1
00:00:28,400 --> 00:00:33,399
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.

2
00:00:33,720 --> 00:00:38,319
Zaczynamy "19:30",
a czwartek przynosi
takie tematy dnia...

3
00:00:41,200 --> 00:00:43,439
Miliardy dla Polski odblokowane.

4
00:00:44,640 --> 00:00:49,639
Mam nadzieję, że Polska przygotowała
wiele inwestycji w ramach KPO.

5
00:00:52,600 --> 00:00:55,879
Fundusze nie dla władzy,
ale fundusze dla ludzi.

6
00:00:56,720 --> 00:00:59,399
Rolnik to jest silna bestia,
nastawiona na wszystko.

7
00:00:59,640 --> 00:01:01,639
Rolniczy szczyt.

8
00:01:02,840 --> 00:01:06,599
Jesteśmy po jednej stronie.

9
00:01:09,880 --> 00:01:12,519
Rolnicy się tak łatwo
oszukać nie dadzą.

10
00:01:13,400 --> 00:01:15,319
Ten dzień jest uważany
w pewien sposób za wyjątkowy.

11
00:01:15,360 --> 00:01:17,279
Raz na 4 lata.

12
00:01:17,320 --> 00:01:20,759
Zawsze przyjmuję życzenia 28 lutego.

13
00:01:20,960 --> 00:01:23,479
W tym roku się w końcu doczekałem.

14
00:01:24,600 --> 00:01:29,399
Zapadła pierwsza formalna decyzja
w sprawie odblokowania
funduszy europejskich dla Polski,

15
00:01:29,440 --> 00:01:33,799
co w konkretach oznacza
6 mld 300 mln euro,

16
00:01:33,840 --> 00:01:37,439
które popłyną do nas
w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

17
00:01:37,480 --> 00:01:40,759
W Brukseli jest Anna Kowalska.
Dobry wieczór, Aniu.

18
00:01:40,800 --> 00:01:44,239
Jak przedstawiciele
Komisji Europejskiej
uzasadniali tę decyzję?

19
00:01:56,800 --> 00:02:00,839
Kluczem do odblokowania unijnych mld

20
00:02:00,880 --> 00:02:03,879
była reforma systemu dyscyplinowania
sędziów.

21
00:02:03,920 --> 00:02:08,359
Polscy sędziowie według Brukseli

22
00:02:08,400 --> 00:02:09,919
nie mogli orzekać niezależnie.

23
00:02:09,960 --> 00:02:17,559
Dlatego pieniądze wstrzymywano.

24
00:02:17,600 --> 00:02:23,119
Część reformy na razie widać
tylko na papierze,

25
00:02:23,160 --> 00:02:25,599
ale to komisji wystarczy

26
00:02:25,640 --> 00:02:27,919
determinacja i realistyczny plan
przygotowany

27
00:02:27,960 --> 00:02:29,559
przez ministra sprawiedliwości.

28
00:02:29,600 --> 00:02:31,359
Teraz rozpoczyna się walka z czasem.

29
00:02:31,400 --> 00:02:32,959
Mamy 3 lata na wydanie
60 mld euro z KPO.

30
00:02:33,000 --> 00:02:35,759
Bardzo dziękuję,
z Brukseli dla państwa
mówiła Anna Kowalska.

31
00:02:36,640 --> 00:02:38,439
A o tym, co składa się
na europejskie fundusze,

32
00:02:38,480 --> 00:02:41,879
jak długa jest lista wydatków
i jak trudny wyścig z czasem
- Daniel Chaliński.

33
00:02:41,920 --> 00:02:43,879
Niespełna tydzień po tej wizycie

34
00:02:43,920 --> 00:02:45,479
i kluczowych dziś decyzjach...

35
00:02:45,520 --> 00:02:50,119
Mam nadzieję, że Polska przygotowała
wiele inwestycji w ramach KPO.

36
00:02:50,160 --> 00:02:52,039
...pojawia się pytanie:

37
00:02:52,080 --> 00:02:55,199
na co Polska może wydać miliardy
z europejskich funduszy?

38
00:02:55,240 --> 00:02:57,159
Lista jest długa.

39
00:02:57,480 --> 00:03:01,479
15 tys. na każdego mieszkańca Polski.

40
00:03:01,680 --> 00:03:05,679
Fundusze europejskie
to są fundusze nie dla władzy,
a fundusze dla ludzi.

41
00:03:05,720 --> 00:03:08,039
Środki z pierwszego wniosku
o płatność z KPO

42
00:03:08,080 --> 00:03:10,359
zostaną przeznaczone
na konkretne inwestycje.

43
00:03:10,400 --> 00:03:13,359
Takie jak program Czyste Powietrze,
vouchery na laptopy dla nauczycieli,

44
00:03:13,400 --> 00:03:15,999
wsparcie
systemu kształcenia zawodowego

45
00:03:16,040 --> 00:03:18,559
czy poprawę bezpieczeństwa
ruchu kolejowego.

46
00:03:18,600 --> 00:03:22,519
Na to Polska ma przeznaczyć
6 miliardów euro.

47
00:03:22,840 --> 00:03:25,159
To są bardzo duże środki,

48
00:03:25,200 --> 00:03:30,519
one na polską gospodarkę
będą wpływały w roku 2025,

49
00:03:30,560 --> 00:03:36,759
bo proces wydawania środków unijnych
będzie się rozkręcał.

50
00:03:37,080 --> 00:03:41,199
Choć czasu na wydanie
otrzymanych pieniędzy jest mało

51
00:03:41,240 --> 00:03:47,559
- bo Polska ma na to czas
do połowy 2026 roku,
a to może być problem...

52
00:03:57,880 --> 00:04:00,039
Czy się wyrobimy?

53
00:04:00,640 --> 00:04:03,199
Wiele zapowiadanych inwestycji
stoi pod znakiem zapytania.

54
00:04:03,240 --> 00:04:05,199
Między innymi na Pomorzu,

55
00:04:05,240 --> 00:04:08,679
gdzie pieniądze z Brukseli
miały trafić na przebudowę
portu w Ustce.

56
00:04:09,240 --> 00:04:11,199
Jeżeli chodzi o port w Ustce,

57
00:04:11,240 --> 00:04:13,879
to niestety ze względu na te terminy
musieliśmy odpuścić budowę
zewnętrznego portu w tej dużej formie.

58
00:04:13,920 --> 00:04:20,599
Dlatego Urząd Morski w Gdyni
proponuje wymianę
stuletnich falochronów

59
00:04:20,800 --> 00:04:25,839
- bo czas realizacji inwestycji
jest po prostu krótszy.

60
00:04:26,120 --> 00:04:30,919
Problemem dla samorządu
może okazać się także
ta inwestycja w Poznaniu.

61
00:04:40,720 --> 00:04:48,559
Uzupełnienie taboru kolejowego.

