1 00:00:48,440 --> 00:00:51,279 Minęła godzina 19.30. 2 00:00:51,320 --> 00:00:54,319 Rozpoczynamy główny program informacyjny Telewizji Polskiej. 3 00:00:54,360 --> 00:00:55,959 Zbigniew Łuczyński, zapraszam. 4 00:00:56,000 --> 00:00:59,759 Poszukiwanie rakiety zakończone. 5 00:00:59,800 --> 00:01:01,999 Myślę, że gdyby spadła, to pewnie by mówili. 6 00:01:02,040 --> 00:01:03,399 I polityczne oceny. 7 00:01:03,440 --> 00:01:05,639 Szybka informacja z małym opóźnieniem. 8 00:01:05,680 --> 00:01:14,359 To jest modelowa reakcja z podręcznika. 9 00:01:14,400 --> 00:01:20,159 Nie mamy zamiaru wykorzystywać tego do walki z polskim rządem. 10 00:01:20,200 --> 00:01:21,759 Przypomina mi to czasy komuny. 11 00:01:21,800 --> 00:01:22,759 Firmy zakazane. 12 00:01:22,800 --> 00:01:27,199 Myślałem, że to mamy już z głowy. 13 00:01:27,240 --> 00:01:33,119 Powtarzać te błędy - to jest żenujące. 14 00:01:33,160 --> 00:01:35,079 Telefon na wagę życia. 15 00:01:35,120 --> 00:01:48,959 Potrzebują szybkiej pomocy i szybkiej interwencji. 16 00:01:49,000 --> 00:01:52,839 "Nie znaleziono nic, co mogłoby zagrażać mieszkańcom Lubelszczyzny". 17 00:01:52,880 --> 00:01:56,559 Poszukiwanie szczątków pocisku, 18 00:01:56,600 --> 00:01:59,799 który wleciał w polską przestrzeń powietrzną zostały zakończone. 19 00:01:59,840 --> 00:02:02,439 500 żołnierzy WOT-u, specjalistyczny sprzęt, 20 00:02:02,480 --> 00:02:05,999 kilkanaście godzin trwało przeszukiwanie terenów na Lubelszczyźnie. 21 00:02:06,040 --> 00:02:07,679 Myślę, że gdyby spadło, 22 00:02:07,720 --> 00:02:09,079 to pewnie by o tym mówili. 23 00:02:09,120 --> 00:02:10,879 Przynajmniej mam nadzieję. 24 00:02:10,920 --> 00:02:14,159 Normalnie ludzie funkcjonują. 25 00:02:14,200 --> 00:02:17,719 Są starsi ludzie, którzy się boją. 26 00:02:17,760 --> 00:02:21,639 Rosyjska rakieta manewrująca wystrzelona najprawdopodobniej w kierunku Ukrainy 27 00:02:21,680 --> 00:02:24,559 wczoraj tuż po siódmej rano 28 00:02:24,600 --> 00:02:36,679 wyleciała w polską przestrzeń powietrzną. 29 00:02:36,720 --> 00:02:38,479 Wykryliśmy obiekt, który nadlatywał, 30 00:02:38,520 --> 00:02:39,919 wleciał w nasze terytorium. 31 00:02:39,960 --> 00:02:42,519 On przebywał w nim tylko 3 minuty. 32 00:02:42,560 --> 00:02:45,359 Dziś minister obrony narodowej poinformował, 33 00:02:45,400 --> 00:02:47,759 że poszukiwania fragmentów pocisku zakończono. 34 00:02:47,800 --> 00:03:01,919 I podziękował żołnierzom oraz sojusznikom. 35 00:03:01,960 --> 00:03:06,519 Odbyły się wszystkie wymagane procedury 36 00:03:06,560 --> 00:03:09,479 i z zakresu dobrych praktyk. 37 00:03:09,520 --> 00:03:11,119 Zarządzania kryzysowego zadania. 38 00:03:11,160 --> 00:03:13,199 Incydent to efekt zmasowanego ostrzału 39 00:03:13,240 --> 00:03:15,839 przez Rosjan terytorium Ukrainy. 40 00:03:15,880 --> 00:03:20,039 Do Ministerstwa Spraw Zagranicznych został wezwany przedstawiciel rosyjskiej ambasady. 41 00:03:20,080 --> 00:03:21,479 To są rzeczy skandaliczne. 42 00:03:21,520 --> 00:03:25,719 Te zdolności obronne Polski są dobre. 43 00:03:25,760 --> 00:03:27,359 To nie pierwszy pocisk, 44 00:03:27,400 --> 00:03:29,359 który wleciał nad terytorium Polski 45 00:03:29,400 --> 00:03:32,759 od momentu rozpoczęcia pełnoskalowej wojny na Ukrainie. 46 00:03:32,800 --> 00:03:34,999 Tym razem procedury zadziałały prawidłowo, 47 00:03:35,040 --> 00:03:38,399 jak podkreślają politycy. 48 00:03:38,440 --> 00:03:44,239 Nie było ukrywania przez wiele miesięcy 49 00:03:44,280 --> 00:03:46,239 jak w przypadku rakiety pod Bydgoszczą 50 00:03:46,280 --> 00:03:48,079 ani czekania do późnego wieczora, 51 00:03:48,120 --> 00:03:54,279 jak w przypadku rakiety w Przewodowie. 52 00:03:54,320 --> 00:03:58,119 Nie mamy zamiaru wykorzystywać takich incydentów do walki z polskim rządem. 53 00:03:58,160 --> 00:03:59,759 Oczekujemy pełnej informacji. 54 00:03:59,800 --> 00:04:04,639 Przed rokiem, gdy pod Bydgoszczą odkryto szczątki rosyjskiej rakiety, 55 00:04:04,680 --> 00:04:07,919 poważne zarzuty Mariuszowi Błaszczakowi stawiał obecny minister. 56 00:04:07,960 --> 00:04:09,119 To jest kompromitacja. 57 00:04:09,160 --> 00:04:10,159 Byliśmy zapewniani, 58 00:04:10,200 --> 00:04:11,599 że Polska jest bezpieczna. 59 00:04:11,640 --> 00:04:14,359 Do tych słów nawiązał były premier Mateusz Morawiecki, 60 00:04:14,400 --> 00:04:16,639 który napisał o niezidentyfikowanym obiekcie, 61 00:04:16,680 --> 00:04:18,999 który spadł w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego i 62 00:04:19,040 --> 00:04:20,639 i wypominał rządzącym, 63 00:04:20,680 --> 00:04:26,559 że rok temu wykorzystywali takie sytuacje do walki politycznej. 