Prof. Toma MACOVEI str. N. Bălcescu, 31 bl. 38. sc. B, ap.7 R-5025 MIZIL (Rumania) Mizil, 1997 02 03 Car amico Piet, In fin, post un autoimponite labor gigantesc, ma agradabilissime in contente spiritual e humanitari, io ha terminate heri le prime parte del, forsan , le plus interessante e necessari obra linguistic non solmente pro interlingua, sed por le integre mundo intelligente. Certo iste characterisation te appare como un manco de modestia de mi parte, sed io ha le conviction firme que, cisellate un pauco, isto devenira in perspectiva, le principal obra de referentia por cata homine culte. Io sape ben quanto tu es occupate, ma si tu trova un quanto pauc pausa inter tu responsabilitates importante, examina lo con patientia. Tu non regrettara le pena a le tempore accordate. Pensa solmente que illo comprende: - omne le terminos de base ex IED e omne neologismos es tu WIN; - le etymo de cata parola principal, que precisa su senso e mitte in evidentia le character greco-latin del vocabulario basic de interlingua. - le dominio al qual appertine le senso proprie de parola; - altere sensos: figurate, familiar, pejorative, contrari, synonymos etc. - le affixos con lor derivates e compositos que permitte le assimilation plus facile e a fundo del parolas; - le definitiones breve e clar del parolas con lor differente sensos e concretisate per bellissime e sovente multo ric exemplos etc.; Si in mi juventute, io habeva disponite de un tal interessante medio de information e de labor scientific, isto me haberea exemptate de multe cercas infructuose, rapace de tempore e hodie io serea plus erudite. Tu e Thomas, in consenso con te, non ha le certitude que un si grandiose obra poterea esser conducite a bon fin. Mi opinion differe ab iste puncto de vista. Le realisation e diffusion mesmo de un parve parte, crea un vive stimulation por su continuation in perspectiva. In le passate seculo, erudite romanian Bogdan P. Hasdeuha concipite sur un grande plano e initiate le Ethymologicum Magnum Romaniae. Ille non succedeva elaborar lo que usque al littera B (le parola bărbat, que in romaniano significa homine, viro) sed, a partir de iste illustre precedente, su descendentes ha realisate nostre grande Dictionario Encyclopedic in quatro volumines. E un altere exemplo que me veni in mente. Quando, in 1937 io ha visitate le dica de Zuidersee, sur le frontispicio, del monumento erigite al mediate del dica, on poteva leger: Un populo que construe pro futuro. Io ha le sentimento que anque nos construe por le futuro, non por nostre bon esser presente. Intitulate prior Le Dictionario Encyclopedic Universal del Cultura, pois, Le Dictionario Ethymologic-Encyclopedic Universal, postea, plus curte, Le Dictionario Encyclopedic Universal (DEU), al fin on ha decidite le titulo plus modeste de Parve Dictionario Encyclopedic Universal, le Parve DEU. Io senti que isto es le obra principal de mi vita e es decidite de continuar lo usque al fin de mi proprie dies. Pro le momento tu tene in mano 125 paginas A4 que constitue le prime parte de isto grande obra, le parolas comenciante con le littera A. Iste cruel hiberno que dava al nederlandeses le possibilitate de glissar allegre per lor patas sur le interminabile glacie natural del canales, io lo ha passate per labor assidue in le compania del plus selecte e a parte belle terminos de interlingua, essentia mesme del cultura e del civilisation universal. Io hastava un pauco le rhythmo del elaboration in le sperantia que on trovara le possibilitate de preparar e imprimer o multiplicar de alcun maniera al minus in parte lo, ante le imbraciamento del Conferentia e discuter le grande projecto sur le base de un texto concrete. Io non pote sperar de participar, proque, secundo, certo, vos ha bon scientias, nostre economia es ancora tanto deficitari, que nos non pote excursionar ni in nostre proprie pais e tanto minus post le confinios. Ma, si le Comitato executive non es tamen de accordo con le popularisation de iste projecto gigantesc, in le conditiones economic actual non te face problemas. Io non regretta de toto le tempore dedicate a su elaboration. Al contrario, io continuara elaborar lo in un rhythmo p lente, por mi proprie placer e utilisante lo in scriptos, attendente tempores melior por le impression. Alora invia omne material a Arne, pro conservar lo in le archiva de mi plus vetule manuscriptos inedite. Naturalmente, quanquam elaborate con multe cura, iste prime essayo non es un obra perfecte. In le caso que illo sera totevia prendite in consideration, illo debe esser antea un pauco ameliorate. Le plus importante completion es: un serie de terminos, non troppo multe, particularmente nomines de animales e de plantas, io los ha trovate in Larousse ni in Dictionaria Encyclopedia Romania e ni in altere dictionarios specialitate. A mi demanda, Frits inviava su parve dictionario Interlingua-Nederlandese que me ha essite utile, sed essente tro elementari io non ha potite traducer omne terminos, essente obligate a dar in parenthese le signification in nederlandese. Un amico voluntari nederlandese, potera definir los secundo la Dictionarios Encyclopedic Nederlandese o anglese, o inviar me lor traduction exacte, secundo le qual io poterea dar los le definition como al resto del parolas. Io ha scribite etiam al Libreria Larousse in Paris in re Interlingua e super mi initiativa de elaborar le Dictionario Encyclopedic Universal secundo lor modello, sed illes non me respondeva. Forsan como de costuma, illes non accordava attention ni a interlingua e ni a mi initiativa. Io spera que illes va regrettar unquam iste attitude. Forsan te meravilia le facto que un persona non specialista in philologia a tanto distantiate in spatio del centro del interlingua occidental, como me, ha devenite un tanto passionate lexicographo. Io te satisface le curiositate per un belle expression retenite ex tu proprie dictionario: „le natura ha favorisate le“. Si, un longe serie de conditiones favorabile ha conducite a iste felice resultate que constitue quasi un fragmento del historia del interlingua ab le ultime annos: Il es ver, que io non es specialista in philologia, ma io ha studios superior de philosophia, que non es solmente amor por le sagessa, ma allarga le horizonte del cognoscentias e aperi large vias verso altere scientias preferite e un belle definition lo ha date philosopha materialista francese LaMetrie „scientia del belle parolas“ e ubi on pote trovar parolas plus belle e musical que in interlingua? Io debe iste passion a Lucian Georgescu, ancian representante de mi pais a UMI, qui me ha convincite de dedicar mi energia a interlingua e ora me ha inviate su message, per internet, mesmo ex Arizona (SUA); -a Frank Estetrhill qui, a mi demanda le bases de Interlingua: IED; GI e Interlingua a prime vista; -al regrettate Ric Berger qui mi dotava con generositate de un grande numero de Revista e Encyclopedia de Interlingua; -Frits Goudkuil qui me honorava regularmente con le libros e cassettas necessari por mi documentation; qui incoragiava mi collaboration a Heraldo e a Panorama e editava mi libros, illustrate per su patre; -Karel Wilgenhof qui acceptava mi collaboration al prestigiose revista Currero de Interlingua; -Arne Pedersen qui transcribeva mi manuscriptos, me inviava generosemente multe materia necessari al scripto e es le guardator de mi manuscriptos inedite; -Bent Anderson qui tractava typographicamente le dischettos de Arne -a Ferenc Jeszenski qui, in le ultime annos de politica aberrante in mi pais me inviava regularmente, sin recompensa, omne publicationes interlingua de Budapest. -Io debe etiam mi passion por interlinguistica a mi spirito cosmopolita e humanitari, desirose de viagiar pro cognoscer le homines de ubique e le beltates natural e artistic del mundo; -Ingvar Stenstrom qui ha facite possibile mi participation Conferentia ab Helsinborge me colabeva per attentiones amical e presentes: -a te Piet Cleij e a Elly Engels-van Amersfoort qui me faceva possibile al Conferentia ab Berne e me supercolabeva de attentiones e presentes; -a Paolo Castellina qui me inviava tosto post nostre revolution iste machina a scriber, un ver joiel technic, sin le qual io non poteva scriber tanto -a Ramiro Castro qui incoragiava multo mi collaboration a Internova a ha presentate mi discurso al Conferentia ab Praga ubi io non poteva participar. In ultime analyse, sed non minus importante, io debe mi passion por le meraviliose mundo del parolas a mi bon sposa, qui, con multe generositate me assecurava semper conditiones optime de labor e creation; In fin io debe mi passion pro le belle parolas F. P. Gopsill, a René Jacobs, al agradabile familia de Alix Potet e a omne amicos interlinguista qui me honorava semper con lor sollicitude. Omne iste attentiones me obliga de sparniar nulle effortio de laborar e crear semper pro le successo e le gloria eterne de interlingua. E ancora un cosa bastante importante io desira adjunger. Io debe mi successos in interlingua in bon parte al mi lingua materne, le romaniano, que es tanto apparentate con interlingua de IALA que io me exprime in iste ultime lingua con quasi le mesme facilitate e placer como in mi lingua materne. Iste vice io te scribeva aliquanto multo pro presentar te plus in detalio mi preoccupationes absolutemente disinteressate, sed io me propone de non abusar plus in le futuro de tu tempore preciose e de tu patientia, Con salutes amical, Toma Macovei (Le introduction) LE PARVE DICTIONARIO ENCYCLOPEDIC UNIVERSAL DEL CULTURA (D.E.U.C) Le prime essayo A presso del genial invention de Gutenberg, le impression con litteras mobile, le dictionario, initiate jam per grecos antique e perfectionate semper al longe del seculos, representa uno inter le plus ingeniose invention del spirito human. Un bon dictionario es un tresor de cognoscentias necessari a cata passo, non solmente pro le linguista, sed pro cata homine culte. Le philosopha e linguista german Haymann Steinthal ha surprendite essentia de iste ingeniose medio de labor scientific, considerate lo „le statistica del lingua“; sed un definition plus spiritual es celle date de Voltaire in su dictionario philosophic: „rangiar le ration in ordine alphabetic“. Ma le campo del realitate imbraciate per le ration es tanto vaste que on require al lexicographo non solmente un alte competentia i interlinguistica, sed etiam large cognoscentias encyclopedic in omne dominios. De facto, le dictionario es un collection de parolas arrangiate in ordine alphabetic a sequite se lor definition o de lor traduction in un altere lingua. Il ha omne sorta de dictionarios: explicative, bilingue, plurilingue etymologic, in; ordine. inverse del parolas etc. Un importantia a parte ha le dictionario encyclopedic o le lexicon, cuje nivello de Information in tote le dominios del scientia e del cultura, es plus profunde. In general, on apprecia le importantia e le valor cultural de un lingua secundo le perfection attingite per su dictionario encyclopedic. Qual avantage e placer pro un francophone, p.ex. de poter servir se in su recercas de un instrumento de labor tanto perfectionate, con aspecto ben agradabile, accessibile qua precio e commodemente maneabile, como le Petit Larousse! Equalmente, le importantia de un lingua planificate auxiliar es considerate, inter alteros, etiam per le nivello de amelioration de su dictionario principal. Le successos obtenite per Esperanto son debite in bon parte anque al su satis, ben, realisate Plena Illustrita-Vortaro. Al mesme tempore, in Interlingua, le cura, por. le realisation de un dictionario tanto prestigiose es lassate al latere, sur le motivo non troppo justificate que un tal obra non pote esser imprimite in le conditiones economic actual. Que on nos meravilia plus alora que Interlingua non cognosce ancora le diffusion meritate secundo su qualitates extraordinari, incontrate in nulle lingua existente in mundo? Gratias al IED, un selection rational e de alte competentia del parolas con maximo de naturalitate e de internationalitate, Interlingua frue de un fundamento solide e firme como un rocca de granito. Solmente illo debe esser actualisate, de tempore in tempore, per le introduction de un parve numero de terminos nove, considerate absolutemente necessari e respectante strictemente le spirito de iste lingua exceptional, lo que on ha ja facite; sed IED, como alteremente omne dictionarios de iste sorta, non son que un skeleto de lingua. Pro dar lo le agradabile mobilitate del vita, su parolas debe esser definite con lor genealogia e con belle exemplos adequate a lor diverse sensos, i.e., elaborar secundo, illo le dictionario encyclopedic. On debe prender in consideration anque un altere motivo, etiam pus importante, pro le qual Dictionario Encyclopedic de Interlingua debe esser preparate ante toto e per omne effortios. Le numero del dictionarios encyclopedic por le principal linguas del cultura cresce semper. Lor consultation es difficile e costose. On senti le besonio de un dictionario encyclopedic universal, utilisabile quasi parlatores de omne linguas de omne linguas del mundo. Eh ben, un bon DEI, per su maximo de internationalitate e le definitiones exprimite in un lingua comprehensibile a prime vista pro omne homines culte, es, certo, le obra le plus adequate pro satisfacer iste besonio. Le autor de iste essayo — habente certe inclination verso le creationes encyclopedic (su principal obras litterari constitue insimul un parve encyclopedia del spiritualitate human) - ha elaborate de longe tempore le prime version del DEI, inglobante tote le le terminos ex IED e celles supplementari ex Concise Interlingua--English Dictionary per F. P.Gopsill, e dactylographate in duple exemplar sur 862 paginas A4. Il non se age hic de un capricio, de un orgolio personal, ma es multe regrettabiie que un labor gigantesc, prestate con abnegation e passion pro le gloria de Interlingua, un obra que poterea contribuer considerabilemente al consolidar del prestigio de iste lingua prodigiose jace in oblido e ignorantia total. Naturalmente, ite prime version de un lexicon tanto pretentiose non es un obra perfecte; sed qual dictionario in mundo ha apparite desde su initio in forma perfecte? Sed revidite per le specialistas del commission linguistic e popularisate iste essayo per UMI in omne manieras possibile, forsan se trovarea un mecenas o un societate philanthropic plus inricchite qui acceptarea attachar su nomine al futur ver Dictionario Encyclopedic Universal del Cultura, destinate a devenir, in perspectiva, le principal obra de referentia pro tote le homines culte del mundo e cognoscente un propagation simile a celle del Biblia. 1996 05 01 Le addition completive ulterior Le prime passo a interprender in le completion ,del preconisate obra fundamental del cultura universal es, certo, celle de integrar, in iste prime version del Dictionario Encyclopedic de Interlingua, le circa 12500 „neologismos“ e le ric e preciose collection de combination de parolas , de expressiones e locutiones ex Woordenboeck Interlingua Netherlands (WIN) de Piet Cleij, operation minutiosissime e raptor de preciose tempore, que solmente per le computator poterea esser realisate in plus breve tempore. Personalmente, non disponente de tal medios meraviliose moderne de labor scientific, io me adressava al autor de WIN in le vista de un eventual collaboration. Ma su responsa ambigue non me satisfaceva: de un parte ille recognosce que le projectate DEUC essera un obra multo importante e que le collaboration lo „seduce“, ma del altere parte ille face tres objectiones: 1 Su disprovider de tempore libere e del energia necessari a causa de troppo de cargas importante; 2 Ille dubita si, in iste momento, nos habera le capital pro publicar un tal edition prestigiose 3 Ille debe esser caute: "Si on consenti a collaborar a un tal grande interprisa.... on debe esser certe que on pote facer lo usque al fin“ Le prime objection on debe considerar lo quasi completemente justificate; sed concernente al altere duo, io ha del toto altere opinion: Si le projecto de iste obra es tanto importante, le labores preparative pro su mitter in practica debe comenciar sin retardo! Al latere cata hesitation! On debe audaciar! Audaces fortuna juvat (Le fortuna adjusta le audaces) - scribeva Vergilio. Si Edison habeva habite tal scrupulos avante su recercas, forsan nos non fruerea hodie del telephono con microphono de carbon, del cinema, del luminescentia e traino electric etc. o in omne caso, non tanto perfectionate. Ille era tanto optimista que mesmo le insuccessos initial le approchava al scopo per le elimination del solutiones discordante. Inter le recercas interprendite a West Orange pro le invention del accumulator alcalin, le prime dece milles experimentos se probava van. Tamen quando su collaborator Mallory monstrava su regret pro iste insuccesso, Edison respondeva surridente: Mi car, nos ha habite assatis, on ha discoperite milles de factos in quales non es permitte le solution del problema date, Assi illo es!" E Newton, interrogate per un amico; “Como tu ha succedite a discoperir: le principios mathematic del philosophia natural? le genio scientista le respondeva; "Pensante die e nocte!" e por burlar un poco; "Como de non te ha tu sposate usque ora?, continuava le amico: Io non ha habite plus tempore de pensar etiam a isto! Era le prompte responsa. UN GRANDIOSE OBRA HUMANITARI, LINGUISTIC COMENCIATE, le DEUC Nos ha le privilegio de viver in le epocha de triumpho del democratia, tempore benedicte, quando le scientia e le si-dicite phantasia del realitate, le technica ha attingite un nivello sin precedentia. Le medio moderne de conforto de transporto de information e divertimento ha meliorate sensibilemente le vita del homines. Ma in despecto de iste beneficios, non cognoscite per le generationes anterior, nostre contemporaneos de ubique non son ancora unite e contente. In lor preoccupationes habitual e in le viages, illes se chocca a cata passo de imbroglios absurde, causate in grande parte per le diversitate del linguas; pedicas absurde, nam le plus ingeniose solution pro evitar tal inconvenientes non manca. Como poterea un juvene modeste, sed desirose a cognoscer le mundo con su meraviliose ricchessa de beltates natural e artistic, como poterea ille amicar se con su companiones plus distantiate in un organisation con tante confinios, a vices difficilemente a transpassar, e con iste pluralitate de idiomas in principio penosemente a comprender? Le systema actual de inseniamento del linguas estranier in schola probava su debile efficientia. Le traductiones e le interpretes son multo costose e insufficiente. Como poterea le mesme juvene appropriar se e profundar le avantiate cultura de nostre tempore, dissipate in omne angulos del mundo, conservate in costose obras fundamental e scribite in linguas sovente impossibilemente a maestrar? Per mi singular spirito humanitari-cosmopolita e aliquanto encyclopedic (mi principal obras, de lecturas amusante e educative forma insimul un parve encyclopedia del spiritualitate human) cognoscente iste inconvenientes etiam ex proprie experientia, e pensante semper a illos, como confessava Newton, io ha intuite lor melioration e mesmo solution, per le elaboration de un obra fundamental, capabile a poner fin a omne isto imperfectiones del organisation del mundo, concipiente le Dictionario Encyclopedic Universal del Cultura (DEUC). Per su terminos, seligite secundo le principio de maxime internationalitate e con lor definitiones rendite in un lingua comprensibile a prime vista per tote le homines intelligente, illo non pote esser altere que le Dictionario Encyclopedic de Interlingua (DEI), tresor de cognoscentias general de nivello medie e, in bon parte, mesmo universitari, utilisabile per omne homines culte del mundo. Pro facer lo plus ric, vive e interessante, le DEUC resultara del junctura de mi prime version del DEI, realisate secundo le modello del Petit Larousse, le tresor de neologismos e belle expressiones in interlingua ex Woordenboek Interlingua-Nederlandse per Piet Cleij (DIN). Il se age de un travalio minutiose e de grande responsabilitate, que require multe horas de labor assidue cata die, durante menses e mesmo annos. Personalmente, non disponente de instrumentos moderne de labor scientific, un computator, io me ha adressate a Piet Cleij, le autor del WIN, por un collaboration. In su responsa, ille recognosce le importantia de un tal obra prestigiose, ma non pote ingagiar se a collaborar pro manco de tempore libere, lo que es certe ver, e pro dubita que un tal grandiose obra potera esser conducite usque al fin, in le conditiones economic actual, lo que es discutibile. Sed mi conviction del importantia extraordinari del futur DEUC, mesmo realisabile in parve parte, es tanto firme que, non pensante plus al difficultates presente de publicar le integre edition, io jam comenciava de elaborar lo per mi modeste medios primitive: le mente natural e le stilo de graphite Qua prime objectivo, io me propone de presentar le plus concise, clar e belle definitiones del. terminos comenciante in IED e le numerose neologismos ab DIN con le littera A (circa 100 -paginas A4). Le intention es de elaborar, dactylographar e, eventualmente, imprimer, per benevolentia de nostre bon editores, iste prime parte del futur DEUC, ante le 13te Conferentia International de Conferentia de interlingua in Strasburg e presentar lo previemente al participantes, qui talmente potera discuter lo sur le base de un monstra concrete. Io es certe que un bon popularisation del idea de iste projecto audaciose ,e in consequentia del discussiones portate super illo in le Conferentia va apparer e collaboratores competente e stipendios sufficiente pro poter transformar in vita su littera 1. On ha ja comenciate le minutiose elaboration e, travaliante lentemente ma con grande attention e passion, io ha surpassate duo tertios del prime littera del alphabeto, arrivante hodie al parola Aristotele. Naturalmente il se age de un prime proba, que debera esser revidite ante le dactylographar, e completate con le definitiones del parolas nove que io non los ha trovate in Larousse e debe esser traducite ex nederlandese. Usque ora io non ha recipite ancora le dictionario nederlandese-interlingua (o francese, anglese, german, etc) demandante e absolute necessari; in iste scopo. Io spera totevia que iste prime fascicula del DEUC sera preste a bon tempore, nonobstante le conditiones de un agitate campania electoral presidential e parlamentari in le qual illo es realisate. Un edition ben realisate del DEUC devenira, certemente, in perspectiva, le obra de referentia-por cata homine culte del mundo, de maniera que mesmo le specialistas non sentira plus besonio de consultar le difficilemente abordabile grande Encyclopedias (britanic, francese, german, arabe, chinese etc.) que in problemas de pur e detaliate specialitate. Il va sin dicer que in iste situation de mediator in le cultura mundial, interlingua va attinger le apogeo de su importantia e le prestigio ben meritate cetero, gratias a su qualitates exceptional, incontrate in nulle de altere linguas existente. 1996 11 02 Toma Macovei 1. Forsan mi confidentia in le meraviliose potentialitate de interlingua pare un pauco troppo optimista, sed ecce que assereva Alexander Gode jam in 1955 re le importantia de iste lingua por un organisation scientific. Le character de interlingua - in general e, in omne detalio - es describibile super le base del postulato que interlingua es le lingua ideal del secretario de un organisation scientific international qui vole esser comprendite per su collegas in omne partes del mundo, i.e. non per personas qui ha studiate interlingua sed simplemente per personas qui cognosce super un nivello de education technic - le francese, le espaniol, le italiano, le anglese, o le latino (si non como lingua complete, al minus in tanto que un certe familiaritate con illo es inevitabile pro omnes qui ha studiate un terminologia scientific. E, tenente conto del disveloppamento que interlingua ha cognoscite intertanto, io non ha facite que extender lo al integre vita social. (Discissiones de Interlingua – Servicio de LIbros UMI, 1983, pag. 22) Le parve DICTIONARIO ENCYCLOPEDIC UNIVERSAL (Le parve DEU) Integration de duo obras fundamental: 1. DICTIONARIO ENCYCLOPEDIC DE INTERLINGUA elaborate, in parte ante le 12e Conferentia international de Interlingua, per Toma Macovei, secundo le modello del Perit Larousse e includente omne circa 27 000 parolas' del Interlingua English Dictionary (IED) e Woordboeck INTERLINGUA-NEDERLANDS (WIN), per Piet Cleij, con su circa 12 500 neologismos, indicate per un -(+), e le ric collection de milles de combinationes de parolas, expressiones e locutiones in interlingua. Comenciate per le prime de iste autores ab initio del autumno 1966 Io spera tamen que, finalmente, le autor del WIN trovara ulle possibilitate de collaborar quanto poc con me al realisation de iste obra tanto importante pro le cultura universal, in general e, particularmente por le immense prestigio de Interlingua. Sed mesmo si ille non potera participar effectivemente al elaborar practic de iste obra fundamental, le futur DEUC sera totevia le resultato del effortio gigantesc disveloppate per duo autores Toma Macovei, per su DEI a Piet Ceij per medio de WIN, al quales, eventualmente, se jungera etiam altere collaboratores voluntari. Naturalmente il se age de un labor espaventabile, ma proque io dispone de bastante tempore libere, possede etiam le passion e le corage de comenciar un tal grande interprisa, on ha ja initiate le minute del prime 3-4 paginas del futur DEUC (1) Include hic le fig. infra. Quanto al secunde objection de Piet, al presente, on non debe pensar ancora al integre edition prestigiose e troppo costose del DEUC. Secundo mi opinion il es sufficiente de elaborar un prime brochure, forsan con le littera A. Isto prime opusculo, ben e vastemente popularisate, suscitara, certo, le interesse general del interlinguistas e, forsan anque de altere intellectuales, e alora se trovara, certo, bastante collaboratores e mesmo le personas disponente a stipendiar iste interprisa por sustener le completion de iste obra extraordinari. Momentanee le prime carga es celle de facer cognoscita, per omne medios, al vaste massa del lectores le idea del DUEC, continite e explicate in le presente essayo. 1996 09 29 Toma Macovei Romania Per favor intercala le sequente fragmento in le intervallo indicate per iste cifra in supra. Disveloppate in conditiones tanto primitive por nostre epocha, le elaboration del futur DEUC progressa lentissime; sed solidemente, a fundo. Forsan passara longe annos usque le integre obra sera complete ma, in excambio, on spera que illo non necessitara un revision nimis importante. E por mi spirito de natura encyclopedic, le minutiose labor sera sempre accompaniate del satisfaction immense que on labora pro un plus grande felicitate por le integre humanitate. 1. Fortunate antea iste pretentiose titulo, pois cello de Dictionario Etymologic – Encyclopedic Universal (DEEU), postea celle plus curte de Dictionario Encyclopedic Universal (DEU) , al fin on ha decidite de attribuer lo le nomine plus modeste de Parve Dictionario Encyclopedic Universal (Le parve DEU). Motto. Le nivello de vostre cultura personal se altia secundo le progresso de vostre cognoscentia de Interlingua. Josetta (Voce de Interlingua, pag. 8) Explication utile. Io desira elaborar le integre Parve DEU secundo le 4rte edition Woordenboeck Interlingua Nederlands Sequentiate per le parola essayar page 451 usque al fin & recomenciate pag. 1-154 ma le nove ha restate le parola „baobab“ pag. 135 (numeration vetule) usque entrata „escappamento“ pag. 450. Le elaboration continuara. PROFESSION DE CONFIDENTIA in le valor e le efficientia potential del "Parve DEU" Qua initiator e autor del prime version del Parve DEU, forsan io es nimis optimista, habente un confidentia firme in su valor clar, belle e universal. Le pagina 100 de ci juncte Prolegomena, per exemplo, es un ver poema classic. Io es profundemente convincite, que revidite e un poco complite, iste prime version va assecurar le triumpho de Interlingua qua unic medio de communication interlinguistic pro le integre mundo. Le carga de su perfectionamento, minutiose e de grande responsabilitate, necessita un o plure collaboratores competente e passionate de lexicographia. Le plus indicate serea Piet Cleij qui, -per su excellente „Wordebook Interlingua-Nederlands“, le fonte del inspiration e de passionate elaboration del parve DEU – es, de facto, le causator; regratiabilemente tamen, per su importante e multiple functiones, ille es tropo occupate; e proque anque le altere interlinguistas non dispone de satis tempore libere, on debe trovar un gruppo de collaboratores voluntari, qui poterea divider se le labor. Al ultime edition (1996) del Dictionario Explicative del lingua romanian (DEX), per exemplo, ha participate 14 redactores. Antea on debe preparar e imprimer e diffunder le Prolegomena, mesmo con un numero reducite de paginas; sed su publication integral serea desirabile, nam que illo representa, de facto le prime parte del integre dictionario. Un Prolegomena ben realisate vastemente diffundite, va trainar pois in melior conditiones le publication del integre Parvo DEU Il va sin dicer, que le impression de iste dictionario es un carga difficile, ma non impossibile. Un anno o duo retro, le organisation de un Conferentia International de Interlingua in Romania pareva un utopia e ecce que illo ha devenite realitate. Vamos facer le mesmo. Por le Parve DEU, que va donar a Interlingua un prestigio immense, ben meritate, in su qualitate de principal medio de communication interlinguistic, principalmente in Europa, sed etiam in omne America, Australia e mesmo in le integre mundo ubi son expandite le principal linguas de cultura. E il es plus que secur que le Secretario General del UMI va appoiar de tote su corde e supportar iste interprisa de brillante futuro. 1999 06 20 Toma Macovei Romania '''PROLEGOMENA a un lexico universal''' Lexico, del grec lexis, parola, es, principalmente, le totalitate del parolas de un lingua. Il ha tante lexicos, quasi quante linguas, e iste grande diversitate de idioma constitue un fonte inexhaustibile de embarassos grave e permanente in le relationes international. Considerante, ante toto, solmente le complexitate del linguages europee, appare in toto justificate le demanda: an non serea possibile le realisation de un lexico universal? Un tal interprisa es practicamente impossibile; ma, limitante nos al principal linguas de cultura, un selection scientific de lor parolas commun, representa le optime solution a iste difficile problema. Bizarre es le facto que un tal sorta de panacea linguistic existe ja de longe tempore, desde tosto un semiseculo, per le selection de su parolas secundo le principio del maximo de internationalitate, illo es le Interlingua de IALA; sed per egoistic interesse de gruppo, estranier a celle humanitari, illo non ha essite ancora prendite in serio, sub iste aspecto. Le lexico universal, dunque, es le complite dictionario encyclopedic de Interlingua. Le 20 de martio 1999, habera verisimilemente un importantia a parte in le historia del cultura mundial. Illo marca le termination de elaboration de un prime version del Dictionario Encyclopedic Universal, le Parve DEU, dactylographate super plus de 1500 paginas A4. Infortunatemente, malgrado su valor e necessitate extraordinari, un obra tanto voluminose, on assere, non pote esser imprimite e diffundite in le conditiones economic actual, ben que, al mesme tempore, son expendite milliardos de dollars, in scopos considerate de multes non humanitari. Le hesitation de imprimer un obra original, non es debite semper a su insignificante valor, sed al inertia que le homines manifesta habitualmente ante un novitate exceptional. Le inertia es un phenomeno super toto physic, ma on lo incontra bastante frequentemente etiam in le dominio spiritual. Le ideas son como le clavos; on debe colpar, batter multo pro facer los penetrar. Tote le grande inventiones (avion, rachetta) e le creationes genial (in radiophonia, television etc.) ha incontrate obstinate opposition a lor début. E me place a creder que iste historia se repete etiam con le Parve DEU. E alora, pro non mancar le colpo de un enorme labor passionate, on me ha sentite obligate a recurrer a un innocente subtilitate: celle de lancear antea un fascicula introductive, facilemente imprimibile, por le qual le parola prolegomena me pareva plus adequate. Illo consiste de iste insolite lexico e un plus ample exemplification, comprendente omne entratas con le initial A (circa 500), que es, de facto, le prime parte del integre dictionario. (Si etiam iste exemplos pare troppo longe por le besonio de impression, on pote reducer lo, ma sin imbroliar le sequentia normal del parolas. Convincite que le Parve DEU es le plus complete lexico in su genere, con le etymologia del parolas, lor differente sensos, le ingeniose formation del parolas (per derivation e composition), le multitude de neologismos, combinationes de parolas e belle expressiones etc., le imprimer in un plus tirage de iste Prolegomena e su diffusion a un precio minime, quasi gratis, va attraher le attention del homines de ubique super le importantia a parte de iste obra interlinguistic extraordinari, stimular le constitution de un gruppo de specialistas voluntari, competente in su perfectionamento. Al fin, ma non de minus importantia, iste Prolegomena visa de attraher le fundos necessari pro imprimer le Parve DEU, al minus per fasciculas successive, ab initio, e, in un perspectiva plus distantiate, de editar le in un belle volumine illustrate, digne de su modello inspirative, le Petit Larousse. In le nomine de omne promotores ancian e actual del meraviliose Interlingua, on signa iste appello mobilisatori, 1. Hic on debe intercalar iste parolas: de un introduction clarificante super le idea, le plano e le realisation (de iste inedite...) 1999 05 25 Toma Macovei – Romania UN OBRA LINGUISTIC EXTRAORDINARI - Le PARVE DEU (Dictionario Encyclopedic Universal) Le linguas national, iste creationes spontanee del populos - representante le plus grande, triumpho del intelligentia human - forma in simul un bouquet de flores exquisite del cultura universal que debe semper esser guardate e cultivate con cura a parte. Al mesme tempore tamen, iste quasi illimitate diversitate del linguas produce - in le relationes International -(cultural, commercial, touristic, diplomatic etc.), un mal de capite permanente, contra le qual le, responsabiles del sustenentia e del solidaritate del populos non ha arrivate ancora al consenso de suscitar le optime remedio unic, rationalmente reinitiate. A presso del genial invention de Gutenberg: le impression con literas mobile, le dictionario, initiate jam per le grecos: antique e perfectionate semper al longe del seculos, representa uno del plus ingeniose discopertas del spirito human. Un bon dictionario es un tresor de cognoscentias necessari a cata passo, non solmente por le linguista sed por cata homine culte. Le philosopho e linguista german Haymann Steinthal ha intuite le essentia de iste ingeniose medio de labor scientific, considerante lo "le statistica del lingua"; sed un definition plus spiritual es celle date de Voltaire in su Dictionario philosophic: "Rangiar le ration in ordine alphabetic". Ma le campo del realitate imbraciate per le ration es tanto vaste que on demanda, al lexicologo non solmente un alte competentia in linguistica, sed etiam large cognoscentias encyclopedic in omne dominios. Il ha omne sorta de dictionarios: explicative, bilingue, plurilingue, etymologic, in ordine inverse del parolas etc. Un importantia a parte ha le dictionario encyclopedic o le lexico, cuje nivello de Information in tote le dominios del scientia e del cultura es plus profunde. Inter alteres, on apprecia le importantia e le valor cultural de un lingua secundo le perfection attingite per su dictionario encyclopedic. Qual avantage e placer pro un francophone, p.ex. de poter servir se in su recercas de un instrumento, de labor tanto perfectionate, con aspecto ben agradabile, accessibile qua precio e commodemente maneabile como le Petit Larousse! Equalmente le importantia de un lingua auxiliar-normate debe esser appreciate, etiam secundo le nivello de melioration attingite de su dictionario principal. In Interlingua tamen, le cura por le realisation tanto prestigiose es lassate al latere, sur le motivo, non tropo justificate, que un tal obra non pote esser imprimite in le conditiones economic actual. Que on nos meravilia plus alora que iste lingua non cognosce le popularisation meritate secundo su qualitates extraordinari, incontrate in nulle altere lingua del mundo? Gratias al IED, un selection rational e de alte competentia del parolas con maximo de naturalitate e de internationalitate. Interlingua frue de un base solide e firme como un rocca de granito. Illo debe esser solmente actualisate gradualmente per le introduction de un parve numero de nove parolas, considerate absolutemente necessari e respectante strictemente le spirito de iste lingua exceptional; sed IED, como alteremente omne dictionarios bilingue de iste sorta, non es que un skeleto de lingua. Pro dar lo le agradabile ricchessa del formas, mobilitate e sufflo del vita, su parolas debe esser definite con lor genealogia e con belle exemplos adequate a lor diverse sensos, i.e, elaborar, secundo illo, le dictionario encyclopedic. On debe prender in consideration anque un altere motivo pro le qual Dictionario Encyclopedic de Interlingua debe esser preparate ante toto e per omne effortios. Le numero del dictionarios encyclopedic por le principal linguas del cultura cresce semper. Lor consultation es difficile e costose. On senti le besonio de un dictionario encyclopedic universal, utilisabile quasi parlatores de omne linguas del mundo. Eh ben, un bon DEI, per su maximo de internationalitate e le definitiones exprimite in un lingua comprehensibile a prime vista pro omne homines culte. Es certo, le obra le plus adequate pro satisfacer iste besonio. Jam le prime de maio 1966, io annunciava: "Le autor, de iste essayo, ha elaborate le prime version del DEI, inglobante tote le terminos ex IED e celles supplementari ex Concise Interlingua-English Dictionary per F. P. Gopsill". Mesmo in Panorama (martio-april 1997) ha apparite iste nova favorabile a un tal realisation: "862 paginas, tanto plena le manuscripto actual a un planificate Dictionario encyclopedic universal del cultura" (DEUC) per le diligente professor romanian T. M. Su intention es describer e definir cata parola de Interlingua in Interlingua. Le autor spera poter publicar le prime quaderno, con littera A (circa 100 paginas A4) pro 13-tie Conferentia de Interlingua in Strasbourg iste estate. Le prime quaderno debe alora crear appetito pro finalisar le resto del grande obra e publicar lo in fin in un singule, grande volumine. Un edition ben realisate del DEUC devenira, certemente, in perspectiva, le obra de referentia pro cata homine culte del mundo, de maniera que mesmo le specialistas non sentira plus besonio de consultar le difficilemente abordabile grande encyclopedias (britannic, francese, german, arabe, chinese etc.) que in problemas de pur e detaliate specialitate. Interlingua va attinger le apogeo de su importantia e le prestigio ben meritate, gratias a su qualitates exceptional, incontrate in nulle altere lingua existente“, dice T. M. Es multo regrettabile que un labor gigantesc, prestate con passion pro le gloria de interlingua, un obra que poterea contribuer sensibilemente al consolidar del prestigio de iste lingua prodigiose, jace in oblido e ignorantia total. Le 23 de april 1997, io addeva: Completate per milles de parolas nove, de combinationes de parolas, belle expressiones e locutiones ab le Dictionario (woordenboek) Interlingua-Nederlands DIN per Piet Cleij pro distinguer se del grande encyclopedias mentionate e essente elaborate secundo le modello del Petit Larousse, iste prime Dictionario Encyclopedic Universal ha essite intitulate, in fin, con le nomine plus correspondente a su contento e amplor, le Parve DEU. Naturalmente, iste prime version, non es un obra perfecte. Sed revidite per un collectivo competente e passionate del -Commission linguistic e popularisate per UMI in omne manieras, forsan se trovarea un mecenas o un societate plus inricchite que acceptarea attachar su nomine al futur ver Dictionario Encyclopedic Universal del Mundo, destinate a devenir, in perspectiva, le principal obra de referentia por tote le homines culte del mundo e cognoscente un propagation concurrente con celle del Biblia. Ecce ora, le mentionate quaderno ajornate! 1999 04 21 Toma Macovei - Romania 1. Le projecto, de iste quaderno, non essente definitivate usque al vigilia del 13-tie Conferentia, non ha essite abandonate, sed solo ajornate pro plus tarde. In excambio, in le session del Commission linguistic al Conferentia in Strasbourg, on ha presentate un parve communication, un experimento edificative, que non ha suscitate, infelicemente le attention e le interesse expectate. {{Right|+ nove parolas, inexistente in IED.}} {{Center|A}} '''a''' s Prime littera del alphabeto, prime vocal. a: symbolo del ar. A: symbolo del ampere e ancian symbolo del angström. Mus. A: la, in le systema de notation in le paises anglosaxone e german. Bomba a: bomba atomic (nucleari, de fission). '''a''' prep. (lat. ''ad'', verso) 1. De loco: io es - Amsterdam. 2. De direction: io va - paris. 3. De modo: io va - pede. 4. De tempore: io arrivara - quatro horas. 5. De attribution: io da le libro a mi amico. De scopo: io ha nulle tempore - leger. 7. De maniera: Interlingua es facile - apprender. 8. De impulso: ille me incoragia - apprender Interlingua. 9. De destination: vaso - flores, machina - scriber etc. '''a-''' prefixo verbal (utilisate con verbos, e in combinationes con suffixos verbal, con substantivos e adjectivos) a, verso, in, a in (exprimente movimento a, accrescimento del intensitate etc.). '''a-''' prefixo (an- ante -h- e vocales, usitate con substantivos e adjectivos) a-, an- (= non..., foras, sin, carente...) De hic: agnostic etc.; anhydre etc.; athee etc. '''Aachen''' spr (parola germ., fer. Aix-la-Chapelle) Urbe de Germania (Rhenania del Nord-Westfalia), station thermal, belle cathedral gothic, residentia preferite de Carolo Magne. Duo tractatos era signate la (1668 e 1748). '''ab''' prep. depost, de, a partir de: traduction - francese, - initio. + '''abaca''' s Bot. Cannabe de Manilla. + '''abaco''' s (lat. ''abacus'', facite prestar se al gr., tabula a calcular). Instrumento a calcular con bollas colorate. Constr. Copertura de un capitello. '''abandonar''' v Retirar se definitivemente de un loco, cessar de occupar, quitar: - su infantes, -un baby/bebe, - su spo(n)sa, - tote/omne sperantia, - su deberes, - un function, - le lucta, - un hypothese (esia), - le poter, - un region, - un urbe al inimico, - su benes, - le via recte, - se a un vitio, - un subjecto, - le domicilio conjugal, le partito, - un projecto de lege, - le neutralitate, - al oblido/al oblivion, - su isolamento, - un idea, - su auto(mobile) in le nive, mi fortias me abandona, ille abandona su parte de hereditage a su fratre, numerose curritores ha abandonate in le curso de iste etape, - se a gaudio/a conducta licentiose. + '''abandonate''' adj Quitate: - de Deo e del homines, un casa -, un infante -. '''abandono''' s (anc. fr. ''à bandon'', al poter de) Action de abandonar, de quitar, de cessar de occupar: - de posto, - de domicilio conjugal, - del hostilitates, - de territorio. Sport. Facto de renunciar a persequer un competition. Facto de esser derelicte, negligite: al -, lassate sin cura, in disordine, morir in le -; disinvoltura, libertate, nonchalance, libertate. De hic: abandonar - abandonamento. + '''abasia''' s (del gr. ''basis'', marcha) Med. Impossibilitate de marchar. '''abassamento''' s Displaciamento de un corpore verso un nivello inferior: le - del mercurio in le barometro; diminution: - de un muro, - del oculos, - de un perpendiculo, - del velas, - del voce, - del nivello del vita, - del salarios, le - de un cifra, - del temperatura. Math. le - de un equation. Fig. Humiliation, submission: - del grande vassallos; decadentia, declino, degradation: le miseria abassa le homine, - del moralitate. '''abassar''' v Facer descender, mitter a un nivello plus basse: - un muro, - le oculos, - le palpebras, - le capite, - un perpendiculo, - le velas, - un cifra, - le voce, - le nivello del vita, - le temperatura - le precios. Math.: - le grado de un equation, - un {{hyphenated word start|equa|equation}} {{hyphenated word end|tion|equation}}, le taxa del mortalitate se ha abassate; reducer: le miseria abassa le homine. Syn. depreciar. Anton. elevar, exaltar. + '''abat-jour''' s (parola fr.) Dispositivo fixate circum un lampa e destinate a diriger le lumine toto protegente le oculos del obnubilar momentanee del vista. '''abatter''' v (basse lat. abbatuere) Mitter a basso, reverter, demolir: - un casa, - un arbore, interdiction de abatter, - un muro. Facer cader: - un avion, le avion se abatte, - un vacca, un nube de pulvere se ha abattite sur le plagia. De hic: abattimento; abattitor; abattitorio; abattite. '''abattimento''' s Facto de esser abattite; debilitate physic o moral, depression, prostration: un febre forte lassa un profunde -. '''abattite''' adj Discoragiate, debilitate, prostrate. '''abattitorio''' s Establimento ubi on occide animales destinate al consumation: - de bestial bovin, - de cavallos, residuos de -, personal de -. + '''abaxial''' adj Bot. latere inferior: latere - de un folio. '''abbate''' s (lat. ''abbas, -atis'') Superior de un abbatia. Titulo donate a un prestre secular: - mitrate. De hic: abbatessa; abbatia, abbatial. '''abbatessa''' s Superiora de un monasterio de feminas habente le titulo de abbatia. '''abbatia''' s Monasterio dirigite per un abbate o un abbatessa: Edificio de un monasterio: - de benedictinos. '''abbatial''' adj Relative al abbate, al abbatesse, al abbatia: missa -, ecclesia -, schola -. '''abbreviamento''' s Abbreviation, limitar, restriction: - de un articulo, - (del tormentos) del agonia, - del libertate e del derectos. '''abbreviar''' v Reducer, accurtar, facer plus curte: - un articulo troppo longe, - un parola, - un texto, - su vita, - le viage, - le suffrentias de un animal, pro - (lo). De hic: abbreviamento; abbreviation; abbreviative; abbreviator; abbreviatura. + '''abbreviate''' pp de abbreviar; adj.: curte, parve. '''abbreviation''' s Reduction graphic de un parola o de un sequentia de parolas; parola o sequentia de litteras que resulta de illo. '''abbreviative''' adj. Que servi a notar per abbreviation: signo -, formula -. '''abbreviator''' s Cosa que abbrevia. R. C. Eccl.: vade mecum, guida. '''abbreviatura''' s Abbreviation o forma abbreviate de un parola. + '''abdicante''' adj Resignante, retirante se (un monarcho). + '''abdicante''' s Persona qui abdica. '''abdicar''' v (lat. ''abdicare'') Renunciar a un function, a un poter. Special. Renunciar a (le autoritate soveran), - le corona, - le throno, - su benes; renunciar a, lassar navigar. De hic: abdication, abdicative. + '''abdicatari''' adj Abdicate; celle qui abdicava. '''abdication''' s Action de abdicar: le - de Carolo Quinte. '''abdominal''' adj Del abdomine: dolor(es) -, affection -, haber violente dolores -, pariete -, respiration -, cavitate -, cinctura -, musculo -, region -, organo -, intestino -, aorta -, vena -, hernia -, vasculo -; del abdomine: alette/pinna -. '''abdomine''' s (lat. ''abdomen'') Region inferior del trunco del homine e del mammiferos, separate del thorace per le diaphragma e limitate in basso per le pelve; parte posterior del corpore del arthropodos, situate detra le parte serviente al marcha. De hic: abdominal. '''abducer''' (-duc-/-duct-) v (lat. ''abduco, xi, ctum, cere'') Ducer ante, raper. Pysiol. Separar, disviar, appartar. De hic: abduction; abductor. '''abduct-''' vide abducer. '''abduction''' s Disviation. Pysiol. Movimento que separa un membro del plano medial del corpore. + '''abductor''' adj Disviante, removente. Pysiol.: musculo -, - del pollice. '''abductor''' s (lat. ''abductus'', que se remove, se disvia) Pysiol. Se dice de omne musculo que produce un movimento de abduction. - del bracio e del deltoide, musculo -. Chim.: tubo que collige le gases in un reaction chimic. + '''abece''' s Parve libro continente le alphabeto. Fig. Prime elementos de un arte, de un scientia: ille ignora le abece del mestiero, le - del pictura. + '''abecedario''' s De ABC, libro elementari de lectura illustrate. '''Abel''' spr Le secunde filio de Adam e de Eva, occidite per su fratre Cain. + '''abalia''' s Bot. (ned. abelia) '''aberrante''' adj (lat. ''aberrare'', remover se) Que se remove (devia, disvia) del bon senso, del regulas, del mores; un idea -, comportemento/conducta -. Gram.: forma -, de modo -. '''aberrar''' v Deviar; errar. De hic: aberrante; aberration. '''aberration''' s Error de judicamento, absurditate: - mental. Astron. Deviation inter le direction apparente de un astro e su direction real, debite al movimento del Terra: - spheric/de sphericitate, de radio luminose. Optica. Defecto de imagine donate per un systema optic: - chromatic. Genet.: - chromosomic, anomalia de numero de structura toccante un o plure chromosomos, causa de diverse maladias genetic; - in le computator/computer, - del comportamento, le - es de su juventute. '''abhorrente''' adj Habente in horror, detestante: systema -. '''abhorrer''' v (lat. ''abhorrere'', detestar) Litt. Haber aversion, odiar, detestar, execrar: - le mentita, - le dishonest(it)ate, ille abhorre su vicino. De hic: abhorrimento; abhorribile. '''abhorribile''' adj Abominabile, odiose. '''abhorrimento''' s Disgusto, aversion. '''abiberar''' v (del lat. pop. ''abibere'', biber) Facer biber un animal domestic: - su cavallo, vaccas que se abibera in le rivo. Fam.: - un persona; irrigar, aquar (del terra). '''abiberatorio''' s Loco e installation (alveo ec.) ubi bibe le animales: menar bestias al -. '''abiete''' s Bot. Arbore resinose commun in montaias: - blanc/albe/argentee, cono de -, resina de -, ligno de -, bosco de -es, - de Canada, branca de -. '''-abile''' suffixo adjective (utilisate con verbos in -ar) -abile (=isto pote esser... ate, isto es digne de esser... ate). De hic: observabile etc.; admirabile etc. '''abiogenese''' (-esis) s (del pref ''a'', sin, gr. ''bios'', vita, e ''genesis'', nascentia) Nascentia spontanee de esseres vivente a partir del materia mineral o de substantias organic in decomposition, theoria admittite in le Antiquitate e le Medievo pro certe animales e usque a Pasteur por le microbios. Pasteur demonstrava que le microorganismos non se forma per generation spontanee. '''abiogenesis''' s Abiogenese. '''abiogenetic''' adj. Que concerne le abiogenese. + '''abiotic''' adj Bot. Improprie al vita: zona -, natura -. '''abject-''' vide abjic-. '''abjecte''' adj (lat. ''abjectus'', rejectate) Contemptuose, vulgar, vil, sentimentos -, mentita -, creatura/persona -. '''abjection''' s Abassamento, bassessa, parlante de character, de sentimentos, de mores: le - in le qual ille ha cadite. '''abjic-''' (-jic-/-ject-) v (apparente in derivatos) De hic: abjection; abjecte. '''abjurar''' v (lat. ''abjurare'', negar per juramento) Renunciar publicemente a un religion, a un opinion, a un sentimento: - le protestantismo, ille ha abjurate tote feritate, - su errores, repudiar. De hic: abjuration. '''abjuration''' s Acto de abjurar. + '''abjuratori''' adj Cosa serviente pro abjurar: acto -, formula -. + '''ablactar''' v Cessar nutrir de su lacte (un pupo, un animal) De hic: ablactation. '''ablander''' v Facer blande, amollir, render molle: - le corde de; etiam: mollificar, mitigar, aleviar etc. + '''ablation''' s (lat. ''ablatus'', levate) Chir. Action de levar total- o partialmente un organo, un tumor. Astronaut. Sublimation del material de revestimento de un machina spatial, con le absorption de un quantitate de calor elevate, sub le effecto de un fluxo de calor interior. Georgr. Perdita de substantia suffrite de un relievo o per un glaciero: (- glaciari); - de un claciero. + '''ablative''' adj Ling.: caso -. '''ablativo''' s Gramm. Caso del declination latin, marcante le distantia, le instrumento, le origine etc.: - absolute, in latino, proposition participal, cuje nulle termino se uni grammaticalmente al reste del phrase. + '''ablaut''' s In germ. Modification del timbro de un vocal. '''ablegato''' s Inviate extraordinari del papa. '''abluer''' (-lu-/-lut-) v (lat. ''abluere'', lavar) Lavar, mundar, nettar prescribite per le religion. De hic: ablution. '''ablut-''' vide abluer. '''ablution''' s (lat. ''ablutio'', de ''abluer'', lavar) In certe cultos oriental, purification religiose que consiste a lavar su corpore o un parte del corpore. Rito de purification de alveo in le missa catholic, -es ritual. Litt.: Facer su -es, facer su toilette. '''abnegar''' v Negar se ipse, privar se, renunciar: - su religion. De hic: abnegation. '''abnegation''' s (lat. ''abnegatio'', renunciamento) Renegamento, renunciamento, sacrificio; facer - de se ipse. '''abolimento''' s Abolition: - del sclavitude. '''abolir''' v (lat. ''abolire'') Annular, supprimer, abrogar, cessar: - un lege, - un pena, - le pena de morte, - un decreto, decreto abolite. De hic: abolimento; abolition, abolitionismo, abolitionista. '''abolition''' s Annulation, abrogation (parlante de un lege); suppression: - del sclavitude, - del pena de morte. '''abolitionismo''' s Doctrina del partisanos del abolition del sclavitude. Per ext. Doctrina del partisanos del abolition de un lege. '''abolitionista''' s Partisano del abolition de un lege, de un usage. + '''abolitionista''' adj Concernente le abolitionista. + '''abolitive''' adj. Que ha le function de abolir: lege -, decreto -. '''abomeno''' s Aversion, horror, disgusto, detestation. '''abominabile''' adj Que excita le aversion, le horror: crimine -. Per ext. Multo mal, detestabile, execrabile: tempore -, gusto -, capello -, systema -, cantar abominabilemente. '''abominar''' v (lat. ''abominare'') Haber in horror, detestar: - le dishonest(it)ate, - le calumnia, io abomina le hypocrisia. De hic: abominabile; abomination. '''abomination''' s Irresistibile disgusto, horror que inspira alique o alcuno; lo que inspira le disgusto, le horror: dicer -, isto es un -. '''abonamento''' s Convention o accordo, sovente a contracto, por un tempore limitate: billet de -, tarifa de -, precio de -, - de theatro, - mensuel, - hebdomadari/septimanal, - trimestral, - tramviari, - annual/annue/pro un anno, - de essayo, prender un - a un journal, renovar le -, disdicer un -. '''abonar (I)''' v Prender por altere un abonamento, - se a un revista, prender un abonamento por se ipse, registrar un abonamento. De hic: abonamento. '''abonar (II)''' v Meliorar, render melio: - un terreno. + '''abonato''' s Qui ha prendite un abonamento: - al telephono, reservate al -s. + '''abonese''' s (ned. Ambonees). '''abor-''' (-bor-/-bort-) v (apparente in derivatos) De hic: abortive; aborto-abortar-abortamento. + '''aboral''' adj (ned. aboraal). '''ab(b)ordabile''' adj Accessibile, que on pote ab(b)ordar, approchabile: costa -, le scolios rende poco - le costas de sud de Italia. Fig. De un precio accessibile: productos, merces multo -. '''ab(b)ordage''' (-aje) s Naut. Assalto date a un nave inimic, a un position terrestre: croc de -, hacha de -, combatto de -. Mar. Collision de duo naves. '''ab(b)ordar''' v Realisar un ab(b)ordage, disbarcar. Mar. Accostar. Fig. Comenciar le studio o le discussion de un problema (vide in basso): le vento impedi de -; venir in collision con: le grande nave ha ab(b)ordate le barca de pisca; accostar: - un nave; Fig.: - un persona in le strata; comenciar le studio o discussion de un problema: - un thema, subjecto, - un persona con un cosa, - un problema con firmessa. De hic: abbordo; abbordage; abbordabile. + '''ab(b)ordator''' s Naut. Acto de disbarcamento. Mar. Acto de assaltar un nave. '''aborigines''' spl. (lat. ''aborigines'', prime habitantes de un pais) Indigenas de un pais, per opposition a celles qui ha venite stabilir se la. Anton. estranieros, homines exotic. Le - de Australia. '''abort-''' vide abor-. '''abortamento''' s Interruption spontanee o provocate del graviditate ante que le feto sia viabile: - spontanee, lege super le -, legislation relative al -. Fig. Insuccesso: - de un interprisa. '''abortar''' v (del lat. ''aboriri'', morir nascente) Suffrer un abortamento, parturir prematurmente; non attinger su stato habitual, parlante de un maladia: - se, facer se -; causar un aborto, parto immatur; faller. Biol. Restar/remaner non disveloppate, ignorante. + '''abortator''' s Qui arresta avante le evolution normal. '''abortive''' adj Super le nascentia prematur: remedio/pharmaco -. Fig. Non succedite. Biol. Non disvelopate. + '''abortivo''' s Esser debile e mal facite, plante o animal que non ha attingite le disveloppamento normal; medio/remedio pro aborto. '''aborto''' s Expulsion prematur del feto: provocar un -, -provocate, - illegal, legel del -, clinica pro -s, submitter se a un -. '''ab ovo''' (expression lat., de ovo) De commenciamento, desde le tempore ancian. + '''abracadabra''' s Caso del toto insolite, bizarra, surprendente, extraordinari. '''abrader''' (-rad-/-ras-) v (de abrasion) Usar per frucamento: le fluvio abrado le ripa. Chir. e dermat. Grattar, effectuar un abrasion: pelle abradite. De hic: abrasion; abrasive. '''abras''' vide abrader. '''abrasion''' s (del lat. ''abrasie'' de abrader, lisiar) Action de usar per fricamento contra un corpore dur, de levar, facer disparer per fricamento: - fluviatile/fluvial, - marin, resistentia al -, resistente al -, test de -, utensile de -; loco de fricamento: - del pelle. '''abrasive''' adj Se dice in industria de cata substantia dur, capabile de usar e de polir per fricamento: le papiro amerilio es un materia -, papiro -, productos -, tela -, pulvere -, disco -, rolo -. + '''abrasive''' s Substantia susceptibile de usar, de polir per fricamento. + '''abreaction''' s Psychan. Discarga emotional per le qual un subjecto se libera de un evento oblidate que le habeva traumatisate. + '''abreager''' v Psychan. Manifestar un abreaction. + '''abricochiero''' s vide albricochiero. '''abrogabile''' adj Que pote esser abrogate. '''abrogar''' v (lat. ''abrogare'') Annular, abolir: - un lege, -un decreto. '''abrogation''' a (lat. ''abrogatio'') Der. Annular: - de un lege. De hic: abrogabile; abrogation; abrogative; abrogator; abrogatori. '''abrogator''' s Celle qui abroge. '''abrogatori''' adj Der. Que ha le scopo de abrogar: clausule -. + '''abronia''' s Bot. (ned. abronis) '''abrumper''' (-rum-/-rupt-) v Rumper se de, disfacer se de, abrumper le relationes con, interrumper se, arrestar se (ab parola, lectura etc.). De hic: abrupte. '''abrupt-''' vide abrumper. '''abrupte''' adj (lat. ''abruptus'') Secate rectamente, scarpate: rocca -, tirada brusc, intermittente, con interruptiones curte e dense, rude: stilo -, character -; s Geogr. Declivitate precipitose, recte, perpendicular. '''Abruzzi''' sprpl Region montaniose del centro de Italia, in le Apeninos culminante con Gran Sasso (2941 m); parco national. '''Absalom''' spr Filio de David, revoltate contra su patre. Vincite in un combatto, ille fugiva, ma era persequite e occidite per Joas (Biblia). '''absceder''' (-ced-/-ces-) v Formar, transformar in un abscesso. De hic: abscesso. '''abscess-''' vide absceder. '''abscesso''' s (lat. ''abscessus'') Amassamento del pure in un parte del corpore: abscesso pulmonar, - cerebral, - maxillar, - del hepate/ficato, - matur, perforar un -, le - ha perciate. Fig. Situation critic e periculose que demanda un solution immediate: perforar le -. '''abscinder''' (-scind-/-sciss-) v Amputar. De hic: abscissa. '''absciss-''' vide abscinder. '''abscissa''' s (lat. ''abscissa'', secate) Math. Sur un axe orientate, distantia de un puncto al origine, calculate algebricamente; le un del duo ordinates que servi a fixar le position de un puncto sur un plano; le altere se appella ordinata. + '''abscission''' s (lat. litt. ''abscissio, onia'') Extirpation per incision de un parte o de un organo del corpore. + '''absconder''' v (lat. ''abscondo'', celar) Difficilemente a comprender: linguage abscondite. '''absentar''' v (lat. ''absum'', esser absente) Absentar se (de), remover se momentaneemente, disparer: io me absentera de Mizil alicun dies. '''absente''' adj (lat. ''absens'') Litt. Distracte: haber le aere -, le personas - habeva torto, reguardo -, esser - al lectiones, esser - de casa. + '''absente''' s Qui non es presente. Der. Cuje existentia es juridicamente incerte. '''absentia''' s Facto de non esser presente, de mancar: - scholar/in classe/in schola, - justificate, - autorisate, - non justificate, - de systema, in - de, brillar per su absentia. '''absentismo''' s Facto de esser frequentemente absente de un loco (special-/particularmente del loco de travalio), de non participar a un activitate etc.: le - scholar, rata de -. '''absentista''' s Qui es frequentemente absente, qui practica le absentismo. + '''absidal''' adj Archit. Del abside: capella -, ecclesia -. + '''abside''' s (gr. ''apsis, idos'', volta) Archit. Extremitate in semi-circulo, o polygonal del choro de un ecclesia. + '''absidiola''' s Cata del parve capellas attenante al abside. '''absinthic''' adj Absinthose. '''absinthine''' s Chim. Substantia amar del absinthio. '''absinthio''' s (gr. ''absinthion'') Bot. Planta aromatic del locos inculte, continente un essentia amar e toxic (familia del compositas, genere artemisia): liquor aromatisate con iste planta. '''absinthismo''' s Intoxication per absinthio. '''absolute''' adj (lat. ''absolutus'') illimitate inconditional, total: temperatura -, zero -, poter -, soverano -, majoritate -, obedentia -, veritate -, superlativo - valor -, alcohol -, confidentia -; Astr. magnitude -, musica -, promissa -. Jur. competentia -. Math. valor - de un numero real, impossibilitate -, empleo - de un verbo transitive. '''absolution''' s Rel. Pardono del peccator accordate per un prestre: donar le -. Der. Action de quitar juridicamente le autor de un infration exeemptante del pena. + '''absolutiser''' v Pardonnar de pena un accusato quando su complition ha essite justificate. + '''absolutisation''' s Le action de absolutisar o su resultato. '''absolutismo''' s Regime politic in le qual le poteres politic es sub le autoritate del chef del stato. + '''absolutista''' s Partisano del absolutismo. '''absolutor''' s Rel. Persona qui dona absolution. '''absolutori''' adj Excusa -, facto precise, previdite per le lege, cuje constatation per le judice traina le exemption del pena: judicamento/judicio/sententia -. Rel. Pardonante peccatos (etiam Jur.). '''absolver''' v Pardonar, remitter, liberar, dispensar, eximer: - un accusato. '''absorbente''' adj Que absorbe, que bibe: texito -, capacitate/poter -, papiro -, iste spongia es multo -; que occupa integralmente: travalio -. + '''absorbente''' s Stoffa -, medio -. '''absorbentia''' s Absorption, le absorber. '''absorber''' v (lat. ''absorbere'', glutir) Facer penetrar o lassar penetrar per impregnation: le plantas verde absorbe le gas carbonic, le spongia absorbe le aqua, esser absorbite in un subjecto, su multiple activitates le absorbe integremente, absorbite in le pensatas/pensamentos, le tinta es absorbite per le papiro, - le attention, - multe tempore. '''absorbile''' adj (al pr. e al fig.); su resultato. Phys. Phenomeno per le qual un parte del energia de radiation electromagnetic o corpuscular es dissipate in un milieu material: - lumine/de luce/de lumine, poter/capacitate de -, curva de -, linea de -, dynamometro de -, banda de -, spectro de -. Econ. Fusion de interprisas. Physiol. Passage in le sanguine e le lympha del alimentos absorbite al nivello de villositate del intestino tenue: - intestinal; machina frigorific a -, in le qual le liquido frigorific es absorbite a cata cyclo pro esser inricchite. + '''absorptivitate''' s Propritate de absorber le liquidos e le gases. + '''abstemie''' adj Se dice de celle qui se abstine del bibitura alcoholic. + '''abstemio''' s Qui se abstine de bibituras alcoholic pro rationes religiose, moral o medical: ille es abstemio. '''abstent-''' vide abstiner. '''abstention''' s Action de abstiner se, de non intervenir; facto de non participer a un discussion, a un voto: - de voto. + '''abstentionismo''' s Pol. Attitude de celles qui, deliberatemente o non, practica le abstention. '''abstentionista''' s Persona qui se abstine, super toto in politica. + '''abstergente''' adj Nettante, mundante, purificante. + '''abstergente''' s Medio purificante. + '''absterger''' v Nettar, mundar, purificar. + '''abstersion''' s Action de netter. + '''abstersive''' adj Habente le function de nettar. '''abstinentia''' s Action de abstiner se, de priver se de alique, in particular de un alimento, pro un ration religiose: le - se distinge del jejuno: - total, - (sexual) periodic, symptoma de -. '''abstiner''' (-tin-/-tent-) v (lat. ''abstinere'') Impedir se de facer un cosa: - se de, privar se de; - de vino, - se de alcohol, - se de tabaco, - se de commentario, - se de participar, - de voto, a un deliberation, - se de tote critica. De hic: abstinente-abstinentia; abstention-abstentionista. '''abstract-''' vide abstraher. '''abstracte''' adj Que designa un qualitate, facente abstraction del {{hyphenated word start|sub|subjecto}} jecto, como blanco, bonitate; que opera sur. qualitates pur e non sur le realitate: idea., concepto/e‚o^ion., pensatas/pensaraento., sci entias., le logica es un scientia., mathematica., arte., pictura., arte que non es attachate. a represntar le real.. Per ext. Difficilemente, a comprender. Antinom. contrasta. 