1
00:00:18,920 --> 00:00:22,839
Dzięki porozumieniom sierpniowym
powstała Solidarność,

2
00:00:22,880 --> 00:00:26,679
która wstrząsnęła
całym sowieckim blokiem
i zmieniła losy świata.

3
00:00:26,720 --> 00:00:30,439
W 43. rocznicę ich podpisania
Wiadomości dziś także stamtąd.

4
00:00:30,480 --> 00:00:33,999
Ale najpierw najważniejsze
bieżące wydarzenia.

5
00:00:34,040 --> 00:00:36,999
Marta Kielczyk, dobry wieczór państwu.

6
00:00:37,040 --> 00:00:41,839
Zaczynamy główne wydanie
programu informacyjnego
w polskiej telewizji.

7
00:00:43,240 --> 00:00:47,039
O różnych życiorysach,
w różnym wieku,
z różnych grup społecznych.

8
00:00:47,080 --> 00:00:50,479
Lista liderów, czyli kandydaci PiS.

9
00:00:50,520 --> 00:00:54,679
Muszą to być osoby wiarygodne,
pracowite, oddane sprawom społecznym.

10
00:00:54,720 --> 00:00:58,359
Osuszmy to bagno korupcji
w Parlamencie Europejskim.

11
00:00:58,400 --> 00:01:02,599
Kolejna eurodeputowana
podejrzewana o branie łapówek.

12
00:01:02,640 --> 00:01:05,959
To są dokładnie ci europosłowie,
którzy atakowali Polskę.

13
00:01:06,000 --> 00:01:08,559
Porwaliśmy się na coś nieosiągalnego.

14
00:01:08,600 --> 00:01:09,879
Walka o wolność.

15
00:01:09,920 --> 00:01:13,639
Polska wspomina
porozumienia sierpniowe.

16
00:01:13,680 --> 00:01:20,879
Wiara, nadzieja i miłość do ojczyzny
są dla nas najważniejsze.

17
00:01:24,600 --> 00:01:29,639
"Formacja ludzi dojrzałych, dorosłych,
odpowiedzialnych kontra ci,

18
00:01:29,680 --> 00:01:32,719
którzy chcą się
państwem i polityką bawić".

19
00:01:32,760 --> 00:01:36,999
Tak Jarosław Kaczyński porównał
listy wyborcze PiS z grupą polityków
wystawionych przez Donalda Tuska.

20
00:01:37,040 --> 00:01:41,399
PiS zaprezentowało liderów list.

21
00:01:41,440 --> 00:01:44,079
Z kandydatami rozmawiał Piotr Pawelec.

22
00:01:44,120 --> 00:01:49,959
Wybór najlepszy z możliwych.

23
00:01:50,000 --> 00:01:50,679
Jest program.

24
00:01:50,720 --> 00:01:52,159
Są realizowane
i zrealizowane obietnice.

25
00:01:52,200 --> 00:01:53,799
Pora na kandydatów do Sejmu.

26
00:01:53,840 --> 00:01:59,879
Jesteśmy partią,
można powiedzieć, polską.

27
00:01:59,920 --> 00:02:03,559
Reprezentujemy cały przekrój
polskiego społeczeństwa.

28
00:02:03,600 --> 00:02:07,879
Jarosław Kaczyński odsłonił karty
i zaprezentował liderów
w okręgach wyborczych.

29
00:02:07,920 --> 00:02:14,079
Osoby o różnych życiorysach,
w różnym wieku,
z różnych grup społecznych.

30
00:02:14,120 --> 00:02:18,759
W oczy rzuca się
nowe podejście i strategia.

31
00:02:18,800 --> 00:02:24,119
Ponad połowa okręgów na listach PiS
ma nowe jedynki.

32
00:02:24,160 --> 00:02:26,639
Jarosław Kaczyński
będzie liderem w Kielcach.

33
00:02:26,680 --> 00:02:28,879
W Białymstoku Jacek Sasin.

34
00:02:28,920 --> 00:02:32,399
W Chełmie,
czyli okręgu przygranicznym,
Mariusz Kamiński.

35
00:02:32,440 --> 00:02:36,199
W Rzeszowie Zbigniew Ziobro,
w Warszawie Piotr Gliński,

36
00:02:36,240 --> 00:02:38,719
a w tzw. warszawskim obwarzanku
Mariusz Błaszczak.

37
00:02:38,760 --> 00:02:42,439
Muszą to być osoby wiarygodne,
pracowite, oddane sprawom społecznym

38
00:02:42,480 --> 00:02:47,279
i te, które dają gwarancję
jak najlepszej realizacji
programu PiS w kolejnej kadencji.

