1
00:00:31,480 --> 00:00:36,439
Joanna Dunikowska-Paź, dobry wieczór.
Zapraszam na 19:30 w Wielką Sobotę.

2
00:00:36,480 --> 00:00:46,639
A dziś w programie m.in.
przed Niedzielą Wielkanocną...

3
00:00:46,680 --> 00:00:50,839
Każde z pokarmów,
które święcimy, ma swoją symbolikę.

4
00:00:50,880 --> 00:00:54,679
Nie powinien nikt być samotny,
nikt być głodny.

5
00:00:54,720 --> 00:00:57,519
Czekolada to luksus,
ale i tak będę ją kupować.

6
00:00:57,560 --> 00:01:01,199
Wielkanocny problem we Francji.

7
00:01:01,240 --> 00:01:05,039
W 2023 roku to właśnie kakao
podrożało najbardziej.

8
00:01:05,080 --> 00:01:08,719
Już przyszedł ten czas lepszy,
cieplejszy,
kiedy jest jaśniej dłużej.

9
00:01:08,760 --> 00:01:10,999
Dziś śpimy krócej.

10
00:01:11,040 --> 00:01:17,159
Zmiana czasu nie jest obojętna
dla naszego zdrowia.

11
00:01:17,200 --> 00:01:20,199
Dziś Wielka Sobota - dla katolików
czas ciszy i czuwania.

12
00:01:20,240 --> 00:01:23,359
Wierni przy Grobie Pańskim rozważają
mękę i śmierć Chrystusa,

13
00:01:23,400 --> 00:01:26,559
oczekując na jego zmartwychwstanie.

14
00:01:26,600 --> 00:01:28,599
Jedną z tradycji
jest święcenie pokarmów,

15
00:01:28,640 --> 00:01:33,559
które trafią na wielkanocny stół.

16
00:01:33,600 --> 00:01:35,559
To dzień wyciszenia i oczekiwania.

17
00:01:35,600 --> 00:01:38,359
Dzień ciszy, dzień zadumy,

18
00:01:38,400 --> 00:01:43,639
dzień zatrzymania się
przy grobie Jezusa Chrystusa.

19
00:01:43,680 --> 00:01:46,799
Tradycyjnie księża
błogosławią pokarmy.

20
00:01:46,840 --> 00:01:49,879
Chleb, sól, ja biorę ocet,
chrzan, wędlinę

21
00:01:49,920 --> 00:01:56,079
i coś słodkiego wzięliśmy.

22
00:01:56,120 --> 00:02:00,559
Chleb, kiełbasę,
trochę czekoladek i ciasta, i jajka.

23
00:02:00,600 --> 00:02:03,559
Zawartość różna
w różnych regionach Polski.

24
00:02:03,600 --> 00:02:07,079
Są jednak też niezmienne elementy.

25
00:02:07,120 --> 00:02:10,479
Chleb, który jest symbolem
Chrystusa eucharystycznego,

26
00:02:10,520 --> 00:02:13,319
kiełbasy, wędliny, które są symbolem
baranka paschalnego.

27
00:02:13,360 --> 00:02:15,559
Jajka, które są symbolem
wielkanocnego życia.

28
00:02:15,600 --> 00:02:20,679
Dziś koszyczki raczej skromne,

29
00:02:20,720 --> 00:02:27,799
a jeszcze w ubiegłym wieku lasowiacy
z terenów Puszczy Sandomierskiej
mieli je pokaźne.

30
00:02:27,840 --> 00:02:30,599
Święcono pokarmy, kładąc
je do dużych koszy na ziemniaki

31
00:02:30,640 --> 00:02:34,239
albo wprost do niecek,

32
00:02:34,280 --> 00:02:37,639
czyli takich dłubanych
w jednym kawałku drewna
rodzajów wanienek.

33
00:02:37,680 --> 00:02:42,639
Wielka Sobota jest ostatnim dniem
Triduum Paschalnego.

34
00:02:42,680 --> 00:02:47,399
U nas o 20.00.

35
00:02:47,440 --> 00:02:50,399
W większości kościołów też o 20.00
Wigilia Zmartwychwstania.

36
00:02:50,440 --> 00:02:53,039
Palimy ogień przed kościołem,
błogosławimy paschał,

37
00:02:53,080 --> 00:02:57,679
wnosimy do ciemnego kościoła
ten paschał.

38
00:02:57,720 --> 00:02:59,279
Śpiewamy "Światło Chrystusa".

39
00:02:59,320 --> 00:03:00,319
Rano rezurekcja.

40
00:03:00,360 --> 00:03:02,319
Po niej wierni zasiądą przy stołach.

41
00:03:02,360 --> 00:03:04,959
Ale niektóre świąteczne śniadania
odbyły się już dziś

42
00:03:05,000 --> 00:03:06,639
- dla samotnych, potrzebujących.

43
00:03:06,680 --> 00:03:10,199
Jak tu, w Rzeszowie.

44
00:03:10,240 --> 00:03:13,439
Nie chcę sama w domu
siedzieć z synkiem,

45
00:03:13,480 --> 00:03:15,239
dla mnie to będzie miało znaczenie,

46
00:03:15,280 --> 00:03:16,399
jak pójdę na śniadanie,

47
00:03:16,440 --> 00:03:18,239
chociaż jestem tutaj pierwszy raz.

48
00:03:18,280 --> 00:03:21,079
W Poznaniu jutro śniadanie
organizowane przez Caritas.

49
00:03:21,120 --> 00:03:23,359
Przy stole pojawić się może
nawet 1200 osób.

50
00:03:23,400 --> 00:03:25,519
Przygotowania trwają.

51
00:03:25,560 --> 00:03:28,159
Ten nasz czas przedświąteczny
chcieliśmy poświęcić

52
00:03:28,200 --> 00:03:29,359
i podarować bezdomnym,

53
00:03:29,400 --> 00:03:32,759
którzy jutro przyjdą na śniadanie,

54
00:03:32,800 --> 00:03:35,199
a my z naszą rodziną
spotkamy się później.

55
00:03:35,240 --> 00:03:39,239
Śniadania dla samotnych i ubogich
dziś i jutro
w większości dużych miast.

56
00:03:39,280 --> 00:03:44,039
W bazylice św. Piotra
trwa msza Wigilii Paschalnej.

57
00:03:44,080 --> 00:03:46,319
We wczorajszej drodze krzyżowej
w Koloseum

58
00:03:46,360 --> 00:03:49,759
wbrew wcześniejszym zapowiedziom
nie uczestniczył papież Franciszek.

59
00:03:49,800 --> 00:03:51,359
Czy dziś spotkał się z wiernymi?

60
00:03:51,400 --> 00:04:05,079
To pytanie do Urszuli Rzepczak,
która jest w Watykanie.

61
00:04:05,120 --> 00:04:08,799
Papież jest już w bazylice

62
00:04:08,840 --> 00:04:12,039
i będzie przewodniczyć
Wigilii Paschalnej.

63
00:04:12,080 --> 00:04:20,519
Jutro także mszy
Zmartwychwstania Pańskiego.

64
00:04:20,560 --> 00:04:24,559
Dziś podczas najdłuższej w roku
liturgii papież ochrzci 8 osób.

65
00:04:24,600 --> 00:04:34,799
Włosi, Koreańczycy, Albanka.