1 abstraction {s} = Logic. Operation del spirito que isola de un notion un elemento, negligente alteros; resu‚¬tato de iste operationsle bianco considerate in generai, sin esser applicate a un objecto, es un.; facer - de un cosa, non tenente conto de illo, facit‚ - de. Pl. Ideas. i. chi me ri c: perder se in es. + abstractismo {s} = Practicadoctrina de abstractiones. 'l abstraher (-trah-/-tract- {v} = (lat. abstrahere, deviar) Logic. Facer un, isolar se. momentaneemente del milieu ubi on es, pro reflecter. De hic: abstraction; abstracte - ˜ abstruder (trud/trus) {v} = (lat. abstrudere) Remover, separar, repartar; celar. De hic: abstruss., >..; abstruss- vide abstrudar abstrusse {adj} = (lat. ahstrussus, celate) Difficile a comprender^alicnamento abstrusse, exprimer se in modo - . absurde {adj} = (lat. absurdus^discordate) Contrari al ration, al senso commun: theatro., rationamento., conducta/comportamento., hasard De hic: absurditate. absurditate {s} = Character, de io que es absurde, contrari al bon senso: dicer , - del existentia, comitter un absurditate. + absurdo {s} = Lo que es absurdeirationar per le., rationamente‚/demonstration per le., reduction al., thetro del - (Seckett, Pinter, Ionesco etc). Philos. e Litt. Le., le absurditate del mundo e del destination human, que non sembla Justificate per nihil apud certe autore's co nt e mp o ran e e: ‚¬ e - a presso de Sartre, de Camus. abuccamento {s} = Action de imbiacca.; action de connexion reciproc, interview, conferentia. abuccar {v} = Imbuccar; connecter- reciprocamente: - se, venir o ir insimul, a un interview, a un conferentia etc. ~1 De hic: abuccamento! - 1 + abulia (gr. ab‚›ulia) Psych, Incapacitate psychologic de ager, de prender un decision. + abulic {adj} = Psych. Attingi te de abulia. abundante {adj} = Cue es in quantitate plus que sufficienterpluviarecolta., portion., nutrimento/alimentos., - in aqua, il piu3/ le pluvia cade abundantemente, le factos lo ha abundantemente demonstrate: Fig. Rie in ideas, in expressiones: ideas., stilo., parolas . abundantia {s} = Grande quantitate: - de flores, - de legumines sur le mercato, corno del., corno reimplite de flores e de fructos oue symbolas le : le annos fe., - de detalios, societate de., in . Anton, penuria. f + abundantista {s} = Ec. Poi. Partisano del doctrina del abundantiajpreconisante le repartition del merces invendibile per methodos distributive. abundar {v} = (lat. abundare, affluer) Esser, haber o producer inabundantia: iste pais, abunda in vinia, ie region abunda in fructos, le cereales - in difficultates, in errores, le- fructosabunda iste estate, le pisces abunda in iste aqua, le exemplos abunda, ille abunda in anecdotas. De hic: abundanteabundantia; supraabundarsupraabundantiasupraanundante - ˜. abus vide abut abusar {v} = Facer usage mal o excessive de: - de tabaco, - de amicitate, - de un Juvena, , de uh femina, violarla, Litt. dupar alcuno, profitar de su complacentia o de su credulitate, - del bonitate de un amico, dupar se ipse, illusionar se. abusator {s} = Qui abusa, qui usa mal. abusive {adj} = Contrari- al regulas, al leges, al Justitia, excessive: usage Small text - , empleo/uso - do un vocabulario, appropriation., abusivemente. '''abuso {s}''' = (lat. abusus, utilisation) Usage mal, excessive o injuste; facer - de su fortia, - de confidentia, - de alcohol, - de bibitas alcoholic, - de poter, - de derecto, - de autoritate, -s flagrante, le - de somnifere, es periculose, signalar un abuso, denunciar un -, remediar un -, iste - es un accusation contra le societate. '''abut- (ut/us) {v}''' = (apparente in derivatos) De hic: abusive; abuso-abusar-abusator; disabusar '''abysmal {adj}''' = Relative al abysmo: oceano -, zona -, fauna -, pisca -, ignorantia -. '''abysmo {s}''' = (gr. abussos, sin fundo) Fundo oceanic situate a plus de 2000 m, Precipitio, ripa grande, abrupte, profunde in montes; esser al bordo del -. – de miseria, - de dolor, il ha un enorme - inter ille duo. De hic: abysmal – '''abysmal {adj}''' = De multo grande profunditate submarin: fossas -, oceano -, zona -, fallia -, rocca -, fauna -, pisce -, pisca -, Fig. Ignorantia -, immense, infinite. '''abyssin {adj}''' De Abyssinia, {s} cata de un racia al testa triangular, al corpore svelte, al pilo rubie. De hic: Abyasinia, abyssino '''Abyssinia {spr}''' Ancian nomine de Ethiopia. '''abyssino {s}''' = Habitante de Abyssinia. '''abysso {s}''' = (gr. abussos, sin fundo) Abysmo, grande profunditate oceanic: exploration del -s, - de miseria. De hic: abyssal '''acacia {s}''' = (gr. akakia) Bot. Arbore, a folios dividite in foliolos fin e a flores jalne colorate (Familia del mimosaceas) Robinia es false -, folio de -, ligno de -. '''Academia {s}''' = (it. academia, facite prestar se al gr. ) Societate de homines de litteras, de scientias o de artistas: - de dansa, - de musica, - de equitation, - militar, - de scientias, - de (belle) artes, Academia Royal Nederlandese del Scientias. De hic: academic, academico '''academic {adj}''' = Proprie a, relative a un academia: libertate -, anno -, grado -, stilo -, ubi le cura pro le correction se face multo sentite. Pej. Conventional, sin originalitate: stilo - ,question -. '''academico {s}''' = In Grecia, discipulo de Platon, qui inseniava in le jardines de Academico. Actualmente, membro de un academia. '''Academo {spr}''' = Gr. Mytho1. Heroe mythic del Attica sur cuje dominio se extendeva, on crede, le jardines, situate a sex states de Athenas e frequentate de philosophos, que era le origine del academia ubi inseniava Platon. De hic: academia '''acaju {s}''' = (portug. acaju) Arbore de America cuje ligno es rubee, multo dur e susceptibile de acquirer un belle lustro, multo empleate per eben. '''+ acalculiaro {s}''' Neurol. Impossibilitate pathologic de recognoscer le cifras, de utilisar numeros e de realisar operationes mathematic. '''acalephe {s}''' = Zool. Classe de medusas de grande talia (cnedares) comprendente specialmente le aurelia e le rhisostomo. Syn. Scyphozoare. '''acantha {s}''' = Bot. Aciculo, spica; lo que picca De hic: acanthophore etc.; trabacantha etc..; notacanthe etc. '''acanthaceas {s}''' = Bot. Familia de dicotyledonate gamopetal del regiones calde (typo acantha). '''acanthacee {adj}''' = Bot. Relative a acanthaceas. '''acantho {s}''' = (gr. acantha, spina) Bot. Planta ornamental a folios longe, multo defalcate, arcate e de un bella verde. Ornamento de architectura empleate super toto sur le capitellos del ordine corinthic: folio de -., motivo de -., ornamento de -. De hic: acanthacee-acanthaceas '''+ acanthocarpe {adj}''' = Bot. Acantha con fructos: planta-. '''+ acanthocephalo {s}''' (gr. acantho, spina e kephale, capite) Zool. Classe de vermes parasite del intestino del vertebrates. '''+ acanthopanax {s}''' = Bot. Arboretto acantha. '''acanthofore {adj}''' = Bot. Habente spinas. spinose, comprendente specialmente le perca, le maquerello, le thono '''+ a capella loc. {adv/adj}''' (loc. it. a capella) Mus. Re un composition musical e choral sin accompaniamento instrumental. '''acaro {s}''' = Zool. Parve aranea parasite,: - de caseo. '''+ acarophobia {s}''' = Med. Phobia/timor/pavor non fundate‚ de acaros. '''+ acarose {adj}''' = Relative le maladia del homine e del animales causate per le acaros. '''+ acatalectic {adj}''' = (gr. sin e katalekticos., de katalegein, finir) Verso - , verso del poesia grec e latin con omne pedes metric complete '''+ acaule {adj}''' = Bot. Cuje pedunculo non es apparente: gentiana - , cirsio '''accaparamento {s}''' = Action de accaparar; su resultato. '''+ accaparar {v}''' = (it. accaparare) Amassar (un producto) in le scopo de producer su raritate e de vender lo a un precio plus alte; appropriar se alique in su sol profito: - le poter, - le conversation. De hic: accaparamento; accaparator '''+ accaparator {s}''' = Persona qui accapara (in partic., productos) '''+ accastellage {s}''' = (esp. castillo, castello) Insimul del suprastructura de un nave; quincalieria marin. '''- accastellar {v}''' = Guarnir un nave de su accastellage. '''acceder (-ced-/-cess - ) {v}''' = Arrivar a, penetrar in: - al sala de redaction, on accede al cocina per un corridor, - al poter, il es difficile de - al litteratura super iste subjecto; consentir: - al desiro de alcuno, - a un requesta/petition. De hic: accessibile - accessibilitate, inaccessibile - inaccessibilitate; accessori, accessorio; accesso '''accelerando {adv}''' = (parola it. ) Mus. Pressante le movimento. '''accelerar {v}''' = (lat. accelerare) Hastar, prestar, actionar: le exercitio accelera le movimento del sanguine; augmentar le velocitate de: - le motor, - le passo, - un reaction chimic, - le rhythmo cardiac, - le travalios/le labores, - su morte. De hic: acceleration; accelerator '''+ accelerate {adj}''' = Plus rapide: curso -, pulso - , movimento uniformemente in rhythmo - . '''acceleration {s}''' = Mech. Accrescimento del velocitate, dum le unitate de tempore, a un corpore in movimento: - del gravitation/gravitate, - absolute, pumpa de - , colpo de - . Phys. - angular, tempore de - , via de - ; retrogradar del tertie - al secunde; prompte execution: - del travalios. '''accelerator {s}''' = Organo commandante le admission del mixtura gasose al motor pro facer variar su velocitate (pedal del) - , premer/pumpar le - , appoiar super le - , laxar le - . Phys. Cata apparato communicante al particulas elementari electrones, protones) velocitates multo elevate: - de particulas, - de electrones, - circular, - del parola; - (de bicyclo., bicycletta etc). '''+ acceleratori {adj}''' = Que accelera, parlante de un fortia, de un dispositivo acceleratori. '''+ accelerogramma {s}''' = (ned. accelerogram) '''+ accelerographo {s}''' = Apparato serviente a registrar graphicamente le acceleration de un movimento. '''+ accelerometro {s}''' = Apparato serviente a mesurar le acceleration de un movimento. '''accendalia {s}''' = Action de accender; materiales serviente a accender le foco '''+ accende cigarro {s}''' = Accenditor de cigarro. '''+ accendegas {s}''' = Accenditor de gas. '''accender (-cend-/-ens-) {v}''' = (lat. incendo) Illuminar, facer arder le foco: un flammifero, - la estufa, - un cigarretta, - un candela, - le luce/lumine, - le micca. De hic: accendalia; accendimento; accendibile; accensibile; accensibilitate; accenditor '''accendibile {adj}''' = Inflammabile, combustibile. '''accendimento {s}''' = Fulgure, fulmine, accendalias, ligno morte. Fig. Passion,: scintilla de - , dispositivo de - , temperatura de -, '''ascenditor {s}''' Apparato pro ascender cigarretta, gas, candela, ceras, - de gas - automatic. '''+ accenditori {adj}''' = Que servi a accender: candela - . '''access-''' vide accender '''accensibile {adj}''' = Inflammabile, combustibile. '''accensibilitate {s}''' = Qualitate de esser inflammabile, combustibile, accensibile. '''accento {s}''' = (lat. accentus, intonation) Elevation o abassamento del voce - principal, - final, - initial, - secundari, - tonic/tonal, de phrase, - musical, - dynamic, ubi cade le - ; mitter/poner le - super, displaciamento del -; signo mittite sur un vocal pro precisar su valor: - circumflexe, - acute, - grave; pronunciation: - legier, haber un - , parlar Interlingua con un - nederlandese; tono: - de reproche; - planctive. De hic: accentual, accentuation '''accentu-''' vide accento '''+ accentual {adj}''' = Phon. Que porta le accento; relative a accento: cambio/variation. '''accentuar {v}''' = Elevar le voce sur le vocales accentuate: - un syllaba. Per ext. Exprimer con fortia, sublinear: - su effortios, - su argumentos, - un passage, - alicun aspectos de un programma; mitter accento super. '''+ accentuate {adj}''' = Con accento: verso - , syllaba - . '''accentuation {s}''' = Maniera de accentuar: signo de vitiose; le loco del accentos. '''accept-''' vide accip- '''acceptabile {adj}''' = Que pote o debe esser acceptate: travalio/labor - , offerta - . '''acceptabilitate {s}''' = Qualitate de esser acceptabile. '''acceptar {v}''' = (lat. acceptare) Reciper voluntarimente lo que es offerite. - un proposition, - un invitation, - un donation, - telegramma, - per acclamation, illes accepta con resignation le morte de lor infante. Anton. refusar '''+ acceptate {adj}''' = Assumite: methodo - . '''acceptation {s}''' = Action de acceptar; acto per le qual on accepta: - partial, - conditional, - inconditional, - de un donation, dar su - . Psych. - de se. '''acception {s}''' = Gramm. Senso in le qual le parola es empleate: iste parola ha un - negative, - currente de un parola, - proprie, ( - calor del foco) -figurate (le calor de discurso) '''+ acceptor {s}''' = Der. Persona qui se ingagia a pagar un littera de cambio., un tratta etc. Phys. Chim, Biol. Atomo o gruppo de atomos que attrahe le electron de junction, '''access-''' vide acceder '''accessibile {adj}''' Del qual on pote approchar se: loco - ; hospital, affabile, franc: homine - a totes. Fig. esser - al ration, - al publico, solo - pro membros/socios, - a totes., scientia - a cata uno, le litteratura sur iste subjecto non es facilemente -; comprensibile, intelligibile. '''accessibilitate {s}''' = Facilitate, possibilitate de arrivar a: le - de un loco, le - de un empleo. '''accession {s}''' = Action de arrivar a: - al throno, - a un tractato, - a un partite, - a un dignitate. '''accesso {s}''' = (lat. accessus, arrivate) Approche, entrata: haber., le - del terreno es interdicite/prohibite, allee de., - al jardin, via/cammino de., scala de., ponte de., puteo de., tunnel de., porto de - facile, persona de – difficile, Sport. corridor de - del/pro jocatores, difficile de -, facile de -. de – facile, dar - a, foramine de -. Comp. tempore de -; attacco de un mal: - de dolor, - de asthma, - do febre, - epileptic, - de furia/furor/ira/rabie/rage, cholera, - de tusse, - de riso, - de hysteria, - de folia, '''accessori {adj}''' = (del lat. aceedere, adjunger) Que seque o que accompania un cosa principal: avantage -, clausula -, idea -, expensa -, cosa -, elemento-, sono -, interesse -, phenomeno -, empleo -, travalio/labor -, signification/significato -, circumstantias-, obligation costos -. Med. symptoma -. Per ext. insignificante secundari '''accessorio {s}''' Lo que es accessori: distinguer le - del essential; (sovente al pl.): -s, -s de auto(mobile), -s de theatro, - de toilette., -s de bicycletta, apparato photographic con -s. '''+ acciaccatura {s}''' (parola it.) Mus. Curte (ned. voorslag) '''accidental {adj}''' = Que es causate per un circumstantia impreviste, un accidente: incontro -, coincidentia - ; veniente apud; per un accidente: morte -‚ Philos. Que concerne le accidente, que non es absolute, ni substantial, ni necessari (per oppos. al essential, substantial. '''+ accidentate {adj}''' = Geogr. Que presenta accidentes, irregularitates: que ha stiffrite un accidente: vita -, vehiculo -. '''accidente {s}''' (lat. accidens, superveniente) Evento impervisibile, ordinarimente infelice, nocive; infortuna, disgratia: - de auto(mobile), - de avion / de aviation, - de circulation / de traffico, - ferroviari, - minerari, - de travalio / labor, - mortal, - personal / de persona, serie de -s, procentage de -s, statistica de -s, haber un - , perir in un - , assister a un - , assecurantia contra -s, polissa de assecurantia contra -s, per - ; Ling. - grammatical. Mus. Signo alterante de nota. Philos. Lo que se oppone al substantia: le substantia es absolute e necessari, le - es relative e contingente '''accider {v}''' = Evenir, ocurrer. De hic: accidente-accidental '''accip- (cip / cept) {v}''' = apparente in derivatos. De hic: acception; acceptar - acceptabile - acceptabilitate, inacceptabile; acception '''accisia {s}''' = Imposto de consumo: - de bira. '''acclamar {v}''' = (lat. acclamare, critar) Salutar per acclamationes: - u orator; applaudar, plaudar. De hic: acclamation ; acclamator. '''acclamation {s}''' = Crito de gaudio, de enthusiasmo de un turba: adoptar per -, eligite per -, unanimitate. '''acclamator {s}''' = Celle qui acclama. i '''acclamatori {adj}''' = Pertinente al acclamator. '''acclimatabile {adj}''' = Que pote esser acclimatate. '''acclimatar {v}''' = Adaptar un animal, un vegetal a un nove climate. Fig. Habituar alcuno a un nove milieu; introducer: - un idea, - se, habituar se a viver in un loco, tu jam te ha acclimatate un pauco / un poco '''acclimatation {s}''' = Action de acclimatar le animales e le plantas. '''accollada {s}''' = Action de salutar e imbraciar ceremoniosemente jectante le bracios circum le collo: dar le - a un persona, - fraternal; signo typographic por reunir parolas, lineas etc. Archit. Arco in forma de -. '''accollar {v}''' = Imbraciar, salutar con accollada De hic: accollada '''accommodabile {adj}''' Adaptabile, adjustabile, como in adjustabile querell '''accomodamento {s}''' = Arrangiamento per bon cormprension, compromisso, accordo pro terminar un contestation. '''+ accommodante {adj}''' Que es conditionate, arrangiate '''accomodar {v}''' = (del lat. commodus, convenibile) Conciliar, regular: - un affaire per convention; adaptar sese al circumstantias - De hic: accommodamento; accommodabile; accommodator, accommodation, '''accommodation {s}''' Action de accommodar o de accommodar se. Physiol. Modification del curvatura del crystalin del oculo que permitte le formation de imagines nette sur le retina a partir de objectos proxime. Psychol. Prime cambiamento de un organo o de un function pro adaptation al medio: poter de - (del oculo) '''accommodator {s}''' = Qui / que se accommoda. '''accommodatori {adj}''' Physiol. Que se accommoda: musculos '''accompaniamento {s}''' = Action de accompaniar: littera de - ; sequentia, escorta, cosa que accompania. Mus. Parte o partes accessori instrumental o vocal, sustenente un parte principal vocal o instrumental: - piano, - de organo. '''accompaniar {v}''' = Ir de compania con alcuno, escortar, sequer: - a(l) casa, - traino, - un persona al cinema‚ persona, a su ultimo reposo, esser accompaniate de, iste numero es accompaniate de un supplemento, accompaniate de su modo de empleo. Mus. Sustener un can toper le medio de un accompaniamento- De hic: accompaniamento: accompaniator '''accompaniator {s}''' = persona qui accompania e guide un gruppo de touristas. Mus. Qui accompania un cantator: o un instrumentista per le medio de un instrumento o del voce. '''accopulamento {s}''' = Action de accopular e de accopular se: - de vocabulos, - in serie, - in parallelo, - conic / a conos, - a / de friction, - reversibile, - axial, - a manichetto, - dentate, mechanismo de - , flangia de - ; le approximation physic de duo individuos del mesme specie e de sexos opposite, assecurante le reproduction; Junction de un o plure elementos mechanic; dispositivo assecurante un tal junction, specialmente al ferrovia '''accopular {v}''' = Junger duo cosas insimul -, mitter duo a duo; render solidari in le function: - duo rotas, - boves, - duo naves spatial, - se, unir se pro le generation, parlante del animates, '''accordabile {adj}''' = Que pote esser accordate, qui / que pote accordar se. Mus. Instrumento que pote esser accordate. '''accordante {adj}''' = Concordante con, in concordantia con. Mus. harmoniose. '''accordar {v}''' = (lat. pop. accordare, de cor, corde) Restabilir le entente inter duo personas, conciliar les: - duo adversaries. Mus. Mitter le sonos de un instrumento in accordo con le diapason: - un piano: dar, donar: - un credito‚ - un licentia, - un favor, - facilitates, - un audientia a un persona, - un patente / breveto, - un privilegio, - un dilation, / prorogation a un persona, qual valor debe io - a iste declaration; syntonisar (radio). Gramm. Accordar le parolas secundo le regules del accordo: in francese on accorda le verbo con su sbjecto: - se, esser de accordo: illes se accorda ben insimul. De hic: accordo; accordante; accordabile; accordator; accordatura; disaccordar - disaccordo '''accordator {s}''' = Celle qui accorda le instrumentos de musica; clave del - , - de piano(s) / claviera, accordatura. '''+ accordatorio {s}''' = Clave de accordo '''accordatura {s}''' = Action de accordar un instrumento de cordas. - absolute / perfecte. '''accordion {s}''' = (germ. Akkordion) Ancian instrumento de musica popular portative, cuje sonos son producite per ancias de metallo mittite in vibration per un sufflato: musica de -, solo de -, porta de -. De hic: accordionista '''accordionista {s}''' = Persona qui musica del accordion. '''accordo {s}''' = (de accordar) Entente, harmonia inter personas proxime per lor ideas, lor sentimentos; viver in-, in - con, de commun -, in commun - con, de - I, esser de -, arrivar / venir a un -, - facite, concluder unsignar un - commercial, mitter se / poner se de -, ager in - con su principles, secundo le -, de principio, - bilateral, - governamental, - commercial, - de tregua, - salarial, - doanal – monetari, - de precio, - de clearing, - de pagamentos judicial, - quadro, - sector(i)al, - verbal, puncto de - . Mus. - final, - dissonante, -s derivate, - de quinta, toccar su -. Gramm. - del verbo con su subjecto. '''accostabile {adj}''' = Ubi on pote accostar: quai -, edificio -, plagia -. '''accostamento {s}''' = Spatio comprendite inter le chaussee le fossato; balast lateral de un ferrovia; approche, accesso. '''accostar {v}''' = Abbordar alcuno per parolas: un persona incognite me ha accostate in le strata. Mar. Approchar se, rangiar se bordo a bordo con -, parlante de un nave; - le quai, un altere nave, un plate-forma. un infante al travalio, De hic: accostamento; accostabile '''accostumar {v}''' = Facer prender un habitude: se soler, haber le costume: io habeva le costume de ir, de facer, - se, habituar se. , facer su De hic: accostumate-inaccostumate; disaccostumate '''accostumate {adj}''' = Ordinari, habitual, usual: al hora -, gesto -, facer su promenada -. '''accreditar {v}''' = Facer cognoscer officialmente: - un ambassador, agente accreditate. '''accrescer {v}''' Crescer, augmentar, causar le accrescimento, - su ricchessa, - su cognoscentias / cognoscimentos, - le valor, le luce / lumine dulce accresceva le effecto. De hic: accrescimento. '''accrescimento {s}''' = Augmentation, crescimento in dimension, quantitate, grado - del valor demographic, - de un fortuna, - del activo, '''accular {v}''' = Pulsar in un loco ubi non pote recular: - un inimico al mar. Fig. Mitter in le impossibilitate‚ de ager, de responder: iste argumento le acculeva. '''acculturation {s}''' Sociol. Processo per le qual un gruppo entra in contacto con un cultura differente del sue e lo assimila totalmente o in parte: processo de - '''accumulamento {s}''' = Cumulo, accumulation. '''accumular {v}''' = (lat. accumulare) Amassar, mitter. insimul, pilar: - provas, - testimonios, - merces, - tresores, ille accumulava titulos, le difficultates se. accumula, costos que se accumula. De hic: accumulamento, accumulation, accumulator '''accumulation {s}''' = Action de accumular: - de ricchessas, - de errores, - de catastrophes, - de benes / capital, - de sedimento, puncto de -. Ec. Theoria del - del capital. '''accumulative {adj}''' = Habente le tendentia a accumular. '''accumulator {s}''' = Le un qui accumula; apparato immagazinante energia electric sub forma chimic por restituer lo a voluntate sub forma de currente: al plumbo, placa de -, acido pro -es, cargar un -, recargar un -. '''+ accurate {adj}''' = Punctual, exacte, minutiose. '''+ accuratessa {s}''' = Punctualitate, exactitate, minutiositate '''accurrer {v}''' = Venir currente, con impeto; hastar, accelerar: - in massa, - impetuosemente, - verso un persona, - pro adjutar un persona, le gente accurreva de omne partes. '''accurtamento {s}''' = Acto de facer plus curte, plus breve. '''accurtar {v}''' = Curtar, facer plus curte, abbreviar - De hic: accurtamento '''accusabile {adj}''' = Qui pote esser accusate, responsabile, subjecto de esser accusate, condemnabile. '''accusabilitate {s}''' = Stato de esser accusabile. '''accusamento {s}''' = Accusation. '''accusar {v}''' = (lat. accusare) Deferer in justitia pro crimine o delicto: - alcuno de un assassinato, - un persona de furto / robamento. Comm. - reception, donar aviso que on ha recipite un cosa. De hic: accusamento ; accusabile-accusabilitate, accusativo: accusation ; accusator: accusatori: accusato-coaccusato '''accusation {s}''' = Action de: deferer in justitia o de signalar como reprehensibile: acto de -, exposition del factos delictuose imputate al accusato per le ministerio public: - calumniose, acte de -, mitter / poner un persona in stato de -, portar -es contra, refusar un -, jectar un - al testa / capite de un persona, iste abuso es un - contra le societate. '''+ accusative {adj}''' = Gramm. Relative al accusative: forma =. '''accusative {adj}''' Gramm. Caso del declination latin, grec. etc. indicante le persona o le cosa sur le qual se appoia le action (complemento de objecto) '''accusato {s}''' = Persona a qui on imputa un infraction penal: banco del -s, absolver un -. '''accusator {s}''' = Qui accusa alcuno: - public, magistrato cargate per le ministerio public presso un tribunal criminal. '''accusatori {adj}''' = Que monstra un accusation: reguardo -, systema de procedura penal in le qual le rolo assignate al judice es celle de un arbitro inter le accusation e le defensa (opposite al systema inquisitori in le qual le judice joca le rolo preponderante in le conducta del instantia e le recerca de probas. '''acellular {adj}''' Bio. Sin cellula, sin systema. '''acephale {adj}''' = (gr. Kephalo, testa) Sin capite (etiam) Fig. Manuscript -, statua –, moluscos -. '''acephalia {s}''' = Biol. Manco de capite specif. a alicun animales inferior. Med. monstruositate congenital incompatibile con vita (sin testa) '''acephalos {s}''' = Zool. Classe de moluscos sin testa differentiate, coincidente‚ hodie con le classe del bivalvos. '''aceraceas {spl}''' = (lat. acer, acere) Bot. Familia de plantas dicotyledonate cuje typo es le acer. '''+ aceras {s}''' = Bot. (nedpoppenorchis) '''acerbar {v}''' = Parlar acerbe, esser aspero. '''acerbe {adj}''' (etiam) Fig. Sever, mordente: fructo -, acido -, critica -, parolas -, su tono - me ha irritate. De hic: acerbitate; acerbar-exacerbar & '''acerbitate {s}''' = (etiam) Fig. Severitate, character de celle qui es acerbe: reager con acerbitate. '''acere {s}''' = (del lat. acerabulus). Arbore del forestes temperate a fructos sic munite de un ala e dispersate per le vento (Familia del aceraceas): - saccharin, - rubre, - campestre, cortice de - , folio de -, branca de -, trunco de -, ligno de -, de ligno de -. '''+ acereto {s}''' = Boschetto de aceres. '''acescente {adj}''' = Que deveni acid: bira -. '''+ acescentia {s}''' = Tendentia a devenir acide por un biberage: - de vinos '''acetabulo {s}''' = Rom. Antiq. Acetabulum: Anat. Cavitate del osso del lumbo in le qual se articula le testa femural. '''+ acetaldehide {s}''' = Chim. Ethano.- '''acetamido {s}''' = Chim. Composito chimic del aceto. '''acetato {s}''' = Chim. (del lat. acetum, aceto) Sal del acido acetic: - amylic - de plumbo, - de cellulosa, rayon de -. '''acetic {adj}''' = Chim. Se dice del acido CH3C02H, al qual le aceto debe su sapor e del componentes que deriva ab illo: acido -, anhydrido -, fermentation - . '''acetificar {v}''' = Convertir in acido acetic: - del vino. '''acetification {s}''' = Action de acetificar, transformation in vinagre. '''+ acetimetro {s}''' Apparato por determinar le quantitate de acido in un liquido. '''aceto {s}''' = Vinagre: - de plumbo: De hic: a cetato; acetabulo; acetona; acetic; acetosie, acetific, acetification; acetamido etc. '''acetona {s}''' = Chim. Liquido incolor (CH3COCH3), de color ether, volatile, inflamabile, que se forma quando on decompone un acetato in lo que caleface. Le - es un solvente del vernisse. '''+ acetonemia {s}''' = Med. Presentia anormal in le sanguine de acetona e de corpores volatile. '''+ acetonuria {s}''' = Med. Presentia de acetona in urina. '''acetose {adj}''' = Acre, acetic. '''+ acetisitate {s}''' = Aciditate. '''+ acetyl {s}''' = Chim. Radical univalente CH3CO- derivate del acido acetic. '''+ acetylcholina {s}''' = Chim. Mediator chimic liberate per le nervos parasymphatic. '''acetylen {s}''' = Chim. Hydrocarburo gasose (C2H2) Que on lo obtine tractante le carburo de calcium per le aqua. Illo arde con un flamma blanc multo exclarante: illo es un gas periculoso: lampa a / de -, lumine / luce a / de -, reservoir de -, bottilia de -, generator de -. '''acetylenic {adj}''' Chim. Que deriva del acetylen. '''+ acetylsalicilic {adj}''' (gr.h. knaine, aperir) Chim.: acido -, aspirina '''+ acnene {s}''' = Bot. Fructo sic‚ indeniscente a un son grano. '''Acheronte {spr}''' = Myth. Fluvio in inferno que nemo poteva ultrapassar lo duo vices '''Achillea {s}''' = Bot. Planta a folios multo trenchante de campos e terrenos inculte, cuje specie le plus commun es le mille-folium (Familia del composites): - ptarmic. '''Achilles {spr}''' = Gr. Mythol. Filio de Thetis e de Pelee, rege del mirmidones, le plus celebre del heroes del Illiade. Al assedio de Troia, ille occideva Hector, ma era attingite mortalmente‚ al calce de un sagitta invenenate que Paris le lanceava; De hic le expression: le calceo de -, puncto vulnerabile de alcuno: calce / talon de -, tendon / tendine de -. De hic: achilla '''+ achio {s}''' = Bot. Planta a folios trenchate e a parve folios albe, del qual un specie cultivate - 8s le seleri (Familia de umbeliferes) '''+ achromania {s}''' = Med. Discoloration del pelle per absentia o disparition del pigmento cutanee normal (fr. melanine) (ned. achromasie) '''achromate {adj}''' = Photo. Incolor. '''achromatic {adj}''' = Photo. (de a, sin, e gr. kroma, color) Que face lumine blanc sin decomponer lo: objectivo -, lente - . '''+ achromatina {s}''' = Biol. Substantia fundamental ab nucleo que non se colora con colorantes specific. '''achromatisar {v}''' = Opt. Render achromatic: - un objectivo. '''achromatisation {s}''' = Photo. Action de achromatisar: - de un objectivo. '''achromatismo {s}''' = Optic. Suppression del coloration accompaniante le imagine de un objecto fornite de un lente: Proprietate del lentes achromatic. '''achromatopsia {s}''' = (de a, sin, gr. khroma, color, e opsia, vista) Affection impediente de distinger le colores. '''+ achylia {s}''' = Med. Arresto del secretion del bila per le hepato trainante le discoloration del selles. '''+ achyranthes {s}''' Bot. (ned. kafbloem) '''acicula {s}''' = Bot. etc. Aco, agulia, spina etc. De hic: acicular '''acicular {adj}''' = Bot. Que se termina in punctas, folio -. Mineral. Que crystalisa in fin agulias: crystallo - . '''acide {adj}''' = (lat. acidus) Que ha un sapor acre, piccante: pluvia -, pomo / malo -, haber un odor -, haber un sapor / gusto -. Fig. Disagradabile: tono -, De hic: aciditate; acidule-acidular; acidificar-acidificabile, acidification; acido-amino-acido etc.; hydracido etc.; acidometro etc. '''acidifere {adj}''' = Tenente acido. '''+ acidificante {adj}''' = Que pote esser convertite in acido. '''+ acidificante {s}''' = Facitor de acido., se dice de un substantia que ha le proprietate de transformar in acido, de render acide. '''+ acidificar {v}''' = - Transformar in acido , - vino. '''+ acidification {s}''' = Chim. Action de acidificar. '''+ acidimetria {s}''' Mesura del concentration de un acido. '''+ acidimetro {s}''' = Apparato por mesurar le concentration de un acido. '''+ acidiphile {adj}''' = Bot. Que se disveloppa ben sur le solos acide, parlante de un planta (erica, genista tinctoria etc.) '''+ aciditate {s}''' = Sapor acide, piccante. Chim. Character acide de un corpore: - de un citro, grado de -, - gastric / de stomacho, suffrer de - gastric. Fig. Character mordente, causticitate: parolas plen de -, - de un remarca / observation '''acido {s}''' = Chim. Corpora hydrogenate cuje solution in aqua forni iones H30+, que age sur le nases e sur le metallos formante sales e que face virar al rubee le tinctura blau de tornasol: a carbonic, - chlorhydric / hydrochloric -, - nitric, - oleic, - cyanhydric / hydrocyanic / prussic, - chloruc, - hydrochlorose, - picric, - arseniose, - arsenic, - carbolic / phenic, - purpuric, - oxalic, - ascorbic, - sulfuric, - sulfuric concentrate, - hypo sulfurose, - phosphoric, - hypophosphoric, - hypophosphorose, - boric, - lactic, - citric, - barbituric, - succinic, - camphoric, - quininic, - hanthic, - gallic, - saccharic, - malic, - gluconic, - stearic, ~ silicic,- formic, - butyric, - sebctic, - linoleic, - humic, - suberic,- fulminante, - acrylic, - racemic, - cobaltic, - desoxyribonuclei, D.N.A., - grasse, -s grasse saturate, -s grasse non-saturate, - gastric / stomachal / de stomacho, - polybasic, - acerbe, a proba / prova de -, libere de - s; - carbonic, carbondioxyde. '''+ acidophile {adj}''' = Bot. Biol. Que prende le character acide: leucocytes -. '''+ acidose (osis) {s}''' = Med. Stato del sanguine que presenta un aciditate excessive: - metabolic, - respiratori, '''acidular {v}''' = render acide, bonbones acidulate, - un tisana. '''acidule {adj}''' Legiermente piccante: gusto / sapor -, bonbon . '''acierage (aje) {s}''' = Revestimento de aciero.: (ned. verstaling) '''acierar {v}''' = Convertir. del ferro in aciero; le carbon aciera le ferro . '''ferro provider de un acierage. '''acieration {s}''' = Action de acierar; operation habente pro scopo de donar a certa metallos le duressa del aciero. '''acieria {s}''' = Establimento industrial specialisate in le fabrication de aciero.: '''aciero {s}''' = (del lat .acies, punctas) Ferro alliate a un debile quantitate de carbon, obtenite per fusion es susceptibile de devenir multo dur per le recocer: - inoxydabile, - cementate‚, - Bessemer, - compound, - forgiate / forgiabile, - chromate, - al manganese, profilate, in barras, - fin, - de qualitate superior, - de blidage, - a banda, utensiles de -, catena de -, cultello de -, industria de -, fabrica de -, fabricante de -, fabrication de -, funderia de -, funditor de -, production de -, producto de -, construction in -, constructor in.., filo de -, cablo de -, sline de -, placa de r -, lamina de -, magneto de -, lana de -, skeleto de -, pulmon de -, musculos de -, duressa de -, trust del -, temperar -, cravata gris - De hic: acieria; acierar-acierage-acieration. '''+ aciniforme {adj}''' Bot. In forma de acino. '''+ acino {s}''' = (lat acinus, grano ab un racemo) Fructe de uva. Anat. parve dilatation del extremitate terminal de un glandula; (pancreatic. e '''+ acinose {adj}''' Bot. In forma de racemo de uva. Anat. Glandula -, plantula simple o complexe‚ cuje partes exterior son acinos. '''+ acne {s}''' = (gr. akne, puncta) Dermatose characterisate per buttones (mapulas purulente): - juvenil. '''akme {s}''' = (gr. akme, summitate) Litt. Puncto culminante, apogeo: le - del vita. Med. edise. '''+ acneic {adj}''' Med. Relative al acne; attingite de acne. '''aco {s}''' = (del lat. acus, puncta) Parve virga de aciero recocite e polite, cuje uno del extremitates es acute, le altere obtuse e perciate e que servi por suer: - a / de suer, - a / de sarcir, infilar le -. Per ext. - a / de brodar, - a / de tricotar, - magnetic, - de busola, - hypodermic / de syringa, - de essayo, puncta del - . (re medio) De hic: acicula &; acupunctura etc. '''acs- {s}''' (apparente in composites) aco-, -ac- (=remedio) De hic: acologia etc. panac- etc. '''acologia {s}''' = Med. f.aco- , -ac- , remedio, e gr. logos, scientia) Med. Scientia concernente le remedios. De hic: acologic. '''acologic {adj}''' Med. Relative al aco1ogia. '''+ acolyt(h)o {s}''' R. Ch. Eccl.(gr. akoloutos, servitor). Pej. Companion complice. Rel. cath. Servitor del prestre al altare. '''+ aconitina {s}''' Biochim. Alcaloide toxic extrahite del radice del aconito de montania e utilisate in debile dose qua analgetico. '''+ aconite {s}''' = (gr. akoniton) Bot. Planta venenose a folios verde e flores possedente le petalo superior in forma de casco (Familia del ranunculaceas) '''acordonar {v}''' = Attachar o stringer por un cordonetto o un lace; laciar. '''+ acoro {s}''' = Bot. Planta del marisco ordinari del India; etiam appellante canna aromate (Familia del acaceas) tinctura de acoro. '''+ acotyledone {adj}''' Bot. Cuje cotylodones son pauc develloppate, pauc visibile '''acquest- vide acquirer '''acquesto {s}''' = Acquisition, cosa acquirito. '''acquiescente {adj}''' Compatiente, benevole, submittite. '''acquiescentia {s}''' Adhesion, consentimento: - al voluntate de alcun. '''aequiescer {v}''' = (lat. acquiescere, reposar se) Consentir, ceder: - un desiro. Cader de accordo: quando io le.ha proponite iste solution, ille ha acquiescite, ille acquiesce de un signo. De hic: aquiescente-acquiecentia.''' '''acquirer (– avir- /-quest- , - quisit) {v}''' Procurar De hic: acquiribile ; acquesto acquisition ; acquisitor; ‚ acquiritor '''acquiribile {adj}''' = Que pote esser acquirite. '''acquiritor {s}''' = Celle qui acquire, recipe, obtene. '''acquisit- vide acquirer; '''acquisition {s}''' = Action de acquirer: - de un casa, - a bon mercato, linguistic / de un lingua, monstra me tu novelle -, poter de -, costos de =. '''+ acquisitive {adj}''' = Habente le tendentia de acquirere. '''acquisitor {s}''' = Acquiritor. '''acr- {adj}''' = (apparente in compositos) acro- (=terminal, le plus alte, le plus importante) De hic: acropole etc., acrostichio, etc... '''acre {adj}''' = affilate, amar, acerbe, mordente: tono -, fumo -, regurgitation '''acre {s}''' (anglo-normand, acre) Ancian mesura agrari (circa 50 ares) De hic: acritate; acrimonia '''+ acribometro {s}''' = (ned. acribometer). '''+ acridio {s}''' Zoo . Migration de locustas. '''+ acridulce {adj}''' = Dulce amar. '''acrimonia {s}''' = Qualitate de lo que es acre(al pr. e al fig.) Causticitate -, sarcasmo, asperitate: le - del sal, parlar con -, le - del humor. De hic: acrimoniose. '''acrimoniose {adj}''' = Qui / que ha acrimonia. '''Acritate {s}''' Qualitate de lo - que es acre(al pr.e al fig. ): le - del sal, le - del humor '''acrobata {s}''' = (del gr. akrobatein, ir sur le puncta del pedes), -s de un circo, - aeree; - in un music-hall etc. De hic: acrobatia; acrobatismo; acrobatic '''acrobatia {s}''' = Exercitio de -, - aeree, exercitio difficile e periculose, executate in avion. Fig. Virtuositate facticieo o periculose. '''acrobatic {adj}''' = Relative al acrobatia: salto -, volo - exercitios - . '''acrobatismo {s}''' = Practica del acrobatia: - aeree. '''+ aerocarpe {adj}''' = Bot. Con le fructo ai extremitats acute. '''+ acrocentric {adj}''' = (ned. acrocentrisch) '''+ acrocephale {adj}''' = (gr. akros, extreme, e cephale, testa) Med. Attingite per acrocephalia. '''+ acrocephalia {s}''' = Med. Malformation del crahioelevation anormal e forma in capilina de sucro) '''acrocephalo {s}''' = Zooi.(ned. karekiat) Ave passere (acrocephalus arundinaceus (Familia del sylvides) vivente in junco al bordo del '''+ acroleina {s}''' (del lat. acer, acris, acre, e olere, sentir) Aldehyde ethylenic CH2=CH-Ch=O, liquido volatile suffocante‚ obtenite per dishydratation del glycerin o per oxydation sparniate del prophylen. '''+ acromegalia {s}''' = (gr. akros, elevate, e megas, megalos, grande) Med. Developpamento exagerate del ossos del facie e del estranitate del membros debite al hyperfunctionamento del hypophisis. '''+ acromial {adj}''' = Med.Re1ative al: acromion.: apophyse (yais) - . '''+ acromio {s}''' = (gr. akros, extreme, e omos, humero) Anat. Apophyse del omopla te, in forma de spatula. '''+ acronymo {s}''' = Abbreviation per medio de initiales que pote esser pronunciate como un parola ordinari (ec. U.M.I., umi ) '''+ acropetal {adj}''' = Vide acropete. '''+ acropete {adj}''' = Se dice del folios, flores e radices que se developpa successivemente ab un axe. '''+ acrophobia {s}''' = (gr. akros, picco, e phobos, timor) limor obssessive pathologic del locos alte. '''acropole {s}''' = (gr. akros, elevate, e polis, urbe) Parte le plus elevate del citates grec, serviente de: citadella. Absol.: le - de Athenas ubi se leva, inter alteres, le parthenon e le Erecteion. '''+ acrosoma {s}''' = Biol .(ned. acrosoom) '''acrostichio {s}''' = (gr. akros, extreme, e stukhos, verso) Pros.Poesia componite de tal maniera que. legente in sense vertical le prime litteras de eata verso, on trova le parola prendite por subjecto. '''+ acroterio {s}''' = (gr .akroterion, extremitate) Arcut, Socio disponite a ca- ta extremitate de un fronton o de un pinnion e portante, in general un ornamento; iste ornamento. '''+ acrylato {s}''' = Material plastic, synthetic, utilisate in stomatologia por le comfection del photheses -, del diverse apparatos e supportos dentari etc. '''+ acrylic {adj}''' = Chim. Se dice de un fibra textile synthetic, polymere, del acrylonitrine: tricot in fibra -, filo -, acido -, resina -. '''+ actea {s}''' = (gr. aktaion, que: vive presso le bordura) Bot. Planta malodorante del forestes e del montanias (Familia. del renoneulaceas) '''actina {s}''' = (ned. actine) '''actinia {s}''' = (gr. aktis, - inos, radio) Zool. Polypo molle a numerose ten taculos fixate sur roccas litoral, appellate curr. anemone marin (subdivision del cnidares, classe del .anthozoares) '''+ actinic {adj}''' = Phys. Se dice del radiation que exercita un action chimic: lumine / luce non actinic, radios actinic (ultraviolet), conjunctivitis -. '''+ actinicitate {s}''' = Inflammation del pelle debite al radios solar. '''+ actinismo {s}''' = Phys. Proprietate del radios actinic. '''+ actinitis {s}''' = Med. Arder del pelle per le radios solar. '''+ actinogramma {s}''' = (ned. Actinogram). '''+ actinographia {s}''' = Metodo de preparar in typographia de un clicheusitante un negativo obtenite per radios X. '''+ actinologia {s}''' = Med. Scientia que studia le effecto del lumine e del radiationes super le texitos vital. '''+ actinometria, {s}''' = Phys. Mesura del intensitate del radiationes e specialmente del radiationes solar. '''+ actinometric {adj}''' = Phys. Concernente le actinometria. '''+ actinometro‚ {s}''' = Med. Apparato pro mesurar le effecto del radiationes. '''+ actinomorphe {adj}''' = Bot. (Re flores) Con symetria radial. '''+ actinomorphia {s}''' Bot. Qualitate dele flores con symetria radial. '''+ actinomyceto {s}''' Bot. Actinomycetos. Classe‚ de bacterias filamentose. '''+ actinomycina {s}''' Biochim. (ned. actinomycine) '''+ actinomycose, ( - osis) {s}''' = Maladia infectiose del homine e del animale causate per actinomyoetos. '''+ actinotherapia {s}''' = Med. Tractamente per le radios del spectro solar le radios ultraviolette. '''+ actinum {s}''' = Chim. Metallo radioactive ; elemento (Ac) de numero atomic 89. '''act-''' vide ager '''action {s}''' (lat. actio) Manifestation de un fortia actionante: - del vento, - de un remedio, - del leges super le societate, linea de homine de -, - fulmine, - retardatori. - meritori, - miraculose, - magnetic, - desperate, - de solidaritate, - de un romanic de un medicamento, - curative, - es fraudulente‚ - demoliente del tempore - politic, - de massa, - de succurso, - salarial, - militar, - kamikase, es dur, - reciproc, - chimic, - antisportives indecente, es ceremonial, radio de -, committee de -, gruppo de -, film de -, medio de -, programme de -, libertate de -, - e reaction, campo de -, aphera de -, imitate de -, margine de -, in -, poner / mitter in -, foris de / foras de -, entrar in -, unir le - al parola, passar al -, isto esseva un - isolate. Jur. – civic, Fin. societate per -es, pacchetto de -es, option de -es, - petroler - privilegiate / preferential / de prioritate, - al portator, - nominative / nominal / registrate, - ordinari, - convertibile, - bancari, - de minas, titulo de -, tenitor de -es, mercato de -es, capital in -es, emitter -es, emission de -es, cancellar -es. Mil. Combatto, colpar. '''actionabile {adj}''' = Jur. Contra qui on pote intentar un action judiciari '''actionar {v}''' = Mitter in action, in movimento: - un machina, - le motor, - le freno‚ - le vapor actiona le turbina, - per un motor electric, un tabula de commutatores, - le sufffletto. Jur. Intentar un action in justitia. '''+ actionari {adj}''' = Pertinente al actionero: pacchetto -, capital -. '''actionero {s}''' = Persona qui possede actiones in un societate financiari o commercial: '''actionista {s}''' = Actionero: - ordinari, .- majoritari, registro de -as, assemblea de -s, association de -s, certificato - de -. '''activar {v}''' = Pressar, accelerar: - un machina. - le foco; etiam: excitar. eveliar. activation s Augmentation del proprietates chimic; phys, o biol. analyse (-ysis) per ~. Psychol. ~ de un tendentia, antea ignorate. + activator s Chim. Corpore que augmenta le activitate de un catalysator. active adj Vive, laboriose: scholar ~, obrero ~, population ~, commercio ~, vita ~, in servicio ~, vulcano ~. Gramm. Forma o voce ~, forma de verbo que presenta le action como facite per le subjecto: voce/forma ~. + activismo s Pol. Attitude politic que preconisa le action directe al propaganda active. Attitude moral que insista sur le necessitate del vita e del action plus que sur le principios theoric. + activista s Pol. Partisano del activismo. + activistic adj Pol. Concernente le activismo. activitate s Potentia de ager: ~ del foco, ~ professional, ~s portuari, ~s jornalistic, ~ aeree, ~s quotidian, ~ cerebral, ~ solar, le ~ industrial de un region, coefficiente de ~, sete de, ~sphera de ~, in ~, le fabrica es in plen ~, morir in plen ~, vulcano in ~, displicar un grande ~, ~s parascholar. Proptitude, vivacitete: ~ del spiritos. activo s Comm. Cosa, lo que on possede, per opposition al passivo, lo que on debe: le ~ e le passivo de un balancia, ~ de un succession, ~ liquide, accrescimento/incremento del ~, stato del ~ e del passivo acto s (lat. actum) Presso un esser vivente, movimento adaptate a un scopo: ~ instinctive, ~ voluntari, ~medical, ~ juridic, acto de corage, ~ de guerra, ~ hostil/de hostilitate, ~ de pirateria ferroviari, ~ de violentia, ~s de vandalismo, ~ de crueltate, ~ desperate, ~ heroic/de heroismo, ~ delictuose/illegitime, ~ religiose, ~ inconveniente, ~ sexual, ~ infantil; Biblia. ~s del Apostolos, transformar/converter in ~s; in theatro: tragedia in cinque ~s, piece in un ~; numero (in circo etc.); reportages: ~s del parlamento, ~s del reunion, scriber/facer/rediger le ~s, notar/inscriber/mentionar in le ~s, redactor del ~s, registro/libro del ~s, Jur. ~ de accusation, ~ del stato civil, ~ baptismal, ~ de nascentia, ~ de decesso/de morte, ~ de fundation, ~ de donation, ~ de vendita, ~s authentic, ~ de nomination / appunctamento, ~ juridic, ~ collusive/collusori, ~ de cession, ~s de un congresso, ~ notarial, le ultime ~ de un conflicto, facer ~ de presentia. actor s Artista qui interpreta rolos in pieces de theatro o in film: ~ tragic, ~ professional. actrice s Femina qui interpreta rolos in piedes de theatro o film. actual adj Presente, contemporanee: domicilio ~, le mores ~; presente: principe/ prince ~, governamento ~, le juventute ~, le presidente ~, le situation ~, le tendentias politic ~. Philos.: in acto. actualisar v Renedr actual: ~ un manual scholar, ~ un problema, ~ le programma de un computator/computer, edition actualisate. Philos. Facer passar del potentialitate al acto. actualisation s Action de actualisar: le ~ de cognoscentias/cognoscimentos. Philos. Passar del virtualitate al actualitate; le passion es un ~ del virtualitates affective. actualitate se Qualitate de lo que conveni al momento presente; insimul del eventos le plus recente: le jornales accorda le prime placia al actualitates, ~ quotidian, subjecto do ~, ~ sportive, ~ economic, ~ mundial, ~ politic, ~ de un problema, ~s, ~s filmate. actualmente adv Al presente, ora, recentemente: le racias existente ~. actuar v Poner in action. actuarial adj Se dice del calculos effectuate per le actuarios: scientia ~, mathematica ~. actuarito s Function de actuario. actuario s (angl. actuary, facite prestar se al lat.) Persona qui se occupa del application del mathematica al assecuration sur le vita. actuation s Poner in action, stimulation, incitation. + acuitate s (del lat. aculus, acute) Acutessa, qualitate de lo que es acute, punctute: le ~ de un clavo. Fig. Intensitate: ~ sensorial, ~ visual/del facultate visive/del vista/del vision, ~auditive/au- ditori/audition, ~ de un sono. Physiol. Poter de discrimination relative a un organo del sensos: ~ de vista. aculente {adj} = (lat. aculeus, aculeo) Zool. Insecto ~, insecte del subordine del hymenopteres, que porta un aculeo venenose al extremitate del abdomine (ape, formica, vespa) Bot. Planta con spinas: rusco ~, polysticho ~ (cornus mas) aculeiforme {adj} = Bot. Que ha forma de aculeo. aculeo {s} = Aco. Zool.: ~ del ape, ~ del vespa. Bot. Spino del rosa. Stimulo, puncta de ferro fixate al extremitate de un longe baston, pro piccar le boves. Fig. Tote lo que incita a ager: le gloria es un potente ~. De hic: aculate, aculeiforme, etc. acuminar {v} = Affilar, acutiar, apunctar (stilo de graphite) Bot. Zool. affilate, acute punctute facer. acuminate pp de acuminar; adj Punctute, mordace. Fig. Inequivoc. Zool. Bot. Se dice de un organo (folio, fructo) terminate in punctas, le folios del cornus mus son ~; ape, vespa ~. acumine {s} = Bot. Extremitate punctute perspicacitate, penetration, discernimento. De hic: acuminar-acuminate acupunctura {s} = Tractamento medical de origino chinese, consistente in piccar agulias in certe punctos del corpore, sur "lineas de fortia" vital, a vices lontan del parte malade. De hic: acupuncturar acupuncturar {v} = Tractamento per acupunctura. acustic {adj} = (del gr. akouein, audir) Relative al perception del sonos: sensor ~, gitarra/guitarra ~, sonda ~; de sono, de audito: signal ~, apparato ~, nervo ~, via/ducto/conducto/meato ~, physiologia ~, corno/cornetta ~, tubo ~, isolamento ~, pollution ~, umbra ~, transmission ~. De hic: acustica acustica {s} = Parte del physica, que studia le sonos. Qualitate de un local del puncto de vista del perception del sonos: ~ de un sala. + acutangular {adj} = Geom. Con angulos acute: triangulo ~. acutangule {adj} = Geom. Se dice de un triangulo que ha tres angulos acute: triangulo ~. acute {adj} = (lat. acutus, acute) Terminate in puncta, punctute: lamina ~. Geom. angulo ~, angulo plus parve que le angulo recte, con angulos ~, Gramm. accento ~; spina ~, bordo ~, cultello ~ Fig. Clar e stridente: voce ~; vive e piccante: dolor ~; a su paroxismo: crise ~, conflicto ~, critica ~, observation ~, haber le vista ~, dar un responsa ~, de vista ~; stridente nota: voce ~, crito ~, nota ~, intelligentia ~; violente, vehemente‚ intense: dolor ~, frigido ~. Med. maladia/morbo ~, affection ~, leucemia ~, rheumatismo ~; anato ~. De hic: acutessa; acutiar-acutiamento, acutiator, acutangule etc. acutessa {s} = Qualitate de un cosa acute: ~ sensorial, ~ visual/del facultate visive/del vista/del vision, ~ auditive/del audition, ~ sensorial. Fig. Perspicacitate. acutiamento {s} = Action de acutiar. acutiar {v} = Affilar, apunctar (stilo): machina a/de ~, petra de ~, planca a/de ~, ~ de spirito. acutiator {s} = persona qui acutia, affila, apuncta: ~ de cisorios. + acutifolie. {adj} = Bot. Con folie punctate, acute: potamogeton ~. + acyclic {adj} = Acyclic {adj} = Que non presenta cyclos: oscilation ~, Chim. composito ~. Bot. Flor ~. ad prep a, verso. ad- prefixo verbal (submittite a assimilation ante singule consonante usate con verbos e, in combination con suffixos verbal, con substantivos e adjectivos) ad- (=a, verso, in, a in, exprimente movimento cambiamento in, accrescimento in intensitate‚ etc.) De hic: accurrer etc.; approximar etc.; adjudicar etc. -ada suffixo substantive (usate con substantivos e verbos) -ada I. (usate con substantivos:) 1. producto facite de ..., 2. serie de ... II. (usate con verbos) (action de ...ada) De hic: limonada etc.; columnada etc.; cavalcada etc. + '''adactyle''' adj Sin digitos: crustaceo ~. '''adagio''' (I) s (parola it.) Mus. Pecia executate lentemente: ~ de Bach. '''adagio''' (II) s Parola: vetule ~; sententia, aphorismo. + '''adalina''' s (ned. ''adaline'') '''Adam''' spr Le prime homine secundo le Biblia. Deo qui le habeva create e al qual ille disobediva, le chassava con su sposa ab paradiso terrestre. Anat.: pomo de ~, nomine vulgar del prominentia que se trova al parte anterior del collo del homine e que es formate del cartilagine del thyroide, costa de ~, le vetule ~, cadita de ~. De hic: adamitas; adamic + '''adamante''' adj (gr. ''adamantinos'', dur) Litt. que ha le duressa e le brillantia del diamante. Anat. Cellulas ~, que produce le emalt del dentes. Fig. Resolute, determinate. '''adamic''' adj Relative a Adam. + '''adamismo''' s Rel. Doctrina del adamitas. '''adamitas''' spl Rel. Membros de un secto religiose heretic del secunde seculo qui appareva nude in le assembleas por imitar le stato de innocentia in le qual se trovava Adam al momento de1 creation. '''adaptabide''' adj Qui/que pote esser adaptate, instituibile. '''adaptabilitate''' s Qualitate de esser adaptabile. '''adaptar''' v (del lat. aptus, apte) Applicar, adjustar: ~ un valvula a un tubo, ~ al uso. Fig. Applicar convenibile: ~ le medios al scopo, ~ un roman(ce) pro le television; conformar se: ~ se al circumstantias. De hic: adaptabi1e-adaptabilitate; inadaptabile; adaptation '''adaptation''' s Action de adaptar; su resultato: facultate de ~, ~ theatral/scenic de un conto de aventuras, ~ cinematographic, ~ in prosa, ~ in Interlingua de iste libro, processo de ~, difficultates de ~, ~ conjunctural del fiscalitate. + '''adaptator''' s Instrumento, dispositivo permittente de adaptar un objecto a un utilisation por le qual illo non es concipite: ~ por le prisa -de currente. Persona qui adapta un obra litterari al theatro, al cinema. + '''adaptive''' adj Biol. Que realisa un adaptation: processo ~. + '''addax''' s Zool. Antilope gris clar del confinios saharianal cornos parallel. '''addendum''', pl. addenda s (parola lat. signif. cosa a adjunger) Cosa que on adde a un obra pro completar lo. Gruppar un cosa con le altere. '''adder''' v Gruppar un cosa con le altere; adjunger a, extender (al pr. e al fig.): ~ in vino aqua, ~ un cosa al discussion. De hic: addition - additional, additionar; additive '''addition''' s (lat. ''additio'', de adder, adjunger) Action de adjunger: lo que on adjunge: le ~ de un clausula a un contracto; (ned. bijvoegsel): pan sin ~; Math. Le prime del quatro operationes fundamental del arithmetica (ex. 844): error de ~, le colonna/columna del centenas de un ~, theorema de ~. '''additional''' adj Que es o debe esser adjungite: articulos ~, costos ~, imposto ~, salario/paga ~, function ~, mappa ~, lenta ~, information ~, premio ~, circumstantias ~. '''additionar''' v Math. Reunir in un sol numero, totalisar: ~ le totales, adder un cosa a un alters: ~ su vino de un pauc de aqua. '''additive''' adj Se dice de un quantitate affectate del signo + o considerate como affectate de iste signo e que debe esser adjungite. Math. gruppo ~. Math. termino ~, colores ~. + '''additivitate''' s Qualitate de lo que es additive: ~ complete. + '''additivo''' s Substantia, producto que on adjunge a un altere pro ameliorar su characteristicas, su proprietates: ~ al budget, ~ alimentari, ~ aromatic. '''addormir''' v (lat. ''indormire'') Facer dormir: ~ se, ~ su conscientia, cantar pro ~ un persona. Per ext. Enoiar: su discurdo me addormi, ~ le dolor, practicar aenesthesia genetal. Fig.: ~ le vigilentia de un persona; restar inactive, mancar de vigilentia. '''addormite''' pp de addormir: adj Indolente‚ molle, pigre: scholar ~. '''adducer''' (due/duct) v Citar, apportar ante: ~ probas/provas, ~ ardumentos. Physio1.: musculo que ~. De hic: adduction; adductor '''adduct''' v de adducer. '''adducer''' s (del lat. ''aducere'') Acto de adducer. Physiol. Movimento que approxima un membro del piano median, que on lo suppone divider le corpora in duo medietates symmetric. Trav., Public. Action de derivar le aquas de un loco al altore: canal de ~. conducto de ~, ~ de aqua, ~ de gas, ~ de vapor. Physiol. musculo de ~. '''adductor''' s (1at. ''adductor'') Se dice de cata musculo que produce un movimento de adduction: le principal adductor del bracio es le grande pectoral, ~ del pollice. + '''adductor''' adj Se dice de un conducto que adduce le aqua de un fonte a un reservoir. Physiol. musculo ~. '''adelpho''' s (apparente in compositos) adelpho-, adelphe- (1. fratre; 2. gemine) De hic: monadelpho etc.; Philadelphia etc. + '''adolphogamia''' s Bot. (ned. ''adolphogamie'') '''aden''' s (parola gr.) Physiol. Glandula. De hic: adenitis; adenoma; adenoide; adenose; adenographia etc. + '''adenalgia''' s Med. Dolor in le glandulas. (gr. ''aden'', glandula, e algia dolor) + '''adeniforme''' adj In forma de aden: appendice ~. + '''adenina''' s Biochim. Base azotate contenite in omne cellulas vivente e que deriva del purina. '''adenitis''' s Med. Inflammation del gangliones lymobatic quo pote esser acute o chronic. + '''adenocarcinoma''' s Med. Tumor maligne de un epithelio glandular. '''adenographia''' s (del gr. ''aden'', glandula e ''graphe'', description) Description del glandulas. '''adenoide''' adj Que ha aspecto del texito glandular: vegetationes ~. '''adenoides''' spl Vegetationes adenoide. Proliferation del texito lympnoide del rhinopharinx, incommodante le respiration nasal. + '''adenologia''' s Med. Scientia que studia le glandulas. '''adenoma''' s Med. Tumor benigne del glandulas: ~ del sino. + '''adenopathia''' s Med. Affection del gangliones lymphatic. '''adenose''' adj In forma o del natura del glandulas; con glandulas. + '''adenosina''' s Biochim. Nucleosiole cuje derivationes phosphatic joca rolos importante in le metabolismo energetic (~ triphosphatic o A.T.P.) o in le transmission del messages hormonal (~ monophosphate cyclic o A.M.F. cyclic) '''adeo''' interj (de a, e Deo) Termino pro salutar alcuno que on non le videra longe tempore o non le videra plus; dicer ~. '''adeo''' s Visita de ~, littera de ~, discurso de ~, dinar de ~, spectaculo de ~, dar un basio de ~ a un persona; "Toto es finite inter nos, ~" ,~s lacerante. '''adepto''' s (lat. ''adeptus'', qui ha obtenite) Membro initiate in le doctrina de un secta, al secretos de un scientia: un ~ del sophistas. Partisano de un doctrina. '''adequar''' v Equalisar, convenir. De hic: adequation; adequate-inadequate '''adequate''' adj (lat. ''adequatus'', rendite equal) Integre, comprension equal; haber un idea ~ de un cosa, therapia ~, medios ~, de maniera ~, trovar un empleo ~; approximate, adaptate, que corresponde perfectemente a su objecto: expression ~. '''adequation''' s Action de render adequate; su resultato. + '''adermina''' s Biochim. Vitamina B6. '''adherente''' s Membro de un association, de un partito politic: carta de ~, ~ del partito, lista de ~s, numero de ~s, perdita de ~s, recrutar ~. + '''adherente''' adj Fortemente attachate: branca ~ al trunco, ~ al association, ~ al partito politic. '''adherentia''' s Union de un cosa al altere. Qualitate de rolamento de un vehiculo que depende del superficie in contacto, le uso del pneus diminue le ~, un pneu(matico) con bon ~ al cammino . '''adherer''' (-her-/-hes-) v (lat. ''adherere'') Tener fortemente a un cosa: le cortice de iste arbore, adhere fortemente al ligno, le pelle adhere le nave esseva plen de algas e conchas (sh) adherite. Med. Crescer firmemente. Fig. Consentir, cader de accordo, converter se a un doctrina, inscriber se a un association, a un partito politic. ~ al plan destinitate, ~ se a un puncto de vista. De hic: adherente, adherentia, adhesio: adhesive '''adhes'''- vide adherer '''adhesion''' s Union, junction: poter de ~. Phys.: fortia de ~. Med. ~; folio de ~, dar/manifestar ~ a, ~ de Svedia al Union Europee, ille ha date su ~ al projecto, testimonio de ~. Fig. consentimento. '''adhesive''' adj Se dice de un corpore que pote applicar se firmemente sur un altere: substantia ~, banda ~, littera ~, plastico ~, empplastro ~, pasta ~, poter ~, attraction ~, disco ~, timbto ~, + '''adhesivitate''' s Aptitude de un material de adherer al altere. '''ad hoc''': loc. adj (parolas lat. por cello): Que conveni al situation, al subjecto: commission ~ , judice ~. '''ad hominem''' loc. adj (parolas lat. ''ad hominem'', por homo): argumento ~. '''ad huc''' adv (parolas lat.) In iste loco, si longe, usque ora, jam. + '''adiabatic''' adj (gr. ''diabainein'', transversar) Phys. Transformation ~, un cambio de calor con le exterior, apparato ~, curva ~, comprension ~, expansion ~, invariante ~, augmento de temperatura ~. + '''adianto''' s (gr. ''adiantos'', non sic) Bot. Filice de origine tropical, dicite etiam le capillos-de-Venus a causa de su fin petiolosnigre (Familia del polypodiaceas). '''adieu''' interj (parola fr.) Adeo: dicer ~. '''adieu''' s (parola fr.) Concedo, adeo: visita de ~, littera de ~, discurso de ~, dinar de ~, spectaculo de ~. dar un basio de ~ a un persona. '''adipe''' s Animal corpolente; corpore grasse; etiam: adepe. De hic: adiposis; adipose-adipositate; adipocera etc. '''adipocera''' s Cadavere grasse. + '''adipose''' adj (del lat. ''adeps'', ''adipis'', grassia) Que ha le character del grassia, que constitue le grassia: strato ~,texito ~, cellula ~, deposition ~. '''adiposis''' s Med. Excesso de grassia in le organismo. '''adipositate''' s Med. Supercarga grassose local: ~ del corde. '''adir''' v Approximar se; ir a; attinger, entrar a; etiam: entrar in (un hereditage etc. De hic: adition; adito. '''adition''' s Der. Entrar in (un hereditate etc.) '''adito''' s Entrata, accesso, passage, etc.; per le qual oh entra a alique: le corridor de adito al corte, le diploma de ~ al universitate. '''adjacente''' adj (lat. '''adiacens''', situate apud) Que se tocca: terras ~. Math. angulos ~, angulos habente le mesme summitate, commun, e situate de un parte o del altere de iste latere; ~ al jardin, le altere casa es ~, stratas ~. '''adjacentia''' s Stato de esser adjacente; proximitate, vicinitate, le adjacentia del citate. '''adjacer''' v Proximar se, adir, vicinar se: ~ adjacer proxime, intimar, oonfinar se. De hic: adjacente-adjacentia '''adject'''- vide adjic- '''adjectival''' adj Gramm. Que ha le character del adjectivo: locution ~ , suffixo ~,complemento ~. + '''adjectivar''' v Gramm. Transformar in adjectivo; utilisar como adjectivo; adjectivar un participio passate. De hic: adjectivo-adjectival '''adjective''' adj Gramm. Que ha le character del adjectivo: forma ~, adjectival. '''adjectivo''' s Gramm. (lat. ''adjectivus'') Parola que on lo junge al substantivo por qualificar o determinar lo: ~ verbal; participio passate empleate con le valor de qualificative, ~ numeral cardinal. '''adjic'''- (jic/-ject) v (apparente in derivatos) De hic: adjectivo '''adjudicar''' v (lat. adjudicare) Applicar per judicio al un del partes le proprietate contestate; attribuer: ~ actiones,~ un travalio/labor a un persona, ~ un indemnisation a un persona ~ un rolo/parte a un actor. De hic: adjudication; adjudicative; adjudicator; adjudicatario '''adjudicatario''' s Beneficiario de un adjudication. '''adjudication''' s Vendita de benes o vendita de fornituras de travalio, facite per publicitate e concurentia: le ~ se face al reduction o al superauction; attribution al abjudicatorio del objecto abjudicate: ~ judiciari, ~ voluntari(e).; a ordine/comanda: ~ public, precio de ~, summa de ~, organisar un ~ mitter un casa in ~. '''adjudicative''' adj Que adjudica: judicamento ~, sententia ~. '''adjudicator''' s Persona qui adjudica. + '''adjuncte''' adj Se dice de qui es attachate, adjuta, assistepredicator ~, commissari ~, director ~, taxa super le valor ~. T.V.A, valor ~, vide/vider le littera ~. '''adjunction''' s Action de associar; su resultato: de un auxilio. '''adjunctive''' adj Usate qua adjuncto. '''adjuncto''' s Persona associate a un altere pro adjutar le in su actiones: ~ technic,director adjuncte, consiliero municipal qui implacia le burgomaestro. Gramm. Complemento. '''adjunger''' (-jung-/-junct-) v Associar un persona o un cosa al altere: ~ un annexo/ala a, ~ sal, ~ un formulario, ~ ancora un, ille vole ~ su jardin al mie. ~ se, unir se. De hic: adjunction; adjunctive; adjuncto '''adjurar''' (lat. adjurare) Commandar al nomine de Deo, precar, implorar con insistentia: io vos adjura de dicer le veritate '''adjuration''' s Action de adjurar: formula de exorcismo. '''adjustabile''' adj Que pote esser adjustate, adaptabile: tabula/tabuliero de designo ~, lampa ~, 1upa ~, turbina a palas ~. '''adjustage''' (-ale) s Action de dar al pecias de moneta le peso legal: button de ~. '''adjustomento''' s Action de adjustar alique, adaptation, le ~ del tarifas, le ~ del salarios, vite de ~. button de ~. '''adjustar''' vr (lat. ''adjustus'', juste) Render juste: ~ le valvulas, ~ un motor, ~ un machina, ~ le frenos, ~ le pharos, ~ un balancia,machin a ~, ~ le planos; ~ un peso; adaptar, traciar, formar, visar, arrangiar: ~ le cravata, ~ le capillos. De hic: adjustage; adjustamento; adjustabile; adjustator: readjustar-readjustamento, readjustator '''adjustator''' s Obrero capabile de realisar, a partir del materia brute o fabricate, pacias technic. Montator (de gemmas, de diverse instalationes): ~ marginal. '''adjut'''- vide adjuvar '''adjuta''' s Auxilio, succurso, subvention; persona qui adjuta, assistente: ~ geriatric, ~ familial, ~ ostetrice, ~ statal/governamental/del stato/del governamento, ~ social, ~ social al juventute, ~ inter vicinos, ~ juridic/judiciari, ~ de cosina, ~ temporari, ~ alimentari, ~ al refugiatos, ~ domestic, ~ mutue, ~s audiovisual, critos de ~, programma de ~, petition de ~, plano de ~, fundo de ~, con le ~ de Deo, preter ~, dar/presentar ~ a un persona, offerer su ~, appellar le ~ de, clamar ~, Io ha mi ~s pro isto, ~ Marchall, sin ~. + '''adjuta cocinero''' s Persona qui secunda un cocinero. + '''adjuta contabile''' s Persona qui secunda un contabile, un chef contabile. '''adjutante''' s Assistente. Mil. Subofficiero; officierode ordinantia attachate al persona de un soverano o de un general. '''adjutar''' v (lat. ''adjutare'') Secundar, assistar: ~ su amicos, ~ un persona per su consilios, ~ un persona a portar un cosa. ~ se de, ~ de mutuamente, ~ a formation de un certe imagine, accurrer pro ~ un persona. De hic: adjuta; adjutante. '''adjutor''' s Adjuta succurso, adjutante. '''adjuvante''' ppr de adjuvar; adj Servicial, utile, avantagiose, auxiliar. '''adjuvar''' (-juv-/-jut-) v Adjutar, auxiliar, subvenir, succurrer. De hic: adjuvante; adjutor; jadjutar; adjuvar '''ad libitum''', ad lib. loc. adv (parolas lat.) Secundo su voluntate: cercar un pecia de musica ~. '''administrabile''' adj Que poto esser administrate. '''administrar''' v (lat. ''administrare'', servir) Governar, diriger: ~ un pais, facer prender: ~ medicamentos, ~ un lavamento. R.Cath. Conferer: ~ sacramentos. Fam. Applicar: ~ colpos de canna; ~ un proba, producer lo in justitia. De hic: administrabile; administration; administrative; administrator. '''administration''' s Action de administrar, de diriger le affaires public o private, de reger benes: le ~ del departimentos es confidate al prefectos; ~ public, insimul del personal de un servicio public, ~ municipal, ~ del ecclesia, ~ del interprisa, ~ del stato, ~ forestal, ~ del salarios, systema de ~, edificio del ~, organisar le ~, ~ de medicamentos. R.Cath: ~ del ultime sacramentos. '''administrative''' adj Que appartine al administration: travalio/labor ~, decision ~, mesuras ~, costos ~, derecto ~, personal ~, functionario ~, reforma ~, division ~, prosa ~, per via ~. '''administrator''' s Persona qui administra, rege, dirige: ~ de un libro de cassa, ~ del interprisa. '''admirabile''' adj Digne de admiration: calma ~, comportamento/conducta ~. '''admiral''' s (del arabe ''emir'', shef) Grado in le marina militar, correspondente a celle del general-colonnello del armea terrestre: nave ~, uniforme de ~. De hic: admiralato; admiralitate '''admiralato''' s Admiralitate. '''admiralitate''' s Corpore de admiralos; commandamento supreme del marina; le ~ britanic, sede del commandamento naval, departimento governamental del affaires naval. '''admirar''' v (lat. ''admirari'') Considerar con un stupefactio, miscite de placer. Ironic. Trovar estrania, excessive: io admira su pretentiones. Anton. Disdignar,minuspreciar, contemnar. De hic: admirabile; admiration; admirative; admirator '''admiration''' s Sentimento de placer, de respecto, ???? on senti ante lo que pare belle e bon: esser sasite, rapite de ~, imponer ~, manifestar su ~, exciter le ~ de un persona. '''admirative''' adj Que marca surprisa, admiration: gesto ~, exclamation ~, reguardos ~. '''admirator''' s persona qui admira: club de ~es, ~ farvente/fanatic. '''admiscer''' (-misc-/-mixt-) v (lat. pop. ''miscelare'', de miscer): mitter insimul cosas diverse: ~ vino con aqua, confunder se, ~ se in turba, adjunger se. De hic: admixtion '''admiss'''- vide ad mitter '''admissibile''' adj (del lat. admissus) Que pote esser admittite: excusas ~, carga ~, error ~, comportamento ~. '''admisibilitate''' s Qualitate de esser admissibile, candidato beneficiente de ~. '''admission''' s Action de admitter: examine de ~, condition de ~; facto de esser admittite: ~ a un concurso, ~ a un empleo: Techn. tubo de ~, valvula/valva de ~, esclusa de ~, limite de ~, le adherentes/membros/socios: recognoscentia. '''admitter''' (-mitt-/-miss-) v (lat. ''admittere'') Reciper, permitter de haber accesso usquam: ~ nove membros, ~ le possibilitate, iste factos admitte un sol interpretation, on ha admittite sex candidatos; recognoscer: ~ su minoritate, ~ su disfacta, con vacillationes ille lo ha admittite; recognoscer como ver: ~ un principio. De hic: admissibile-admissibilitate, inadmissibile-inadmissibilitate; admission-inadmission; readmitter-readmission '''admixt'''- vide admiscer '''admixtion''' s In pharmacia, action de adjunger miscente. '''admoner''' v (del lat. ''admonere'', advertir) Facer un reprimenda, reprochar: ~ un infante. De hic: admonition: admonitor; admonitori '''admonestar''' v Admoner. De hic: admonestation '''admonestation''' s Reprimenda, avertismento. '''admonition''' s Admonestation. '''admonitor''' s Consiliator qui pone in guarda. '''admonitori''' adj Reprobabile, qui pone in guarda: littera ~. + '''ADN''' (abbreviation de acido desoxyribonucleic) s Biochim. Acido desoxyribonucleic, constituente essential del chromosomos cellular (DNA in le terminologia anglo-saxone): ADH re combinante. + '''adobe''' s (parola esp.) Bricca rudimentari, ????? de petras e siccate al sol. '''adoculamento''' s Action de fixar le oculos de alcuno sur. '''adocular''' v Fixar le oculos de alcuno sur. '''adolescente''' adj (lat. ''adolescens'') Concernente le adolescentia. '''adolescente''' s Celle/cella qui es in le adolescentia, ??????, juvene puero/puera: comportamento de ~, camera de ~, vestimento de ~, programma pro ~s, amor de ~, comportar se como un ~. '''adolescentia''' s Etate del vita comprendite inter pubertate e le etate viril (inter dece-cinque e vinti annos): annos del ~, problema del ~. '''adolescer''' v Devenir adolescente, devenir adulte. De hic: adolescente- adolescentia '''adonic''' adj Concernente le adonico: verso ~. '''adonico''' s Pros. Verso formate de un dactylo e un spondea o troheo utilisate in le versification grec e latin. '''adonie''' adj adonic. '''adonio''' s Verso adonic. '''A donis''' spr Gr. Mythol. Divinitate phenicie del Vegetation, juvene de un grande beltate, qui era vundite de un verre salvage; Afrodite le amava e le cambiava in anemone: ~ ha restate le typo del beltate efeminate. Bot. Oculo de faisan, planta a folios multo dividite e a large flores rubre o jalne crescente in le campos de cerecales (Familia del ranunculaceas) juveno elegante. De hic: adonic-adonico; adonie-adonio '''adoptabile''' adj Que pote o debe esser adoptate; acceptabile. '''adoptabilitate''' s Qualitate de esser adoptabile; acceptabilitate. '''adoptar''' v (lat. ''adoptare'', seliger) Prender legalmente pro filia o pro filio; ~ un infante; acceptar: ~ un nomine, ~ un doctrina, ~ un projecto de lege, ~ per acclamation, ~ un regula de conducta, ~ un criterio, ~ un opinion, ~ un idea, ~ un tono sarcastic, ~ como norma. De hic: adoptabile-adoptabilitate, inadoptabile; adoptator '''adoptator''' s Qui adopta (un infante); qui accepta/importa qualcosa. '''adoption''' s Action de adoptar; le ~ de un infante, le ~ de un projecto de lege; Fig. selection, preferentia: favorisar su patria de ~. '''adoptiva''' adj Se dice de qui ha essite adoptate; parentes/genitores ~, infante ~, patria ~, patre ~, matre ~, filia ~, filio ~, fratre ~, soror ~, familia ~; relative al adoption: a titulo ~. '''adorabile''' adj Digne de esser adorate: Deo sol es ~. Per ext. Digne de esser amate, perfecte: un homine ~, infante ~. '''adorabilitate''' s Qualitate de esser adorabile. '''adorar''' v (lat. ''adorare'', precar) Render al divinitate le culto que on lo es debite; adorar Deo; amar con passion: matre adorate per su infantes, ~ Bach, ~ le musica, ~ le vitello de auro, mi adorate filia, ~ le chocolate, io adora ir al cinema. De hic: adorabile-adorabilitate; adoration '''adoration''' s Action de adorar. Per ext. Amor extreme: ~ del Magos, ~ del sol, ~ del luna, ~ del foco, esser in adoration cec ante. + '''adorator''' s Persona qui adora: ~ del sol, ~ del luna, ~ del foco, iste femina ha numerose ~es. + '''adoratrice''' s Femina qui adora: ~s del sol. '''adornamento''' s Action de adornar: ~ marginal, ~ grottesc. '''adornar''' v (lat. ''adornare'') Ornar, provider de lo que ?imbelli: ~ un camera, ~ un salon de tableaus, ~ un arbore de Natal, ~ un cosa, ~ con perlas, ~ con guirlandas. Fig. Dotar, inricchir: le lectura adorna le spirito. De hic: adornamento; adornator '''adornator''' s Celle qui adorna. '''adorsar''' v Appoiar: ~ un construction a/contra un muro, placiar lo con su dorso contra le muro, ~ un cosa de/a, ~ le banco al muro. + '''adoxa''' s Bot. Specie de musco. '''ad rem''' adv (lat. ''ad rem'', al cosa) Responder ~, responder precise-/clar/categoricamente al facto, al subjecto: torna, responde ~! '''adrenal''' adj Anat. Concernente le glandulas que secreta le adrenalina: glandulas ~ o suprarenal. '''adrenalina''' s (lat. ''ad'', presso de, e ''ren'') hormone secretate per le portion medular central del glandula adrenal e utilisate in therapeutica. '''adressar''' v (de a, e dressar) Inviar directemente: ~ un pacchetto, machina a/de adressar: Fig. ~ le parola a un persona, parlar le, ~ un question al presidente, adressar se al alcuno, haber recurrite a ille, parlar le. + '''adressario''' s libro de adresses. '''adresse''' s (parola fr.) communication official, facite per scripto, de un organisation, de un institution etc.: ~ destinate al rege; indication sur litteras, pacchettos etc., comprendente le nomine e le ~ exacte del destinatario; scriber le ~ super le inveloppa, ~ postal, ~ telegraphic, ~ de vacantias/durante le vacantias, etiquetta de ~; cambiamento de ~, al ~ de; mathematica de ~, constante de ~. De hic: adressar + '''adressographo''' s Machina de adresses. '''Adris''' spr Urbe de Italia, non lontan de Venetia, que ha date su nomine al Mar Adriatic, del qual le aluviones del fluvio Polo ha considerabilemente distantiate. De hic: adriatic-adriatico '''Adriano''' spr Imperator roman, filio adoptive e successor de Trajano. '''Adrianopole''' Urbe al west del Turchia europee, fundate per le imperator Adrian in 1205, Adrianopole, hodie Edirne. De hic: Adrianopolis/Adrianopole etc. '''adriatic''' adj Appertinente al urbe Adria o al Mar Adriatic. '''Adriatico''' spr Longe golfo o mar del Mediterraneo que bania Italia, Yugoslavia e Albania. + '''adsorbente''' s Corpore que adsorba. + '''adsorber''' v Phys. Fixar per absorprtion. + '''absorption''' s Phys. Penetration superficial de un gas o de un liquido in un solido, in un altere liquido: aqua de ~, superficie de ~ capacitate de ~. + '''adstrato''' s (del lat. ''ad'', presso de, e de substrat) Ling. Insimul del factos concordante que appare in linguas differente mais in contacto geographic, politic o cultural. '''adular''' v (lat. ''adulari'') Flattar bessemente: ~ le garandes. Per ext. tractar con indulgentia. De hic: adulation; adulator; adulatori + '''adularia''' s Petra fin constituite per un varietate de orthose transparente e incolor (feldspath potassic) '''adulation''' s Basse flatteria. '''adulator''' s Qui flatta bassemente. '''adulatori''' adj Blande, complementari, osequiose, submittite. + '''adulatrice''' s Femina qui adula, qui flatta bassemente. '''adulciamento''' s Acto de adulcorar, de ablandar etc.: installation pro ~ le aqua; le mitigation, le alleviation/facilitation. '''adulciar''' v Adulcorar, facer plus dulce, plus blande, plus agradabile; Render plus ductile o maleabile. Le ganio adulcia le rigor del travalio/labor. '''adulte''' adj (lat. ''adultus'', qui ha crescite, argandite) Qui/que ha parvenite al termino de su crescentia: persona ~, etate ~, animal ~, planta ~. De hic: adulto '''adultera''' s Sposa adulterose. '''adulterar''' v (lat. ''adulterare'', falsificar) Alterar, falsificar: ~ un texto, ~ le veritetate, ~ le viveres, ~ le vino, ~ un medicamento; committer un adulterio. De hic: adultero-adulterin, adulterose, adultera; adulteria; adulteration, adultaration '''adulteration''' s Falsification: ~ de un texto, ~ de un medicamento; ~ del moneta. '''adulterator''' s Sposa adulterose; falsificator: ~ de vino, ~ de viveres/alimentos, ~ del veritate; qui committe adulterio. '''adulterin''' adj Nascite del adulterio: infante ~, relationes ~. '''adulterio''' s Violation del deber de fidelitate nascite del maritage: committer ~, prender un persona in flagrante delicto de ~. '''adultero''' s Sposa adulterose, esser ~. '''adulterose''' adj Qui viola le fide conjugal. '''adulto''' s Persona in le fortia de etate de ~s, ni infante ni ~. '''adumbrar''' v Describer in lineas general, schizzar, previder, eclipsar: loco ~. De hic: adumbration '''adumbration''' s Schizza, conturno, prevision vage, umbra. '''adjurer''' (-ur-/-ust-) v Arder, torrefacer, torrer. Med. Cauterisar. De hic: aduste; adustion '''adust'''- vide adurer '''aduste''' adj Ardite, comburite, torrefacite, siccate, bronsate. '''adustion''' s Acto de ardurer, arditura, torrefaction. Med. Cauterisation. '''ad valorem''' loc. lat. Secunde le valor. Comm. Se dice del derecto de doana, stabilite secundo le valor del objectos importate. + '''advection''' s (lat. ''advectio'', transporto) Meteo. Displaciamento de un massa de aere in le senso horisontal (per o a convection) '''advenimento''' s Arrivata, venita, apparitio; ~ al throno, ~ de un nove regime, ~ del messia, ~ de un melior mundo; desde le apparition del auto obile, desde le nascentia de Cristo etc. '''advenir''' (-ven-/-vent-) v (lat. ''advenire'') Arrivar per accidente, supervenir: ~ lo que potera, facer lo que debe, ~ que potera. De hic: advenimento: advento-adventicia '''advent'''- vide advenir '''adventicie''' adj Al hasardo, accidental. (Lat. adventicius, supplementari) que se adjunge incidentemente, accessori ~, remarca ~. Bot. Que cresce sur un terreno cultivate sin haber essite seminate: planta ~. '''Advento''' s Rel. Natal, Nascentia del Christo; jejuno de Natal, dominica de ~, cereo de ~, sermon de~. '''adverbial''' adj Que tene del adverbio; amplea/uso ~, locution ~, complemento ~. '''adverbio''' s (lat. ''adverbium'') Gramm. Parola que determina un verbo, un adjectivo o un altere ~; ~ temporal/de tempore, ~ de loco, ~ de quantitate, ~ de qualitate, ~ de negation, ~ causal, ~ interrogative, ~ de intensitate. De hic: adverbial '''advers'''- vide adverter '''adversar''' v Opponer se a. '''adversario''' s Persona que es de un parte, de un opinion contrari e que on lo combatte sia per le armas, sia con le parola; persona opponite a un altere in un competition: ~ religiose, ~ loyal, ~ inequal, batter un ~, eliminar un ~, accordar duo ~s. '''adversative''' adj Gramm. conjunction ~, conjunction que marca un opposition, como ma, mais, sed, totevia. '''adverse''' adj (lat, ''adversus'', qui es in facia) Contrari, opponite, hostile: duo blocos ~, fin curso ~, aspecto ~, critica ~, dur parte ~, con- tra le qual on contesta, on litiga: Jur. parte ~, le partes ~, advocato (del parte ~), vento ~, currente ~, fortuna ~, isto es ~ al interesse general. '''adversitate''' s Infortuna, disgratia, forgiate per le ~. '''adverso''' prep/adv Verso; contra; contrari. '''advertente''' adj (de adverter) attentive. '''advertentia''' s Attention, apperception. '''adverter''' (-vert-/-vers-) v Facer allusion a, parlar de. De hic: advertente-advertentia, inadvertente-inadvertentia; adverse-adversario; adversitate; adversar-adversative; ????adverter etc. '''advertimento''' s Aviso, annuncio, notification: signal de ~, tiro/colpo de ~, servicio de ~, isto es un ultime ~. '''advertir''' v avisar, annunciar, dar notitia: ~ le policia. De hic: advertimento + '''advertitor''' s Qui/que adverti: ~ de incendio. '''advocar''' v Appellar, appellar le adjuta de alcuno. De hic: advocato + '''advocateria''' s Region/pais del advocatos (ned. advocatenstreek) '''advocato''' s (lat. ''advocate'' apud) Persona qui face profession de defender in justitia; defenditor/defensor: ~ del stato/ governamento, ~ (del parte) adverse, ~ del diabolo, ordine/collegio de ~s; defensor: illa se ha facite le ~ del opiniones currente. + '''advocatura''' s (germ. ''Avocator'') Le profession de advocato; ~ social, exercitar le ~. '''adyname''' adj Med. Debile, sin fortia (resistentia, soliditate) De hic: adynamia-adynamic '''adynamia''' s. Med. Manco total de fortia physic, accompaniente alicun maladias. '''adynamic''' adj Concernente le adynamia; debile (sin fortia etc.) + '''aedo''' s (gr. ''aoido'', cantator) Gr. Hist. Poeta grec del epocha primitive, qui cantava e reditava accompaniante se sur lle lyra. '''aerage'' (-aje) s Action de aerar: putea de ~, conducto de ~, grillia de ~. '''aerar''' v (del lat. ''aer'') Donar aere, exponer al aere libere. + '''aerate''' adj Ventilate, exponite al aere: iste schola es ben ~. '''aeration''' s Action de aerar: ~ del solo, conducto de ~, grillia de ~, filtro de ~, bassino de ~, irrigation per ~; etiam Chim. composition del aere. '''aere''' s (lat. ''aer'', facite prestar se al fluido gasose que forma le atmosphera: le vento es ~ in movimento, ir face ~, currente de ~, libere/exterior, ~ fresc, ~ del vespera/vespere, ~ nocturne/de nocte, ~ salubre/salutar, ~ marin/de mar, ~ polar, ~ pestilential, ~ oceanic, ~ de montania, ~ de boscos, ~ primaveral, ~ del citate, ~ viciate, pumpa a/de ~, ~ comprimite, pumpa a/de ~ comprimite, compressor a/de ~, fusil/carabina a/de ~ comprimite, ~ conditionate, conditionamento del ~, conditionator del ~, motor a ~ calide, filtro a/de ~, vesicula a ~, bulla de ~, prisa de ~, camera a ~, refrigeration per ~, a refrigeration per ~, refrigerante/refrigerator de ~, cossino de ~, fuga de ~, pirata del ~, pollution/contamination del ~, mal del ~, vibration del ~, resistentia del ~, columna/colonna de ~, prender le ~, prender un buccata de ~, jectar in le ~. refrescar le ~, facer castellos in le ~, currente de ~, a proba/prova de ~, impermeabile al ~, apparator de ~, tubo de ~, entrata de ~, museo al ~ libere, schola al ~ libere, joco al ~ libere, sport al ~ libere/in plen ~, theatro al ~ libere, representation al ~ libere, piscina in plen ~, parlar in le ~, un sufflo de ~, viver de ~, iste idea es in le ~; aspecto, apparentia, semblar, manierar: dar se ~s, dar se ~s de importantia, ille ha le ~ de facer un cosa, haber de ~ triste/felice etc., ~ digne, ~ de interramento, ~ de martyre, haber un ~ distincte, haber le ~ de un imbecille; melodia, cantionetta: io me memora le parolas de iste canto, ma io ha oblidate le ~, ~ aparte. '''aeree''' adj Formate de aere; den natura del ~; corpore ~; que se passa in le ~; phenomeno ~; Aeronaut.: via ~, posta ~, timbro de posta ~, servicio postal ~, armea/fortias ~, suprematia ~, bombardamento ~, attacco/incursion ~, combatto ~, activitate ~, base ~, traffico ~, catastrophe ~, taxi ~, linea ~, pirateria ~, beton ~, photographia ~, photo ~, perspectiva ~, circuito ~, tourismo ~, acrobatia/acrobatismo ~, acrobata ~, mal ~, vibration ~, possution/contamination ~, rete telephonic ~, spatio ~, ferrovia ~, periculo ~, porto ~, navigation ~, compania/societate de navigation ~, servicio ~, servicio national de navigation ~, communication ~, transporto ~, ponte ~, flotta ~, guerra ~, torpedo ~, battalia ~, raid ~, viage ~, viagiator ~, rete de communicationes ~, corridor ~, radice ~, cartographia ~, antenna ~, conducto ~. '''aerifere''' adj (lat. ''aer'', e ''ferre'', portar) Que conduce le aere. Anat. tube/conductos/vias ~. '''aerificar''' Cambiar in un stato aeriforme; lassar penentrar aere fresc. '''aerification''' s Action de aerificar. '''aeriforme''' adj Que ha le proprietates physic de un fluido ~: vesicula ~. '''aerobie''' adj Biol. (re microorganismos) Que non pote viver sin oxygeneo: enzyma ~, cultura ~, metabolismo ~. De hic: anaerobie-anaerobio; aerobio '''aerobio''' s Biol. Bacterio aerobie, cuje vita non pote persequer se que in le presentia del oxygeno. Anton. anaerobio. + '''aerobiologia''' s Parte del biologia que studia le plancton aeree, le microorganismos vivente in le atmosphera. + '''aerobiose''' (-osis) s Biol. Modo de vita del organismos aerobie. + '''aerobus''' s (nomine deponite) Avion medio-currero europee potente transportar secundo su version, de 140 a 300 passageros. + '''aeroclub''' s Club cuje membros practica , in amatores) activitates aeronautic, specialmente, le vol a motor e le vol a velas. '''aerodromo''' s (gr. ''aer'' e ''dromos'', cursa) Terreno specialmente preparate pro quitar le sono e le atterrage del aviones: personal de servicio del ~, direction del ~. + '''aerodynamic''' adj (gr. ''aer'', e ''dunamis'', potentia) Que ha tracto/linea al resistentia del aere; se dice de un carroseria ben profilate: forma ~, carroseria ~, auto(mobile) ~, profilo/linea ~, tunnel ~. De hic: aerodynamica '''aerodynamica''' s Scientia que studia le phenomenos accompaniante cata movimento relative a un corpore e le aere que lo bania: ~ hypersonic, ~ subsonic, ~ supersonic, ~ transsonic. + '''aerogastria''' s Med. Excesso de aere in stomacho. + '''aeroglimator''' s Vehiculo de transporto cuje sustenentia es assecurate per un cossino de aere de debile altitude injectate sub illo. + '''aerogenerator''' s Generator de currente electric utilisante le energia del vento. + '''aerogramma''' s Papiro por correspondentia, vendite francate a un tarifa forfeit permittente de inviar lo per avion, in non importa qual pais, e que, aplicate sur illo ipse, non necessita plus inveloppa. '''aerographia''' s (gr. ''aer'' e ''graphein'', scriber) Action de projecter le colores liquide sub le pression del aere compressate. Syn. pistola ~. + '''aerographic''' adj Concernente le aerographo. + '''aerographo''' s Pulverisator projectente colores liquide sub le pression del aere compressate. + '''aerolinea''' se Linea del aere. '''aerolithic''' adj Relative al aerolitho. + '''aerolitho''' s (gr. ''aer'', e ''lithos'', petra) Massa mineral cadente del spatio celeste sur le terra; meteorite. De hic: aerolithic '''aerologia''' s Meteo. Scientia que studia le phenomenos meteorologic in atmosphera. + '''aerologic''' adj Meteo. Relative al aerologia. + '''aeromantia''' s Arte de predicer secundo le apparitiones aeree. + '''aeromantic''' adj Relative al aeromantia. + '''aeromechanica''' s Branca del mechanica que studia le movimento e le equilibrio del gases, le mechanica del gases. + '''aeromedicina''' s Medicina in aeronautica. '''aerometria''' s Parte del Physica que studia le proprietates del aere e del gases. + '''aerometric''' adj Relative al aerometria. '''aerometro''' s Instrumento que servi al mesuration o al determination del densitate del aere. De hic: aerometria + '''aeromodelismo''' s Technica del construction e del utilisation del modellos reducite de aviones. + '''aeromodelista''' s Persona qui se occupa de aeromodelismo. + '''aeromotor''' s Motor actionate per le vento. Syn. motor eolie. '''aeronauta''' s (gr. ''aer'', e ''nauta'', marinero) Persona qui practica le navigation aeree; aviator. De hic: aeronautic; aeronautica '''aeronautic''' adj Que ha reporto al aviation: construction ~. '''aeronautica''' s Scientia del navigation aeree. + '''aeronaval''' adj Relative al mesme tempore al marina e al aeronautica; servicio ~. '''aeronave''' s Avion; aeronaves, aviones. + '''aeronomia''' s Scientia que studia le physica e le chimia del atmosphera. + '''aerophagia''' s Deglution de aere trainante un aerogastria. + '''aeropharo''' s Fanal aeree super aerodromo. + '''aerophobe''' adj Concernente le aerophobia. + '''aerophobia''' s (gr. ''aer'', e ''phobos'', timor) Psych. Timor pathologic de currente de aere, incontrate in rabia, hysteria, etc. + '''aerophoto''' s Aerophotographia. + '''aerophotographia''' s Photographia del superficie terrestre obtenite con apparatos instalate sur aviones, helicopteros, etc., usate in geodesia e photogrammetria: aerophoto. + '''aerophyto''' s Bot. (ned. ''aerofyt'') '''aeroplancton''' s (germ. ''Aeroplankton'') Plancton (sporas, poline, bacterios, virus) existente in atmosphera. '''aeroplano''' s Ancian nomine del avion: industria de ~s, fabrica de ~s, construction de ~, motor de ~s. De hic: hydroaeroplano etc.; portaeroplano etc. + '''aeroportal''' adj Relative al aeroporto: derectos ~. + '''aeroportate''' adj Transporto per via aeree e descendite per para?aditas sur le objectivo: truppas ~, infanteria ~, plancton ~. (a distinger del truppas aerotransportate) '''aeroporto''' s Insimul del installationes arrangiate por le lineas aeree de transporto: ~ alternative, direction del ~. + '''aeroportual''' adj De un aeroporto, del aeroportos: traffico ~, derectos ~. + '''aeroposta''' s Posta aeree. + '''aeropostal''' adj Relative al aeroposta; servicio ~. + '''aeroscopio''' s Phys. Apparato mesurante le quantitate de pulvere in le aere. + '''aerosol''' s Suspension de particulas multo fin, solide o, plus sovente, liquide, in un gas: conditionamento permittente le projectar lo: bomba?? + '''aerospatial''' adj Relative al mesme tempore al aeronautica e al astronautica: recercas ~, industria ~, scientia ~. + '''aerospatio''' s Le spatio, universo, cosmo. '''aerostatic''' adj Relative al aerostato: navigation ~. De hic: aerostatica '''aerostatica''' s Technica del construction del balones; branca del mechanica que se occupa con le equilibrio del gases e del solidos in aere. '''aerostation''' s Arte de construer e de diriger le aerostatos. '''aerostato''' s (gr. ''aer'', e ''statos'', que se tene) Aeronaut. Apparato plenate de un gas plus legier que le aere e que pote assi elevar le in le atmosphera. De hic: aerostation + '''aerostylo''' s Archit. Corridor de accesso con multe spatio. + '''aerotaxi''' s Taxi aeree. + ''' aerotechnic''' adj Concernente le aerotechnica. + '''aerotechnica''' s Insimul del technicas habente por scopo le application del aerodynamica al studio e al mitter un puncto del aeronaves e del machinas spatial. + '''aeroterapia''' s Tractamento per le alte aere del diverse affectiones, specialmente pulmonari. + '''aerothermic''' adj Phys. Se dice del phenomenos al mesme tempore technic e aerodynamic provocate per le fluer del aere al con multo grande velocitate. + '''aerotraino''' s Vehiculo experimental a cossino a grande velocitate sur un via monorail. + '''aerotransportate''' adj Transportate per via aeree e deponite al sol: truppas ~, infanteria ~. + '''aerotropismo''' s Tropismo aeree (ned ''aerotropisme'') + '''aerovia''' s Corridor aeree. '''affabile''' adj (lat. ''affabilis'', de un abbordo facile) Qui se monstra hospital, amical verso le altere. De hic: affabilitate '''affabilitate''' s Cortesia, maniera placente, civilisate: reciper con ~. '''affaire''' s (parola fr.) Tote lo que pace objecto de un occupation: ~ de honor, ~ agradabile, ~ importante. Comm. Lo que concerne un interesse qualcunque, interprisa industrial, commercial, bancar: gerer un ~, ~ de moneta, homine de affaires, in ~ commercial, discussion de ~s, litteras de ~s, dinar de ~s, lunch de ~s, viage del ~s, instincto/senso del ~s. '''affamar''' v Privar de viveres, causar fame, haber fame: ~ un citate assediate, esser affamate, affamate de gloria. De hic: affamator + '''affamate''' s Qui suffre, indura fame. '''affamator''' s Persona qui affama: ~ del populo. '''affect'''- vide afficer '''affectabile''' adj Impressionabile. '''affectar''' (I) v (anc. fr. ''afaitier'', preparar) Destinar a un usage determinate: ~ fundos a un dispensa: attachar alcuno a un servicio, a un formation militar etc. '''affectar''' (II) v (lat. ''affectare'', finger) Facer parer/apparer (un maniera de esser, sentimentos que non son realmente le sue; haber, prender (tal o tal forma): ~ le forma de un cono, ~ pietate. '''affectar''' (III) v (lat, ''affectus'', disponite) Causar un dolor moral a, trovar un affliction: iste novelle le ha multo affectate: toccar, attinger, causante un alteration physic: iste maladia affecta super toto le renes; ~ se de, affliger se de. De hic: affectation; affectate '''affectate''' adj Que non es natural: manieras ~, modestia ~, stilo ~, juvena ~, con voce ~, con amabilitate ~, parlar affectatemente. '''affectation''' s Artificialitate del manieras: ~ de pietate; parlar con ~. Anton. naturalitate; destination a un usage determinate: ~ de un sala a un reunion public, ~ de un summa a un dispensa. '''affectabile''' adj Impressionabile, sensibile, susceptibile. '''affectabilitate''' s Qualitate de esser affectabile. '''affection''' s (lat. ''affecto'') Attachamento, amicitate, teneressa: ~ maternal, ~ filiar, ~ del parentes/genitores, termino de ~, monstrar/demonstrar/manifestar su ~, ganiar le ~ de un persona, perder le ~ de un persona. Med. ~ chronic, ~ respiratori, ~ pulmonar, ille ha un ~ pulmonar, ~ cardiac, ~ cerebral/del cerebro, ~ hepatic/del hepato/del ficato, ~ ophthalmic/ocular/del oculo(s), ~ gastric, ~ muscular, ~ de pectore, ~ tuberculose, ~ nervose, ~ del hanca, ~s rheumatic, ~s acutanee, ~ acute, ~ fungic. Psychol. Impression: le ~es comprende le placeres, le dolores e le emotiones. Anton. antipathia, frigido, odio. De hic: affectionar-affectionate; disaffection-disaffectionar '''affectionar''' v Amar con affection: ~ un infante, ~ le cartas. '''affectionate''' adj Attachate de corde, devotate: vostre filia ~. '''affective {adj}''' Que concerne le affectivitate, le sentimentos diverse: vita - , action - , reaction - , vinculo - , valor - , mundo -, explosion - , factor - , nuance - , experientia argumento '''+ affectivitate {s}''' Psychol. Insimul del phenomenos - (emotiones, sentimentos, passiones etc. ) '''affecto {s}''' Psychol. Lo que age sur un esser le sensation es un – elementari: con multe -. '''affectuose {adj}''' Plen de affection: haber un relation '''+ affectuositate {s}''' Qualitate de esser affectuose, tenere - '''+ afferente {adj}''' Psychol. (lat. afferens, que apporta) Quo - , reveni a (alcuno: le parte - del gereditario. Anat. Se dice de un vaso sanguine de un nervo que arriva a un organo, a un centro nervose: nervos - e nervos efferente. '''+ afferentia {s}''' Psychol. Qualitate de esser afferente. '''+ affibular {v}''' Prender, fixar con fibulas. '''afficer (-fic-/-fect-) {v}''' Impressionar, producer un influentia sur alcuno. De hic: affectibile, - affectibilitate; affection &; affective ; affecto-affectuose, affectar - affectabile: affectar & '''+ affiche {s}''' = (parola fr. ) Folio imprimite, sovente illustrate - , portante un aviso official, publicitari etc. - , placardate: in un loco public: designator de -s, exhibition/exposition de -s '''affidavit {s}''' = (parola lat. signif. ille affirmava) In alicun paises, declaration sub juramento, facite ante un autoritate, per ex. per certe portator estranier de certe valores de stato, qui vole liberar se de imposto del qual iste valores son colpate in su pais de origine. '''affiger (-fig- /- fix-) {v}''' = Affixar, fixar: - un poster super le muro con cimices. '''+ affilacultellos {s}''' = Mestiero qui affila. '''affilamento {s}''' = Le affilar, le acutiar.. '''affilar {v}''' = (del lat. filum, filo): petra de/pro - , machina de/a - , planca de/a - un cultello, - un spada, - patines, corio/correggia de - , cultello affilate, bordo affilate, le catto affila su ungulas, acutiar un utensile, un instrumento trenchante, appunctar (stilo). Fig. Stimular. De hic: affilatoria. '''+ affilastilos {s}''' = Affilator de stilos. '''+ affilator {s}''' = Qui affila: - de cultellos, - de stilos de graphite, de patines. '''affilatoria {s}''' = Instrumento, machina que servi a affilar. J '''affiliar {v}''' = (del lat. filius, filio) Facer entrar un persona o un association in un gruppamento: - se con, adjunger se qua adherente, - se con un partito. De hic: affiliation: affiliate '''affiliate {adj}''' Appertinente a un association: paises -, societate -. '''affiliation {s}''' = Inscription a un association, a un partito. '''affin {adj}''' = Resimilante, simile: linguas -, transformationes - ; parente, analoge per maritage, matrimonio, nuptias: patre - , matre - , soror, fratre - , parentes/genitores - , familia . De hic: affinamento '''affinamento {s}''' = Action de affinar, meliorar. Metallurg. Purification de certe productos per le elimination del corpores estranie que illos contine: ultimo termino del maturisation del caseos. '''affinar {v}''' = Render plus pur: - le metallos, - cupro. De hic: affinamento ; affinator; affinar & '''affinator {s}''' = Celle qui affina le metallos, le caseos. '''affinitate {s}''' = (lat. affinitas, vicinitate) Conformitate, reporto, liaison: - intellectual/spiritual/de spirito; parentato per maritage; attraction, attractivitate. Ling. - linguistic, - inter musica e poesia, inter certe characteres. Chim. Tendentia del corpores a combinar se: le carbon ha - con oxygeno. Phylos. Sympathia nascite de un similantia profunde inter le characteres, le opiniones, le gustos de duo personas: - elective, '''affirmabile {adj}''' = Que pote esser affirmate. '''affirmar {v}''' (lat. affirmar) Reinfortiar, roborar, consolidar, facer firme, assecurar, sustener que un cosa es ver. Ling. - un facto manifestar: - un personalitate. De hic: affirmabile; affirmation; affirmative, affirmativa ; affirmato: reaffirmar '''affirmation {s}''' Action de affirmar. Der. Acto per le qual on proclama plus o minus solemnemente le veritate de un facto o de un acto: - de conto, - de credentia, -es indefendibile, ; dismentir un - . Gramm. confirmation. '''affirmative {s}''' Declaration, exposition, reporto, extracto de conto, replica etc. '''affirmative {adj}''' Que affirma: tono - , proposition - , in caso - , responder affirmativemente. Qui affirma. '''affix vide affixar.: '''affixar {v}''' Adder un affixo: - un poster super le muro con cimices. '''affixo {s}''' Gramm. Particula que se mitte al comenciamento (preffixo) o al fin (suffixo) del parolas pro modificar los le signification (ex. in le parola interramento, in e amento son -s, terr es le radice.: - augmentative, - diminutive. '''afflict- vide affliger.. '''affliction {s}''' (del lat. affliger, abatter) Grande, pena, dolor profunde:- profunde tormento, frequentation. '''afflictive {adj}''' Se dice del punitiones que attinge le corpore: le penas – son: le morte, le travalio fortiate, le deportation, le detention, le reclusion. '''affliger (-flig-/- flict) {v}''' Colpar, collaber: infirmitate que afflige le corpore, iste infortuna me afflige profundemente. De hic: affliction; afflictive '''affloramento {s}''' Geol. Puncto ubi un rocca appare immediatemente sub le terra vegetal;: - del aquas subterranee; apertura geologic. '''afflorar {v}''' Geol. Aperir usque al affloramento. De hic: affloramento. '''affluente ppr de affluer {adj}''' (Tributari, curso de aqua tributari, rivo - , Fig. opulente. '''affluente {s}''' Curso de aqua que se jecta in le altere: rivo affluente. '''affluentia {s}''' Grande reunion de personas: - de spectatores, hora de -,- incessante, - record, un grande - de cursistas. Fig. grande abundantia, - de benes, opulentia. '''affluer (-flu-/-flux-) {v}''' Fluer verso, arrivar al mesme puncto: le sanguine. afflue al testa/capite, le manifestantes afflue de tote partes al placia. Fig. Grande abundantia: - le benes. De hic: affluente-affluentia; affluxo '''afflux- vide affluer '''affluxo {s}''' Abundantia de liquido in un parte del corpora: - del sanguine, Movimento de un fluido, del electricitate verso un puncto. Fig .Arrivata in grande numero: - de visitatores, - de touristas, '''affollamento {s}''' Stato de un persona affollate, panica, terror. '''affollar {v}''' (de folle) Turbar completemente le ration: iste accidente le affollava, - se, devenir como folle. De hic: affollamento. '''+ affretamento {s}''' Location de un nave, de un avion: a tempore, agente de - , mercato de - , contracto de - , officio de - , interprisa de - , compania de - , costos de - , tarifa do - . '''+ affretar {v}''' (del ned. vrecht) Prender in location un nave, un avion de transporto de merces. '''+ affretate pp de affretar; {adj}''' Nave - , carga - , avion - , volo -. '''+ affrotator {s}''' Celle qui loca un nave, un avion. '''+ affricata {s}''' (lat. fricare, fricar) Phonet. Consonante occlusive al initio de su emission e constrictive al fin (ex. ts) '''affricate {adj}''' Phonet. Relative a affricata: consonante -. '''affrontamento {s}''' Action de affrontar: le - de duo armeas. '''affrontar {v}''' (de a, e fronte) Le precar attaccar con intrepidi- tate, bravar: - le inimico, - le difficultates, - periculos, - le morte, - le periculo sin timor, incontrar se facie a facie; offender, insultar. '''affrontator {s}''' Celle qui affronta, insulta. '''affronto {s}''' Injuria public, offensa: facer un - a un persona '''+ affundar {v}''' Portar usque a immerger se, penetrar profundemente: se, - le naves inimic '''+ affurcar {v}''' Ancorar un nave per medio de duo ancoras con catenas equal e connectite in un puncto. '''+ affurco {s}''' Ancorage per medio de duo ancoras. '''affusar {v}''' Dar forma de fuso a: - un columna etc. '''+ affusion {s}''' Aspersion del aqua sur un parte del corpore '''+ affuste {s}''' Mil. Supporto del cannon de un bucca a foco; - cuirassate/blindate. f '''+ afghan {adj}''' De Afghanistan. '''+ Afghanistan {spr}''' Stato del Asia occidental, inter India e Iran. '''+ afghano {s}''' Habitante e linguage de Afghanistan. '''+ aficionado {s}''' (parola esp.) Amator de cursas de tauros. Per ext. passionate: - de football. '''+ aflatoxina {s}''' Chim. (ned. aflatoxine) '''+ afocal {adj}''' Se dice de un systema optic cuje focales son projectate al infinito. '''+ a fortiori loc. {adv}''' (parolas lat.) '''Africa {spr}''' Le secunde continente in grandor, situate inter le Oceano Indian, le Mediterraneo e le Atlantico, - del Nord, - del Sud, - Occidental, - Oriental, - Central, - equatorial, puncta de -. '''african {adj}''' Relative a Africa. '''+ africanisar {v}''' Render african, donar un character specificamente african. '''+ africanisation {s}''' Action de africanisar; su resultato. '''+ africanismo {s}''' Maniera, expression proprie al francese parlate in Africa nigre. '''+ africanista {s}''' Specialista del lingua e del civilisation african. '''africano {s}''' Native o linguage de Africa. '''+ afro-american {adj}''' Que es de origine african al Statos - Unite: le musica -. '''+ afro-americano {s}''' Qui es de origine african al Statos Unite. '''+ afro-asiatic {adj}''' Que concerne al mesme tempore Africa e Asia (del puncto de vista politic specialmente) '''+ afro-brasilian {adj}''' Qui es de origine african al Brasil. '''+ afro-brasiliano {s}''' Qui es de origine african al Brasil. '''+ afro-cuban {adj}''' Que es de origine african a Cuba. '''+ afro-cubano {s}''' Qui es de origine african a Cuba. '''+ after-shave {s}''' (parola angl. ) Lotion adulciante, legiermente alcoholic, que le homines utilisa post haber se radite/disbarbate. '''+ agama {s}''' (phynocephalus mystaceus) Zool. Lacerta - , reptile del agamides.: - armate. '''+ agami {s}''' (parola caraibe) Zool. Ave del America del Sud, appellate etiam ave trompetta (ordine del gruiformas) '''+ agamobio {s}''' s Biol . (ned. agamobium) '''+ agamogonia {s}''' Biol. (ned. agamogonie) '''agamogenese (esis) {s}''' Biol. Reproduction asexuale. '''+ agamonte {s}''' Biol. (ned. agamont) '''+ agamospermia {s}''' Biol. (ned. agamospermie) '''+ agape {s}''' (gr. agape) Rel. Repasto prendite in commun per le prime christianos; hodie, repasto copiose e gaudiose inter amicos. '''agrar-agrar {s}''' Mucilagine fabricate in Japon a utilisate in bacteriologia qua medio de cultura e in Pharmacia qua laxativo. '''+ agaric {adj}''' Bot. Relative al agaricaceas: clitocybe '''+ agaricaceas {spl}''' Bot. Familia de champignones basidiomycetesa laminas, representate per species comestibile e alteres toxic o mortal. '''+ agaricacee {adj}''' Bot. Relative a agaricaceas: fungo -. '''+ agarico {s}''' (gr. agarikon) Bot. Champignon comestibile a cappellos lamina - „s (Familia del agaricaceas) - campestre, le lamellas de un – '''agata {s}''' (gr. akhates, nomine de un riviera de Sicilia) Rocca silicose extrememente dur, al colores variate, formate de bandas parallel de calcedonio, de quarz hyalin e de amethisto: - venate, - nigre. De hic: agatifere; agatin; agatiforme etc. '''agatifere {adj}''' Que produce agata. '''agatiforme {adj}''' In forma de agata. '''agatin {adj}''' Convertite in agata; simile a agata. '''+ agave {s}''' (gr. agave, admirabile) Bot. Planta originate de America central, cultivate in le regiones calde, restante plure decenas de annos in stato vegetative, cuje folios forni fibtas textile (Familia del amaryllidaceas) Nomine a torto sovente aloes. '''-age (-aje) {suffixo substantive}''' (utlisate con substantivos e verbos) –agi ante -a- e -o- de suffixo additional -age, collection de... action o processo de... age) De hic: foliage etc.; acierage etc. '''agenda {s}''' (parola lat. signif. lo que debe esser facite) Quadernetto pro inscriber die per die lo que on debe facer: - a folios perforate, - de tasca, - scholar; lista del travalios de hodie.: esser in le - de hodie. '''+ agenesia {s}''' (del gr. genesis, formation) Med. absentia de un organo al curso del disveloppamento embryonari. '''agente {s}''' (lat. agens, celle qui age) Tote lo que age: le lumine e le calor son -s del natura; fortia laboriosa: - de blanchimento, - chimic, - refrigerante‚ - pathogene, - spumante/scumante, - de inspissation, - purificante; celle qui face affaires del stato, del altere: - principal, - exclusive/unic, - de bursa/de cambio, - de pressa, - commercial, - maritime, - duple, - de sponsiones, - de matrimonio/de maritages - , - de viage, - de cambio de domicilio, - provocator, - secrete; - de policia, - de quartiero, - motocyclista, - de circulation, - in civil, - a cavallo, le incassatores, le prefectos, le ambassadores‚ son -s del stato; - de cambio officiero public habente le monopolio, - del negotiation de certe valores. '''agentia {s}''' Interprisa commercial occupante se de diverse affaires: - de publicitate, - de informationes, - de viages etc., - principal,/general, - commercial, - maritime, - de tourismo, - matrimonial/de matrimonios/de maritages, - de sponsiones, - de publicitate‚ - immobiliari, - postal, - de assecurantias, - publicitari/de annuncios, - photographic, - de theatro, - de location/de casas, - technic, - de, - de pressa/de information/de casas, - de empleamento, - de investigationes private, - de placiamento, de incassamento. '''ager (ag-/act-/-ig-/-ast-) {v}''' (lat. agere, facer) Facer alique, occupar se; - in function de su interesses, - secundo le circumstantias, - conformemente a/in accordo con su principios, - con ponderation, - con conviction, - in le spirito de un persona, - habilemente, - legalmente/conformemente al lege, - in complicitate con un persona, manieras de -, ille non ha le fortia de - ; producer un effecto: le foco age sur le metallos, comportar se, conducer se: - in homine de honor.; impers. esser question: il se age de, de que il se age? '''+ agerato {s}''' (gr. ageraton) Bot. Planta ornamental del jardines a flores blau (Familia del compositos) De hic: agenda ; agente-agentia; agitar &, agile; actio-actionario-actionista, actionat-actionabile, inaction; active-activitate, activo, inactive-inactivitate, activar-activation, radioactive etc.; actor: actrice; acto-actuario-actuariato, actuarial-actuation, interacto, actual-actualitate, actualisar-actualisation; coager &; reager &; retroager-retroaction; retrospective-retrospectivitate; transiger &; litigar etc. '''agglomerar {v}''' (lat. agglomerare‚, reunir strictemente) Impilar, amassar: De hic: agglomeration; agglomerate '''agglomeration {s}''' Action de agglomerar; acto de lo que es agglomerate. Insimul de un urbe e de su suburbios: - parisian/de Paris. '''agglomerato {s}''' briquette combustibile, facite con pulvere de carbon miscita al pecias e comprimite; petra, bricca etc, obtenite per ag- aglomeration -Syn. conglomerato '''+ agglutinanto {s}''' Substantia que agglutina, que se reuni colante sparadrano: un -. '''agglutinante ppr de agglutinar {adj}''' Que es de natura a reunir se, a celar: substantia - , linguas - , celle como le linguas finno-ugrian, in le quales le radices e le affixos se juxtapone pro formar le compositos exprimente le diverse relationes grammatical. '''agglutinar {v}''' (lat. agglutinare) Reunir, agglomerar; Ling. Juxtaponer le radices e le affixos in le compositos, De hic: agglutinante; agglutination; agglutinative '''agglutination {s}''' Action de agglutinar; formation de un parola per le reunion del alteres. '''agglutinative {adj}''' agglutinante; poter -. '''+ agglutinina {s}''' Bio. Anticorpores presente in le sero, cuje fixation sur le antigene produce le agglomeration de isto (le agglutination microbian contribue al defensa del organismo, celle non microbian es le causa del incompatibilitate inter le sanguines de gruppos differente) '''+ agglutinogene {adj}''' Bioch. Relative al agglutinogeno. '''+ agglutinogene {s}''' Bioch. Substantia antigene del gruppos sanguine capabile de provocar le apparition del agglutinina. '''aggrandimento {s}''' Bioch. Accrescimento, extension, augmentation: - de un photo, - facite al mano, - del population, lente de - .) '''aggrandir {v}''' Accrescer, augmentar; etiam magnificar: - de un photo. De hic: aggrandimento '''+ aggranditor {s}''' Photo. Apparato qui aggrandi. '''aggravamento {s}''' Aggravation: - de culpa, - de cargas. '''aggravar {v}''' Render plus grave, plus penose: le conflicto se aggrava, le stato del malado se ha aggravate, isto aggrava le situation, - su tortas, - le impostos, - le pena. '''aggravation {s}''' Augmentation: - del conflicto, - del stato del malado, - del pena. '''aggravator {s}''' Qui rende plus grave, '''aggrader (-gred-/-gress-) {v}''' Assaltar, attaccar. De hic: aggression; aggressive; aggressor '''aggregar {v}''' (lat. aggregare, reunir) Reunir in un toto partes que non ha union natural: le natura aggrega le granos de sablo in petra de sablo; associar, attachar, junger: nos le aggregara a nostre gruppo. De hic: aggregation; aggregative; aggregato; disaggregar-disaggregation. '''aggregation {s}''' Union de partes homogene formante mi toto: stato de - ; concurso por le recrutamento de lyceo o del un facultate. '''aggregative {adj}''' Que junge, que reuni '''aggregato {s}''' Total; reunion de substantias diverse formante un toto homogene. '''aggress-''' vide aggreder '''aggression {s}''' Attacco brutal e subite, non provocate, guerra de - , acto de - , - a mano armate/con violentia. '''aggressive {adj}''' Que ha un character de aggression: politica - , un populo bellicose e -, - technicas de vendita: provocante: proposition - . '''+ aggressivitate {s}''' Character de aggressivitate de alcuno, de alcuno o de- alique, dispositiones aggressive: temperar le - de un persona. '''aggressor {s}''' (del lat. aggreder, attaccar) Qui attacca le prime. '''aggruppamento {s}''' Acto de gruppar; gruppo. '''aggrupar {v}''' Gruppar: - toto sub un denominator commun, - se. '''-agi''' vide age '''agibile {adj}''' Que on pote facer; que on pote mitter in practica, realisabile. '''agile {adj}''' (lat. agilis) Qui ha un grande facilitate a mover se, legier De hic: agilitate. '''agilitate {s}''' Legieressa, flexibilitate (al pr. e al fig. ) - del corpore, - del spirito, - del digitos de un pianista. '''agio (ajo) {s}''' (parola it.) Insimul del remunerationes que grava onere le operationes bancari. De hic: agiotar-agiotage, agiotator '''+ agiotage (agiotaje) {s}''' Comm. Traffico sur le curso del effectos public del bursa. '''agiotar (aj-) {v}''' Comm. Facer agiotage, specular stock de bursa. '''agiotator (aj-) {s}''' Persona qui face agiotage, speculator de bursa. '''agitar {v}''' (lat. agitare, pulsar) Remover, succuter in diverse sensos: - le cauda, - un bottilia, - le mano, le mar se agitava fortemente, - ante de usar; turbar: le passiones de agita: dictar: - le populo; discuter: - un question; - se, remover se. De hic: agitation; agitator '''+ agitate pp de agitar: {adj}''' que manifesta agitation: mar - , vita - , le mercato esseva - , somno -; qui es preda al agitation: malado -. '''agitation {s}''' Movimento o succussa violente‚ disordine, movimento del strata, de un turba, - thermic/thermal, mitter in - , le - era general. Fig. Inquietude, tormento: - del spiritos, sublevamento, insurrection, turbation: - popular. - Anton. pacification. '''+ agitato {adv}''' (parola it.) Mus. De un movimento agitate. '''agitator {s}''' Pol. Persona qui provoca disordine social o politic. Chim. Parve virgetta de vitro serviente a remover le liquidos. '''agnatic {adj}''' Relative a agnato. '''agnato {s}''' (lat. agnatus, de agnasci, nascer apud) Jur. Cata uno del personas qui descende del mesme stirpe masculin, appertinente al mesme familia (per opp. a cognato) '''+ agnetto {s}''' Parve agno. '''agno {s}''' (lat. agnellus) Parve del ove: - de Deo, Jesus Christ, - paschal, agno immolate cata anno per le judeos por commemorar le partita de Fgypto, - mascule, pelle de - , tonsion de - , carne de - , costa de -, mercato de - , macellero de -s, macelleria de -s. Fig. Dulce como un - , de un dulcor. extreme. '''+ agnosia {s}''' (gr. a, sin, e gnosis, cognoscentia) Med. Turbiditate del recognoscentia - del informationes sensorial, debite a un lesion localisate del cortice cerebral, sin attingimento del perceptiones elementari. Syn. cecitate psychic. '''agnostic {adj}''' Que appertine al agnosticismo: De hic: agnosticismo; agnostico '''agnosticismo {s}''' Cata doctrina que declara le absoluto inaccessibile al spirito human e que considera le metaphysica ontologic como non seriose, inutile. '''agnostico {s}''' Qui appertine al agnosticismo. '''-agog- {adj}''' (apparente in compositos) -agogue (1. Principal inspirator, dominante. 