39
00:02:47,320 --> 00:02:48,759
Mówi Rafał Bochenek,
który będzie jedynką w okręgu

40
00:02:48,800 --> 00:02:51,399
obejmującym m.in. Chrzanów,
Oświęcim i Wadowice.

41
00:02:51,440 --> 00:02:53,879
W Lublinie listę otworzy
Przemysław Czarnek.

42
00:02:53,920 --> 00:02:58,279
Ciężka praca, taka 24-godzinna
przez najbliższe 40 dni, po to,
żeby dojść do 250 mandatów dla PiS.

43
00:02:58,320 --> 00:03:01,319
Jesteśmy o tym przekonani.

44
00:03:01,360 --> 00:03:02,879
Premier Mateusz Morawiecki
będzie liderem w Katowicach,

45
00:03:02,920 --> 00:03:10,039
marszałek Sejmu Elżbieta Witek
- w Legnicy.

46
00:03:10,080 --> 00:03:11,919
W Sieradzu Joanna Lichocka,
w Krakowie Małgorzata Wassermann.

47
00:03:11,960 --> 00:03:13,639
W Opolu, jako lider listy PiS,
wystąpi Paweł Kukiz.

48
00:03:13,680 --> 00:03:17,719
PiS podkreśla,
że chce ubiegać się o głosy Polaków
jako zjednoczona drużyna.

49
00:03:17,760 --> 00:03:21,559
PO na listach umieściła kandydatów,
którzy chcą grać
na emocjach i podziałach.

50
00:03:21,600 --> 00:03:28,519
To m.in. znany
z prorosyjskich poglądów,
Michał Kołodziejczak.

51
00:03:28,560 --> 00:03:30,039
Pokazać fucka Amerykanom.

52
00:03:30,920 --> 00:03:35,039
A także obciążony problemami z prawem
Roman Giertych.

53
00:03:35,080 --> 00:03:39,879
Grupę zebraną przez Tuska tak ocenia
jedynka PiS w Poznaniu,
Szymon Szynkowski vel Sęk.

54
00:03:39,920 --> 00:03:47,239
Taka zbieranina osób z różnych stron,
ale zupełnie bez żadnego
wspólnego mianownika,

55
00:03:47,280 --> 00:03:51,319
tylko z jednym wspólnym mianownikiem,
żeby odsunąć PiS od władzy.

56
00:03:51,360 --> 00:03:55,359
Tusk zamiast programu
prezentuje polityczny hejt.

57
00:03:55,400 --> 00:03:58,599
Po drugiej stronie
wyłączny hejt i anty-PiS,

58
00:03:58,640 --> 00:04:04,799
ale cóż, taka jest propozycja
ze strony KO i pozostałych
formacji opozycyjnych.

59
00:04:04,840 --> 00:04:10,159
PiS pełne listy wyborcze
zaprezentuje w weekend.

60
00:04:10,200 --> 00:04:24,239
Kolejne wypowiedzi polityków opozycji
budzą niepokój przeciwników
podniesienia wieku emerytalnego.

61
00:04:24,280 --> 00:04:26,319
Zwłaszcza kiedy łączą to
z namawianiem do bojkotu referendum,

62
00:04:26,360 --> 00:04:28,999
które zobowiązywałoby
do uszanowania woli społeczeństwa.

63
00:04:29,040 --> 00:04:31,479
PiS ostrzega więc,
że inni zwycięzcy wyborów

64
00:04:31,520 --> 00:04:34,159
znowu mogą mieć inne podejście
do wieku emerytalnego.

65
00:04:34,200 --> 00:04:38,359
Bez zapowiedzi,
bez konsultacji społecznych,
wbrew woli większości Polaków.

66
00:04:38,400 --> 00:04:41,839
Tak rząd Donalda Tuska
podniósł wiek emerytalny w 2012 roku.

67
00:04:41,880 --> 00:04:44,199
W sumie jaki efekt uzyskałem?

68
00:04:44,240 --> 00:04:49,599
Być może pomogłem PiS-owi,
w cudzysłowie, wygrać wybory,
a wiek został cofnięty,

69
00:04:49,640 --> 00:04:52,199
czyli efekt jest podwójnie negatywny.

70
00:04:52,240 --> 00:04:54,839
Tak. Nie przesłyszeli się państwo.

71
00:04:54,880 --> 00:04:59,239
Tusk naprawdę powiedział,
że obniżenie wieku emerytalnego
przez PiS uważa za błąd.

72
00:04:59,280 --> 00:05:04,839
Wiek został cofnięty,
czyli efekt jest podwójnie negatywny.

73
00:05:04,880 --> 00:05:09,319
Jest faktem, że ta presja
na podwyższenie wieku emerytalnego

74
00:05:09,360 --> 00:05:12,999
jest widoczna gołym okiem
w całej Europie.

