:14:02,237 --> 00:14:06,036
Zapewniono też środki na odbudowę
i przebudowę placówek oświatowych.

185
00:14:06,077 --> 00:14:09,876
To 440 milionów złotych.
Wnioski można nadal składać.

186
00:14:09,917 --> 00:14:15,556
Dzisiaj mamy już 24 mln
z tej rezerwy zaangażowane w placówki.

187
00:14:15,597 --> 00:14:21,476
W 34 szkoły i przedszkola.
Tylko tutaj, na Dolnym Śląsku,
to jest 14 mln.

188
00:14:21,517 --> 00:14:25,636
W Stroniu Śląskim
w końcu też uruchomiono
główne pompy oczyszczalni ścieków.

189
00:14:25,677 --> 00:14:28,676
To mały, a zarazem wielki krok
do normalności.

190
00:14:28,717 --> 00:14:32,436
Jest oczywiście zielone światło,
abyśmy jak najszybciej
te ścieki przerzucili

191
00:14:32,477 --> 00:14:35,756
do wyremontowanej
już częściowo oczyszczalni.

192
00:14:35,797 --> 00:14:39,756
Do zrobienia zostało jeszcze sporo
i jeszcze dużo czasu może upłynąć,

193
00:14:39,797 --> 00:14:43,396
zanim miasto wróci
do dawnego wyglądu.

194
00:14:45,357 --> 00:14:50,076
Minister Marcin Kierwiński
będzie dziś gościem programu
Niebezpieczne Związki.

195
00:14:50,117 --> 00:14:53,516
Początek programu o 20.18 w TVP Info.

196
00:14:54,877 --> 00:14:57,636
Ruszyły dopłaty bezpośrednie
dla rolników.

197
00:14:57,677 --> 00:15:03,316
A czwartek wart jest odnotowania,
bo to rekordowa kwota przelewów
przekraczająca 1,3 mld zł.

198
00:15:03,357 --> 00:15:08,316
Rolnicy liczą na płynne zaliczki
- te powinny do nich trafić
do końca miesiąca.

199
00:15:08,357 --> 00:15:12,356
Kto i na jakich zasadach
może otrzymać pomoc?

200
00:15:12,717 --> 00:15:17,396
To jeden z 1,2 mln rolników,
którym przysługuje wsparcie.

201
00:15:17,437 --> 00:15:22,076
Do podziału z dopłat bezpośrednich
łącznie ponad 19 mld zł.

202
00:15:22,117 --> 00:15:26,116
Są nam potrzebne,
żeby płynność finansowa gospodarstwa
była utrzymana.

203
00:15:26,157 --> 00:15:30,916
Dzięki dopłatom rolnicy
mogą kupić środki do produkcji.
Dlatego liczą na szybkie przelewy.

204
00:15:30,957 --> 00:15:34,596
Pierwszy raz otrzymaliśmy
w tak dużym procentowym udziale.

205
00:15:34,637 --> 00:15:38,836
Z tego, co się orientuję,
to u nas tutaj
dużo zaprzyjaźnionych rolników

206
00:15:38,877 --> 00:15:41,276
również otrzymało takie zaliczki.

207
00:15:41,317 --> 00:15:46,276
Zaliczki będą trafiać do rolników
do końca listopada,
od grudnia ruszają płatności końcowe.

208
00:15:46,317 --> 00:15:49,236
Dzisiaj wyjątkowy dzień
w 30-letniej historii

209
00:15:49,277 --> 00:15:52,756
Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa,

210
00:15:52,797 --> 00:16:00,796
puszczamy jednorazowo
największą paczkę przelewów,
1,311 mld zł w ramach zaliczek.

211
00:16:00,837 --> 00:16:05,796
To tylko dziś.
A w ramach całej kampanii
wypłat 11,1 mld zł.

212
00:16:05,837 --> 00:16:10,796
Czyli ponad 2 mld więcej
niż trafiło do rolników
w zeszłym roku.

213
00:16:10,837 --> 00:16:13,996
Ale są warunki
- unijni rolnicy muszą spełniać

214
00:16:14,037 --> 00:16:18,836
wyśrubowane normy
bezpieczeństwa żywności,
ochrony środowiska i klimatu.