66
00:04:34,840 --> 00:04:40,039
Święta Wielkanocne - dobrze,
by był to czas bez polityki,

67
00:04:40,080 --> 00:04:44,039
za to politycy ponad podziałami
życzą Polakom odpoczynku,
pokoju i nadziei.

68
00:04:44,080 --> 00:04:48,039
Jako naród, jako sąsiedzi,
jako polskie rodziny

69
00:04:48,080 --> 00:04:55,039
naprawdę możemy
nie tylko w Wielką Sobotę,

70
00:04:55,080 --> 00:04:57,279
nie tylko w zbliżające się
Święta Wielkanocne

71
00:04:57,320 --> 00:05:02,439
odłożyć te negatywne emocje na bok.

72
00:05:02,480 --> 00:05:07,119
Żebyście w te święta,
które mam nadzieję, spędzicie z tymi,
których kochacie, uśmiechnęli się,

73
00:05:07,160 --> 00:05:08,639
żebyście naładowali akumulatory,

74
00:05:08,680 --> 00:05:10,919
żebyście mieli czas
na prawdziwy odpoczynek.

75
00:05:10,960 --> 00:05:13,359
Niech wiosna zagości
nie tylko za naszymi oknami,

76
00:05:13,400 --> 00:05:16,359
ale także w naszych sercach
i umysłach.

77
00:05:16,400 --> 00:05:20,839
Oby był to czas odpoczynku,
wytchnienia
oraz wewnętrznego odrodzenia.

78
00:05:20,880 --> 00:05:22,839
Dobrych, spokojnych
świąt Wielkiejnocy.

79
00:05:22,880 --> 00:05:25,439
Pokoju i spokoju,
bo tego potrzebujemy my wszyscy.

80
00:05:25,480 --> 00:05:27,719
Trochę dystansu
do otaczającego nas świata

81
00:05:27,760 --> 00:05:33,519
i nadziei na lepsze jutro.

82
00:05:33,560 --> 00:05:37,959
Życzę pięknej pogody,
dużo zdrowia, szczęścia i radości.

83
00:05:38,000 --> 00:05:43,599
Tych, którzy podróżują
do swoich bliskich i przyjaciół,
serdecznie pozdrawiam.

84
00:05:43,640 --> 00:05:46,879
Żeby pokój zapanował
w naszych rodzinach,

85
00:05:46,920 --> 00:05:51,079
w naszych wspólnotach lokalnych
i w naszej ojczyźnie,

86
00:05:51,120 --> 00:05:53,119
żebyśmy byli dumni z tego,
co nas otacza

87
00:05:53,160 --> 00:05:55,599
i w czym uczestniczymy.

88
00:05:55,640 --> 00:05:58,559
Żeby były to święta błogosławione,
święta rodzinne, ciepłe

89
00:05:58,600 --> 00:06:02,239
i żeby były to święta nadziei.

90
00:06:02,280 --> 00:06:06,639
Podczas gdy u nas trwają
ostatnie świąteczne przygotowania,

91
00:06:06,680 --> 00:06:10,479
a wśród życzeń wyjątkowo mocno
brzmi wołanie o pokój,

92
00:06:10,520 --> 00:06:14,599
w wojennej rzeczywistości Ukrainy
to kolejne nasilone rosyjskie ataki
z powietrza.

93
00:06:14,640 --> 00:06:16,479
Niektóre z nich trwają wiele godzin,

94
00:06:16,520 --> 00:06:19,679
wszystkie są ogromnym wyzwaniem
dla ukraińskich sił powietrznych.

95
00:06:19,720 --> 00:06:28,239
Z jaką determinacją
bronią życia mieszkańców?

96
00:06:28,280 --> 00:06:31,839
Rosjanie stale ostrzeliwują
ukraińskie miasta
i infrastrukturę krytyczną.

97
00:06:31,880 --> 00:06:33,479
Tysiące ludzi nie mają prądu.

98
00:06:33,520 --> 00:06:35,679
Byłoby jeszcze gorzej,
gdyby nie żołnierze,

99
00:06:35,720 --> 00:06:39,039
którzy bronią ukraińskiego nieba.

100
00:06:39,080 --> 00:06:41,439
Tacy jak ci ochotnicy
z oddziału Kijowszczyzna,

101
00:06:41,480 --> 00:06:44,719
którzy polują na drony i rakiety
lecące stronę stolicy Ukrainy.

102
00:06:44,760 --> 00:06:47,679
Jest ciągłe zagrożenie
ostrzałami rakietowymi.

103
00:06:47,720 --> 00:06:51,959
Kiedy lecą pociski manewrujące,
jesteśmy już w gotowości.

104
00:06:52,000 --> 00:06:56,799
Ostatnio ukraińska
obrona przeciwlotnicza strąciła

105
00:06:56,840 --> 00:07:00,399
9 z 12 rosyjskich dronów.

106
00:07:00,440 --> 00:07:02,999
Kiedy wyją syreny,
cywile chowają się w schronach,

107
00:07:03,040 --> 00:07:04,679
a ci żołnierze jadą w miejsce,

108
00:07:04,720 --> 00:07:06,079
które wskaże im dowództwo,

109
00:07:06,120 --> 00:07:07,479
i polują na rosyjskie drony.

110
00:07:07,520 --> 00:07:09,279
Robią to naprawdę skutecznie.

111
00:07:09,320 --> 00:07:11,719
Mimo że często mają
przestarzałe uzbrojenie.

112
00:07:11,760 --> 00:07:14,719
To karabin maszynowy Diegtiariowa.

113
00:07:14,760 --> 00:07:18,359
Wzór z '27 roku.

114
00:07:18,400 --> 00:07:20,119
Nasz model jest z '32,

115
00:07:20,160 --> 00:07:22,599
więc w tym roku skończy 92 lata.

116
00:07:22,640 --> 00:07:26,039
Zanim dostaliśmy karabin Browninga,
był naszym głównym wyposażeniem.

117
00:07:26,080 --> 00:07:29,119
Nasza grupa zestrzeliła z niego
pierwsze shahedy.

118
00:07:29,160 --> 00:07:31,239
Ukraińscy żołnierze
nie mają wątpliwości,

119
00:07:31,280 --> 00:07:32,799
że Rosjanie będą dalej atakować.

120
00:07:32,840 --> 00:07:34,599
Bo mają taką możliwość.

121
00:07:34,640 --> 00:07:35,799
Chcą nas zniszczyć.

122
00:07:35,840 --> 00:07:38,079
Nie mają innej motywacji.

123
00:07:38,120 --> 00:07:41,159
My mamy motywację,

124
00:07:41,200 --> 00:07:44,279
by przeżyć i bronić naszych domów,

125
00:07:44,320 --> 00:07:47,439
oraz żeby nasze rodziny nie siedziały
bez światła i ogrzewania.

126
00:07:47,480 --> 00:07:50,719
Jak sami mówią, nie mają wyboru.

127
00:07:50,760 --> 00:07:53,839
Od pierwszego dnia rosyjskiej inwazji
na Ukrainę rozumiemy,

128
00:07:53,880 --> 00:07:55,679
że Rosjanie nie chcą wyzwolić nas.

129
00:07:55,720 --> 00:07:58,479
Chcą wyzwolić od nas naszą ziemię.

130
00:07:58,520 --> 00:08:03,119
Rosjanie mają przewagę
w sprzęcie i w ludziach.