64 00:04:26,600 --> 00:04:29,359 Rośnie liczba ofiar 65 00:04:29,400 --> 00:04:31,799 wczorajszego zmasowanego ataku na Ukrainę 66 00:04:31,840 --> 00:04:35,199 przeprowadzonego przez Kreml. 67 00:04:35,240 --> 00:04:38,919 39 osób zginęło, ponad 160 zostało rannych. 68 00:04:38,960 --> 00:04:41,079 To kulminacja kilkumiesięcznego testowania 69 00:04:41,120 --> 00:04:43,959 ukraińskiej obrony, 70 00:04:44,000 --> 00:04:46,159 ocenił amerykański instytut badań nad wojną. 71 00:04:46,200 --> 00:04:56,519 To zdewastowany szpital w Dnieprze. 72 00:04:56,560 --> 00:05:00,399 Siłom obronnym udało się zastrzelić 18 rakiet wystrzelonych w stronę miasta. 73 00:05:00,440 --> 00:05:02,439 Pozostałe trafiły w placówkę medyczną, 74 00:05:02,480 --> 00:05:03,799 budynki mieszkalne i sklepy. 75 00:05:03,840 --> 00:05:06,079 Myślę, że wiedzieli, w co uderzają. 76 00:05:06,120 --> 00:05:08,079 To centrum handlowe. 77 00:05:08,120 --> 00:05:12,599 W pobliżu nie ma nic innego. 78 00:05:12,640 --> 00:05:15,439 Zniszczenia widać też w Kijowie, Charkowie czy we Lwowie. 79 00:05:15,480 --> 00:05:18,239 Rosjanie przeprowadzili zmasowany atak 80 00:05:18,280 --> 00:05:19,879 przy pomocy dronów bojowych 81 00:05:19,920 --> 00:05:23,679 i 158 rakiet różnego typu. 82 00:05:23,720 --> 00:05:27,039 Kolejny raz Ukraińcy są zmuszeni spędzić ten okres 83 00:05:27,080 --> 00:05:28,879 w poszukiwaniu schronienia, 84 00:05:28,920 --> 00:05:33,399 odgruzowania miasta i grzebaniu zmarłych. 85 00:05:33,440 --> 00:05:36,839 Akt przemocy został potępiony przez światowych przywódców, 86 00:05:36,880 --> 00:05:39,879 m.in. Joego Bidena, 87 00:05:39,920 --> 00:05:56,439 Borrella czy premiera Wielkiej Brytanii. 88 00:05:56,480 --> 00:05:58,199 Nowy rok przyniesie zmiany. 89 00:05:58,240 --> 00:06:01,039 Jedną z nich ma być nowa benzyna. 90 00:06:01,080 --> 00:06:06,239 Popularna 95 zmienia oznaczenie. 91 00:06:06,280 --> 00:06:12,519 Spieszymy z wyjaśnieniami. 92 00:06:12,560 --> 00:06:15,119 Nowy nok, nowe paliwo. 95 zmienia oznaczenie. 93 00:06:15,160 --> 00:06:19,559 Nic nie wiem na ten temat. 94 00:06:19,600 --> 00:06:23,159 Zmiana oznaczenia to niejedyna nowość. 95 00:06:23,200 --> 00:06:29,159 Zmieni się też skład benzyny. 96 00:06:29,200 --> 00:06:32,319 10 oznacza maksymalnie dziesięcioprocentowy udział biokomponentów, 97 00:06:32,360 --> 00:06:33,759 które zostaną zwiększone. 98 00:06:33,800 --> 00:06:38,759 Co to oznacza dla kierowców? 99 00:06:38,800 --> 00:06:43,119 Właściciele samochodów benzynowych wyprodukowanych po roku 2010 mogą być spokojni. 100 00:06:43,160 --> 00:06:47,759 Ich pojazdy są przystosowane fabrycznie do spalania 10. 101 00:06:47,800 --> 00:06:50,559 Informacja o tym, 102 00:06:50,600 --> 00:06:54,199 czy nasz samochód jest przystosowany, 103 00:06:54,240 --> 00:06:56,919 możemy znaleźć na stronie internetowej uruchomionej 104 00:06:56,960 --> 00:06:58,919 przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. 105 00:06:58,960 --> 00:07:02,359 Drugi sposób to sprawdzenie klapy wlewu paliwa, 106 00:07:02,400 --> 00:07:07,159 gdzie powinna się znajdować stosowna informacja. 107 00:07:07,200 --> 00:07:12,199 I koniecznie sprawdzić w dokumentach rok produkcji samochodu. 108 00:07:12,240 --> 00:07:15,239 Samochody pierwszej generacji z bezpośrednim wtryskiem paliwa 109 00:07:15,280 --> 00:07:18,399 nie powinny być tankowane tym paliwem. 110 00:07:18,440 --> 00:07:23,079 By uniknąć kłopotów, 111 00:07:23,120 --> 00:07:25,639 właściciele takich aut powinni zatankować benzynę 98. 112 00:07:25,680 --> 00:07:26,919 Po co ta rewolucja? 113 00:07:26,960 --> 00:07:30,119 Wszystko z troski o środowisko. 114 00:07:30,160 --> 00:07:33,319 Taka benzyna emituje mniejsze zanieczyszczenia. 115 00:07:33,360 --> 00:07:35,159 Z punktu widzenia przyrody i klimatu 116 00:07:35,200 --> 00:07:37,999 to bardzo dobre rozwiązanie. 117 00:07:38,040 --> 00:07:40,359 Paliwo E10 jest standardem w Europie. 118 00:07:40,400 --> 00:08:02,879 Polska jest osiemnastym krajem Unii, który je wprowadza. 119 00:08:02,920 --> 00:08:09,359 Widzowie TVP nie mogli oglądać kilkunastu filmów zakazanych w TVP. 120 00:08:09,400 --> 00:08:13,759 Tak kończyły książki, które trafiały w historii na indeksy absolutnie zakazanych. 121 00:08:13,800 --> 00:08:18,279 A tak kończyły filmy, 122 00:08:18,320 --> 00:08:21,519 które nie podobały się poprzednim władzom Telewizji Polskiej. 