62
00:04:48,600 --> 00:04:50,399
Jeśliby się udało,

63
00:04:50,440 --> 00:04:52,439
to kilkadziesiąt nowych wagonów.

64
00:04:52,480 --> 00:04:53,679
Środki z KPO to nie wszystko.

65
00:04:53,720 --> 00:04:56,599
Polska ma także otrzymać 340 mld zł
z polityki spójności.

66
00:04:56,640 --> 00:04:59,759
W tym przypadku
czas na wydanie środków
mamy do końca 2027 roku.

67
00:04:59,800 --> 00:05:02,799
A pieniądze trafią na takie programy
jak polityka rolna i rybołówstwa

68
00:05:02,840 --> 00:05:06,039
oraz program finansowania
polityki spraw wewnętrznych.

69
00:05:06,080 --> 00:05:08,199
Donald Tusk z Ursulą von der Leyen
półtora roku to blokowali.

70
00:05:08,240 --> 00:05:10,679
A to już głos opozycji, która uważa,
że pieniądze trafią do Polski,

71
00:05:10,720 --> 00:05:13,919
ale dopiero po kwietniowych
wyborach samorządowych.

72
00:05:14,720 --> 00:05:17,039
Blokują Polakom środki do wyborów.

73
00:05:17,080 --> 00:05:18,759
Niestety przewidywaliśmy to.

74
00:05:18,800 --> 00:05:21,039
Teraz w sprawie KPO
ruch jest po stronie rządu.

75
00:05:21,080 --> 00:05:25,439
Zdaniem ekspertów
trzeba dostosować konkretne ustawy,
na których opiera się unijny program,

76
00:05:25,480 --> 00:05:27,279
do obecnych realiów

77
00:05:27,320 --> 00:05:31,679
- tak żeby miliardy nie przepadły.

78
00:05:38,480 --> 00:05:43,239
Rolniczy szczyt w Warszawie.

79
00:05:44,200 --> 00:05:48,399
A na nim premier Donald Tusk
i liderzy protestujących grup.

80
00:05:48,440 --> 00:05:53,039
"Stop Zielonemu Ładowi
i ukraińskim towarom"
- niezmiennie powtarzają rolnicy

81
00:05:53,080 --> 00:05:57,799
i dodają: "Chcemy konkretnego planu
na już i strategii na przyszłość".

82
00:05:59,640 --> 00:06:03,119
O długotrwałych rozwiązaniach
i gotowości do twardych decyzji
mówi premier,

83
00:06:03,160 --> 00:06:05,799
a na początek proponuje
półtora miliarda euro z KPO
dla rolników.

84
00:06:05,840 --> 00:06:07,879
Nerwowo przed spotkaniem
rolników z premierem,

85
00:06:07,920 --> 00:06:09,759
nie wszyscy zostali na nie wpuszczeni.

86
00:06:09,800 --> 00:06:12,399
Dlaczego ustawieni związkowcy
wchodzą po 6 osób,

87
00:06:12,440 --> 00:06:16,039
a prawdziwi rolnicy,
którzy stoją na ekspresówkach,
ma wchodzić jedna osoba?

88
00:06:16,080 --> 00:06:19,519
Gdy protestowali
przedwczoraj w Warszawie,

89
00:06:19,560 --> 00:06:22,319
premier przebywał w Pradze,
wiec do spotkania nie doszło.

90
00:06:22,360 --> 00:06:26,959
Jan Kępa z powiatu oleśnickiego
był na marszu,

91
00:06:27,000 --> 00:06:29,879
dziś znów jest w stolicy,
ale nie na spotkaniu.

92
00:06:29,920 --> 00:06:31,839
Tam jest prawdziwych sześciu rolników,

93
00:06:31,880 --> 00:06:34,519
jest tam chyba koło 30 osób
wybranych odgórnie,

94
00:06:34,560 --> 00:06:37,519
nie przez rolników, tylko narzuconych
przez jakieś organizacje,

95
00:06:37,560 --> 00:06:40,599
i tu się obawiamy, że tych 6 rolników
nie będzie miało takiego głosu,

96
00:06:40,640 --> 00:06:43,919
że tutaj jest jakieś zamieszanie,
już jakaś próba manipulacji.

97
00:06:44,160 --> 00:06:49,719
Powitanie długie,
spotkanie bez mediów,
z sali szybko wyproszono operatorów.

98
00:06:49,920 --> 00:06:55,439
W całej Polsce protestujący rolnicy
czekali długie godziny na rezultaty.

99
00:06:55,640 --> 00:06:58,359
Mam nadzieję, że rząd nie myśli,
że nas weźmie na przetrzymanie,

100
00:06:58,400 --> 00:07:01,799
bo rolnik to jest silna bestia,
nastawiona na wszystko,

101
00:07:02,280 --> 00:07:04,079
na złe warunki atmosferyczne,
na spadki cen

102
00:07:04,120 --> 00:07:06,239
i na to,
że czasem musi walczyć
za całe społeczeństwo.

103
00:07:06,280 --> 00:07:08,519
W mocy pozostają
najważniejsze dwa żądania.

104
00:07:08,560 --> 00:07:12,639
Zielony Ład do kosza
i blokada granic.

105
00:07:25,520 --> 00:07:27,039
Po wielu tygodniach protestów

106
00:07:27,080 --> 00:07:30,199
porozumienia nie ma.

107
00:07:30,240 --> 00:07:35,439
Są deklaracje ze strony
pana premiera,

108
00:07:35,480 --> 00:07:37,839
że musi powziąć pewne kroki,

109
00:07:37,880 --> 00:07:44,319
które dotyczą granicy
i Zielonego Ładu.

110
00:07:44,360 --> 00:07:47,719
Przygotujemy listę
polskich postulatów.

111
00:07:47,760 --> 00:07:51,199
Z informacją, że polskie rolnictwo
nie będzie respektowało zapisów,

112
00:07:51,240 --> 00:07:58,479
jeśli on nie ulegną zmianie.

113
00:07:58,520 --> 00:08:00,719
Blokady  dalej będą trwały.

114
00:08:00,760 --> 00:08:03,719
Będą jeszcze bardziej się rozlewać.

115
00:08:03,760 --> 00:08:07,159
Dla Krzysztof Chmiela,
który przyjechał dziś do Warszawy,
by usłyszeć konkrety,

116
00:08:07,200 --> 00:08:11,999
tym konkretem nie jest
obietnica premiera,

117
00:08:13,440 --> 00:08:16,799
że rolnicy dostaną
z pierwszej transzy środków z KPO
półtora miliarda euro,

118
00:08:32,240 --> 00:08:35,159
W tej chwili jest to produkcja
nieopłacalna.

119
00:08:35,200 --> 00:08:39,999
Żeby nam się opłacało,
to przynajmniej 10 złotych
za kilogram.