131
00:08:03,160 --> 00:08:07,119
Ukraińscy politycy
coraz bardziej rozpaczliwie
proszą sojuszników o uzbrojenie,

132
00:08:07,160 --> 00:08:08,599
którego brakuje na froncie.

133
00:08:08,640 --> 00:08:14,599
Mimo tych przeciwności
ukraińscy żołnierze trwają w walce.

134
00:08:14,640 --> 00:08:18,999
Siedmiogodzinny dramat w mieście Ede
we wschodniej Holandii.

135
00:08:19,040 --> 00:08:22,679
Zamaskowany mężczyzna wtargnął
do jednej z kawiarni
i wziął zakładników.

136
00:08:22,720 --> 00:08:25,079
Groził detonacją ładunku wybuchowego.

137
00:08:25,120 --> 00:08:30,719
Ewakuowano
około 150 okolicznych domów.

138
00:08:30,760 --> 00:08:34,159
Służbom po negocjacjach
udało się przekonać napastnika,
by się poddał.

139
00:08:34,200 --> 00:08:37,559
Motywy działania sprawcy
nie są znane.

140
00:08:37,600 --> 00:08:39,799
Dotarliśmy na miejsce
w ciągu dwóch minut.

141
00:08:39,840 --> 00:08:41,559
Sytuacja okazała się bardzo poważna.

142
00:08:41,600 --> 00:08:43,759
Napastnik miał noże.

143
00:08:43,800 --> 00:08:46,319
Nadal podejrzewamy
obecność materiałów wybuchowych.

144
00:08:46,360 --> 00:08:49,319
Policja otoczyła teren kordonem
i rozpoczęła negocjacje.

145
00:08:49,360 --> 00:08:52,559
Zaangażowaliśmy prawie wszystkie
swoje specjalistyczne zespoły,

146
00:08:52,600 --> 00:08:55,599
aby doprowadzić sprawę
do pomyślnego zakończenia.

147
00:08:55,640 --> 00:09:02,439
Na szczęście
wszystko skończyło się dobrze.

148
00:09:02,480 --> 00:09:06,279
Jaki związek ma kryzys klimatyczny
z wielkanocnymi jajkami
w czekoladzie?

149
00:09:06,320 --> 00:09:09,439
Okazuje się, że całkiem duży.

150
00:09:09,480 --> 00:09:12,999
Ceny kakao na światowych rynkach
biją rekordy,

151
00:09:13,040 --> 00:09:16,639
afrykańscy producenci
przez niesprzyjającą pogodę
dostarczają go mniej.

152
00:09:16,680 --> 00:09:18,919
Zmartwienie mają m. in. Francuzi,

153
00:09:18,960 --> 00:09:26,039
którzy podczas Wielkanocy zjadają
aż 15 tysięcy ton czekolady.

154
00:09:26,080 --> 00:09:32,479
Na Wielkanoc we Francji
czekoladowe jajka
można znaleźć nawet w muzeum.

155
00:09:32,520 --> 00:09:36,079
W Centrum Pompidou rozpoczęła się
wystawa rumuńskiego rzeźbiarza
Brancusi,

156
00:09:36,120 --> 00:09:38,879
więc w muzealnej kuchni
stworzyliśmy wielkanocne jajko,

157
00:09:38,920 --> 00:09:40,559
które jest kopią jego rzeźby.

158
00:09:40,600 --> 00:09:43,559
Zrobione jest z gorzkiej czekolady,

159
00:09:43,600 --> 00:09:45,559
w środku wypełnione
orzechowymi pralinami

160
00:09:45,600 --> 00:09:47,759
i pokryte złotym pudrem.

161
00:09:47,800 --> 00:09:50,999
To edycja limitowana, ile kosztuje?

162
00:09:51,040 --> 00:09:54,439
Stworzyliśmy tylko 100 egzemplarzy,
jedno jajko kosztuje 95 euro.

163
00:09:54,480 --> 00:09:56,839
Jajo pokryte złotem musi być drogie.

164
00:09:56,880 --> 00:09:59,479
Ale w tym roku drogie są też te.

165
00:09:59,520 --> 00:10:04,039
Powód? Między innymi
zmiany klimatyczne.

166
00:10:04,080 --> 00:10:09,919
Kakao, czyli podstawowy składnik
czekolady, uprawiane jest
głównie w Afryce Zachodniej.

167
00:10:09,960 --> 00:10:12,239
Dwa państwa,
Ghana i Wybrzeże Kości Słoniowej,

168
00:10:12,280 --> 00:10:16,279
odpowiadają
za dwie trzecie światowej produkcji.

169
00:10:16,320 --> 00:10:19,919
A zbiory spadły
z powodu suszy, upałów,
gwałtownych burz i chorób drzew.

170
00:10:19,960 --> 00:10:21,159
Cena kakao bije rekordy.

171
00:10:21,200 --> 00:10:23,799
Tak jak innych surowców
ustalana jest na giełdzie,

172
00:10:23,840 --> 00:10:27,239
a tam kakao jest już droższe
niż miedź.

173
00:10:27,280 --> 00:10:31,239
Pięć lat temu tona kakao
na giełdzie w Nowym Jorku
kosztowała 2 tysiące dolarów.

174
00:10:31,280 --> 00:10:43,599
Dzisiaj - 10 tysięcy.
To coś niespotykanego.

175
00:10:43,640 --> 00:10:47,439
A czekoladowe jajka, kury i zajączki
to podstawa wielkanocnej diety
Francuzów.

176
00:10:47,480 --> 00:10:50,079
W dwa dni świąt zje się ich tutaj
aż 15 tysięcy ton.

177
00:10:50,120 --> 00:10:52,079
Oczywiście,
że na święta jem czekoladę,

178
00:10:52,120 --> 00:10:54,079
ale najpierw sprawdzam ceny
w Internecie.

179
00:10:54,120 --> 00:10:55,399
Kupuję tam, gdzie tanio.

180
00:10:55,440 --> 00:10:57,359
Cukiernicy dbają więc
o każdy szczegół,

181
00:10:57,400 --> 00:10:59,159
by zdobyć niezdecydowanych klientów.

182
00:10:59,200 --> 00:11:03,639
I prześcigają się w pomysłach.

183
00:11:03,680 --> 00:11:06,599
Temat naszej wielkanocnej kolekcji
to igrzyska olimpijskie.

184
00:11:06,640 --> 00:11:09,879
Mamy więc króliki, które uczestniczą
w konkurencjach sportowych.

185
00:11:09,920 --> 00:11:11,879
Ten tutaj skacze
przez wiejskie płotki,

186
00:11:11,920 --> 00:11:13,279
a ten kopie dziury na czas.

187
00:11:13,320 --> 00:11:18,159
Ceny czekoladowych królików
w supermarketach podrożały
już o średnio 15%.

188
00:11:18,200 --> 00:11:21,319
I chociaż tacy jak ten
niezależni producenci
dwoją się i troją,

189
00:11:21,360 --> 00:11:25,159
by podwyżek uniknąć,
to przyznają, że będą nieuniknione.

190
00:11:25,200 --> 00:11:28,399
Najpierw podrożały ceny transportu,
później cukier, teraz kakao.

191
00:11:28,440 --> 00:11:31,959
Na razie udaje nam się utrzymać ceny,
bo mamy zapasy z minionego roku.