123 00:08:21,560 --> 00:08:24,159 W redakcji filmowej powstała lista filmów zakazanych. 124 00:08:24,200 --> 00:08:26,119 Obejmowała 17 produkcji, 125 00:08:26,160 --> 00:08:30,039 których nie można było wyświetlać na antenie. 126 00:08:30,080 --> 00:08:31,279 Mam takie odczucie. 127 00:08:31,320 --> 00:08:34,839 Przypomina mi to czasy komuny. 128 00:08:34,880 --> 00:08:37,519 Ale nie jest to zaskoczeniem dla mnie. 129 00:08:37,560 --> 00:08:46,959 To korytarz, 130 00:08:47,000 --> 00:08:51,919 który pracownicy TVP nazywają korytarzem Krystyny Jandy. 131 00:08:51,960 --> 00:08:58,559 To tu nagrywano sceny do filmu "Człowiek z marmuru". 132 00:08:58,600 --> 00:09:03,679 Scena przeszła do historii polskiego kina. 133 00:09:03,720 --> 00:09:07,279 Młodsi widzowie TVP mogą jej jednak nie znać. 134 00:09:07,320 --> 00:09:09,519 "Człowiek z marmuru" to kolejna produkcja, 135 00:09:09,560 --> 00:09:17,199 która trafiła na listę filmów zakazanych. 136 00:09:17,240 --> 00:09:25,959 Pomysł stworzenia listy pułkowników krytykuje Jerzy Zelnik. 137 00:09:26,000 --> 00:09:28,159 Kojarzony z prawą stroną sceny politycznej. 138 00:09:28,200 --> 00:09:35,159 Myślałem, że mamy to już z głowy. 139 00:09:35,200 --> 00:09:37,319 Że pobraliśmy nauki historii. 140 00:09:37,360 --> 00:09:44,479 Powtarzać te błędy to jest żenujące. 141 00:09:44,520 --> 00:09:48,879 Maciej Sztur nie ma wątpliwości, że artystą wyklętym został z powodu krytycznego stosunku 142 00:09:48,920 --> 00:09:50,119 do rządów PiS. 143 00:09:50,160 --> 00:09:56,679 Traktuję to jako bardzo wysublimowany i nieco perwersyjny komplement. 144 00:09:56,720 --> 00:10:04,439 Podobnego zdania jest Agnieszka Holland, 145 00:10:13,600 --> 00:10:25,359 Dziś o 20.20 w Jedynce 146 00:10:25,400 --> 00:10:28,599 filmy o naczelnej skandalistce Kalinie Jędrusik. 147 00:10:28,640 --> 00:10:30,879 "Bo we mnie jest seks". 148 00:10:30,920 --> 00:10:32,239 Jest numer telefonu, 149 00:10:32,280 --> 00:10:36,999 na który mogą dzwonić dzieci 150 00:10:37,040 --> 00:10:40,159 o każdej porze dnia i nocy, 151 00:10:40,200 --> 00:10:43,559 kiedy potrzebują pomocy, 152 00:10:43,600 --> 00:10:45,599 kiedy nikt inny nie chce ich wysłuchać. 153 00:10:45,640 --> 00:10:54,599 Telefon zaufania. 154 00:10:54,640 --> 00:10:59,039 Nie chcę już chodzić do szkoły. 155 00:10:59,080 --> 00:11:01,879 Lęk, stany depresyjne, rezygnacja, poczucia odrzucenia. 156 00:11:01,920 --> 00:11:03,239 To tylko niektóre emocje, 157 00:11:03,280 --> 00:11:07,679 o których mówią dzieci, 158 00:11:07,720 --> 00:11:15,159 które dzwonią na numer 116 111. 159 00:11:15,200 --> 00:11:24,359 Około 200-300 rozmów dziennie. 160 00:11:24,400 --> 00:11:26,399 Każdy z nich jest często na wagę życia. 161 00:11:26,440 --> 00:11:28,239 Dzwonią, bo mają problemy w szkole, 162 00:11:28,280 --> 00:11:30,439 bo rodzice nie poświęcają im uwagi. 163 00:11:30,480 --> 00:11:31,839 Opowiadają o swoich lękach, 164 00:11:31,880 --> 00:11:38,999 obawach, 165 00:11:39,040 --> 00:11:42,079 czasem są to myśli rezygnacyjne czy wręcz plany samobójcze. 166 00:11:42,120 --> 00:11:44,079 Potrzebują szybkiej pomocy i interwencji. 167 00:11:44,120 --> 00:11:45,559 Jeśli pojawia się problem, 168 00:11:45,600 --> 00:11:48,919 to wali się cały świat. 169 00:11:48,960 --> 00:11:53,999 Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę prowadzi infolinię. 170 00:11:54,040 --> 00:11:59,639 To nie jest prywatna inicjatywa naszej fundacji. 171 00:11:59,680 --> 00:12:05,119 Jest zobowiązanie państwa polskiego wynikające z członkostwa w UE. 172 00:12:05,160 --> 00:12:09,359 Mimo to w ubiegłym roku kolejny raz nie przyznano fundacji środków z budżetu państwa. 173 00:12:09,400 --> 00:12:11,759 Równolegle urzędujący wtedy rzecznik praw dziecka 174 00:12:11,800 --> 00:12:13,599 powołał alternatywny numer pomocowy. 175 00:12:13,640 --> 00:12:16,839 Mieliśmy poczucie, że jak to, 176 00:12:16,880 --> 00:12:19,759 przecież to jest nasze wspólne zobowiązanie wobec dzieci, 177 00:12:19,800 --> 00:12:22,159 a my zostaniemy z nim sami. 178 00:12:22,200 --> 00:12:24,199 Gdyby nie firmy, ludzie i organizacje, 179 00:12:24,240 --> 00:12:32,079 które wyciągnęły pomocną dłoń i przekazały pieniądze, 180 00:12:32,120 --> 00:12:37,279 najpopularniejsza infolinia pomocowa dla dzieci nie byłaby aktywna. 181 00:12:37,320 --> 00:12:40,519 W przyszłym roku takiego zagrożenia już nie będzie. 182 00:12:40,560 --> 00:12:43,719 W budżecie państwa zapisano środki na wsparcie jej działalności. 