120
00:08:40,040 --> 00:08:41,759
tym konkretem nie jest
obietnica premiera,

121
00:08:41,800 --> 00:08:44,279
że rolnicy dostaną
z pierwszej transzy środków z KPO
półtora miliarda euro,

122
00:08:44,320 --> 00:08:47,679
konkretem nie jest też wizja
dopłat do zbóż.

123
00:08:50,800 --> 00:08:52,519
Rząd mówi o bilateralnych rozmowach
z Ukrainą,

124
00:08:52,560 --> 00:08:54,599
spotkanie rządów obu krajów
pod koniec marca,

125
00:08:54,640 --> 00:08:57,439
PiS angażuje się w obronę rolników,
uważa, że rząd działa opieszale,

126
00:08:57,480 --> 00:09:01,279
a obecne władze przypominają,
że fatalna sytuacja sięga daleko
czasów rządów PiS.

127
00:09:01,320 --> 00:09:03,399
Jeśli rząd ma taktykę,
żeby rolników przeczekać,

128
00:09:03,440 --> 00:09:05,639
to myślę,
że bardzo duży błąd popełnia,

129
00:09:05,680 --> 00:09:08,919
bo rolnicy się tak łatwo
szukać nie dadzą.

130
00:09:09,120 --> 00:09:13,439
Z pewnością rolnicy
będą mieli dobrą wolę,
żeby zaufać rządowi,

131
00:09:13,480 --> 00:09:19,119
ale też rozumiem,
że to ograniczone zaufanie
wynika już z wieloletnich zaniedbań.

132
00:09:29,800 --> 00:09:31,559
Do kolejnego spotkania
ma dojść w tym tygodniu.

133
00:09:31,600 --> 00:09:34,119
Rolnicy zapowiedzieli
kolejny protest w Warszawie
na 6 marca.

134
00:09:35,880 --> 00:09:38,599
Obywatel Rosji zatrzymany
przez funkcjonariuszy ABW.

135
00:09:38,640 --> 00:09:41,759
Jak poinformowała Prokuratura Krajowa,
mężczyzna pochodzi z Kaukazu

136
00:09:41,800 --> 00:09:45,079
i jest podejrzany
o działalność terrorystyczną.

137
00:09:45,120 --> 00:09:48,999
Przedstawiono mu zarzuty
i aresztowano na 3 miesiące.

138
00:09:49,160 --> 00:09:51,719
Grozi mu do 8 lat więzienia.

139
00:09:51,760 --> 00:09:55,199
Zachodzi podejrzenie,
iż mężczyzna ten w roku 2014

140
00:09:55,240 --> 00:10:00,239
na terenie Syrii brał udział
w różnych organizacjach
terrorystycznych.

141
00:10:00,440 --> 00:10:05,039
W związku z tym prokurator
przedstawił mu zarzut
brania udziału w związku zbrojnym

142
00:10:05,080 --> 00:10:10,039
mającym na celu
popełnianie przestępstw
o charakterze terrorystycznym.

143
00:10:11,800 --> 00:10:15,559
Nasze bezpieczeństwo jest kluczowe,
a zagrożenie ze strony Rosji
- najpoważniejsze.

144
00:10:15,600 --> 00:10:19,079
Tak mówi minister obrony narodowej,
a premier apeluje
do europejskich przywódców

145
00:10:19,240 --> 00:10:25,239
o przebudzenie
i zwiększenie gotowości do obrony.

146
00:10:25,280 --> 00:10:29,159
Polską obronę
przeciwlotniczą i przeciwrakietową
ma wzmocnić amerykański system,

147
00:10:29,200 --> 00:10:33,079
a polska część manewrów Defender
ma testować zdolności obronne Sojuszu.

148
00:10:33,120 --> 00:10:37,199
Kilkanaście tysięcy żołnierzy.

149
00:10:37,240 --> 00:10:41,319
Rozpoczęły się ćwiczenia Dragon-24.

150
00:10:41,360 --> 00:10:46,279
To polska część manewrów Defender,
w których sojusznicy z NATO
mogą sprawdzić zdolności obronne.

151
00:10:46,320 --> 00:10:50,839
Ćwiczy w nim
około 15 tys. żołnierzy polskich

152
00:10:50,880 --> 00:10:54,199
oraz około 5 tys. żołnierzy
armii sojuszniczych.

153
00:10:54,240 --> 00:10:58,439
A w całych manewrach
- blisko 90 tys. wojskowych
z państw NATO i Szwecji.

154
00:10:58,480 --> 00:11:02,439
Wszyscy żołnierze trenują ciężko
w swoich krajach,

155
00:11:02,480 --> 00:11:06,959
a dziś pokazujemy
zdolność wojskową do współpracy.

156
00:11:07,000 --> 00:11:09,599
Polska jest w rzeczywistości
linią frontu NATO,

157
00:11:09,640 --> 00:11:12,359
to jest wschodnia flanka Sojuszu,
więc musimy być gotowi do walki.

158
00:11:12,400 --> 00:11:16,159
Atak Rosji na Ukrainę
i zapowiedzi Władimira Putina
o zwiększeniu zbrojeń

159
00:11:16,200 --> 00:11:19,919
to najpoważniejszy problem
dla świata Zachodu
w kwestii bezpieczeństwa.

160
00:11:19,960 --> 00:11:23,959
Jeśliby wygrała na Ukrainie,
to bardzo wzrasta moim zdaniem
prawdopodobieństwo

161
00:11:24,000 --> 00:11:31,039
nie wojny wielkiej z NATO,
tylko jakiejś ograniczonej wojny.

162
00:11:32,640 --> 00:11:34,879
Wojna umacnia Władimira Putina.

163
00:11:34,920 --> 00:11:37,999
I jest nowa umowa społeczna
między Putinem a obywatelami

164
00:11:38,040 --> 00:11:42,079
mówiąca o tym,
że wojna może być benefitem.

165
00:11:42,120 --> 00:11:44,519
Premier apeluje
do europejskich partnerów.

166
00:11:53,800 --> 00:11:57,879
Ten nowy wyścig zbrojeń,

167
00:11:57,920 --> 00:12:01,519
jaki narzuca Rosja światu,

168
00:12:01,560 --> 00:12:04,679
i agresja rosyjska na Ukrainę,

169
00:12:04,720 --> 00:12:06,239
muszą spowodować przebudzenie
we wszystkich stolicach europejskich.

170
00:12:06,280 --> 00:12:08,759
Obawy Zachodu
w obliczu rosyjskiego wyścigu zbrojeń
nie są bezpodstawne.

171
00:12:08,800 --> 00:12:10,359
Ale Polska jest bezpieczna.

172
00:12:10,400 --> 00:12:13,279
Nikt nikogo nie będzie oszukiwał,
że żyjemy w czasach pokoju.