192
00:11:32,000 --> 00:11:34,839
Ale jeśli tak dalej pójdzie,
to nie ma co się oszukiwać,

193
00:11:34,880 --> 00:11:36,879
klienci będą musieli zapłacić więcej.

194
00:11:36,920 --> 00:11:40,319
Czy kryzys na rynku czekolady
oznacza wielkanocny kryzys
we Francji?

195
00:11:40,360 --> 00:11:41,359
Jeszcze nie teraz.

196
00:11:41,400 --> 00:11:45,239
Aż 95% Francuzów kupi ją w te święta,
średnio wydając aż 40 euro od osoby.

197
00:11:45,280 --> 00:11:48,959
Czekolada była i będzie luksusem.

198
00:11:49,000 --> 00:11:50,959
Zawsze będę ją kupować.

199
00:11:51,000 --> 00:11:57,399
A święta są przecież
tylko raz do roku.

200
00:11:57,440 --> 00:12:03,239
Po wydłużonej kadencji
trwa najkrótsza kampania samorządowa.

201
00:12:03,280 --> 00:12:08,079
Spośród niemal 190 tysięcy kandydatów
co czwarty uzyska mandat.

202
00:12:08,120 --> 00:12:13,079
Święta to zaledwie przerywnik
w walce o wyborcze głosy.

203
00:12:13,120 --> 00:12:16,519
Tuż po nich
na dosłownie ostatniej prostej
kampania wróci z impetem.

204
00:12:16,560 --> 00:12:20,319
A czy jest też z pomysłem?

205
00:12:20,360 --> 00:12:24,959
Choć dziś są rzeczy ważniejsze,
już za tydzień wybory samorządowe.

206
00:12:25,000 --> 00:12:29,839
To aż 190 tysięcy kandydatów,
z których tylko co czwarty
zdobędzie mandat.

207
00:12:29,880 --> 00:12:31,839
Stąd kreatywność.

208
00:12:31,880 --> 00:12:34,039
Ja tu spot kręcę.

209
00:12:34,080 --> 00:12:39,799
Mam coś zapłacić?

210
00:12:39,840 --> 00:12:42,599
W przyciąganiu uwagi wyborców
i prezentowaniu supermocy.

211
00:12:42,640 --> 00:12:44,839
Więc startuję do sejmiku województwa.

212
00:12:44,880 --> 00:12:50,559
Tu wszystkie chwyty są dozwolone.

213
00:12:50,600 --> 00:12:54,599
Moją ambicją jest zostać
najsłynniejszym Szymonem
w historii polskiej polityki.

214
00:12:54,640 --> 00:12:56,799
Ale nie tyle o imię,
a nawet twarz tu chodzi,

215
00:12:56,840 --> 00:12:57,839
co o nazwisko.

216
00:12:57,880 --> 00:13:00,839
Które zapada w pamięć
dzięki skojarzeniom.

217
00:13:00,880 --> 00:13:04,279
I tu pole do popisu - pizza hawajska,
pora na kawkę, sokół czy kot.

218
00:13:04,320 --> 00:13:07,279
A czasem także dystans do siebie.

219
00:13:07,320 --> 00:13:11,719
Krzyżyk postawiony na banerze
to głos nieważny.

220
00:13:11,760 --> 00:13:15,959
I tak z przymrużeniem oka

221
00:13:16,000 --> 00:13:19,759
w rytmach muzyki

222
00:13:19,800 --> 00:13:24,559
dojeżdżamy do wyborów,

223
00:13:24,600 --> 00:13:27,439
w których nie tylko kandydaci,

224
00:13:27,480 --> 00:13:31,279
ale też polityczne partie mają
swoje ambicje.

225
00:13:31,320 --> 00:13:35,559
Bardzo bym chciał, żeby koalicja
była odtworzona i odbudowana
na poziomie wojewódzkim.

226
00:13:35,600 --> 00:13:38,319
Zakładam, że wynik
poszczególnych partii
rozłoży się tak,

227
00:13:38,360 --> 00:13:39,919
że PiS będzie miało najwyższy.

228
00:13:39,960 --> 00:13:43,159
I mam nadzieję, że finał za tydzień
przyniesie nam wielki sukces.

229
00:13:43,200 --> 00:13:45,159
To ostatnie badanie
preferencji wyborców.

230
00:13:45,200 --> 00:13:48,239
Na czele Koalicja Obywatelska,
za nią Prawo i Sprawiedliwość.

231
00:13:48,280 --> 00:13:50,399
Wzrosło poparcie dla Lewicy
i Konfederacji.

232
00:13:50,440 --> 00:13:54,039
Trzecia Droga - ze spadkiem.

233
00:13:54,080 --> 00:13:57,279
My nie patrzymy do tyłu, patrzymy,
ile jest jeszcze do zrobienia,

234
00:13:57,320 --> 00:13:58,559
i skupiamy się na tym.

235
00:13:58,600 --> 00:14:00,719
Podobnie myślą inni.

236
00:14:00,760 --> 00:14:07,839
I planują powrót
do agitacji po świętach.

237
00:14:07,880 --> 00:14:10,279
Maraton ostatnich spotkań.

238
00:14:10,320 --> 00:14:13,079
Zaraz po świętach duża konwencja.

239
00:14:13,120 --> 00:14:15,119
Mam zaplanowany
cały najbliższy tydzień,

240
00:14:15,160 --> 00:14:16,959
tak naprawdę godzinę po godzinie.

241
00:14:17,000 --> 00:14:22,199
Ważne, by w kampanijnym zamieszaniu
nie stracić głowy

242
00:14:22,240 --> 00:14:28,039
i by nasze decyzje za tydzień
okazały się hitem, także po wyborach.

243
00:14:28,080 --> 00:14:36,919
Na świąteczną noc
przypada ważna zmiana
- zmiana czasu na letni.

244
00:14:36,960 --> 00:14:40,479
Zegary przyspieszą tradycyjnie o 2.00
I błyskawicznie zrobi się trzecia.

245
00:14:40,520 --> 00:14:44,759
Zegarki w naszych telefonach
czy urządzeniach elektronicznych
zrobią to automatycznie,

246
00:14:44,800 --> 00:14:50,159
tylko o godzinę krótszy sen
trudno zaakceptować z automatu.

247
00:14:50,200 --> 00:14:54,239
Zegarmistrz Janek Rygiel
dwa razy w roku musi spędzić w pracy
nieco więcej czasu.

248
00:14:54,280 --> 00:14:58,039
Zazwyczaj po zamknięciu sklepu,
właśnie w sobotę,

249
00:14:58,080 --> 00:15:02,239
kiedy w nocy z soboty na niedzielę
muszę tutaj poprzestawiać
wszystkie czasomierze.

250
00:15:02,280 --> 00:15:03,239
Kilkadziesiąt.

251
00:15:03,280 --> 00:15:08,319
Każdy z nich dzisiaj w nocy
trzeba będzie przestawić
o godzinę do przodu.

252
00:15:08,360 --> 00:15:12,399
Rozróżnienie na czas letni i zimowy
jako pierwsi stosowali
starożytni Rzymianie,

253
00:15:12,440 --> 00:15:15,359
ale współcześnie pomysł ten wyszedł
od Benjamina Franklina.

254
00:15:15,400 --> 00:15:20,599
Amerykański filozof i polityk
wskazywał na korzyści finansowe
takiego rozwiązania.