183 00:12:43,760 --> 00:12:45,239 7 mln złotych. 184 00:12:45,280 --> 00:12:51,359 Kwota zabezpieczona w budżecie pozwoli nam na stabilizację. 185 00:12:51,400 --> 00:12:56,399 Z raportów policyjnych wynika, że każdego dnia 5 czy 6 dzieci podejmuje próbę samobójczą. 186 00:12:56,440 --> 00:12:59,679 Tylko w ubiegłym roku 150 z nich zakończyło się śmiercią. 187 00:12:59,720 --> 00:13:03,279 Nie mają zaufania do rodziców czy do szkoły, 188 00:13:03,320 --> 00:13:06,159 bo czują się często zmuszani, ignorowani i niezrozumiani. 189 00:13:12,400 --> 00:13:13,679 Kolejki do lekarzy, 190 00:13:13,720 --> 00:13:18,679 brak specjalistów, 191 00:13:18,720 --> 00:13:25,759 problemy z dostępem np. do rehabilitacji. 192 00:13:25,800 --> 00:13:28,799 Wielu pacjentów tak ocenia ochronę zdrowia w Polsce. 193 00:13:28,840 --> 00:13:30,999 Ale z drugiej strony trudno nie zauważyć, 194 00:13:31,040 --> 00:13:33,639 że do polskiej medycyny wkracza najnowsza technologia 195 00:13:33,680 --> 00:13:40,999 i kosmiczne rozwiązania. 196 00:13:41,040 --> 00:13:43,799 W ochronie zdrowia problemy znane od lat. 197 00:13:43,840 --> 00:13:46,599 Najgorsze jest długie oczekiwanie do specjalistów. 198 00:13:46,640 --> 00:13:47,799 Półtora roku 199 00:13:47,840 --> 00:13:51,479 - to są takie terminy. 200 00:13:51,520 --> 00:13:55,839 Są też sukcesy. 201 00:13:55,880 --> 00:13:58,959 Jak rozwój chirurgii. 202 00:13:59,000 --> 00:14:06,039 Pod względem liczby ośrodków doganiamy Europę. 203 00:14:06,080 --> 00:14:09,279 Są operacje ginekologiczne czy nefrologiczne ze wsparciem robota. 204 00:14:09,320 --> 00:14:12,399 Operacje bardziej precyzyjne, 205 00:14:12,440 --> 00:14:16,439 mniej krwawe i z mniejszą liczbą powikłań. 206 00:14:16,480 --> 00:14:19,999 Wystrzeliliśmy w kosmos. 207 00:14:20,040 --> 00:14:24,599 Ten kosmos to także nowe technologie w kardiologii. 208 00:14:24,640 --> 00:14:27,639 M.in. najmniejszy bezprzewodowy stymulator serca. 209 00:14:27,680 --> 00:14:32,399 10 razy mniejszy od poprzednich. 210 00:14:32,440 --> 00:14:38,039 Po latach starań został wczoraj wpisany na listę refundacyjną. 211 00:14:38,080 --> 00:14:40,639 Więcej pacjentów będzie miało szansę na urządzenie, 212 00:14:40,680 --> 00:14:43,679 które daje mniej powikłań. 213 00:14:43,720 --> 00:14:46,479 Jeszcze kilkanaście lat temu nie spodziewałem się, 214 00:14:46,520 --> 00:14:49,719 że będziemy mieli taki rozkwit technologii w medycynie, 215 00:14:49,760 --> 00:14:57,839 a w kardiologii szczególnie. 216 00:14:57,880 --> 00:15:03,159 To pomoc dla pacjentów z otyłością. 217 00:15:03,200 --> 00:15:05,759 System opieki, w którym koordynator dba o ich leczenie 218 00:15:05,800 --> 00:15:07,519 przed operacją i po. 219 00:15:07,560 --> 00:15:12,439 Pytanie, czy w przyszłym roku będą pieniądze na jego kontynuację 220 00:15:12,480 --> 00:15:14,279 i równie ważne leczenie pacjentów, 221 00:15:14,320 --> 00:15:17,119 którzy są na progu otyłości. 222 00:15:17,160 --> 00:15:21,439 Mówimy o armii około 8 mln chorych na otyłość w naszym kraju. 223 00:15:21,480 --> 00:15:24,239 System opieki koordynowanej zaczyna działać w onkologii. 224 00:15:24,280 --> 00:15:25,199 Wcześniej pacjenci, 225 00:15:25,240 --> 00:15:27,319 którzy usłyszeli diagnozę raka, 226 00:15:27,360 --> 00:15:30,319 musieli sami szukać pomocy przy kolejnych etapach leczenia. 227 00:15:30,360 --> 00:15:33,159 Teraz przez te zawiłości prowadzi koordynator. 228 00:15:33,200 --> 00:15:35,439 Mamy już około półtora tysiąca koordynatorów. 229 00:15:35,480 --> 00:15:36,519 Ich rola jest taka, 230 00:15:36,560 --> 00:15:38,559 że pacjent zostaje przez nich umówiony 231 00:15:38,600 --> 00:15:39,839 na wizyty, na badania. 232 00:15:39,880 --> 00:15:40,879 Ważne zmiany także 233 00:15:40,920 --> 00:15:45,679 dla chorych na cukrzycę 234 00:15:45,720 --> 00:15:54,919 w tym refundacja nowoczesnych systemów monitorowania poziomu cukru. 235 00:15:54,960 --> 00:16:03,119 Dla wszystkich pacjentów z cukrzycą, 236 00:16:03,160 --> 00:16:07,799 którzy są na 3 wstrzyknięciach insuliny. 237 00:16:07,840 --> 00:16:11,399 Nowe leki, technologie skracają czas potrzebny, żeby uratować zdrowie, 238 00:16:11,440 --> 00:16:19,319 a to dla pacjentów oznacza nową jakość życia. 239 00:16:19,360 --> 00:16:21,799 Mamuty w Krakowie? 240 00:16:21,840 --> 00:16:28,239 Brzmi niewiarygodnie, ale to fakt. 241 00:16:28,280 --> 00:16:31,079 Tysiące lat temu te ogromne ssaki żyły tuż obok ludzi, 242 00:16:31,120 --> 00:16:32,799 a było to, 243 00:16:32,840 --> 00:16:35,639 zanim ktokolwiek słyszał o wawelskim smoku. 