173
00:12:13,320 --> 00:12:15,919
To są niespokojne czasy,
to są wojenne czasy.

174
00:12:15,960 --> 00:12:19,399
Natomiast my, mając tego świadomość,
mamy też świadomość,

175
00:12:19,440 --> 00:12:22,199
jakich narzędzi użyć, żeby Polskę
w skuteczny sposób ochronić.

176
00:12:22,240 --> 00:12:23,959
Dla Polski,
jako wschodniej flanki NATO,

177
00:12:24,000 --> 00:12:26,199
kwestia bezpieczeństwa
to jeden z priorytetów.

178
00:12:26,240 --> 00:12:28,479
Dlatego będzie najwyższy w historii
budżet na armię.

179
00:12:28,680 --> 00:12:31,279
Wspólnie z funduszem
wsparcia sił zbrojnych
to jest ponad 4%.

180
00:12:31,320 --> 00:12:33,759
To jest pierwsze miejsce w NATO
spośród wszystkich państw.

181
00:12:33,800 --> 00:12:36,519
To, w jaki sposób
podchodzi do tego nowy rząd,
jest na razie zagadką.

182
00:12:36,560 --> 00:12:38,519
Słyszymy bardzo sprzeczne komunikaty.

183
00:12:38,560 --> 00:12:41,559
Z jednej strony informacje,
że mają być ograniczone
kontrakty zbrojeniowe.

184
00:12:41,600 --> 00:12:43,839
Na szczęście
oni zaczynają się z tego wycofywać.

185
00:12:43,880 --> 00:12:47,079
Minister obrony
podpisał dziś list intencyjny
z amerykańskim ambasadorem.

186
00:12:47,120 --> 00:12:51,599
Polska kupi od USA system,
który usprawni obronę
przeciwlotniczą i przeciwrakietową.

187
00:12:51,640 --> 00:13:02,119
Drugie państwo po USA to Polska,
która będzie miała system dowodzenia
zintegrowany, najnowocześniejszy.

188
00:13:02,280 --> 00:13:08,719
Dzisiejszy dzień oznacza
bardzo ważny kamień milowy

189
00:13:08,760 --> 00:13:12,359
dla bilateralnych relacji
w zakresie obrony i bezpieczeństwa.

190
00:13:12,400 --> 00:13:15,879
Zakup nowoczesnego uzbrojenia
to zabezpieczenie przed zagrożeniem
- mówią eksperci.

191
00:13:15,920 --> 00:13:22,199
To jest czas na przygotowanie się
do tego, co Polska musi posiadać,
gdyby doszło do takiego zagrożenia.

192
00:13:22,240 --> 00:13:28,159
To dobre przygotowanie
jest gwarantem,
że do tego zagrożenia nie dojdzie.

193
00:13:28,200 --> 00:13:32,479
Wartość podpisanej dziś
umowy z Amerykanami
to ponad 2,5 mld dolarów.

194
00:13:36,560 --> 00:13:40,319
Prezydent Rosji
wygłosił tradycyjne orędzie
przed Zgromadzeniem Federalnym

195
00:13:40,360 --> 00:13:43,959
i tradycyjnie usprawiedliwiał

196
00:13:44,000 --> 00:13:47,239
agresję na Ukrainę
specjalną operacją wojskową
i straszył Zachód.

197
00:13:47,280 --> 00:13:49,959
Dysponujemy bronią,
która może razić cele
na ich terytorium

198
00:13:50,000 --> 00:13:52,639
- tak groził państwom NATO.

199
00:13:52,680 --> 00:13:57,079
Dzień przed wystąpieniem Putina
separatyści w Naddniestrzu
poprosili Rosję o "ochronę".

200
00:14:00,040 --> 00:14:01,999
Putin grozi NATO.

201
00:14:02,040 --> 00:14:07,479
W corocznym propagandowym przemówieniu
tak skomentował plany Sojuszu
dotyczące wysłania wojsk na Ukrainę.

202
00:14:08,120 --> 00:14:12,279
Mamy broń, która może razić cele
na ich terytorium.

203
00:14:12,320 --> 00:14:16,599
powinni zrozumieć,
że to, co teraz robią,
grozi konfliktem z bronią nuklearną.

204
00:14:16,640 --> 00:14:19,119
A to oznacza zniszczenie cywilizacji.

205
00:14:19,160 --> 00:14:22,799
Czy oni tego nie rozumieją?

206
00:14:22,840 --> 00:14:28,239
Według Putina działania wojenne
podtrzymują gospodarkę,
a ta przestawiła się na tryb wojenny.

207
00:14:28,280 --> 00:14:32,119
Rosja stawia na modernizację wojsk
i samowystarczalność.

208
00:14:32,160 --> 00:14:35,399
Do słów odniósł się polski premier.

209
00:14:35,440 --> 00:14:37,879
To wszystko trzeba traktować
śmiertelnie serio.

210
00:14:37,920 --> 00:14:42,599
UE jako całość, europejska część NATO,
musi w końcu podjąć decyzje,

211
00:14:42,640 --> 00:14:47,559
które zrównoważą
potencjał militarny Rosji.

212
00:14:47,600 --> 00:14:50,959
To wszystko trzeba traktować
śmiertelnie serio.

213
00:14:51,000 --> 00:14:53,679
Szczególnie że Rosja
próbuje też uderzać w Sojusz

214
00:14:53,720 --> 00:14:56,039
przez destabilizowanie
kolejnych regionów.

215
00:14:56,080 --> 00:14:59,159
Wczoraj o pomoc do Rosji
zwrócił się Kongres Deputowanych
w Tyraspolu.

216
00:14:59,200 --> 00:15:01,559
Separatyści
z prorosyjskiego Naddniestrza

217
00:15:01,600 --> 00:15:05,399
poprosili Moskwę o obronę
przed presją gospodarczą
ze strony rządu w Kiszyniowie.

218
00:15:05,440 --> 00:15:09,279
Mołdawia apel potępiła.

219
00:15:09,320 --> 00:15:13,319
Rząd odrzuca propagandę
płynącą z Tyraspola.

220
00:15:13,360 --> 00:15:17,359
Uchwała Naddniestrza
jest odpowiedzią na próby
gospodarczej integracji kraju.

221
00:15:17,400 --> 00:15:20,599
Mołdawia zaczęła żądać
od firm działających w Naddniestrzu

222
00:15:20,640 --> 00:15:25,079
płacenia cła do budżetu mołdawskiego,
kiedy funkcjonują one
na arenie międzynarodowej

223
00:15:25,120 --> 00:15:28,399
jako podmioty prawa mołdawskiego.

224
00:15:28,440 --> 00:15:34,159
Naddniestrze to państwo nieuznawane,
region prawnie jest częścią Mołdawii,

225
00:15:34,200 --> 00:15:38,039
a w praktyce
stanowi zupełnie osobny byt,

226
00:15:38,080 --> 00:15:43,319
bo na początku lat 90.
wypowiedział posłuszeństwo
władzom w Kiszyniowie.