215
00:16:18,877 --> 00:16:21,556
Polityka rolna światowa
polega na tym,

216
00:16:21,597 --> 00:16:25,836
żeby ta żywność
była w miarę tania
i dostępna dla wielu grup.

217
00:16:25,877 --> 00:16:30,316
Więc jeżeli by było bez tych dopłat,
żywność by była droższa.

218
00:16:30,357 --> 00:16:33,796
Polska walczy o więcej
wraz z 6 innymi krajami,

219
00:16:33,837 --> 00:16:38,196
które wstąpiły do Unii Europejskiej
po roku 2004, chce wyrównania.

220
00:16:38,237 --> 00:16:43,636
Bo choć dopłaty stale rosną,
nadal są niższe niż te
w starych państwach członkowskich.

221
00:16:43,677 --> 00:16:46,356
Nie można oczekiwać,
że one zostaną wyrównane,

222
00:16:46,397 --> 00:16:50,916
bo równo to znaczy,
że musielibyśmy zabrać,
i to dużo, tym, którzy mają.

223
00:16:50,957 --> 00:16:53,836
Oprócz wypłat zaliczek
dopłat bezpośrednich,

224
00:16:53,877 --> 00:16:57,916
pieniądze trafiają też do tych,
którzy ponieśli straty
wywołane pogodą.

225
00:16:57,957 --> 00:17:02,756
Rolników dotkniętych różnymi szkodami,
którzy są w trudnej sytuacji,

226
00:17:02,797 --> 00:17:08,156
bo były przymrozki, były grady,
były także nawałnice.

227
00:17:08,197 --> 00:17:12,636
Kwietniowe przymrozki dały w kość
między innymi sadownikom
z lubelskiego.

228
00:17:12,677 --> 00:17:16,716
Zdziesiątkowały nam tutaj zbiory.
Zbiory, który były w tym roku,

229
00:17:16,757 --> 00:17:20,636
możemy szacować
na poziomie maksymalnie 10-15%.

230
00:17:20,677 --> 00:17:24,516
To był dla nas ogromny cios
jako dla sadowników.

231
00:17:24,557 --> 00:17:27,916
Pomoc pozwoli zrekompensować
choć część strat.

232
00:17:27,957 --> 00:17:32,356
Wysokość dopłat zależy
od rodzaju uprawy,
jej powierzchni i skali szkód.

233
00:17:32,397 --> 00:17:43,356
Ma zmusić strony do pokoju.

234
00:17:43,397 --> 00:17:48,436
Donald Trump wyznaczył specjalnego
wysłannika do spraw Rosji i Ukrainy.
***

235
00:17:48,477 --> 00:17:53,076
Emerytowany generał Keith Kellogg
w zakończeniu wojny
ma odegrać kluczową rolę.

236
00:17:53,117 --> 00:17:54,836
A rosyjska agresja trwa.

237
00:17:54,877 --> 00:17:57,796
W czasie, gdy Ukraina odpierała
kolejny zmasowany atak,

238
00:17:57,837 --> 00:18:02,916
Władimir Putin kolejny raz straszy
produkcją rakiet i przygotowywaną
listą celów.

239
00:18:02,957 --> 00:18:07,356
Musimy wytrzymać nerwowo grę Kremla.
Przegra ten, kto nie wytrzyma presji

240
00:18:07,397 --> 00:18:09,716
- komentuje premier Donald Tusk,

241
00:18:09,757 --> 00:18:13,676
który w Szwecji rozmawiał
o bezpieczeństwie w regionie.

242
00:18:13,717 --> 00:18:16,156
800 sztuk amunicji na minutę

243
00:18:16,197 --> 00:18:20,436
- tyle obecnie produkuje
niespełna dwumilionowa Macedonia.

244
00:18:20,477 --> 00:18:25,116
Z tej fabryki wszystko trafia
do państw NATO i na ukraiński front.

245
00:18:25,157 --> 00:18:29,156
Jako kraj członkowski Sojuszu
i kraj bliski Ukrainie

246
00:18:29,197 --> 00:18:33,996
od pierwszych dni wojny nieprzerwanie
produkujemy amunicję dla Ukrainy.