244 00:16:35,680 --> 00:16:42,119 Do tej pory w Krakowie odkryto szczątki ponad setki mamutów. 245 00:16:42,160 --> 00:16:53,759 Czy mamut ma szansę stać się nowym symbolem grodu Kraka? 246 00:16:53,800 --> 00:16:55,279 Na tym terenie mamuty? 247 00:16:55,320 --> 00:16:58,039 Myślę, że nieprawda. 248 00:16:58,080 --> 00:17:04,399 A jednak. 249 00:17:04,440 --> 00:17:09,039 Tuż u podnóża Kopca Kościuszki odkryto jedno z największych na świecie cmentarzysk mamutów. 250 00:17:09,080 --> 00:17:11,039 Kości mają mniej więcej 25 tysięcy lat. 251 00:17:11,080 --> 00:17:12,639 Miejsce nie jest przypadkowe. 252 00:17:12,680 --> 00:17:17,359 To jest fenomen. 253 00:17:17,400 --> 00:17:19,759 Mamut mógł ważyć 6 ton albo więcej. 254 00:17:19,800 --> 00:17:25,879 Miał ponad 4 metry w kłębie 255 00:17:25,920 --> 00:17:43,759 To było olbrzymie dzikie zwierzę. 256 00:17:43,800 --> 00:17:48,759 Za pomocą ognia i włóczni wyganiano zwierzę na wzgórze. 257 00:17:48,800 --> 00:17:52,199 Znane dziś jako Kopiec Kościuszki. 258 00:17:52,240 --> 00:17:55,639 Mamuty były dla człowieka cenną zdobyczą. 259 00:17:55,680 --> 00:17:58,239 Mamut ma swoje wyjątkowe miejsce w popkulturze. 260 00:17:58,280 --> 00:17:59,759 Kojarzą mi się różne rzeczy. 261 00:17:59,800 --> 00:18:06,919 Z filmów dziecięcych. 262 00:18:06,960 --> 00:18:10,919 Maciej postanowił w oryginalny sposób rozreklamować krakowskie odkrycie. 263 00:18:10,960 --> 00:18:13,759 Uważa, że mamuty mogą rozsławić miasto na cały świat. 264 00:18:13,800 --> 00:18:16,999 Nowy obok smoka symbol Krakowa. 265 00:18:17,040 --> 00:18:27,279 Nie wymyślony, tylko prawdziwy. 266 00:18:27,320 --> 00:18:29,879 To była 19.30. 267 00:18:29,920 --> 00:18:33,799 Za chwilę nasi goście. 268 00:19:15,200 --> 00:19:17,599 Rzeczniczka praw dziecka 269 00:19:17,640 --> 00:19:22,759 i społeczny zastępca rzeczniczki. 270 00:19:22,800 --> 00:19:24,839 Czy dzieci w Polsce potrzebują rzecznika? 271 00:19:24,880 --> 00:19:26,239 Witam państwa serdecznie. 272 00:19:26,280 --> 00:19:27,439 Potrzebują. 273 00:19:27,480 --> 00:19:31,119 Dlatego że dzieciństwo to jest podstawa. 274 00:19:31,160 --> 00:19:37,399 Wszystko, co wydarzy się w dzieciństwie, 275 00:19:37,440 --> 00:19:39,839 zabieramy do walizki. 276 00:19:39,880 --> 00:19:44,279 Na podstawie tego tworzymy dorosłość. 277 00:19:44,320 --> 00:19:46,999 W tej walizce nie zawsze są przyjemne rzeczy. 278 00:19:47,040 --> 00:19:48,759 Celem rzecznika praw dziecka jest to, 279 00:19:48,800 --> 00:19:53,079 żeby dbać o to 280 00:19:53,120 --> 00:19:55,479 żeby były tam rzeczy jak najbardziej przyjemne, 281 00:19:55,520 --> 00:19:56,759 doświadczenia przyjemne, 282 00:19:56,800 --> 00:19:57,719 ale też dbać o to, 283 00:19:57,760 --> 00:19:58,759 żeby to był urząd, 284 00:19:58,800 --> 00:20:01,559 który łączy. 285 00:20:01,600 --> 00:20:04,479 Dba o dzieci, ale także jest porozumieniem z rodzicami, 286 00:20:04,520 --> 00:20:10,919 z nauczycielami, z pracownikami socjalnymi. 287 00:20:10,960 --> 00:20:15,319 Żeby tworzyć przyjazny świat dla dzieci. 288 00:20:15,360 --> 00:20:19,519 Ta współpraca to jest wyjmowanie z tej walizki trudnych rzeczy, trudnej zawartości, 289 00:20:19,560 --> 00:20:23,479 która jest bardzo bolesna. 290 00:20:23,520 --> 00:20:28,199 Czy to jest zadanie rzecznika? 291 00:20:28,240 --> 00:20:30,839 Tak, to jest zadanie rzeczniczki. 292 00:20:30,880 --> 00:20:32,879 Umiejętność zmierzenia się z dramatami. 293 00:20:32,920 --> 00:20:34,079 Współodczuwanie tego, 294 00:20:34,120 --> 00:20:36,319 co się wydarzyło, 295 00:20:36,360 --> 00:20:40,519 wrażliwość, empatia, 296 00:20:40,560 --> 00:20:44,919 ale też stąpanie twardo po ziemi. 297 00:20:44,960 --> 00:20:48,159 Mówienie: to jest złe. 298 00:20:48,200 --> 00:20:54,079 Tak nie może wyglądać dzieciństwo. 299 00:20:54,120 --> 00:20:57,519 Więc jednej strony zrozumienia z drugiej strony - odpowiedzialność, 300 00:20:57,560 --> 00:21:07,519 że się na to nie godzimy. 301 00:21:07,560 --> 00:21:08,759 Ta ustawa Kamilka. 302 00:21:08,800 --> 00:21:11,159 Jest pani jej współautorką. 303 00:21:11,200 --> 00:21:14,359 Pracuje pani na rzecz dzieci od dawna. 304 00:21:14,400 --> 00:21:18,599 Na czym polega ta ustawa? 305 00:21:18,640 --> 00:21:22,879 Zmiana standardu ochrony małoletnich, 306 00:21:22,920 --> 00:21:28,559 czyli w każdej placówce, gdzie przebywają dzieci... 307 00:21:28,600 --> 00:21:34,079 Jak dziecko ma mówić o tym, że zostało skrzywdzone. 