255
00:15:20,640 --> 00:15:25,879
Jeżeli wstawaliśmy
bardziej zgodnie z rytmem słonecznym,

256
00:15:25,920 --> 00:15:28,719
to mniej spaliliśmy prądu,
mniej świec.

257
00:15:28,760 --> 00:15:32,719
W związku z tym
oszczędności były konkretne.

258
00:15:32,760 --> 00:15:35,319
Ale z biegiem lat
nasz styl życia się zmienił

259
00:15:35,360 --> 00:15:39,759
i zużycie prądu czy światła
przestało zależeć od rytmu dnia.

260
00:15:39,800 --> 00:15:41,759
Wolałabym, żeby czas biegł normalnie.

261
00:15:41,800 --> 00:15:44,119
Zapomniałem o tym.

262
00:15:44,160 --> 00:15:46,519
Wydaje mi się,
że dobrze by było ujednolicić to.

263
00:15:46,560 --> 00:15:47,919
To dzisiaj?

264
00:15:47,960 --> 00:15:50,359
Nawet nie wiedzieliśmy,

265
00:15:50,400 --> 00:15:53,359
bo tak naprawdę teraz to wszystko
automatycznie funkcjonuje.

266
00:15:53,400 --> 00:15:54,519
Ale nie nasz organizm.

267
00:15:54,560 --> 00:15:57,399
Zmiana czasu może mieć
negatywny wpływ na nasze zdrowie.

268
00:15:57,440 --> 00:16:04,279
Ryzyko zaburzeń rytmu serca,
napadów migotania przedsionków,
zwyżek ciśnienia tętniczego.

269
00:16:04,320 --> 00:16:08,239
Wynika to z tego,
że dochodzi do desynchronizacji

270
00:16:08,280 --> 00:16:12,079
naszych wewnętrznych
zegarów biologicznych
z rytmem światło - ciemność.

271
00:16:12,120 --> 00:16:15,559
A zmiana czasu zaburza ten porządek,
na który wpływ mają politycy.

272
00:16:15,600 --> 00:16:21,799
Decyzja leży po stronie
państw członkowskich
Unii Europejskiej.

273
00:16:21,840 --> 00:16:27,399
Oni w ramach rady ministrów
ds. transportu muszą
wyrazić na to zgodę

274
00:16:27,440 --> 00:16:31,039
i jednocześnie zaproponować,
które państwo
w jakiej strefie się znajdzie.

275
00:16:31,080 --> 00:16:33,279
Ale sprawa stanęła w miejscu.

276
00:16:33,320 --> 00:16:42,599
W przeciwieństwie do czasu,
który wciąż ucieka.

277
00:16:42,640 --> 00:16:46,879
Te pierwsze pamiętają starożytność.

278
00:16:46,920 --> 00:16:50,879
Do zdobienia tych współczesnych
inspiracji dostarcza Internet.

279
00:16:50,920 --> 00:16:54,279
Pisanki przygotowywane
są na całym świecie
według różnych zwyczajów,

280
00:16:54,320 --> 00:16:56,519
ale wszędzie symbolizują jedno
- nowe życie.

281
00:16:56,560 --> 00:17:01,199
A w Ciechanowcu na Podlasiu
doczekały się nawet muzeum.

282
00:17:01,240 --> 00:17:06,399
Zdobione jajka to tradycja stara
jak starożytny Egipt.

283
00:17:06,440 --> 00:17:08,799
To właśnie w piramidach
znaleziono te najstarsze

284
00:17:08,840 --> 00:17:25,319
pochodzące sprzed pięciu tysięcy lat.

285
00:17:25,360 --> 00:17:27,959
Tu w jedynym w Polsce
Muzeum Pisanki w Ciechanowcu

286
00:17:28,000 --> 00:17:30,599
można obejrzeć
prawie trzy tysiące pisanek.

287
00:17:30,640 --> 00:17:33,199
Najmniejsze są zrobione z jaja
zięby afrykańskiej.

288
00:17:33,240 --> 00:17:36,959
Największe z jaj strusia.

289
00:17:37,000 --> 00:17:46,399
Najpopularniejsze są jednak
te z kurzych jaj.

290
00:17:46,440 --> 00:17:50,279
Metoda batikowa polega
na nanoszeniu wosku pszczelego
szpileczką bądź lejkiem

291
00:17:50,320 --> 00:17:51,679
na białe skorupki jajek.

292
00:17:51,720 --> 00:17:56,279
Następnie jaja wkłada się
do barwników, najlepiej naturalnych.

293
00:17:56,320 --> 00:17:59,759
Buraczki oczywiście otrzymujemy
czerwony, bordowy,

294
00:17:59,800 --> 00:18:08,079
kapusta czerwona,
niebieski granatowy.

295
00:18:08,120 --> 00:18:10,919
Pani Emilia,
młoda mistrzyni pisanek, podkreśla,

296
00:18:10,960 --> 00:18:14,759
że takie jaja
to wspaniały wielkanocny prezent,
który miał swoją symbolikę.

297
00:18:14,800 --> 00:18:17,559
Przykładowo kiedy podobała się
danemu mężczyźnie kobieta,

298
00:18:17,600 --> 00:18:20,799
to jak najbardziej mógł jej wręczyć
taka pisankę w dowód miłości.

299
00:18:20,840 --> 00:18:23,239
Czy pani ktoś taką pisankę wręczył?

300
00:18:23,280 --> 00:18:25,639
Ja czekam, cały czas czekam.

301
00:18:25,680 --> 00:18:29,239
Twórcy pisanek cieszą się,
że miłość do zdobnych jaj nie umiera.

302
00:18:29,280 --> 00:18:31,119
Wprost przeciwnie.

303
00:18:31,160 --> 00:18:47,679
Powstają jaja z portretami,
nalepianki, pisanki ażurowe.

304
00:18:47,720 --> 00:18:51,279
Dziś twórcy pisanek
inspiracje czerpią
raczej nie od starszych pokoleń,

305
00:18:51,320 --> 00:18:52,279
ale z Internetu.

306
00:18:52,320 --> 00:18:56,719
Tradycja nie umiera,
choć pisanka może się stłuc.

307
00:18:56,760 --> 00:19:03,999
To wszystko w programie.

308
00:19:04,040 --> 00:19:13,559
Już za chwilę rozmowa
z siostrą Małgorzatą Chmielewską
i Anną Dymną. Zapraszam.

309
00:19:44,360 --> 00:19:47,879
Zapraszam na rozmowę
z naszymi gościniami.

310
00:19:49,720 --> 00:19:54,519
W Krakowie - Anna Dymna.

311
00:19:55,960 --> 00:20:00,279
W Kielcach jest
siostra Małgorzata Chmielewska.

312
00:20:01,160 --> 00:20:04,239
Dobry wieczór.

313
00:20:20,160 --> 00:20:22,879
W wyjątkowym czasie się spotykamy,

314
00:20:22,920 --> 00:20:26,159
dlatego na początek chcę zapytać
o wymiar tego święta dla pani.

315
00:20:26,200 --> 00:20:49,839
Jak to postrzegacie?

316
00:20:49,880 --> 00:20:52,039
To najważniejszy czas
w życiu chrześcijanina.

317
00:20:52,080 --> 00:20:53,639
Święta przypominające zdarzenia,

318
00:20:53,680 --> 00:20:55,679
które miały miejsce
ponad 2000 lat temu.