247
00:18:34,037 --> 00:18:39,236
W odległej o 4000 km
stolicy Kazachstanu Astanie
Putin przechwalał się,

248
00:18:39,277 --> 00:18:44,836
że też produkuje rakiety
i to dziesięciokrotnie więcej
niż całe NATO,

249
00:18:44,877 --> 00:18:48,716
a rosyjska armia przygotowuje
właśnie listę celów.

250
00:18:48,757 --> 00:18:56,396
Mogą zostać zaatakowane także
pociskami Oriesznik, zdolnymi
do przenoszenia broni jądrowej.

251
00:18:56,437 --> 00:18:59,956
Moskwa ostatnio uderzyła nimi
w ukraiński Dniepr.

252
00:18:59,997 --> 00:19:05,716
To mogą być obiekty wojskowe,
obronne i przemysłowe
lub ośrodki decyzyjne w Kijowie.

253
00:19:05,757 --> 00:19:09,836
Nad ranem Rosjanie przeprowadzili
zmasowany atak na Ukrainę.

254
00:19:09,877 --> 00:19:12,476
Uderzyli głównie
w obiekty energetyczne.

255
00:19:12,517 --> 00:19:17,356
Pociski spadły także w graniczącym
z Polską obwodzie lwowskim, zaledwie
kilkadziesiąt kilometrów od granicy.

256
00:19:17,397 --> 00:19:19,876
W Kijowie alarm trwał
ponad 9 godzin.

257
00:19:19,917 --> 00:19:23,836
Był alarm lotniczy,
więc przyszliśmy tu do metra.

258
00:19:23,877 --> 00:19:26,316
Mamy już tego wszystkiego dość.

259
00:19:26,357 --> 00:19:32,916
Według Putina to odpowiedź
na atakowanie przez Kijów celów
w głębi Rosji

260
00:19:32,957 --> 00:19:37,236
przy pomocy brytyjskich pocisków
Storm Shadow i amerykańskich ATACMS.

261
00:19:37,277 --> 00:19:39,236
To ich odnalezione szczątki.

262
00:19:39,277 --> 00:19:43,396
Kluczową rolę w rozwiązaniu tego
konfliktu ma odegrać ten człowiek.

263
00:19:43,437 --> 00:19:49,196
Donald Trump mianował generała
Keitha Kellogga specjalnym
wysłannikiem do spraw Rosji i Ukrainy.

264
00:19:49,237 --> 00:19:50,556
Razem zapewnimy pokój za pomocą siły
i sprawimy, że Ameryka i świat
będą znowu bezpieczne.

265
00:19:55,637 --> 00:19:59,396
Kellogg jest zwolennikiem szybkiego
zakończenia wojny w Ukrainie.

266
00:19:59,437 --> 00:20:02,596
Jego plan zakłada zamrożenie
obecnej linii frontu

267
00:20:02,637 --> 00:20:06,236
oraz zmuszenie Kijowa i Moskwy,
by siadły do negocjacji.

268
00:20:06,277 --> 00:20:10,756
Kartą przetargową ma być dalsze
wsparcie Waszyngtonu dla Ukrainy.

269
00:20:10,797 --> 00:20:15,636
To Ukraina ma decydować o tym,
jak mają przebiegać ewentualne rozmowy

270
00:20:15,677 --> 00:20:18,556
na rzecz przerwania ognia
czy pokojowych.

271
00:20:18,597 --> 00:20:20,636
Nic o Ukrainie bez Ukrainy.

272
00:20:20,677 --> 00:20:26,516
W Sztokholmie polski premier
przekonywał też, że na groźby Putina
trzeba reagować zdecydowanie.

273
00:20:26,557 --> 00:20:30,196
Jeśli przestraszymy się gróźb Putina,
to będzie jego zwycięstwo.

274
00:20:30,237 --> 00:20:35,276
My musimy wytrzymać nerwowo
tę grę Kremla.

275
00:20:35,317 --> 00:20:40,756
Ona jest czytelna: przegra ten,
kto nie wytrzyma psychicznie
tej presji.