308 00:21:34,120 --> 00:21:37,279 Nie zamiatamy spraw pod dywan. 309 00:21:37,320 --> 00:21:39,679 Jak mamy zareagować, 310 00:21:39,720 --> 00:21:41,919 kiedy to dziecko wystraszone komunikuje nam, 311 00:21:41,960 --> 00:21:43,239 że coś się dzieje? 312 00:21:43,280 --> 00:21:45,039 Przede wszystkim mamy na to czas, 313 00:21:45,080 --> 00:21:48,759 otwartość, 314 00:21:48,800 --> 00:21:53,519 podążanie za tym dzieckiem, 315 00:21:53,560 --> 00:22:04,359 wskazanie, że to, co mówi, jest ważne. 316 00:22:04,400 --> 00:22:06,759 Dawanie poczucia, że jestem dorosłym dla ciebie, 317 00:22:06,800 --> 00:22:08,199 że chcę cię wysłuchać. 318 00:22:08,240 --> 00:22:12,599 Nie minimalizowanie głosu dziecka. 319 00:22:12,640 --> 00:22:17,359 Czasami dziecko zwraca się tylko do jednej osoby dorosłej. 320 00:22:17,400 --> 00:22:18,559 Nie możemy tego pomijać. 321 00:22:18,600 --> 00:22:19,999 Pani powiedziała, 322 00:22:20,040 --> 00:22:21,639 że będzie głosem młodych ludzi. 323 00:22:21,680 --> 00:22:25,759 I ten głos będzie słyszalny. 324 00:22:25,800 --> 00:22:32,879 Przypuszczam, że to pan Jan jest jednym z tych młodych głosów, 325 00:22:32,920 --> 00:22:39,919 w które powinniśmy się wsłuchać. 326 00:22:39,960 --> 00:22:42,319 Jakiej pierwszej rady udzieliłeś pani rzecznik? 327 00:22:42,360 --> 00:22:45,759 Pierwszą radą było to, 328 00:22:45,800 --> 00:22:48,239 żeby powołać społeczną radę dzieci i młodzieży 329 00:22:48,280 --> 00:22:50,639 przy Rzeczniku Praw Dziecka, 330 00:22:50,680 --> 00:22:54,119 w której skład, tak jak sama nazwa wskazuje, 331 00:22:54,160 --> 00:23:12,319 wejdą dzieci i młodzież. 332 00:23:12,360 --> 00:23:15,359 Też podjęcie tematu, 333 00:23:15,400 --> 00:23:20,879 który jest w debacie publicznej, 334 00:23:20,920 --> 00:23:25,959 czyli zniesienie punktowej oceny zachowania 335 00:23:26,000 --> 00:23:28,599 i zastąpienie oceną opisową 336 00:23:28,640 --> 00:23:35,879 na drugim etapie edukacyjnym szkoły podstawowej, 337 00:23:35,920 --> 00:23:40,039 ponieważ dyskryminuje ta ocena punktowa. 338 00:23:40,080 --> 00:23:42,439 Czy to ma szansę się zmienić? 339 00:23:42,480 --> 00:23:46,799 Jesteś umówieni, że to musi się zmienić. 340 00:23:46,840 --> 00:23:51,199 Myślę, że inaczej Janek nie zgodziłby się na to, 341 00:23:51,240 --> 00:23:54,839 żeby być moim zastępcą. 342 00:23:54,880 --> 00:24:01,919 Urząd ma być takim miejscem dialogu, współpracy. 343 00:24:01,960 --> 00:24:04,999 Żebyśmy spojrzeli na prawa dzieci. 344 00:24:05,040 --> 00:24:06,439 Na ideę, która łączy. 345 00:24:06,480 --> 00:24:08,799 Mamy dużo zapału i energii, 346 00:24:08,840 --> 00:24:18,879 żeby te pomysły się zrealizowały. 347 00:24:18,920 --> 00:24:21,519 Gdy kandydowałam na ten urząd, 348 00:24:21,560 --> 00:24:25,479 to z ogromnym wsparciem osób młodych. 349 00:24:25,520 --> 00:24:27,839 To są mali społeczni doradcy. 350 00:24:27,880 --> 00:24:35,719 Będziemy otwarci na wszystkie pomysły osób młodych. 351 00:24:35,760 --> 00:24:39,319 Powstanie platforma, gdzie młode osoby będą mogły się z nami kontaktować 352 00:24:39,360 --> 00:24:40,519 i zgłosić swoje pomysły. 353 00:24:40,560 --> 00:24:42,599 Zachęcam wszystkie osoby do współpracy. 354 00:24:42,640 --> 00:24:43,639 Także dorosłych. 355 00:24:43,680 --> 00:24:51,119 Jak można się skontaktować z rzeczniczką praw dziecka? 356 00:24:51,160 --> 00:24:54,599 Można się skontaktować przez Facebooka, Messengera, Instagrama, TikToka. 357 00:24:54,640 --> 00:24:56,879 To wszystko działa. 358 00:24:56,920 --> 00:24:59,879 Ale jest też oficjalna strona rzecznika praw dziecka, 359 00:24:59,920 --> 00:25:01,919 gdzie jest zakładka "kontakt". 360 00:25:01,960 --> 00:25:04,719 Można tam napisać maila albo zadzwonić. 361 00:25:04,760 --> 00:25:07,879 Pytanie do Janka. 362 00:25:07,920 --> 00:25:12,999 Wiem, że rozwijasz się ze spektrum autyzmu. 363 00:25:13,040 --> 00:25:15,399 Jak polska szkoła traktuje takie osoby jak ty? 364 00:25:15,440 --> 00:25:21,559 Jak to postrzegasz? 365 00:25:21,600 --> 00:25:24,199 Niestety nasz system edukacji 366 00:25:24,240 --> 00:25:26,199 co do dzieci młodzieży w spektrum autyzmu 367 00:25:26,240 --> 00:25:30,239 jest niewydolny. 368 00:25:30,280 --> 00:25:32,879 Nie we wszystkich placówkach. Trzeba to podkreślić. 369 00:25:32,920 --> 00:25:34,279 Placówki tworzą ludzie. 