75
00:05:13,040 --> 00:05:16,479
Donald Tusk, gdyby nie daj Boże
został premierem, to niewątpliwie
będzie takiej presji podlegać.

76
00:05:16,520 --> 00:05:20,079
Prawo i Sprawiedliwość
chce oddać głos w tej sprawie Polakom.

77
00:05:20,120 --> 00:05:27,159
Przy okazji wyborów każdy z nas
będzie mógł odpowiedzieć
na 4 pytania referendalne.

78
00:05:27,200 --> 00:05:31,879
Jedno z nich będzie dotyczyć
możliwości podniesienia
wieku emerytalnego w przyszłości.

79
00:05:31,920 --> 00:05:35,919
Referendum
w sprawie wieku emerytalnego

80
00:05:35,960 --> 00:05:40,519
było też jednym z tematów
programu "Polska Mówi",

81
00:05:40,560 --> 00:05:42,479
który wczoraj miał swoją premierę
na antenie TVP 1.

82
00:05:42,520 --> 00:05:47,599
System emerytalny
jest takim elementem umowy społecznej

83
00:05:47,640 --> 00:05:52,759
i jego wszystkie zmiany
powinny być realizowane
w dialogu społecznym.

84
00:05:52,800 --> 00:05:57,239
Opozycja jednak protestuje.

85
00:05:57,280 --> 00:06:02,639
Ani Lewica, ani Koalicja Obywatelska,
ani Trzecia Droga nie mają tego
w swoim programie,

86
00:06:02,680 --> 00:06:04,959
więc szanowni państwo
to pytanie jest bezzasadne.

87
00:06:05,000 --> 00:06:05,599
Czyżby?

88
00:06:05,640 --> 00:06:08,959
Posłuchajmy więc
Waldemara Pawlaka z PSL.

89
00:06:09,000 --> 00:06:13,719
Prace przy fotowoltaice mogą robić
starsi panowie i starsze panie,
bo to nie jest praca zbyt uciążliwa.

90
00:06:13,760 --> 00:06:16,799
Stąd obawy,
że po ewentualnym przejęciu władzy

91
00:06:16,840 --> 00:06:18,679
opozycja znów podniesie
wiek emerytalny,

92
00:06:18,720 --> 00:06:21,479
tak jak zrobiła to w 2012 roku.

93
00:06:21,520 --> 00:06:25,119
Ja wtedy byłam załamana.
Ja pamiętam tę moją reakcję.

94
00:06:25,160 --> 00:06:29,159
Zawiedli nas, oszukali nas,
a teraz obiecują, że będzie inaczej.

95
00:06:29,200 --> 00:06:32,799
Jak ktoś mnie raz oszukał
- to jest pierwszy i ostatni raz.

96
00:06:32,840 --> 00:06:38,039
W referendum będziemy też decydować
o możliwości wyprzedaży
majątku narodowego,

97
00:06:38,080 --> 00:06:42,719
polityce migracyjnej
i przyszłości bariery
na granicy z Białorusią.

98
00:06:47,320 --> 00:06:50,279
Prawie 300 tysięcy euro w gotówce.

99
00:06:50,320 --> 00:06:52,759
Tyle pieniędzy znalazły
belgijskie służby w mieszkaniu
syna eurodeputowanej Marii Areny.

100
00:06:52,800 --> 00:06:57,799
Jej nazwisko kolejny raz
przewija się w aferze Katargate.

101
00:06:57,840 --> 00:07:02,679
Politycy PiS podkreślają,
że wcześniej atakowała Polskę
w Parlamencie Europejskim.

102
00:07:02,720 --> 00:07:06,199
To już kolejny europoseł
uwikłany w aferę korupcyjną.

103
00:07:06,240 --> 00:07:10,399
Belgijska eurodeputowana Marie Arena
ma poważne kłopoty.

104
00:07:10,440 --> 00:07:17,759
Śledczy zarekwirowali
w mieszkaniu jej syna
280 tysięcy euro w gotówce.

105
00:07:17,800 --> 00:07:21,639
Zostały zarekwirowane,
zostały poddane badaniom DNA.

106
00:07:21,680 --> 00:07:26,399
Chodzi o to, aby wykazać,
czy jest na tych pieniądzach
materiał genetyczny posłanki.

107
00:07:26,440 --> 00:07:29,639
Posłanki, która była bardzo aktywna
w atakach na Polskę,

108
00:07:29,680 --> 00:07:34,959
atakowała Polskę w rezolucjach,
w głosowaniach, w wystąpieniach.