276
00:20:40,797 --> 00:20:46,716
W Sztokholmie obaj premierzy podpisali
nowe porozumienie o strategicznym
partnerstwie między Polską a Szwecją.

277
00:20:46,757 --> 00:20:51,516
Zakłada ono m.in. zwiększenie
bezpieczeństwa na Bałtyku.

278
00:20:55,357 --> 00:21:00,596
To pierwszy na świecie zakaz
korzystania z mediów społecznościowych
dla nastolatków.

279
00:21:00,637 --> 00:21:03,876
Australia wprowadza go dla dzieci
do 16. roku życia.

280
00:21:03,917 --> 00:21:08,396
A firmom technologicznym daje rok
na wdrożenie mechanizmów
weryfikacji wieku.

281
00:21:08,437 --> 00:21:12,196
Wśród argumentów za negatywny wpływ
na zdrowie psychiczne dzieci,

282
00:21:12,237 --> 00:21:15,156
przeciw - zabijanie
kreatywności nastolatków.

283
00:21:15,197 --> 00:21:19,756
W Europie też są takie dyskusje,
a Francja ma za sobą
pierwsze zmiany w prawie.

284
00:21:19,797 --> 00:21:27,396
Leo Puglisi własny Kanał Informacyjny
stworzył, gdy miał zaledwie 11 lat.

285
00:21:27,437 --> 00:21:29,996
Teraz ma 17.

286
00:21:30,037 --> 00:21:38,516
Zatrudnia dziennikarzy, ma portal,
a jego newsy śledzi
30 tys. internautów.

287
00:21:38,557 --> 00:21:42,996
Według mnie zakaz stłumi
kreatywność młodych ludzi.

288
00:21:43,037 --> 00:21:47,396
W 6 News są 13, 15-latkowie,
którzy dołączyli do zespołu,

289
00:21:47,437 --> 00:21:51,156
by odkrywać swoje pasje w mediach,
dziennikarstwie.

290
00:21:51,197 --> 00:21:55,396
To też była moja pasja, to wszystko
nie byłoby możliwe przy takim prawie.

291
00:21:55,437 --> 00:21:57,076
Ale klamka już zapadła.

292
00:21:57,117 --> 00:22:02,596
Australijski parlament uchwalił
pierwszy na świecie zaraz korzystania
z mediów społecznościowych

293
00:22:02,637 --> 00:22:04,716
dla dzieci do 16. roku życia.

294
00:22:04,757 --> 00:22:11,396
Istnieją dowody na to, jak poważny
wpływ media społecznościowe
mają na zdrowie psychiczne dzieci.

295
00:22:11,437 --> 00:22:17,836
Żenujące. Boomersi próbują
powiedzieć młodym ludziom,
jak powinien działać Internet!

296
00:22:17,877 --> 00:22:19,956
Ustawa ma wejść w życie za rok,

297
00:22:19,997 --> 00:22:24,196
a firmy technologiczne mają czas
na wdrożenie mechanizmów
weryfikacji wieku

298
00:22:24,237 --> 00:22:28,276
- takich jak identyfikacja
biometryczna i weryfikacja tożsamości.

299
00:22:28,317 --> 00:22:31,636
to nie takie proste
- mówią technologiczni giganci

300
00:22:31,677 --> 00:22:34,676
i apelują, by opóźnić
wprowadzenie przepisów.

301
00:22:34,717 --> 00:22:36,716
To wóz przed koniem.

302
00:22:36,757 --> 00:22:42,556
Mamy ustawę, ale nie mamy
wytycznych od rządu australijskiego
dotyczących właściwych metod.

303
00:22:42,597 --> 00:22:45,596
A za naruszenia
platformy słono zapłacą.

304
00:22:45,637 --> 00:22:50,836
Kary dla firm niestosujących
zabezpieczeń mogą sięgnąć
dziesiątek milionów dolarów.

305
00:22:50,877 --> 00:22:58,236
To dotąd najsurowsze prawo,
bo nie przewiduje wyjątków dla dzieci
nawet takich jak zgoda rodzica.

306
00:22:58,277 --> 00:23:02,596
Będę zirytowany.
Chciałbym nadal z nich korzystać.