370 00:25:34,320 --> 00:25:37,399 Znam takie miejsca, 371 00:25:37,440 --> 00:25:39,639 w których stosuje się dobre praktyki, 372 00:25:39,680 --> 00:25:44,359 są fajni ludzi, 373 00:25:44,400 --> 00:25:46,959 którzy wspierają dzieci i młodzież w spektrum autyzmu 374 00:25:47,000 --> 00:25:50,359 i z niepełnosprawnościami sprzężonymi, 375 00:25:50,400 --> 00:25:56,519 ale są też takie miejsca, 376 00:25:56,560 --> 00:26:04,919 w których dochodzi np. do przemocy fizycznej, 377 00:26:04,960 --> 00:26:07,759 na którą osoby pedagogiczne nie reagują. 378 00:26:07,800 --> 00:26:18,959 Także przemoc rówieśnicza często pojawia. 379 00:26:19,000 --> 00:26:20,959 W najgorszym przypadku jest to przemoc 380 00:26:21,000 --> 00:26:22,799 ze strony pracownika pedagogicznego. 381 00:26:22,840 --> 00:26:29,759 Są takie przypadki, 382 00:26:29,800 --> 00:26:33,759 że pracownik pedagogiczny jest przemocowy? 383 00:26:33,800 --> 00:26:36,359 Są takie takie przypadki niestety. 384 00:26:36,400 --> 00:26:43,119 Podam przykład. 385 00:26:43,160 --> 00:26:46,599 Np. przy stosowaniu bardzo nieuczciwej 386 00:26:46,640 --> 00:26:51,639 i kontrowersyjnej terapii siłowego przytrzymywania. 387 00:26:51,680 --> 00:26:58,759 To jest jeden z przykładów przemocy systemowej. 388 00:26:58,800 --> 00:27:01,759 To też będziemy podejmować w ramach Społecznej Rady Dzieci 389 00:27:01,800 --> 00:27:02,999 i Młodzieży 390 00:27:03,040 --> 00:27:24,799 przy Rzeczniku Praw Dziecka. 391 00:27:24,840 --> 00:27:31,959 Pomylenie ofiary ze sprawcą przemocy. 392 00:27:32,000 --> 00:27:35,199 Rzeczniczka może zareagować indywidualnie. 393 00:27:35,240 --> 00:27:37,639 Może pojawić się w miejscu, 394 00:27:37,680 --> 00:27:39,439 gdzie taka sytuacja miała miejsce. 395 00:27:39,480 --> 00:27:43,479 Zrobić interwencję. 396 00:27:43,520 --> 00:27:52,479 Rzeczniczka może też podjąć zmiany systemowe. 397 00:27:52,520 --> 00:27:57,439 Chodzi o zmianę regulacji systemowych, prawnych. 398 00:27:57,480 --> 00:28:02,079 Zawsze, jak myślę o pisaniu ustaw, to mi serce bije szybciej, 399 00:28:02,120 --> 00:28:07,759 bo to są takie rozwiązania, które realnie zmieniają sytuację. 400 00:28:07,800 --> 00:28:10,359 Pani jako prawniczka broniła pokrzywdzonych dzieci? 401 00:28:10,400 --> 00:28:13,879 Tak. 402 00:28:13,920 --> 00:28:19,319 To dla mnie rzeczywistość, w której staję w obronie dzieci. 403 00:28:19,360 --> 00:28:23,239 Spraw jest bardzo dużo. 404 00:28:23,280 --> 00:28:26,519 Od kiedy ja objęłam urząd, to codziennie mamy około 100 spraw, 405 00:28:26,560 --> 00:28:28,319 które wpływają do naszego urzędu. 406 00:28:28,360 --> 00:28:29,759 To świadczy o tym, 407 00:28:29,800 --> 00:28:32,959 jak bardzo ten urząd jest potrzebny. 408 00:28:33,000 --> 00:28:36,439 Mówiąc głośno o tym, że zachęcamy do kontaktu, 409 00:28:36,480 --> 00:28:38,079 ta liczba spraw będzie wzrastać. 410 00:28:38,120 --> 00:28:39,439 My chcemy reagować. 411 00:28:39,480 --> 00:28:43,679 Chcemy, żeby dzieci były bezpieczne. 412 00:28:43,720 --> 00:28:49,959 Gdybyśmy poszli trochę do przodu 413 00:28:50,000 --> 00:28:54,599 i wyobrazili sobie Polskę za 4 lata, 414 00:28:54,640 --> 00:28:58,839 jaka powinna być wtedy Polska według pani? 415 00:28:58,880 --> 00:29:05,679 Jak powinny wyglądać prawa dziecka i sytuacja dzieci? 416 00:29:05,720 --> 00:29:07,919 Ja bardzo marzę o tym, 417 00:29:07,960 --> 00:29:11,919 żeby każde dziecko było widziane, słyszane, rozumiane 418 00:29:11,960 --> 00:29:16,759 i żebyśmy nie odbierali osobom młodym wizji tego, 419 00:29:16,800 --> 00:29:20,999 jak by chcieli, żeby wyglądała rzeczywistość. 420 00:29:21,040 --> 00:29:24,839 Każde dziecko jest ważne, piękne i jest wartością. 421 00:29:24,880 --> 00:29:29,639 Żebyśmy widzieli to piękno w osobach młodych. 422 00:29:29,680 --> 00:29:32,679 Poczucie, że każdy jest odpowiedzialny za osoby najmłodsze. 423 00:29:32,720 --> 00:29:37,479 Nie tylko rodzic wobec swoich dzieci. 424 00:29:37,520 --> 00:29:40,359 To jest frazes, ale możemy realnie ratować dziecięce życie 425 00:29:40,400 --> 00:29:42,119 i dziecięce przyszłości. 426 00:29:42,160 --> 00:29:46,839 Podsumowując, 427 00:29:46,880 --> 00:29:50,279 jeśli powiem słowo "polityka", 428 00:29:50,320 --> 00:29:52,119 a pani dopowie słowo "dziecko ", 429 00:29:52,160 --> 00:29:59,359 to czy to powinno się stykać? 430 00:29:59,400 --> 00:30:01,159 Zmiany prawne są związane z polityką. 431 00:30:01,200 --> 00:30:08,279 Decydują o tym politycy. 432 00:30:08,320 --> 00:30:10,519 Za chwilę orędzie noworoczne premiera Tuska. 433 00:30:10,560 --> 00:30:11,999 Dziękuję. 434 00:30:20,680 --> 00:30:22,879 Drodzy państwo, powoli żegnamy rok 2023. 