2. tirada in avantia) De hic: sialagoge etc.; hypnagogic etc.; demagogo etc.; pedagogo etc. '''+ agogic {adj}''' Relative al agogica. '''+ agogica {s}''' (del gr. agogike, movimento) Mus. Theoria que se occupa con le cambios del movimento rhythmic, determinate de expressivitate‚ durante le execution de un pecia musical. '''agon {s}''' Gr. Antiq. Athletismo, competition, match, concurso. De hic: agonia; agonisar-agonista-antagoniata etc., agonistic, agonisante, antagonisar & '''+ agone {s}''' (ned. agone) '''agonia {s}''' (gr. agonia, combatto) Ultimo lucta contra le morte: esser in - , sudor de - , abbreviamento (del tormentos) del -. Fig. cadita, declino: 1a - del regime, dolor tormentose. '''+ agonic {adj}''' Relative al agonia: linea - . '''agonisante {adj}''' Qui es al agonia, sur le puncto del morte: precar pro le -s. '''+ agonisante {s}''' Alcuno qui es moriente: assistentia al -s. '''agonisar {v}''' (lat. agonisari, facite prestar se al gr.) Esser al agonia. Fig. Esser in declino: le imperio agonisava. '''agonista {s}''' Gr. Antiq. Athleta, polemica. '''agonistic {adj}''' Gr. Antiq. Combattive.. '''agora {s}''' Gr. Antiq. Placia ubi on teneva le assembleas public. De hic: agoraphobo etc '''agoraphobe {adj}''' Relative al agoraphobia. De hic: agoraphobia; agoraphobo. '''agoraphobia {s}''' (gr. agora, placia public, e phobia, timor) Psychopathol. Repulsion angustiose que certe personas senti illes transversa un placia, un strata. '''agoraphobo {s}''' Psychopathol. Persona agoraphobe. '''-agra {suffixo}''' (apparente in compositos). De hic: podagra etc. '''agradabile {adj}''' (del lat. gratus) Que place, satisface, conveni: un persona -, un conversation -; - de gusto/de sapor, - a Deo, - al audition, preferer le utile al -, combinar/junger le utile al/con le -. '''agradamento {s}''' Placer, gentilessa, amabilitate; consentimento . '''agradar {v}''' Placer: - a, placer a. '''+ agrafar {v}''' Attachar con un agrafe, assemblar per medio de agrafe: apparato a/de -. '''+ agrafe {s}''' (anc. fr. agrafe, croc) Pecia de metallo, de materias plastic etc., serviente a attachar certe objectos: - de bureau, fibula, crampa. Med. Crampa solide, firme: clausura a/con -s, retirar le -s. '''+ agrammatical {adj}''' Que non responde al criterios del grammatica: phrase -. '''+ agraphia {s}''' (del gr. agraphein, scriber) Pathol. Perdita del poter/capacitate de scriber. '''agrari {adj}''' (lat. agrarius) Relative al terras cultivate, al agricultura, al proprietates agricole: reforma -, inseniamento -, schola -, universitate -, organisation -, machina -, lege -, zona -, bombo -, trifolio -. '''agreste {adj}''' (lat. agreste) Rustic, campestre: sito -, pace -, veronica -; grossier, rude, incivil, inculte. '''agricocla {s}''' Agricultor. '''agricole {adj}''' (del lat. agricole, arator) Destinate al agricultura: population -, labor(es)/travalio(s) , laborator/travaliator/obrero -, laborator/travaliator - independente, interprisa -, cooperativa/cooperation -, crise/crisis -, region/area/zona -, producto -, industria -, inseniamento -, ingeniero -, provincia -, station - experimental, centro de experimentation -, exposition/exhibition -, assecurantia -, credito -, precio -, tractor -, chimia -, machina -, banca de credito -, stabilimento/establimento -, superficie -, politica -, consiliero -, economia -, experto -, planta -, economia -, calce -, excedente/surplus -, organisation -, pais -, instrumento -, feria/bursa -. '''agricultor {s}''' Celle qui cultiva le terra; agronomo; etiam: fermero, administrator etc.: esser -, association de -es, cooperativa/cooperation de -es, village de -es. '''agricultura {s}''' Cultura del solo, travalio e cura que on lo dona pro facer lo producer: societate de -, schola de -, schola superior de -, universitate de -, - biologic, - ecologic. '''+ agricultural {adj}''' De agricultura: cooperativa/cooperation -, universitate -, industria -, colonia -, credito -, excedente/surplus -, producto -, organisation -, pais -, exposition -, labor(es)/travalio(s) -, politica -, population -, consiliero -, crise/crisis -, economia -, experto -, planta -, chimia -, calce -, sal -. '''agrimensor {s}''' Specialista in agrimensura, topographo: catena de -, jalon de -, sextante de -, nivello de -, esquadra de -. '''agrimensura {s}''' (it. agrimensura) Technica del mensura topographic catastral simple del terrenos agricole. Topogr. Elaboration de planos relevamento. '''+ agrimonia {s}''' Bot. Planta del ordine rosetta. '''+ agriocharis {s}''' Zool. - ocellate, gallo/gallina pavon. (ned. pauwkalkoen). '''agro {s}''' Campo/terreno arabile. De hic: agrari; agreste; agricola etc.; agricole etc.; agricultura etc.; agronomo etc. '''+ agrobiologia {s}''' (del germ. ) Scientia que se occupa con le action del leges biologic general super le cultura del plantas e le elevation del animales. '''+ agrochimia {s}''' Insimul del activitates del industria chimic fornien- te productos por le agricultura (super toto fertilisante e pesticidas). '''+ agrochimic {adj}''' Relative al agrochimia. '''+ agrogeologia {s}''' Branca del pedologia que studia le factores geologico-petrographic in le formation, le evolution e le proprietates del solos. '''+ agrologia {s}''' Parte del agronomia que ha pro objecto le studio del terras cultivabile. '''agronomia {s}''' Scientia del agricultura. '''agronomic {adj}''' Que se reporta al agronomia: station -, schola/instituto -, universitate -, technologia , carta/mappa -. '''agronomo {s}''' (gr. agros, campo, e nomos, lege) Celle qui insenia o practica le scientia del agricultura: ingeniero -. De hic: agronomia; agronomic. '''+ agropyro {s}''' Bot. Planta herbacee con rhisom reptile (Familia del gramin(ac)eas): - maritime. '''+ agrostemma {s}''' Bot. Malherba con flores rubie-purpuree que cresce in le campos seminate de frumento. (agrostemma githaga). '''+ agrostis, agrostide {s}''' Bot. Herba vivace abundante in le pratos. (Familia del grain(ac)eas). '''aguerrimento {s}''' Acto de inseniar aguerrir. '''aguerrir {v}''' Inseniar aguerrir. De hic: aguerrimento. '''agulia {s}''' (del lat. acus, puncta) Aco, parve utensile, tenue e punctute de aciero que servi a suer (etiam de horologio, de mesura etc.): - de phonographo, - del secundas, - del horas, - magnetic, -s de horologio, - de pino, - de glacie, - hypodermic a/de injection, - de balancia, - de crochet, - de imballage, - a/de tricotar, - a/de brodar, - a/de sarcir, - a/de suer, - a/de punction. Med. - de sutura, - a/de cravata, oculo -, puncta del -, testa/capite del -, talon -, cossinetto pro -s, fabrica de -s, fabrication de -s, in forma de -, infilar un -, cercar un - in un pila de feno, Ferrov. - manual, manovrar/cambiar/mover un - ; (torre, acute, pino, puncta, picco). De hic: aguliata; agulietta. '''aguliata {s}''' Pecia de filo a infilar etc. '''+ aha-erlebnis. {s}''' (parola germ.) Psych. Evento ancestre. '''agulietta {s}''' Cordon ferrate al duo extremitates; picca metallic de cordonetto, gance et. Pl. ornamento al uniforma militar. '''aigrette {s}''' (parola fr. del provenc. aigron, hairon) Fasce de plumas que orna le testa de certe aves, flocco de un casco. Zool. Ave del paises calde simile al hairon. '''+ ailantho {s}''' (parola malay, arbore del celo) Bot. Arbore del regiones tropical, a folios componite pemate (Familia del simarubaceas). '''+ ailurophilia {s}''' (ned. ailurofilie). '''+ ailurophobia {s}''' Timor pathologic del cattos. '''+ airdale {s}''' (parola angl.) Terrier (can) anglese con capillos dur multo robuste, elevate al mesme tempore, como can de chassa e de agradamento. '''aira {s}''' Area de tribular. '''ajornamento {s}''' Reexpedition verso un data posterior, postponimento. '''ajornar {v}''' Postponer, differer, retardar, procrastinar: - al calendas grec, - al sancte Attende, i.e. nunca, - un causa. De hic: ajornamento. '''ajour {s}''' (parola fr. ) Archit. Brod. Jorno. '''+ ajuga {s}''' Bot. (ajuga reptans) Planta herbaceea flores blau, rubie o albe assidite in spica al picco del stirpe que es utilisate contra le hemorrhagias. '''akela {s}''' (ned. akela). '''+ akinesia {s}''' (del gr. kinesis, movimento) Pathol. Grande difficultate a realisar gestos, movimentos voluntari, mesmo simple. '''-al {suffixo adjective}''' (usitate con substantivos) (-al = appertinente a ..., characteristic de ... etc.). De hic: natural etc.; conventional etc. '''al- {s}''' vide alcohol, aldehyde o aluminium. '''al- {v}''' (apparente in derivatos e compositos). De hic: alimento &; alibile &; coal- &. '''-al- {infixo}''' (apparente in compositos) De hic: nyctalopia etc. '''ala {s}''' (lat. ala) Organo de volo presso le aves, le vespertiliones e le insectos, - de un ave, - de un avion, volar per su proprie -s, batter le -s, dar -s a, displicar/extender/aperir le - s, con -s paralysate, colpo de -s, -s de molino, - del naso, - delta, - sustentori, longor de -, profilo de -; Per ext.: - de un edificio, adjunger un - a, - lateral, - de un armea; cata plano de sustention de un avion. Sport. - leve/sinistre, - leve/sinistre exterior, leve/sinistre interior, - dext(e)re, - dext(e)re exterior, - dext(e)re interior. Chacos: - del rege. De hic: aletta; alate. '''àla {adj}''' (expression fr.) àla como in „al Newburgh“, salata - russe. '''+ alabandina {s}''' Sulfure natural de manganese. '''alabastrin {adj}''' Relative al alabastro. '''alabastrite {s}''' Varietate de gypso multo blanc que se trova in Toscana, utilisate por objectos de ornamento. '''alabastro {s}''' Mineral. Varietate de gypso con aspecto de marmore albe transversate de venas transparente e empleate a facer vasos, statuettas: - oriental, mina de -. De hic: alabastrite; alabastrin. '''à la carte {adv}''' (expression fr.) Secundo le carta de mangiar: repasto -. '''alacre {adj}''' Ardorose, vive, gai, benevolente, humoristic. De hic: alacritate. '''alacritate {s}''' (lat. alacritas) Ardor, vivacitate, gaitate, benevolentia, humor. '''+ alambic {s}''' (ar. al imbiq) Apparato por distillar (in privato alco -): recipiente de un -. '''+ alambicamento {s}''' Le action de alambicar e su resultato. '''+ alambicar {v}''' Distillar per medio de un alambic. . '''+ alanina {s}''' (de aldehyde) Bioch. Acido aminate commun in le proteinas del esseres vivente. '''alar {adj}''' Relative al musca: membrana -, apertura -, musculo -. '''alarma {s}''' (del lat. all‘armas, al armas) Crito, appello al armas: pavor subite, inquietude, disordine: - de incendio, - aeree, - antifurto, - false, - silente/silentiose, campana de -, freno de -, installation/dis-positivo de -, systema de -, signal de -, bandiera de -, stato de -, sonar/dar le -, pistola de -, sirena de -, tono de -, crito de -, connecter le -, disconnecter le -; ned. espavento -. De hic: alarmista; alarmar-alarmente. '''alarmante {ppr}''' de alarmar; {adj} Que espaventa, inquieta: un ruito -, situation -, novas -, phenomeno . '''alarmar {v}''' Causar inquietude, pavor: iste nova ha alarmate tote le mundo, - le population per rumores, - se, espaventar se. '''alarmista {s}''' Qui expende un nova proprie a inquietar: pessimista. '''+ alarmistic {adj}''' De natura a alarmar: novelle -. '''alate {adj}''' Que ha alas: insecto -, le cavallo -‚ Pegaso -, pedunculo -,vite -, matre vite -. '''+ alaterno {s}''' (lat. niger prunus, pruno nigre) Bot. Arbusto a fructos nigre, purgative (Familia del rosaceas). '''alauda {s}''' ZooI. Parve ave cantatrice, de color brun, que vola vertical a grande altitude (alauda arvensis): - campestre/arvense, - cristate, - de bosco, - tataric, canto de -, nido de -. '''alba {s}''' Aurora, initio del die, comenciar a parer: al -, al gloria del die R. Ch. choro in camisa. (ned. koorhemd). '''alban- vide Albania. '''albanese {s adj}''' Native o linguage de Albania. '''Albania {spr}''' Shqipëria, Stato del Peninsula Balkanic al sud de Yugoslavia, capital Tirana. De hic: albanese. '''albatros {s}''' (del portug. alcatraz) Ornith. Ave palmipede del mares austral ordine del procellariforme. '''albe {adj}''' Blanc (= de color blanc) Bot. spino -, visco -, corno -, poplo -, abiete -, motacilla -, sedo -. De hic: albin &; albumine &; albiflor etc.; albe. '''+ albedo {s}''' (lat. albus, blanc) Fraction del lumine recipite que reflecte o diffunde un corpore non luminose. '''albergar {v}''' Allogiar, reciper a presso se, donar un allogiamento permanente o passagero. '''+ albergera {s}''' Femina qui alberga. '''albergero {s}''' Persona qui tene un albergo. '''albergo {s}''' Casa situate generalmente al campania e ubi on pote mangiar, biber o pernoctar pagante: - de/pro le juventute. De hic: albergero; albergar. '''albiflor {adj}''' Que ha flores albe: spirea -. '''albin {adj}''' Affectate de albinismo. De hic: albinismo; albino. '''albinismo {s}''' (del lat. albus, blanc) Anomalia congenital consistente in le diminution o le absentia del materia colorante del pelle e del systema pilose, que son de un blanc ma durante que le oculos son rosastre. '''albino {s}''' Persona affectate de albinismo: mus/mure -, elephante -, balena -. '''Albion {spr}''' Nomine date in antiquitate al Britania, debite a su precipitios albe; le perfide -. '''+ albite {s}''' Min. Feldspoth- alcalin, silicato natural de aluminium e de sodium. '''+ albor {s}''' Blanchimento. '''albricoc {s}''' (catalan albercoc, facite prestar se al arabe) Armeniaca, fructo del albricochiero, a nucleo, a pelle e carne, jalne: semine de -, confectura/confitura de albricoches, compota de albricoches, pastisseria al albricoches, crema dulce al albricoches, gelea de albricoches. De hic: albricochiero. '''albricoch''' vide albricoc. '''albricochiero {s}''' Arbore fructifere a flores albe o rosee, apparente ante le folios (Familia del rosaceas). '''+ albugine {s}''' (Med. Parola lat. macula blanc) Med. Macula blanc que se forma in le texito del cornea. '''+ albuginee {adj}''' Biol. blancastro: texito -. '''album {s}''' (germ. Album, facite prestar se al lat.) Quadernetto cartonate o ligate, destinate a reciper notas, designos, photographias etc.: - de photo(graphia)s, - de bandas designate, - philatelic/de timbros (postal), - de esbossos, - de discos. '''albumina {s}''' Bioch. Substantia organic, azotic, viscose, solubile in aqua, coagulabile per le calor, contenite in le blanco de ovo, le plasma, le lacte. Photo. papiro a -, fabrica de -. '''+ albuminato {s}''' Bioch. Substantia que contine albumina. '''albumine {s}''' (lat. albumen) Blanco de un ovo. Bot. Texito ric in materias nutritive, que ambi le plantula presso certe granos (cereales, ricinus). De hic: albuminoide; albuminose; albuminuria etc.; albumina. '''albuminoide {adj}''' Que simila a albumina e ha su character. Syn. proteina. '''albuminoids {s}''' Bioch. Substantia habente le character de albumina. '''+ albuminometro {s}''' Apparato pro mesurar le albumina. '''albuminose {adj}''' Que contine albumina. '''albuminuria {s}''' Med. Presentia de albumina in urina, characteristica de certe statos pathologic (nephritis, infectiones. etc). Syn. proteinuria. '''+ albuminuric {adj}''' Med. Suffrente de albuminuria. '''+ alburno {s}''' (it. alburno) Bot. Strato lignose situate inter le corde del ligno (duramen) e cortice, per le qual se face le transporto del aqua e del sales mineral. '''+ alburno {s}''' Zool. Alvertje, in nederlandese. '''al(c)- {preffixo}''' (apparente in compositos) al-, qualq- (= ali(c) - ). De hic: alco; alcun etc.; alcuno etc.; alquando etc. '''alca {s}''' Ornith. Pinguin nordic. '''alcal-''' vide alcali. '''alcalde {s}''' (parols esp. del arabe al gada, le judice) Nomine do certe judices e magistratos municipal in Espania. '''+ alcalescentia {s}''' Chim. Proprietate del substantias alcalin: alcalinitate. '''alcali {s}''' (arabe alqiylyi, le sodium; ) Chim. Substantia cuje proprietates chimic son analoge con celles de del potassa e in le qual se forma spontaneemente le ammoniaco que es un -, - volatile, sapon sin . '''+ alcalimetria {s}''' Chim. Determination del titration de un solution basic. '''alcalimetro {s}''' Chim. Instrumento per cuje auxilio on determina le grado del concentration del alcalis. '''alcalin {adj}''' Chim. Que ha, in solution, reaction basic, tingente in blau le papiro rubie de tornasol, e neutralisante le acidos, sapor -, metallo -, banio - de potassa, terreno -, reaction -. '''alcalinitate {s}''' Stato de alcalin. '''alcalino {s}''' Medicamento que contine un alcali. '''alcalisar {v}''' Chim. Render alcalin. '''alcalisation {s}''' Chim. Action de alcalisar. '''alcaloide {s}''' Substantia organic rememorante le alcalis; su proprietates. '''+ alcanna {s}''' Bot. Planta con le stirpes cubate (extendite), cuje radices colora le papiro (alcanna tinctoria, ordine del tubiflores, familia del boraginaceas). '''+ alcano {s}''' Chim. Hydrogeno saturate. '''alce {s}''' Zool. Mammifero ruminante a cornos applatate in ventalio, que vive in Scandinavia, in Siberia e Canada: - mascule. '''+ alchemilla {s}''' Bot. Planta del locos inculte (rosaceas) a folios multo defalcate: - arvense. '''alchimia {s}''' (ar. al-kymyia) Arte del transmutation del metallos: le chimia ha nascite del -. De hic: alchimista; alchimic. '''aichimic {adj}''' Que ha reporto a alchimia. '''alchimista {s}''' Celle qui se occupa con alchimia. '''alco {pron. def.}''' Al(i)cun cosa, alique; {adv} aliquanto, satis (= alique). '''alcohol {s}''' (ar. al-kuhl, antimonio pulverisate) Liquido obtenite per le distillation del vino e de altere liquores fermentate, e appellate anque spirito del vino o alcohol ethylic. Per ext. omne sorta de spirituoses: - absolute, - de arder, - camphorate, - methylic, - ethylic, - disnaturate, calefactor a/de , thermometro a/de -, abstinentia de -, prohibition del -, consumo/consumption de -, abuso de -, odor de -, gusto de -, grado de -, bibitas exempte de -/sin -, le - se monta testa, suffrer/sentir le effectos del -. '''+ alcoholate {s}''' Liquido obtenite per le distillation. De hic: alcoholismo; alcoholic-alcoholico; alcoholisar-alcoholisation; chloral etc. '''+ alcoholato {s}''' Liquido obtenite per le distillation del alcohol sur un substantia aromatic: le aqua de CoIonia es un -. '''+ alcoholemia {s}''' Med. Rata, ration de alcohol in le sanguine. '''alcoholic {adj}''' Que contine alcohol: liquor -; qui consuma alcohol: grado -, intoxication -, fermentation , cirrhose (-osis) -. '''alcoholico {s}''' Persona qui face abuso del bibitas alcoholic: - inveterate/incurabile, illa es un alcoholica. '''+ alcoholisabile {adj}''' Que pote esser convertite in alcohol: le sucro es -. '''alcoholisar {v}''' Adjunger alcohol a un altere liquido: - le vino. '''+ alcoholisate {adj}''' Que contine alcohol; a Ie qual on ha adjungite alcohol: bibitas -, bibitas non -. '''alcoholisation {s}''' Production o addition de alcohol in liquidos. '''alcoholismo {s}''' Abuso de bibitas alcoholic, trainante turbiditates physiologic: problema del -, lucta contra le -, combatter le -, - compensatori, le plaga del -. '''+ alcoholometria {s}''' Insimul del procedimento empleate pro le determination del ricchessa de alcohol (del vinos, liquores etc.). '''+ alcoholometro {s}''' Densimetro pro mesurar le tener in alcohol del vi- no, del liquores etc. '''alcova {s}''' (esp. alcoba, facite prestar se al ar.) Facer penetrar in un camera pro reciper un lecto; Intimitate conjugal o galante: le historias del -. '''alcun {adj}''' Ulle; etiam: qualque (= alicun). '''alcuno {pron. indef.}''' (= alicuno). '''+ alcyon {s}''' Zool. (gr. alkuon) Ave fabulose cuje incontro sur mar era tenite por un felice presagio; Animal marin formante colonias massive de polypos (Subdivision del cnidaires (fr.), ordine del octocoralliaires (fr.)). '''+ aldehyde {s}''' Chim. (de al(cohol) de hyd(rogenate). Liquido, volatile formate in curso del dishydrogenisation del ethanol, de formula: CH3CHO: - formic. '''+ aldehydic {adj}''' Chim. Relative al aldehydes. '''ale {s}''' (parola angl.) Ale, bira anglese: - de Adam, aqua simple (legier, fabricate con malt torrefacite). '''+ aleatori {adj}''' Que releva hasardo; que depende de un evento incerte, hasardose, problematic: beneficio -, selection -, error -, sondage -, processo - discrete. '''+ alemane {adj}''' vide alemanic. '''+ alemanic {adj}''' Que appertine al Suissa de lingua german. '''+ alemano {s}''' Habitante e linguage german de Suissa. '''+ alephe {s}''' Prime littera del alphabeto hebree. Math. (empleate pro designar le numero de elementos o potentia de un insimul infinite, - zero es le potentia del insimul del integres. '''alerta {s}''' (it. all’erta, sur le altitude) Mil. Alarma, menacia subite de un attacco inimic. Per ext. menacia de un periculo imminente: sonar le -, false -. Advertimento date a un truppa o a un population de prender mesuras de securitate pro parar un periculo imminente. De hic: alerte. '''alerte {adj}''' Prompte in su movimentos, agile, vive: malgrado su etate, ille es semper -. '''+ alesna {s}''' Subula. '''aletta {s}''' Parve ala, pinna, prominentia, costa etc.: - de securitate, - nasal/del naso, - caudal, - anal, - pectoral, - ventral/abdominal/pelvic, - de refrigeration, vite al -s, matre vite al -s. '''alaut {s}''' Native del Aleutas. De hic: alaleutic; Aleutas. '''Aleutas {spr. pl.}''' Insulas in le mar Bering al west de Alaska. '''aleutian {adj}''' Que concerne le Aleutas: Insulas - (o aleutic). '''+ alevin {s}''' (del lat. allevare, elevar). Multo juvene pisce serviente a repopular le stagnos, le rivieras. '''+ alevinar {v}''' Popular con alevines. '''Alexandra {spr}''' Principessa german, sposa de Nicholas II, massacrate in 1918: - Feodorovna. '''Alexandria {spr}''' Urbe e grande porto in Egypto al west del delta del Nilo. '''alexandrian {adj}''' Del urbe egyptian Alexandria. '''alexandrin {adj}''' Relative al urbe Alexandria de Egypto o a Alexandro le Grande. Litt.: verso -, ab le romance de Alexandro, poema del Xlle seculo. '''alexandrino {s}''' Litt. Pros. Verso de 12 syllabas, denumite anque heroic, specific al epopeia antique e al tragedia passion francese (Ex. On a souvent besoin d‘un plus petit que soi (in fr.)). '''Alexandro {spr}''' denominate le Grande, rege de Macedonia, discipulo de Aristotele, conquisitor de Grecia e Asia, fundator de Alexandria (356-322 av. J. C.). De hic: Alexandria-alexandrian; alexandrin alexan-drino; Alexandra. '''+ alexia {s}''' (gr. a, sin, e lexis, linguage) Med. Cecitate verbal, perdita del le capacitate de leger o de comprender le linguage scripte; cecitate verbal debite a alicun lesiones del cortice cerebral. '''+ alexic {adj}''' Relative al cecitate verbal, al cecitate de leger. '''alga {s}''' (lat. alga) Bot. Planta inferior, characterisate per le presentia del chlorophylla e le vita in le modio marin: - marin/de mar, - verde, - blau, - filamentose. '''algebra {s}''' (ar. aldjabr). Scientias del calculo del grandores per litteras affectate del signos: + e -: - tensorial, - commutative, - a division, - superior. De hic: algebrista; algebric. '''+ algebraic {adj}''' vide algebric. '''algebric {adj}''' Que tene; de algebra: formula -, function -, equation -, problema -, numeros -, complemento -, multiplicitate -. '''algebrista {s}''' Qui cognosce le algebra o lo insenia; qui face operationes de algebra. '''Alger {spr}''' Urbe e grande porto in Africa del Nord, capital de Algeria. De hic: Algeria-algerian-algeriano. '''+ algerese {adj}''' Del urbe Alger. '''Algeria {spr}''' Republica del nord-west Africa, capital Alger. '''algerian {adj}''' Relative a Algeria. '''algeriano {s}''' Native o linguage de Algeria. '''+ algerin {adj}''' De Algeria: governamento -. '''+ algerino {s}''' algeriano. '''+ algide {adj}''' (del gr. algos, dolor) Med. Characterisate per sensationes de frigido: periodo - de un affection, de un maladia. '''algiditate {s}''' Med. Stato de lo que es algide. '''algesia {s}''' (Med. grm. Algesie) Med. Capacitate de sentir le dolor. De hic: analgesia-analgesic. '''-algia {suffixo}''' (apparente in compositos) -algia (= dolor; qualcunque serea le causa, le sedio, le character). '''algo- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) algo-, alg- (dolor) De hic: algia-analgia-analgic, neuralgia etc.; nostalgia etc.; algometro etc. '''+ algologia {s}''' Branca del botanica que pe occupa con le studio del algas. '''algologo {s}''' Persona qui studia le algas. '''algometria {s}''' Psychol. Mesuration del sensibilitate al dolor. '''algometric {adj}''' Psychol. De algometria. '''Algometro {s}''' Instrumento por mesurar le sensibilitate al dolor. De hic: algometria—algometric. '''+ algorithmic {adj}''' Relative a algorithmo. '''+ algorithmo {s}''' Mat. Inform. Sequentia finite de operationes elementari constituente un schema de calculo o de solution de un problema: - normal, - convergente, - recursive, - universal, - de controlo, - de calculo, - de division, - de Euclides. '''alia {spl. adv.}''' (parola lat.) Altere cosas: inter -, inter altere cosas, i.a. '''-alia {suff. s}''' (usitate con substantivos) (= collection sin valor de -s). De hic: ferralia etc. '''alias {adv}''' Alteremente dicite, in altere termino: Poquelin, - Molière, Ramona, - le leona. '''alibi {adv}''' In altere parte. '''alibi {s}''' (parola lat. signif. alterubi) Medio de defensa que un persona tira del proba de su presentia, in le momento del crimine o del delicto del qual ille es accusate, in un loco differente de cello: procurar se un alibi, fabricar se un alibi. Fig. excusa, justification, pretexto. '''alibile {adj}''' Relative al alibi, justificabile. De hic: alibilitate. '''alibilitate {s}''' Action de invocar un alibi. '''ali(c)- {preffixo}''' (apparente in compositos) Ulle, qualque. De hic: alique etc.; aliquando etc.; alicubi etc.; alicun etc.; aliquid etc.; aliqua etc. '''alicubi {adv}''' In alicun parte, usquam, ubique. '''alicun {adj}''' Ulle, qualque: - cosa, - die, sin – reserva. De hic: alicuno. '''alicuno {pron. indef.}''' Uno, un de istes; – de nos. '''alidada {s}''' ( ar. al-idada) regula graduate, portante un instrumento de visor permittente de mesurar le angulos vertical, utilisare por traciar un direction sur un carta; parte mobile de un theodolite. '''alie {adj}''' Altere. '''alien {adj}''' Differente in natura, estranie: causas -, con adjuta -, , nihil del humano le es -, vestir se con plumas -. De hic: alienismo; alienista; alienar-alienabile-alienabilitate, inalienabile-inalienabilitate, alienation, alienator, alienate-alienatario. '''alienabile {adj}''' Jur. Que pote esser alienate. '''alienabilitate {s}''' Jur. Qualitate de lo que pote esser alienate o donate. '''alienar {v}''' (lat . alienare) Jur. Vender, donar: - un terreno, - joieles. Fig. Abandonar un derecto natural, perde: - su independentia. '''alientario {s}''' Jur. Persona al qual es transferite un derecto post alienation. '''alienate {adj}''' Qui ha perdite le ration, demente, insanasylo de -s. '''alienation {s}''' Action de alienar. Jur. - de un usufructo, - de un dominio. Fig. Aversion, hostilitate: - del spirito, perdita del ration, follia, - mental/del spirito. '''+ alienato {s}''' Malade mental cuje stato justifica le internamento; asylo pro -s. '''alienator {s}''' Jur. Persona qui aliena. '''alienismo {s}''' Med. Psychiatro; derecto del citatano estranie. '''alienista {s}''' Medico specialista in maladias mental, psychiatro. '''+ alifere {adj}''' Zool. Providite de alas: insectos -. '''+ aliforme {adj}''' Zool. Que ha le forma de un ala: membrana -. '''alimentar {v}''' Nutrir: - se, - un familia, ille debe - septe buccas, le patatas alimenta minus que le ris; approvisionar, provider de: - le foco, - un machina, - le conversation. '''alimentari {adj}''' ada Proprie a servir de alimento: substantias -, productos -, additivo -, colorante -, pastas -, oleo -, grassia -, planta -, cereales -, industria -, habitude/costume -, adjuta -, catena -, intoxication -, bolla -, tubo/canal -, technologia -, blocada -; habente relation con le alimentation: litteratura -. '''alimentation {s}''' Action de alimentar; commercio de productos alimentari: - supplementari, - artificial, - intravenose, - infantil, catena de -, - equilibrate, articulos de -, le division de - de VMF Stork ,approvisionamento: - de carburante. '''alimentator {s}''' Alimentari. '''alimento {s}''' (del lat. alere, nutrir) Que servi de nutrition: - principal, - dynamogene/de fortia, - farinose, - natural, - macrobiotic, - vegetal, -s nutritive, -s solide, - de gallinas, le lacte es un - complete, manco/scarsitate de -s, approvisionamento de -s, preparar -s, dar -s, prender/ingerer -s; lor costo - s, nutrimento, alimentation. De hic: alimentari; alimentose; alimentar-alimentation, alimentator, subalimentar-subalimentation, supraalimentar-supraalimentation. '''alimentose {adj}''' Nutritive. '''alinear {v}''' Mitter in un linea: - un compania. '''alineamento {s}''' Le placiamento in un linea de punctos o objectos; ned. rooilijn. '''+ alineate {adj}''' Paises non - , le casas son -. '''+ alineation {s}''' (lat. ad lineam, al linea) Action de alinear, alineamento; retiro de un linea annunciante nove paragrapho in un texto, passage comprendite inter duo -s. '''+ alipede {adj}''' Zool. Con pedes in forma de alas (ned. handveugelig). '''+ aliphatic {adj}''' (del gr. aleiphato, -atos, grassia) Chim. Compositos organic acyclic.: compositos -. '''aliqua {adv}''' In alcun parte, de un modo o del altere. '''aliquando {adv}''' Unquam, in un tempore o altere al mesme tempore, in le futur tempore. '''aliquanto {adv}''' Pauc, in alicun grado. '''alique {pron. indef.}''' Qualcosa. '''alique {adj}''' Un poco. '''aliquid {pron. indef.}''' Qualcosa. '''+ alisee {adj}''' Relative al aliseo: vento -. '''aliseo {s}''' Vento regulate que suffla constantemente del regiones de alte pression subtropical verso celle de basse pression equatorial: - austral, - del hemispherio nord. '''+ alisma {s}''' Bot. Plantagine de aqua. '''+ alismataceas {spl}''' Bot. Familia de plantas vivace monocotyledonate del aquas dulce, comprendente specialmente le plantagine de aqua e le sagittaria. '''+ alite {s}''' Zool. Buffon con collar (nrd. kettingpad, vroedneesterpad). '''alizari {s}''' (ar. al-uzgra, le succo) Radice de garance (Rubia tinctorum). De hic: alizarina. '''alizarina {s}''' Chim. Materia colorante rubie brillante, extracte del radice de garance. '''alkanna {s}''' Bot. Planta con le stirpe cubate (extendite), cuje radices colora le papiro (A. tinctoria, ordine del tubiflores, familia del boraginaceas). ''' all- {adj}''' (apparente in compositos) allo-, all- (= altere). De hic: allotrope etc. '''allactamento {s}''' Action de allactar: - al sino, - artificial. '''allactar {v}''' Nutrir de su lacte: illa ha allactate un infante plus de sex menses, porchetto allactate. De hic: allactamento. '''+ Allah {spr}''' Deo unic del musulmanes. '''allargamento {s}''' Action de allargar e de extender alique: - de un cammino; facto de allargar se. Der. Mitter in libertate un detenite. '''allargar {v}''' Facer plus large: - un strata, - un vestimento, - su vista, - su spirito, - su horizonte, - possibilitates, - le governamento. '''allectar {v}''' Jacer in lecto, esser malade. De hic: allectate. '''allectate {adj}''' Jacer in lecto a causa de maladia, infirme, impotente. '''allèe {s}''' (parola fr.) Passage stricte: le - de un jardin, cammino bordate de arbores, le - del castello, - de accesso, - coperte. '''allegar {v}''' (del lat. levis, legier) Alleviar un parte de un fardello, render minus pesante, minus penibile, asserer, affirmar, apportar (argumentis etc.): - un cosa in favor de un persona, - bon rationes, - un precedente, - como pretexto, - circumstantias attenuante, - autodefensa, - le programmas scholar, - le taxas. De hic: allegation. '''allegation {s}''' Der. Citation de un facto, affirmation, assertion. '''allegoria {s}''' (gr. allegoria) Expression de un idea per un imagine, un tableau, un esser vivente; pictura o sculptura representante idea abstracte: le Morte, le Tempore etc.: - del caverna in „Le Republica“ de Platon. De hic: allegorista; allegoric; allegorisar-allegorisation, allegorisator. '''allegoric {adj}''' Que appertine al allegoria, que representa un allegoria: poema -, signification -, personage -, procession -, pictura -. '''allegorisar {v}''' Donar un senso allegoric. '''allegorisation {s}''' Action de allegorisar. : '''allegorisator {s}''' Celle qui allegorisa. '''allegorista {s}''' Celle qui explica un texto, un autor in senso allegoric. '''allegrar {v}''' Donar gaudio, placer: iste nova allegra tote le mundo, - un persona con un cosa; causar un sensation agradabile: iste color allegra le vista; sentir gaudio: - se, gauder se de un successo. '''allegre {adj}''' (lat. alacer, vive) Agile, plen de animation, de gaitate: vidua -, facie -, surriso -. '''allegressa {s}''' Grande gaitate que se exteriorisa: - vital, lacrima de -, un nota de -, un - mal dissimulate, un corde saltava de -, illa dava un crito de -, il regnava un ambiente de -, su - ha durate pauco/poco. '''allegretto {s}''' (parola it.) Mus. Pecia executate minus rapidemente que allegro: un -. '''allegro {s}''' (parola it.) Mus. Pecia executate vivemente e gaimente: un -. '''allelismo {s}''' (bipolallelos, le un le altere) Biol. Conducta de cata uno del duo genes situate al mesme nivello sur duo chromosomos del mesme par. '''+ allelomorphe {adj}''' Biol. In forma de: allelo: gen -. '''+ allelotype {s}''' Biol. Typo de allelo. '''alleluia {interj}''' (parola hebree, lauda Deo) Exclamation de allegressa in le liturgia hebree e christian. '''+ allergene {adj}''' Relative al substantia allergene: substantia -. '''+ allergene {s}''' Substantia responsabile de un reaction de typo allergic. '''allergia {s}''' Med. Modification apportate in le stato del organismo per le introduction de un virus o de certe substantias: - al pulvere. De hic: allergic. '''allergic {adj}''' Med. Relative al allergia: maladia -. '''+ allergista {s}''' Specialista de allergologia. '''+ allergologia {s}''' Med. Parte del medicina que studia le mechanismo del allergia e del maladias allergic. '''+ allergologista {s}''' Med. Allergologo, specialista de allergologia. '''+ allergologo {s}''' Med. Specialista de allergologia. '''allerta {s}''' Allarma: - aeree, proclamar le stato de -, alleviar le stato de -. '''allertar {v}''' Allarmar. '''allerte {adj}''' Alerte: esser -. De hic: allerta-allertar. '''alleviar {v}''' (del lat. levis, legier) Diminuer o parte de un fardello, de un carga: - un vetula de su fardello, - le pena/suffrentia. Fig.: Calmar, adulciar un pena, nos respirava alleviate. De hic: alleviation; alleviator. '''alleviation {s}''' Diminution. de: peso, do carga - de un nave, - fiscal, - de pena/de suffrentia, - del programma scholar. '''alleviator {s}''' Celle qui allevia. '''alliacee {adj}''' Que tene del alio, evoca le alio: plantas alliacee. '''alliantia {s}''' Union contractate inter statos o soveranos: - secrete, - baptismal, - monstruose, - defensive, - monstro/mammut, - de nationes, Alliantia Triple, contractar/contraher un -, violar un -; Biblia.: le Arca del Alliantia, Rel.: le Kivoto de -, ab le altar. Hist.: Sancte Alliantia. '''alliar {v}''' (lat. alligere) Unir, combinar: - le auro con le argento; unir, conciliar: - se, unir se per maritage; formar un alliantia, fortias alliate. '''+ alliaria {s}''' Bot. Planta a flores albe, exhalante un odor de allio: (Familia del brassicaceas). '''alliato {s}''' Qui es unite per un pacto, un tractato de alliantia; pl.: paises alliate. '''+ alligabile {adj}''' Que pote esser alligate. '''alligar {v}''' (lat. ligare) Attachar con un ligamine: - un fagotto. Chim. Facer un alligato: - argento con cupro, - le ferro e le cupro, aciero alligate, transistor alligate. De hic: alligato. '''alligato {s}''' Producto de character metallic resultante del corporation de un o de plure elementos a un metallo: - cuprose/de cupro, - typographic, - resistente al acidos, - de funderia, elemento/additivo de-, facer un - de auro e de cupro. Fig. Mixtura impur: - de ben e de mal. '''alligator {s}''' (parola angl. facite prestar se al esp.) Crocodilo american: pelle/corio de -. '''allio {s}''' (lat. allium) Planta a horto, cuje bulbo a odor forte es usitate como condimento: - neapolitan, folio de -, gusto de -, capite/testa de -, pressa de -, odor de -, butyro al -, suppa al -, sauce al -, salsicia al -. '''alliterar {v}''' Usitar alliterationes in su obras. De hic: alliteration. '''alliteration {s}''' (lat. ad, e littera) Repetition del mesme sonoritates al initio de plure syllabas o parolas por effecto de rima o de sti- lo. (Ex. Por qui son iste serpentes que siffle sur vostre testes) '''+ allobiose (-osis) {s}''' Ned. allobiose) '''+ allobroge {s}''' Feud. Population celtic que sud-est de Francia actual (Gallia Narbonensis), submittite de Cesare durante le campania ab Gallia (58-51 a.C.); habitantes ab Piemonte in Savoia. '''+ allocation {s}''' Action de accordar alique a alcuno; adjuta de moneta: - minimal/de base, - de vetulessa, - mensual, travalio/labor benevole con mantenimento de - . '''+ allochtone {adj}''' Geol. Se die del terrenos que ha suffrite un importante displaciamento horisontal in le regiones a structura carreate; Zool. e Bot. Se dice de un specie de apparition recente in le regiones considerate. '''allocut-''' vide alloquer '''allocution {s}''' (del lat. adloqui, - ) Discurso assatis curte, ma de character official: le - televisate del chef del stato, - de Natal. '''+ allodial {adj}''' Feud. Que concerne un alleu (terra libere): benes - . '''+ allodificar {v}''' Feud. Render libere unterra (alleu) '''+ allodification {s}''' Feud. Action de allodificar. '''+ allodio {s}''' Feud. Ben allodial. '''+ allogamia {s}''' Bot. Poliinisation de un flor per le polline de un altere flor, proveniente o non de un altere planta. '''+ allo {adj}''' Se dice de un population de un arrivata recente in un pais, Contr.: autochtone, indigene. '''+ allogiamento {s}''' Action de allogiar: problema del - , officio de - , spatio de - , - de vetule personas, dar/procurar – a. '''+ allogiar {v}''' Offerer a alcuno habitation permanente o provisori. '''+ allogio {s}''' Habitation: pro le nocte, problema del -es, dar - a un persona. '''+ allometria {s}''' Biol. (ned. allometrie) '''+ allomorphe {adj}''' (gr. alos, altere, e morphe, forma) Se dice del variantes del mesme morphema in le grammaticas irregular. '''+ allongabile {adj}''' Que pote esser allongate. '''allongamento {s}''' Augmentation de longor e de durata: - de un vocal, - de un gonna, - del jornos. '''allongmentar {v}''' Render plus longe: - un roba, - un viage, - un discurso, - le vita, - le tabula; extender: - le bracio, village allongate, - le passo. Fam. Extender se: - se per terra, -Syn. prolongar. De hic: allongamento '''allonge {s}''' Fin. prolongation. Chim. prolongation '''+ allontanar {v}''' Remover, absentar (se) '''allopathe: {s}''' Med. Qui cura per allopathia. '''+ allopathia {s}''' (gr. allos, altere, e pathos, maladia). Medicina usual que ha pro objecto de sanar le maladias con remedios contrari a lor a iste maladias. '''allopathic {adj}''' Med. Relative al allopathia. '''alloquer (-loqu-/-locut-) {v}''' Pronunciar un allocution. De hic: allocution '''+ allosyndetic {adj}''' Biol. (ned. allosyndetisch) '''allotrope {adj}''' Chim. Relative al allotropia: stato - . Zool.: - . '''+ allotropia {s}''' (gr. alos, altere, e tropos, maniera de esser) Chim. Proprietate de alicun corpores, como le carbon, le phosphoro, de se presentar sub plure formas, habente proprietates proprie differente. '''+ allotropic {adj}''' Chim. Allotrope: stato - , modification – del carbon. '''allotropo {s}''' Chim. Corpore que se presenta sub plure formas. '''all right {expres}''' angl. Toto es juste, signif. Toto es ben, vos pote ir in anticipation. '''allu- {v}''' (apparente in derivatos) De hic: alluvion; alluvial '''alluder (-lud-/-lus-) {s}''' (del lat. alludere, burlar) Facer allusion a: - un cosa con delicatessa. De hic: allusion; allusive '''allus-''' vide alluder '''allusion {s}''' Parola, phrase que evoca un persona, un cosa, sin nominar le: - indirecte, - clar, - transparente, - involuntari(e), - ben osate, discurso plen de -es, facer - a, con -es volate/coperte/oculte '''allusive {adj}''' Que contine un alusion: phrase - , discurso - . '''alluv-''' vide allu- '''aluvial {adj}''' Producite per alluviones: formation - , plana - de Piemont, terrenos - . '''alluvion {s}''' (lat. ad, verso, e luere, lavar) Deposito lassate de un curso de aqua quando le velocitate reducite non permitte plus su transporto: formar -es, -es littoral. '''+ alluvionamento {s}''' Formation, apporto de alluviones. '''+ alluvionar {v}''' Deponer alluviones, parlante de un curso de aqua: le fluvio alluviona hic. '''+ almagesto {s}''' Antiq. Megale Syntaxis, denomination arabe del collection de obras astronomic (seculo 2) debite a Ptolomeo. '''alma mater {s}''' (expression lat. signif. matre nutriente) usitate sovente per le poetas latin por designar le patria e a vices per le poetas de nostre dies por designar le universitate. '''almanac {s}''' (ar. al-manakh) Calendario comprendente indicationes astronomic e meteorologic; obra donante informationes de ordine variate: - de Enkhuisen, le - de Gotha es un annuario genealogic, - de tasca. '''+ almea {s}''' (ar. aluma) Dansatrice e cantatrice in Oriente. '''almosna {s}''' (gr. eleimosune, pietate) Lo que on dona al povres per caritate: facer - , peter - , dar - . De hic: almosnero; almosneria; almosniera '''almosneria {s}''' Carga de almosnero; le insimul del almosneros. '''almosnero {s}''' Prestre attachate a un establimento, a un prince, a un nave, a un unitate militar. – militar. '''almosniera {s}''' Bursa portate al cinctura que contine le moneta destinate al almosna. '''+ alnetto {s}''' Bot Boschetto de alnos. '''+ alno {s}''' (lat. alnus) Bot. Arbore del bordo del aquas, vicino del betula, con flores in amentos Familia del betulaceas): - auree, amento de - , branca de - , folio de - , sepe/haga de -s, cortice de - , trunco de - . '''aloda {s}''' (del lat. alauda) Ave passere cantatrice, commun in le campos. (Familia del alaudides) '''+ aloe {s}''' (gr. aloe) Bot. Planta de Africa, cultivate etiam in Asia e America e cuje folios carnal forni un resina amar, empleate como purgativo e in tinctureria: - hepatic. Pharm. pilula de - . (Familia del liliaceas) '''+ aloetic {adj}''' Bot. Pharm. Relative a aloe. '''+ alogia {s}''' (gr. a, sin, e logos, ration) Psych. Judicamento que contradice le logica. '''+ alogic {adj}''' Philos. Contrari al leges del logica. '''+ aloina {s}''' Amaritude de aloe. '''+ alontanar {v}''' Remover, postponer. '''+ alopecia {s}''' Med. Cadita o absentia partial o generalisate de capillos calvitia. '''+ alopecuro {s}''' (lat. alopecurus) Bot. Le cauda de vulpe, planta con stirpe recte, spicas grosse, longe, cristate (Ordine del glumiferes, familia del gramineas): - pratense. '''alora {adv}''' In celle tempore, in celle caso, dunque: - non parla plus de isto. '''alosa {s}''' (lat. alausa, parola gaul) Zool. Pisce vicin del sardina disveloppante se in mar e veniente in le cursos de aqua le primavera (Familia del clupeides) '''+ alpaca {s}''' (esp. alpaca, parola peruvian) Ruminante vicin del lama, domesticate in America dol Sud pro su longe pellicia lanose; fibras textile e e setose provenite de iste animal. '''+ alpenstock {s}''' (parola germ., de Alpes, e Stock, baston) Longe baston ferrate que servi al excursiones in montania. '''Alpes {spr}''' Le plus grande massa montaniose de Europa, extendente se desde Mediterraneo usque in Europa central presso de Vienna: - Occidental, - Oriental, - Bavarese, - Bernese, - Transylvan, - Rhetian. De hic: alpestre; alpin-alpinismo, alpinista, cisalpin, transalpin-transalpino '''alpestre {adj}''' (it. alpestre) Particular al Alpes: sito - , paissage - , pastura/prato - , flora - , fauna - , ranunculo - . '''alpha {s}''' Prime littera del alphabeto grec. Fig. - e omega, le comenciamento e le fin. Phys.: particula - , radios - , radiation emittite per le corpores radio-active, formate de nucleos de helium, disintegration - . Med. receptor - . De hic: alphabeto etc. '''+ alpha-active {adj}''' (ned. alfa-actief) '''alphabetic {adj}''' Secundo le ordine del alphabeto: per ordine - , classamento/classsification - , tabela - , catalogo - , poner in ordine - , rangiar per ordine - . '''alphabetisar {v}''' Inseniar a alcuno le lectura e le scriptura. '''alphabetisation {s}''' Action de inseniar a un populo le lectura e le scripto. '''alphabeto {s}''' (del alpha e beta, le prime duo litteras del alphabeto grec; lista de omne litteras de un lingua; libro continente le litteras e elementos del lectura: - phonetic, - Morse, - Braille. De hic: alphabetic; alphabetisar-alphabetisation; analphabete-analphabetismo; analphabeto-analphabetic '''+ alphanumeric {adj}''' Comp. Que comporta al mesme tempore cifras e characteres typographic: codice - , claviero - . '''+ alpicole {adj}''' Trovabile in Alpes: planta - . '''alpin {adj}''' (lat. alpinus) que vive, que cresce sur le Alpes o sur le altere montanias; capra - , flora - , fauna - , que se reporta al Alpes o al altere montanias: club - , refugio - , paisage - , catena - , vegetation - , chassator - , corno - , rosalia - . Bot. soldanella - , anemone - , astere - , diantho - , thesio - , clematis - , veronica - , armeria - , colchico - . Etnol. racia - . '''alpinismo {s}''' Sport del ascensiones in montania. '''alpinista {s}''' Qui practica le alpinismo. '''alquando {adv}''' vide aliquando. '''alquanto {adv}''' vide aliquanto. '''Alsatia {spr}''' Provincia del nord de Francia, capital Strasbourg. De hic: alsatian-alsatiano '''alsatian {adj}''' De Alsatia. '''alsatiano {s}''' Dialecto germanic parlate in Alsatia. '''alsi {adv}''' Etiam, anque, tamben; equalmente, de plus. '''+ alsine {s}''' Bot. Planta annual con radices fusiforme, folios filiforme (Minuartia L.) '''+ alsinoideas {s}''' Bot. Plantas annual cuje typo es le alsine. '''Altai {spr}''' Massa montaniose del Asia central in Siberia e Mongolia. De hic: altaic-uraloaltaic etc. '''altaic {adj}''' Relative al montanias Altai: linguas - , (turc e mongol) '''altaras {s}''' =Tabulatair le sacrificios: eriger/elevar un - , de ecclesia, tabula ubi on celebra le sancte missa, - major, - domestic, - lateral, - portative/de campania, - de incenso, - matrimonial, tabula de - , pictura de - , paramentos del - , consecrar un - , decorar un - . '''alte {adj}''' (lat. altus) Que ha un certe dimension in le senso vertical: un casa - de vinti metros. Fig. Forte, distincte: in alte voce, de - fidelitate, talones - , fronte - , febre - , marea - , torbiera - , - mathematica, - commando, - commissario, - commissariato, - functionario – montania, - furno, - corte de justitia, - frequentia, le - citate, le - alte, le parte - del citate, le - Egypto, a – frequentia, - mar, - societate, le - clero, cablo de - tension, botta - con volta; de trunco - , - pression de sanguine, le - Rheno, - grado de civilisation, de - moralitate, tonos - ; sonor:voce - , in – voce. De hic: altessa; altitude; exaltar &; altiar &; etc.; altisone etc.; altisonante etc.; altoparlator etc.; alto-contralto '''alterabile {adj}''' Que pote esser disnaturate. '''alterar {v}''' (del lat. alter, altere) Cambiar in mal: le abusos altera le sanitate, isto altera le situation, - de tactica, Mus. accordos al- terate; corrumper, depravar, deteriorar: le calor altera le fructos, le sol altera le colores, le emotion altera su voce, su voce se alterava (con emotion). '''alteration {s}''' (lat. alteratio) Modification in le stato normal, cambiamento de favorabile - del colores, del voce, del sanitate, sin - ; falsification: - del moneta. Mus. signo placiate al sinistre de un nota por modificar su altitude, sin cambiar le nomine. '''altercar {v}''' Haber un altercation, querelar. De hic: altercation '''altercation {s}''' (del lat. altercari) Discussion, excambio de propositos violente, disputa. '''altere {adj}''' Que es distincte, differente, additional: da me un vitro; differente: un - , qualcuno - , le un le - , le unes le -s, un post/detra le -, unes post/detra le -s, al latere del -(s), vice - , tote le -s, nemo/necuno - , nihil - , un - cosa, qualcosa - , del - parte, in - loco, in - parte, - mundo, nusquam - , nulle – loco, de un - sorta, per un maniera/modo o per - , ni le un ni le - , al latere del dica, al – latere del oceano, passar al – vita, ir/passar de un extremo al - , ir al – mundo, un mano lava le - , con/on – parolas/terminos. alterne &; alterar-alterabile-inalterar-inalterabilitate, alteration; altruismo; altruista; alterubi etc.; unaltere etc.; sesquilatere etc. '''alter ego {s}''' (parolas lat., un altere io) Persona verso de qual on ha sentimentos fraternal, a qui on se fide totalmente e le qual on le carga eventualmente de ager in su loco. '''+ alteremente {adv}''' Alias, inversemente, in altere modo. '''+ alternante {adj}''' Que alterna: pulso - , periodos - . '''+ alternantia {s}''' Facto de alternar, de succeder se regularmente o non, in le tempore, parlante de duo o plure cosas; action de alternar duo o plure cosas in le tempore e le spatio: le – del saisones, le – del lineas blau e verde, succession al poter del partitos politic differente. Phys. Demi-periodo de un phenomeno alternative. Ling. Cambiamento de un vocal o de un consonante, - del generationes, - del culturas. '''alternar {v}''' Cambiar (se), revenir successivemente: - le canto con le violino: (ned. afwisselend platsvinden) '''alternate {adj}''' Que se repete a intervalos regulate: canto - , rima - , Electr. currente - . '''Alternation {s}''' Action de alternar e su resultato. '''alternativa {s}''' Succession de cosas que reveni alternativemente: - del calde e del frigide; selection intter duo possibilitates: io me trova ante iste - : restar o partir, non haber altere – que, proponer/formular/suggerer un - , proponer un – a un persona '''alternative {adj}''' Alternate, que se repete a intervales regulate: movimento - ; que cambia periodicamente de senso: currente - ; motor a currente - , tension - , solution - , residentia - , rima - , canto - , pena - , imprisionamento - , periodos – de calor e de frigido '''alternativemente {adv}''' Le un post le altere. '''+ alternator {s}''' Generator de tension e de currente electric alternative. '''alterne {adj}''' (lat. alternus) Cambiante: a jornos/dies - . Math. Se dice quando duo lineas recte son secate par le tentio (secante), del angulos placiate del partes differente del secante: angulos – externe, angulos – interne. Bot. folios - , disponite del cata parte del stirre (pedunculo), ma non in facie le unes del alteres; etiam: flores - , disposition del folios/flores - . De hic: alternar-alternation, alternative-alternativa, alteremente; subalterne '''alterubi {adv}''' In altere parte. '''altessa {s}''' (it. altezza) Titulo de honor donate al princes e princessas; persona portante iste titulo: - Royal/Regal, reciper un - . '''+ Alte Volta {spr}''' (Burkina Faso) Stato del Africa occidental, capital Ougadougou. '''+ althea {s}''' (lat. althea officinalis) Bot. Planta con flores arbe roastre (Familia del malvaceas) '''altiamento {s}''' Acto de elevation: - de precios, - de spatulas, - de humero '''altiar {v}''' Render plus alte, eriger, elevar: - le voce, - le spatulas/humeros, - le capite/le testa/le oculos, - le velas, - le bandiera, - le manos, - le manos al celo, - le tarifas, - le cresta/crista. De hic: altiamento; realtiar '''+ altimetria {s}''' Mesura del altitudes. '''+ altimetric {adj}''' Concernente le altimetria. '''altimetro {s}''' Apparato serviente a mesurar le altitude. '''+ altiplano {s}''' Superficie relativemente plan, elevate per reporto al regiones vicin: plateau. '''altisa {s}''' (gr. altikos, saltator) Zool. Insecto coleoptere saltigrade al colores metallic (Familia del chrysomelides) '''altisonante {adj}''' Pompose, fastose. Fig. Emphatic: linguage - . '''altisone {adj}''' vide altisonante. '''+ altista {s}''' Bursa. Speculator ala hausse (ned. hausier) '''+ altista {adj}''' Bursa. Superante, crescente: mercato - . '''altitude {s}''' (lat. altitude) Elevation vertical de un puncto super le nivello medie del mar: al - del situation, al - de un capo/insula etc., iste montania ha mille metros de - , record de - , governaculo/timon de - , indicator de - , Nav. paralleko de - , - meridian. '''alto {s}''' Parte superior, capsula, prime position, capite, culmine, summitate, superficie: in (le) - , in le - del armario, in le - del s - la, desde le - , salto in - , saltar in - , tener in - , le -s e le bassos, in - , de - a basso, versi le/in - , le ballon se elevava in manos in - . Mus. (parola it.) Le plus alte voce de femina (on dice etiam contralto); parte cantate de iste voce in un choro; instrumento a cordas intermediari inter violino e violoncello; le -s e le bassos. '''+ altocumulo {s}''' Meteo. Nube de altitude medie (verso 4000m), formate de grosse floccos al contorno satis nette e disponite in gruppos o in filos (celo aspergite de parve nubes rotunde). '''altoparlator {s}''' Apparato transformante in undas sonar le oscillationes electric por un audition collective: connexion de - , installation de -es. '''+ altor {s}''' Alto, altitude, culmine: - de un monte, - meridian, - barometric, - tonal, - del linea, - de cadita, record de - , a – de nomine, a – de spatula, a – de spatulas, - attingite, usque al – del geniculo, - maximal. Math. – de un triangulo. Mus. – de un sono, prender le – del sol, accento de - , a medietate de - , le turre de cento metros de - , suffrer de vertigine de - , augmentar le - . '''+ altostrato {s}''' Meteo. Nube de altitude medie (inter 2000 a 6000m) que ha le forma de velo grisastre assatis obscur. '''altru-''' vide altere '''altruismo {s}''' (del lat. alter, altere) Amor disinteressate del altere. '''altruista{s}''' Qui ha reporto al altruismo, qui lo professa. - Ant. egoista. '''+ altruista {adj}''' Se dice de celle qui- manifesta altruismo: homine - . '''+ altruistic {adj}''' Altruista: comportamento - . '''altura {s}''' Alto, collina: linea de - , record de - , salto de - , volo de - , differentia de - , - de homine, - de polo, - meridian, - de un astere/astro, - de cadita, - attingite, -s vertiginose. '''+ aluco {s}''' Zool. (lat. alucita) Papilion e alas gris-jalne, vicino del tineas, cuje eruca causa degat al cereale (ned. bosuil) '''+ alume {s}''' (ned. aluin): - de pluma. '''+ alumeria {s}''' Fabrica de aluin (ned.) '''+ alumiera {s}''' Fossa de aluin (ned.) '''+ alumina {s}''' (lat. alumen, -inis, alun) Chim. Oxydo de aluminium (Al203) que, diversemente colorate, constitue un certe numero de petras preciose (rubino, saphiro etc.) Le bauxite contine super toto – hydratate. '''+ aluminato {s}''' Chim. Sal in le qual le alumina joca un rolo acide: - de potessa. '''+ alumineria {s}''' Fabrica de aluminium. '''aluminium {s}''' Metallo blanc, brillante, le gier, ductile e maleabile, alterante se pauco al aere; elemento AI, de numero atomic 13, de massa atomic: 26,98: folio/papiro de - , bronzo al - , alligato de - , filo de - , silicato de - , sulfato de - . '''+ aluminose {adj}''' Que contine aluminium. '''+ alumno {s}''' (lat. alumnus, discipulo) Scholar, discipulo; pupil, noviciato in certe congregationes: alumno-pilota, - externe. '''+ alunite {s}''' Min. Sulfato natural de aluminium e de potassium. '''alveo {s}''' Cupa, spatio cave, cella, trogo, reservoir; etiam: - de banio. De hic: alveolo-alveolari, alveolate '''alveolari {adj}''' Que appertine al alveolo: structura - . Anat. nervo - . '''alveolate {adj}''' Que presenta; que ha alveolos: imballage - , plachetta - , cauchu - . '''alveolo {s}''' (lat . alveolus) Cavitate del favo de ape. Anat. Cavitate del osso maxillar in le qual es fixate un dente; cavitate fossate in le lobulos pulmonar: - pulmonar, plachetta a -s, imballage a -s; casa de dente; favo de melle. '''+ alvin {adj}''' Med. Relative al basse-ventere: fluxo - , diarrhea. '''+ alvo {s}''' Anat. Sub ventre. '''+ alysso {s}''' (gr. alusson, planta salutar contra le rabia) Bot. Planta e flores jalne o blanc, a vices cultivate qua ornamental (Familia del cruciferos) '''am-''' vide ammoniaco '''amabile {s}''' Symphatic, qui se monstra receptive verso le alteres: surriso - . '''amabilitate {s}''' Politessa, cortesia, attitude affabile e preventive: con - fortiate/affectate/fingite, haberea vos le – de. '''amalgama {s}''' (amalgama, facite prestar se al arabe) Chim. Alligato de mercurio con un altere metallo: - de zinc, - de argento, - de auro, - de cupro, - de stanno, servi a stannar le speculos. Fig. Mixtura bizarre, confusion: un - de colores. De hic: amalgamar-amalgamation, amalgamator '''amalgamation {s}''' Action de amalgamar. Metall. Operation consistente a combinar le mercurio con un altere metallo o a extraher per medio de mercurio le auro e le argento de lor gangas; approximar o miscer (elementos diverse, disparate); amalgamar se, unir se, funder se in un toto. '''amalgamator {s}''' Celle qui amalgama. '''+ amandina {s}''' Zool. Parve ave: - oryzivore. '''amandola {s}''' (del lat. amygdala, facite prestar se al gr.) Grano comestibile, ric in substantias grasse del amandoliero: - de terra, - tostate, - amar, - dulce, - sucrate, - salate, -s e uvas sic, torta de - , patisseria de - , oleo de - , pasta de -s, panetto al pasta de -s, imitation de pasta de -s, decorticar -s. De hic: amandoliero '''amandoliero {s}''' Arbore originari del Asia, cultivate por su granos o amandolas (Familia del rosaceas) '''+ amanita {s}''' (gr. amanitas) Bot. Champignon a laminas, habente un anello e un membrana, multo commun in le forestes; le unes son comestibile, le altores periculose e mortal: - cesares, occide-muscas. '''amante {s}''' Persona qui ama un persona de altere sexo. Per ext, Persona passionate por u cosa: - de arte, - del libertate, - del natura. '''+ amanuense {s}''' Commisso, scriptor, copista. '''amar {adj}''' (lat. Amarus) Que ha un sapor rude e disagradabile: fructo - , amandola - , caramello - , bibita - , ironia - , pilula - . Fig. Violente: dolor - . '''amar {v}''' (lat. amare) Adorar, haber affection de gusto de inclination por alcuno o por alique: - su proximo, arte de amar, facer se – de, - su parentes, - le lectura, - le sportes, ille ama le bottilia; trovar gustose/saporose, haber/gustar de bon voluntate. De hic: amante; amabile-amabilitate; amator; amatori; amate '''amarage (-aje) {s}''' Aeronaut. Action de descender sur aqua. Mar. Action de amarar. '''+ amarantaceas {spl}''' Bot. Familia de plantas appertinente al ordine del chenopodiaceas e cuje typo es le amarantho. '''+ amarantho {s}''' (lat. amarantus) Planta del qual on cultiva alicun species ornamental pro lor flores rubie e gruppate in longe racemos. – silvestre, - speciose, - retroflexe. '''amarar {v}''' Aeronaut. Descender sur aqua. Mar. Tirar un cablo pro retener in placia un nave. De hic: amarage '''amarisar {v}''' Facer plus amar. '''amaritude {s}''' (lat. armaritude) Saper amar: le del absinthio. Fig. Tristessa, pena: sentir - . '''+ amarylidaceas {spl}''' Bot. Familia de plantas monocotyledonate, cuje typo es le amaryllis e comprendente etiam le percia-nive, le leucojun, le narcisso e le agave. '''+ amaryllis, amaryllide {s}''' Bot. Planta bulbose a grande flores de un rubio brillante, de odor suave, dicite lilio Sancte Jacques. '''amassamento {s}''' Accumulation de cosas reunite como in un massa, cumulo: - de sablo, - stelar, - de stercore. '''amassar {v}''' Reunir per addition successive, accumular: - moneta, - un fortuna, - cognoscentias/cognoscimentos. De hic: amassamento; amassator '''amassator {s}''' Persona qui amassa, thesaurisa. '''amate {pp}''' de amar; adj car. '''amateur {s}''' (parola fr., lat. amator) Qui ha gusto por: - de tableaus, - de belle linguage, boxator - , photographo - , meteorologo/meteorologista - , football - , theatro - , classe de -s, match de -s. '''+ amateurismo {s}''' Qualitate de un persona qui practica un sport, un arte etc., in amateur. Defecto de un persona qui manca de zelo, qui non se ingagia vermente in lo que face. '''amator {s}''' Amante, qui ha un forte symphatia por alique: - de cinema, - de arte, - de libros, - de flores, - de musica, - de cavallos, - de sport, - del natura, un - fervente del patinage. '''amatori {adj}''' Serviente pro amar: joco - , scholar - , poeta - . '''+ amaurose (-osis) {s}''' (gr. amauros, obscur) Med. Cecitate plus o minus complete debite a un affection del nervo optic o del centros nervose, sin lesion del oculo ipse. '''+ amaurotic {adj}''' Med. Attingite de amaurose; relative a amaurose. '''+ amaxophobia {s}''' Timor pavor, angustia de riscar, hasardar; de vehiculo. '''Amazon {spr}''' Georg. Fluvio del America del Sud, le prime del mundo per su debito. Gr. Mythol. Femina appertinente a un tribo guerrier, legendari, del qual era excludite le nomines. Femina qui practica le sport del equitation: habito de - , costume de - (por feminas) De hic: amazonie '''amazonie {adj}''' Appertinente al amazones o al fluvio Amazon. '''+ amazonite {s}''' Min constituite per feldspath verde clar a verde blauette quasi obscur. '''ambages {spl}''' (lat. ambages) Sin - , de un maniera directe, sin sinuositate, deviation, subterfugio. '''ambass- {v}''' (apparente in derivatos) De hic: ambassada; ambassador '''ambassada {s}''' (it. ambassiata) Function de ambassador; hotel del ambassador, insimul del agentes diplomatic in servicio in un ambassada: secretario de - . '''ambassador {s}''' Representante del stato apud a un poter estranie. Fig. e Fam. Cata persona cargate con un message: acreditar un - , retirar un - , ille ha essite un bon - de su pais. '''+ ambassadorial {adj}''' Concernente le ambassada. '''ambe {adj}''' (it. ambe) E le un e le altere: io cognosce ambe personas, a - lateres, le - casos, de – sexos. '''ambes {pron}''' indef. Ambe. '''ambidextre, ambidextere {adj}''' (lat. ambo, duo, e dexter, dextere) Qui se servi equalmente ben de duo menos: footbalero - . '''+ ambidextria {s}''' Qualitate de servir se con tanto multe habilitate de su duo manos. '''+ ambiental {adj}''' Del ambiente, vicinitate; milieu: factores - , conditiones - , conservation - , degradation - , pollution/contamination - , crimine - , deterioration - , problema - , politica - , planification - , movimento - , defensa - , musica - . '''ambiente {adj}''' (lat. ambiens, circumferente) Que ambi, inveloppa: le aere ambiente, temperatura - . '''ambiente {s}''' Lo que ambi, milieu physic e moral: - hostil, - familiar, - de labor/de travalio, - de vita, - festive, musica de - , politica del - (ecologic), contamination/pollution del - (ecologic), con servation/protection del - (ecologic), degradation del - (ecologic), deterioration del - (ecologic), crimine contra le - (ecologic), crimines contra le - (ecologic), planification del - (ecologic), defensa del - (ecologic), movimento del - (ecologic), ministro pro le (ecologic), consciente del problema del ambiente (ecologic), il regnava un - de allegressa, animar le - , viver in un - agradabile. '''ambigue {adj}''' (lat. Ambiguus) cuje senso es incerte, equivoc: responsa - , sentimentos - , le oraculos soleva esser - . De hic: ambiguitate; inambigue inambiguitate '''ambiguitate {s}''' Equivoc: exprimer se sin - . Log. Dualitate profunde de un termino, de un proposition, de un situation: moral del - . '''+ ambipolar {adj}''' Relative a ambe polos (ned. ambipolair) '''ambir {v}''' Contornar, circumferere, consequer, solicitar. De hic: ambiente; ambition &; ambito '''+ ambisexual {adj}''' Biol. Se ambe sexe. '''ambition {s}''' (lat. ambitio) Desiro immoderate de gloria, de fortuna: devorate de - , - nobile, - dismesurate, grande -es. Syn. Appetito, cupiditate, pretention. '''+ ambitionar {v}''' Desirar vivemente (alique), aspirar a (alique): - un cosa; ille ambitionava le poter. '''ambitiose {adj}''' Que ha o que se annuncia con ambition; politica - , projecto/plano - , ille esseva dismesuratemente - . '''ambito {s}''' lo que circumfere, circuito, roure. '''+ ambivalente {adj}''' Que presenta ambivalentia, que pare esser contradictori, haber un senso duple: sentimentos - , character - , libro - . '''ambivalentia {s}''' (lat. ambo, duo, e valere, valer) Character de lo que ha duo aspectos radicalmente differente o opposite. '''advert- {v}''' (apparente in derivatos) De hic: ambivertito. '''ambivertito {s}''' Psychol. Alcuno qui es tanto introvertite como etiam extrovertite. '''+ amblar {v}''' Vader in amblo. '''+ amblator {s}''' Qui va in amblo. '''+ amblatura {s}''' Trotto in amblo. '''+ amblo {s}''' (prov. amblar, del