109
00:07:35,000 --> 00:07:40,279
Podejrzewana o korupcję europosłanka
nie tylko głosowała za sankcjami
wymierzonymi w Polskę,

110
00:07:40,320 --> 00:07:44,799
ale też bardzo aktywnie
atakowała polski rząd za rzekomy
brak praworządności i demokracji.

111
00:07:49,760 --> 00:07:54,279
Wytykali nas palcami, opluwali,
robili wszystko to, co mogą,
aby wspierać totalną opozycję.

112
00:07:54,320 --> 00:07:57,879
Pani Arena była w Polsce, brała udział
w antyrządowych protestach.

113
00:07:57,920 --> 00:08:00,759
Była też bliską współpracowniczką
głównego antybohatera afery
w Parlamencie Europejskim

114
00:08:00,800 --> 00:08:05,439
- Antonio Panzeriego.

115
00:08:05,480 --> 00:08:09,599
W aferę zamieszana jest też
była wiceprzewodnicząca europarlamentu
- Eva Kaili,

116
00:08:09,640 --> 00:08:12,959
w której mieszkaniu znaleziono
worki pełne gotówki.

117
00:08:13,000 --> 00:08:16,519
Okazało się, że służby
obcych państw spoza Unii

118
00:08:16,560 --> 00:08:19,279
mogą zwyczajnie kupić sobie rezolucję
Parlamentu Europejskiego,
wymierzoną w konkretne państwo.

119
00:08:19,320 --> 00:08:21,799
Ci sami ludzie,
którzy są zamieszani w ten gigantyczny
korupcyjno-szpiegowski skandal

120
00:08:21,840 --> 00:08:30,159
to są dokładnie ci europosłowie,
którzy atakowali Polskę

121
00:08:30,200 --> 00:08:35,719
i trudno nie zadać pytania,
czy za ataki na Polskę
również zapłacono,

122
00:08:35,760 --> 00:08:41,439
a jeśli zapłacono,
to z czyjej kieszeni.

123
00:08:41,480 --> 00:08:47,159
Odpowiedź w kontekście wojny
trwającej tuż za granicami
wydaje się jasna.

124
00:08:56,200 --> 00:09:01,879
Zgodnie z zapowiedzią w rocznicę
podpisania porozumień sierpniowych
przenosimy się do Gdańska.

125
00:09:01,920 --> 00:09:04,439
Specjalne wydanie Wiadomości
i Michał Adamczyk.

126
00:09:04,480 --> 00:09:09,159
Dobry wieczór,
oglądają państwo polską telewizję.

127
00:09:09,200 --> 00:09:12,199
Jesteśmy w historycznej sali BHP
Stoczni Gdańskiej,

128
00:09:12,240 --> 00:09:15,199
gdzie 43 lata temu
podpisano porozumienia sierpniowe.

129
00:09:15,240 --> 00:09:20,759
To właśnie na mocy tych porozumień
powstał Niezależny Samorządny
Związek Zawodowy "Solidarność".

130
00:09:20,800 --> 00:09:25,239
Komuna wtedy jeszcze nie upadła,

131
00:09:25,280 --> 00:09:28,359
ale PRL-owska władza
będąca na usługach obcego mocarstwa

132
00:09:28,400 --> 00:09:31,399
musiała się już liczyć
z głosem zwykłych ludzi.

133
00:09:31,440 --> 00:09:34,559
Był to potężny głos milionów Polaków.

134
00:09:34,600 --> 00:09:37,039
Siła, która była początkiem
wolnej Polski.

135
00:09:37,080 --> 00:09:45,119
Połączmy się z Dawidem Helsnerem,
który przyglądał się
dzisiejszym uroczystościom.

136
00:09:45,160 --> 00:09:46,599
Powiedz jak one przebiegały

137
00:09:46,640 --> 00:09:51,519
i jakie przesłanie
płynie dziś z Gdańska
w rocznicę podpisania porozumień?

138
00:10:07,720 --> 00:10:11,279
To niezwykłe przesłanie pamięci,

139
00:10:11,320 --> 00:10:14,119
tego, żeby pielęgnować
wartości Solidarności.

140
00:10:14,160 --> 00:10:17,519
Działacze zgromadzili się dziś
w Gdańsku.

141
00:10:17,560 --> 00:10:22,599
W tym mieście rodziła się wolność.

142
00:10:22,640 --> 00:10:27,159
Najpierw robotnicy
solidarnie strajkowali,

143
00:10:27,200 --> 00:10:30,399
a potem na tym fundamencie
powstała Solidarność.

144
00:10:30,440 --> 00:10:33,239
Zna ich cała Polska, cały świat.

145
00:10:33,280 --> 00:10:36,159
Gdańsk był bezpośrednim
świadkiem wydarzeń.