319
00:20:55,720 --> 00:21:00,999
Dla mnie to jest
ciągłe przypomnienie,

320
00:21:01,040 --> 00:21:04,799
że ta historia ostatniej wieczerzy,
krzyża, ukrzyżowania
i zmartwychwstania

321
00:21:04,840 --> 00:21:06,839
dzieje się dzisiaj.

322
00:21:06,880 --> 00:21:09,879
Bo sam Pan Jezus powiedział,
że jest drogą, prawdą i życiem.

323
00:21:09,920 --> 00:21:12,879
Zapominamy w obrzędach,
że one dotyczą każdego naszego dnia.

324
00:21:12,920 --> 00:21:16,079
A szczególnie żyjąc z ludźmi,

325
00:21:16,120 --> 00:21:25,639
którzy w jakimś sensie
są ukrzyżowani

326
00:21:25,680 --> 00:21:28,639
poprzez cierpienie, pogardę,
choroby, często uzależnienia.

327
00:21:28,680 --> 00:21:31,519
Muszę pamiętać o tym,

328
00:21:31,560 --> 00:21:35,199
że to Chrystus zmartwychwstał

329
00:21:35,240 --> 00:21:38,239
i że to jego siłą
każdy z tych ludzi, podobnie jak ja,

330
00:21:38,280 --> 00:21:41,359
może powrócić do życia.

331
00:21:41,400 --> 00:21:49,559
Wielkanoc jest świętem nowego życia.

332
00:21:49,600 --> 00:21:55,399
Można zacząć od nowa mocą Chrystusa.

333
00:21:55,440 --> 00:21:57,159
To święto ma wymiar wspólnotowy.

334
00:21:57,200 --> 00:21:59,879
Ostatnia wieczerza,
która gromadziła uczniów.

335
00:21:59,920 --> 00:22:04,039
Gdzie Chrystus wyraźnie pokazuje,
że nie jest panem, tylko sługą.

336
00:22:04,080 --> 00:22:06,879
Że zostanie z nami na zawsze
- ustanowienie Eucharystii.

337
00:22:06,920 --> 00:22:15,679
Jednocześnie wspólnota.

338
00:22:15,720 --> 00:22:18,039
Wspólnota apostołów,
z których jeden go zdradził.

339
00:22:18,080 --> 00:22:19,599
Tak bywa.

340
00:22:19,640 --> 00:22:22,679
Akurat w moim życiu, w naszym życiu
to poczucie wspólnoty,

341
00:22:22,720 --> 00:22:24,119
miejsce dla najsłabszego,

342
00:22:24,160 --> 00:22:26,519
żeby nie był tylko obiektem.

343
00:22:26,560 --> 00:22:32,239
Danie jakiegoś datku,

344
00:22:32,280 --> 00:22:36,119
ale żeby miał miejsce ten najsłabszy
w naszym wspólnym życiu,
to bardzo ważne.

345
00:22:36,160 --> 00:22:38,679
Coroczne przypomnienie
i pogłębianie takiego życia.

346
00:22:38,720 --> 00:22:39,639
To ma głęboki sens.

347
00:22:39,680 --> 00:22:41,679
Jednocześnie święta radości.

348
00:22:41,720 --> 00:22:57,479
Zło nie ma ostatniego słowa.
To miłość zwycięża.

349
00:22:57,520 --> 00:23:01,079
Pani w "Dymnych rozmyślaniach
wielkanocnych" zadaje
wiele ważnych pytań.

350
00:23:01,120 --> 00:23:07,239
Te dni sprzyjają rozmyślaniu.

351
00:23:07,280 --> 00:23:13,479
To jest niezwykły czas.

352
00:23:13,520 --> 00:23:16,679
W którym człowiek myśli o wszystkim.

353
00:23:16,720 --> 00:23:22,239
Bardzo ważne to są dni.

354
00:23:22,280 --> 00:23:29,639
Myślimy o cierpieniu,
o śmierci, o nadziei,

355
00:23:29,680 --> 00:23:36,479
a potem na końcu
są to najradośniejsze święta.

356
00:23:36,520 --> 00:23:47,239
Ks. Twardowski napisał taki
krótki wiersz,

357
00:23:47,280 --> 00:23:51,519
w którym mówi:
"To takie proste, kiedy się kocha".

358
00:23:51,560 --> 00:23:53,519
To daje dużo do myślenia.

359
00:23:53,560 --> 00:23:55,519
Święta dają nam
tak dużo do myślenia.

360
00:23:55,560 --> 00:23:59,839
Co jest w życiu ważne.

361
00:23:59,880 --> 00:24:02,479
Najważniejsza, jak się okazuje,
jest zawsze miłość.

362
00:24:02,520 --> 00:24:04,279
Że człowiek nie powinien być sam.

363
00:24:04,320 --> 00:24:06,759
Że każdy powinien zobaczyć
w sobie coś dobrego

364
00:24:06,800 --> 00:24:08,959
i zobaczyć w drugim człowieku
coś dobrego.

365
00:24:09,000 --> 00:24:10,599
To jest w ogóle najważniejsze.

366
00:24:10,640 --> 00:24:12,599
I patrzeć na każdego
jak na człowieka.

367
00:24:12,640 --> 00:24:14,799
Że nie jest gorszy.

368
00:24:14,840 --> 00:24:19,679
Ja się tak zastanawiam
nad naszym światem,

369
00:24:19,720 --> 00:24:22,199
dlaczego my tak bardzo lubimy
widzieć samo zło.

370
00:24:22,240 --> 00:24:25,599
Ciągle jesteśmy tym bombardowani.

371
00:24:25,640 --> 00:24:27,239
Coś się złego stało, ktoś zabił,

372
00:24:27,280 --> 00:24:31,879
ktoś okradł.

373
00:24:31,920 --> 00:24:34,199
Nie staramy się,
żeby zobaczyć coś dobrego.

374
00:24:34,240 --> 00:24:36,199
Dla mnie te święta takie są.

375
00:24:36,240 --> 00:24:46,679
Jak byliśmy dziećmi,
to wiedzieliśmy,

376
00:24:46,720 --> 00:24:51,079
że w Wielki Piątek
trzeba być cichutko,
bo to jest cierpienie.

377
00:24:51,120 --> 00:24:53,759
Trzeba pomyśleć o tych,
którzy są chorzy i samotni.

378
00:24:53,800 --> 00:25:00,159
Potem sobota.

379
00:25:00,200 --> 00:25:04,159
Może trzeba pomyśleć, jak to zrobić,
żeby tak nie było.

380
00:25:04,200 --> 00:25:10,839
Że może trzeba być dobrym,
a może trzeba komuś coś dać,
może się uśmiechnąć.

381
00:25:10,880 --> 00:25:14,319
I potem ta niedziela,
i poniedziałek,
kiedy jest szaleństwo radości.

382
00:25:14,360 --> 00:25:15,719
Wszyscy byli tak szczęśliwi.

383
00:25:15,760 --> 00:25:21,159
To jest sens tego,

384
00:25:21,200 --> 00:25:25,119
że jest nadzieja
i że może być dobrze,
i że od nas to zależy.

385
00:25:25,160 --> 00:25:30,239
Pani wspomina o tym,
że my tak często mówimy o tym,

386
00:25:30,280 --> 00:25:33,839
co dzieje się złego,
ale myślę teraz o takich słowach
siostry Małgorzaty,

387
00:25:33,880 --> 00:25:37,239
na które też trafiłam
w jednym z wpisów siostry.