lat. ambulare) Trotto de un cavallo que leva al mesme tempore le duo gambas del mesme latere: ir le - . '''ambly- {adj}''' (apparente in compositos) ambly- (= obnubilate, obscur, obtuse) '''amblyopia {s}''' (gr. amblus, debile, e ops, visual) Med. Debilitate del vista, comenciamento del cecitate. De hic: ambyopic '''ambyopic {adj}''' Med. Se dice de un persona cuje acuitate visual ex multo diminuite. '''+ amboceptor {s}''' (ned. amboceptor) '''+ Amboina {spr}''' Le un del insulas Moluce (Indonesia) e lor capital. '''+ amboinese {s}''' Native e linguage de Amboina. '''+ amboinese {adj}''' Relative a Amboina. '''+ Ambon {spr}''' (ned. Ambon) '''+ ambonese {s}''' De Ambon. '''+ ambonese {adj}''' Relative a Ambon. '''ambra {s}''' (ar. al´ambar) – jalne o succino, resina fossile de coniferos del epocha oligocen: pecias dur o cassante, jalne o rubie, plus o minus transparente, continente sovente insectos fosssilisate, - gris, concretion intestinal del cachalot, que exala un odor de mosco e entra in le composition del perfumos de grande precio, resina de - , tinctura de - , vernisse de - , color jalne aurate. De hic: ambrar '''ambrar {v}''' Perfumar de ambra gris; perfumar de aqua de Colonia. '''ambrosia {s}''' (gr. ambrosia, nutrimento del deos) Substantia deliciose, dece vices plus dulce que le melle, on diceva, del qual se nutriva. '''ambrosial {adj}''' Deliciose, saporose. '''ambrosian {adj}''' Que concerne le rito attribuite a Sancte Ambrosio: canto - , rito - , Bibliotheca - , aperite in 1609 a Milan. '''ambrosie {adj}''' vide ambrosial. De hic: ambrosia-ambrosial. '''Ambrosio {spr}''' Sancte, patre del ecclesia latin (346-387), archiepiscopo de Milan, qui reformava le canto liturgic: Sancte - . De hic: ambrosian '''ambulante {adj}''' Se dice de celle qui non ha residentia fixe, qui viagia vita - , musicos - , compania de theatro - , sonator - , mercante/mercator - , venditor - , cantator - , fructero - , skeleto - , cadavere - , cocina - , cantina - , hospital - , pharmacia - , circo - , exhibition/exposition - . '''ambulantia {s}''' (lat. ambulans, marchante) Stabilimento medical provisori; vehiculo serviente al transporto del malades: - de reanimation '''ambular {v}''' Promenar se (ir a pede) De hic: ambulante-ambulantia; ambulatori; ambular; deambular-deambulation; deambulatori; preambular-preambulo; funambulo etc.; noctambulo etc. '''ambulatori {adj}''' Que no ha sede fixe: le parlamento era ab initio - . Med. Que pote esser facite sin interrumper la activitate normal medication - , maladia - . '''ambulatura {s}''' Action de ir a pede; promenada: - titubante, - digitigrade; io le recognosceva per su - . '''ameba {s}''' Zool. Animal unicellular; del aquas salate, del aquas dulce e del terra humide, displaciante se per pseudopodos (Ramification del rhisopodes) De hic: amebic; ameboide; amebiforme etc. '''+ amebiasis {s}''' Med. Affection intestinal causate per le amebase extendente se a vices a ficato, al renes e al cerebro. '''amebic {adj}''' Relative a ameba. '''amebiforme {adj}''' In forma de ameba. '''ameboide {adj}''' Zool, Physiol. ue rememora de ameba e su comportamento: movimentos - . '''+ ameiose (-osis) {s}''' Biol. (ned. ameiose) '''+ ameiotic {adj}''' Biol. Relative al ameiose. '''+ amelanchir {s}''' Bot. Arboretto corinthic: - oval '''+ ameliorabile {adj}''' Que pote esser ameliorate. '''+ ameliorar {v}''' Render melior: - un racia, - le solo, - un texto, - su notas del bulletin scholar. '''+ amelioration {s}''' Action de ameliorar: - del solo, - del salarios. '''+ ameliorative {adj}''' Habente le tendentia de ameliorar se. '''+ ameliorator {s}''' Celle qui ameliora. '''amen {interj}''' (lat. amen, parola hebree, termination de un prece) Assi sial: dicer - , donar su approbation. '''+ amene {adj}''' (lat. amoenus) De un cortesia amabile, affabile. '''+ amenitate {s}''' (lat. amenitas) Parola amabile, acto placente: sin - , con impolitessa; pl. Iron. Parolas vulnerabile: dicer se -s. '''+ amentacee {adj}''' Bot concernente le amentiferes. '''+ amentifere {adj}''' Bot. Se dice al superordine de arbores a cattones que tal que le salice, le nuciero, le fago. '''+ amentiffome {adj}''' Bot. In forma de cattones. '''+ amento {s}''' (lat. amentum) Bot. Catton: - de salice, - de alno, - staminate, - pistillate/con pistillo. '''-amento {suffixo substantive}''' (utilisate con verbos in -ar) -ament, -ement, -ment (action o resultato de…) – manto. De hic: arrangiamento etc.; commandamento etc.; discoragiamento etc.; governamento etc.; ornamento etc. '''America {spr}''' Le un del sex continentes: - Septentrional/del Nord, - Meridional/del Sud, - Latin, - Central, in - del Sud on parla espaniol e portugese. De hic: american-americanismo, americanisar, anglo-american etc.; panamerican etc., americano '''american {adj}''' Appertinente al America del Nord e del Sud: appartinente al Statos Unite. '''americanisar {v}''' Donar le character american a. '''+ americanisation {s}''' Action de americanisar; su resultato; facto de americanisar se. '''americanismo {s}''' Maniera de esser e de parlar del americanos. Insimul del scientias que ha pro objecto le America. '''americano {s}''' Habitante del Nord e Sud America; habitante del Statos Unite; lingua anglese parlate al Statos Unite. '''+ americium {s}''' Chim. Elemento chimic Am) artificial e radioactive, de numero atomic 95. '''+ amerindiano {s}''' Indiano de America. '''+ amethystin{adj}''' Relative al color de amethysto. '''amethysto {s}''' (gr. amethustod, petra que preserva del ebrietate) Petra fin, varietate violette de quarz. '''+ ametropia {s}''' (gr. metron, mesura, e ops, oculo) Anomalia del refraction oculat (myopia, hypermetria, astigmatismo) '''+ ametropic {adj}''' Med. Attingite de ametropia. '''+ amianto {s}''' (gr. amiantos, incorruptibile) Silicato natural hydratate de calcium e de magnesium, acontextura fibrose, resistente al action del foco e utilisate por fabricar materiales de texitos incombustibile.: - de platino, - cemento, placa de - , corda de - , revestimento de - , pulvere de - , fibra de - . '''amic {adj}''' Qui ha amicitate, gusto por: esser - del artees; alliato (non inimic): nation - , chef de stato de nation - , pais - , familia - , relation - , - del ordine, - del libertate; propitie, favorabile: mano - . De hic: amicitate; amicar-amicabile-amicabilitate; inimic &; amico-amical-inamical; amica '''amica {s}''' Femina con le qual on se ha ligate de un affection reciproc: - de schola, - intime, - de infantia/de juventute circulo de -s. '''amicabile {adj}''' Qui pote devenir amica/amico; accordo - . '''amicabilitate {s}''' Qualitate de esser amicabile. '''amical {adj}''' Inspirate per le amicitate: incontro/match - , reguardo - , mantener relationes -. '''amicar {v}''' Facer amico de: - se, facer amico con. '''amicitate {s}''' Qualitate de esser amico: - intime, - firme/selide, - reciproc, demonstrationes de - , ligamines de - , constantia de un - , tractato de - , disveloppar le - , cultivar le - de un persona, testimoniar su - a un persona, rumper un - , ganiar le - de un persona. '''amico {s}''' (lat. amicus) Homine con le qual on es ligate de un affection reciproc: - de casa, - de infantia/de juven tute, - de schola, - intime/del corde, - loyal/fidel; persona qui ha attachamento, gusto por alique: - del natura, - de tote le mundo, - del populo, -s inseparabile, a precio de - , servicio de - , circulo de - s, precio de - , concilio de amico, fidelitate/loyalitate de - . '''+ amicto {s}''' (lat. amictus, mantello) Lino benite coperiente le collo e le humeros del prestre durante le officio. '''+ amidar {v}''' Revestir, impregnar con amido. '''amido {s}''' (lat. amylom, flor de farina) Chim. Substantia organic frequentemente mittite in reserva in le granos del cereales, fructos del arbores, tuberculos del patatas etc.: - lustrose, colla de - , brossa de - , strato de - , fabrica de - , fabricante de - , fabrication de - . De hic: amidogeno etc.; acetamido etc. '''amidogene {s}''' Chim. Explosivo de propulsion, simile al pulvere nigre habitual; dynamite con base de nitroglycerina. '''amino {s}''' Chim. Composito derivate del ammoniac per substitute hydrogeno de un o de plure radicales alcoholic. De hic: aminophenol etc.; amino-acido etc.; methylamino etc.; vitamina etc. '''aminoacido {s}''' Acido aminate, substantia organic habente un function acide e uno aminate. (Le -s son le constitution fundamental del proteinas) '''aminophenol {s}''' Chim. Phenol aminate. '''amita {s}''' (lat. amita) Femina considerate in reporto con le infantes de - su sorores e fratres. Parola de respecto pro un vetula. De hic: granamita. '''+ amitose (-osis) {s}''': Biol. Division cellular directe simplificate sin mitose (per strangulation del del nucleo e del cytoplasma del cellula. '''+ amarra {s}''' Nav. Cablo. distechar le -s, rumper su –s. '''+ ammamarage {s}''' Nav. Ancorage de un nave: boia de - , cablo de - . '''+ ammarrar {v}''' Ancorar (fixar firme de un cablo): - un nave. '''+ ammi {s}''' Bot. Plante del familia umbelifere (umbela campestre). '''Amon {spr}''' Egypt. Rel. Deo egyptian, patrono de Thebas. Gr. Rom. Rel. - es identificate con Joe del grecos e con Jupiter del romanos: cornu de - (del lat. amonia cornu) Ammonite. De hic: ammonite: ammonia - ammoniaco &. '''amon-''' vide ammoniaco e ammonium '''ammonal {s}''' Technol. Mixtura de nitrato de ammonium e de aluminium utilisate por de1 fabrication del explosivos. '''ammoniac {adj}''' (lat. ammoniacum, facite prestar se al gr.) Relative al ammoniaco: gumma - , aqua - , gas - , sal - , resina - producite per un arbore de Africa. '''ammoniacal {adj}''' Chim. Que contine ammoniaco: sal - , solution - , aqua - , odor - . '''ammoniaco {s}''' (lat. ammonium, facite prestar se al gr. ) Composito hydrogenate de azoto NH3, gas incolor, e odor multo piccante, solubile in aqua: gumma - , aqua - , gas - , sal - . On lo obtene del cokserias e es utilisate al fabrication del acido azotic - , del explosiones, del fertilisantes, como agente refrigerator etc. De hic: ammoniacal; ammonium - ammonal etc.; ammonic; ammonicar-ammonification; amido &; amino & '''ammonic {adj}'''. vide ammoniacal. '''ammonificar {v}''' Impregnar con ammoniaco. '''ammonification {s}''' Action de impregnar con ammoniaco decomposition con production de ammoniaco. '''ammonite {s}''' (lat. Ammonis cornu, corno de Ammon) Molusco, fosilie characteristic del era secundari(classe del cephalopodes). '''ammonium {s}''' Chim. Radical – NH, entrante in le composition del sales ammoniacal, chlorido de - , nitrato de - , sulfato de - , composito de - . '''+ ammophila {s}''' Bot. Planta del ordine glamuflor; casco. '''amnesia {s}''' (gr. amnesia) Diminution o perdita total de memoria, que pote esser debite a diverse causas: etate, maladia, emotion, accidente delirio etc.: lacunar / lacunose. De hic: cryptomnesia etc. '''+ amnesic {adj}''' Med. Attingite de amnesia, partial o total, temporari o definitive. '''+ amnesico {s}''' Med. Persona attingite de amnesia. '''amnestia {s}''' (gr. amnistia, perdono) Acto del poter legislative que rade un facto punitive, stopa le persecution, amnestia le condemnationes. De hic: amestic – amnestiar. '''amnestiar {v}''' Accordar un amnestia; - un condemnate a morte. '''amnestic {adj}''' Qui ha essite objecto de un amnestia. '''+ amniocentese (-esis) {s}''' Med. (ned. Vruchtwaterpunctie) Punction del… '''+ amnion {s}''' Biol. Pellicula del fructo (ned. vruchtvlies). '''+ amnioscopia {s}''' Med. Examine del… (ned. vruchtwater). '''+ amniotic {adj}''' Anat. Relative al pellicula del fructo: cavitate - , liquid -, punction del liquido - . '''+ amok {s}''' (del malay. amok, per le angl.) Accesso de follia ante observate al malaysianos: currer / facer. '''amollimento {s}''' Action de amollir, debilitation: le - del carnes. '''amollir {v}''' Render molle: le calor amolli le cera. Fig. debilitar, efeminar: le otiositate amolli. De hic: amollimento. '''+ amomo {s}''' Bot. Planta del Africa tropical cuje fructos son consumite sub le nomine de gingivre (Familia del gingiberaceas). '''amonta {s}''' Summa, total, quantitate, numero: - colossal, - astronomic, - maxime, - nette. '''amontar {v}''' Levar se, attinger: su debita amonta a‚ le costos amonta a cento francos. '''amor {s}''' (lat. amor) Affection vive por alcuno o por alique: duo grande - es, celle de Deo e celle del patria; - proprie, sentimento que on ha de su dignitate, de su proprie valor: un homine impastate de - proprie, - de juventute / juvenil, - materne / maternal, - fraterne / fraternal, - al proximo, - cortese, - infantin, - de adolescente, - libere, - lesbian, - physic / carnal, - platonic, - ardente, - passionate, - incipiente, - pagate, - de libertate, - del natura, - del patria, - del veritate, - cec, - a prime vista, le - es cec, tristessa de - , monstra / proba / prova de - , canto de - , ode / hymno al - , aventura de - , flamma de - , mal de - , littera de - , historia de - , declaration de - , declarar su - , facer le - , pro le - de Deo, per - o per fortia, - del veritate. De hic: amoretto; amorose - amorositate, inamorar – inamorate. '''amoral {adj}''' Qui / que non ha le prescriptiones del moral; non moral, vita -, comportamento / conducta - , persona - . '''amoralismo {s}''' Doctrina philosophic secundo le qual il non ha moral universalmente valide, ma solmente morales, factos moral dependente de paises e del epochas. '''+ amoralista {s}''' Qui es amoral, partisano del amoralismo. '''+ amoralitate {s}''' Character de lo que es amoral. '''amoretto {s}''' Amor passager, flirtation. '''amorose {adj}''' Qui ama con passion: temperamento amorose, tenere passionatamente - , reguardar / mirar amorosemente un persona; habente calculation super le amor: vita - , littera - , relation -, philtro -, canto - , roman(ce) - , poesia - , joco - , plancto -, febro -, foco - , flamma - , fidelitate - , reguardo - , jectar reguardos - a. '''amorositate {s}''' Qualitate de esser amorose. '''amoroso {s}''' (parola it.) Mus. De maniera tenere, amorosemente. '''amorphe {adj}''' (a, sin, e gr. morphe, forma) Chim. Geol. Non crystalisate. Fig. e Fam. Qui manca, de qui manca de energia, de vivacitate, es molle, inerte: individuo - , materia - , stato - . '''amorphia {s}''' Stato de lo que es amorphe. '''amorphismo {s}''' vide amorphia. '''amortimento {s}''' Diminution de amplitude de un movimento undulatori: extinction gradualmente de un debita: - financiari. '''amortir {v}''' (del 1at. mord, mor, mortis, morte) Render minus violente: - un colpo; diminuer le amplitude de un movimento periodic. Fig. Atenuar, calmar un sensation, un gusto etc., - un pena. De hic: amortismento. '''+ amortisabile {adj}''' Que pote esser amortisate: obligation - . '''amortisar {v}''' Extinger gradualmente un debita per medio de un capitai amortisabile: - un debita, - un hypotheca, - un impresto. De hic: amortisation. '''amortisation {s}''' Action de amortisar: termino / periodo de - , fundo de - , - del debitas, anticipar le - , - anticipante, - statutari, plano de - , syndicato de - , pro le – del machinas. '''+ amortisator {s}''' Dispositivo que amorti le violentia de un choc; le vibration de un machina etc.: cambiar le - . '''amover {v}''' (del lat. amovere, displaciar) Displaciar o destituer del function etc. De hic: amovibile - amovibilitate, inamovibile. '''amovibile {adj}''' Qui pote esser displaciate o destituite de su function: functionario -; le magistratos del parlamento son inamovibile. Per ext.: motor - , manchettes - , collar - , fodero - . '''amovibilitate {s}''' Stato de celle qui es amovibile. '''+ ampelographia {s}''' (gr. ampelos, vinia, e graphein, describer) Studio del vinia. '''+ ampelopsis {s}''' Bot. Parve arbore pendente cuje nomine usual es vinia virgine‚ (Familia del ampelidaceas): - oriental. '''amperage (-aje) {s}''' Le intensitate in amperes de un currente electric. '''Ampere, Andre Marie {spr}''' (1670 - 1836) Physico e mathematico francese, creator del electrodynamica: lege de - , lege del interaction del currente electric. De hic: ampere - amperage etc., ampermetro etc.; amper-hora etc.; amper-torna etc., voltampere etc. '''ampere {s}''' Electr. Unitate de intensitate de currente electric (A). '''ampere-hora (amper-hora) {s}''' Quantitate de eletricitate transportate in un hora per le currente de un ampere (Ah). '''Ampere-torno {s}''' ampere-spira. '''+ amperometro {s}''' Apparato etallonate in amperes destinate a mesurar le intensitate de un currente electric. '''+ ampex {s}''' TV (ned. ampex). '''+ amphetamina {s}''' Substantia medicamentose que stimula le activitate cerebral, diminue le somno e le fame. '''amphibi- {prefixo}''' (usitate principalmente a formar terminos technic) amphi- (ambe; circa, circum). De hic: amphibie etc.; amphitheatro etc. '''amphibie {adj}''' (gr. ambi, de duo lateres, e bios, vita) Que pote viver in le aere sin le aqua (rana, crocodilo etc. ) animal - . Mil. operation - , tank - , avion - , vehiculo - . '''amphibio {s}''' Zool. animal amphibie. Aeronaut. Avion que pote poner se indifferentemente sur aqua o sur le terra: tank - , avion - , vehiculo - . '''+ amphibolia {s}''' Ambiguitate. '''+ amphibologia {s}''' Ling. Philos. Scientia super le ambiguitate. '''+ amphibologic {adj}''' Philos. Ling. Relative a ambiguitate, a duple senso, ambigue. '''+ amphibracho {s}''' (gr. aphi, de duo partes, e brachys, curte) Unitate metric, formate, in le metrica antique de un syllaba longe precedite e sequite de duo syllabas curte e, in metrica moderne de un syllaba accentuate, precedite e seguite de duo syllabas non accentuate. '''+ amphioxo {s}''' (gr. Amphi, duplemente, e oxus, acute) Zool. Parve animai marin, vivente colato in te sablo, typo dal subdicision del procorde - lanceolate. '''amphitheatral {adj}''' In forma do amphitheatro. '''amphitheatro {s}''' (gr. amphi, circum, e theatron, theatro) A presso le romanos, vaste local ronde e oval, con spatio por le festas public. Hodie sala guarnite do grados ubi un professor face su curso: - anatomic. De hic: amphytheatral. '''+ amphytrion {s}''' (de Amphytrion) Persona in cuje casa on mangia, hospite. '''+ amphytriona {s}''' Hospitessa. '''amphora {s}''' (lat. amphora, facite prestar se al gr.) Vaso antique a duo aures e serviente al conservation e al transporto del fluides e del granos. '''+ amphoterre {adj}''' Chim. Que pote jocar le rolo de baseo de anhydride acide, parlante de un oxydo. '''ample {adj}''' (lat. amplus) De un longor que ultrapassa le mesura ordinari vestimentos - ,camera - , sala - . Fig. Abundante‚ considerabile: gestos - , margine - , majoritate - , documentation - , preparationes - , preparar un - campania, in le senso le plus - del parola, in - mesura, sufficer amplemente, esser applicate /utilisate amplemente. De hic: amplitude; ampliar – ampliation; amplificar-amplification, amplificative, amplificator. '''+ amplexicaule {s}''' Bot. Con pedunculo impugnante: folios - . '''ampliar {v}''' Aggrandir (facer plus large) - su cognoscentias /cognoscimentos linguistic, - su vocabulario, - un fabrica, - le horizontes, - le sono, - le numero de membros a octo, edition ampliate. '''ampliation {s}''' (lat. ampliare, aggrandir) Dupletto in le forma authentic de un acto administrative; acto adjungite a lo que ha essite dicite in un acto precedente: - rectal, - de un fabrica, - del horizonte, - de un photo(graphia), projecto de - , costos de - , possibilitates de - . '''+ ampliative {adj}''' Relative al augmentation del cage thoracic durante le inspiration: thorace - . '''+ amplificante {ppr}''' de amplificar; {adj} aggrandente. '''amplificar {v}''' Disveloppar longemente, ultra mesura; aggrandir le dimensiones: - un sono, - un conto, le crise economic se amplifica; exagerar; super sufflar /sonar. '''amplification {s}''' Disveloppamento de un subjecto – litterari. Phys. augmentation del volumine apparente del objectos: sonor, factor de - , - de currente. Pej. disveloppamento verbal superflue. '''amplificative {adj}''' Que ha le facultate e tendentia de amplificar. '''amplificator {s}''' Que amplifica, exagera. Phys. Apparato que augmenta le potentia del oscillation electric etc.: - del sono. Photo. Apparato per medio del qual on aggrandi le imagine de un cliché. '''amplitude {s}''' Extension considerabile: le - de un catastropha; valor maximal de un grandor que varia periodicamente: - thermic, - medie annual, - diurne, modulation de - , - de oscillation, - de resonantia. '''ampulla {s}''' (1at. ampulla, parve flacon) Tubo de vitro protuberante e claudite al lampa, post le introduction de un liquido; contento de iste tubo. Med. Parve vesica. Rel. Parve bottilia con oleo: injectar un - de aere; etiam: inveloppa de vitro que include le filamento de un lampa electric. Photo. - flash. '''+ ampullose {adj}''' Que es pretentiose, emphatic, sin profunditate, parlante de un stilo, de un discurso: tono - , stilo - , parlar ampullosemente. '''+ ampulositate {s}''' Character de esser ampulose, gonflate, bombastic. '''+ amputabile {adj}''' Que pote esser amputate, sectionate. '''amputar {v}''' (1at. amputare) Practicar un amputation: - un gamba. Fig. Diminuer; - un texto. De hic: amputation. '''amputation {s}''' Action de secar, de levar un membro: - del sino. '''+ amsinekia {s}''' Bot. (ned. amsinekia). '''amuleto {s}''' (lat. amuletum) Objecto que on porta sur se per superstition pro preservar se de periculos, de maladias etc. '''amusamento {s}''' Action de distraher se - , de distraher le alteres: le joculos servi a amusar le infantes, public, industria del - public '''+ amusante {adj}''' Que amusa, diverti, libro - , historia - . '''amusar {v}''' Diverter, occupar agradabilemente: - le infantes, - se, distraher se, prender placer, - se a leger. '''+ amygdala {s}''' (gr. amugdale, amandola) Cata uno del organos lymphoide del gorga: - palatin, - pharingee, lor hypertrophia constitue vegetationes adenoide, - lingual, situate al base del lingua: oblation /ablation del - s. '''amygdalectomia {s}''' Med. Ablation chirurgical del amygdalas. '''amygdalin {adj}''' Anat Relative a amygdalas. '''+ amnygdalina {s}''' Chim.(ned. amygdaline) '''+ amygdalitis {s}''' Med. Inflammation del amygdalas. '''+amygdaloide {adj}''' In forma de amandola: euphorbia - . '''+ amygdalotomia {s}''' Med. Amygdalectomia. '''+ amyl {s}''' (gr. amudon, amidon) Chim. Radical -C5H11 entrante in le composition del compositos amylic. '''+ amylacee {adj}''' Del natura del amidon. '''+.amylase {s}''' (lat. amylum, amidon) Biol. Enzyma provocante le hydrolyse del glucides. '''+ amylic {adj}''' Chim. Que reclude un radical amyl: alcohol C5H11OH, producite specialmente in le fermentation del fecula de patatas, acetato - . '''+ amylo {s}''' vide amyl: - de patatas, grano de - , le cereales contine multe - . '''+ amyloide {s}''' Habente fecula, amido - . '''+ amyloide {s}''' Substantia amyloide, ric in sucro e semblante al amidon e infiltra le texitos in curso del amylose. '''+ amylopectina {s}''' (gr. amulon, amidon a fr. pectina) Composito del amidon que constitue le inveloppa exterior e insolubile del granulos de amidon. '''+ amyloplasto {s}''' (ned. amyloplast) '''+ amylose {s}''' Chim. Maladia debite al infiltration del texitos (ren, ficato etc.) per le substantia amyloide. '''an {conj}''' si, o: io non sape - ille veni. '''an {part}''' Interog. Esque?: - ille ha le libro? De hic: annon etc. '''-an {suffixo}''' (usitate con substantivos de locos o personas)- an (pertinente a; citatano o habitante de...) De hic: -ano; african etc.; italian etc.; urban etc., mahomedan etc. '''an- {prefixo}''' (a - in positiones alteramente que ante -h- e vocales) usitate con substantivos e adjectivos: a-, an- (non, sinon, o absente... ). De hic: anesthesia etc.; anexthetic etc.; anhydre etc.) '''ana- {prefixo}''' ana- (in alto; a retro; de nove). De hic: anachrone etc.; anabaptisar. '''anabaptisar {v}''' Baptisar de novo. '''anabaptismo {s}''' Doctrina del anabaptistas. '''anabsptista {s}''' (gr. ana, de novo, e baptizein, immerger in aqua) Membro de un secte politic e religiose del XVIe seculo. Proveniente del protestantismo, illes rejectava le baptismo del infantes como inefficace e submitteva lor adherentes a un nove baptismo. '''+ anabaptista {adj}''' Que se inspira del anabaptismo: doctrina - . '''+ anabaptistic {adj}''' Concernente le anabaptismo: movimento - . '''+ anabatic {adj}''' Meteo. Ascendente, montante: vento - . '''+ anabiose (-osis) {s}''' (gr. ana, retro, e bios, vita) Biol. Diminution del activitates vital a alicun organismos, in conditiones defavorabile da vita; le - es reversibile e ha rolo de defensa. '''+ anabiotic {adj}''' Concernente la assimilation (ned. anabool); processo - . '''+ anabolisante {adj}''' Se dice de un substantia que favorisa le anabolismo: steroides - utilisate qua oxcitantes. '''+ anabolismo {s}''' Physiol. Insimul del phenomenos de assimilation presso le esseres vivente (opposite a catabolismo). '''+ anacamptis {s}''' (anacamptis pyramidalis) Bot. Planta de folios oblonge del silvas, regiones del colinas alte (Familia del orchidaceas). '''anacardiaceas {spl}''' Bot. Terebinthaceas (dicotyledonate dialipetal). '''anachrdiacee {adj}'''- Bot. Relative al familia del anacardios. '''anacardio {s}''' Bot. Arbore del America tropical a granos oleaginose e comestibile. De hic: anacardiacee, anacardiaceas. '''+ anachoreta {s}''' (gr. anakhorein, remover se) Monacho, eremito vivente in solitude (pr opposition al cenobita qui vive in communitate) Litt. Persona qui mena un vita retirate: cabana de -. '''+ anachoretic {adj}''' De anachoreta vita -. '''+ anachoretismo {s}''' Modo de vita del anachoretes. '''anachrone {adj}''' Maculato attingite de anachronismo; obsolescite, senescite, desuete: ideas - . De hic: anachronic: anachronisar–anachronismo. '''anachronic {adj}''' vide anachrone. '''anachronic {adj}''' vide anachrone. '''anachronisar {v}''' Committer anachronismos. '''anachronismo {s}''' (gr. ana, in alto /in retro, e kronos, tempore) Multo contra le chronologia error in le datas del eventos, mores, hodie perempte, obsolete: le duello es un - . '''+ anachronistic {adj}''' Anachrone, attachate de anachronismo, vetustate, obsolete, desuete. '''+ anacolutho {s}''' (gr. anacolouthon, sin connexion) Gramm. Ruptura in le construction syntactic de un phrase (Ex. Retornante in su domo, su femina era malade). '''+ anaconda {s}''' Zool. Grande serpente del America del Sud, nutriente se de aves e de mammiferos (long. 8 m., ordine del ophidienes). '''+ Anacreonte {spr}''' Gr. Litt. Poeta lyric (569-470 av. J. C.) De hic: Anacreontic. '''anacreonte {adj}''' In le gusto e al maniera de Anacreonte: poesia - . '''+ anacreontismo {s}''' Tracto que es characteristic al poesia anacreontic. '''+ anacrusis {s}''' (gr. ana, avante, e crousis, action do colpar) Mus. Nota o gruppo de notas precedente le prime barra de mesura e menante al prime tempo forte. '''+ anacyclic {adj}''' (gr. anakuklikos) Se dice de un parola, de un phrase, de un verso que on pote leger lo de bon latere o de reverso (Ex. in fr.: Leon et Noel): verso - , palindromo. '''anaerobic {adj}''' (an, sin, egr. aer, e bios, vita) Se dice del microorganismos e de alicun texitos vivente in le absentia del aere e tirante le energia necessari a lor vita del substantias organic que illos decompone; etiam: le racchettas moderne son propulsate per un motor -. '''anaerobio {s}''' Biol. Microorganismo vivente in le absentia del aere. '''+ anagallis {s}''' (lat. anagallis arvensis) Bot. Parve planta herbacee con le stirpe ramificate al base e con flores rubie, blau o albe. (Familia del primulaceas): - arvensis. '''+ anaglipho {s}''' (gr. anagluphos, ciselate) Archit. Obra sculpite o cisellate in basse relievo; photographia o projection stereoscopic in duo colores complementari, restituente le impression del relievo. '''+ anagoge {s}''' Interpretation anagogic. '''+ anagogia {s}''' (gr. ana, in alto, e gogos, que conduce) Theol. Elevation del anima in le contemplation mystic. Interpretation del scriptura per le qual on se eleva del senso litteral al senso spiritual. '''+ anagogic {adj}''' Theol. Relative, conforme al anagogia: le senso - del scriptura. '''+ anagogista {s}''' Partisano del anagogia. '''anagramma {s}''' (gr. anagramma, re vertimento, del litteras) Parolas formate per le transposition del litteras de un altere parola: le - del parola “pavor” es “vapor”. '''+ anagrammatic {adj}''' Que ha le character del anagramma. '''anal {adj}''' Anat. Que ha reporto al ano: orificio - , aletta /pina - , speculo -, sphincter - , reflexo - , erotica -. '''+ analecta {s}''' vide analectos. '''analectos {spl}''' (gr analektes, collection) Pecias seligite de un o de plure autores. '''+ analepsis {s}''' Retorno de fortias in le corpore post un maladia. '''+ analeptic {adj}''' (gr. analeptikos, que reface, sana). Pharm. Se dice de un medicamento con action stimulatori super le centros nervosa, respiratori e circulatori (ex. cafeina): pharmaco - . '''analgesia {s}''' (an, sin, e gr. algos, dolor) Med. Perdita de sensibilitato al dolor. '''analgesic {adj}''' Med. Que produce le analgesia, le insensibilitate al dolor pharmaco -. '''+ analgesico {s}''' Substantia, medicamento que produce le analgesia. '''analgia {s}''' Perdita de sensibilitate al dolor. '''analgic {s}''' Med. Que produce le analgia. '''analoge {adj}''' Que tene del analogia: - a, puncto de vista - .; declarationes - ; (de apparatos) calculator - computator /computer - . De hic: analogia - analogic. '''analogia {s}''' (gr. analogia). Reporto, similantia de un cosa con un altere - de forma, - de gusto, offerer /presentar - s, - de spirito, - de character, - inter le linguas romanic, rationar per - , applicar le - . Philos. - de experientia, a Kant, principio que governa le connexion inter le phenomenos. '''analogic {adj}''' Que tene del analogia o es fundate super illo: interpretation - , methodo -; (super apparatos): calculator - , computator /computer -. '''+ analogismo {s}''' Practica del analogias. '''analphabete {adj}''' Qui non sape leger ni scriber. '''analphabetic {adj}''' Analphabete. Phon. sin alphabeto: lingua -. '''analphabetico {s}''' Qui non sape leger e scriber. '''analphabetismo {s}''' Absentia de instruction. Phon. sin notation alphabetic. '''analysabile {adj}''' Que on pote analysar. '''analysar {v}''' Facer un analyse; decomponer un toto in partes: - un phrase, - un mineral, - un periodo, - un problema complexe; studiar, exami nar: - documentos ; resumer: - un romance. '''analysator {s}''' Persona qui ha le mania de analysar; apparato permittente a facer un analyse. '''analyse (-ysis) {s}''' (gr. anulusis, decoposition) Examine, recerca, investigation: - stilistic, - structural, - thematic, - textual /de texto, - graphologic, - de systemas, - quantitative, - qualitative, - spectral, - del travalio. Ling. - logic /syntactic, - grammatical, morphologic. Phys. - del sonos. Math. - combinatori, - harmonic, del comportamento /conducta, - factorial, - del mercato, - del solo, - del sanguine, - del polline, per via de - , in le ultime - . Philos. Methodo que vade del composito al simple: - infinitesimal, le ultime - , omne cosas considerante. De hic: analysar - analysabile, analysator, analysta; psychoanalyse etc. '''analista {s}''' Persona qui es versate in le analyse mathematic e psychologic: - chimic, - de systemas. '''analytic {adj}''' (gr. analutikos, que pote esser solute) Qui procede per via de analyse; methodo - (per oppos. al methodo synthetic) chimia -, geometria -,su parte studiate per procedimento algebric, psychologia - , lingua - , function - , methodo - , spirito - , balancia -, pensar analyticamente. De hic: psychoanalythic etc. '''+ anamnese (-esis) {s}''' (gr. anamnesis‚ souvenir) Med. Insimul del inseniamentos que le medici recipe interrogante le malade super le historia de su maladia. '''+ anamnetic {adj}''' Med. Concernente le anamnese. '''+ anamorphose (-osis) {s}''' (del gr - a‚…amorphous, transformar) Imagine deformate de un objecto donate per alicun systemas optic (speculos curve specialmente). '''ananas {s}''' Bot. Planta originari del America tropica con fructos grasse composite a pulpa sucrate saporose: - de mar, cocktail de - , compota de - , crema dulce al - , confetura /confitura al - , succo de - , gusto de - ( Familia del bromeliaceas). '''+ anapestic {adj}''' Litt. Relative a anaposto: rhythmo - , verso - . '''+ anapesto {s}''' (gr. anapaistos, colpate inversemente) Metr. Pede de verso grec e latin de duo breves e uno longe. '''+ anaphase {s}''' Biol. Tertie phase del division cellular per mitose succedente al prophase e al metaphase. '''+ anaphora {s}''' ( gr. anaphora, action de elevar) Rhet. Reprisa de un parola o de un gruppo de parolas al initio de phrases successive, producente un effect de reinfortiamento, de symetria. '''+ anaphoric {adj}''' Rhet. Relative al anaphora. '''+ anaphrase {s}''' Biol. Phrase a retro (ned. anafrase). '''+ anaphrodisia {s}''' Diminution o absentia del desiro sexual, frigiditate. '''+ anaphrodisiac {adj}''' Se dice de un substantia proprie a diminuer le desiro sexual. Contr. aphrodisiac. '''+ anaphrodisiaco {s}''' Substantia proprie a diminuer le desiro sexual. '''+ anaphylactic {adj}''' Proprie an anaphylaxia: stato - , choc -. '''+ anaphpylaxia {s}''' (ana, contrari, e phulaxix, protection) Med. Sensibilitate aggrandite del organismo in respecto de un substantia date, determinate per le penetration in corpore (per ingeration o injection) de un dose minime de iste substantia. '''+ anaplastia {s}''' (gr. anaplassein, restaurar) Chir. Reparation de un parte mutilate, le plus sovente per auto (greffe) insertion. '''+ anaplastic {adj}''' Relative a anaplastia. '''anarch- {adj}''' (apparente in derivatos e composites) anarch-, anarcho- (=anachric). De hic: anarchia - anarchismo, anarchista, anarchic; anarchosyndicalismo etc.; anarchosyndicalista etc. '''anarchia {s}''' (gr. anarchia, absentia de commandamento) Pol. Systema politic e social secundo le qual le individuo debe esser emancipate de omne curatela governamental. Per ext. disordine, confusion. '''anarchic {adj}''' Pol. Que tene de anarchia. '''+ anarchisar {v}''' Apportar anarchia (ned. teweeg). '''+ anarchista {adj}''' Concernente le anarchistas: doctrina - . '''anarchista {s}''' Pol. Partisano del anarchismo. '''+ anarchistic {adj}''' anarchista. '''+ anarchosyndicalismo {s}''' Anarchismo que attribue al syndicatos le prime rolo in le lucta revindicatori. '''anarchosyndicalista {s}''' Partisano del anarchosyndicalismo. '''+ anarchosyndicalista {adj}''' Relative al anarchosyndicalista(s). '''+ anasarca {s}''' (gr. ana, de; transverso, e sark, sarkos, carne) Med. Edema generalisate. '''+ anastigmatic {adj}''' Se dice de un systema optic corrigite de astigmatismo: objective -. '''+ anastigmatismo {s}''' Proprietate de un systema optic de esser disproviste de astigmatismo. '''+ anastomosar {v}''' Chir. Reunir due conductos per anastomose: - se. '''+ anastomose (-osis) {s}''' (gr. anastomosis, apertura) Anat. Junger per un certe longor o reunir per un morsella intermediari duo vasos sanguine, duo nervos o duo fibros muscular. Chir. Imbuccamento chirurgical de duo conductos, canales o cavitates. '''+ anastrophe {s}''' (gr. anastrophe) Gramm. Reversion del ordine natural del parolas, inversion (procedimento stilistic). '''anate {s}''' (lat. anas) Zool. Nomine date a plure species de aves natatori, con becco large e applatite e con pedes curte: - clypeate, - mascule, - salvage, - penelope, - acute, - mandarin, - de esca /de appello, ovo de - ,pata de - , nido de - , stagnetto de -s, racia de –s, chassa de -s, chassator de -s, volo de -s. (Familia del anatides). '''anatetto {s}''' Zool. Parve anate: - fede. '''anathema (-ma/-mat-) {s}''' (gr. anathema, malediction) Eccl. excommunication: pronunciar un - contra un persona. Per ext. reprobation, malediction: lancear un -, levar le - a un persona. De hic: anathematisar. '''+ anathematisation {s}''' Rel. Action de anathemisar: formula de -. '''anathem-''' vide anathema. '''anathemisar {v}''' Rel. Colpar, ferir de anathema. '''Anatolia {spr}''' (gr. anatole, levar del sol) Nomine sovente date al Asia Minor. '''+ anatolic {adj}''' Relative al Anatolia: villages - . '''anatom {s}''' (apparente in derivatos) anatom- (anatomia). De hic: anatomia - anatomista; anatomic. '''anatomia {s}''' (gr. anatomia, dissecation) Studio del structura del esseres organisate per medio de dissecation, considerante le forma e le disposition del organos: - pathologic, - teratologic, laboratorio -. '''anatomic {adj}''' Que concerne le anatomia: amphitheatro - , laboratorio - , tabula - , atlas -. '''+ anatomisar {v}''' Med. Dissecar un corpore '''+ anatomisation {s}''' Med. Action de anatomisar; formula empleate por anathemisar. '''anatomisar {v}''' Med. Dissecar un corpore. '''+ anatomisation {s}''' Med. Action de anatomisar; formula empleate por anatomisar. '''anatomista {s}''' Persona qui se occupa del anatomia. '''+ anatoxina {s}''' Med. Toxina microbian habente perdite su poter toxic, capabile de offerer le immunitate. '''ancestral {adj}''' Que appertine al ancestres, ancian. '''ancestre {s}''' (lat. antecessor, predecessor) Celle de qui on descende; celle qui ha vivite ante nos: culto del -s. De hic: ancestral. '''+ anchova (-sh-) {s}''' Icht. Parve pisce del familia del clupeides (haringos): filet - , pisca de - , piscator de . '''+ anchusa {s}''' (lat. anchusa italica.) Bot. Planta herbacee coperite con pilos rude o picose e con flores blau, pop. lingua de bove (Orgine tubifere, familia del borranginaceas). '''ancian {adj}''' (del lat. ante, avante) Que existe o que data de longe tempore: un costume - , un mobile - ; que ha existite olim: - Grecia, - combattente, Ancian Testamento, le Ancianes, personages o particularmente scriptores del Antiquitate greco-latin. De hic: ancianitate. '''ancianitate {s}''' Stato de lo que ancian: le - de un lege; tempore passate in un grado, in un function: avantiamento al - . '''+ ancillar {adj}''' (del lat. ancillaris, de ancilla, serviente). Litt. Del serviente. Amores -, con uno, del servientes. Fig. subordinate, secundari: industria -. '''ancora {adv}''' Totevia, etiam, tamen: sanguinar - , vibrar - . '''ancora {interj}''' Ancora! bis! un vice! '''ancora {s}''' (lat. ancora, del gr. ) Pecia in aciero suspendite a un cablo o un catena pro fixar un nave: - flottante, - de fluxo, - de reserva, - de terra, esser al - , levar le -, jectar le - , catena de -, cablo de -, anello de un -, horologio de /ad - . De hic: ancorar - ancorage; disancorar. '''ancorage (-aje) {s}''' Mer. Loco convenibile por ancorar un nave; action de ancorar: - de cablo; vader ante le ancora; (placia de) - ; tornar (ned. veran); taxa de -. '''ancorar {v}''' Jectar le ancora, fixar con un ancora: esser ancorate, - un camino. '''andaluse {adj}''' De Andalusia. De hic: andaluso – Andulusia. '''Andalusia {spr}''' (in esp. Andalucia) Region del sud de Espania dividile in 8 provincias: Huelva, SevilÌa, Cadix, Cordova, Sadova, Malaga, Granada, Jaen, Ameria. '''andaluso {s}''' Native e linguage de Andalusia. '''andante {adj/adv/s}''' (parola it.) Mus. Moderation; movimento, executate in iste tempo: un - . '''andantino {adj/s}''' (parola it.) Mus. Plus vive que le andante; pecia musicate in iste movimento. '''Andes {sprpl}''' Cordiliera del -, grande catena de montanias dominante le costa occidental del America del sud. '''+ andesite {s}''' (de Andes spr) Geol. Rocca vulcanic, nigre o gris, sovente vacuolari, composite essentialmente de plagioclasse e de pyroxene. '''andin {adj}''' De Andes. '''+ andino {s}''' - Habitante del Andes. '''Andorra (Principato de) {spr}''' Parve pais del Pirenei, placiate desde 1607 sub le soveranitate del rege o del chef del stato de Francia e de episcopo de Urgel (Espania), capital Andorra. '''+ andorran {adj}''' De Andorra. '''+ andorrano {s}''' Native o linguage de Andorra. '''andr- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) andr-, andro- (=homine, mascule, sposo). De hic: androide, androphobia etc.; androgyne etc.; gynandre etc.; polyandre etc.; monoandre etc. '''+ andragogia {s}''' (gr. androgogia) Theoria del education del sposos. '''+ andragogic {adj}''' Relative a andragogia. '''+ andragogo {s}''' Educator, theoretico del andragogia. '''Andreas {spr}''' Sancte -, apostolo, fratre de Sancte Petro: cruce de Sancte - . '''+ andrena {s}''' Zool. Insecto hymenoptere del familia del apides, generalmente nigre, que face su nido in le terra. '''+ androcephalic {adj}''' (gr. andr, andros, homine, e Kephale, testa) Se dice de un statua de animal a testa human. '''+ androgene {adj}''' Se dice de un substantia hormonal que provoca le disveloppamento del characteres sexual mascule. '''androgyne {adj}''' (gr. andr, adros, homine, e gune femina) Qui tene de duo sexos, hermaphrodite. Bot. Se dice del plantas que porta al mesme tempore flores mascule e flores feminin, como le nuciero: animales - , flores - . De hic: androgynia; androgyno. '''androgynia {s}''' Character del androgyno. '''androgyno {s}''' Hermaphrodito. Bot Planta que porta al mesme tempore flores mascule e flores feminin. '''androide {s}''' (gr. andr, andros, homine, e eidos, aspecto) Automato con figura human. '''+ andromeda {s}''' Bot. Planta del ordine del bicornes, familia del erricaceas que se trova per torfas. '''+ Andromeda {spr}''' Litt. Astron. (in le mythologia gr.) Filia de Cefeu, re ge de Ethiopia e de Casiope, salvate e sposate de Perseo. Astron. constellation boreal, situate al sud del constellation e comprendente un nebulosa spiral que se vide con oculo libere: nebulosa de - . '''+ andropausa {s}''' Biol. Diminution del activitate genital al homine a partir de un certe etate. '''androphobia {s}''' (gr. andr, andros, homine, e phobia, timor) Odio del homine. '''+ androsteron {s}''' Biol. Hormon sexual mascule con action reducite que se elimina per urina. '''anecdota {s}''' (gr. anekdota, cosa inedite) Narration succincte de un facto piccante, curiose o pauco cognoscite: - spiritual, collection de – s. De hic: anecdotista; anecdotic. '''+ anecdotario {s}''' Persona qui collige o narra anecdotas. '''anecdotic {adj}''' Que tene de anecdota; que include anecdotas, non essential. '''+ anecdotica {s}''' Technica, arte del anecdota. '''anecdotista {s}''' Persona qui ha le habitude de contar anecdotas. '''anellar {v}''' Disponer le capillos in anellos o in buclas, buclar; anular (porcos, aves), provider /munir - de un anello. '''+ anellate {adj}''' Que presenta un succession de anellos. Archit. columna /colonna -. Feud. Cotta - . Zool. vermes -. '''anellides {spl}''' Zool. Ramification do animales includente le vermes anellate, formate de un sequentia de fragmentos, habente totos le mesme constitution. (Ex. le lumbrico). '''anello {s}''' (lat. anellus) Circulo de materia dur, al qual on attacha alique; etiam ligamine de catena: - nuptial /de maritage /matrimonial /de matrimonio, - con un petra preciose, - del piscator, - sigillari /de sigillo /con sigillo /pro sigillar /a sigillar – episcopo -s de Saturno, - s (de gymnastica, - spheric, - nasal, - annual, -mancante, - de junctura, - de piston, - de cortina, ,- de claves, - de un ancora, - magic, - de suspension, - lisie. Anat. Le -s del larynge, vite de - , quaderno con –s. Photo. –s (colorate) de Newton. Sport. Cursa al -, in forma de - . De hic: anellides; anellar. '''anemia {s}''' (gr. an, sin, e haima, sanguine) Med. Diminution del numero o del quantitate del globulos rubie: - perniciose. De hic: anemic. '''anemic {adj}''' Med. Que es causate per anemia: stato - . '''anemo- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) anemo- (-nento). '''anemographia {s}''' Meteo. (gr. anemos, vento, e graphein, scriber) Registration del direction e del velocitate del vento. '''amenographo {s}''' Meteo. Instrumento pro le registration del direction e del velocitate del vento. '''anemometro {a}''' (gr. anemo, vento, e metron, mesura) Meteo. Instrumento que servi a mesurar le direction e le velocitate del vento. '''anemone {s}''' Bot. Planta herbacee salvage o cultivate, que disface al primavera su floras albe o rosee: - marin /del mar, — salvage /del boscos, - alpin, - stellate. (Familia del ranunculaceas). Zool. - marin /del mar, nomine usual del actinia. '''+ anemophile {adj}''' Bot. Planta - , cuje pollinisation es affectate per le vento: planta -. '''+ anemophilia {s}''' Bot. Pollinisation per le vento. '''anemoscopio {s}''' (gr. anemo, vento, e skopein, examinar). Studio del ventos. '''+ aneroide {s}''' Barometro - , functionante per le deformation de un capsula o del tubo metallic. '''anesthesia {s}''' (gr. anesthesia, insensibilitate) Med. Privation plus o minus complete del sensibilitate general o de un organo, producite sia per un maladia, sia por un agente anesthetic: - local, - superficial, - spinal. '''anesthesiar {v}''' Med. Addormir con un anesthetico; suspender le sensibilitate al dolor: — localmente. '''+ anesthesiologia {s}''' Med. Scientia del anesthesia e insimul del technicas que es attachate de illo (le reanimation super toto). '''anestetic {s}''' Med. Se dice de un substantia que produce le anesthesia. '''anasthetico {s}''' Med. Substantia que produce anesthesia: le alcohol es le plus debile anesthetico. '''+anesthesista {s}''' Medico qui practica le anesthesia. '''anetho {s}''' (gr. anetho) Bot. Fenuculo. '''+ aneurina {s}''' Vitamina B1. Syn. thiamina. '''+ aneurisma {s}''' (gr. aneurusma, didilatation) Med. Tasca formate per le parietes alterate de un arteria o del corde: ruptura de - . '''+aneurismal {adj}''' Med. Relative a aneurisma; que tene de aneurisma. '''+ anfractuositate {s}''' (basse lat. anfractuosus, tortuose) Cavitate profunde e irregulate. '''+ angaria {s}''' (gr. angaria, constriction) Jur. Requisition exercitate per un stato, in tempore de guerra, de vehiculos e naves, trovante se sur su territorio o in su portos: - de angaria. '''-ange-''' vide angio. '''Angela {spr}''' Matre – Merisi, fundatrice del ordine Sancte Ursula. '''angelic {adj}''' Del natura del angelos: patientia - , choro -, voce -, salutation - , Ave Maria. '''angelica {s}''' Bot. Planta aromatic cuje radice se usa in pharmacia. '''Angelica {spr}''' Le Belle, heroina de "Orlando furiose" de Ariosto. '''angelo {s}''' (gr. angelos, messagero). Esser spiritual create per Deo pro esser un messagero e manifestar al homines su voluntate: — de Deo, - tutelar /custode, - del pace, - consolatori, - de morte, - exterminatori, patientia de -, capillos de - , visage de -, choro de -s, missa del —s, cohortes de -s. De hic: angelic - angelica, Angelica; archangelo etc.; Angela. '''angelus {s}''' R. Eccl. Cath. Prece in latino comenciante con iste parola e que se face le matino, lo meridie e le vespera; etiam: le sono del campana annunciente iste prece. '''+ angerona {s}''' Zool. Paoilion: - prunari (ned. iepetakvlinder). '''angina {s}''' (del lat. Angere, stringer) Pathol. Nomine donate al affectiones inflammatori del pharinge: - de pectore, affection del corde. De hic: anginose. '''anginose, {adj}''' Med. Relative a angina. '''angio- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) angio- (=vaso). De hic: angiographia etc.; angiosperme etc.; sporangio etc.; hydranges etc. '''+ angiocardiographia {s}''' Med. Radiographia del cavitates del corde e del grosse vasos. '''angiographia {s}''' (gr. angeion, vaso, e skribein, scribe) Med. Description del vasos sanguinari del homine e del animales. '''angiologia {s}''' Med. Parte del anatomia que studia le systema circulatori sanguinee e lymphatic. '''+ angioma {s}''' (gr. angion vaso sanguinari) Med. Tumor vascular benigne, le plus sovente congenital. '''+ angiopathia {s}''' (gr. angion, vaso, e pathos, suffrentia) Denomination generic del maladias sanguinee. '''+ angiospasmo {s}''' (gr. angion, vaso, e spasmos, spasmo) Med. Constriction spasmodic de un vaso sanguinee, specialmente de un arteria. '''angiosperma {s}''' (gr. angion, vaso sanguine, e sperma, grano) Bot. Subramification del Phanerogames cuje granos son includite cavitates clause (al interior de un fructo); (on divide los in monocotyledonate e dicotyledonate). '''angiosperme {adj}''' Bot. Relative al angiosperma. De hic: sangiosperma. '''Anglaterra {spr}''' Stato del Europa occidental con capital London. '''anglese {adj}''' Relative al Anglaterra: lingua - , clave -, corno - . '''anglese {s}''' Lingua indo-europee parlate principalmente in Grande Britannia e al Statos-Unite: medie -, - schola, scriptura cursive inclinate al dextre; homine /femina anglese, al - , sin prender congedo; vader via, filar se. '''Anglia {spr}''' Hist. Nomine ancian de Anglaterra. '''anglic {adj}''' Relative al lingua e al civilisation anglese. '''anglican {adj}''' Eccl. Que ha reporto al anglicanismo: ecclesia - . '''anglicanismo {s}''' Eccl. Le religion official de Anglaterra (un protestantismo) introducite desde le regno de Elisabeth I. '''anglican {s}''' Eccl. Qui professa le anglicanismo. '''anglicisar {v}''' Donar un aere, un accento anglese: — su manieras, - su parolas. '''anglicismo {s}''' Locution proprie al lingua anglese; construction o parola anglese transportato in altere lingua: "sleeping" es un - . '''+ anglicista {s}''' Specialista del lingua, del litteratura e del civilisation anglese. '''+ anglistica {s}''' Scientia, technica, arte de Anglaterra. '''angloamerican {adj}''' Concernente le anglese e le american insimul. De hic: angloamericano. '''angloamericano {s}''' Native e linguage angloamerican. '''anglocatholic {adj}''' Eccl. Anglocatholic. De hic: anglocatholico. '''anglocatholico {s}''' Eccl. Catholico de Anglaterra; alte clerico. '''+ anglomane {adj}''' Qui admira, face prestar se exaggeratemente le mores e le terminos anglese. '''anglomania {s}''' Mania de imitar le angleses. '''anglomano {s}''' Imitator exaggerate del usages anglese. '''+ anglonormanne {adj}''' Que reuni le elementos anglese e normanne; cavallo - , exite del cruciamento del racias anglese o normanne. '''anglophile {adj}''' Favorabile al anglese e a lo que es anglese. De hic: anglophilo. '''anglophilo {s}''' Partisano del angleses. '''+ anglophilia {s}''' Sympathia por le populo anglese, por lo que es anglese. '''anglophobo {s}''' Qui ha aversion pro le angleses. De hic: anglophobia – anglophobo. '''anglophobia {s}''' Aversion por le anglese e por cosas anglese. '''+ anglophone {adj}''' De lingua anglese: canadiano -. '''+ anglophono {s}''' Persona de lingua anglese. '''Anglos {sprpl}''' Hist. Populo germanic venite del Schleswig, que invadeva le Grande Britannia e donava su nomine a Anglaterra. (Ve s.) De hic: Anglia; anglese; anglic-anglicismo, anglican-anglicanismo, anglicano, anglicisar; angloamerican etc.; anglocatholic etc.; anglosaxone etc.; anglophile etc.; Anglaterra etc. '''anglosaxone {s}''' Le ancian angleses. '''anglosaxone {adj}''' Se dice del civilisation britannic; del populos germanic (anglos, jutos, saxonos) que invadeva le Anglaterra al Ve s. '''+ Angola {spr}''' Stato del Africa occidental apud Atlantico, capital Luanda. '''+ angolan {adj}''' De Angola. '''+ angolano {s}''' Native e linguage de Angola. '''+ angora {s}''' (del. urbe Angora Ankara) Denomination de alicun racias de cattos, conilios e capras con pilos a longe e setose: catto - , conilio - , capra – . Per ext. lana obtenite ex le pilo de iste animales: lana -. Syn. mohair. '''+ angostura {s}'''- (ned. angostura): cortice de - , elixir de - . '''+ angstrom {s}''' (de Angstrom spr) Unitate de mesura de longor de unda e de dimensiones atomic (symb. A), valente un milliardessime de metro, (10* -10 m). '''angue {s}''' Serpente: - fragile. De hic: anguilla, anguin; anguiforme etc. '''anguiforme {adj}''' Que ha le forma de un serpente. '''anguilla {s}''' (lat. anguilla, parve serpente) Pisce e carne delicate, a corpore allongate, que vive in le aquas de Europa, ma pone su ovos in le mar del Sargassas: - de mar, — electric, - fumate, — glissante, - argentate, rete pro -s, nassa pro -s, vivario pro -s, glissar como un - , mercante de - , venditrico/venditora de - s, migration de - s. '''+ anguilliera {s}''' Vivario de anguillas. '''anguilliforme {adj}''' Que ha le forma de un anguilla. '''anguin {adj}''' Relative al angue. '''angular {adj}''' (lat. angularis) Lo que forma un angulo: corpore - , petra – . Fig. de fundamento/de base: ferro - , pilar/pilastro - , turre - , muro - , columna/colomna — , dente -. Phys. distantia - , velocitate - , acceleration - , dispersion -. Math. Transmission - . Math. Phys. coefficiente - . '''angularitate {s}''' Qualitate de esser angular. '''angulate {adj}''' Que ha, que presenta angulos. '''angulo {s}''' (lat. angulus) Puncto ubi se incontra duo o plure lateres de ùn figura: - acute, con - acute, - obtuse, - recte, - oblique, platto/plan, — interne/interior, - superior, - inferior, - externe/exterior, - s alterne interne, - s alterne externe, - s correspondente, s contigue/adjacente, - complementari, - supplementari, - del vertice, - de base, - polyhedre, - visual, - de polarisation, - de tiro, - del bucca, - remote, - de 30 grados, divider un - in duo, bisecar un - , - optic, facial, - de incidentia, - de reflexion, - de refraction, - de inclination, - rotatori/giratori, - intime, - horari de astro, mesurator de - s, tornar (circum) le domo/casa de - , muro de - , poste de - , sofa de - , turre de - , petra de - . Sport: colpo de - , sutura de - , supporto de - . De hic: angular-angularitate; angulose; triangular etc.; rectangule etc. '''+ angulometro. {s}''' Apparato pro mesurar le angulos. '''angulose {adj}''' vide angular: visage - , character - , corpore - ,linea - . '''+ angulositate {s}''' Qualitate de esser angulose. '''angustia {s}''' (lat. angustia, restriction) Med. Anxietate physic, accompaniate de un oppression dolorose: le fremitos del - , agonia, affliction: critos de - , - mortal/de morte; complexo de - , esser tormentate de - s mortal. De hic: angustiose; angustiar. '''angustiar {v}''' Causar angustias: un nova que angustia. '''+ angustifolie {adj}''' Bot. Se dice de un planta cuje folios son multo stricte: epilobio - . '''angustiose {adj}''' Que causa angustia: un situation - , sensation - ; timide, timorose, pavorose; resentimento - , sonio - . '''+ anharmonic {adj}''' (ned. anrapport): oscillationes - . '''anhelante {adj}''' Respirante difficilemente, palpitante. '''anhelar {v}''' (lat. anhelare) Respirar difficilemente, palpitar: - de fatiga, su pectore anhelava. De hic: anhelante; anhelation. '''anhelation {s}''' Respiration difficile, palpitation. '''anhydre {adj}''' (gr. an, sin, e hudor, aqua) Chim. Que non contine aqua: sal - . '''anhydrido {s}''' Chim. Corpore que pote dar nascentia a un acido combinante se con le aqua: - carbonic, - acetic. '''anhydrite {s}''' Min. Sulfato de calcium anhydre plus dur que le gypso. '''+ anhydrose (-osis) {s}''' Med. Stato pathologic, congenital o acquirite, characterisate per le reduction o le suppression del secretion sudoral. '''+ aniconic {adj}''' (re alicun religiones) Sin icones: symbolo - , culto_- . '''anil {s}''' (parola esp.) Arbusto vivace del familia del papilionaceas cuje folios forni le indigo; principio colorante del indigo. De hic: anilic; aniline. '''anilin {adj}''' Appertinente al anil; appertinente al anilina. '''anilina {s}''' (del portug. anil, indigo) Chim. Substantia chimic (amino cyclic discoperite in le distillation del indigo e extrahite hodie del carbon (le - es le principal materia empleate in le industria del materias colorante synthetic): colores/colorantes de - , tinta de - , stilo de - . '''+ anilinismo {s}''' Med. Intoxication per le anilina. '''anima {s}''' (lat. anima, sufflo, vita) Principio spiritual in le homine, per opposition al corpore; qualitate moral, bon a mal; - de poeta, - infantil, - human, - popular, - heroic, - del populo, salvation del - , tranquillitate de - , pastor de — , cura de -, immortalitate del -, movimento de - , render le - , stato de - , migration/transmigration del - s, nulle - vive, excitar le -s, dar — a, dar se - e corpore a un cosa. Mil. Colpo de solo (ned. stotbodem); pila (de un instrumento musical (ned. stapel). '''animadvers- vide: animadverter '''animadversion {s}''' (lat. animadversio, observation) Censura, blasmo, reprobation: exponer se al - del honeste homines. '''animadverter (-vert-/-vers-) {v}''' Criticar, reprochar. De hic: animadversion. '''animal {s}''' (lat. animal) Esser animate, dotate de movimento e de sensibilitate: - terrestre, — aquatic, - amphibie, - arboree, - domestic, - salvage, - de preda, - marin, - gregari, - crepuscular/nocturne/de nocte, - a/de sanguine fixe/cal(i)de, - a/de sanguine variabile/frigide, de pellicias, - de carga, - rapace, - sacrificial, - damnose, - es solitari, - es reproductor, - phosphorescente, - immunde, - es captive, - es superior, - es inferior, - es bisulce, - es ungulate, - es articulate, - es fossilisate, - de tracto, - es experimental/de experimentos/de laboratorio, - es fabulose, protection de -es, societate pro le protection de – es, cruelitate contra le – es, maltractamento de - es, sacrificio de – es, hospital pro - es, pension pro –es domestic, nomine de - , vita de - es, pictor de - es, die del - , cita de - es. '''animal {adj}''' (lat. animalis, animate): Que appertine al animal vita: calor - , carbon - , organismo - , functiones - , instinctos - , specie - , psychologia - , systema nervose - , regno - , mundo - , epopea - , grassias - , veneno/toxico - , traction - . De hic: animalitate; animalisar-animalisation: vegetoanimal etc.; animal-animalculo, animalese. '''animalculo {s}''' Animal multo parve, visibile solmente al microscopio. '''animalesc {adj}''' Characteristic a un animal. '''animalisar {v}''' Abassar, reducer al stato de animal: alicun passiones animalisa le homine. '''animalisation {s}''' Conversion a in cosa animal; reduction al natura. '''+ animalista {s}''' Pictor o sculptor de animales. '''animalitate {s}''' Insimul del characteres que son proprie al animal, bestialitate. '''animar {v}''' (lat. animare) Donar vita: Prometheo, on dice, animava un statua de argilla. Fig. Render plus vive: — le conversation, animate del melior intentiones. '''animate {pp} de animar; {adj}''' Vive, vivace, vivide (re urbe, strata etc.), allegre: conversation - , traffico - , quartiero - , commercio - , mercato- , bursa - ,bursa pauco/poco - , parlar animatemente; plen de vita: esser - . '''animation {s}''' Vita, activitate: donar - , urbe private de - , - de bursa, film de - . '''+ animato {v}''' (parola it.) Mus. Con animation, con vivacitate. '''animator {s}''' Persona, qui anima: - de un revista, - de quartiero. '''animismo {s}''' (de lat. anima) Doctrina philosophic fundate sur le credentia al existentia vital e intellectual al mesme tempore: le spirito; religion primitiva consistente a adorar spiritos fortias occulte. '''+ animista {adj}''' Que appertine al animismo: doctrina - . '''animista {s}''' Partisano del animismo. '''animo {s}''' Spirito animate, esser supranatural, phantasma, reverente, place. De hic: animositate; animadverter etc.; pusillanime etc.; equanime etc., unanime etc.; vide etiam anima. '''animositate {s}''' (de lat. animosus coragiose) Malvolentia, desiro de nocer: haber - contra alcuno; vehementia in un discussion. '''animoso {adv}''' (parola it.) Mus. Inquiete - , anxie - , angustiosemente. '''anion {s}''' Phys. Ion cargate negativemente (in electrolyse, illo se dirige verso le annodo). '''anis {s}'''(parola fr. del gr. anison) Planta odorante, venite ex Oriente, del qual on extrahe un essentia aromatic: bonbon al anis, liquor al -, biscuito al -, liqueritia al - , bibita/biberage al - , pastilla de - , granos de - , odor de - . De hic: anisar. '''anisar {v}''' Aromatisar con anis. '''+ anisate {adj}''' Aromatisate con anis: lacte -. '''+ anisette {s}''' (parola fr.) liquor composite con spirito de anis verde, alcohol, aqua e sucro. '''+ anisogamia {s}''' . Biol. Heterogamia (fusion de duo gametas plus o minus dissimile). '''+ anisotrope {adj}''' (gr. isos, equal, e tropein, cambio de direction) Relative al corpores e al milieu cuje proprietates differe secundo le direction considerate Infiltration/percolation - , solo - . '''+ anisotropia {s}''' Phys. Character del corpores e del milieu anisotrope. '''ankylosar {v}''' Determinar le ankylose de: - se, esser attingite de ankylose. Fig. Perder su dynamismo, su vivacitate, sclerosar se. '''+ ankylose (-osis) {s}''' (gr. ankulosis, curvatura) Disparition complete o partial del movimentos de un articulation. '''ankylostoma {s}''' Verme parasite del intestino human (duodeno) qui provoca hemorrhagias anemiante (classe del anematodos). '''+ ankylostomiase (-asis) {s}''' Med. Maladia provocate per ankylostoma. '''Anna {spr}''' Anna Boleyn, le secunde sposa de Henrico VIII, rege de Anglaterra. Accusate de traition e de adulterio; illa era decapitate. De hic: Marianna etc. '''annal {adj}''' Que dura un anno: planta - ,que reveni cata anno, renta - . '''annales {spl}''' Obra que reporta le eventos anno de anno: in le - del historia. '''+ annalista {s}''' Autor de annales. '''+ Annam {spr}''' Ancian nomine de Vietnam. '''+ annamita {s}''' De Annam. '''+ annamita {adj}''' Relative a Annam. '''annecter (-tiect-/-nex-) {v}''' Annexar (adjunger como addition al possession existente). De hic: annexion; annexo-annexar. '''annex''' vide annecter. '''annexar {v}''' Junger, attachar, o specialmente facer passar tote un parte de un stato sub le soverenitate del altere. Hitler annexava Austria a Germania in 1938; adjunger: - documentos a un dossier. '''+ annexe {s}''' (lat. annexux, attachate a) Que se attacha, que se liga de un cosa principal: edificio - , camera - , causa - function - , producto - , labores/travalios - , documento - . '''+ annexion- {s}''' Action de annexar: plano de - , politica de -, le - de Savoia a Francia habeva loco in 1860. '''+ annexionismo {s}''' Politica visante al annexion de un o de plure paises a un altere. '''+ annexionista {s}''' Partisano del annexionismo. '''+ annexionista {adj}''' Que visa al annexion de un pais al altere: politica - . '''annexo {s}''' (lat. annexus, attachate a) Lo que es connectite a un cosa principal: - de un construction, de un lege; un schola, un documento - ,in annexo – de; dependencia: adjunger un – a. '''annidar {v}''' (del lat. nidus, nido) Facer un nido; facer su loco in nido. '''annihilabile {adj}''' Que pote esser annihilate, annulate, cassate. '''annihilar {v}''' (lat. ad, versi, a nihil) Reducer a nihil, destruer, paralysar: - le effortios de alcuno; annular. De hic: annihilabile; annihilation. '''annihilation {s}''' Action de annihilar; le - de un acto, de un sperantia. Phys. - ; annular. '''anniversari {adj}''' (lat: annus, anno, versa, tornate) Que rememora le souvenir de un evento arrivate a simile die, un o plure annos antea: festa - , die, servicio - . De hic: anniversario. '''anniversario {s}''' Ceremonia commemorative: festa de - , dono/presente de - , festar/celebrar su - , festar le - de un victoria, de un nascentia. '''anno {s}''' (lat. annus) Tempore que mitte le Terra a facer un revolution circum le Sol. Le se compone de 365 dies, e quarto: - de nascentia, de - vita, - de construction, - bissextil/intercalar ha 365 dies, - record, - sabbatic, - pluviose, le - s sexanta, (Die del) Anno Nove, Vigilia de Anno Nove, ultime die del - , message de Anno Nove, Guerra de Trenta Annos, serie/sequentia de annos, - budgetari, - commemorative. Rel. Jubilar, jubileo ; Astron. - luce/lumine, trajecto percurrite per le lumine in vacuo in un - , - lunar/synodic, - solar, - planetari, - sideral, - olympic, - scholar, - fiscal, — de guerra, - universitari, - ecclesiastic, - sancte, - nefaste, - catastrophe/disastrose/de disastro, — de lucto, – s de servicio, - s juvenil/de(l) juventute, studente/studiante de tertie - , - de prova, - de apprentissage, per - , plen de – s, le - passate, le - proxime, le - currente/presente, cata tres - s, desde - s, intra un - ,le - in curso, plus de un quasi un -, de -, in -, con le avantiar/crescer del – s, ante un -, haber duo – s de minus. De hic: annuario; annue-annuitate; annal-annales, annual; anniversario etc., trienne etc.; perenne etc.; millenio etc.; biennal . etc. '''annoctar {v}''' Il se obscura, le vespere veni. '''anno Domini {s}''' (parolas lat.) Anno del Senior, expression creato in le Medievo por marcar le calculo del annos desde la nascentia de Jesus Christo. Antea le calculo comenciava desde le creation del mundo (anno 5508 a. n. e.). '''annon {conj}''' o non. '''annotar {v}''' Facer remarcas explicative sur un autor, sur un texto: - un texto, un edition annotate de Erasmus. De hic: annotation, annotator. '''annotation {s}''' Action, de annotar un texto, remarca, nota: - es explicative, -es detaliate. '''annotator {s}''' Celle qui annota. Commentator. '''annual {adj}''' Que reveni cata anno: planta - ; renta -, circulo -, salario -, balancio -, statistica -, reporto -, mercato -, premio -, abonamento -, festa -, stipendio -, carta -, anello -, revenito(s) -, discurso -, conto -, location -, reunion/assemblea -, pluviositate -, sur un base – . '''annuario {s}''' (del lat. annuo, annual) Obra publicate cata anno, donante le lista del membros de un profession, del abonatos a un servicio etc.: - telephonic, - statal, - hydrologic. '''annue {adj}''' Annual, veniente un vice in anno, durabile ùn: anno: cifra -, premio -, festivitates –; durante un anno: abonamento -, conto —, salario -. '''annuitate {s}''' Summa parte annualmente: systema de - s, amortisation in – s; numero del annos de servicio (calculation al pensio). '''annullabile {adj}''' Que pote esser annullate: contracto - . '''+ annullabilitate {s}''' Character de esser annullabile. '''annullar {v}''' Render, declarar nulle, sin effecto: - un ordine, - un viage, - un testamento, - un cheque, - per telephono, - un reservation, - un compra, - un bancarupte, - un vendita. De hic: annulabile; annullation; anullative. '''annulation {s}''' Action de annullar, abrogation, abolition, - de un tractato, - de un election, - de un bancarupta. '''annulative {adj}''' Que annulla. '''annunciar {v}''' (del lat. nuntius, messagero) Facer saper, publicar: - un vendita, - un dividendo, - le arrivata del traino, - su visita, iste flor annuncia le primavera, iste nubes nigre annuncia le tempesta, facer se -, entrar sin facer se - . De hic; annuncio, annunciation; annunciator. '''annunciation {s}''' Annuncio. Rel. Le annunciation, messagio del Angelo Gabriei al Virgina por annunciar la que illa sera le matre de Messia; die ubi le Ecclesia celebra le Mysterio del Incarnation (le 25 del martio). '''annunciator {s}''' Persona qui es cargate del annuncios in un jornal o in un interprisa de publicitate: - (de radio) '''+ annunciatori {adj}''' Que servi pro annuncios: columna/colonna - . '''annuncio {s}''' Aviso verbal o scripte donate a alcuno o al publico: facer un -, - abituari/mortuari/de decesso, - de maritage/de matrimonio, colonna/columna del – s, tarife del – s, folio de – s, agentia de – s, facer inserer/insertar un -, indicio signo, presagio: - de primavera. '''ano {s}''' (lat. anus) Anat. Orificio del recto: sphincter del -, tumor del -,, inflammation del -, fistul del -, prolapso del - . De hic: anal, anello &, anulo &. '''-ano {suffixo substantive}''' (usitate con nomines de locos e personas) –an (1. native, citatano o habitante de ... 