146
00:10:36,200 --> 00:10:37,839
Bogusław Gołąb.

147
00:10:37,880 --> 00:10:40,919
W latach 80. więziony
za działalność niepodległościową.

148
00:10:40,960 --> 00:10:43,279
Dziś w Gdańsku odznaczony
krzyżem wolności i solidarności.

149
00:10:43,320 --> 00:10:45,999
Moja praca polegała na tym,
żeby utwardzać i mobilizować

150
00:10:46,040 --> 00:10:49,519
działalność na rzecz
suwerennej Polski.

151
00:10:49,560 --> 00:10:52,399
Polski rządzonej wtedy
przez komunistów.

152
00:10:52,440 --> 00:10:56,079
Porozumienia sierpniowe 1980 roku
były prawdziwym przełomem.

153
00:10:56,120 --> 00:10:59,799
W ich efekcie m.in. utworzono pierwsze
niezalezne od władzy związki zawodowe,

154
00:10:59,840 --> 00:11:05,519
uwolniono więźniów politycznych
czy przywrócono do pracy
ludzi wcześniej zwolnionych.

155
00:11:05,560 --> 00:11:09,159
Łącznie sformułowano 21 postulatów.

156
00:11:09,200 --> 00:11:14,519
Społeczeństwo uwierzyło w siebie,
że może być społeczeństwem wolnym.

157
00:11:14,560 --> 00:11:18,399
W zdobywaniu tej wolności
już po powstaniu Solidarności

158
00:11:18,440 --> 00:11:24,119
pomagali m.in. Jan Paweł II
i amerykański prezydent Ronald Reagan.

159
00:11:24,160 --> 00:11:29,599
Kwiatów nie mogło dziś zabraknąć
przed tym pomnikiem.

160
00:11:29,640 --> 00:11:37,119
To zwolnienie z pracy
Anny Walentynowicz było iskrą,
która doprowadziła do wybuchu strajku.

161
00:11:37,160 --> 00:11:39,439
Anna Walentynowicz
poświęciła się Solidarności,

162
00:11:39,480 --> 00:11:45,999
była też działaczką
także przedsierpniowej opozycji,
jest to prawdziwa dama Solidarności.

163
00:11:46,040 --> 00:11:53,719
Związkowcy, w tym legendy Solidarności
Joanna i Andrzej Gwiazdowie,
jak co roku spotkali się w sali BHP,

164
00:11:53,760 --> 00:11:58,279
gdzie 43 lata temu
podpisano porozumienie.

165
00:11:58,320 --> 00:12:03,319
Wiara, nadzieja i miłość do ojczyzny
są dla nas najważniejsze,

166
00:12:03,360 --> 00:12:07,999
tak jak były dla was najważniejsze
w 1980 roku.

167
00:12:08,040 --> 00:12:13,919
Brama nr 2 Stoczni Gdańskiej,
jedno z najważniejszych miejsc
na mapie zakładu.

168
00:12:13,960 --> 00:12:20,239
Symbol walki o normalność,
o wyzwolenie od komunistów.

169
00:12:20,280 --> 00:12:25,599
Tu umieszczono 21 postulatów,
tu składano kwiaty
i wspierano protestujących.

170
00:12:25,640 --> 00:12:31,079
To, co działo się w Gdańsku
rozlało się na cały kraj.

171
00:12:31,120 --> 00:12:36,719
Istotą rzeczy była walka
o niepodległość i obalenie komunizmu.

172
00:12:36,760 --> 00:12:43,159
Co udało się dzięki
sile charakteru i odwadze
napędzanych miłością do Ojczyzny.

173
00:12:43,200 --> 00:12:47,759
W sierpniu 1980 roku przez Polskę
przetoczyła się fala strajków.

174
00:12:47,800 --> 00:12:51,919
Ten w Stoczni Gdańskiej
mógł zakończyć się już po 3 dniach.

175
00:12:51,960 --> 00:12:57,799
Na to liczyli komuniści po tym,
gdy zgodzili się podwyższyć pensje
stoczniowcom.

176
00:12:57,840 --> 00:13:01,039
Jan Korab jest
przed historyczna stoczniową bramą.

177
00:13:01,080 --> 00:13:03,919
Powiedz co sprawiło,
że robotnicy nie poddali się

178
00:13:03,960 --> 00:13:10,119
i doprowadzili do uznania
przez komunistów i PRL-owską władzę
wszystkich 21 postulatów?

179
00:13:19,800 --> 00:13:24,039
Ile dywizji ma papież?

180
00:13:24,080 --> 00:13:24,999
Tak pytał Stalin,

181
00:13:25,040 --> 00:13:28,839
nie dopuszczając,

182
00:13:28,880 --> 00:13:30,839
że jedyną siłą narodu
nie są karabiny,

183
00:13:30,880 --> 00:13:32,239
ale też miłość do ojczyzny.