307
00:23:02,637 --> 00:23:08,516
Dzieci też są dość sprytne
i prawdopodobnie będą w stanie
wymyślić, jak ten zakaz obejść.

308
00:23:08,557 --> 00:23:13,636
Podobne przepisy wprowadził
np. francuski rząd, ale tam
zgoda rodzica jest respektowana.

309
00:23:13,677 --> 00:23:18,596
Teraz Francja forsuje
wprowadzenie podobnych zasad
w całej Unii Europejskiej.

310
00:23:18,637 --> 00:23:21,156
Media społecznościowe
też mogą mieć dobry wpływ.

311
00:23:21,197 --> 00:23:27,356
Mogą naprawdę dużo dobrych informacji
też udostępniać, tylko ludzie
muszą z tego dobrze korzystać.

312
00:23:27,397 --> 00:23:33,036
Decyzja Australii może wyznaczyć
nowy trend w regulacjach cyfrowych
na całym świecie.

313
00:23:35,797 --> 00:23:40,196
To najbardziej rodzinne i najchętniej
celebrowane święto w USA.

314
00:23:40,237 --> 00:23:45,396
Dziś Dzień Dziękczynienia, który
w tym roku pod względem liczby
podróżnych może być rekordowy.

315
00:23:45,437 --> 00:23:48,436
Czy tak faktycznie jest,
sprawdzamy u źródła.

316
00:23:48,477 --> 00:23:50,956
W Waszyngtonie
jest Marcin Antosiewicz.

317
00:23:50,997 --> 00:23:53,996
Marcinie, jak licznie
Amerykanie ruszyli, by świętować

318
00:23:54,037 --> 00:23:57,996
i jak niechętnie w tym roku
będą rozmawiać o polityce?

319
00:24:00,557 --> 00:24:04,556
1/3 Amerykanów spodziewa się
politycznych kłótni
przy świątecznych stole.

320
00:24:04,597 --> 00:24:06,276
Skądś to znamy, prawda?

321
00:24:06,317 --> 00:24:10,116
Dziś jednak wielu będzie znajdować
tematy zastępcze.

322
00:24:10,157 --> 00:24:14,236
Najlepszy z nich to świąteczne parady,
które do południa przeszły
przez amerykańskie miasta.

323
00:24:14,277 --> 00:24:17,316
Najbardziej spektakularna
odbyła się w Nowym Jorku.

324
00:24:17,357 --> 00:24:21,916
Ogromne balony animowanych bohaterów:
Myszki Miki, Snoopiego i wielu innych

325
00:24:21,957 --> 00:24:24,956
zawisły i przefrunęły
przez największe ulice.

326
00:24:24,997 --> 00:24:27,436
Wieczorem Amerykanie
zasiądą do stołów,

327
00:24:27,477 --> 00:24:31,596
na których oczywiście będzie królował
pieczony, smażony lub wędzony indyk.

328
00:24:31,637 --> 00:24:35,996
W to święto nie daje się prezentów.
Prezentem jest wspólny czas.

329
00:24:36,037 --> 00:24:43,956
Do niedzieli ponad 80 mln Amerykanów
pokona tysiące mil, by zobaczyć się
z rodziną i przyjaciółmi

330
00:24:43,997 --> 00:24:47,196
i na chwilę zapomnieć o polityce.

331
00:24:48,677 --> 00:24:56,436
A po Dniu Dziękczynienia piątek,
który otwiera sezon zakupów
przed Bożym Narodzeniem.

332
00:24:56,477 --> 00:25:03,876
"Black Friday" przywędrował z USA,
zagościł u nas dobre i rozciągnął się
daleko poza jeden zakupowy dzień.

333
00:25:03,917 --> 00:25:09,836
Sklepy kuszą niskimi cenami,
limitowanymi ofertami,
z których najlepiej skorzystać teraz.

334
00:25:09,877 --> 00:25:15,076
A Sandra Meunier pokaże,
kiedy w czarny piątek powinna
zapalić się czerwona lampka.

335
00:25:15,117 --> 00:25:17,316
Tak działa hasło "promocja".

336
00:25:17,357 --> 00:25:21,516
Moda na "black week", czyli tydzień
wyprzedaży z dużym rabatem,

337
00:25:21,557 --> 00:25:26,436
którego kulminacją jest
tzw. "Black friday",
dotarła również do Polski.