2. adherente de ...). De hic: africano etc.; italiano etc.; mahomedano etc. '''anodic {adj}''' Phys. Relative a anodo: currente -, tension/voltage -, radios -, vulnere -, remedios - . '''+ anodino {s}''' Centro del dolor sedative. '''+ anodisar {v}''' Proceder al anodisation de. '''+ anodisation {s}''' Oxydation superficial de un pecia metallic prendite como anodo in un electrolyse, in le scopo de ameliorar le polimento e le resistentia al corrosion. '''anodo {s}''' Eletr. Electrodo de arrivata del currente electric continue in un voltametro o in un tubo de gas rareflate: currente de -, batteria de - . De hic: anodic. '''+ anodonta {s}''' (gr. odous, odonte, dentes). Zool. Molusco bivalve de aqua dulce cuje cardine es private de dentes. Syn. conchylio de stagno. '''anomal {adj}''' (gr. anomalos, irregular) Gramm. Verbo irregular. '''anomalia {s}''' (gr. anomalia, disaccordo) Irregularitate, difformitate, monstruositate: -s psychotic, - congenital. Gramm. - del orthographia. '''+ anomalistic {adj}''' Contrar a o differente al norma, al regula general. '''+ anomia {s}''' (a, sin, e gr. nomos, lege) Philos. Absentia de lege e de organisation. '''+ anomic {adj}''' Relative a anomia. '''anonymato: {s}''' Stato de alcuno de alique que es anonyme. '''anonyme {adj}''' (gr. anonumos, sin nomine) Que es sin nomine de autor: autor - littera -, libro -, compania/societate - . De hic: anonymitate. '''anonimitate {s}''' Stato de lo qùe es anonyme: guardar le - . '''+ anophele(s) {s}''' (gr. anopheles, nocive) Zool. Mosquito cuje femina pote transmiter le paludismo (Familia del culicides). '''anorak {s}''' (parola inuit, de anore, vento). Jaquetta de sport impermeabile e calde (con o sin cappucio). '''+ anorexia {s}''' (gr. anorexis, apptito) Med. Perdita del appetito organic o functional: - natal, refuso de alimentar se, super toto a neonato e al adolescente que traduce un conflicto psychic. '''+ anorexic {adj}''' Attingite de anorexia. '''+ anorganic {adj}''' Se dice de un phenomeno que sembla independente de omne lesion organic: chimia -, materias/substantias - . '''+ anorgamia {s}''' Med. Affection que sembla independente de cata lesion organic. '''anormal {adj}''' (lat. anormalis) Contrari al ordine habitual del cosas, al generalitate, regularitate: disveloppamento – de un organo. '''anormalitate {s}''' Stato de esser anormal: - de un organo, - del temperatura. '''+ anosmia {s}''' (gr. osmi, odor) Med. Diminution o perdita complete de odorato. '''+ anoxemia {s}''' Pathol. Absentia de oxygeno in le sanguine. '''anque (anke) {adv}''' Etiam - io, non solmente... ma — . '''ansa {s}''' (lat. ansa): Parte curvate in arco per le qual on prende un vaso, un paniere: - del tassa, - de un situla, de un corbe. Anat. Curva de un tubo organic (intestino, etc.), nodo. De hic: ansate. '''ansate {adj}''' Se dice de un objecto cuje un del extremitates es terminate per un anello: Cruce Ansate. '''ansere {s}''' Ave palmipede salvage o domestic: guardar - s, -s del Capitolio, - s que salvava Roma per lor crito durante un scalada nocturne del gallos. De hic: anserine. '''anserin {adj}''' Relative al ansere: hepate/ficato -, potentilla -, cute -, pelle -, carne - . '''antagonisar {v}''' Ager in opposition a . De hic: antagonismo; antagonista; antagonistic. '''antagonismo {s}''' Rivalitate, lucta inter personas, nationes, doctrinas etc., - linguistic. Med.Opposition de action inter duo productos. '''antagonista {adj}''' Actionante contra: musculos -, resorto - . '''antagonista {s}''' (gr. antagonistes) Persona qui es in lucta con un altere adversario, inimico. Physiol. Productos con opposition de action, que age in senso opponente: musculos - . '''antagonistic {adj}''' Opposite, contrari: fortia - . '''antarctic {adj}''' Se dice del regiones polar austral: polo - , circulo (polar) - , Oceano Antarctic, fauna, climate - , regiones. '''+ Antarctica {spr}''' Continente comprendite quasi integralmente al interior del circulo, polar austral. '''ante {prep}''' Parola it. avante, anterior: - multe tempore , - meridie, - toto, - un notario. '''ante {adv}''' Ante, avante, previemente: ante que io iva al theatro. De hic: anteheri etc.; antea etc. '''-ante {suffixo adjective}''' (usitate con verbos in - ar; formante adjectivos verbal) - ing, - ant. (como in abundante). De hic: - antia, abundante etc.; brillante etc. '''-ante {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in ar) -ant (uno con que o iste con le qual es...ante). De hic: amante etc.; brillante etc.; disinfectantes etc., litigante etc. '''ante- {prefixo}''' (usitate con substantivos, adjectivos; etiam in combination con suffixos adjective) ante - (- ante in tempore e position). De hic: ante camera etc.; ante penultime, etc .; antediluvial etc. '''antea {adv}''' Previemente anterior, olim, avante. '''antebracio {s}''' Parte del membro anterior comprendite inter le cubito e le articulation del mano. '''antecamera {s}''' Pecia situate al entrata de un appartamento. (lat. antecamera); facer antecamera, attender avante de esser recipite. '''antecedente {s}''' (lat. antecedens) Facto que appertine al vita passate de alcuno: le - s de un persona, haber bon, mal - s. Logica. Le prime parte de un proposition constituite per medio de “si...alora...” (Ex. Si io apprende, alora io sape). Math. Le prime inter le duo terminos de un reporto (per oppos. a consequente) Gramm. Nomine, pronomine; que reimplacia le pronomine relative.: - del pronomine relative, ille non habeva - s penal. '''anteceder (-ced-/-cess-) {v}''' Esser le antecedente. De hic: antecedente; antecessor. '''antecess- {prefix}''' vide anteceder. '''antecessor {s}''' Predecessor. '''+ ante corte, {s}''' Ante le corte. '''antedata {s}''' (lat. ante, avante, e data) Data anterior de celle ver: - de un littera. '''antedatar {v}''' Mittar un antedata: le lege interdice, - le cheques, - un decreto, - un littera. '''antediluvian {adj}''' Quo ha precedite le diluvio: animales - . Fig. multo ancian, obsolete, antiquate, al vetule moda: un vehiculo - , multo vetule. '''antefixa {s}''' Archit. Motivo ornamental sur le tecto o sur le frisa de un edificio. '''+ anteguerra {s}''' Tempore de ante le guerra: del - , moda del - , precios de - . '''+ antegusto {s}''' Ante gustar: dar un - de. '''anteheri {adv}''' Die ante heri. '''+ ante litteram {expres lat.}''' Ante le littera (fr. Avant la lettre). '''antemeridian {adj}''' Antemeridie. '''antemural {s}''' Fortif. Fortification exterior avantiate, turre de guarda. '''antenna {s}''' (parola it., del lat. antenna) Naut. Longe virga que sustene le vergas. Radio, TV. Conductor metallic permittente de emittere de reciper le undas electromagnetic: - de reception, - de television, - de emission, -directional/dirigite, - omnidirectional, - exterior, - interior, - collective, systema de – central, - de ferrite, - parabolic, - radiogoinometric, - de radar, - telescopic. Zool. Organo alongite mobile, situate sur le testa del insectos e del crustaceos, medio de tacto e a vices del odor. Fig. Medio de information. '''+ antenuptial {adj}''' Que precede le nuptias. '''antepenultima {s}''' (lat. antepenultimus). Ante le penultime. '''antepenultime {adj}''' Que precede le penultime: syllaba - .(Ex "po" in na politan). '''anteponer (-pon-/-posit-){v}''' Placiar ante, avante: - un adjectivo. De hic: anteposition. '''+ anteponte {s}''' Ante le ponto. '''+ anteporta {s}''' Ante le porta - . '''+ anteporto {s}''' Ante le porto. '''anteposit- {}''' vide anteponer. '''anteposition {s}''' Acto de placiar ante, avante. '''+ anteprogramma {s}''' Programma anterior. '''+ anteprojecto {s}''' Projecto anterior. '''ante que {conj}''' In avantia que._ '''anterior {adj}''' (lat. anterior) Que es avante per reporto al tempore o al loco: esser - a, le die - , parte - del casa, gamba - , platteforma - , transmission -, facie - , pariete -, axe -, rota -, furca -, pneu(matico) - , vocal - , vela -, data - , epocha - . De hic: anterioritate. '''anterioritate {s}''' Prioritate de tempore, de data: le - de un derecto, de un data. '''anteriormente {adv}''' Avante, antea, previemente, precedentemente: - mentionate, - describite/descripte. '''+ antesala {s}''' Ante le sala: in le – de nove tempore. Fig. le - del inferno. '''+ antetemplo {s}''' Ante le templo. '''anthelminthic {adj}''' Se dice del remedios proprie a destruer le vermes intestinal. '''anthelminthico {s}''' Medicamento contra le vermes intestinal. '''+ anthemis {s}''' (gr. anthos, flor) Bot. Planta herbacee aromatic cuje plure species son appellate camomilla: - arvense. (Familia del compositas). '''anthera {s}''' (gr. anthos, flor) Bot. Parte- superior- del stamina del planta a flor in le qual se forma le granos da polino e que se aperi al maturitate por lassar escapar istos. '''+ antherico {s}''' (lat. lantheriscus cerefolium) Bot. Planta herbacee placente odorante, con floras albe (ned graslelia). '''+ anthemo {s}''' (apparente in composites) - anthemum (=flor). De hic: chrysantemo etc. '''+ anthese (-esis) {s}''' {gr. Anthesis, floration) Bot. Disveloppamento del organo floral que dona nascentia al popolline. '''+ anthidio {s}''' Zool. (ned. wolbij). '''+ antho {s}''' (ned. graspieper) Zool. Pratense insecto de herba. '''antho- {s}''' (apparente in compositos) antho- , anth- (=flor). De hic: perianthio; anthologia etc.; anthocyanina etc.; diantho etc., heliantho etc., scleranco etc.; argyranthe etc. '''anthocyanina {s}''' Chim. Gruppo de pigmentos que se trova in le su succo cellulari del flores, fructos etc., al quales da le color rubie, blau. '''anthographia {s}''' le description del flores. '''anthologia {s}''' (gr. antos, flor, e legein, seliger) Collection de pecias seligite do obras litterari o musical; florilegio: compilar un - . De hic: anthologista. '''+ anthologic {adj}''' Relative a anthologia. '''anthologista {s}''' Autor de anthologias. '''anthomyia {s}''' Zool. – antique, musca (ned. uie). '''+ anthosantho {s}''' Bot Planta con spice verde e verde-brun (Familia del umbeliferas). '''anthra— {}''' vide anthrace. '''anthrace {s}''' (gr, antrax, carbon) Med. Furunculo: - maligne. Tumor inflammatori del pelle que resulta del union del plure furunculos e se extende al texito conjunctive subcutanee: epidemia de - , bacillo de - . De hic: anthracen; antracite &; anthracic; antharacifere; anthraciforme etc.; anthracometro etc. anthraquinon etc. '''anthracen {s}''' (del gr. antrax. , -akos, carbon) Chim. Carburo de hydrogeno, extrahite del catran de carbon e serviente al fabrication de alicun colorontes e antisepticos: colorante de — '''anthracic {adj}''' Med. Veterinari . Relative a antracen. '''anthracifere {adj}''' Que produce anthracen. '''anthraciforme {adj}''' In forma do anthracen. '''anthracite {s}''' Varietate de carbon superior multo ric in carbon (de 90 a 95 p. 100) nigre, lucente, ardente quasi sin fumo. De hic: anthracitic, anthracitose. '''anthracitic {adj}''' Que contine anthracite. '''anthracitose {adj}''' Que simila a anthracito: carbon - . '''anthracometro {s}''' Methodo do mesurar le quantitate de carbon in un corpore. '''+ anthracose (-osis) {s}''' Med. Maladia professional debite al penetration de pulvere de carbon in pulmones. '''* anthraquinon {s}''' Chim. Composito derivate de anthracen a que servi a preparar le alizarina. '''+ antrax {s}''' vide anthrace. '''+ anthreno {s}''' (gr. anthrene, bombo) Zool. Insecto cuje larva se disveloppa in lo texitos animal sic (pilos, plumas) etc. e noce al pellicias, al collectiones zoologic. (Ordine del coleopteres). '''+ anthrisco {s}''' Bot. Cerefolio: - silvestre . (Familia del umbeliferas). anthropo- {s} (apparente in derivatos e compositos) anthropo- (=homine). De hic: anthropoide, anthropogenese etc.; anthropologo etc.; anthropometria etc.; anthropomorphe etc.; lycanthrope etc.; eoanthrope etc.; misanthrope etc.; anthropophage etc. '''+ anthropocentric {adj}''' Proprie al athropocentrismo: philosophia - , systema - , theoria - . '''+ anthropocentrismo {s}''' Conception, attitude que reporta tote cosa del universo al homine. '''+ anthrode {adj}''' Concernente le anthropodo. '''+ anthropodo {s}'''(ned. gelectpotige): Zool. - s. '''anthropogenese (—esis){s}''' Le processo del apparition e de disveloppamento del homine. '''+ anthropogenia {s}''' anthropogenese. '''anthropogeographia {s}''' Branca del geographia que se occupa con le studio del population o del habitationes human: geographia human, geographia del population. '''+ anthropographia {s}''' Scientia que studia le tractos physiologia specific al differente racias o typos human. '''anthropoide {adj}''' (del gr. anthropos, homine) Se dice del simias que son le plus simile al homine. '''anthropoide {s}''' Simile al homine: simias (orangutan, chimpanze, gorilla e gibon) characterisate specialmente per le absentia del cauda. '''anthropologia {s}''' Le historia natural del homine. '''anthropologic {adj}''' Que concerne le anthropologia. '''anthrologista {s}''' Antropologo. '''anthropologo {s}''' Specialista in anthropologia. De hic: anthropologia-anthropologista-anthropologic. '''anthropometria {s}''' Methodo de identificar le criminales reposante se sur le description del corpore human. De hic: anthropometric. '''anthropometric {adj}''' Que ha reporto al anthropemetria: carta - , indice - . '''anthropomorphe {adj}''' Que ha le forma, le apparentia human: robot — . De hic: anthropomorphismo; anthropomorphista. '''anthropomorphismo {s}''' Doctrina que concipe Deo al imagine del homine: le polytheismo greco-roman era un - . '''anthropomorphista {s}''' Partisano del anthropomorphismo. '''+ arthropomorphista {adj}''' Concernente le anthropomorphismo: conception — de Deo. '''+ anthroponymia {s}''' (gr. anthropos, omine, e onoma, nomina) Studio del personas. '''+ anthroponymic {adj}''' Concernente le nomine de persona. '''+ anthroponymo {s}''' Nomine de persona. '''anthropophage {adj}''' gr. anthropos, homine, e phagein, mangiar) Qui mangia carne human, cannibal: tribo - . De hic: anthropophagia; anthropophago. '''anthropophagia {s}''' Habitude de mangiar carne human, cannibalismo. '''anthropophago {s}''' Mangiator de homines, cannibal. '''+ anthropophile {adj}''' Zoo. Bot. Animal e planta que vive in un milieu habitate o frequentate per le homine. '''+ anthropophobia {s}''' Qualitate o stato de odiar le homine. '''+ anthropopitheco {s}''' (gr. anthropos, homine, epithekos, simia) Zoo. Nomine donate a vices al ancestres del homine tal que le pithecantropo e le sinanthropo. '''+ anthroposcopia {s}''' Examine del homine (ned. antroposcopie). '''anthroposophe {adj}''' Concernente le anthroposophia. De hic: anthroposophia-anthroposophic-anthroposopho. '''anthroposophia {s}''' Conception philosophic mystic, influentiate de theosophia, un tentative de justificar e fortiar lo religion. '''anthroposophic {adj}''' Anthroposophe. '''anthroposopho {s}''' Partisano del anthroposophia de Steiner. '''+ anthurio {s}''' (anthurium scherzerianum) Bot. Flor de - (Familia araceaes). '''+ anthyllis {s}''' Bot. Planta herbacee del qual un specie de trifolio, jalne, - vulneraria, es cultivate como forrage. '''anti- {prefixo}''' (usitate con substantivos e adjectivos; etiam in combination con suffixos substantival e adjectival) anti-. De hic: antichristo etc.; antinational etc.; antialcoholista etc. '''-antia {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in -ar) -antia (= stato o qualitate de ...antia o habente ...antia). De hic: importantia etc.; tolerantia etc.; vigilantia etc. '''+ antiacide {adj}''' Med. Que resiste al action del acidos forte: preparato -. '''+ antiacido {s}''' Med. Substantia usitate al attacco del acidos forte. '''antiaeree {adj}''' Mil. Que se oppone al action del aviones o del machinas aeree: artilleria/cannones -, defensa -, protection -, servicio -, refugio -, batteria -, cannon -. '''+ antialcoholic {adj}''' Que combatte le abuso do alcohol, le alcoholismo: liga/societate -, movimento -. '''+ antialcoholista {adj}''' vide antialcoholic. '''+ antiapartheid {s}''' (parola ned.) Contra le segregation del homines de color in Africa del Sud. '''antiasthmatic {adj}''' Proprie a combatter, a calmar le asthma. '''+ antiatomic {adj}''' Que se oppone al effectos del radiation e al projectiles atomic: refugio -. '''+ antiballas {adj}''' Que se oppone al colpo del ballas: vitro -, gilet -. '''antibiblic {adj}''' Que se oppone al Biblia. '''+ antibiose (-osis) {s}''' (anti, e. gr. bios, vita) Microbiol. Inhibition del multiplication de un microorganismo per le association del germines antagonistic; antagonismo microbic. '''+ antibiotic {adj}''' Se dice de un substantia organic solubile, producite de differente organismos vegetal o animal o per via synthetic e que ha le proprietate de destruer certe microbios o de inhiber los le crescimento (ec. penicilina, streptomicina etc.) pharmaco -. '''+ antibiotico {s}''' Substantia natural (producite per champignones inferior e per certe bacterios) o synthetic, habente le proprietate de impedir le crescentia del microorganismos o de destruer los: - bacteriostatic. '''+ anticalcari {adj}''' Que se oppone al deposition calcari: producto -. '''+ anticancerose {adj}''' Que es empleate in le prevention o le tractamento del cancere: centro -, lucta -. '''+ anticanonic {adj}''' In lucta con le preceptos ecclesiastic . '''+ anticatarrhal {adj}''' Med. Por le combatto del catarrho. '''+ anticatholic {adj}''' Qui es inimico del catholicismo. '''+ anticatholico {s}''' Persona qui se oppone al catholicismo. '''+ antichoc (-sh-) {adj}''' Que permitte le amortir, de evitar le choces: casco -, protection -, horologio -. '''+ antichrese (-esis) {s}''' (gr. anti, contra, e khresis, usage) Garantia real permittente al creditor de entrar in le possession de un immo- bile de un debitor e de perciper le fructos de isto usque al extinction del debita. '''antichristian (I) {adj}''' Se dice de qui es inimico de Christo. '''antichristian (II) {adj}''' Concernente le Antichristo. '''+ antichristianismo {s}''' Theoria del combatto contra le christianismo. '''Antichristo {spr}''' Inimico de Christo, demonio cuje venita, secundo le Apocalypsis, producera le triumpho definitive del christianismo. '''anticipar {v}''' (lat. anticipare, proceder) Executar ante le tempore fixate: - un pagamento, - le amortisation, - propheticamente. De hic: anticipation. '''+ anticipate {adj}''' Prematur, avante: joia/gaudio -, pagamento -, amortisation/liquidation -, premio de partita -, ignition -, sapor/gusto -, liberation -, electiones -, prender su retiro -, anticipatemente, terminar anticipatemente. '''anticipation {s}''' Action de facer un cosa in -, - del pagamento, per -. Rhet. prolepse de un objection que on refusion avantia. '''anticlerical {adj}''' Opposite al clericalismo. '''anticlericalismo {s}''' Systema opponite al influentia del clero in le affaires public. '''+ anticilax {s}''' (ned. anticlimax). '''+ anticlinal {adj}''' Relative al anticlinal. Geol.: plica -, fallia -. '''+ anticlinal {s}''' (anti, e gr. klinein, facer inclinar) Geol. Parte de un plica que in position normal es convexe e cuje flancos ha inclinationes contrari in forma de volta, favorabile al accumulation de petroleo e gases. '''+ anticoagulante {adj}''' Med. Se dice de un corpora que impedi o retarda le coagulation del sanguine. '''+ anticoagulante {s}''' Med. Remedio anticoagulante del sanguine. '''+ anticoincidentia {s}''' Que se oppone al coincidentia. '''+ anticolonial {adj}''' Opponite, hostil al colonialismo. '''+ anticommunismo {s}''' Attitude de hostilitate concernente le communismo. '''+ anticommunista {adj}''' Opposite, inverse al communismo. '''+ anticommunista {s}''' Partisano del anticommunismo. '''+ anticommutativitate {s}''' Opponite al commutativitate. '''anticonception {s}''' Opposition al fecundation. '''anticonceptional {adj}''' Que se oppone al fecundation: medio -, pilula -, injection -. '''+ anticonceptive {adj}''' vide anticonceptional. '''+ anticonceptivo {s}''' Medio anticonceptional; -s intrauterin. '''anticongelante {s}''' Contrari al congelation. '''anticonstitutional {adj}''' Contrari al constitution. '''+ anticonstitutionalitate {s}''' Character de esser anticonstitutional: - de un lege. '''+ anticorpore {s}''' Biol. Substantia defensive producite in le organismo per le introduction de microbios o de productos microbian, de cellulas o de humores proveniente de un subjecto de specie differente. '''anticorrosive {adj}''' Que protege le metallos contra le corrosion: producto -, pigmento -. '''+ anticorrosivo {s}''' Medio anticorrosive. '''+ anticryptogamic {adj}''' Fungicida. '''+ anticyclic {adj}''' Econ. Destinate a combatter le effectos del cyclos economic. '''anticyclon {s}''' Meteo. Centro de alte pression atmospheric: le - del Azores. '''+ anticyclonal {adj}''' Meteo. Relative a un anticyclon: area -, circulation atmospheric -. '''+ anticyclonic {adj}''' Meteo., vide anticyclonal. '''+ antidemocratic {adj}''' Opponite al democratia, a su principios. '''+ antidepressive {adj}''' Se dice de un medicamento que combatte le depression mental, su symptomas. '''+ antidepressivo {s}''' Pharm. Medicamento antidepressive. '''+ antiderapante {adj}''' Se dice de un material que impedi le derapar: pneu(matico)s -, catenas -, dispositivo -, medio -. '''+ antidetonante {s}''' Medio antidetonante; producto addite a un carburante. '''+ antidetonante {adj}''' Se dice de un producto addite a un carburante. pro augmentar le indice de octano e in scopo de impedir le detonation in un motor a explosion. '''+ antidiphtheric {adj}''' Med. Proprie a combatter le diphtheria: sero -, vaccino -. '''+ antidogmatic {adj}''' Se dice de lo que es contra le dogmatismo. '''+ antidogmatismo {s}''' Contra le dogmatismo. '''+ antidoping {adj}''' Que se oppone al doping in le sportes: controlo/test -. '''+ antidotal {adj}''' (ned. antidotaal) Contra Ie dote. '''antidotar {v}''' Administrar un antidoto. '''+ antidotario {s}''' (ned. antidotarium). '''antidoto {s}''' (gr. antidotos, donate contra) Contraveneno special a un toxico date: le strychnina es le - por le barbiturismos. Fig. Medio contra un mal moral: le travalio es un - contra le enoio. De hic: antidotar. '''+ antidroga(s) {adj}''' Se dice del substantia, medio, procedimento destinate al prevention dal consumo o al combatto del effectos del drogas: can -, brigada -, lege -. '''+ antidumping {adj}''' (anti, angl. dumping, discargate) Contra dumping: lege -, mesura -. '''+ antieconomic {adj}''' Non economic. '''+ antiemetic {adj}''' Med. Se dice de un medicamento proprie a combatter le vomita. '''+ antiemetico {s}''' (del lat. vomere, vomir) Med. Remedio antivomic. '''+ antienzyma {s}''' Biochim. Substantia que se oppone al action de un enzyma, que impedi un fermentation. '''+ antiepileptic {adj}''' (lat. epilepsis, attacco) Med. Se dice de un medicamento proprie a combatter le attacco de epilepsia. '''antievangelic {adj}''' Contra le doctrina del evangelio. '''+ antifading {adj}''' (del angl. fading, diminution) Techn. Dispositivo limitante le effecto de fading. '''+antifascismo {s}''' Practica de opponer se al fascismo. '''antifascista {s}''' Qui lucta contra le fascismo; etiam antifascisto. '''antifascista {adj}''' Relative al antifascisto. '''+ antifatiga {adj}''' (del lat. fatigare) Contra le fatiga: pilula -. '''+ antifebril {adj}''' Contra le febre: medicina -. '''+ antifeminismo {s}''' Contra le feminismo. '''+ antifeminista {s}''' Concernente le antifeminismo. '''+ antifeminista {s}''' Antifeministo. '''+ antiferromagnetismo {s}''' Proprietate de certe crystallos cuje atomos presenta momentos magnetic orientate alternativemente in un senso e in altere (lor momento resultante es dunque nulle). '''+ antiferrugine {s}''' Remedio contra le ferrugine. '''+ antiferrugine {adj}''' Relative al remedio antiferrugine: producto -. '''+ antifibrina {s}''' Chim. Contra le fibrina. '''+ antifrancese {adj}''' Contra le francese. '''+ antifriction {adj}''' Alligato cuje proprietate reduce le friction e es utilisata in le fabrication del organos de machinas in movimento: alligato -, metallo -, proprietate -. '''+ antifungic {adj}''' (del lat. fungus, champignon) Se dice de un medicamento usage contra le infectiones provocate per le champignones e per le levulose parasite. Syn. antimycosic. '''+ antifurto {adj}''' Dispositivo contra le furto, robamento: cablo -, campana -, prevention -, dispositivo -, catena -. '''+ antigas {adj}''' Dispositivo contra le presentia del gases toxic: masca(ra) -. '''+ antigelo {adj}''' Relative a antigelo: producto/liquido -, pumpa -. '''+ antigelo {s}''' Substantia que, adjungite a un liquido, abassa notabilemente le puncto de congelation. '''+ antigenic {adj}''' Biol. Relative a antigeno. '''+ antigeno {s}''' Biol. Substantia (microorganismo, cellula de un specie differente, substantia chimic o organic etc.) que, introducite in le organismo, provoca un anticorpore. '''+ antigovernamental {adj}''' Hostil al governamento, a su politica: jornal -. '''+ antigrippal {adj}''' Que combatte le grippe: vaccino -, comprimito -. '''+ antiherpetic {adj}''' Med. Contra le herpete: medicamento -. '''+ antihistaminic {adj}''' Biol. Se dice de un substantia que se oppone al action nocive del histamina. '''+ antihistaminico {s}''' Med. Substantia que se oppone al action del histamina: le -s non adde in le urticaria e le affectiones allergic. '''+ antihormon {s}''' Contra hormon. '''antihorologic {adj}''' Contra le agulia del horologio: in senso -. '''+ antihygienic {ada}''' Contrari al hygiene. '''+ anti-inflation {adj}''' Contra le inflation: plano -. '''+ anti-inflationista {adj}''' Propria a luctar contra le inflation; politica -. '''+ anti-islamic {adj}''' Contra le islamismo, contra le mahometanismo. '''+ anti-isolationista {adj}''' Contra le isolationismo. (partisano del antiisolationismo). '''+ antilegal {adj}''' Illegal, contra le lege. '''Antilibano {spr}''' Massa montaniose del Asia occidental inter Syria e le montania Libano, con le qual isto es parallel. '''+ antiliberal {adj}''' Contra le liberalismo. '''+ antillan {adj}''' Relative a Antillas. '''+ antillan {s}''' Native, habitante o linguage de Antillas. '''+ Antillas {spr}''' Archipelago separante le Oceano Atlantic del Mar del -, formate al nord per le Grande - (Cuba, Haiti, Jamaica e Porto Rico) e al sud per le Parve -. (Guadelupa, Dominica, Martinica, Tobago etc.). '''+ antilogarithmo {s}''' Math. Numero que ha pro logarithmo un numero date in le base de 10, le antilogarithmo de 1 es 10. '''+ antilogia {s}''' Contrari al logica. '''+ antilogic {adj}''' Se dice de lo que es contra le logica. '''antilope {s}''' (angl. antelope, facite prestar se al gr.) Nomine date al plure ruminantes salvage, de satis grande talia, de Africa e Asia. (Familia del bovides). '''+ antimateria {s}''' Phys. Forma de materia constituite de antiparticulas. '''+ antimephitic {adj}''' Med. Chassante malodor, putor (ned. werend). '''+ antimetabolite {s}''' (Ned. antimetaboliet). '''+ antimilitarismo {s}''' Hostilitate de principio in respecto del institutiones e del spirito militar. '''+antimilitarista {s}''' Qui testimonia, face proba de antimilitarismo. ''' + antimilitarista {adj}''' Que es contra le militarismo: movimento -, ideologia -. '''+ antimilitaristic {adj}''' Antimilitarista. '''+ antiministerial {adj}''' Contra le ministerio. '''+ antimissile {s}''' - Der. Destinate a neutralisar le missiles assaltante: missile -, defensa -. '''+ antimonarchic {adj}''' Hostil al monarchia. '''+ antimonarchista {s}''' Adversario, disrangiator del monarchia. '''antimonial {adj}''' Relative al antimonio: medicamenti -. '''antimonio {s}''' (ar. ithmid) Metallo de un blanco blauette, cassante, non ductile ni maleabile; elemento chimic (Sb), de numero atomic 51, de massa atomic 121,75. De hic: antimonial. '''antinational {adj}''' Opposite al interesse, al character national. '''+ antinationalismo {s}''' Doctrina antinational. '''+ antinatural {adj}''' Contra le natura, non natural: tendentias -. '''+ antinaturalitate {s}''' Contrari al naturalitate. '''antinephritic {adj}''' Remedio contra le nephritis. '''+ antineutrino {s}''' Phys. Antiparticula del neutrino. '''+ antineutron {s}''' Phys. Antiparticula del neutron. '''antinomia {s}''' (gr. anti., contra, e nomos, lege) Contradiction inter duo leges, duo principios de philosophia. '''+ antinomic {adj}''' Que forma antinomia: iste conceptiones non/es -. '''antimonio {s}''' Eccl. Hist. Contradiction inter credentias. '''antinomio {s}''' Eccl. Hist. Doctrina del contradictiones religiose. '''Antiochia {spr}''' Olim urbe in Syria helenic, centro religiose post le expansion del christianismo, hodie in Turchia, Antakya. '''+ antiovulatori {adj}''' Med. (ned. ovulatieremmend). '''+ antioxydante {s}''' Agente que relenta le degradation del alimentos o de certe materiales e compositos organic, debite al effectos del oxydation. '''+ antioxydante {adj}''' Relative al antioxydante. '''+ antipaludic {adj}''' Med. Se dice de un medicamento proprie a tractar o prevenir le paludismo: le lucta . '''antipapa {s}''' Papa eligite irregularmente e non recognoscite per le ecclesia. '''+ antipapal {adj}''' Concernente le antipapa. '''+ antipapismo {s}''' Practica del antipapa. '''+ antipapista {s}''' Partisano del antipapismo. '''+ antipapista {adj}''' Se dice del partisanos de antipapismo. '''+ antiparallelo {s}''' -s, lineas recte que non essente parallel forma con un tertie angulos equal. '''antiparlamentari {adj}''' Hostil al regime parlamentari; qui es contra le usages parlamentari: movimento . '''+ antiparlamentarismo {s}''' Pol. Opposition al regime parlamentari. '''antiparticula {s}''' Phys. Particula elementari (positron, antiproton, antineutron) de massa equal, ma de proprietates electromagnetic de carga baryonic o leptonic opposite a cellos del particulas correspondente. Syn. Vet. Anticorpusculo. '''antipath- {adj}''' (apparente in derivatos) antipath- (= antipathetic). De hic: antipathia-antipathic. '''antipathia {s}''' (gr. anti, contra, e pathos, passion) Repugnantia instinctive e non rational in respecto a alcuno o a alique, aversion, disgusto: - instinctive, inspirar -. '''antipathic {adj}''' Contrari, opposite: individuo -, puero -, sentimentos -. '''+ antipatriota {s}''' Persona antipatriotic. '''+ antipatriotic {adj}''' Contrari al patriotismo: comportamento/conducta -. '''+ antipatriotismo: {s}''' Attitude antipatriotic. '''+ antiperiodic {adj}''' Contrari al periodic: function -. '''+ antiperistaltic {adj}''' Med. Contractiones -, contractiones anormal del esophago o del intestino, producente se de basso in alto e facente remontar le alimentos. '''antiperistase (-asis) {s}''' Intensification de un qualitate per un qualitate opposite. '''+ antipestilential {adj}''' Que combatte Ie pestilentia (ned. pestwerend). '''antipestose {adj}''' Contra le peste. '''+ antiphilosophic {adj}''' Contra le philosophia. '''antiphona {s}''' Eccl. (sl. antifogu, lat. antiphona, facite prestar se al gr. anti, contra, e phone, voce) Versettos o paraphrasas al psalmos que se repete de duo choros o de duo voces, quasi illes responde reciprocamente; canto repetite de duo choros al servicio divin. De hic: antiphonal, antiphonario. '''antiphonal {adj}''' Relative al antiphona. '''antiphonario {s}''' (del gr. antiphonos, respondente a) Libro liturgic continente le insimul del cantos executate per le choro al officio o al missa. '''+ antiphonic {adj}''' Canto -, precaria in choro. '''antiphrase (-asis) {s}''' Maniera de exprimer se que consiste in dicer le contrario do lo que on pensa, per ironia o euphemismo: isto es un – que on ha supernominate Philopater, celle del Ptolemaios qui faceva perir su patre. '''antiphras- {v}''' (apparente in derivatos). De hic: antiphrase; antiphrastic. '''antiphrastic {adj}''' Concernente le antiphrase. '''antipode {s}''' (gr. anti, contra, e pous, podos, pede) Loco del Terra diametralmente opposite al altera loco. Fig. Del toto contrari, opposite. De hic: antipodic. '''antipodic {adj}''' Relative al antipode. '''+ antipoliomyelitic {adj}''' Que combatte o preveni le poliomyelite: vaccino -. '''+ antipollution {adj}''' Destinate a evitar o a diminuer le pollution: policia -, lucta -. '''+ antipolo {s}''' Contra le polo. '''+ antipropaganda {s}''' Contra propaganda. '''+ antiproton {s}''' Antiparticula del proton, de carga negative. '''+ antipulices {adj}''' Anti Ie pulices: collar -. '''+ antipulvere {adj}''' Contra le pulvere (ned. stofwerend). '''+ antipyretic {adj}''' Febrifuge. '''+ antipyretico {s}''' Remedio febrifuge. '''+ antipyrina {s}''' Pharm. Medicamento a nucleo benzenic antipyretic e analgesic. '''antiqualia {s}''' (it. anticaglia, antiquitate) Cosa ancian e de pauc valor: camera de -s, boteca/commercio de -s, mercator de -s. '''antiquar {v}''' Devenir vetustate. '''+ antiquariato {s}''' (germ., it. Organisation o unitate commercial pro le compra e le vendita de libros vetule. '''antiquario {s}''' (lat. antiquarius) Commerciante qui vende objectos ancian. '''+ antiquark {s}''' Phys. (ned. antiquark). '''antiquate {adj}''' Vetuste, passate de moda: parola -, conceptiones -. '''antique {adj}''' (lat. antiqus) Que appertine a un epocha multo ancian: arte -, civilisation -, vaso -. De hic: antiquaria; antiquario; antiquitate; antiquar-antiquate. '''antiquitate {s}''' Qualitate de lo que es multo ancian: - grec, - roman etc.; boteca de -s, mercante de -s, collection de -s, museo de -s, vendita public/auction de -s. '''Antiquos {s pl}''' Le Ancianos: le -s. '''+ antirabic {adj}''' Med. Que es empleate contra, le rabia: vaccination -, sero -, vaccino -, tractamento -. '''+ antiracismo {s}''' Opposition al racismo. '''+ antiracista {adj}''' Hostil al racismo. '''+ antiradar {adj}''' Destinate a neutralisar le radar inimic: systema -. '''antireligiose {adj}''' Contrari al religion; hostil al opiniones religiose, scripto -, spirito -. '''+ antirepublican {adj}''' Opponite al republica e al republicanos. '''+ antiresonantia {s}''' Contra le resonantia. '''+ antirevolutionari {adj}''' Se dice de alcuno qui es contra le revolution. '''+ antirevolutionario {s}''' Uno qui es contra le revolution. '''+ antirheumatic {adj}''' Contra le rheumatismo: campania -. '''+ antirrhino {s}''' Bot. Le bucca del leon, planta con floras multo grande, rubie o blanc, con duo maculas albe al collo (Familia del scrophulariaceas). '''+ antiruga {adj}''' Que preveni le ruga: crema -. '''+ antiruito {adj}''' Contra le ruito: muro -. '''+ antisatellita {adj}''' Contra le satellita inimic: arma -. '''+ antiscientific {adj}''' Opponite al scientia, al spirito scientific. '''antiscios {s pl}''' Se dice de celles contrari al scientia. '''antiscorbutic {adj}''' Med. Se dice de un substantia proprie a prevenir o a sanar le scorbuto: vitamina -, vitamina C. '''+ antiseismic {adj}''' Concipite pro resister al seismos: edificio -, construction -. '''+ antisemita {s}''' Partisano del antisemitismo. '''antisemitic {adj}''' Se dice del antisemitas: persecution -, attitude -, doctrina -. '''antisemitismo {s}''' Doctrina e attitude de celles qui son contra le judeos e tende a facer prender contra illos mesuras excessive. '''antisepsis {s}''' (gr. anti, contra, e sepsis, putrefaction) Med. Insimul del methodos que preserva contra le infection, destruente le microbios nocive, per substantias chimic, dicite “antisepticos”. '''antiseptic {adj}''' Que impedi le infection: watta -, tractamento -, liquido -. '''antiseptico {s}''' Medio qui impedi le infection. '''+ antisepticar {v}''' Facer antiseptic. '''+ antisero {s}''' Med. Sero sanguine continente anticorpores producite per le inoculation previe de un substantia producente anticorpores. On lo utilisa por le immunisation passive de altere organismos malade o con risco immediate de devenir malade: - polyvalente. '''+ antisionismo {s}''' Contra le sionismo. '''antisocial {adj}''' Contra al organisation social. Hostil al legislation protectrice del obreros. '''+ antisol {adj}''' Que protege contra le sol: berillos -, crema -. '''+ antisolar {adj}''' Vide antisol. '''+ antispasmodic {adj}''' Med. Se dice del remedios que on los usa contra Ie spasmos. '''+ antispasmodico {s}''' Remedio contra le spasmos. '''+ antispasto {s}''' Contra le spasto (ned. antispastus). '''+ antisportive {adj}''' Contrari al spirito sportive: attitude -, action -, comportar se de maniera -. '''+ antistatic {adj}''' Se dice de un producto que impedi o limita le formation del electricitate static. '''+ antistrophe {s}''' Litt. Stropha respondente, secundo le mesme construction, a un strophe procedente, in Ie poesia grec. '''+ antisudoral {s}''' Med. Que combatte le transpiration. '''+ antisymetria {s}''' Qualitate de un relation binari antisymetric. '''+ antisymetric {adj}''' Se dice de un relation binari definite in un insimul e tal que duo elementos distincte qualcunque essente donate, si le prime es in relation con le secunde, Ie secunde non es in relation con le prime: le relation numeric “esser inferior” es -, matrice -. '''+ antisyphilitic {adj}''' Med. Que combate le syphilis: profilaxia -. '''antitabaco {adj}''' Que visa a luctar contra le usage del tabaco: campania -. '''+ antitank {adj}''' Relative al lucta contra le tankos: arma -, missile -, cannon -, defensa -, fossato -, barriera/obstaculo -. '''+ antiterrorista {adj}''' Relative al lucta contra le terrorismo, qui combatte le terrorismo: mesuras -. '''+ antitetanic {adj}''' Med. Que combatte o preveni le tetanos: sero -, vaccino -. '''antithese (-esis) {s}''' (gr. antithesis, opposition) Rhet. Procedimento per le qual on sublinea, approximante los, le opposition de duo parolas o de duo ideas. (Ex. Le natura es grande in le parve cosas). Per ext. Contrasto, opposition: ille es le - de su fratre. '''+ antithetic {adj}''' Que forma antithese: argumentos -. '''+ antitoxic {adj}''' Med. Que destrue, neutralisa le toxinas, que rende inactive un toxina. '''antitoxina {s}''' Substantia producite per le organismo e que rende inactive un toxina. '''antitrinitari {adj}''' Partisanos del antitrinitarismo, doctrina que negava le dogma christian del Trinitate. '''+ antitrust {adj}''' Que se oppone al creation o al extension del trustes, politica -, lege -. '''+ antitrypsina {s}''' Biochim. (ned. antitrypsine). '''+ antituberculose {adj}''' Med. Que combatte le tuberculose: vaccino -, vaccination -, lucta -. '''+ antitussive {adj}''' Med. Que on usa contra le tusse. '''+ antitussivo {s}''' Med. Remedio contra le tusse. '''+ antivariolic {adj}''' Que combatte le variola: vaccination -, vaccino -, sero -. '''+ antivirus {s}''' Med. Se dice de un substantia nocive contra le virus. '''+ antivitamina {s}''' Biol. Substantia habente le structura chimic analogo con celle del vitamina correspondente que lo pote substituer. (Ex. Gelactoflavina es le - B). '''+ antivivisectioniste {s}''' Qui se oppone al vivisection; hostil al vivisection. '''Antonio {spr}''' Antonio le Grande, guida del paisanos serve romaniano-hungare durante lor subleva-mento in Transylvania (1437-1438). '''+ antonomasia {s}''' (gr. antonomasia) Rhet. Substitution a un nomine commun de un nomine proprie o de un periphrasa enunciante su qualitate essential o reciprocamente. (Ex. Ille es un Harpagon por un avaro, le messagero del primavera por le hirundine. '''antonyme {adj}''' Relative al antonymo. De hic: antonymia; antonymo. '''antonymia {s}''' Opposition de parolas, como un honeste impostor. '''antonymo {s}''' (Ling. gr. anti, contra, e onuma, nomine) Parola que ha un senso opposite a celle de un altere, “feditate” e “beltate” son -s, contrari. '''+ antrax, antrace {s}''' Med. Maladia infectiose, commun al animales e al homine, provocate per le bacterio Bacillus antracis e presenta for- mas pulmonari, gastro intestinal, cutanee (pustula maligne). Syn. Pustula nigre, carbunculo, carbon. '''+ antro {s}''' (lat. antrum) Litt. Excavation, grotta, serviente de refugio a un animal salvage: le - del leon. '''anular {v}''' In forma de anello/anulo: digito -, eclipse - del luna. Anat. Ligamento -, cavilla -, vite -, volta . '''+ anular {s}''' (digito) -. '''anuletto {s}''' Parve anello. Archit. Parve filetto ornante un capitello. '''anulo {s}''' Circulo de metallo o de altere material; etiam objecto in forma de circulo: - piscatori, - de junctura. De hic: anuletto; anular; anulose. '''anulose {adj}''' Zool. Disponite in anulos; ancian nomine del anelides. '''+ anuria {s}''' (gr. ouron, urina) Med. Arresto del secretion urinari. '''anxie {adj}''' Vivemente inquietate, agitate; desirante ardorosemente. De hic: anxietate. '''anxietate {s}''' (lat. anxietas) Grande inquietude: viver in -. Med. Stato psychic, accompaniante se de excitation, al contrario de inhibition o comportante un sensation de constriction del gorga. '''+ anxiose {adj}''' Anxie: reguardo -. '''+ aoristic {adj}''' Relative a aoristo: aspecto -. '''+ aoristo {s}''' (Ling. Aoristos, indeterminate) Ling. Tempore in conjugation in greco, in sanskrito etc., characterisate per un action in curso de finir o de comenciar (- inchoative) o un enunciation general (- gnomic) a vices con valor de passato. '''aorta {s}''' (gr. aorta, vena) Anat. Arteria que nasce al base del ventriculo sinistre del corde e que es le trunco commun del arterias portante le sanguine oxygenate in tote le corpore: - abdominal, - thoracic. De hic: aortic. '''aortic {adj}''' Que ha reporto al aorta. '''+ aortitis {s}''' Med. Le inflammation del aorta. '''à outrance {adv}''' (Express. fr.) Usque al excesso, sin limite e sin concession: persecution a -. '''+ apagoge {s}''' (gr. apagoge, reduction al absurdo) Log. Rationamento per le qual on demonstra le veritate de un proposition probante le absurditate del proposition contrari. '''+ apagogic {adj}''' Que ha le character de un apagoge. '''+ apanage {s}''' ( del lat. donar, pan, nutrir) Litt. Esser le - de, appertiner directemente a, de derecto o naturalmente, haber le - de, le exclusivitate de. Hist. Portion del dominio royal debite (de derecto) al fratres e al filios cadette del rege usque al extinction del linea mascule. Fig. Parte hereditate, privilegio. '''+ aparte {s}''' (lat. a parte) Theatr. Lo que un actor dice in se, e que, secundo le conventiones theatral, non es audite que de spectatores: parolas cambiate separatemente in curso de un reunion. '''+ apartheid {s}''' (parola afr., ned.) Hist. Regime del segregation systematic del homines de color in Africa del Sud. '''apathia {s}''' (gr. apatheia) Stato de un persona apathic. '''apathic {adj}''' Insensibile a toto, indolente, nonchalante: un character -. '''apatite {s}''' Min. Phosphato de calcium presente in multe roccas eruptive. '''ape {s}''' (del lat. apicula) lnsecto social, vivente in un apiculario e producente le melle e le cera: - melifere/melific, - operari/neutre, - matre/regina/femina, - mascule, essame de -s, nido de -s, piccatura/punctura de -, cera de -, mercato de -s, aculeo de -, dansa del -, veneno de -, regina del s, linguage del -s. De hic: 1) apiario, 2) apiario, apicula-apiculario; apicultura etc.; apivore etc. '''apena {adv}''' Difficilemente, un pauc = a pena. '''apennin {adj}''' De Apenninos. De hic: Apenninos. '''Apenninos {spr}''' Massa montaniose que se extende sur tote le longor del Peninsula Italian. '''apepsia {s}''' (gr. a, sin, e pepsia, digestion) Pathol. Difficultate o absentia de digestion pro insufficientia de pepsina in le succo gas- '''+ aperibottilias {s}''' Aperitor de bottilias. '''apercept-''' vide aperciper. '''aperiente {adj}''' Med. (rar) Laxative. '''+ aperilattas {s}''' Aperitor de cassettas de conservas. '''+ aperilitteras {s}''' Aperitor de litteras (epistolas). '''+ aperiodic {adj}''' Phys. Math. Que non ha periodo, cuje oscillationes non son periodic: movimento -, function -. '''+ aperiodicitate {s}''' Phys. Math. Qualitates de esser aperiodic. '''+ aperiostreas {s}''' Aperitor de ostreas. '''aperir (-per/-pert-) {v}''' (del lat. aperire) Facer que lo que era claudite non lo sia plus: - un armario, - un porta, - un littera, - un bottilia, - un schola, - le oculos, - le oculos a un persona, - le bursa, - le palpebras, - un cammino/un via pro/a, - se un camino/un via, - le radio, - le pessulo, - un vena, - le parenthese(s), - le parapluvia, - le umbrella, - le starter, su nomine aperi le lista. Fig. – un brecha in; comenciar, initiar, inciper - un inquesta, - un reunion. Mil. – le foco contra, - un nove era, - un conto, - le discussion, - nove mercatos, - un succursal. De hic: aperiente; apertura; aperte; aperitive; aperitivo; aperitor; reaperir-reapertura. '''aperitive {adj}''' (lat. aperire, aperir) Que stimula le appetito. Med. Laxative. '''aperitivo {s}''' Liquor alcoholic pretendite favorisar le appetito: hora del -; laxativo. '''aperitor {s}''' Principal assecurator in le caso de assecurantia multiple; instrumento pro aperir, alcuno qui aperi. '''apert-''' vide aperir. '''aperte {adj}''' Non claudite, limitate o celate: littera -, fractura -, plaga -, syllaba -, question -, character , mente -, fossa -, prision -, universitate -, psychiatric hospital -, porta -, bottilia -, operation a corde , negociationes -, applauso a scena -, precipitio -, conversation -, le chassa es -, le bucca -, con le gambas -, citate -, secreto -, ceque -, cheque -, a celo -, toto -, tener -, reciper un persona a bracios , parlar a corde -, a oculos -, guardar le oculos ben aperte, lassar – un porta, le porta remane – a, nos dormi con le fenestras -. '''apertura {s}''' Action de aperir: - buccal, - del porta, - lateral, - de objectivo, - alar, Photo. – maximal, - de vena, - de un testamento, - del frontieras, curso de -, horas de -, die del -, precio de -, ceremonia de , reunion de -, session de -, discurso de -, concerto de -, representation de -, - del anno parlamentari, comenciamento -. '''apetale {adj}''' (gr. a, sin, e petalo, folio) Bot. Que non ha petalos: le flor del salice es -. '''+ aphanes {s}''' Bot. Ungula de leon (ned. leeuwenklauw). '''aphasia {s}''' (gr. aphasia, mutismo) Perdita del parola o del comprension del linguas a causa del lesion del hemispherio cerebral leve. '''aphasic {adj}''' Med. Attingite de aphasia. '''aphasico {s}''' Med. persona attingite de aphasia. '''+ aphelio {s}''' (gr. apo, distante, e helios, sol) Astron. Functo del orbita de un planeta o de un cometa le plus distante del sol. Contr. perihelio. '''+ apheresis {s}''' (gr. apheiresis, subtraction) Phon. Le suppresio de un o de plure phonemas al initio de un parola (Ex. bus pro autobus). '''+ aphide {s}''' Zool. -s, familia de insectos piccante, del origine del homopteres nocive al plantas e comprendente, specialmente, le pulices e le philoxera. '''aphone {adj}''' (gr. a, sin, e phone, voce) Qui non ha o non ha plus voce; Med. Aphone. '''+ aphone {adj}''' Med. A voce extincte. '''+ aphonia {s}''' Med. Extinction del voce. '''aphonic {adj}''' vide aphone. Med. A voce extincte. '''aphorisar {v}''' Parlar o scriber in aphorismos. De hic: aphorismo; aphorista-aphoristic. '''aphorismo {s}''' (gr. aphorismos, definition) Maxima exprimite in pauc parolas, adagio (Ex. Tal patre, tal filio). '''aphorista {s}''' Autor de aphorismos. '''aphoristic {adj}''' De aphorismo, in forma de aphorismo, continente aphorismos: stilo -, poeta -, tractamento - de un scientia. '''aphrodis-''' vide Aphrodite. '''aphrodisiac {adj}''' Que stimula desiro. '''aphrodisiaco {s}''' (gr. aphrodisiakos, de amor) Substantia que stimula le impulsos sexual, substantia excitante tal que le phosphoro, le cantaride. '''Aphrodite {spr}''' Gr. Mythol. Dea del beltate e del amor al qual le romanos identificava Venus. De hic: aphroditic; aphrodisiac-aphrodisiaco; Hermaphrodite etc. '''aphroditic {adj}''' De Aphrodite, de Venere. '''+ aphtha {s}''' (ge. aptein, arder) Med. Lesion superficial del mucosa buccal, - epizootic. '''+ aphthose {adj}''' Med. De aphtha: febre -. '''+ aphylle {adj}''' Bot. Que es disproviste de folios. '''apiario (I) {s}''' Apicultor, persona qui eleva apiculas/apes. '''apiario (II) {s}''' vide apiculario. '''+ apical {adj}''' (lat. apex, cummitate) Bot. Anat. Que es situate, localisate in le apice de un organo (ex. lesion - ). Ling. Re le sonos que se articula per approche del apice del lingua de dentes, de alveolos o de volta del palato: r -, angulo -. '''apex {s}''' (lat. apex, culmine) Summitate, picco, puncta: - del pulmon, - del corde, - foliar, angulo del -, arrivar al -, esser al - del gloria, esser al - del carriera, esser al - de su poter. '''apicula {s}''' vide ape. '''apiculario {s}''' Cassa, refugio por le apiculas/apes. '''+ apiculate {adj}''' Bot. Con un curte puncta acute. '''apicultor {s}''' vide apiario: masca/mascarada de -. '''apicultura {s}''' Arte de elevar apiculas/apes. '''+ apifere {adj}''' Bot. ophrys -, (ned. bijenorchis). '''+ apio {s}''' (lat. apium, petrosilio) Bot. Principio active del granos de petrosilio, al proprietate febrifuge e emmenagoge (fr. emmenagogues), suppa al -, salata al -, tuberculo de -, folio de -, semine de -. '''apivore {adj}''' Que mangia apes: ave -. '''+ aplanatic {adj}''' (gr. plane, aberation) Optic. Que dona un imagine perfecte a un objecto approchate: systema/lente -. '''+ aplomb {s}''' (de à e plomb) Verticalitate donate per le filo a plombo. Zootechn. Position e direction del membros de animales (specialm. cavallos) in reporto con le terra e le plano median del corpora, que servi al selection del animales in vista del selection. Fig. Audacia non justificate (moleste) in comportamento e attitude. '''apnea {s}''' (del gr. pnein, respirar) Suspension voluntari o non del respiration. '''apo- {prefixo}''' (ap- ante -h- e vocales; usate principalmente a formar terminos technic) apo-, ap-, (lontan, foras; separate). De hic: apogeo etc.; apostasia etc. '''+ apo(ph)thegma {s}''' Maxima, sententia. '''+ Apocalypse (-ypsis) {s}''' (gr. apokalupsis, revelation) Current. Catastrophe espaventabile; fin del mundo: Libro del litteratura judee e christian relative al mysterios del historia e al fin del tempores. Bibl. Le ultime libro del Nove Testamento attribuite al evangelista Johannes. '''apocalyptic {adj}''' Catastrophic, espaventabile: vision -. Bibl. Relative al apocalypse, particularmente a celle de Johannes. '''+ apocope {s}''' (gr. apokoptein, levar) Phon. Cadita de un o de plure phonemas al fin de un parola (ex. cinema por cinematographo). '''apocryphe {adj}''' Non authentic o cuje authenticitate es dubitose: documento -. Eccl. -. '''apocrypho {s}''' Scripto apocryphe: -s, libro del Biblia cuje authenticitate non ha essite sufficientemente stabilitate o que es rejectate per le ecclesia. '''+ apocynaceas {spl}''' (gr. apo, longe de, e kuno, kunos, can) Bot. Familia de plantas gamopetale comprendente le pervianca e le lauro rosee. '''+ apode {adj}''' (gr. pous, podos, pede) Zool. Que non ha pedes, patas, pannas: larva - , sin pedestalo: vaso - . '''+ apodictic {adj}''' (gr. apodeiktikos, proprie a convincer) Logica. De un evidentia irrefutabile, absolute (per opp. a problematic, assertoric) judicio - , induction - . '''+ apodose (-osis) {s}''' Gramm. Proposition principal placiate post un proposition subordinate o protese (ex. Si tu vole (protese), ille partira (-). '''+ apogamia {s}''' Bot. Disveloppamento de un embryon a partir de un cellula del sacco embryonari altere que le oosphera. '''apogee {adj}''' Relative a apogeo. Astron. Concernente le apogeo: distantia puncto de orbita de un corpore gravitante circum le Terra le plus distante de isto. Contr. perigeo. '''+ apographo {s}''' (ned. apograaf) '''+ apolitic {adj}''' Se dice de celle qui se placia ultra le politica, qui professa neutralitate in materia politic. '''Apolline {spr}''' Gr. Mythol. vide Apollon. De hic: apollinee '''apollinee {adj}''' Concernente Apolline. '''Apollon {spr}''' Gr. Mythol. Deo del Lumine, del artes e del Divination. '''apolog-''' vide alpologia '''apologetic {adj}''' Que contine un apologia, defensa parlate o scripte: discurso - . De hic: apologetica. '''apologetica {s}''' Parte del theologia que ha por scopo de defender le religion christian contra su adversarios: - christian. '''apologia {s}''' (gr. apologia, defensa) Discurso o scripto que defende un persona o un cosa: facer le - de alcuno, de un crimine. Perext. Elogio, glorification. De hic: apologista; apologic § '''+ apologisar {v}''' Facer le apologia de alcuno o de alique. '''apologista {s}''' Qui face le apologia de alcuno o de alique. '''apologois {s}''' (gr. apologos, narration) Sorta de fabula presentante un veritate moral. '''+ apomeisose (-osis) {s}''' Biol. (ned. apomeiose) '''+ apomixia {s}''' Bot. Reproduction sexuate sin fecundation, observabile presso certe plantas superior. '''+ apomorphina {s}''' Pharm. Composito derivate del morphina per perdita de aqua: le - es un vomitivo. '''+ apophonia {s}''' (gr. apo. longe de, e phone, sono) Cambiamento de un vocal radical de un parola secundo alicun leges constante: - qualitative, - quantitative. '''+ apo(h)thegma {s}''' (gr. apohthegma) Litt. Parola memorabile, pensata concise (ex. Ascolta con placer e non parla multo) '''apophyse (-ysis) {s}''' (gr. apo, foras de, e physis, crescentia) Anat, Zool. etc. Excrescentia natural del anperfacie de un osso: alicun -s servi de glissata in articulationes: - spinose, - caracoide, - transverse. '''apoplectic {adj}''' Predisposite al apoplexia: colpo - . '''apoplexia {s}''' (gr. apoleksia, reversion) Perdita total del conscientia e del movimento que, in general, es debite a un turbiditate circulatori del arterias cerebral; attacco de - , colpate de - , le - es sequite de paralysia. '''+ aposiopesis (-esis) {s}''' Litt. dissimulation, celamento. '''apostasia {s}''' (gr. apostasis, abandono) Rel. Abandono public de su religion, super toto del christianismo, por un altere. Per ext. Abandono de un doctrina, de un partito. '''apostata {s}''' Rel. qui abandona su religion por un altere. De hic: apostatic '''+ apostatar {v}''' Devenir apostata, heretic. '''apostatio {adj}''' Rel. Heretic, apostata. '''a posteriori {locadv/adj}''' (parolas lat. Partiente) de lo que veni postes fundante se sur le experientia, sur le factos constatate. Contr. a priori: - io recognosce mi errores: judicio - . '''+ apostilla {s}''' (del anc. fr. postille, annotation) Addition facite in margine de un acto. '''+ apostillar {v}''' Der. Botar (un acto) de un apostille. '''apostolato {s}''' (del gr. apostolos, apostolo) Mission del apostolos. Per ext mission de propagar o de defender un doctrina: - laic – '''apostolic {adj}''' Que veni del apostolos; que es conforme al mission, al exemplo del apostolos: virtute - ; que emana de Sancte Petro: Ecclesia - , traditiones - , zelo - , succession - ; papal, del Sancte Sede: nuntio - , delegato - , benediction - , littera - . '''apostolicitate {s}''' Character de lo que es conforme al doctrina del apostolos. '''apostolo {s}''' (lat. apostolus, facite se prestar al gr.) Cata uno del dece-duo discipulos de Jesus Christo, cargate de predicar le Evangelia (Petro, Andreas, Jacobo le Major, Johannes, Philippo, Bartolomeo, Mathieu, Thomas, Jacobo le Minor, Simon, Juda, Juda reimplaciate per Mathias. Le - del gentiles e del paganos, sancte Paulo, le symbolo del -s, le Credo del -s, Actos del -s, - del pace. De hic: apostolator; apostolic-apostolitate '''apostrophar {v}''' Rhet. Adressar se brusc- e brutalmente a alcuno, pro dicer le alique disagradabile, injuriar, insultar. '''apostrophe {s}''' (gr. apostrophe, action de