184
00:13:32,280 --> 00:13:36,079
Takim orężem
dysponowali stoczniowcy.

185
00:13:36,120 --> 00:13:39,159
Dla Andrzeja Kołodzieja,
tu u boku Anny Walentynowicz,

186
00:13:39,200 --> 00:13:42,799
z przyczyny której rozpoczął się
strajk w Stoczni Gdańskiej,

187
00:13:42,840 --> 00:13:45,479
31 sierpnia 1980 roku
był najważniejszym dniem w życiu.

188
00:13:45,520 --> 00:13:47,479
Porwaliśmy się na coś nieosiągalnego.

189
00:13:47,520 --> 00:13:51,039
Tym mocniej, gdy okazało się,
że uczestnicy strajku nie walczą
tylko o podwyżki,

190
00:13:51,080 --> 00:13:52,959
ale o zwycięstwo nad komuną.

191
00:13:53,000 --> 00:13:53,999
A nas straszono.

192
00:13:54,040 --> 00:13:56,039
Desant tutaj był na Bałtyku,
ruscy mieli manewry,

193
00:13:56,080 --> 00:13:58,279
helikoptery nad nami krążyły
jak były msze.

194
00:13:58,320 --> 00:14:02,159
Już 16 sierpnia, 3. dnia strajku
komuniści dogadują się
z delegatami strajkujących,

195
00:14:02,200 --> 00:14:04,999
na czele których stoi Lech Wałęsa,
obiecując podwyżki płac.

196
00:14:05,040 --> 00:14:06,559
I na tym się skończyło.

197
00:14:06,600 --> 00:14:07,639
Zakończył strajk.

198
00:14:07,680 --> 00:14:11,439
Ludzie byli w szoku,
bo Stocznia Gdańska była największym
zakładem strajkującym.

199
00:14:11,480 --> 00:14:13,399
Sytuację uratowały kobiety.

200
00:14:13,440 --> 00:14:17,239
Alina Pieńkowska i Anna Walentynowicz
nie dały wyjść ze stoczni robotnikom.

201
00:14:17,280 --> 00:14:20,119
Fizycznie własnym ciałem
broniły tych bram

202
00:14:20,160 --> 00:14:25,839
i usiłowały powstrzymać wychodzących
po podpisaniu przez Wałęsę
porozumienia z dyrektorem.

203
00:14:25,880 --> 00:14:29,679
Za Anną Walentynowicz
stoczniowcy poszliby w ogień.

204
00:14:29,720 --> 00:14:34,399
Ona była strasznie charyzmatyczna,
drzewa przewracała jak szła.

205
00:14:34,440 --> 00:14:37,439
Strajk uratowali także księża,

206
00:14:37,480 --> 00:14:43,159
którzy w Gdańsku i w Gdyni
odprawili pierwsze msze święte
w komunistycznych zakładach pracy.

207
00:14:43,200 --> 00:14:49,119
Wspomnienia modlitwy,
powszechnej spowiedzi świętej
i odpuszczenia grzechów są wciąż żywe.

208
00:14:49,160 --> 00:14:52,999
Naprawdę serce ściska,
jak słyszę w tej chwili,

209
00:14:53,040 --> 00:14:59,319
jak ksiądz Hilary Jastak,
nasz duszpasterz powiedział,
że tak się robi w czasie wojny.

210
00:14:59,360 --> 00:15:05,599
Wojny, którą bez jednego wystrzału,
bez rozlewu krwi wygrali
determinacją i patriotyczną postawą.

211
00:15:05,640 --> 00:15:08,559
Moi rodzice wychowywali mnie
w ten sposób,

212
00:15:15,120 --> 00:15:19,679
Łamiąc komunistów,
stworzyli największy,
dziesięciomilionowy ruch społeczny,

213
00:15:19,720 --> 00:15:25,679
który dał nam i wielu innym narodom
wolność.

214
00:15:28,880 --> 00:15:33,919
Szczecin to miasto robotniczych buntów
i miasto, w którym komuniści
w grudniu 1970 roku przelali krew,

215
00:15:33,960 --> 00:15:37,559
podobnie jak w Gdańsku.

216
00:15:37,600 --> 00:15:40,959
10 lat później
stocznie w Szczecinie i Gdańsku

217
00:15:41,000 --> 00:15:44,159
znów strajkowały
wspólnie i solidarnie,

218
00:15:44,200 --> 00:15:49,719
ale to w stolicy Pomorza Zachodniego
porozumienia z komunistami
podpisano już 30 sierpnia.