227
00:15:43,360 --> 00:15:48,559
W separatystycznej republice
funkcjonują formalnie
wszystkie organa władzy,

228
00:15:48,600 --> 00:15:55,999
czyli mamy prezydenta,
rząd, Radę Najwyższą,

229
00:15:56,040 --> 00:15:56,839
ale realnie są oni kontrolowani
przez grupę oligarchiczną

230
00:15:56,880 --> 00:16:00,679
skupioną wokół firmy Sheriff,
która dominuje w lokalnej gospodarce.

231
00:16:00,720 --> 00:16:04,479
Apel separatystów
wywołał obawy o eskalację napięć
nie tylko w Kiszyniowie.

232
00:16:04,520 --> 00:16:09,199
Rosja podjęła szereg lekkomyślnych
i destabilizujących
działań w tym regionie.

233
00:16:09,240 --> 00:16:13,799
To nie jest nic nowego,
dlatego uważnie
przyglądamy się tej sprawie.

234
00:16:13,840 --> 00:16:17,759
Zdaniem ekspertów agresja na Mołdawię
wydaje się raczej mało prawdopodobna.

235
00:16:17,800 --> 00:16:23,399
Niewykluczone są jednak prowokacje,
np. że strony stacjonujących tam
rosyjskich żołnierzy,

236
00:16:23,440 --> 00:16:27,799
których obecnie jest tam 1,5 tys.

237
00:16:27,840 --> 00:16:32,759
Zagrożenia bezpośredniego nie ma,

238
00:16:32,800 --> 00:16:37,879
natomiast w sferze dezinformacyjnej,
budowania napięć
to jest bardzo skuteczne.

239
00:16:37,920 --> 00:16:42,559
Putin prośbę separatystów przemilczał.

240
00:16:42,600 --> 00:16:45,999
Na razie więc nie wiadomo.

241
00:16:51,120 --> 00:16:55,759
W Ministerstwie Rodziny
ruszyły konsultacje dotyczące zmian
w systemie pieczy zastępczej.

242
00:16:55,800 --> 00:16:59,719
Ci, którzy sprawują opiekę nad dziećmi
zamiast rodziców biologicznych,

243
00:16:59,760 --> 00:17:04,039
tworząc dom, dają dzieciom szansę
na lepsze i bezpieczne życie.

244
00:17:04,080 --> 00:17:07,919
A tych,
którzy bezpiecznego schronienia
potrzebują od zaraz, są setki.

245
00:17:07,960 --> 00:17:12,199
Jednak rodzin zastępczych
i rodzinnych domów dziecka
dramatycznie brakuje.

246
00:17:15,440 --> 00:17:17,839
To Staś, Tomek, Filip i Adrianna

247
00:17:17,880 --> 00:17:20,399
- zajmuje się nimi Joanna Kowalska
z Łodzi.

248
00:17:20,440 --> 00:17:24,279
5 lat temu rzuciła pracę w korporacji,
by spełniać się jako zastępcza mama.

249
00:17:24,320 --> 00:17:27,119
Moja przyjaciółka prowadzi
rodzinny dom dziecka
i raz dostała noworodka

250
00:17:27,160 --> 00:17:30,599
- jak ja go zobaczyłam,
to popłynęłam...

251
00:17:30,640 --> 00:17:33,439
Chciała przyjmować jednocześnie
tylko dwoje maluchów.

252
00:17:33,480 --> 00:17:35,639
Jednak życie zweryfikowało te plany

253
00:17:35,680 --> 00:17:38,639
- czasami było tu
nawet siedmioro dzieci.

254
00:17:38,680 --> 00:17:41,799
Jak tylko pojawia się taka sytuacja,
jak teraz ma Stasio,

255
00:17:41,840 --> 00:17:44,919
że znaleźli się już rodzice adopcyjni,
którzy lada moment go zabiorą,

256
00:17:44,960 --> 00:17:47,839
to za chwilę przyjdzie
w jego miejsce kolejne dziecko.

257
00:17:47,880 --> 00:17:53,159
Bo rodzin zastępczych
i miejsc w rodzinnych domach dziecka
dramatycznie brakuje w całej Polsce.

258
00:17:53,200 --> 00:17:58,279
Mamy około tysiąca dzieci w Polsce,
które powinny zostać
natychmiast zabrane z rodzin,

259
00:17:58,320 --> 00:18:01,879
ponieważ sytuacja zagraża
ich zdrowiu i życiu.

260
00:18:01,920 --> 00:18:08,479
I właśnie m.in. dlatego
szefowa resortu rodziny,
pracy i polityki społecznej

261
00:18:08,520 --> 00:18:13,639
spotkała się z przedstawicielami
fundacji zrzeszających rodziny
zastępcze i z samorządowcami.

262
00:18:13,680 --> 00:18:17,519
Tak różnorodne grono
daje nadzieję na to,

263
00:18:17,560 --> 00:18:21,639
że praca, którą dzisiaj rozpoczynamy,
będzie pracą rzetelną, merytoryczną,

264
00:18:21,680 --> 00:18:25,599
z jednym celem:
tym celem jest dobro dzieci.

265
00:18:25,640 --> 00:18:27,919
Ale dobro dzieci
nie zostanie zapewnione,

266
00:18:27,960 --> 00:18:32,319
jeśli wcześniej odpowiednia pomoc
nie trafi do ich opiekunów.

267
00:18:32,360 --> 00:18:34,039
Nie tylko finansowa.

268
00:18:34,080 --> 00:18:36,839
Potencjalni rodzice zastępczy,
którzy mogliby się zająć dziećmi,

269
00:18:36,880 --> 00:18:39,159
muszą poczuć, że są zaopiekowani,

270
00:18:39,200 --> 00:18:43,999
że mają wokół siebie specjalistów,
którzy ich wesprą
w pracy z trudnymi dziećmi.

271
00:18:44,040 --> 00:18:48,719
Bo często te dzieci widziały
i doświadczały tego,
czego nigdy nie powinny.

272
00:18:48,760 --> 00:18:52,399
Gdzie są libacje alkoholowe...

273
00:18:52,440 --> 00:18:56,999
Mieliśmy dziewczynkę,
która na każdą puszkę mówiła,
że to jest piwo.

274
00:18:57,040 --> 00:19:00,679
Takie dzieci potrzebują terapii,
ale przede wszystkim - miłości.

275
00:19:00,720 --> 00:19:02,359
Kocham je wszystkie,

276
00:19:02,400 --> 00:19:04,479
ale też trzeba się nastawić,

277
00:19:04,520 --> 00:19:08,199
że te dzieci wracają
do rodziny swojej biologicznej
lub idą do adopcji

278
00:19:08,240 --> 00:19:10,599
i jest ciężko.