388
00:25:37,280 --> 00:25:40,279
Pisze siostra, że wojna na Ukrainie
uświadomiła nam,

389
00:25:40,320 --> 00:25:46,639
jak wiele jest cierpienia i zła,
które jest namacalne,

390
00:25:46,680 --> 00:25:49,639
ale dodaje siostra,
że wielu nie podejrzewało
siebie samych

391
00:25:49,680 --> 00:25:52,279
o takie zdolności do poświęceń.

392
00:25:52,320 --> 00:26:03,439
To wskazuje na to,
co jest w nas dobrego.

393
00:26:03,480 --> 00:26:08,079
Ja byłam teraz na drodze krzyżowej
z moimi podopiecznymi.

394
00:26:08,120 --> 00:26:10,839
To są osoby z niepełnosprawnością
intelektualną

395
00:26:10,880 --> 00:26:13,879
i wtedy drogi krzyżowe
przeżywa się bardzo głęboko.

396
00:26:13,920 --> 00:26:16,519
Rozmawiamy o tym,
że jest zło na świecie,

397
00:26:16,560 --> 00:26:19,959
że ludzie cierpią,
ale jesteśmy od tego,

398
00:26:20,000 --> 00:26:25,879
żeby im pomagać
i żeby tego nie było więcej.

399
00:26:25,920 --> 00:26:27,479
Ja to przeżywam razem z nimi.

400
00:26:27,520 --> 00:26:36,039
Coraz więcej mi to daje do myślenia.

401
00:26:36,080 --> 00:26:40,959
Zwracam się do siostry Małgorzaty.

402
00:26:41,000 --> 00:26:45,999
Mówi siostra, że unikamy cierpienia,
unikamy wysiłku i pracy nad sobą,

403
00:26:46,040 --> 00:26:49,799
a siostra podkreśla,
że my ciągle jesteśmy
w takiej drodze i pracy nad sobą.

404
00:26:49,840 --> 00:27:00,999
Że to nigdy
nie jest sprawa skończona.

405
00:27:01,040 --> 00:27:04,399
Myślę, że to pojęcie pracy nad sobą
- w tej chwili bardzo zapomniane.

406
00:27:04,440 --> 00:27:05,639
Jest niezwykle ważne.

407
00:27:05,680 --> 00:27:08,839
Czasami na naszej drodze
staje człowiek,

408
00:27:08,880 --> 00:27:11,559
często staje człowiek,

409
00:27:11,600 --> 00:27:14,879
ja go nazywam prorokiem.

410
00:27:14,920 --> 00:27:19,279
Człowiek, który ma jakieś trudności,
cierpiący, człowiek niepełnosprawny,

411
00:27:19,320 --> 00:27:20,319
bezdomny.

412
00:27:20,360 --> 00:27:24,919
To jest wyzwanie.

413
00:27:24,960 --> 00:27:31,439
Ten człowiek ma twarz
cierpiącego Chrystusa.

414
00:27:31,480 --> 00:27:36,599
To jest zapytanie Pana Jezusa:
co ty na to?

415
00:27:36,640 --> 00:27:39,239
Co ty na mnie,
który stoję przed tobą?

416
00:27:39,280 --> 00:27:42,839
To wymaga przełamania barier,

417
00:27:42,880 --> 00:27:46,079
przełamania niechęci
oraz wyjścia z siebie.

418
00:27:46,120 --> 00:28:02,719
Jest to często wspaniała droga.

419
00:28:02,760 --> 00:28:05,599
Ja pracuję z takimi ludźmi,
których nikt nie chce.

420
00:28:05,640 --> 00:28:09,439
Którymi świat pogardza
albo nie chce ich widzieć.

421
00:28:09,480 --> 00:28:15,879
W naszym życiu my często jesteśmy
świadkami zmartwychwstania.

422
00:28:15,920 --> 00:28:23,479
Kiedy ktoś przychodzi
w tragicznym stanie

423
00:28:23,520 --> 00:28:26,159
i po miesiącu człowiek,
który był właściwie leżący

424
00:28:26,200 --> 00:28:32,519
z powodu zaniedbania, chorób,
chodzi.

425
00:28:32,560 --> 00:28:36,999
Człowiek, który się nie uśmiechał,
patrzył w podłogę
z braku poczucia własnej wartości,

426
00:28:37,040 --> 00:28:39,039
ten człowiek uśmiecha się,

427
00:28:39,080 --> 00:28:41,399
jest w normalnym życiu,

428
00:28:41,440 --> 00:28:44,719
odzyskuje własną godność.

429
00:28:44,760 --> 00:28:53,119
To jest to zmartwychwstanie.

430
00:28:53,160 --> 00:28:57,319
Wojna w Ukrainie
uświadomiła nam
kruchość naszego życia.

431
00:28:57,360 --> 00:28:59,919
Mamy w naszych domach
wielu uchodźców, uchodźczynie,

432
00:28:59,960 --> 00:29:04,559
którzy stracili wszystko.

433
00:29:04,600 --> 00:29:10,879
To byli ludzie często mający
normalne uporządkowane życie.

434
00:29:10,920 --> 00:29:13,719
Niektórzy mieli stanowiska,
pracowali w korporacjach.

435
00:29:13,760 --> 00:29:20,439
Stracili wszystko.

436
00:29:20,480 --> 00:29:23,119
To jest czas, który zmusza nas
przy tej świadomości,

437
00:29:23,160 --> 00:29:25,479
którą jako społeczeństwo spychamy,

438
00:29:25,520 --> 00:29:27,279
jeśli chodzi o wojnę na Ukrainie,

439
00:29:27,320 --> 00:29:31,159
staramy się zapomnieć o tym.

440
00:29:31,200 --> 00:29:35,719
Po tym ogromnym zrywie,
który był na początku tych wydarzeń.

441
00:29:35,760 --> 00:29:42,359
Miejmy świadomość,
że wszystko, co mamy,

442
00:29:42,400 --> 00:29:45,239
naprawdę może się rozpaść
za pstryknięciem palca.

443
00:29:45,280 --> 00:29:52,839
To, co jest najważniejsze,
to jest miłość.

444
00:29:52,880 --> 00:29:57,799
Chciałam powiedzieć jeszcze jedno.

445
00:29:57,840 --> 00:30:00,599
Powinniśmy uwierzyć w to,
że bardzo dużo od nas zależy.

446
00:30:00,640 --> 00:30:04,639
Naprawdę.

447
00:30:04,680 --> 00:30:07,279
Że ta droga krzyżowa
- przecież to nie jest tak,

448
00:30:07,320 --> 00:30:09,439
że teraz są święta,
a potem zapominamy o tym.

449
00:30:09,480 --> 00:30:12,519
Jesteśmy potrzebni tym ludziom,
którzy cierpią.

450
00:30:12,560 --> 00:30:14,719
Możemy zło zamienić
na dobro i na jasność.

451
00:30:14,760 --> 00:30:22,399
Od nas to zależy.

452
00:30:22,440 --> 00:30:24,999
Bardzo dziękuję za rozmowę.

453
00:30:25,040 --> 00:30:31,239
Musimy się częściej uśmiechać.

454
00:30:31,280 --> 00:30:34,439
Zapraszamy na orędzie
abpa Tadeusza Wojdy,

455
00:30:34,480 --> 00:30:35,799
przewodniczącego
Konferencji Episkopatu Polski.