219
00:15:49,760 --> 00:15:54,559
Przed historyczną bramą główną
stoczni w Szczecinie
jest Bartosz Łyżwiński.

220
00:15:54,600 --> 00:15:57,319
Skąd ta różnica w czasie?

221
00:16:06,480 --> 00:16:09,039
Powodem jest to,

222
00:16:09,080 --> 00:16:15,519
że komuniści zakłócali komunikację
między Szczecinem i Gdańskiem.

223
00:16:15,560 --> 00:16:18,919
Tutaj protestujący
byli już gotowi podpisać z władzą
36 postulatów,

224
00:16:18,960 --> 00:16:28,159
nie chcieli zwlekać.

225
00:16:28,200 --> 00:16:34,239
To była jedna polska
sztafeta wolności.

226
00:16:34,280 --> 00:16:38,639
Wszystko to, co było po strajkach,
już nie było w moim życiu takie same.

227
00:16:38,680 --> 00:16:43,399
Wiedziałam
do czego zdolna jest ta władza,
do czego zdolni są komuniści

228
00:16:43,440 --> 00:16:49,599
i że mogą wystawić przeciwko nam bron,
czołgi, strzelać.

229
00:16:49,640 --> 00:16:51,959
Ale czuliśmy wsparcie

230
00:16:52,000 --> 00:16:59,799
- wspomina uczestniczka strajku
w Stoczni Szczecińskiej
Łucja Plaugo.

231
00:16:59,840 --> 00:17:06,399
Miasto, które tak naprawdę pozostawało
poza brama stoczni, było z nami,

232
00:17:06,440 --> 00:17:15,559
to były te gesty w postaci choćby
przynoszenia jedzenia
czy wspierania swoich bliskich.

233
00:17:15,600 --> 00:17:20,919
Bramy stoczni zamknięto,
ogłoszono strajk okupacyjny.

234
00:17:20,960 --> 00:17:22,559
Wystawiono straże.

235
00:17:22,600 --> 00:17:29,039
W obawie przed prowokacjami,
przed akcjami, które mogą doprowadzić
do rozbicia jedności strajku.

236
00:17:29,080 --> 00:17:32,519
A to właśnie jedność
była ich największą siłą.

237
00:17:32,560 --> 00:17:36,119
I to tej jedności
komuniści bali się najbardziej.

238
00:17:36,160 --> 00:17:41,199
Tam nie było żadnej rywalizacji,
tam nie było oznak
jakiegoś robienia kariery.

239
00:17:41,240 --> 00:17:44,239
Na ten moment tam każdy
był tak samo ważny.

240
00:17:44,280 --> 00:17:47,919
Na Pomorzu Zachodnim
strajkowało 400 zakładów.

241
00:17:47,960 --> 00:17:54,759
Do stoczni przyjechał negocjować
wicepremier Kazimierz Barcikowski.

242
00:17:54,800 --> 00:18:02,959
Pierwszy raz władza
z tego pałacu czerwonego w Warszawie
wyszła do strajkujących ludzi.

243
00:18:03,000 --> 00:18:06,799
To oni wywalczyli demokrację.

244
00:18:06,840 --> 00:18:11,159
Jej symbolem jest m.in. referendum
- mówi opozycjonistka Łucja Plaugo.

245
00:18:11,200 --> 00:18:13,079
Dodaje, że nawoływanie do bojkotu...

246
00:18:13,120 --> 00:18:14,159
Unieważniam to referendum.

247
00:18:14,200 --> 00:18:18,279
...to deptanie wartości,
o które walczyła Solidarność.

248
00:18:18,320 --> 00:18:24,519
Mówienie komuś, że ma podrzeć kartkę,
to jest tak, jakby mu zabrać prawo.

249
00:18:24,560 --> 00:18:26,799
Tak jak kiedyś robili to komuniści.

250
00:18:26,840 --> 00:18:29,119
Analogi jest więcej.

251
00:18:29,160 --> 00:18:33,679
Trwa walka,
by Polska nie była na pasku
tak jak kiedyś Związku Radzieckiego.

252
00:18:33,720 --> 00:18:38,959
Szczecin odegrał ważną rolę
w torowaniu Polsce drogi do wolności.

253
00:18:39,000 --> 00:18:43,359
Sierpień 1980 to był dopiero
początek zmian,

254
00:18:43,400 --> 00:18:48,959
ale tych komuniści nie byli w stanie
już zatrzymać.

255
00:18:54,040 --> 00:18:58,279
Jest prawdziwym symbolem Solidarności

256
00:18:58,320 --> 00:19:04,319
i to z powodu jej zwolnienia z pracy
zastrajkowali ludzie
w Stoczni Gdańskiej.