279
00:19:10,640 --> 00:19:14,599
Choć bywa trudno,
to takie chwile
są nie do przecenienia.

280
00:19:14,640 --> 00:19:18,039
To ciepło domu rodzinnego
i to zaopiekowanie powoduje,

281
00:19:18,080 --> 00:19:21,199
że ci rodzice widzą,
że z dnia na dzień
te dzieci się rozwijają,

282
00:19:21,240 --> 00:19:24,799
funkcjonują lepiej,
niż funkcjonowały,
zanim przyszły do tej rodziny.

283
00:19:24,840 --> 00:19:29,559
To, co teraz robię,
daje mi najwięcej satysfakcji.

284
00:19:29,760 --> 00:19:33,079
W zeszłym roku działało około 2 tys.
zawodowych rodzin zastępczych

285
00:19:33,120 --> 00:19:36,719
i blisko pół tysiąca
rodzinnych domów dziecka.

286
00:19:40,120 --> 00:19:44,039
Trwa główny program informacyjny
TVP "19.30".

287
00:19:44,080 --> 00:19:46,759
Zobaczmy, co jeszcze przed nami.

288
00:19:46,960 --> 00:19:51,239
Nikt nie znał tej choroby,
zawsze trzeba było tłumaczyć
od początku.

289
00:19:51,440 --> 00:19:54,319
Choroby rzadkie - tylko z nazwy?

290
00:19:54,480 --> 00:19:57,719
Znaczna ilość
wrodzonych wad metabolizmu

291
00:19:57,760 --> 00:20:02,119
może być wykryta
w badaniach przesiewowych noworodków.

292
00:20:02,320 --> 00:20:05,319
Ważna decyzja dla w twórców w sieci.

293
00:20:05,360 --> 00:20:09,599
Wierzymy, że prawo się zmieni,
będzie dbało o tych najsłabszych.

294
00:20:09,840 --> 00:20:16,239
Próbujemy uciec
od ostrza gilotyny,
którą zostawił nam poprzedni rząd.

295
00:20:20,400 --> 00:20:22,999
Do szpitala specjalistycznego
w Grudziądzu

296
00:20:23,040 --> 00:20:26,279
trafiło 6-miesięczne niemowlę
z poważnymi obrażeniami.

297
00:20:26,320 --> 00:20:29,439
Zaniepokojeni lekarze
zawiadomili policję.

298
00:20:29,480 --> 00:20:33,079
Rodzice chłopca zostali zatrzymani,
matka usłyszała zarzut
znęcania się nad dzieckiem.

299
00:20:33,320 --> 00:20:37,559
To nie był nieszczęśliwy wypadek.

300
00:20:37,600 --> 00:20:41,279
Wszystko wskazuje na to,
że półroczne niemowlę

301
00:20:41,320 --> 00:20:44,559
przeżyło piekło,
na jakie nikt nie zasługuje.

302
00:20:44,600 --> 00:20:49,679
Lekarz dyżurny na podstawie objawów,
badania przedmiotowego,

303
00:20:49,720 --> 00:20:53,679
zasugerował, że to może być
zespół dziecka maltretowanego.

304
00:20:53,720 --> 00:20:57,519
Dziecko trafiło
do regionalnego szpitala
specjalistycznego w Grudziądzu.

305
00:20:57,560 --> 00:21:01,599
Na miejsce
natychmiast wezwano policję.

306
00:21:01,640 --> 00:21:05,079
Po wstępnym rozpytaniu
lekarza prowadzącego

307
00:21:05,120 --> 00:21:07,719
podjęli decyzję
o zatrzymaniu rodziców tego chłopca.

308
00:21:07,760 --> 00:21:11,359
To 18-latka i 22-latek
z Radzynia Chełmińskiego.

309
00:21:11,400 --> 00:21:13,359
Ojciec jest już na wolności.

310
00:21:13,400 --> 00:21:17,399
Matce grozi 8 lat więzienia
za znęcanie się nad dzieckiem.

311
00:21:17,440 --> 00:21:23,479
Szarpała za ciało i ubranie,
zaniedbywała je
w zakresie higieny oraz odżywiania,

312
00:21:23,520 --> 00:21:28,999
spowodowała u niego obrażenia ciała
na obu policzkach i podbrzuszu.

313
00:21:29,040 --> 00:21:33,959
Mieszkańcy Grudziądza są wstrząśnięci
historią bezbronnego dziecka.

314
00:21:34,000 --> 00:21:39,759
Akurat moje dziecko
przebywało na oddziale pediatrycznym
i widziałam, jak przyjechała policja.

315
00:21:40,440 --> 00:21:44,399
Sytuacja patologiczna,
która nie powinna mieć miejsca.

316
00:21:44,440 --> 00:21:47,679
Mam nadzieję,
że takie sytuacje były nagłaśnianie.

317
00:21:47,720 --> 00:21:50,839
Żeby reagować na krzywdę,
nim będzie za późno.

318
00:21:50,880 --> 00:21:55,119
Możemy zgłosić na policję
i poprosić o interwencję,
do ośrodka pomocy społecznej.

319
00:21:55,160 --> 00:22:03,079
Jeżeli dziecko jest uczniem
lub wychowankiem placówki oświatowej,
to do szkoły czy przedszkola.

320
00:22:03,120 --> 00:22:05,959
By nie pozostać obojętnym.

321
00:22:06,000 --> 00:22:08,719
Życiu dziecka
nie zagraża już niebezpieczeństwo,

322
00:22:08,760 --> 00:22:12,439
ale kilka dni spędzi w szpitalu,
na obserwacji.

323
00:22:16,040 --> 00:22:19,039
Ważna decyzja
dla twórców i wykonawców.

324
00:22:19,080 --> 00:22:22,639
Prawo do pobierania tantiem
wynikających z odtwarzania ich dzieł
w Internecie

325
00:22:22,680 --> 00:22:24,919
zostało wpisane
do projektu ustawy.

326
00:22:24,960 --> 00:22:27,239
Minister kultury
Bartłomiej Sienkiewicz

327
00:22:27,280 --> 00:22:30,959
zapowiedział tę zmianę
po zakończonych konsultacjach
w sprawie wdrażania unijnej dyrektywy.

328
00:22:31,160 --> 00:22:35,519
Projekt ustawy
ma najpóźniej za 3 tygodnie
trafić do parlamentu.

329
00:22:35,560 --> 00:22:38,639
Filmowcy w liście otwartym
do premiera i ministra apelowali,

330
00:22:38,680 --> 00:22:43,359
by nie okradać polskich twórców
i trzymać się europejskich standardów.

331
00:22:46,280 --> 00:22:48,799
Filmy oglądamy nie nie tylko w kinie
i telewizji,

332
00:22:48,840 --> 00:22:52,559
ale coraz częściej w Internecie
- mówi Zuzanna Grajewicz.