338
00:25:26,477 --> 00:25:31,036
Jakaś kurteczka, koszulka,
no już na święta prezenciki.

339
00:25:31,077 --> 00:25:34,596
- A pan co upolował?
- Koszulę dla syna.

340
00:25:34,637 --> 00:25:39,316
Sklepy kuszą atrakcyjnymi ofertami,
nawet do 70% taniej.

341
00:25:39,357 --> 00:25:42,036
Warto jednak zachować ostrożność.

342
00:25:42,077 --> 00:25:45,356
Mamy produkty, które są sprzedawane
z niskimi marżami.

343
00:25:45,397 --> 00:25:48,196
Wtedy czerwona lampka
powinna się zapalić,

344
00:25:48,237 --> 00:25:55,476
bo albo coś jest niewartościowe,
albo jest to produkt stary
i należy wyczyścić magazyny.

345
00:25:55,517 --> 00:25:59,916
Jak uniknąć rozczarowania i nie dać
się nabić w przysłowiową butelkę?

346
00:25:59,957 --> 00:26:03,196
Warto porównać ceny
w różnych sklepach i w sieci.

347
00:26:03,237 --> 00:26:06,036
Ważna jest nie tylko cena,
ale i gramatura.

348
00:26:06,077 --> 00:26:09,916
W branży spożywczej popularne jest
zjawisko "downsizingu",

349
00:26:09,957 --> 00:26:13,916
czyli zastępowania opakowań
mniejszymi odpowiednikami.

350
00:26:13,957 --> 00:26:15,516
Sztuczek jest wiele.

351
00:26:15,557 --> 00:26:21,556
Mega okazja, mega rabat,
limitowana okazja.

352
00:26:21,597 --> 00:26:25,116
Ograniczenie oferty w czasie.

353
00:26:25,157 --> 00:26:30,436
Chce się zmobilizować klienta
do zakupu ponaglając go.

354
00:26:30,477 --> 00:26:33,036
Prawo stoi po stronie konsumenta.

355
00:26:33,077 --> 00:26:39,756
A obowiązująca od ubiegłego roku
dyrektywa Omnibus nakłada
na handlujących konkretne obostrzenia.

356
00:26:39,797 --> 00:26:50,756
Sprzedawcy mają obowiązek opatrywać
nową ceną produkty i informować
o najniższej cenie z ostatnich 30 dni.

357
00:26:50,797 --> 00:26:54,196
Warto o tym pamiętać
i ewentualnie się upomnieć.

358
00:26:54,237 --> 00:26:59,516
Choć wiele firm obchodzi ten zapis,
sztucznie zawyżając ceny
znacznie wcześniej.

359
00:26:59,557 --> 00:27:05,116
Do zakupów warto też podchodzić
rozsądnie i kupować tylko,
to czego potrzebujemy.

360
00:27:05,157 --> 00:27:10,716
Jak coś potrzebuję, to idę i kupuję
bez względu na to czy black week,
black friday czy sunday.

361
00:27:10,757 --> 00:27:14,996
W świecie konsumpcjonizmu
pod prąd idzie sklep z Bergen,

362
00:27:15,037 --> 00:27:19,316
gdzie można kupić towary
z drugiej ręki i dać im nowe życie.

363
00:27:19,357 --> 00:27:25,796
A jeszcze krok dalej poszło Oslo,
które od 10 lat organizuje
Tydzień Ponownego Użycia.

364
00:27:25,837 --> 00:27:31,156
Idea ta sama - kupujemy,
ale jednocześnie dbamy
o naszą planetę.

365
00:27:31,197 --> 00:27:37,916
W dzisiejszym programie to już
wszystko, bardzo Państwu dziękuję.

366
00:27:37,957 --> 00:27:42,196
Już za chwilę gościem "Pytania dnia"
będzie prokurator Jarosław Onyszczuk,

367
00:27:42,237 --> 00:27:45,156
a na rozmowę zaprasza
Justyna Dobrosz-Oracz.

368
00:27:45,197 --> 00:27:47,516
Do zobaczenia jutro o 19:30!