257
00:19:04,360 --> 00:19:10,399
Potem zapomniana
i spychana na margines
Anna Walentynowicz

258
00:19:10,440 --> 00:19:17,439
była też jedną z ofiar
tragedii smoleńskiej.

259
00:19:19,720 --> 00:19:21,439
Anna Walentynowicz.

260
00:19:21,480 --> 00:19:25,239
Twarz strajków sierpnia 1980
i prawdziwa matka Solidarności.

261
00:19:25,280 --> 00:19:27,839
To ona uratowała robotniczy zryw.

262
00:19:27,880 --> 00:19:31,079
Kiedy Lech Wałęsa
ogłosił zakończenie strajku,

263
00:19:31,120 --> 00:19:38,359
to Anna Walentynowicz
razem z Aliną Pieńkowską ogłosiły

264
00:19:38,400 --> 00:19:43,639
akcję strajkowa solidarnościową
razem z tymi zakładami,

265
00:19:43,680 --> 00:19:44,719
których postulaty
nie zostały spełnione.

266
00:19:44,760 --> 00:19:47,079
Strajki rozlały się na cały kraj.

267
00:19:47,120 --> 00:19:49,679
Anna Walentynowicz
stała się bohaterką.

268
00:19:49,720 --> 00:19:53,839
W 1980 roku magazyn "Time"
nazwał ją kobietą roku
i "Matką polskiej niepodległości".

269
00:19:53,880 --> 00:19:57,719
O przemilczanej przez lata
i marginalizowanej
bohaterce Solidarności

270
00:19:57,760 --> 00:20:00,079
przypomniał dopiero Lech Kaczyński.

271
00:20:00,120 --> 00:20:03,519
Wraz z prezydentem udała się
w ostatni lot do Katynia.

272
00:20:03,560 --> 00:20:06,399
W to, co stało się potem,
trudno uwierzyć.

273
00:20:06,440 --> 00:20:11,119
W końcu znaleziono mamę,
ja ją rozpoznałem w 100%
od razu po twarzy.

274
00:20:11,160 --> 00:20:15,839
Rosjanie,
a następnie urzędnicy Donalda Tuska,
zabronili rodzinie otwierać trumny.

275
00:20:15,880 --> 00:20:18,879
Ciało spoczęło w tym grobie.

276
00:20:18,920 --> 00:20:20,439
Pytanie tylko czyje?

277
00:20:20,480 --> 00:20:24,239
W momencie, kiedy otwarto grób,
wyjęto ciało osoby,

278
00:20:24,280 --> 00:20:28,559
która była pochowana
w naszym grobie rodzinnym
i tam spoczywała.

279
00:20:28,600 --> 00:20:32,919
W trakcie sekcji wyszło,
że to pani Teresa
Walewska-Przyjałkowska.

280
00:20:32,960 --> 00:20:36,279
Jak pokazali autorzy
serialu dokumentalnego "Reset",

281
00:20:36,320 --> 00:20:39,999
Rosjanie
już kilka miesięcy po tragedii

282
00:20:40,040 --> 00:20:49,879
poinformowali Donalda Tuska,
że mogło dojść do pomyłek,
czytaj: bezczeszczenia zwłok ofiar.

283
00:20:49,920 --> 00:20:52,479
Okazało się,
że to ciało nie posiada głowy.

284
00:20:52,520 --> 00:20:54,639
Odpowiedzią były takie zapewnienia.

285
00:20:54,680 --> 00:20:57,239
Pracujemy jak jedna wspólna rodzina.

286
00:20:57,280 --> 00:21:00,359
I milcząca akceptacja
rosyjskiego barbarzyństwa.

287
00:21:00,400 --> 00:21:04,719
Dziś politycy partii Donalda Tuska
na niewygodne pytania
też nie chcą odpowiadać.

288
00:21:04,760 --> 00:21:08,439
Czy mogę zadać pytanie
odnośnie Anny Walentynowicz?

289
00:21:08,480 --> 00:21:10,839
Nie, dziękuję, nie rozmawiam z TVP.

290
00:21:10,880 --> 00:21:14,079
Nic dziwnego,
tamta współpraca musi budzić wstyd.

291
00:21:14,120 --> 00:21:18,719
Powstanie Solidarności
było wyrazem społecznego buntu

292
00:21:18,760 --> 00:21:25,039
przeciw tym, którzy byli na usługach
obcego mocarstwa.

293
00:21:25,080 --> 00:21:30,839
Przeciw zdrajcom Polski.

294
00:21:30,880 --> 00:21:35,199
A Już teraz rozmowa
z przewodniczącym NSZZ "Solidarność"
Piotrem Dudą.

295
00:21:35,240 --> 00:21:38,119
Zapraszam do TVP Info.