diverger se de) Figura rhetoric per le qual on se adressa directemente al persona o al cosa personificate. Fam. Interpellation brusc e pauc cortese: suffrer un - . De hic: apostrophar '''apostropho {s}''' (gr. apostrophus) Signo de elision (’) como in angl. boy’s. '''apotheca {s}''' Pharmacia, scientia del preparation del medicamentos. De hic: apothecario '''apothecario {s}''' (del gr. apotheca, boteca) Persona qui preparava e vendeva olim le remedios (se diceva olim por pharmacista): conto de - conto complicate e meschin, conto superevalutate. '''+ apothema {s}''' (gr. apotithemai, abassar) Math. Perpendiculo menate del centro de un polygono regulate sur un de su lateres; perpendiculo abassate del summitate de un pyramide regulate sur un del lateres del polygono de base. '''apotheose (-osis) {s}''' (gr. apotheosis) Hist. Deification del imperatores roman e del heroes post lor morte. Per ext. Honor extraordinari rendite a alcuno. '''appaciabile {adj}''' Que pote esser appaciate, conciliate, calmate. '''appaciamento {s}''' Reconciliamento: - del sete, - del desiro/desiderio. '''appaciar {v}''' Placar, adulciar, calmar, satisfacer: - le fame, - le sete, - su conscientia. De hic: appaciamento; appaciabile-inappaciabile; appaciator '''appaciator {s}''' Celle qui appacia. '''apparar {v}''' Preparar, mitter in stato de servir: - su armas. De hic: apparato '''apparato {s}''' (del lat. apparare, preparar) Instrumento, assemblea de diverse organos permittente un travalio, le observation de un phenomeno e le realisation de alicun mesuras: - de radio, - de television, - cinematographic/pro filmar, - pro uso domestic, - respiratori, - frigorific, - de oxygeno, - distillatori, - photographic/de photographia, - (photographic) plicante, - reflexe, - acustic/de correction auditive, - orthodontic, - telephonic/de telephono, - telegraphic/de telegrapho, - de presentia, - Morse, -s de ascolta, -s de mesura, -s periphere, - de coction, - de freno, - de Kipp, - auxiliar, - semi-automatic, - governamental, - de(l) stato - de partito, - de projectiones, - de gymnastica, - de elevation, - de controlo, - de calefaction electric, - de signales, - de production, - a /de calcular, - genital, -s de pisca; magnificentia, pompa, ostentation: vestimento de - , costume de - , sala de - , con multe - . Fig. con grande - e pompa. '''apparentar {v}''' Alliar o connecter per maritage. '''+ apparentate {adj}''' Alliate per le maritage; ligate per un accordo electoral; qui presenta tractos commun con. '''apparente {adj}''' Que se monstra alarmento: horizonte, deffectos ap- parentia, quasi: movimento - , felicitate - , morte - proba/prova - , prosperitate - , movimento - del sol circum le terra, diametro - del sol, fortia - , victoria - , somno - , variabile - , apparentemente surprendite, un postura/attitude apparentemente indifferente. '''apparentia {s}''' (del lat. apparens, apparente) Lo que appare al exterior: on non debe fider se al -s. Philos. Phenomeno, tal que nos lo percipe, per opposition al realitate in se que nos escapa e que le phenomeno non face que traducer lo imperfectemente: salvar le -s, facer nihil que pote esser blamate, - distinquite, - de justitia, - de libertate, mantener/guardar/salvar le -s, evitar le -s, dar se un - , secundo tote -/tote le -s, le -s illude/son deceptive, non le minime - de, in - , morte in - . '''apparer {v}''' (lat. apparere) Devenir visibile, monstrar se: Deo appareva a Moyse; manifestar se: in iste obra appare le maestria del artista, le veritate appare. De hic: apparente-apparentia; apparition; reapparer-reapparition '''apparition {s}''' (lat. apparitio) Manifestation subite de un esser, de un objecto: - de fumo, - de un tumor, - de un cometa, facer su - ; spectro, vision: - spectral, - immaterial. '''appartamento {s}''' Acto de separation, division; habitation componite de plure pecias: casa de -s, - de duo cameras, - al etage, - a duple - , - locative/de location - de servicio, planta de - , temperatura de - . '''appartar {v}''' Separar: - alicun objectos, - se del vita politic. De hic: appartamento '''+ appasionate {adj}''' Passionate. '''+ appassionato {adv}''' (parola it.) Mus. Con passion. '''appellabile {adj}''' Jur. Que pote esser appellate: sententia - . '''+ appellabilitate {s}''' Qualitate de esser appellabile. '''appellante {s}''' Jur. Celle qui face appello de un decision juridic. Chass. Ave captive que on lo porta por attraher su congenitos in libertate. '''appellar {v}''' Designar per un nomine, nominar: - un infante Petro; facer venir, vocar: - un taxi, - un medico, - le adjuta de, - sub le armas, si appellate, iste situation appella un action immediate; Jur. Citar in justitia, - de un sententia; facer un appello; - a un persona, - al senso/sentimento de responsabilitate de un persona. De hic: appello; appellante; appellabile-inappellabile; appellation: appellative-appellativo '''appellation {s}''' (lat. appellatio) Appello.Jur. Action de appellar, maniera de appellar, qualificativo: - injuriose, - al ration, le lege protege le - es de origine. '''appellative {adj}''' Indicante, designante, nominante. Gramm. nomine - . '''appellativo {s}''' Termino utilisate por interpellar un interlocutor: Senior es un - . '''+ appellato {s}''' Vocato: multes son/es le -s e pauches/poches son/es le eligitos. '''appello {s}''' Action de invitar a venir a ager: ave de - , - nominal, - de succurso, - telephonic, - urban, - interurban, - del conscientia, signal de - , corno de - , votation/voto per - nominal, votar per - nominal, lancear un - , facer - a, facer - a tote su intelligentia commission de - , Appello Democratic, Christian, ADC, Jur. - , motivo de - , Corte de Appello. '''appender {v}''' (lat. appendere) Suspender, attachar: - un pictura al muro/pariete, - ex-votos; attachar, fixaradjunger, adder. De hic: appendice '''appendice {s}''' (lat. appendix, que es suspendite a) Lo que servi de pro: longamento a un parte principal: - bibliographic. Anat. - vermiforme/vermicular, al caecum, - adeniforme. De hic: appendicitis; appendicula-appendicular: appendicectomia etc. '''appendicectomia {s}''' Bhir. Amputation del appendice. '''appendicitis {s}''' Med. Inflammation del appendice del cec: - larvate, acute - . '''appendicula {s}''' Parve appendice, supplemento. '''appendicular {adj}''' Med. Que simila a un appendice. '''appercept''' vide apperciper '''apperception {s}''' Psychol. Integration del perception in le experientia cognitive anterior. Syn. Comprehension: facultate de - . '''apperciper (-cip-/-cept-) {v}''' (lat. ad, verso, e percipere, comprender) Comenciar a vider: - un montania in distantia. Fig. Haber le conscientia de, discoperir: - le deffectos del alteres ante le nostre. De hic: apperception '''appertinente {adj}''' Facer parte de, dependente de. '''appertinentia {s}''' Dependentia; -s de un castello: Der. Facer de appartiner: - a un partito politic. '''appertiner {v}''' (del lat. appertinere, dependente de): iste libro non le appertine. '''appestar {v}''' Infectar con peste: - un pais. '''appetente {adj}''' Longemente desirose. '''appetentia {s}''' Desiro fixe e forte; etiam; appetito. '''appeter {v}''' Desiro ardente; habente un forte desiro por. De hic: appetente-appetentia, inappetente-inappetentia; appetibile; appetitive; appetite. '''appetibile {adj}''' Desirabile. '''appetitive {adj}''' Que excita le appetito, le desiro. '''appetito {s}''' (lat. appetitus, desiro) Inclination que porta a desirar cosa por le satisfaction del sensos: - de mangiar, - enorme, - invidiabile, - de poter, - de rapina, - de viver, stimular/avivar /excitar le - , dar - a. '''+ appetitose {adj}''' Desirose: torta - , platto - , isto ha un aspecto pauco/poco - . '''applanamento {s}''' Action de applanar '''applanar {v}''' (de. plan, unite) Render unite: - un terreno. Fig. Facer disparer: - difficultates - camminos. '''+ applattamento {s}''' Action de applattar, de nivellar. '''applattar {v}''' Facer platte, nivellar: - un sutura. '''applauder (-plaud-/-plaus-) {v}''' (lat. applauder) Batter del manos in signo de approbation: - un piece, - un actor. De hic: applauso; applauditor '''applauditor {s}''' Persona qui applauda multo. '''applaus-''' vide applauder '''applauso {s}''' Battimento de palmas in signo de approbation, de enthusiasmo: con - general, - a scena aperte, salva de -s. '''applicabile {adj}''' Que pote esser applicate: methodo - , iste articulo de lege es - hic, le lege es - a totes, declarar - , iste regula non es - hic, declarar - , appropriate. '''applicabilitate {s}''' Qualitate de lo que es applicabile. '''applicar {v}''' (lat. applicare) Poner in practica: - un theoria, - un technica, - un lege, - le commandamentos de un persona, - sanctiones, - se al studio, - un norma/criterio, iste articulo de lege se applica hic; placiar: - un etiquetta, - un strato de color. De hic: applicabile-applicabilitate, inapplicabile-inapplicabilitate; application-inapplication '''+ applicate {adj}''' Diligente, attentive, studiose, travaliose , un scholar - , artes - , scientias - , mathematica - , mechanica - , physica - , chimia - . '''application {s}''' Action de poner un cosa sur un altere: - interne, - externe, - de un articulo de lege, - de pannos humide in caso de febremethodo de - , mitter un theoria in - , un material con multe -es; - prime; zelo, ardor: - al travalio/labor, laborar/travaliar co - , - al deber. Phys. Puncto de - . '''+ appoggiatura {s}''' (parola it.) Mus. Nota de ornamento que precede le nota real a un intervallo de secunda e que es scribite in characteres plus parve. '''+ appoiabracio {s}''' Supporto por appoiar le bracio a un sede, a un auto. '''+ appoialibros {s}''' Supporto por libros. '''+ appoiamano {s}''' Supporto por appoiar le mano a un travalio minutiose. '''+ appoianuca {s}''' Supporto por appoiar le nuca a un fauteuil de dentista. contra, - super le button, - super le accelerator; adjutar: - se mutuemente. Fig. Utilisar, basar se: - se super un texto, io appoia tu opinion. De hic: appoio '''+ appoiatesta {s}''' Dispositivo adaptate al dorso de un sege e destinate a sustener le testa, a proteger le nuca in caso de choc. '''appoio {s}''' Supporto, adjuta, subvention: prestar un - financiari, offerer su - , adjutar un persona con e consilios, demandar le - de un persona, obtener le - de un persona, - moral, muro de - , puncto de - . Mil. puncto de - pro le pede, vocal de - , - de fenestra, - in le dorso. Archit. pilastro de - , al - de; supporto, adjuta, subsidio. '''apponer (-pon-/-posit-) {v}''' Applicar, mitter - un placardo, - su signatura. Der. Applicar sigillo del justitia sur le porta de un appartamento o de un mobile. De hic: apposition; appositive; apposite '''apportar {v}''' (lat. apportare) Portar al loco ubi se trova alcuno: apporta iste libro, esser apportate per le vento, - capital, - un valise plus tarde, ille apporta su violino. Fig. Annunciar: - un nova. '''apportator {s}''' Persona qui face un apporto. '''apportionamento {s}''' Division, distribution. '''apportionar {v}''' Divider, distribuer. De hic: apportionamento '''+ apporto {s}''' Action de apportar: le - de alluviones per de aquas. Fig. lo que es apportate, parte, contribution: - del civilisation grec, - de Francia al civilisation, - in natura, - in numerario. '''apposit-''' vide apponer '''apposite {adj}''' Convenibile, adequate, pertinente, remarcabile. '''apposition {s}''' (lat. appositio) Action de opponer. Gramm. Union de duo nomines del quales le secunde servi de epitheto o de qualificative al prime. (ex. Ciceron, orator roman), in - . '''+ appositional {adj}''' Gramm. De un apposition. '''appositive {adj}''' Gramm. Concernente le apposition. '''appreciabile {adj}''' Que pote esser appreciate; satis importante: summa - . '''appreciamento {s}''' Evaluation; preciositate '''appreciar {v}''' (del lat. precium, precio) Determinar le precio; - un distantia; estimar, valutar: - multo un persona, - le bon vino. De hic: appreciabile-inappreciabile; appreciamento; appreciation; appreciator '''appreciation {s}''' Estimation, evalutation: facer le - del merces, judicio, observation: - negative, un - juste, signos de - , monstra/proba/prova material de - . '''appreciator {s}''' Person, celle qui apprecia. '''apprehender (-prend-/-prens-) {v}''' (lat. apprehendere) Sasir, surprender, arrestar: - un malfactor; container, compre(he)nder timer le venita de alique disagradabile. De hic: apprehensibile-apprehensibilitate; apprehension; apprehensive '''apprehens-''' vide apprehender '''apprehensibile {adj}''' Que pote esser apprehendite. '''apprehensibilitate {s}''' Qualitate de esser apprehensibile; timor, pavor, angustia. '''apprehension {s}''' Action de apprehender: le - de un fur/robator; timor vage ma definite: - del morte, - mal fundate, - de ir al schola, arrivar plen de - . Philos. Facto de sasir intellectualmente: le perception de un - del spatio. '''apprehensive {adj}''' Vive, timorose , pavorose, angustiose. '''apprender {v}''' (lat. apprendere, sasir) Acquirer le cognoscentia, studiar: - Interlingua, - un technica, - de memoria, - a leger, iste poema se apprende facilemente, desi(de)rio de - , desi(de)rose de - ; perciper: - un nova, - un cosa de fonte ben informate; inseniar: - Interlingua a un infante. De hic: disapprender '''+ apprendibile {adj}''' Que pote esser apprendite notiones facilemente - . '''+ apprensibile {adj}''' apprendibile. '''+ apprentissage (s-aje) {s}''' Facto de apprender un mestiero: contracto de - , esser in - , facer su - , anno de - , stato de - , schola de - . '''apprentisse {s}''' Persona qui apprende un mestiero; juvene - , - mago, - (de) mason, - (de) sartor, - (de) marinero, - (de) panetero, - (de) carpentero‚ persona pauco habile, pauco exercitate: - mago, celle qui discatena fortias que ille non pote controlar. De hic: apprentissage. '''apprestar {v}''' (del lat. presto, al mano de) Mitter in stato de servir: - un repasto, - un platto, - su armas: submitter a un appresto: - stoffas, - corios; preparar: - se pro le viage. De hic: appresto. '''appresto {s}''' Preparation: - defensive, -s de un viage; operation preparatori o final que on face super alicun materias (corios, texitos, filos etc.) ante de travaliar los o de mitter los in commercio '''approbabile {adj}''' Que merita de esser approbate, laudabile: projecto - . '''approbar {v}''' (lat. approbare) Donar consentimento: - un maritage; judicar ben: - le ideas de un persona, - un discurso, - al unanimitate, - inconditionalmente un cosa.. Der. Autorisar per mesuras administrative. De hic: approbabile; approbation; approbative; approbator-approbatori; disapprobar-disapprobation; disapprobator '''approbation {s}''' (lat. approbatio) Consentimento, autorisation: - ecclesiastic/del ecclesia, - tacite, excepte - ultime, signo de - , dar su - a, obtener le - regal, submitter a/pro - , meritar le - general/unanime. '''approbative {adj}''' Que marca le approbation: gesto - , signo de testa/capite - . '''approbator {s}''' Celle qui approba. '''approbatori {adj}''' Lo que approba: surriso - , rumor - . '''approchabile (sh) {adj}''' Que pote esser approchate, accessibile. '''+ approchabilitate (sh) {s}''' Qualitate de esser approchabile, accessibilitate. '''approchar (sh) {v}''' (del lat. prope, presso de) Mitter presso de alcuno o de alique: - un sede; esser imminente: le hora approcha, le tempesta de tonitro approcha. De hic: approche; approchabile '''approche (sh) {s}''' Movimento per le qual on avantia modo de - , - scientific, - ludic, - thematic, - del hiberno, al - del nocte, obra de - difficile, isto exige un altere - , haber un - moderne del doctrina protestante. Fig. proximitate: le - del periculo; accesso. Mil. -s, propositiones. '''approfundamento {s}''' Action de approfundar (al pr. e al fig.): - de un puteo, - de un canal, - de un problema. '''approfundar {v}''' Render plus profunde: - un canal. Fig. – su cognoscentias/cognoscimentos, - un question; studiar profundemente. '''appropriabile {adj}''' Que pote esser appropriate; adaptabile. '''appropriar {v}''' (del lat. proprius, convenibile) Render proprie a un destination, conformar: - le remedio al temperamento del malade; attribuer se, usurpar: - se un cosa. De hic: appropriabile; appropriation; appropriate '''appropriate {adj}''' apte, convenibile: medios - , recompensa - , mesura - , termino - , proverbio - , un presente multo - , de maniera , - al circumstantias. '''appropriation {s}''' Action de render proprie alique; action de appropriar se; derecto de - , - abusive. '''approvisionamento {s}''' Fornitura de cosas necessari; materias prime e productos semifabricate del quales un interprisa industrial ha besonios por su fabricationes: - de un magazin, - de alimentos/viveres/victualias, - de energia, - de carbon, - del armea, - de aqua potabile, furgon de -, nave de - . '''approvisionar {v}''' Fornir provisiones, cosas necessari - un magazin, - le armea, - se de bibitas. '''+ approvisionator {s}''' Celle qui approvisiona, fornitor. '''approximar {v}''' Apportar presso: approxima tu platto!, - se, approchar se. De hic: approximation; approximative '''approximation {s}''' (del lat. proximus, proxime) Action de approximar, de evalutation approximative de un grandor. Math. calcular per - , methodo/maniera de approximar, per - . '''approximative {adj}''' Facite per approximation: calculo - , cifras - , valor - , in terminos - . Contr. exacte, precise, rigorose, stricte. '''+ approximativemente {adv}''' De maniera approximative: calcular - . '''appunctamento {s}''' Accordo, convention, rendez-vous: postponer un - ; designation, indication, nomination, salario fixe por un empleo, un function: - temporari/provisional, - permanente. '''appunctar {v}''' Nominar alcuno in un posto; render acute: - un palo, - un stilo de graphite. De hic: appunctamento; disappunctar & '''appuramento {s}''' Purification; verificar contos. '''appurar {v}''' Clarar, liberar de impuritates; liberar de obligationes; liberar de errores, verificar etc. De hic: appuramento '''+ apraxia {s}''' (gr. praxis, action) Psycho. Pathol. Incapacitate de executar movimentos coordinate (scripto, marcha) sin attingimento del motricitate, ni del sensibilitate. '''avril {s}''' (lat. aprilis) Le quarte mense del anno: al fin de - , pisce de - . '''a priori {adv}''' (express. lat., signif. pertinente a lo que es ante) Anteriormente a tote le experientia: judicar - , - ille non me es symphatic. Contr. a posteriori. De hic: apriorismo; apriorisra-aprioristic '''apriorismo {s}''' Rationamento o attitude fundate sur ideas - . '''apriorista {s}''' Pensator, personas qui cogita a priori. '''aprioristic {adj}''' A priori: judicio - . '''apsidal {adj}''' Astron. Archit. Concernente le apside, de apside. '''apside {s}''' (gr-apsis, volta) Astron. Cata extremitate del grande axe del Orbita de un planeta: linea del -s. Archit. Niche semicircular o polygonal que prolonga le nave central de un ecclesia ubi on perpetra le culto. De hic: apsidal '''aptar {v}''' vide adaptar '''apte {adj}''' (lat. aptus) Qui/que ha dispositiones por, capabile de, bon por: - a un empleo, facer un cosa - pro. De hic: aptitude; aptar-adaptar &; inepte &; inapte-inaptitude '''aptere {adj}''' (gr. a, sin, e pteron, ala) Entom. le pulice, le pediculo son in sectos - : etiam se dice del statuas del divinitates antique exceptionalmente representate sin alas. '''apteros {spl}''' Entom. Subclasse de insectos inferior disproviste de alas, cuje ordine principal es celle del thysanoures. '''+ apterix {s}''' Zool. Ave de Nove Zelanda (kiwy) cuje alas son quasi inexistente (subclasse del ratites, nomine usual kiwy) '''aptitude {s}''' Disposition natural o acquirite a alique: - professional, -es theatral, -es technic, -es social, exigentia de - , -es receptive, test de - , in caso de - . Der. Capacitate; - por reciper un legato. '''a pud {prep}''' presso, con, de, a, juxta. '''+ Apulia {spr}''' Region del ancian Italia, in le Apenninos meridional, formante hodie le Pouille-Apulia. '''apyretic {adj}''' Med. Que non se accompania de febre: affection - ; que face cader le febre. '''+ apyrexia {s}''' (del gr. pur, foco) Med. Absentia, cessation del febre. '''aqua {s}''' (lat. aqua) Liquido transparente, insipide, incolor: - pur/clar, - dur, - potabile, - del tappo, - gasose, - pluvial de pluvia, - pro le the, - por le caffe, - de tabula, - de ris, - de Colonia, de rosas - de fusion, - odorose, - mineral, - catranate, - turbide, - currente, - salate, - sucrate, - glaciate, - bulliente, boric, - subterranee, - de infiltration, - lacustre, -s torrential, -(s) usate/residuari, -s de superficie, - terrose, - a barba, - de condensation, - de disgelo - saponose/de sapon, - de chloro, - dismaculatori, - de Javelle, - salmastre, - ferruginose, - de pumpa, - de fonte, - de celo, - de banio, - del dunas, - thermal, - fluvial, - de(l) mar, - baptismal/de baptismo, - sancte/benedicte, Chim. - crystallin, - morte, -s interne/interior, -s territorialsolor de - , bucca/prisa de - , matras de - , vena de - , displaciamento de - , lilio de - , melon de - , pan al - , chocolate al - , filtro a - , penuria/manco/scarsitate/carentia de - , conducto de - , tonnello de - , pulice de - , macula de - , nivello del - , refrigeration per - , circulation del - , colla al - , massa de , superficie del - , pistola a - , vapor de - , portator de - , a proba/prova de - , resistentia al - , gutta de - , consumo/consumption de - , undulation de - undular al - , evacuar de - , saltar al - , cader al - , jectar al - , facer bullir - , mitter a pan e - , portar - al mar, transporto - per - , columna/colonna de - , ordalia del - cal(i)de, calefaction al - cal(i)de, botta de - , linea de - , linea de -s, contator de - , molino de - , horror del - , - pesante, facer - , via de - ; 2/facer - , calfatar un via de - , curso de - , jecto de , - ammoniac, - ammoniacal, vacuar le - , - dulce, pisce de - dulce, fauna de - dulce, flora de - dulce, planta de - dulce, tortuca de - dulce, laco de - dulce, exprimitor de - , cavo de - , epuration/depuration del - , -s cloacal, pollution de(l) (-s), nivello de - de Amsterdam, turre/castello de - , ratto de - , rallo de - , abundante in - , portator de - , linea divisori de -s, central de - , tubo de - , serreria ad - , Bot. cresson de - , le -s del utero, trenchar le - . Fig. Limpiditate e lustro del petras preciose: diamante de un belle - , - de flores de orangiero, - forte, acido nitric, designo producite per isto. De hic: aquarella &; aquario; aquiero; aquatic; aquatile; aquose-terraquee etc.; aquose-aquositate; aquar-disaquar; disaquamento; aquamarin etc.; aqueducto etc. '''+ aquacultura {s}''' Elevation del animales aquatic; cultura del plantas aquatic. '''+ aquaforte {s}''' (it. aqua forte) Methodo de gravure que consiste in le corrosion con acido azotic de un placa de cupro vernisate antea e sur le qual on ha traciate un designo: gravure obtenite per - , gravar al - , gravure al - . '''+ aquafortisra {s}''' Gravator al aquaforte. '''aquamarin {adj}''' Relative al aquamarina: color - . De hic: aquamarina '''aquamarina {s}''' Mineral Varietate de berylo, de color blau-clar e verdette, usitate qua petra preciose: joiel color de - . '''+ aquaplanar {v}''' Skiar sur aqua per un planca. '''+ aquaplaning {s}''' (parola angl.) Sport per aquaplano. '''+ aquaplano {s}''' Sporto nautic, consistente a tener se stante sur un planca, trahite sur aqua per un nave a motor; iste planca. '''aquar {v}''' Rigar plantas etc.; asperger con aqua: - le vino. '''aquarella {s}''' (it. aquarella) color de tinctura miscite con aqua e collo; Pictura executate con colores diluite in aqua; pinger al - , pincel de - , technica del - , tinta de - , vernisse de - . De hic: aquarellista '''aquarellista {s}''' Persona que pinge al aquarella. '''aquario {s}''' (1at. aquarium, reservoir) Reservoir in le qual on mantene plantas e animales de aqua dulce o de aqua salate: - maritime, - de aqua dulce, pisce de - , planta de - . Astron, Astrol. Zodiaco - persona nascite in iste zodiaco; portator de aqua. '''aquatic {adj}''' (1at. aquaticus) Que cresce, que vive in aqua: organismo - , animal - , tortuca - , salamandra - , serpente - , monstro - , pulice - , ave - , scorpion - , asello - , calabrosa - , jardin - , flor - , mollusco - , planta - , mina - , ecosystema - , habitat - . '''aquatile {adj}''' vide aquatic: habitat - , ecosystema - . '''+ aquatinta {s}''' Arte Aquarella: gravure al - . '''+ aquatintista {s}''' Persona qui pinge a aquarella, aquatinta. '''aqueducto {s}''' Art. de constr. (lat. aquae ductus, conducto de aqua) Canal por conducer le aqua subterranee o extra del solo. '''aquee {adj}''' (lat. aquosus) Del natura del aqua, que contine aqua; legumines troppo - , vapor - . Anat. humor - . '''+ aquicole {adj}''' Que vive in aqua; que ha tracto al aquacultura. '''+ aquicultura {s}''' Elevage del animales aquatic; cultura del plantas aquatic: - le aqua dulce. '''aquiero {s}''' Canal o tubo de disaquamento pro transportar foras aqua o altere liquidos: - stratal/de strata. '''+ aquifere {adj}''' Geol. Que contine aqua; extension grande de aquas subterranee: strato - , rocca - . '''+ aquifoliaceas {spl}''' Bot. Familia de arborettos cuje typo es le lauro. '''+ aquifolio {s}''' Bot. Ilice (ilex aquifolium) Arbusto con folios persistente e lucente, a floras parve e fructos rubie. '''aquila {s}''' (lat. aquila) Zool. Ave rapace de alte talia, construente su nido in le alte montania (Ordine del falconides): nido de - , ovo de - , oculo de - , pluma de - , ala de - , ungula de - , - marin/de mar - piscator, - de Bonelli, - audace, ille non es un - . Heral. - imperial, - regal/royal, - bicephale/bicipite. De hic: aquilin '''aquilegia {s}''' Bot. Planta ornamental con flores blau, violette, rubie e plus rarmente, albe (Familia ranunculaceas) '''aquilin {adj}''' (del lat. aquila) Curvate in becco de aquila: naso - , reguardo - . Bot. filice - . '''+ aquilon {s}''' Poet. Vento del nord. '''Aquisgrano {spr}''' vide Aachen, Aix-la-Chapelle. '''aquose {adj}''' vide aques: fructo - , solution - , humor - del oculo. '''aquositate {s}''' Qualitate de lo que es aquose; humiditate. '''ar {s}''' (lat. area, superfacie) Unitate de mesura por le superfacie agrari e equalate a metro quadrate, m2 (symb. a) De hic: herctar etc.; deciar etc. '''-ar {suffixo adjective}''' (usitate in loco de -al con substantivos continente -1-) -ar (=appertinente a…; characterisate de... etc) De hic: lunar etc.; regular etc. '''-ar {suffixo verbal}''' (usitate con substantivos e adjectivos) -ar (=con substantivos facer uso de…, aplicar…etc.; con adjectivos: render…, facer…etc.) De hic: martellar etc.; acierar etc.; examinar etc.; vulnerar etc.; siccar etc.; duplicar etc. '''ara {s}''' (parola tupi) Zool. Grande peroquette del America del Sud a longe cauda e a plumage vivemente colorate. '''arabe {adj}''' De Arabia: lingua - , scriptura - , arte - , religion - , cavallo - , stallon - , Emiratos Arabe Unie. '''arabe {s}''' Lingua semitic parlate in differite formas in Algeria, Tunisia, Marocco, Libya, Egypto, Syria, Arabia etc. '''arabesc {adj}''' Relative a arabesco. '''arabesco {s}''' (it. arabesco) Tict, Sculpt. Intertenimento de foliages e le figuras de phantasia al maniera del arabes. '''Arabia {spr}''' Peninsula del Asia occidental comprendente Arabia Saude, le Federation del Arabia del Sud etc. '''arabic {adj}''' Del Arabia: cifras - , gumma - , deserto - , tribo - . '''+ arabidopsis {s}''' (lat. coryephorion scleranthion) Bot. Planta del cruciferas de 10-30 cm. '''arabile {adj}''' (del lat. arare, arar) Que pote esser arate: campo/terra - , solo - . '''+ arabis {s}''' (1at. arabis arenosa) Bot. Planta del familia cruciferas. '''+ arabisar {v}''' Donar un character arabic a: - le inseniamento. '''+ arabisation {s}''' Action de arabisar; facto de esser arabic. '''arabismo {s}''' Particularitate proprie al civilisation arabic; ideologia del nationalismo arabic; aspecto proprie al lingua arabic. '''arabista {s}''' Adherente al doctrina arabic; studente del linguage e del cultura arabic. '''+ arabophone {adj}''' De lingua arabe; populos arabophono. '''+ araceas {spl}''' (gr. aran, arun) Bot. Familia de plantas monocotyledonate comprendente le arun, philodendron, le acore, le calla, le taro. Syn. aredoides, airodaceas. '''arachide {s}''' (lat. arachidna, facite prestar se al gr.) Planta tropical originari del Brasil, cuje granos forni le oleo de - , e son anque consumite post torrefaction: butyro de - , oleo de - . (Familia del papilionaceas) De hic: arachidic '''arachidic {adj}''' Proveniente del arachides: acido - . '''+ arachnido {s}''' (gr. arakhne, aranea) Zool. Classe del arthropodos terrestre, sin antennas, ni mandibulas, comprendente le araneas, le scorpionos, le acaros etc. '''+ arachnoide {s}''' Med. Uno del meninges, situate inter le pia-mater e le dura-mater. '''+ arachnologia {s}''' Zool. Studio del filar, roncar ? (ned. spinnen) '''+ aractic {adj}''' rregular (ned. onbeerst) '''Aragon {spr}''' Communitate autonome del nord-est de Espania comprendente le provincias: Huesca, Saragossa, e Terel, capital Saragossa. '''+ aragonese {s}''' Habitante e linguage de Aragon. '''+ aragonese {adj}''' Relative a Aragon. '''+ arak {s}''' (ar. arak) Brandy obtenite del distillation de differente productos fermentate (ris, canna de sucro, succo palmitic, hordeo, uvas, datillos): distillator de - , distilleria de - . '''+ aralia {s}''' Bot. Arbusto con folios persistente palmate e brillante, cuje plure species son cultivate qua plantas de ornamento (Familia del hederaceas) '''+ araliaceas {spl}''' Hederaceas. '''+ aramaic {adj}''' Que appertine al arameos. '''+ arameo {s}''' Habitante e linguage parlate principalmente durante le Antiquitate in tote le Proxime Oriente. '''aranea {s}''' (1at. aranea) Animal articulate a quatro pares de patas e abdomine non segmentate: tela de - , filo de - , morsura de - , veneno/toxico de - , - domestic, - cruciate/diademate, - rubie, - fumigate - venenose, - marin/del mar. '''+ aranifere {adj}''' Bot. ophris - , portante araneas. '''arar {v}''' Retornar le terra con le aratro, le pala, le picco etc: - un campo, campo arate. De hic: arabile; arator; aratori; aratura '''arator {s}''' Persona qui ara, qui cultiva le terra. '''aratori {adj}''' (del lat. araro, arar) Que concerne le agricultura: instrumento - . '''aratro {s}''' Instrumento aratori por cultivar le terra: - a nive, axe de - . '''aratura {s}''' Action, maniera de arar le terra: salario pro le -: campo arate. '''+ araucaria {s}''' (de Arauco, urbe de China) Bot. Arbore de America del Sud e de Oceania, al folios in forma de manichettos circum le ramos, sovente cultivate in le parcos europee (Familia del pinaceas). '''+ arbitrabile {adj}''' Que pote esser arbitrate. '''arbitrage (-aje) {s}''' (de arbitro) Action de arbitrar: arbitrar un match, regularisation de un litigio per - ; operation de bursa que consiste a tirar profitos del differentia de cursos existente al mesme momento sur plure mercatos: tribunal de - , Corte Permanente de Arbitrage, commission de - , tractato de - , error de - , submitter a - , clausula de (submission a) - ; (banca etc) - de interesse. '''+ arbitral {adj}''' Decidite per le arbitro: judicio/judicamento/sententia - , tribunal - , collegio - , clausula - . '''arbitramento {s}''' vide arbitration. '''arbitrar {v}''' Judicio in qualitate de arbitro: - un litigio; controlar le regularitate de un joco: - un partita/match de football, un match de football mal arbitrate. '''arbitrari(e) {adj}''' Que depende del sol voluntate: election - ; que depende del capricio de alcuno: decision - ; despotic, illegal; poter - . '''arbitrarietate {s}''' Character arbitrari; abusive; despotismo. '''arbitration {s}''' Arbitrage; determination del curso de excambio. '''arbitrator {s}''' Arbitro, judice. '''+ arbitrio {s}''' Autoritate que non ha altere fundamento que le voluntate de celle qui lo executa: libere - . '''arbitro {s}''' - in un disputa, judice impartial. Tennis. error de - , submitter un question al decision de -s; libere - , facultate que ha le voluntate de seliger, de determinar se. De hic: arbitrari-arbitrarietate; arbitrar-arbitrage; arbitramento. arbitration. arbitrator '''arbore {s}''' (lat. arbor) Bot. Planta lignose cuje trunco, fixate al solo per radices, es nude al base e cargate de brancas e de folios a su summitate: - genealogic, - de Natal, - fructifere/fructal, - gigantesc, - nano, - cave, - del vita, - resinose, - a cauchu, - gummifere/gummose, - del libertate, - de maio, - frondifere /de fronda, Biblia. - (del scientia) del Ben e del Mal, folio de -, branca de - , fructo de - , cortice de - , specie de - , sin -s, coperte de -s, abatter -s, taliar/putar un - , abattitor de -s, chirurgia de -s, specialista de -s malade, limite del zona del -s. Techn. axe, trunco, barra, trave: Nav. - del helice, - intermedie, - de transmission, - de disembracage, - del generator, - motor/propulsori, - a cammas, - a manivella, cavilla de - . De hic: arbore; arboretto; arborista; arboree; arborescer-arborescente-arborescentia; arborisar-arborisation, arborisate '''arboree {adj}''' un vive in le arbores: animal - , serpente - , specie - , plantation - , limite del vegetation - Ling. diagramma - . '''arborescente {adj}''' (1at. arborescens) Que ha quasi le forma, le character de un arbore: filice - , vegetation - , limite del vegetation - . Med. arborescentia. '''arborescentia {s}''' Bot. Stato de un vegetal arborescente, forma arborescente, ramification. '''arborescer {v}''' Bot. Crescer, devenir un arbore. '''arboreto {s}''' Boschetto: etiam: parco dendrologic. '''arboretto {s}''' Parve arbore. '''+ arboricole {adj}''' Que vive sur le arbores; serpente -; que concerne le arboricultura. '''+ arboricultor {s}''' Persona qui cultiva arbores. '''+ arboricultura {s}''' Cultura del arbores, particularmente del arbores fructifere. '''+ arboriculturista {s}''' Persona que cultiva arbores; arboricultor. '''arboriar {v}''' Cultivar arbores; dar un aspecto de arbore. '''arborisate {adj}''' Min. Que presenta arborisation: agata - . '''arborisation {s}''' Min. Designo natural representante brancas de arborea in corpores mineral o sur le quando il gela; etiam Anat. etc. '''arborista {s}''' Dendrologo, arboricultor. '''+ arbusteto {s}''' Boschetto de arbustos (ned. struikgewas) '''+ arbustive {adj}''' Relative al arbustos; componite de arbustos del talia de un arbust: cultura -. '''arbusto {s}''' Parve arbore, spineto: - spinose, - ornamental, - de coton, de caffe. '''arca {s}''' (lat. arca) Nave: Arca de Noe, nave que Noe construeva, secundo le Biblia, per ordine de Deo, por salvar de diluvio su familia e le species animal, Arca de Alliantia: a. Anc. Coffro preciose ubi le hebreos guardava le Tabulettas del Lege; b. Mod. Armario ubi es includite le rolo de Toah (Pentateucho) De hic: arcan &. '''arcada {s}''' (it. arcata) Apertura cuje parte superior es in arco e que es practicate in un muro o in un massa de masoneria; galeria aperte sustenite per -s, - dentari, - del palato, ponte a -s. '''Arcadia {spr}''' Legion del Grecia ancian in la parte central del Peloponeso e del qual le fictiones del poetas antique habeva facite le sojorno del innocentia e del felicitate. De hic: arcadian '''arcadian {adj}''' De Arcadia, idylic. '''arcan {adj}''' Secrete, mysteriose. De hic: arcano. '''arcano {s}''' (lat. arcanus, secreto) Operation secrete del alchimistas. Fig. cosa mysteriose, secrete: -s del politica. '''arcar {v}''' Dar forma de arco, de curva: mobilar con arcos. '''+ arcate {adj}''' Curvate: fenestra - , construction - , porta - , tecto - , trabe/trave - , gambas - . '''arch- {prefix}''' (apparente in composites) -arch-, arch- ( -imperio, soverano in principio etc.); archi-, arche-, arcu- ( 1. chef, principal, conductor; 2. primitive, original, archetypo) '''+ arcella {s}''' Zool. Crustaceo (ned. moebe) De hic: arch &; archetypo etc.; archiduce etc.; archipresbytero etc.; architrava etc.; hierarchia etc.; patriarcha etc.; syriarcha etc.; tetrarcha etc.; pentarcha etc.; arhonte; exarch — &; oligarch- etc.; monarch - etc. '''arch-''' vide etiam arco. '''archa-''' vide arche- '''archaic {adj}''' Ancian, desuete, inveterate, antiquate, anterior al epocha classic: aspecto — , stilo - arte - . '''+ archaisante {adj}''' Que ha le character del archaismo; que affecta le archaismo: stilo - . '''archaisar {v}''' Donar un aspecto archaic al lingua, stilo etc., per uso de alicun elementos linguistic ancian. '''+ archaisation {s}''' Action de archaisar. '''archaismo {a}''' (arkhaios, ancian). Parola, torno de phrase obsolete, antiquate, passate de moda. '''archaista {s}''' Qui affecta le archaismo. '''+ archaistic {adj}''' Que- tene del archaismo. '''+ archangelic {adj}''' Qua tene del - archangelo '''archangelo {s}''' (gr. arkhangelos) Angelo de un ordine superior (le Biblia cita: Gabriel, Michael, Raphael) '''arche- {adj}''' (apparente in derivatos e compositos) archo-, arche- (=vetule, ancian) De hic: archaic; archaisar-archaismo, archeologo etc. '''archeologia {s}''' (gr. arkhaios, ancian, e logos, scientia) Studio scientific del civilisationes que se ha succedite desde la apparition del homine, specialmente per vestigios material actualisate per excavationes archeologic: — submarin, museo de - . '''archeologic {adj}''' Que ha reporto al archeologia.: prospection - , sito - . '''+ archeologista {s}''' archeologo. '''archeologo {s}''' Persona qui es versate in archeologia. De hic: archeologia; archeologia; '''+ archeomagnetismo {s}''' Magnetismo, terrestre in le passato archeologic; scientia que lo studia. '''+ archeozoico {s}''' Periodo archeologic in le qual ha apparite le prime signos de vita. '''archero {s}''' Soldato armate del arco. '''archetto {s}''' Mus. Virgetta al longe del qual son extendite crinose que servi a musicar de alicun instrumentos a chordas: violino, violoncello etc.): colpo de - . '''+ archetypic {adj}''' Que concerne un archetypo. '''archetypo {s}''' (gr. archetupos, modello primitive) Modello secundo le qual on face un obra material o spiritual. Philos.Idea, forma del mundo intelligibile sur le qual son construite, le objectos del mundo sensibile presso, Platon. '''archidiacono {s}''' Vicario general cargate per le episcopo del administration de un parte del diocese. '''+ archidiocese (-esis) {s}''' Rel. Diocese de un archiepiscopo '''archiduc {s}''' Prince del casa de Austria. '''archiducal {adj}''' Relative al archiduce e archiducato. '''archiducato {s}''' Nomine date a torto al dominio de un archiduce. '''archiduce {s}''' Titulo del princes dal casa, de Austria (archiduc). De hic: archiducato, archiduchessa; archiducal '''archiduchessa {s}''' Nomine del princessas del casa de Austria. '''archiepiscopal {adj}''' Que appertine al episcopo: palatio - . '''archiepiscopato {s}''' Dignitate, function de episcopo. '''archiepiscopo {s}''' Episcopo superior al altere episcopos.(In le ecclesias orthodoxe metropolita) De hic: archiepiscopato; archiepiscopal. '''+ archimandrita {s}''' (del gr. mandra, clauso) Rel. Anc. Superior de monasterio in le ecclesias oriental. Hodie. Titulo honorific conferite a certe monachos orthodoxe. '''Archimedes {spr}''' Scientista del antiquitate (verso 287-212 a. J. C.), inventor de diverse dispositivos de mechanica: principio de - , principio fundamental del mechanica; omne corpores immergite in un liquido suffre un pulsata vertical dirigite de basso in alto, e-  qual al peso del liquido dislocuite; axioma de - , spiral de - , vite sin fin de -. '''archipelago {s}''' (it. arcipelago; del gr. pelagos, mar) Gruppo de insulas: - indonesian. '''+ archipresbyteral {s}''' Proprie de archipresbytero. '''archipresbytero {s}''' Titulo donate al curato / parochode alcun ecclesia que le confere un preeminentia honorific super le altere / curatos, dignitate de —- '''architecto {s}''' (lat. architectus, facite se pretar al gr.) Professional diplomite de un grande schola de architectura: - municipal, - del jardines, - paisagista, - naval, ingeniero - , honorarios de — '''architecton {s}''' (apparante in derivatos) archtecton- (=architecto) De hic: architectonic; architectonica; architecto-architectura. '''architectonic {adj}''' Conforme al regulas del architectura: stilo -; etiam: constructive. '''architectonica {s}''' Arte de construer e de ornar le edificios: — grec, - urban. Fig. Forma. structura: de conciper del corpore human. '''architectura {s}''' Arte de construer un edificio secundo le regulas architectonic e le canones esthetic determinate; scientia del - ., - grec, - carolingian, - baroc, - neoclassic. -urban. - naval, - industrial, - de jardines, photographia de - ., historia del - . '''+ architectural {adj}''' Relative al architectura; que evoca un obra de architectura. '''architrave, architrabe {s}''' (it. architrave) Arch. Parte inferior e principal del establimento que se appoia sur le capitellos del columnas. '''archival {adj}''' De archivo. '''archivamento {s}''' Classification in archives. '''archivar {v}''' Classificar in archivos: — un documento. '''archivista {s}''' Persona, qui guarda archivos: - statal, del interprisa. '''archivo {s}''' (gr. arkheia) Deposito de titulos ancian, cartas, manuscriptos e altere papiros importante concernente le historia de un stato, de un urbe, de un familia etc. Loco ubi on guarda los: - national / del stato, - municipal, - monechal / monastic, - familiar, - notarial, - de sonos, - del interprisa, cassa de - s, imagine de - deposito de -s, exemplar de -. numero de - , documento de - .De hic: archivista; archival; archivar-archivamento '''archivolta {s}''' (it. archivolta) Arch. Banda ornate de barrettas inquadrante un arcada de porta o de fenestra. '''archonta {s}''' (gr. arkhon) Gr. Hist. Magistrato cargate in diverse citates con plus alte function. '''arcion {s}''' (del lat. arcus, arco) Armatura del sella, formate de duo arcadas , connectite con duo bandas de ligno. '''arco {s}''' Arch. volta, archetto; arma: - de circulo; Astron. - diurne, - - graduate, serra a - , in forma de - : volta: - de honor, volta ad - , - triumphal / de triumpho, — ronde / rotunde, — ogival, ponte ad / de - (s), fenestra al - , - luminose, - del celo, lampa de / ad -s, - voltaic. Techn. - de tensions - de contacto, clave de - , - branchial, - neural, - vertebral.^ - zygomatic; corda de - , tender le -, distender le -, tirar con le / al - , tirator al -, colpo / tiro de - , armate de un - e de sagitas; archetto (de violino etc.): quartetto de instrumentos de - , orchestra de instrumentos de — .De hic: arcada; archero; archetto; arcion; arcer; archivolta, arcobalista etc. '''arcobalista {s}''' (lat. arcobalista, balista a arco) Arma de aciero, arma de jectar sagittas e projectiles, usitate in le Medievo: al XVIe s, le armas de foco ha reimplaciate le - . '''+ arcoballistero {s}''' Soldato, armate con arcoballista, tirator, sagittatorio con arcoballista. '''+arcosolio {s}''' Niche funerari in un catacomba. '''arct- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) arct- (=urso). De hic: arctic-antarctic, holarctic etc. '''arctic {adj}''' (gr. artikcos, del nord): Se dice del ragionas polar septentrional: polo - , regiones / terras, zonas - , circulo (polar) —, Oceano - , steppa - , vulpe - , fauna - , flora - . '''+ arctio {s}''' Bot. bardana; planta : (ned. klis) '''+ arctotaphylos {s}''' Bot. planta del familia ericaceas con fruto, bacca rubie '''Arcturo {spr}''' Astron. Stella duple del Bovarius '''+ Ardennas {spr}''' Massivo montaniose de bassa altitude, situate in Belgica, Francia e Luxembourg, consistentia de petra de sablo e schistos paleozoic. '''+ ardennese {adj}''' Relative al Ardennes. '''ardente ppr de arder; {adj}''' (lat. ardens) Lo que arde: sol — , cappella - , rubeto- , carbones - , esser super carbones - , clavo - , le suppa es - , fervente : conviction — , precaria - , fide - , amor - , discussion - , lucta - . '''+ ardeola {s}''' Zool. Parve hairon del ardeolas cuneiforme. '''arder {v}''' Esser sur foco, esser consommite per foco: sin flamma, ardite per le sol, alcohol de - , - como un torcha. De hic: ardente; ardimento; ardor-ardorose; arditura '''ardesia {s}''' Min. Rocca gris o nigre, dividente se facilemente in placas; montania de - , plateau de - , placas de - , serviente a coperir le tectos: tecto de -; plachetta de - , sur le qual on scribe e on designa, copertura de - , copertor de - , finditor de -; p - por scriber: - a quadros, stilo de - , taliar un stilo de - , - a scriber.De hic: ardesiero; ardesiera; ardesiose '''ardesiera {s}''' Petreria de ardesia.- '''ardesiero {s}''' Celle qui exploita un petreria de ardesia; cello qui travalia, lo. '''ardesiose {adj}''' Del natura de ardesia: schisto - . '''ardimento {s}''' Essente sur foco; causante e esser consummate per foco. '''+ ardite {adj}''' Que ha ardite: repasto - . '''arditura {s}''' Damno, mal, vulnere effecto causate, par ardimento : - del sol, - de secunde grado, unguente / linimento pro (le) - s. '''ardor {s}''' Calor feroce: - del sol, le - del canicula, sentir - de stomacho; fervor, zelo: - poetic, - juvenil, - del passion, desirar / desiderar con - un cosa, excitar le - de un persona. '''ardorose {adj}''' Ardente. '''ardue {adj}''' (lat. arduus) Scarpate: montania - . Fig. difficile, penose; travalio - , carga - , lucta - . De hic: arduitate '''arduitate {s}''' Stato de esser ardue. '''area {s}''' (lat. area, superfacie) Superfacie, spatio libere presso a un edificio: - de construction, - urban, - de vision, - de tiro. Sport. - de penalitate / de penalty, - de patinage, - cyclonic, - de commercio Fig. Extension. : '''+ areca {s}''' (portug. areca) Palma a trunco lanceate del regiones calde: del Asia de sud-est, cuje fructo (nuce de - ): contine un amandola del qual on extrahe un substantia astringente: nuce de - , ligno de - . '''areligiose {adj}''' Qui appertine a nulle religion, refusa omne religion. '''arena {s}''' (lat. arena, sablo) - Spatio sablate al centro del amphitheatros ubi combateva le gladiatores; sablo: - mobile, - movente, - fluvial, - fin, collina de - , grano - , carrettata de - , - mar, tempesta / huracan de - , deserto de - , horologio de - , transporto / transportation de - , - nettar / mundar; pista, ring: - del circo, le - politic. Fig. entrar / descender in le - , participar a un lucta. Med. Formation de petras in la vias biliari e urinari. De hic: arenari-arenario: arenero; arenacee; arenose-arenositate; arenar-arenamento. '''arenacee {adj}''' Del consistentia del sablo: cammino - , rocca - .Geol. sedimento - . '''arenamento {s}''' Profusion in sablo. '''arenar {v}''' Sablar, coperir con sablo, fricar con sablo, profundar in sablo '''arenari {adj}''' Sablose: petra - , phleo— , clymo - , viola — . '''+ arenaria {s}''' Bot. Muro de arena, planta de arena (ned. zahdmuur, zand- '''arenario {s}''' Carriera (foramine) de sablo '''arenero {s}''' Venditor de sablo. '''+ arenicola {s}''' Zool. Que vive in le sablo : - marin. '''arenicole {adj}''' Zool. Relative a arenicola, animal vivente in sablo. '''arenifere {adj}''' Tenente, guardante sablo. '''arenose {adj}''' Sablonose: solo - , terreno -, '''arenositate {adj}''' Stato- de esser arenose. '''areola {s}''' .(lat. area, aria) Anat. Circulo pigmentate que ambi le tetta del sino. Pathol. Sona rubiette que ambi un puncto inflamate. '''areolar {adj}''' Anat. Relative a areola. '''areometria {s}''' Phys. Mesura del densitate de un liqiudo gratie aerometro. '''aerometro {s}''' (gr. araios, pauco dense) Phys. Instrumento serviente a determinar le densitate de un liquido. '''areopagita {s}''' Gr. Hist. Membro del Areopago. '''Areopago {s}''' Gr. Hist. (lat. areopagus, del gr. areiospagos, collina de Ares Ancian tribunal de Athenas, que habeva va un immense reputation pro su sagessa e su impartialitate. Fig. Reunion de homines erudite: un - litterari. De hic: areopagita. '''Ares {spr}''' Mythol Deo grec de guerra, filio de Zeus e de Hera; pace parte del dece-duo grande deos: identificate con le Deo italic Marte. '''argentano {s}''' Alligato de cupro, nickel e zinc. Syn. Alpaka, argento — - laminate / in folios, filo de - . '''argentar {v}''' Coperir de un folio o de un deposito de argento. Fig. e poetic. Donar brillantia, blancor del argento: le luna argentava le undas. '''argentate {adj}''' Coperite de argento; con le color del argento: vulpe — , laro - , anguilla - , simia - , papiro - , gris - . '''argentator {s}''' Obrero qui argenta. '''+ argentatura {s}''' Action de argentar. '''argentee {adj}''' Colorate como le argento: vulpe - , abiete - , potenti1la - . bryo - , salvia - . '''argenteria {s}''' Plattos e altere utensiles in argento: - de tabula, vitrina de - s. '''argentic {adj}''' Chim. A base de argento, parlante de un composito nitrato - . '''argentifere {adj}''' Que contine: argent: filon / vena - , monte - minerai -arena / sablo - , plumbo - . '''argentin {adj}''' Que ha le color brillanto e le sono clar del argento fulgor - , voce - ; etiam: de Argentina. '''argentina {s}''' Zool. Pisce. argentee. Bot. P. Belle arbentee. '''Argentina {spr}''' Republica del Sud-America, capital Buenos Aires. '''argentino {s}''' Habitante. e linguage de Argentina '''argentite {s}''' Min. Sulfure natural, de argento, de color, gris-nigrette. '''argento {s}''' (lat. argentum); Metallo blanc, brillante, inalterabile, multo ductile, de numero atomic 47 (symb. Ag.): -pur, -vive, in barras, -collodial, -fin, - fulminante, - in laminas , vena - de - , mineral de - , flotta de - , filo de -, tresor de -, barra / lingoto de -, composito de - bromido / bromuro de - , iodido / ioduro de - , sulfido / sulfuro de - amalgama de - , pulvere de - , soldatura de -, sal de -, banio de - moneta de - , titulo / percentage de - , nuptias de argento, standard de - , extracto de - , cuppa in - ,forgiar - . De hic: argentano; argentero; argenteria; argentose: argentifere; argentin-argentino, argentna. Argentina; argentinose; -argentar-, argentator, argentate, disargentar. '''argentose {adj}''' Continente argento. '''argilla {s}'''. (lat. argilla)- Rocca sedimentari multo avide de aqua, impermeabile e plastic, formate super tote de silicatos de aluminium: . - fluvial, - marin, - leger, - grasse, - magre, — calcari, strato de -, tabletta – de, tabuletta de -, solo / terra de - , dica de - , crusta de -, odor de - revestimento de - , - plastic, - blanc, masca / mascara de - , - refractari, pipa in - , collosso / gigante con pedes de -. De hic: argillaria; argillose. '''argillaria {s}''' Fossa de argilla. '''argillose {adj}''' Que tene de argilla: terreno -terra. - , marna a , grano -, sablo - , region - , patata – de terra / solostarto -, mineral - , sedimento-, gres - . '''+ arginina {s}''' Bio. Chim. Aminoacido producite per le hydrolise del proteinas natural e que participa al synthese del urea in ficato '''Argo {spr}''' Gr.Mythol. Le nave per le qual navigava le Argonautas. De hic: Argonauta etc. '''argon .s. Chim. Elemento gasose (Ar), incolor, inodor.sin ulle activitate chimic, de numero atomic 18, utilisate pro reimpler le ampulas electric. '''argonauta, {s}''' (del gr. Argonautes, s.myth.) Pionero, investigator! Zool. Molusco del mares calde, cuje femina lubrica un barchetta calcari blanc. por proteger su ovos.; classe del cephalopodos. '''Argonauta, {spr}''' -Gr. Myth.Heroe grec, qui, montate sur le nave Argo, vadeava conquirer le Tonsion de auro, in Colchida. Illes era circa cinquanta: Jason, lor chef, Herakles, Castor e Polux, Orpheo, Telamon, Peleo, etc. '''+ argonautic {adj}''' Relative al Argonautas. '''argot {s}''' (parola fr.) Vocabulario particular a un gruppo social, a un. profession: - sportile, - scholar; specialmente linguage del malfactores, del milieu. De hic: argotic. '''argotic {adj}''' Relative al argot: expression -. '''+ argotismo {s}''' Parola, expression argotic '''arguer {v}''' (lat, argutare, garular) Tirar un argumento, concluder: ille pote, nihil - de iste factopretextar: - de. su amicitate por....; conluder: vos argue mal a proposito de iste facto. De hic: argumento &; arguibile-; argute &. '''arguibile {adj}''' debattibile, discutibile. '''argumentar {v}''' Arguer, presentar argumentos; tirar consequentias: maniera de -, - in favor da un these (-esis), il es inutile de – contra isto. '''argumentation {s}''' Action, arte de argumentar; insimul de argumentos: -logic, - concludente. '''argumentative {adj}''' Litt. Expositive, explicative; logic, calculante, donante le argumentos de. '''+ argumentator {s}''' Litt. Persona-, qui ama argumentar. '''argumento {s}''' (de arguer) Rationamento per le qual; on tira un consequentia: un - valide; proba qua servi a affirmar o a negar un facto: refutar un - , adducer / avantiar – s, probante, - consistente, - poco solide, pertinente solide, confutabile, summario del un libro, de un narration, de un piece de theatro, - contrari / opposite eDe hic: argumentar-argumentation, argumentative '''+ argus, argos, {s}'''_ (lat. Argus, gigante con cento oculos). Gr. Mythol. Monstro con conto o mille oculos del quales le-- medietate remaneva vigilante quando ille dormiva; publication specialisate donante informationes precise e cifrate le - del automobile. Litt. surveliante, vigilante, spion: oculos de – Per. Exrt. Persona clarividente. Zool. Ave vicin del faisan, vivente in India e Malaysia. '''argute {adj}''' Subtile, clar, acute., penetrante, perspicace:.responsa - .De hic: argutia-argutiose, argutiar '''argutia {s}'''(lat. Argutia, subtilitate) Rationamento de un subtilitate excessive: usar de – s. '''argutiar {v}''' Equivocar, sophisticar, cavillar: '''argutiose {adj}''' Continente subtilitates, .equivocos. '''argyranthe {adj}''' Con flores como argento (ned. met silverachtige bloemen) '''argyric {adj}''' Como argento.(ned. zil verachtig) '''+ argyrismo {s}''' (del gr. arguron, argento) Med. Affection provicate per -, per penetration del argento in le organismo, per ingestion o per contacto. '''argyrite. {s}''' Min. Mineral- continente, argento o alique similante a argento. '''argyro - {s}''' (apparente in derivation e compositos) argyro-., argyr-( argento). De hic: argyrita; argyric; argyroneta etc.; argyranthe etc.; lithargyro etc. '''argyroneta {s}''' (gr. arguros, argento, a neo, io fila) Zool. Aranea aquatic que texa in aqua, inter le plantas un sorta de campana que ille reimple de aere e ubi ilio se tene al spia. '''+ arhythmia {s}''' (gr. a, sin, e rytmp. rhythmo) Perturbation-. del rhythmo normal _del contractiones del corde. '''+ arhytmic {adj}''' .Relative al arythmia: pulso - . '''-ari suffixo adjective (usitate con aubstantivos)--ari (-appertinente a...., consistente de etc.) De hic: -ario; legendari etc.; cotonari, etc.; nonagenari etc. '''aria {s}''' (parola it.) Mus.Melodia. De hic: arietta, ariose-arioso. '''Ariadna {spr}'''- Gr.Mythol. Filia de Minos e de Pasiphae, qui donava a Theseo, venite in Creta pro combatter le Minotauro, le filo per cuje auxilio ille poteva partir ex labyrinthio post haber occidite le monstro: filo de - . '''+ arian {s}''' Rel. Adherente del doctrina de Arius, fundator del arianismo '''+ arian {adj}''' Concernente le ariartismo. '''+ arianismo {s}''' Rel. Doctrina de Arius, fundator de un secte religiose, e de su adherentes '''+ ariano {s}''' Rel. Adherent del doctrina de Arius. '''aride {adj}''' (lat. aridus) private de umiditate: climate - , deserto -,terra - . Fig. Disproviste de sensibilitate, de imagination: spirito -. De hic: ariditate '''ariditate {s}''' Siccitate, sterilitate: le - dele deserto. le - de un region. Fig. insensibilitate, frigiditate : le — del corde. '''Aries {spr}''' Astron.