333
00:22:52,600 --> 00:22:57,559
Młoda reżyserka,
dwa lata po szkole filmowej,
pracuje nad fabularnym debiutem.

334
00:22:57,600 --> 00:23:01,239
My jako młodzi filmowcy wiemy,
że ten rynek kolportażu się zmienia,

335
00:23:01,280 --> 00:23:09,639
my walczymy tylko o 1,5% przychodu
z 2,6 mld, jaki osiąga rynek VOD
w Polsce.

336
00:23:10,520 --> 00:23:15,839
Młodzi filmowcy od dwóch tygodni
pisali petycje do ministra kultury.

337
00:23:15,880 --> 00:23:19,199
Chodziło o projekt ustawy
o prawie autorskim.

338
00:23:19,240 --> 00:23:24,439
Nie było w nim zapisu
o tantiemach dla twórców

339
00:23:24,480 --> 00:23:28,599
od internetowych
platform streamingowych.

340
00:23:28,640 --> 00:23:31,599
Wierzymy, że prawo się zmieni,
będzie dbało o tych najsłabszych,

341
00:23:31,640 --> 00:23:36,479
o tych młodych twórców,
którzy właśnie wchodzą w zawód,
starają się stworzyć film,

342
00:23:36,520 --> 00:23:39,559
i że polska kultura
o nich nie zapomni.

343
00:23:39,600 --> 00:23:46,199
Aktor Mateusz Banasiuk śmieje się,
że ostatnio zamiast grać w filmach,
wciela się w postać polityka.

344
00:23:46,240 --> 00:23:49,119
Wszystko po,
by twórcy mogli dostać tantiemy.

345
00:23:49,160 --> 00:23:51,159
Będą dostawać,

346
00:23:51,200 --> 00:23:54,079
dzisiaj zakończyliśmy
cały proces konsultacji

347
00:23:54,120 --> 00:23:56,759
i dzisiaj mamy ostateczny kształt
tej ustawy

348
00:23:56,800 --> 00:23:58,639
- tak, będą dostawać.

349
00:23:58,680 --> 00:24:03,599
Minister kultury tłumaczy,
że Polska musi dopasować prawo
do regulacji unijnych.

350
00:24:03,640 --> 00:24:08,559
Krytykuje poprzedni rząd za to,
że tego nie zrobił
w odpowiednim czasie,

351
00:24:08,600 --> 00:24:13,639
co dla Polski oznaczało
kary pieniężne.

352
00:24:13,680 --> 00:24:16,399
Najdalej za 2 tygodnie do 3
to nowe prawo pójdzie do parlamentu,

353
00:24:16,440 --> 00:24:19,279
chcemy uzyskać sytuację,

354
00:24:19,320 --> 00:24:21,599
w której rząd,
większość parlamentarna i twórcy

355
00:24:21,640 --> 00:24:24,839
będą stali ramię w ramię
za tym nowym prawem.

356
00:24:24,960 --> 00:24:29,159
Dzisiejsza słowa ministra
ucieszyły środowisko filmowe.

357
00:24:29,200 --> 00:24:32,639
Filmy to magia,
ale pieniędzy się nie wyczaruje

358
00:24:32,680 --> 00:24:35,479
- mówią przedstawiciele
polskich fabryk marzeń.

359
00:24:35,520 --> 00:24:40,439
Proces tworzenia filmu
dla reżysera, scenarzysty
trwa czasem rok albo dłużej,

360
00:24:40,640 --> 00:24:45,799
więc to jest po to,
aby mogli przeżyć ten czas
i tworzyć nowe rzeczy.

361
00:24:45,840 --> 00:24:50,199
Jeżeli nie dostaną tantiem,
jeżeli nie dostaną wynagrodzenia
za swoją pracę, przestaną tworzyć,

362
00:24:50,240 --> 00:24:52,719
a my będziemy oglądać
tylko amerykańskie filmy.

363
00:24:52,760 --> 00:24:57,399
Eksperci sugerują,
że najlepszym rozwiązaniem byłoby,

364
00:24:57,440 --> 00:25:02,679
gdyby tantiemy były zagospodarowywane
przez kilka różnych organizacji,
na przykład scenarzystów czy reżyserów

365
00:25:02,720 --> 00:25:05,439
- tak działa to w Ameryce.

366
00:25:05,480 --> 00:25:07,919
Według mnie najlepszym rozwiązaniem
na chwilę obecną byłoby

367
00:25:07,960 --> 00:25:10,959
przełamanie monopolu
Stowarzyszenia Filmowców Polskich,

368
00:25:11,000 --> 00:25:14,959
które na chwilę obecną
jest jedyną organizacją
zbiorowego zarządzania.

369
00:25:15,000 --> 00:25:17,839
Przedstawiciele
platform streamingowych

370
00:25:17,880 --> 00:25:21,799
dziś sprawy
jeszcze komentować nie chcą.

371
00:25:26,480 --> 00:25:31,559
Światowy Dzień Chorób Rzadkich
- żyje z nimi ponad 300 mln ludzi
na całym świecie.

372
00:25:31,600 --> 00:25:35,559
A najrzadziej występujący dzień w roku
nieprzypadkowo
ma nam o tym przypominać

373
00:25:35,600 --> 00:25:40,679
i uświadamiać, z jakimi problemami
mierzą się osoby
żyjące z rzadkimi chorobami.

374
00:25:40,720 --> 00:25:45,399
Ich główny postulat to równy dostęp
do diagnostyki i leczenia.

375
00:25:45,440 --> 00:25:49,439
A na co jeszcze
chcą zwrócić naszą uwagę?

376
00:25:51,160 --> 00:25:54,039
U 9-dniowej Basi
lekarze zdiagnozowali

377
00:25:54,080 --> 00:25:58,119
rzadką chorobę genetyczną
zwaną deficytem beta-ketotiolazy.

378
00:25:58,160 --> 00:26:01,879
To wada, która objawia się
sennością i apatią.

379
00:26:01,920 --> 00:26:04,719
Może doprowadzić do śpiączki.

380
00:26:04,760 --> 00:26:08,399
Najtrudniejsze jest to,
że jest tak mało dzieciaczków
z tą chorobą.

381
00:26:08,440 --> 00:26:13,279
W Polsce cierpią na nią
jedynie 4 osoby,
wśród nich jest starszy brat Basi.

382
00:26:13,320 --> 00:26:16,679
Bardzo trzeba przestrzegać
zaleceń lekarzy, specjalnej diety.

383
00:26:16,720 --> 00:26:21,599
Chorobę u dziecka wykryto wcześnie,
właśnie ze względu
na obciążenie genetyczne.

384
00:26:21,640 --> 00:26:25,919
Znaczna ilość
wrodzonych wad metabolizmu

385
00:26:25,960 --> 00:26:28,839
może być wykryta
w badaniach przesiewowych noworodków.