435 00:30:22,920 --> 00:30:24,199 Co to był za rok. 436 00:30:24,240 --> 00:30:27,239 W historii Polski zapisze się jako czas przełomu. 437 00:30:27,280 --> 00:30:29,719 Chcę wam za ten rok bardzo podziękować. 438 00:30:29,760 --> 00:30:33,239 Był trudny, pełen wielkich emocji, sporów, 439 00:30:33,280 --> 00:30:36,319 ale też obywatelskiego przebudzenia i triumfu demokracji. 440 00:30:36,360 --> 00:30:38,959 Udało nam się pobić rekord wyborczej frekwencji. 441 00:30:39,000 --> 00:30:42,759 Mijające miesiące nauczyły nas, że niemożliwe staje się możliwe. 442 00:30:42,800 --> 00:30:49,159 I oto dziś ja w telewizji publicznej już jako premier Rzeczypospolitej mogę powtórzyć przed wami ślubowanie, 443 00:30:49,200 --> 00:30:52,999 które złożyłem podczas Marszu Miliona Serc. 444 00:30:53,320 --> 00:30:57,319 Zwyciężymy - to już się stało. Rozliczymy zło - to już się dzieje. 445 00:30:57,360 --> 00:31:00,079 Naprawimy krzywdy - to też już zaczynamy. 446 00:31:00,120 --> 00:31:03,999 I najważniejsze: pojednamy. 447 00:31:04,040 --> 00:31:09,319 Wiem, że pojednanie będzie prawdopodobnie najtrudniejszym zadaniem, 448 00:31:09,360 --> 00:31:13,279 ale wierzę, że i tym razem niemożliwe stanie się możliwe. 449 00:31:13,320 --> 00:31:18,359 Wierzę, że Polacy odrodzą się jako jedna wspólnota, jako wielki, silny naród. 450 00:31:18,400 --> 00:31:20,919 I nie spocznę, póki to się nie stanie. 451 00:31:20,960 --> 00:31:23,879 Polska to kraj cudów i wspaniałych ludzi. 452 00:31:23,920 --> 00:31:32,839 Gdybyście tylko mogli usłyszeć te wszystkie komplementy, zachwyty nad Polakami i ich mądrością, 453 00:31:32,880 --> 00:31:37,919 jakie słyszałem od przywódców państw i globalnych autorytetów. 454 00:31:37,960 --> 00:31:41,799 Ja miałem przyjemność tego słuchać przy okazji odbierania gratulacji, 455 00:31:41,840 --> 00:31:46,079 ale to wielkie uznanie jest dla każdej i każdego z was. 456 00:31:46,120 --> 00:31:50,559 To wy w 2023 roku zadziwiliście świat. 457 00:31:50,600 --> 00:31:57,839 To dzięki wam popłynęła z Polski nadzieja dla wszystkich ludzi pragnących wolności. 458 00:31:57,880 --> 00:32:02,199 Możemy być dumni i bardzo wam za to dziękuję. 459 00:32:02,240 --> 00:32:08,399 Wszystkim nam marzy się normalność, zgoda i pewność jutra. 460 00:32:08,440 --> 00:32:11,479 To zadanie na nadchodzący rok. 461 00:32:11,520 --> 00:32:15,399 Postawimy sprawy z głowy na nogi. 462 00:32:16,000 --> 00:32:20,439 Zaufamy znowu nauce, ekspertom i zdrowemu rozsądkowi. 463 00:32:20,480 --> 00:32:25,599 W polityce międzynarodowej odbudujemy naszą pozycję i znaczenie. 464 00:32:25,640 --> 00:32:29,279 Kłótnie z sojusznikami zastąpimy twardą, 465 00:32:29,320 --> 00:32:35,319 ale przyjazną rozmową o naszych interesach i szukaniem tego, co wspólne. 466 00:32:35,360 --> 00:32:40,799 W tych niebezpiecznych czasach Polska nie będzie już samotna. 467 00:32:40,840 --> 00:32:44,879 A że są niebezpieczne, potwierdziło się choćby wczoraj, 468 00:32:44,920 --> 00:32:48,999 kiedy naruszona została nasza przestrzeń powietrzna. 469 00:32:49,040 --> 00:32:52,639 Dlatego tak ważne jest dziś mówić prawdę i tylko prawdę. 470 00:32:52,680 --> 00:32:55,799 Przywrócimy słowom ich prawdziwe znaczenie, 471 00:32:55,840 --> 00:33:03,519 a patriotyzm nigdy już nie będzie zasłoną dla nieuczciwości czy zwykłego złodziejstwa. 472 00:33:03,560 --> 00:33:08,039 Będziemy ze sobą uczciwie i z szacunkiem rozmawiać. 473 00:33:08,080 --> 00:33:09,879 To wam gwarantuję. 474 00:33:09,920 --> 00:33:15,479 Nasza ojczyzna odrodzi się jako nowoczesne, silne państwo. 475 00:33:15,520 --> 00:33:17,559 Wasze państwo. 476 00:33:17,760 --> 00:33:21,359 Państwo pracujące dla każdej i każdego z was, 477 00:33:21,400 --> 00:33:25,159 bo ono należy do was i tylko do was. 478 00:33:25,360 --> 00:33:30,679 Jutro bawmy się i zapomnijmy choćby na chwilę o codziennych troskach, 479 00:33:30,720 --> 00:33:36,599 a od poniedziałku, znaczy od wtorku, a właściwie większość z was od środy, 480 00:33:36,640 --> 00:33:40,279 ale bierzmy się tak czy inaczej wszyscy do wspólnej pracy. 481 00:33:40,320 --> 00:33:46,839 Żebyśmy za rok uznali, że 2024 był dla nas wszystkich, dla Polski, 482 00:33:46,880 --> 00:33:49,559 rokiem szczęśliwym i bezpiecznym. 483 00:33:49,600 --> 00:33:52,559 Rokiem dostatku i pojednania. 484 00:33:52,600 --> 00:33:59,159 Szczęśliwej Polski już czas - tego nam wszystkim serdecznie życzę. 485 00:34:20,880 --> 00:34:29,919 Dobry wieczór. 486 00:34:29,960 --> 00:34:41,439 Z nami nasi goście.