456
00:30:35,840 --> 00:30:37,119
TYKANIE ZEGARA

457
00:30:40,880 --> 00:30:43,279
BICIE ZEGARA

458
00:30:49,120 --> 00:30:52,279
"Ponieważ bowiem przez człowieka
przyszła śmierć,

459
00:30:52,320 --> 00:30:57,679
przez człowieka też
dokona się zmartwychwstanie".

460
00:30:57,720 --> 00:31:00,599
Pierwszy List do Koryntian.

461
00:31:01,880 --> 00:31:03,999
BICIE ZEGARA

462
00:31:16,880 --> 00:31:20,039
Drodzy rodacy w kraju i za granicą.

463
00:31:20,080 --> 00:31:22,239
Dla wierzących w Chrystusa

464
00:31:22,280 --> 00:31:26,039
największą prawdą
jest Jego zmartwychwstanie,

465
00:31:26,080 --> 00:31:29,159
które odbiera śmierci
ostatnie słowo,

466
00:31:29,200 --> 00:31:32,359
otwiera perspektywy życia wiecznego.

467
00:31:32,400 --> 00:31:36,519
Święty Paweł Apostoł,
komentując tę prawdę, stwierdza,

468
00:31:36,560 --> 00:31:41,919
że próżna byłaby nasza wiara,
gdyby Chrystus nie zmartwychwstał.

469
00:31:41,960 --> 00:31:46,759
Zmartwychwstanie Chrystusa
to dar miłosiernego Boga Ojca,

470
00:31:46,800 --> 00:31:50,479
który pragnie zbawić
każdego człowieka.

471
00:31:50,520 --> 00:31:53,639
Jednakże
nie może zbawić nas bez nas,

472
00:31:53,680 --> 00:31:55,559
bez naszej pomocy.

473
00:31:55,600 --> 00:31:58,879
Słusznie więc
Święty Paweł Apostoł Narodów

474
00:31:58,920 --> 00:32:03,119
przypomina, że my wszyscy,
którzyśmy otrzymali chrzest

475
00:32:03,160 --> 00:32:05,399
zanurzający nas w Chrystusa,

476
00:32:05,440 --> 00:32:08,159
zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć.

477
00:32:08,200 --> 00:32:13,239
Zatem przez chrzest zostaliśmy
razem z Nim pogrzebani po to,

478
00:32:13,280 --> 00:32:16,079
abyśmy i my wkroczyli w nowe życie,

479
00:32:16,120 --> 00:32:20,119
jak Chrystus powstał z martwych
dzięki chwale Ojca.

480
00:32:20,160 --> 00:32:24,199
Zmartwychwstanie,
jak zauważył papież Benedykt XVI,

481
00:32:24,240 --> 00:32:27,959
decyduje o istnieniu
wiary chrześcijańskiej,

482
00:32:28,000 --> 00:32:32,279
ale też decyduje o naszej postawie
jako chrześcijanina.

483
00:32:32,320 --> 00:32:35,559
Przez chrzest
zostaliśmy włączeni w śmierć

484
00:32:35,600 --> 00:32:37,879
i zmartwychwstanie Chrystusa,

485
00:32:37,920 --> 00:32:42,199
a tym samym staliśmy się
uczestnikami Jego nowego życia.

486
00:32:42,240 --> 00:32:47,399
Od tego czasu On staje się dla nas
drogą, prawdą i życiem.

487
00:32:47,440 --> 00:32:51,479
Jako nowy lud
zanurzony w Jego niepojętą miłość

488
00:32:51,520 --> 00:32:55,119
powinniśmy postępować
jak dzieci światłości.

489
00:32:58,200 --> 00:33:00,879
Co to oznacza w naszym życiu?

490
00:33:00,920 --> 00:33:05,519
Przede wszystkim jako chrześcijanie
nie możemy postępować,

491
00:33:05,560 --> 00:33:08,359
jakby zmartwychwstania nie było.

492
00:33:08,400 --> 00:33:13,639
A ponadto jesteśmy posłami,
aby dawać świadectwo naszej wiary.

493
00:33:13,680 --> 00:33:16,839
Dzisiaj tego świadectwa
bardzo potrzeba.

494
00:33:16,880 --> 00:33:21,159
Coraz bardziej brakuje wiary
w nas samych, w rodzinie.

495
00:33:21,200 --> 00:33:25,159
Wydaje się, że nie kształtuje ona
naszych postaw,

496
00:33:25,200 --> 00:33:28,719
czego wyrazem są spory,
podziały społeczne

497
00:33:28,760 --> 00:33:31,719
czy wzajemne posądzania
i oskarżenia.

498
00:33:31,760 --> 00:33:36,359
Trzeba powrócić do entuzjazmu wiary
pierwszych chrześcijan.

499
00:33:36,400 --> 00:33:40,839
Dzieje Apostolskie wspominają,
że jeden duch i jedno serce

500
00:33:40,880 --> 00:33:43,719
ożywiały wszystkich,
którzy uwierzyli.

501
00:33:46,600 --> 00:33:50,679
Ufam, że zmartwychwstanie Pana
zatriumfuje w nas,

502
00:33:50,720 --> 00:33:53,999
niemniej musimy podjąć
drogę odnowienia

503
00:33:54,040 --> 00:33:56,759
i pogłębienia naszej wiary.

504
00:33:56,800 --> 00:34:02,239
Ma nam w tym pomóc Wielka Nowenna
przed dwutysiącleciem Odkupienia,

505
00:34:02,280 --> 00:34:06,359
którą rozpoczynamy
podczas tych świąt paschalnych,

506
00:34:06,400 --> 00:34:09,319
a zakończymy w 2033 roku,

507
00:34:09,360 --> 00:34:12,239
świętując Jubileusz Odkupienia.

508
00:34:12,280 --> 00:34:15,759
Celem jej
jest duchowo-moralne odrodzenie

509
00:34:15,800 --> 00:34:19,079
i przygotowanie
całego Kościoła w Polsce

510
00:34:19,120 --> 00:34:21,559
do tego wielkiego jubileuszu.

511
00:34:21,600 --> 00:34:23,519
Mam ogromną nadzieję,

512
00:34:23,560 --> 00:34:28,279
że w ten plan odnowy duchowej
włączą się wszystkie parafie,

513
00:34:28,320 --> 00:34:32,879
wspólnoty zakonne i świeckie,
ruchy i poszczególni wierni.

514
00:34:32,920 --> 00:34:35,239
Jest to nasza wspólna sprawa.

515
00:34:35,280 --> 00:34:38,319
Mnie osobiście
i z pewnością wielu z nas

516
00:34:38,360 --> 00:34:40,959
leży na sercu odnowa naszej wiary,

517
00:34:41,000 --> 00:34:43,679
a wraz z nią
odnowa Kościoła w Polsce

518
00:34:43,720 --> 00:34:46,439
w duchu wskazań papieża Franciszka.

519
00:34:46,480 --> 00:34:48,879
Jest sprawą niezwykle ważną,

520
00:34:48,920 --> 00:34:53,199
aby Kościół stał się
kościołem prawdziwie synodalnym,

521
00:34:53,240 --> 00:34:56,399
który pochyla się
i obejmuje wszystkich.

522
00:34:56,440 --> 00:34:59,959
Otwórzmy zatem szeroko nasze serca
na zmartwychwstanie Chrystusa