386
00:26:28,880 --> 00:26:32,999
Ale w większości przypadków
diagnoza chorób rzadkich
trwa nawet 8 lat.

387
00:26:33,040 --> 00:26:37,919
ważne jest aby wszyscy lekarze
byli wyczuleni
na możliwość tych chorób,

388
00:26:37,960 --> 00:26:40,639
że mogą spotkać pacjenta
z chorobą rzadką.

389
00:26:40,680 --> 00:26:44,679
Która rzadka jest tylko z nazwy.

390
00:26:44,720 --> 00:26:47,919
Problem dotyczy nawet 3 mln Polaków.

391
00:26:48,120 --> 00:26:54,119
Mniej badań jest dostępnych,
mniej leków,
a pacjent cierpi tak samo,

392
00:26:54,160 --> 00:26:57,279
czy to z częstą chorobą, czy z rzadką,
i chce żyć.

393
00:26:57,320 --> 00:27:03,319
Dlatego dziś, w dniu chorób rzadkich,
od ministry zdrowia padła
jasna zapowiedź konkretnych rozwiązań.

394
00:27:03,360 --> 00:27:07,759
Będziemy leczyć
kobiety w ciąży chore na SMA.

395
00:27:07,800 --> 00:27:13,119
Pracujemy nad katalogiem
nieonkologicznych badań genetycznych.

396
00:27:13,160 --> 00:27:16,279
Chorym zależy
na poprawie jakości życia.

397
00:27:16,320 --> 00:27:18,599
Pani Kamila,
cierpiąca na hipofosfatazję,

398
00:27:18,640 --> 00:27:23,999
codziennie mierzy się
z bólem całego ciała.

399
00:27:24,040 --> 00:27:27,479
To jakbyśmy poszli do spa
i kąpali się w błocie,

400
00:27:27,680 --> 00:27:31,479
to błoto by nas oblepiło,
a my się próbujemy wyprostować.

401
00:27:31,680 --> 00:27:35,799
Ale oprócz konkretnych terapii,
istotna jest także
zmiana świadomości społecznej.

402
00:27:35,840 --> 00:27:38,479
Widzimy takie podejście,
że to jest dziecko,

403
00:27:38,520 --> 00:27:41,839
które i tak nie będzie długo żyło,
więc po co w ogóle je leczyć.

404
00:27:42,040 --> 00:27:46,079
Obecnie znanych jest już
prawie 8 tys. chorób rzadkich.

405
00:27:49,560 --> 00:27:53,599
Występuje co 4 lata
i gdy ktoś przyszedł na świat
właśnie dziś,

406
00:27:53,640 --> 00:27:58,879
to rocznicę narodzin oficjalnie
będzie świętował dopiero w 2028 r.

407
00:27:58,920 --> 00:28:03,279
Wcześniej nie będzie okazji,
bo to nadliczbowy, 29. dzień lutego.

408
00:28:03,440 --> 00:28:08,279
Po co nam korekta w kalendarzu?

409
00:28:08,840 --> 00:28:13,359
Antoni przyszedł na świat
dzisiaj o 5.00 rano.

410
00:28:13,400 --> 00:28:19,159
Teraz rodzice mogą się zastanowić,
który dzień będzie
jego zapasową datą urodzin.

411
00:28:19,200 --> 00:28:22,199
Zobaczymy, co zdecydujemy.

412
00:28:22,240 --> 00:28:27,519
Natomiast później
Antek będzie decydował,
ile imprez będzie organizował.

413
00:28:27,560 --> 00:28:30,879
Mama Antosia cieszy się
z wyjątkowej daty jego urodzin.

414
00:28:30,920 --> 00:28:36,559
Dołączył do ponad 25 tys. Polaków
obchodzących urodziny raz na 4 lata.

415
00:28:37,840 --> 00:28:42,199
Aktorka Olga Bołądź
obchodzi dziś 10. urodziny.

416
00:28:52,760 --> 00:28:54,319
Kiedy nie ma 29 lutego,

417
00:28:54,360 --> 00:28:59,759
to zawsze świętuje 28.

418
00:28:59,800 --> 00:29:01,479
Bardzo długo myślałam,
że urodziłam się 28 lutego.

419
00:29:01,520 --> 00:29:03,879
Skąd wzięła się data 29 lutego?

420
00:29:03,920 --> 00:29:09,159
Odkąd ludzie potrzebowali mierzyć czas
i jakoś ten czas usystematyzować,
już ten problem się pojawił,

421
00:29:09,200 --> 00:29:11,679
ponieważ próbujemy
w jakieś sztywne ramy ująć

422
00:29:11,720 --> 00:29:14,639
ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca,
który nie trwa równo 365 dni.

423
00:29:14,680 --> 00:29:16,679
Ale nieco więcej.

424
00:29:16,720 --> 00:29:21,519
Gdyby nie ten dodatkowy dzień
raz na 4 lata,
mielibyśmy kalendarzowy bałagan.

425
00:29:21,560 --> 00:29:26,079
Np. wakacje byłyby przesuwane
w kierunku wiosny,
wcześniej niż w lato.

426
00:29:26,280 --> 00:29:29,919
Obchodzenie Bożego Narodzenia
byłoby jesienią.

427
00:29:30,080 --> 00:29:33,279
Dlaczego tej korekty
dokonujemy akurat w lutym?

428
00:29:33,320 --> 00:29:37,999
Odpowiedź tkwi w czasach starożytnych,
kiedy już ten problem zauważono.

429
00:29:38,200 --> 00:29:41,799
Dlatego że za czasów rzymskich
rok zaczynał się w marcu.

430
00:29:41,840 --> 00:29:46,159
Miesiąc luty był miesiącem ostatnim
i wtedy dokonywano wszelkich poprawek.

431
00:29:46,360 --> 00:29:50,879
I chociaż system się zmienił,
to zmiana wprowadzana w lutym
pozostała.

432
00:29:50,920 --> 00:29:53,759
Obecnie używamy
kalendarza gregoriańskiego,

433
00:29:53,800 --> 00:29:58,519
powstałego w XVI wieku,
za czasów papieża Grzegorza XIII.

434
00:29:58,560 --> 00:30:04,999
26 sekund - tyle wynosi nadwyżka,
której co roku nie uwzględniamy
w naszym obecnym kalendarzu.

435
00:30:05,040 --> 00:30:10,319
Ten błąd trzeba będzie naprawić
za kilka tysięcy lat,
wydłużając rok o jeszcze jeden dzień.

436
00:30:10,360 --> 00:30:13,999
Ale na to mamy jeszcze czas.

437
00:30:16,480 --> 00:30:27,319
Kończymy "19.30"
i zapraszamy na rozmowę Moniki Sawki
z ministrą edukacji Barbarą Nowak.