-Ariete; persona nascite in iste signo del zodiaco. Zool. Ove mascule .Constr. malleo, machina pro elevar le aqua: — hydraulic; etiam Rom. Antic machina de guerra pro batter le muralia del urbes assediate. Astron.Aries. De hic: arietari; arietar-arietation. '''+ arietanive {s}''' Aratro por nive. '''arietar {v}''' Batter per le malleo. '''arietari {adj}''' Relative al ariete o al malleo. '''arietation, {s}''' Action, de arietar '''ariete {s}''' Zool. Ove mascule: Constr. Malleo;machina pro elevar le aqua: - hydraulic; etiam Rom. Antic machina de guerra pro batter le muralia del urbes assediate. Astron. Aries. De hic: arietari; arietar-arietation. '''arietta {s}''' (it.canzonetta) Mus. Aria_de proportiones reducite. '''-ario suffixo substantive (usitate con substantivos) -ario (persona concertenente a..o characterisate per...) De hic: missionaroi, etc.; pensionario etc.; millionario etc. '''-ario suffixo substantive (usitate con substantives) -ario (collection de…; loco continente.o loco continente … o loco continente collection de ... De hic: aquario etc; aviario etc.; granario etc. '''+ arillate {adj}''' Bot. Que es previdite de un arillo. '''+ arillo {s}''' Bot. Inveloppa grosse ambiente le grano de certe plantas (ex. nymphea) con le qual ilio constitue un "false fructo". '''arion {s}''' Zool. Limace / coc(h)lea de jardin.: - fuse. (ned. Tuinaardslak) '''ariose {adj}''' Mus. Relative a arioso. '''arioso {s}''' (parola it.). Mus. Forma vocal tenente al mesme tempore del recitativo e del aria; aria cuje forma es minus rigorose. '''+ arisar {v}''' Mar. Diminuer le auperfacie de un vela serviente se de terzaruola (it): - un vela. '''+ arislochia {s}''' Flor pipa (ned. pijpbloem), herba cupa (ned. bakkruid) '''arist- {adj}''' (apparente in compositos) aristo-, arist- (=le melior) De hic: aristocrate etc.; aristocratia etc.; aristocratic etc. '''+ arista {s}''' Math. Latere (ned. Rib(be)): le –s de tetrahedro. Bot. Barba (de spica de grano) '''aristocrate {s}''' Partisano, membro del aristocratia. '''aristocratia {s}''' (gr. aristos; excelente, e kratos, poter) Governamento excercitate per le classe del nobiles, del privilegiatos, elite:- del talento; (personas) aristocratic: - de Francia, le – anglese. '''aristocratic {adj}''' Que appertine al aristocratia; distincte, elegante: manieras —. '''aristochia {s}''' (lat. aristochia, facite prestar se al gr.) Bot. Planta appendente, a flores jalne in tubo, del qual on cultiva alicn species por le cubanos folios (subclasse del apetales) '''aristolochiaceas {spl}''' Familia de plantas con flores in forma de pipa (ordine del ronales) '''aristolochiacee {adj}''' Relative al aristolochiaceas. '''Aristotele {spr}''' Gr. Philos. Philosopho grec. (384–322 av.J.C.) preceptor e amico de Alexandro le Grande, fundator del schola peripathetic. Su systema nos presenta le natura como un immense effortio del materi pro elevar se verso Ial Acto pur, i.e. al pensata, al inteligentia. Ille fundava le logica formai (Qrganon) e moral como scientia (Ethica de Nicomanque). De hic: aristotelismo, aristotelic. '''aristotelic {adj}''' De Aristotele: tres unitates - . '''aristotelismo {s}''' Doctrina de Aristotele. '''arithme-v (apparente in derivatos) '''arithmetic {adj}''' Fundate sur arithmetica: calculo - , problema - ,le quatro operationes: - , serie / progression- , proportion - . '''arithmetica {s}''' (gr. arithmetike, scientia del numeros) Scientia que studia le proprietates elementari del numeros rational: mercantil / commercial-, lection de — , libro de - , maestro de problema de — , Methodo de - ., - superior, libro que contine le pricipos del - , compra un — . '''arithmetico {s}''' Celle qui studia le arithmetica '''arithmo {s}''' (apparente in derivatos e compositos), aritimo-, arithm-(=numero) De hic: arithme-arithmetic-arithmetico; arithmometro etc.; arithmometria etc., logarithmo etc. '''+ aritmographo {s}''' (gr. Arithmo, numero e graphein, scriber. Hist. Machina de scriber. '''+ arithmogripho {s}''' (del germ. Arithmogirph) Joco; de parolas cruciate in le qual cata littera es exprimite per un cifra. '''+ arithmologia {s}''' Le theoria del numeros. '''Arithmomantia {s}''' Divination per medio del numeros. '''arithmometro {s}''' Hist.Instrumento permitente de -realisar mechanicamente le operationes elementari del arithmetica. '''Arlequin {s}''' Buffon, (ned. hansworst) '''Arlequin {spr}''' (anc. fr. Hellequin, nomine de un diabolo). Buffon cuje vestimento, ab parve pecias de stoffa triangular dissimilemente colorate, imita celle de Arlequin, personage, comic del ancian pharsas (popular) italian '''arlequinada {s}''' Buffoneria., action ridicule; scripo, composition ridicule '''arma {s}''' (lat. arma). Instrumento que servi a attaccar o a defender: —s de guerra,- chimic —s bacteriologic, —s biologic, —s thermonuclear, -s conventional, -s defensive / de defensa, -s offensive / de offensa / de attacco, –s strategic, -s homicida, -s spatal, -s a curto portata, -s a puncta, - blanc, - s / de percussion, -a de foco portative, -de bordo, - rochetta, - antisatelite, - de mano, -s legier, -s pesante, - de jecto, al –s! facto de –s, sala de –s, fluxo de –s, deposito de –s, production de –s, industria de –s, fabrica de -s, fabricante de -s, industria de –s, commercio de –s, o exportation de –a, fornitura / livration de –s, ordine de –s, embargo super le exportation de –s, le proto de –s, permisso de porto de –s, homine de –s, fratre / companion de –s, fraternitate de –s, - de —s, appellar / clamar sub le –s, prender le –s, render le –s, obtener per le –s, manear un - , fortuna del –s placia de –s, detention illicite de –s, sin –s, (accessorios de) arma, -s heraldica. De hic: armero: armar-armamento, armatura, armea, disarmar-disarmamento: rearmar—rearmamento, armistitio etc.; armipotente etc. '''+ armada {s}''' (del Invincibile Armada) Grande quantitate, grande numero de vehiculos etc.): un - de camiones, Armada Invincibile. '''+ armadillo –{s}''' Zool. Zona -bestial (ned. gordeldier etc.) '''+ armageddon {s}''' (ned. armageddon) '''+ armamentario {s}''' (ned. armamentarium) '''armamento {s}''' Action de armar, preparation de guerra; industria de -s, fabrica de -s,: fabricante de —s, effortio de -s, expenses de —s, -del avion, — nuclear, - conventional; action de munir un nave por complir un viage; reduction del -s. '''armar {v}''' (lat. armare) Provider - de armas; — recrutos, --un persona cavaliero, - se de / con un pistola, fortificar;. — beton. Fig. - se de patientia. '''armario- {s}''' (lat. armarium) Mobile, generalmente de ligno, claudite de portas e guarnite de plancas, serviente a serrar le linos, le vestimentos etc. - a speculo, - mural / de pariete, - de libros, - vibrate, - frigorific, - a incastrar, - incastrate, - secrete, paramuscas, lecto-armario. '''armate {adj}''' Forte, solide: beton - , vitro - ,a mano - , agression a mano - , sub escorta - , fortia(s) — , conflicto - , resistentia - , neutralitate - ,pace - , esser - contra le frigido; - de un arco e de sagittas, - usque al dentes, agama - . '''+ armator {s}''' Persona qui equipa un nave; proprietario de un nave: compania / societate de -es, association de -es. '''+ armatori {adj}''' Relative a armator: compania / societate -. '''+ armatorial {adj}''' Concernente le armator: compania / societate - . '''armatura {s}''' (lat. armatura) Union de pecias formante le supporto o le parte essential de un obra, de / un apparato; le edificio ha un armatura solide. - del tecto. Electr. Placa metallic facente parte de un condensator electric. Techn. Barra de ferro dulce reuniente le duo polos de un magnete in forma de ferro de cavallo - de un magnete. Anat. Le sceleti es le - , le structura del corpore. '''armea {s}''' Insimul del fortias militar: — permanente / active,-terrestre / de terra, - federal, - de mestiero,- aeree, - inimic, — auxiliar, - de occupation, — expeditionari, — de invasion,— de succurso, - de liberation,- mercenari,- de voluntarios,- regular, - de disimbarcation, - celeste, Armea Rubie, ala de un -, tenta de -, bulletin de - , commandante de - , unitate dal -, servicio de informationes del -, fortia numeric / potentia de un -, museo- del -, base del -, truck del -, commandar un - , equipar un - , recrutar / formar / levar un -. '''Armenia {spr}''' Region: montaniose del Asia occidental dividite inter Turchia Iran e Rusia. '''armeniaca {s}''' albricoc. '''armenie {adj}''' De Armenia. '''armenio (I) {s}''' Habitants e language indo-europee del region Caucasian '''armenio (II) {s}''' (lat. armenius, mus, rato de Armenia) Mammifero carnivore, parentate de mustella, cuje pilo constitue un pellicia preciose: mantello de -. '''armeria {s}''' Bot. Herba de sablo (ned. strandkruid): - alpin. '''armeria {s}''' Camera de armas (ned. wapenkamer), camera de reposo (rustk.) '''armero {s}''' Fabricante de armas; functionario in carga de armamento o de armas. '''armila {s}''' Archit. Anello de capitello. '''armillar {adj}''' (lat. armilla, bracialetto) Astron. sphere - , Insimul de circulos figurante le movimento apparente del astros e in le centro del qual un globo representa le Terra. '''+ armillaria {s}''' Bot. Champignon parasite del radices del plantas: - mellate / de melle, esca / fungo de melle. '''armipotente {adj}''' Relative al poter militar, al fortia armate. '''armisticio {s}''' (lat. arma, armas, o sistere, arrestar) Interruption momentanee del hostilitates, in sequentia de un accordo inter le belligerentes: die del -, negotiationes de- , tractato de - ,commemorar le - . '''armoracia {s}''' (lat. armoracia, rusticana) Bot. Planta del familia del cruciferas, cuje radice con gusto picante es usitate como condimento '''+ armorial {s}''' (anc. fr. armoyer, ornar de armas heraldic) Heral. Insimul de signos, devisas, armamentos del scuto de un stato, de un familia etc.: - de Francia. -Syn. armas. '''armorial {adj}''' Heral. Relative al armorial: libro -. '''+ Armorica {spr}''' Parte de Gallia formante hodie Bretania. '''+ armorican {adj}''' breton. '''ARN (acido ribonucleic) {s}''' Biochim. R. N. A. (ribonucleic acido) '''arnobia {s}''' Bot. (ned. arnebia) '''+ arnica {s}''' (gr.ptarnica, planta sternutatori) Bot. Planta vivace del montanias a floras jalne (familia del composita); tinctura extrahite de ilio es utilisate contra le contusiones. '''+ amioseris {s}''' Salata de grano (ned. Koronsla) '''+ aro {s}''' (ned. Aronskelk), – maculato, - blanc. '''aroma (-ma,-mat-) {s}''' (gr. aroma, perfumo) Emanation odor -que se exala de alicun substantias vegetal o animal : deo pinos, — de caffe, de tabaco, - de vino, - de flores -, - de thymo, . - dulce. De hic: aromantic, aromatisar-aromatisation '''aromat- vide''' aroma '''aromate {s}''' Substantia vegetal odorifere, utilisate in medicina, in perfumeria o in cocina. '''aromatic {adj}''' Que libera un perfumo: vinagre - , herbas - , bitter al - herbas, mixtura -. Chim. compositos –. '''+ aromaticitate {s}''' Qualitate de esser odorante, fragrante, odorose '''aromatisante {s}''' Substantia que servi a aromatisar. '''aromatisar {v}''' Perfumar per un substantia aromatic. '''+ aromarisate {adj}''' Que es aromatisata: vino - . '''aromatisation a Action de aromatisar '''+ arbmorphose (-osis) {s}''' (ned. aromorfose) '''+ aronia a Bot. Baca de pomo? (ned. appelbes) '''+ arpeggiar {v}''' Pacer arpeggios. '''arpeggio {s}''' (parola ir.) Mus. Execution- successive del notas de un accordo.: sol, si, re, sol, ro, si, sol (sur le accorde de sol major): facer –s. '''+ arpenta {s}''' (Qual arepennis) Ancian mesura agrari dividite in 160 per cas e variante secondo le localitate (de 55-50 ares) '''+ arquebuse s (germ. Hackenbüse) Hist. Ancian arma de spatula -. '''+ arquebusero {s}''' Hist. Soldato armate de un arquebuse; anc. Fabricante de arquebuses. '''arrangiamento (-ja-) {s}''' Action de arrangiar: - de un casa. - alphabetic, - clar, - floral / de flores, - musical, -collusori, - amicabile, cercar un - , trovar un - , venir a un - ; plano '''arrangiar (-ja-) {v}''' Mitter in ordine: - papiros, - floros in un vaso, - un camera, — un viage, - un pecia de theatro,: reparar: — un pendula: (ned. bijleggen); — se, mitter se de accordio. De hic: arrangiamento '''+ arrentabile {adj}''' : no pote esser arrestate. '''+ arrentamento {s}''' Donar o prender a rente; - arretrato, - non pagate. contracto de - , cedula de - , systema de - , anno de - , durata / duration del termino / periodo de - , haber in - , prender in - , dar in - , pagar le - , - de un terreno, - de un dominio. '''arrentar {v}''' Dar in location: un terreno. '''+ arrentator {s}''' Celle qui arrenta. '''arrestar {v}''' Stationar, stopar de un movimento, cessar de un activitate; - un auto(mobile), - su horologio; - le circulation / le traffico, — le – hemorrhagia,- se; sequstrar: - un criminal; impedir: - un fur, robator. De hic: arrestation. '''arrestation {s}''' Action de arrestar alcuno per autoritates de justitia, o de policia; - arbitrari,; stato de celle qui es arrestate .: ponite in - . '''arresto {s}''' Action de arrestar, de arrestar se: — del pulso, - cardiac / del corde, - de un motor, / del travalio / labor, — fortiate / brute, - in le croscentia,- del hostilitates, signal de - , linea de — , interdiction de -, Photo. banie de - , sin - , ille parla sin - ; de un fusil, mandato / ordine de , date per le judice de instruction de arrestar alcuno, mitter in - , - domiciliari, sub - . '''arretrar {v}''' Differer, retardar: - un pagamento, - se, retirar, replicar se; remaner in fundo; relentar, retardar: le horologio arretra, - le horologio. '''arretrate pp de arretrar; {adj}''' retardate, pagamento - , location - , mantenimento — , pais - , mente / spirito - , schola por infantes mentalmente - . '''arretrato {s}''' Retardamento : - de location, recuperation de - , '''arrha {s}''' (lat. arrha, pignoro, facite prestar se al gr. Jur. Summa versate. In avantia por assecurar. le execution de un mercato: donar - s. '''+ arrhenatehero {s}''' Bot. havena lustro (ned. glanshavor) '''arrivar {v}''' (del lat rips, ripa)- Pervenir a destination al fin de su route: - a casa, – in retardo, ille arriva currente, - al apice,- a un certe stato. De hic: arrivismo; arrivista; arrivate '''arrivata {s}''' Action de arrivar, momento preciso de iste action: - del traino, station de - , al - de, hall de - , hora de - , tabula de - arrivate etc., Sport. linea de - . '''arrivismo {s}''' Ambition sin scrupulos, desiro de succeder a omne costo. '''arrivista {s}''' Persona ambitiose, sin conscientia e qui vole succeder a omne costo. '''arrogante {adj}''' (lat. arrogse, revindicente) Se dice de cello qui ha arrogantia, es defiante: Anton. Affabile, amabile, ambile, cortese , deferente, -desta . respectose. .. '''arrogantia {s}''' Feritate que se manifesta per manieras alte, contemptuose: - del potar. '''arroger {v}''' (lat. arrogare, domandar por se) - se, attribuer se alique sin haber le derecto .Jur.Jur. - se, attribuer se privilegios. De hic; arrogate-arrogantia, arrogation. '''arrogation {s}''' Rom. Der. Acto de attribiiar se alique sin derecto; orgoglio que se manifesta por manieras arrrogante superbe, contemptuose '''arrotundar {v}''' Rotundar, render rotunde - le angulos, le precios se arrotunda in florinos. '''arrugar {v}''' Producer rugas; - le monte, pomos / malos arrugate, pelle arrugate, vetula arrugate. Fig. striar: le vento arruga le superficie del aquas, — se, coperir se de rugas. '''arsen- vide''' arsenico '''arsenal {s}''' (it. arsenale, parola ar.) Ancian appellation del fabrication del armas e de munitiones. Centro, de construction e de reparation de naves de guerra. '''+ arsenato {s}''' Chim. Sal del acido arsenic: - de plumbo. '''+ arsenic {adj}''' Chim. De arsenico: acido - . '''arsenical {adj}''' Chim. Sal que contine arsenico, hydrogeno - . '''asenico {s}''' . (gr. arsenikon) Corpore simple (As), de numero atomic 33, de color gris de ferro, e a brillantia metallic: composito de — , mineral de - , invenenamento / intoxication per — . De hic: arsenical; arsenite; arsenium; arseniose, arsenicphosphato etc. '''arsenio- vide''' armoniose '''arsenico phosphato {s}''' Chim. Combination del arsenico con sal del acido phosphoric. '''arsoniose {adj}''' (fr. arsenieux) Anhydride - , As2O3; oxydo de arsenico, multo toxic, etiam appellate arsenico blac, - Acido -; acido magre, non- isolate H3AsO3. '''arseniosulfato {s}''' Chim. Sulfata de arsenio (ned. arsenicumsulfaat) '''arsenito {s}''' Chim. Sal del acido arseniose. '''arsenium {s}''' arsenico: mineral de - , composito de - , invenenamento / intoxication per -. '''+ arsina {s}''' Chim.Corpora derivato del hydrogene arsenical. AsH3 per . substitution del radicales carbonic al hydrogene. '''arte {s}''' (lat. ars, artis) Maniera de facer un cosa secunde le regulas: -s liberal, le halle -s, schola / academia de belle -s, le scientias e le - s, le - pro le - , l’art pour l’art, - dramatic / scenic, schola de - dramatic, ~ popular, — rupestre, - antique, — decorative / ornamental, - conceptual, - plastic / figurative, — sculptural, — monumental, . - static, - archaic, -. primitiva, -Syndicate de Professionales del Artes Plastic, - poetic, - degenerate, — cinematographic, - del pictura, - del broderia, -graphic, - del aurifice, - del designo, - del. Dansa, -s applicate, campo/terreno del -, libro de - , amator de - , revista de - , rubrica de - , catalogo de — , furto/ robamento de - , dedicar se a/practica de un - , Photagraphia de -, galeria de - . sensibile al —_ , historia del - , historico del — , consilio del -s, mundo del -s, forma de - , objecto de - , terreno del - , mercato de objectos - , commercio de objectos de — , mereante/negotiante de objectos de - , collection (de objectos) de - ,vendita public de objectos de - , cognoscitor/experto de - , amator/amante de - , regula de - , exposition de - , - critico de - , critica de - ,obra/opera de - , protector del -s ; capacitate, habilitate, cognoscentia: - militar/del guerra, - culinari/de cocinar/de cocina, - de scriber, - de viver, - de amar, - narrative, - magic/de magia, - oratori, — de governar, - natatori, secundo tote le ragulas del - , belle –s: pictura, sculptura, architectura, musica; artes liberal (ile medievo) lo septe disciplinas que constituava le inseniamento scolastic , grupate in le cyclos: trivium e quadrivium. De hic: artisano; artista-artistic; artifice etc.; artifacto etc. '''artefacto {s}''' (lat. artis facta, effects del arte) Structura o phenomeno de origine artificial o accidental in contrasto in le curso de un observation o de un experientia appoiante se sur un phenomeno naturali. '''+ artemisia {s}''' = Bot. Planta herbacee con inflorescentia qua ha al margine flores albe e in le centro jalne. (Familia del/compositos): - maritime, - campestre. '''arteria {s}''' (gr. arteria) Anat. Vaso que conduce le sanguine del corde al organos: - coronari, - pulmonar, - femoral, - sciatic, - nasal, - tracheal, - auxiliar, - jugular, - brachial, - gastric, — frontal, - renal, - sural/peronee/peroneal, - dorsal, spermatic, - lingual, - hepatic, - radial, - cervical/del collo; Fig. - de traffico/de circulation, via de communication. De hic: arterial; arteriosclerosis etc.; arteriotomia etc. '''+ arterial {adj}''' Que appertine al alteria: sanguine - , membrana - , tension/presion - , sclerose (-oais) - , hemorrhagia - . '''+ arterialisar {v}''' Facer arterias. '''+ arterialisation {s}''' Action de arterialisar. '''+ arteriographia {s}''' Radiographia del arterias: e de lor brancas post le injection directe de un producto opac al radios X. '''artoriosclerose (-osis) {s}''' = Solidification del arterias: le - es un del manifestationes del diasthase arthritic. '''+ arteriosclerotic {adj}''' Attingte de de arteriosclerosis. '''+ arteriose {adj}''' = Relative al arteria; tension/pression - . '''arteriotomia {s}''' = Med. Section chirurgical de un arteria. . '''+ arteritis {s}''' Med. Inflammation de un artaria. '''+ artesian {adj}''' = Del Artosis: puteo - , puteo que dona aqua sortiente impetusamente, aqua - . '''+ arthralgia {s}''' (gr. arthron, articulation) Med. Dolor articular, '''arthritic {adj}''' = Med. Que ha reporto al articulationes; attingite de arthritismo: febre = , concretion - . '''arthritis {s}''' (del gr. arthron, articulation) Med. Inflammation de un articulation.: - deformante, - rheumatic. '''arthritismo {s}''' Med. Diasthase constitutional, debite al relentation del nutrition e del eliminationes e manifestante se sub diverse formas (gutta, rheumatismo art articular, arteriosclerose, asthma, eczema etc. '''artho-s (apparente in derivatos o compositos) arthro-(=articulation). De hic: arthritis-arthritismo, arthritic; arthropode etc. '''+ arthrographia {s}''' Med. radiographia de un articulation post le injection de un producto de contrasto. '''+ arthrologia {s}''' Med. Studio del articulationon. '''+ arthropatia {s}''' Med. Affection de un articulation. '''+ arthroplastica {s}''' Med. Arte de modellar un articulation - deteriorate: - del banca con prothese (-esis) total. '''arthropode {adj}''' relative a arthropodo. De hic: arthropodo '''arthropodo {s}''' (gr. arthro; articulation, e pous, podo, pede ) Zool. Animal invertebrate, characterisate per un skeleto externe chitinose, corpora formate del segmentos mobile gratias al presentia del articulationes (crustaceos, myriapodos, insectos, arachidos etc.) '''+ arthrose (-opis) {s}''' Med. Inflammation chronic del articulationes. '''artichoc (sh) {s}''' (del. it carciofe facite prestar se al arabe). Planta taculo que es comestibile assi como le base del bracteas (Familia del compositos) '''+ articitate {s}''' Senso del arte (ned. kunstsin, articiteit) '''articulabile {adj}''' Que pote esser articulate, renunciabile. '''articular {adj}''' Que ha reporto articulationes: affection -, rheumatismo - , tuberculose (-osis) - , affection — arthrite), dolores - , cavitate - , ligamento - , -capssula -. '''articular {v}''' (lat. articulare) Assemblar per junctura, que lassa un certe joco; facer audir certe sonos vocal per le movimento del labios te del lingua: - un parola; Absol.: pronunciar distinctemente. '''articulate {adj}''' Que ha un o plure articulationes: stirpe - . animales -. porta - , autobus - . tramvia - , bulon -; enunciar, exprimer nettemente ; parola ben -. '''articulation {s}''' Dispositivo per le qual duo o plure pecias son unite inter illos: - de Cardan, — ginglymoide, Anat. - del genu/geniculo, - del digito, — del carpo, - del banca, scapulohumeral/del spatula/del humero, _ intervertebral, - talocrural, — del collo. -es de un casco; Phonet. Action de facer, audir distinctemente le differente sonos de un lingua: — palatal, puncuo de - . '''+ articulatori {adj}''' Phon. Que, concerne le differente sonos. de de un . lingua, ipiionetiea. '''articulista {s}''' Scriptor de articulos. '''articulo {s}''' (lat. articulus, articulation) Anat. articulation; per ext.: division de un tractato, de un lege, de un contracto, de un conte: - del constitution, le dece—duo —s - del fide, infraction del — 80, — per - ; in-pressa etc.: de jornal, - de revista, -principal/de fundo/de testa; Comm. -s de luxo, —s sanitari, —s de marca, — de moda, — s de - designo, — s-de brosseria, -s- de/in metallo, -s de ferro, —s de saison, - de sport/sportive, -s de alimentation, -s de corio, -s de banio, - de consumo, - de serie/de grande consumo, - jectsbile/a jectar, - utilisabile, -s de prime necesitate, —s de uso domestic, -s de phantasia, — de commercio, — de importation, - de exportation, — currente, —s de gumma, —s de secunde mano; Ling. - definite/determinate, — indefinite/indeterminate, - partitive. De hic: articulista; 1/articular; 2/articular, articulabile-inarticulabile, articulation, articulate-inarticulate, multi-articulate etc. multarticulate etc. disarticular -disarticulation. '''artifice {s}''' Obrero specialisate. '''artificial {adj}''', Que es producite per le parte o non per le natura: seta - ., lana - , fibra - , pellicia - , .cauchu - , corio - . melle — , resina - , gazon - , parla - , calice —. ,marmore — , glacia — , nive - , musca - , alimentation - , luce/lumine -, producto - , satellite — , luna - , lingua - , sol - ,insemination - , centro de insemination - , gamba - , bracio - , oculo - , dente - , corde - , pulmon - , inteIligentia - , dentatura - . respiration - , practicar le respiration - , centre de respiration - , flor - ,laco - , insula - , magnete — , covatrice (-), matre — , focos - , pista de ski. De hic: artficio-artificial, artificiose. '''+ artificialitate {s}''' qualitate de - esser- artificial, '''artificio {s}''' (1at artificius, arte) Subtilitate, astutia in la scopo de dupar: facor un foco de - , - de calculo, - de stilo. '''artificioso {adj}''' astute, qui cerca a dupar: conducta — '''artillar {v}''' Armar con artilleria-. De hic: artitilieria-artillerista '''artilleria {s}''' (de arto) Uno del armas, principal del armea terrestre e del mar, specialisate in le servicio del cannones: de campania. -naval., - antiaeree, - costari, foco/tiro de - , - legier, — pesante. '''artillerista {s}''' Militar appertinente al artilleria. '''artiliero {s}''' Artilierista. '''+ artimon {s}''' (genov. artimon) Mar. Mast detra un veliero que comporta duo o plus de istos; vela que porta iste, mast: (vela de) - . '''artiodactyle {adj}''' Relative a artiodactylos. '''+ artiodactylos {spl}'''- Zool. Subordine de ungulatos habente un numero par de digitos a cata pata, comprendente specialmente le ruminantes, le porcinos e le camelides. e. e le carne lido s. . '''+ artisanal {adj}''' Proprie al mestiero (per oppos. al industrial) que es facite manualmente o con medios rudimentari: industria - . '''artisano {s}''' (it. artigiano). Travaliator manual, exercitate a su conto, solmente con auxilio de.su membros de familia o de alicun companiones; autor. '''artista {s}''' Persona, qui exerecita un arte liberal: pictura. sculptura, o qui interpreta un obra musical, theatral etc.: - original, — creator / creative, - plastic, - de cabaret, - pop, - de circo, ambulante / stratal / de stratas, - multo dotate, entrate del -s, exito del -s '''artistic {adj}''' Que ha reporto al arte: patinage - , -patinator - , patin - ,biliardo - , valor — , genere - , calendario - , circulo - , chronica -. canto - , expression — , manifestation - , photographia — , forma - , mundo - , problema - , tendentia / currente - , cafe - , proprietate - , supplemento - (de un fornal), senso-- circulo — , conscientia - , producto - , production - , formation. - , education — , decoration -. '''+ artocarpo {s}''' = Bot. Arbore de Oceania, de Asia- tropical, cuje grosse fructos contine un pulpa con amido quo on lo consume cocite, e appellate pro iste ration arbore ocean (Familia del moraceas) '''+ artrologia {s}''' Med. Branca del anatomia que studia le articulations. '''+ arunco {s}''' = (gr. aron) Bot. Planta herbacee monocotyledonate, (Familia del arsaceas) '''+ aruspica {s}''' Hist. A presso le romanos, divinator qui interpreta le voluntate del deos, specialmente per le examination del entranias del victimas. '''+ aruspicuna {s}''' Hist. Arte del auspice. '''+ arvense {adj}''' De agro / campo: ranunculo -, bromo -, cirsio -, gagea — , calendula, anagallis - , cerastio - , ensthemis - , alchmilla — , soncho - , montha - , equiseto. - , convolvulo. - , stachys — , veronica — , alauda - , mellino -. '''Arya {spr}''' (sanscrit arya, le nobiles) Nomino de un insimul de tribes de origine indo-europee que, a partir del XVIIle s. av J. C. se expandava de un parte in Iran, del altere parte in le nord de India. '''aryan {adj}''' Proprie al aryanos (indo-iranian, indo-europee) '''aryano {s}''' Habitante o linguage indo-iranian o indo–europee. '''+ asafetida {s}''' (gr. ase, disgusto) Bot. resina malodorante, extracte del ferula, al proprietates antispasmodic e emmenagoge. '''+ asaro {s}''' (lat asarus europee) Bot. Parvo planta hsrbacoe de foreste a folios rotunda con gusto de pipere e con un flor- rubie~obscur in lo picco del tigs; on usa su radico in le medicina popular (Familia del aristolochiaceas) '''asbesto {s}''' Substantia natural, filamentoso, incombustibile, del natura del amianto: de platini, reovestimento de - , - cemento, placa de - , corda de - , pulvere de - , fibra de - . '''+ asbestose (-osis) {s}''' Med. Pneumoconiose debite al inhalation de pulveres de asbesto, de amianto. '''+ ascalonia {s}''' Bot. (ned. ajalot) . '''+ ascaride {s}''' (gr. askaris) Zool. Verme parasite del intestino gracile del homine, del cavallo, del porco etc.(Classe del anematodes '''+ ascendente {adj}''' Que se eleva: naso - , linea - , presssion — , fortia — , serie / progression - , gama / scala -, marea - . '''ascendente {s}''' Ancestre, parente del qual on descende. Fig. influentia dominante: - paternal, — maternal, prender - super alcuno, preponderantia; montata, elevation, augmento: - thermic / thermal, pluvia de - . ''' '''ascender (-ascend- / -ascens) {v}''' Montar: ille ascende, - al celo, - , - in rango, Sport. - al prime division. '''+ ascendibile {adj}''' Que pote esser ascendite. De hic: ascendente-ascendentia; ascension-ascensional, ascensionista; ascensor. '''ascens- vide ascender''' '''ascension {s}''' Action de elevar se: - de un ballon, altitude de - , velocitate de - de un avion; action de montar: facer le - de, - de un montania, - capillar. Astron. - recte. '''Ascension {s}''' le Ascension de Jesus Christo, festa Christian a quaranta dies post Pascha die / jorno de -. '''ascensional {adj}''' Que tene a augmentar o a facer montar: fortia — , pression - , movimento - , tempore - , velocitato -, capacitate-. '''ascensionista {s}''' Persona qui face un ascension. '''ascensor {s}''' = (del lat. ascendere, montar) Apparato serviente a elevar o a descender verticalmente le personas: - electric, - de / pro mercantias, - pro personas, — de perron, cablo del -, motor del -, porta del -, cabina del -, cavia del -, protection del - , capacitate del - , fabrica de -es, prender le - , montar in / per - , descender in / per -. '''+ ascensorista {s}''' = Garson de ascensor. '''ascese {s} '''= (gr. askesis, exercitio) Insimul de exercitios physic e super toto moral, realisate in le scopo de un perfectionamento apiritual. '''asceta {s}''' (del gr. askein, exercitar) Persona qui se consecra alexeretios de pietate, al mortification; celle qui mena un vita auster. De hic: ascetismo; ascetic; ascetica. '''ascetic {adj}''' Que concerne le asceta e l-e ascetismo; spirituali tate — , vita -. '''ascetica {s}''' Branca del teleologia pus se occupa con le vita e le obra del grande ascetas christian. '''ascetismo {s}''' (de asceta). Insimul del practic al del.-abstinentia habente un scopo spiritual e religiose. Per ext. vita auste. '''+ ascidia {s}''' (gr. askidion, parve bottilia de pelle) Bot. Arbusto in forme de urna de certe, plant as vamivore ((nepenthe specialmente ) Zool. Classe del animales marin vivente fixate sur roccas (subdivision al tunicistes) '''asclepiadaceas {spl}''' Bot. Fmilia de plantas dicotiledonate gamopetal. '''asclepiades {spl}''' Bot. Plantas cultivate por lor floras rossa odorante. (Subclasse del gamopetal): tuberoese. '''Asclepio {spr}''' Gr.Mythol. Al mesne tempore deo e heroe del Medicina, filio de Appolon. mittente de proteger le organismo contra omne contamination microbic, in particular de operar al protection contra le microbios '''aseptic {adj}''' Relative al asepsis; excepte de omne germino septic. steri, '''aseptico {s}''' Materialo rendite aseptic. Sterilisate: bandage - . '''+ aseptisar {v}''' = Realisar le asepsia de, stelilisar: . - un plaga. '''asexual {adj}''' Que non ha sexo multiplication / reproduction - , celle que non se face per cellulas reproductive.; per. ex. le planton, le marcotage. '''asexualitate {s}''' = Biol. Manco de characteres (apparente)-de appartenentia a uno del soxos. '''+ asexuate {adj}''' = Non sexuate.sroproduction / multiplcation - (o vegetative) que sa effectua sin le intermoediaro del ceiluiaa reproductrice (per planto, dracon, stolon, division, etc); reproducer se per generation - . '''Asia {spr}''' Un del sex continentes del Terra, le plus vaste e le -plus populate. - Meridional, - Orientai -; Rom. Hist.: - Minor, nomine que dava le ancianos al — meridional al sud del Mar Nigre: provincias roman in le - Minor, de - Minor. De hic: asiatic/asiatico; australasia etc. '''asiatic {adj}''' Appertinente.al Asia. Rhet. Stilo floride, ornate: stilo. '''asiatico {s}''' De Asia. '''asineria {s}''' Facto o parola stupide, imprudentia, impudentia '''asinero {s}''' Guidator -de asino. '''asinin {adj}''' (de lat. asinum, asino) Proprie al asino: - neonate, pelle de - , - de carga / basto, ponte de - , un asino -(elevate) al quadrato '''asinitate vide asineria. '''asino {s}''' (lat. asinus) Mammifero ungulato, familia del equides, plus parve que le cavallo e ha longe aures duro a: - neonato. pelle de -, - de carga / basto. Ponte de -, un – (elevate) al quadrato. '''asocial {adj}''' incapabile de adaptar al normas social, comportamento - , conducta -. '''asparageto {s}''' lecto de asparago. '''asparagina {s}''' Amido do un acido aminate que on trova specialmente. in le juvene prola de asparago. '''asparago {s}''' (lat. asparagus) planta de apartamento, a foliage delicate, del famiiia del liliaceas: - plumose, , - falcate, puncta de - , platto de -s; suppa a / de -s; cultura de -s, escavar -s. '''+ aspartamo {s}''' = Succedano, a un grado- inferior de calor, del sucro utilisate in le industria alimentari. '''+ asparatic {adj}''' = acido- , acido de asparagina. '''aspect- vide aspic '''aspecto {s}''' = (1at. aspectus, reguardo) ’ vista de un cosa, de un objecto: haber un – impressionante, le cosas ha prep. Lit. Un aspecto toto diverse, ora le cosa prende un aspecto tota divertemente, - vitrose. Fig. - ethic de un problema, un multitude de -s, sub omne aspectos. -s de un question. Astrol.-. Gramm. Categoria verbal proprie a alicun linguas, que indica le grado del realisation de action exprimite per lo verbo. '''+ aspectual {adj}''' Gramm. Relative al aspecto del formal verbal. '''+ aspera {s}''' Bot. folio de herba in vento (ned. windhelm) '''asperar {v}''' = Facer aspere. '''aspere {adj}''' dur, sever, stridente: hiberno, vento - , voce - , un — contacto con realitate, reprehender asperemento un persona. De hic; asperitate, asperar-exasperar. '''asperger (-sperg — / -s aperg) {v}''' (1at. aspergere) Rigar legier legiere superficialmente, aqauar, irrigar, - con grassia, - con aqua sancte, - , prejicer fango. '''+ asperifolias {s}''' De hic: aspersion; aspersorio '''+ asperifoiias {s}''' Folios rude, aspere, grossier. '''+ asperifoliate {adj}''' Bot. Con folios rude, aspere. '''+ asperifolie {adj}''' Bot. asperifoliate '''asperitate {s}''' -(lat.asperitas) Stato de lo que es impredicticabile, inequal: - del solo, - de un paisage, - del hiberno, - del vento, - del character. Fig. Grosseria,: limar le –s, de un cosa, -del voce. '''+ asperme {adj}''' Bot. Que non produce granos: Planta - . '''+ aspermia {s}''' Bot.Character del planta s asperme. '''aspers- vide asperger '''aspersion {s}''' Action del Asperger: irrigation per - , baptismo per - , - de diffamation. '''aspersorio {s}''' Eccl. Flocco que servi a expander aqua benedicte. '''+ asperugo {s}''' (lat. asperugo procumbens) Bot. Planta del familia de borragineceas. Herb. acutate acute. '''+ asperula {s}''' Bot. Planta del familia rubiaceas: odorate. '''+ asphaltar {v}''' Coperir de asphalto: - un strata '''+ asphaltate {adj}''' Coper(i)te de asphalto: pavimento / revestimento - , via / cammino - . '''+ asphaltator {s}''' Obrero qui asphalta. '''+ asphaltic {adj}''' se dice de un material de construction que contine bitumine: pulvere - , beton - . '''asphalto {s}''' (gr. asphaltos) Sorta de bitumine resinose, nigre e compacte, que servi al revestimento del trottoires, de chaussees etc.; pavimento / revestimento de - , fabrica - , industria de - , strato de -, quadrello de - , pice de -. '''+ asphodelo {s}''' (gr. asphodelos) Bot. Planta bulbose ha flores blanc, del qual un specie es ornamental (Familia del liliaceas). '''+ asphyxia {s}''' (del gr. phulsis, pulso) Turbiditate grave de un organismo que manca de oxygeno, qui es in stato de affliction respiratori: morir de -, morte per - . Fig. Blocamento, arresto de un activitate, de un function essential; paralysa. '''+ asphyxiante {adj}''' Que suffoca: gas - , il faceva un calor -. '''+ asphyxiar {v}''' Causar le asphyxia de, suffocar de asphyxia: - con gas, - un persona con un cossino, - per le emanationes de oxydo de carbon. '''+ asphyxic {adj}''' suffocate. '''aspic {s}''' (parola fr.) Cocin. Platto componite de carne o de pisce coperite de gelea. '''+ aspide (-spic- / -spect-) {v}''' (apparente in derivatos). De hic: aspecto '''+ aspide {s}''' Zool. Serpente venenose, vipera. '''+ aspidistra {s}''' Bot. Planta de appartamento cultivate por su large folios lisie, verde-obscur (Familia del liliaceas) '''aspirante {s}''' Persona qui aspira a un placia, a un empleo, candidato. Nav. Discipulo officiero del marina military. Mil. Grado del armeas terrestre e aeree, intermediari inter le adjutante-chef e sublocotenente, cadette etc. Sport. -. '''+ aspirante {adj}''' Cosa que aspira: poter -, pumpa – e premente, droga -. ''' + aspira-pulvere {s}''' Apparato de menage serviente a aspirar le pulveres e le minute diminutiones. '''aspirar {v}''' (lat. aspirare, sufflar). Desirar seriosemente, pretender a: - honores, - al perfection, - al reposo, - al gloria / celebritate. Sparta aspirava al hegemonia super tote de Grecia, Phon. Pronunciar con sufflo; inspirar, aspirar: - aere; attraher le aere per le bucca; elevar le aqua per le vacuo: - un bibita con palea. De hic: aspirante, aspiration; aspirator. '''aspiration {s}''' Action de aspirar faciente vacuo; Action de aspirar: faciente vacuo: le – del aqua per un pumpa, tubo de -, valvula de - . Phonet. Ruito del fricamento del Colonna de aere inter le parietes del glotta interaperte: velocitate de -. Fig. Movimento verso un ideal: - es elevate. '''aspirator {s}''' Mech. Apparato de nettamento per le aspiration del pulveres:, -(de pulvere) portative, - de vapores humide, apparato de aeration placiate sub un cappucio de camino o sub un vitro de fenestra de cocina, flexo del - , tubo flexibile del - , nettar le camera con le - . '''+ aspiratori {adj}''' Que se face per aspiration: fortia - , movimento -, pumpa - . '''Aspirina {s}''' (germ. Aspirin, de a, sin, spiraca) (marin), le nomine de un planta) Derivato dal acido salicilic, utilisate como analgesic e febrifuge: comprimite de - , de -, tubo de -, le consumo de -. '''asplenio {s}''' = (lat. filix, filicis) Bot. Filice, cuje duo species, Asplenium nidus e asplenium bulbiferum, son utilisate como planta de ornamento (Familia del polypodiaceas) '''+ assagay {s}''' = (ned. assagaai) '''assai {adv}''' = (parola it.) Mus. assatis, multo, bastante, satis. '''assalir (-sal-/-salt-) {v}''' = (del lat. salire, saltar) Attaccar vivemente: - un campo. Fig. Importunar: ille le assali de un multitude de questiones. De hic: assalto-assaltar-assaltattor; assalitor '''assalitor {s}''' = Qui attacca armate, assaltante: le -es. '''assalt- vide assalir '''assaltar {v}''' = Attaccar, assalir: le inimico nos ha assaltate, - un banca a mano armate. '''assaltator {s}''' Qui assalta, qui attacca. '''assalto {s}''' = (lat. ad, verso, e saltus, salto) Salto final del attacco, habente le scopo de invasion in le position inimic: scala de - , unda de - , truppas de -, - al traino, committer un - , conquirer le publico per -, carro de - , le aviation de -; combatto de schermo. '''Assam {spr}''' Abbreviation del Association del Asia de Sud-est '''+ Assam {spr}''' Stato del India inter Bangladesh e 1e Birmania, capital Dispur. '''+ assamita {s}''' = Habitante e linguage de Assam. '''+.assamita {adj}''' = Relative a Assam. '''assassinamento {s}''' Homicidio committite con premeditatio o per insidia horribile, -por / sequite de robamento, tentativa de -. '''assassinar {v}''' = Committer un assassinato super, occider per premeditation Fam. Exiger de alcuno un pagamento excessive. '''assassination {s}''' Acto de assassinar. '''assassinato {s}''' = Assassinamento; - politic, - horribile, -pro / sequite de robamento, - premeditate, tentativa de -, perpetrar un - . '''assassinator {s}''' = Celle qui assassina, assassino. '''assassino {s}''' = (it -assassino, facite prestar se al arabe) Celle qui decide con meditation o per traition: — multiple, - professional, - salariate, banda de --s, commando de -s. Syn. homicidio. De hic: assassinar-assassinamento, assassination, assassinator, assassinato. '''assatis {adv}''' = (lat. ad, e satis, sufficientemente) In quantitate sufficiente; ille ha assatis parlate; passabilimente: ille es - intelligente. '''asse {s}''' = (lat. as, un soldo) Rom. Àntiq. Unitate de peso, de moneta, de mesura; facia de dato o medietate del domino marcate de un puncto; carta de joco marcate de un sol figura; - de trifolio, - de triumpho. Fig. e Fam. Persona qui excela in alique: Thomas es / un - in linguistica, un – aviation, un - del lexicographia. '''assecurabile {adj}''' Que pote esser assecurate per un persona de assecuration: interesse - . '''assecurantia {s}''' Certitude: io ha le – que; Comm. Societate / compania de -s inspector (de un compania / association) -2, premio de - , polisse e- certificato de - , costos de - , tarifa de - , mediation de ~ -mixte-, - complementari, - voluntari(e) - obligatori / compulsori, - contra le pluvia, - contra le damnos, - contra le - invaliditate, —contra le grandine, - contra le disoccupation, contra le accidente s, - contra furtos / robamento, - contra incendios, - mutue contra incendios, - (contra), tote le riscos, - de mercantias, - agricole, maritime, - super 1e vita, - de responsabilitate (civil), ~ complementari, le - coperi le damno(s), Lege General super le Assecurantia del Viduas e del Orphanos, agentia de -s, mediator / commissionero / agente de -s, compania / societate de -s super le vita, compania / societate de - contra incendios, officio de -s, concluder / contraher / contractar un - , prender un – private. '''assecurar {v}''' = (del lat assecurus, certo) Render certo, durabile; - 1e tranquillitate de un pais, - le felicitate de alcuno, su futuro es assecurate, Comm. garantir: non assecurate, insufficientemente assecurate, privatemente assecurate - se de un persona, - se de un cosa,- se que… De hic: assecurantia; assecurabile; assecurator; reassecurar-reasse-curantia '''assecurator {s}''' Celle qui prende, le riscos a su carga in un contracte de assecurantia.: - contra incendios, - maritime. '''assediar {v}'''. facer le assedio de un placia. Fig. Persequer, importunar, esser assediate per solicitationes '''assediator {s}''' Qui assedia '''assedio {s}''' Operation militar dirigite contra un obra, un placia forte in le scopo de conquirer lo per fortia vive: systema de - , truppas de - , promulgar / proclamar le stato de — , mitter / poner le - ante, levar le - . De hic: assediar-assediator. '''+ assemblage {s}''' Action de assemblar (elementos diverse formante un toto), montage insimul que resulta de isto: Officina de - , - de un auto(mobile), de membratura. Inform. Linguage de -, assemblator ; reunion de elementos diverse e bizarre: un - de parolas Ex-Arte: obra a tres dimensiones, tirante effecto del reunion de objectos diverge, in le arte moderne (desde le cubismo e dada) '''assemblar {v}''' (del lat. simul, insimul) Mitter insimul: - folios de un herba: unir, gruppar, incastrar: - truppas, - le pecias de un corpore; convocar, reunir: - le Cameras. De hic: assemblea; assemblar '''+ assemblator {s}''' Celle qui assembla mechanico, adustator. '''assemblea {s}''' = Reunion de personas : in un mesme loco, meating; incontro, insimul de personas qui forma un corpore constituite: - national,- plenari, - de actionistas, - federal, - consultative, - constitutive / constituente, - popular, - annual, - conventual, convocar un - , prorogar un -, esser reunite in un - , ante le session plenari del -. '''assentimento {s}''' (del lat. assentire, donar su accordo); Consentimento voluntari, approbation: dar su - a un maritage / matrimoric, con - mutue. refusar su — . '''assentir {v}''' Consentir, esser de accordo, acceder a: - con le testa / capite. De hic: assentimento '''asserer (-ser- / -sert-) {v}''' Affirmar con fortia. De hic: assertion; assertive; assertor, assertori '''assert- vide assurer '''+ assertar {v}''' Asserer, affirmar '''assertion {s}''' (del lat. asserere, affirmar) Affirmation, proposition que on lo sustene como ver: le factos ha justificate su assertiones, - gratuite, - indefendibile, —es mendace. '''assertive {adj}''' Affirmative, presumtiose, categoric, dogmatic. '''+ assertivitate {s}''' Que ha character assertive. '''assertor {s}''' Celle qui assere. '''assertori {adj}''' Serviente-por assertion. '''assess- , vide assider '''assessor {s}''' (lat. assessor, de assidere, seder se apud). Celle qui sede apud alcuno pro adjutar le in su function: un presidente e duo –es: adjutante a un judice, magistrato etc. '''assetar, {v}''' Facer sete. '''assetate pp de assetar; {adj}''' Qui ha sete: esser semper -. Fig. avide: - de ricchessa, - de vengiantia. '''asseverar {v}''' Affirmar, sustener fortemente.De hic; asseverative '''+ asseveration {s}''' = Action de asseverar. '''asseverative {adj}''' Que tende a affirmar categoricamente. '''assi {adv}''' Si, talmente: - … como: un libro – belle; (=si), - es le vita, - bon como belle. '''+ assibilar {v}''' Phon. Passar de oclusives a constrictives, parlante de alicun sonos(s), - t in inertia, idiotia. '''+ assibilation {s}''' Phon. Action de assibilar. '''assider (—sid- / -siss~) {v}''' Seder, esser sedite.(juxta, presso) De hic: assidue &; assessor '''assidue {adj}''' (lat .assiduus) . Exacte a conformar se a su obligationes, punctual: un visitante - . un cliente - , un empleato - , un alumno -, le lectores - de Panorama; con zelo / diligentia- ille continuava su studios: continue, constante: travalio - , presentia - . De hic: assiduitate '''assiduitate {s}''' Exactitude de un commiso; application constante: studer / studiar con - , laborar / travaliar con - : presentia frequente in un loco, presso de alcuno. '''assignabile {adj}''' Que pote esser-determinate con precision: quantitate- '''assignar {v}''' (del lat. signum, marca) Appellar alcuno in justitia attribuer, adjudicar: - un mission a un persona de confidentia; affectar un fundo a un pagamento; indicar, designar: - un data de livration, - un placia, un carga al obreros.De hic: assignabile; assignation. '''assignation {s}''' Action de assignar alique .a alcuno: - partial, - bancari; Jur. Citation pro comparer in justitia como defenditor o teste; acto de attribution. '''assignato {s}''' Hist. Papiro-moneta, create sub le revolution Francese e cuje valor era assignate sur le benes national. '''assimilabile {adj}''' Que pote esser assimilate. '''+ assimilabilitate {s}''' Capacitate de assimilation. '''assimilar {v}''' (lat. assimilare) Render simile, identificar a; stabilir un comparation: - un cosa con altere, - duo conceptos / notiones; integrar, comparar; Phon. Suffrer alcun modification, parlante de un phonema. Biol. - per medio de chlorophyla.De hic: assimilabile; assimilation; assimilative; assimilator; disassimilar '''assimilation {s}''' Action de render simile; su resultato; absorber; action de render simile homines de differente origine : -del naturalisa- tes-, processo de - - , politica de - , poter de - : le integration, le comparar; Phon .Modification- apportate a un articulation de un phonema per le phonemas ambiente: — progressive, - regressive, - per contacto. Biol.Proprietate del materia vive de effectuar le synthese del materia vivente a partir de elementos prendite in le milieu e absorbite per le digestion; le - chlorophylan, phenomeno per le qual le plantas, verde, al lumine, absorbe le gas carbonic e rejecta oxygeno. '''assimilative {adj}''' Habente le function de assimilation. '''assimilator {s}''' Physiol. Que assimila: function -. '''+ assises {spl}''' Session tenite per magistratos por judicar le crimines; loco ubi se tene iste sessiones: Corte de - , jurisdiction cargate por judicar le crimines. '''assistente {s}''' Qui assiste, qui adjuva: — medical, - social. '''assistentia {s}''' (de assister) Assemblea auditori: su discurso rapeva le -, - public, administration cargate de distribuer succursos a] personas necessitose, social o adjuta social, insimul del servicios organisate por procurar al empleatos un adjuta material, medical o moral: - social per specialistas, - domiciliari, allocation del — social, labor de — social, — financiari, - medical / medic, - postoperatori, servicio de - . - militar, - juridic / judiciari, - mutue / mutual, prestar su - a un persona; numero, quantitate, presentia; un numerose - '''+ assistential {adj}''' Concernente le assistentia: stato -. '''assister (I) {v}''' (lat. assistare, esser se apud) Adjutar, adjuvar, auxiliar, succurer; - un parto, - un infelice. '''assister a (II) {v}''' Esser presente a : - a- un concerto, - a un Conferentia de Interlingua, - a un accidente, - a un session. De hic: assistente-assistentia '''+ associabile {adj}''' Qui pote esser associate, unite '''+ associabilitate {s}''' Qualitate de esser associabile. '''associar {v}''' (del lat. socius, alliate) Unir, junger: - interprenditores, -un persona a un interprisa, - ideas reunir in le vista de un scopo commun: partir se, alliar se: le elegantia se associa con le beltate: Syn. assemblar, gruppar, junger, reunir, ligar, approximar se. De hic: association; associato; disassociar '''association {s}''' Gruppamento de personas reunite in un interesse commun -s professional; action de approximar, de assemblar: - de colores, Psych. - de ideas, - sonor/de sonos; union, club, societate: derecto de - , libertate de - , sede del — , - commercial, -de tourismo, - del agricultores, - juvenil/de juventute, — sportive, - gymnastic/ de gymnastica, - de football, - columbophile, - de scherma, -de consumitores, - de quartiero,; - religiose, - litterari, constituer un - , diriger un - . '''+ associative {adj}''' = Habente le function de associar memoria - , lege - . '''associato {s}''' = Qui es ligate par interesse commun con un o plure persona, membro de un club, de un association. '''assonante {adj}''' = Que produce un assonantia: vocal-, rima - . '''assonantia {s}''' = (del lat. adsonare, facer echo)= Analogia relative; etiam Pros. rima imperfecte, repetition al fin de duo versos del mesme vocal accentuate (exp. somno-sonio) '''assonar {v}''' = Poner o esser in assonantia. De hic: assonante-assonantia '''assortimento {s}''' = Analogia de alicun cosas inter illos, combination, arrangiamento: de colores, - de caseos, Un grande - de precios; collection de merces del mesme genere: - de dantellas. '''assortir {v}''' = (de sorta) Reunir personas, cosas que son analoge: - convivas, stoffas, floras. De hic: assortimento '''+ assortite {adj}''' = Que es in accordo, in harmonia: biscuites - , : magazin ben - , cravatas- , rayon ben -, providite de un grande selection de articulos. '''assumer (-sum-/-sumpt-) {v}''' (lat. assumere, prender por se)= Prender sur se, cargar se de: - le responsabilitate, - le culpa, - le commando, -un officio, - un carga, le rolo de benefactor, - le governamento, - le presidentia, un forma human, - un attitude defensive, — le poter. De hic: assumption; reassumer '''assumpt- vide assumer '''assumption {s}''' (lat. assumption de, de assumere, associar se) = Acceptar, prender sur se: — del poter; Log. Premissa major. '''Assumption {spr}''' Rel. Le levar miraculose de Sancte Virginia al celo, -etate per le ecclesia le 15 del augusto. '''+ assurdamento {s}''' = Action de assurdar; su resultato. '''assurdar {v}''' = Render como surde: le cannon les habeva assurdate, Per ext. Render minus sonor;- un sono. Fig. Fatigar per excesso de ruito, de parolas: -le lumine/luces, le tapete/tapis assurda le passos producer un strepito/fracasso/ruito assurdante. '''Assyria {spr}''' Relate de Asia ancian sur le curso inferior del Tigris, capitales successive: Assur, Kaleh e Ninive. De hic: assyrie; assyrio; assyriologo etc. '''assyrie {adj}''' = De Assyria. '''assyrio {s}''' = Habitante o lingua de Assyria. '''assyriologia {s}''' Scientia del antiquitate Assyrian. '''assyrologo {s}''' = Persona specialista Assyrie. '''+ astasia {s}''' (del gr. stasis, station vertical) = Med. Difficultate o impossibilitate de guardar le station starante, sovente ligate del impossibilitate de marchar. '''+ astatic {adj}''' = Suffrente de astasia: agulias - , systema (de agulias) '''+ astatium {s}''' = Chim. Elemento artificial e radioactive at de numero atomic 85. '''astere {s}''' = (gr. aster, stella) Astron. Astro, stella: altura de un -; figura in forma de stella, vedette, star, artista celebre de film, theatro, opera etc. Bot. Planta sovente cultivate por su flores decorative al colorito variate (Familia del compositas. De hic: asteria; asterisco; asterismo; asteroide '''asteria {s}''' = Zool. Echinodermo del classe del asteroides, appellate vulgarmente stella de mar; opalo. '''asterisco {s}''' (gr. asteriskos)= parve stella. Typogr. Signo typographic in forma de stella, indicante un retorno, un lacuna etc. '''asterismo {s}''' Astron. Constellation; Optic.(ned. asterisme) '''+ asternal {adj}''' = costo — , costo false. '''asteroide {s}''' = (gr. aster, astro, e oidos, aspecto); Astron. Parve planetas, visibile solmente al telescopio e displaciante se circum le Sol, secundo orbitas situate inter celle de Martio e de Jupiter: cinctura del – s. '''+ asterophore {adj}''' = nyctalis - (ned. sterzwammetje) '''asthen- {adj}''' = (aparente in derivatos ashen- (=debile) '''asthenia {s}''' = (gr. a, sin, e stheno, fortia) Difficultate del effortio, potente producer se in çurso de alicun maladias per defecto de commandos nervose o psychic: — primaveral/de primavera. '''asthenic {adj}''' Med. Que ha reporto al asthenia, qui suffre de asthenia: febre - . Psych. typo -. '''asthenico {s}''' = Med. Qui es attingite de asthenia. '''asthma (-ma(-mat-) {s}''' = (gr. asthma) Affection characterisate per excesso de suffocation. De hic: asthmatic-antiasthmatic; asthmatico. '''astmath- vide asthma '''asthmatic {adj}''' = De natura del asthma. '''asthmatico {s}''' = Affectate de un asthma. '''astigmatic {adj}''' = (gr. a, sin, e stigma, puncto) Defecto de astigmatismo: lentes - . '''astigmatismo {s}''' = Anomalia del vista debite al inequalitate de curvatura del cornea o a un manco de homogenitate in le refrigerente del medios transparente del oculos. '''astor, astur {s}''' = Zool. (ned. havik): nido de - , oculos de — . '''-astra''' suffixo substantive fem. (usate con substantivos) '''-astra''' (relativo per maritage como in "matrastra“).De hic: matrastra '''+ astragalo {s}''' (gr. astragalos) Bot. Planta cuje un specie de Oriente forni le gumma adragente (fr) (Familia del leguminaceas. Anat. gamba osso (ned. sprongbeen); Archit. Elemento decorative del section semicircula que separa le fuste del colonna de capitello. '''+ astrakan, astracan {s}''' = (de Astrakan, urbe del URSS) Pellicia de juvene agno de Asia a pilo undulate. '''astral {adj}''' = Relative al astros: mappa - , corpore — , religion - , influentia -. '''+ astrantia {s}''' = Bot. Planta del familia umbeliferas. '''+ astrea {s}''' = Corallo del stella? (ned. Stercorallo) '''astrict-'''vide astringer '''astriction {s}''' = Action de stringer. Der. Penalitate special infligite al debitor de un obligation. '''astrictive {adj}''' = Med. Habente le qualitate de astringer. '''astringente {s}''' Med. Remedio de concentration, remedio de stop. '''astringente {adj}''' = Med. Que astringe: le effecte - del frigido, remedio —. Fig. severitate, aspere, caustic, trenchante, stridente. '''astringentia {s}'''= Med. Qualitate de lo que es astringente. Fig. Severitate, asperitate. '''astringer (—string-/—strict-)- {v}''' = (lat. astringere, stringer) Submitter, constringer: - al travalios penose, obligar se a un rude labor. De hic: astringente - , astriagentia: astriction; astrictive '''astro {s}''' = (lat. astrus, facite prestar se al gr.) Corpore celeste luminose per ilio ipse o facite prestar se a un altere: - caudate, angulo horari de un - , curso del —s, altura de un astro. Fig. e ironic Belle como un —; bellisimo. De hic: astral; disastro &; astrophotographia etc.; astrolatria etc.; astrophysic etc.; astronomo etc.; astrolabio etc. '''-astro''' suffixo substantive masc. (usate con substantivos. -astro (=inferior o sin valor}, le forma masc. de -astra, ex. patrastro) De hic: -astra; poetastro etc.; patrastro etc. '''+ astrobiologia {s}''' = Scientia que studia le possibilitate de existentia de vita in le universo. '''+ astrobiologic {adj}''' = Relative al astrobiologia. '''+ astrochimia {s}''' Scientia que studia le phenomenos chimic del astros. '''+ astrochimic {adj}''' = Relative al astrochimia. '''+ astrodynamic {adj}''' Concernente le astrodynamica. '''+ astrodynamica {s}''' = Scientia que studia le movimentos del astros. '''+ astrographia {s}''' = Scientia del description del astros . '''+ astrographo {s}''' = Lunetta astronomic photographic utilisate in le determination del position del astros. '''astrolabio {s}''' = (gr. astrolabos) Instrumento serviente a mesurar le altitude de un astro super le horizonte. '''astrolatria {s}''' = Precaria al astros; practica de facer le signo del cruce al astros. '''astrologia {s}''' = (gr. astron, astro, e logos, scientia) Arte de predicer le eventos individual e collective secundo le observation del astros. '''astrologic {adj}''' = Relative al astrologia: predictiones - , petra -. '''astrologo {s}''' = Persona qui se dedica al astrologia. De hic: astrologia; astrologic. '''+ astrometria {s}''' = Astron. Parte del astronomia habente pro objecto le mesuration del position del astros e le determination de lor movimentos. Syn. Astronomia de precision. '''+ astrometric {adj}''' = Del astrometria. '''+ astronauta {s}''' = Piloto o passagero de un nave spatial, cosmonauta. '''+ astronautic {adj}''' = Relative a astronautica. '''+ astronautica {s}''' = (gr. astron, astro, e nautica, navigation) Scientia e technica de navigation in le spatio. '''+ astronave {s}''' = Vehiculo spatial. '''astronomia {s}''' = (gr. astron, astro, e nomos, lege) Scientia que studia le position, le movimentos e le constitution del corpores celeste: -physic. '''astronomic {adj}''' = Que concerne le astronomia: anno - , unitate - , instrumentos -, observatorio — , observationes - , horizonte - , mappa/carta — , atlas -, summas — : io ha pagate un precio - . '''astronomo {s}''' = Scientista del astronomia. De hic: astronomia; astronomic '''astrophotographia {s}''' = Photographia del astros. De hic: astrophotographic '''astrophotographic {adj}''' = Concernente le astrophotographia. '''+ astrophotometria {s}''' = Fotometria del astros. '''+ astrophotometric {adj}''' Concernente le astrophotometria. '''+ astrophotometro {s}''' Instrumento pro le mesuration del distantias astronomic. '''astrophysic {adj}''' = Concernente le astrophysica. '''astrophysica {s}''' = Parte del astronomia que studia le constitution, le proprietates physic e le evolution del astros. '''+ astrophysico {s}''' = Astron. Specialista in astrophysica. '''+ astrosphera {s}''' = Sphera de astro. '''+ asturian {adj}''' = Relative a Asturias. '''+ asturiano {s}''' = Habitante o linguage de Asturias. '''+ Asturias {spr}''' Communitate autonome del nord de Espania correspondente al provincia Orvieto. '''astute {adj}''' Sagace, perspicace, intelligente: (relative a un animal intelligente): remarca -; affilate, hypocrita, perfide : bandito - . De hic: astutia '''astutia {s}''' (lat. astutia, sagacitate) Sagacitate; etiam perspicacitate, intelligentia; anque: hypocrisia, perfidia; le - del diabolo, projecto - ... '''+ astutiose {adj}''' = Qui ha astutia, habile, ingeniose; qui denota habilitate, dexteritate, hypocrisia, perfidia: bandito — . '''asylo {s}''' (gr. asulon, asylo secrete) Loco ubi on se mitte al refugio, allogiamento: trovar - in le casa de un amico; institution pro production o libertate de conscientia: derecto de — , - nocturne/de nocte, - de povres, sollicitante de cercar - , cercar - , demandar - , con- ceder - ,- inviolabile, le ecclesia era olim un tal refugio por refugiatos politic; institution social pro le intertenimento del Diligentia, le vetulessa, le infirmitate, le follia: - de/pro alienatos - de/pro orphanos - infantil, — de/pro personas sin casa, — de/pro animales. '''+ asymbolia {s}''' = Psychol. Incapacitate psychologic a comprender le symbolos, le signos. '''asymmetre {adj}''' = Sin symmetria. '''asymmetria {s}''' = (gr. a, sin, e symmetria, proportion) Defecto de symmetria. '''asymetric {adj}''' Sin symmetria. '''asymptote {s}''' (del gr. Sun con e epiptein, ceder) Math. Linea recte del qual se approcha un curva, ma le qual non lo attinge jammais a un distantia finite. '''+ asymptotic {adj}''' Math. Relative a asymptote: curve - , serie -., stabilitate - , valor -. '''+ asynchrone {adj}''' Que non es synchronic: machina -, motor -, '''+ asyndetic {adj}''' = Ling. Relative a asyndeton; coordination — . '''+asyndeton {s}''' = (gr. asundeton, absentia de liaison) Ling. Suppression (a effecto stilistic) de parolas de liaison (conjunctiones, adverbios) in un phrase o inter duo phrases. '''+ ataraxia {s}''' = (gr. ataraxia, absentia de turbiditates) Philos. Quietude absolta del anima (principio del felicitate secundo le epicureismo e le stoicismo). '''-ata {sufíixo substantive}''' (usate con substantives) -ata (contento de, o quantitate contenite in un...). De hic: buccata etc.; carrettata etc.; coclearata etc.; furcata etc. '''atavic {adj}''' Que ha reporto al atavismo. '''atavismo {s}''' (del lat. atavus, bisavo) Reapparition de certe characteres venite de un ancestre e que non se habeva manifestate in le generationes intermediari. '''atavista {s}'''- Que es transmittite per atavismo. '''atavistic {adj}''' = Transmittite per atavismo. Per ext. primitivo, salvage. '''atavo {s}''' = Ancestre, persona del mesme gente qui ha vivite anteriormente. De hic: atavismo; atavista-atavistic; atavic '''ataxia {s}''' (gr. atexia, disordine) Med. Manco de coordination del movimentos, characteristica de certe maladias nervose: — locomotor, disordine del marcha. '''+ ataxic {adj}''' = Med. Relative a ataxia, attingite de ataxia. '''-ate suffixo {adj}''' = (usate con substantivos) -ate (habente… o, -ate. De hic: litterate etc.: vertebrate etc.; decorate etc. '''atele {s}''' = Simia del America del Sud dicite simia-aranea a causa del longor excessive de su membros. Chir. Parve pecia de ligno por mantener fixe ossos fracturate. '''-atelia''' (apparente in compositos) De hic: philatelia etc. '''+ atelier {s}''' = (parola fr. del lat. astula) Loco, local ubi travalia artisanos, obreros; loco ubi travalia un artista-pictor, sculptor etc.; - de pictor. '''+ a tempo {adv}''' (parolas it.) Mus. Reprendente le velocitate de execution initial del pecia. '''+ atemporal {adj}''' = Que non es concernite a tempore. Ling. Forma verbal non exprimente un tempore: forma -. '''+ atemporalitate {s}''' = Philos. Character de esser atemporal. '''attetar {v}''' = Donar pectore, allactar. '''athee {adj}''' = Relative a un atheo. De hic: atheismo: atheista; atheo '''atheismo {s}''' = Attitude o doctrina del atheo: le philosopho e poeta latin Lucretius, professava le - . '''atheista {s}''' = (gr.a, sin, e theos, Deo) Partisano del atheismo. '''+ atheista {adj}''' = Relative al atheismo. Philos. Ling. Mus. Que non es thematic, sin radice, sin thema: parola - . '''Athenas {spr}''' Gr. Mythol. Dea del Pensata, del Artes, del Scientia e del Industria, filia de Zeus, divinitate eponyme de Athenas, assimilate a Minerva per le romanos. De hic: Atheneo '''Athenas {spr}''' Le urbe le plus importante del Grecia antique e capital del Grecia actual. De hic: atheniese '''athenao {s}''' = Club dal expertos in litteras; nomine date a alicun institutiones cultural-scientific, al edificios que los protege. '''Atheneo {spr}''' (gr. atheneion) Templo de Athenas. Gr. e Rom. Hist. (atheneum) Loco de meeting e organisation del studio del litteras. '''+ athenian {adj}''' Relative a Athenas. '''+ atheniano {s}''' = Habitante e linguage del Athenas antique. '''atheniese {adj}''' = Relative al Athenas actual. '''+ atheniese {s}''' = Habitante o linguage de Athenas actual. '''Atheo {s}''' = (gr. a, sin, e theos, deo) Qui nega le existentia de omne divinitates. '''+ atherinida {s}''' Zool. Pisce spica de grano? (ned. korenaarvis) '''+ atherman {adj}''' Phys.Que non conduce le calor. '''+ athermic {adj}''' Phys.Que non libera ni absorbe calor: reaction - , vitro - . '''athleta {s}''' = (gr. athletes) Persona qui practica le sportos athletic. Per ext. Homine robuste, esser large in spatulas. De hic: athletismo, athletic; athletica '''athletic {adj}''' Que appertine al athletismo: exercitios - , corpore - , fortia — , typo — , musculatura — . '''athletica {s}''' = Athletismo: - lagier: le sporto con sublevamento de pesos, — pesante. '''athletismo {s}''' = Insimul del sportos individual (cursa, salto, lanceamento etc.) al qual se livra le athletas. '''+ athrepsia {s}''' = (gr. threpsis, action de nutrir) Med. Defecto del assimiliation del alimentos presso 1e neonatos trainante le debilitation progressive e un debilitate del stato general. '''athlo- {s}''' = (apparente in compositos) athlo- (=concurso). De hic: pentathlo '''+ athyrio {s}''' = Bot. Filice (Familia del polypodiaceas) '''-ation {suff. subst.}''' (utilisate con verbos in -ar) nota: -ation + -ose (atiose), -action (=action o resultato de …action). De hic: deviation etc.; insta; installation etc.; ventilation etc. '''-ative {suffixo adjective}''' (utilisate con verbos in —ar) -ative (=tendente a… , habente le function de… —ative). De hic: comparative etc.; cooperative etc. '''Atlanta {spr}''' Urbe del States Unite, capital del stato Georgia. '''atlante {s}''' = (parola it. del nomine del gigante Atlas) Archit. Statua del homine sustenente un establimento, un cornice etc. Syn. telamon. Anat. Le prime vertebra cervical que se articula con le osso posterior del cranio '''Atlante {spr}''' Gr. Myth. Atlas, Titan damnate de Zeus a appoiar sempiterne sur su humeros le volta celeste. De hic: Atlantida; atlantic; Atlanta '''atlantic {adj}''' = Del Oceano —, e le paises que lo borda; cablo submarin -, Pacto Atlantic, Union Atlantic. '''Atlantico {s}''' = Le oceano Atlantic, le Pacto del — . '''Atlantide {spr}''' Continente, que haberea existite in le Atlantico al west de Gibraltar.(de Atlas, n. myth.) Collection de cartas geographic, historic etc: - linguistic, — botanic, — nautic/maritime, - topographic, - hydrographic, — hydrologic, — lunar/del luna, — del carminos, - anatomic, - astronomic, — historic, — scholar, - portative/de tasca, - de mappas. '''Atlas {spr}''' Gr. Mythol. Divinitate grec. filio de Japet e de Clymena, habente prendite parte del Gigantes contra le Deos, ille era condemnate per Zeus a sustenar le volta celeste. Geol. Grande massa montaniose del Africa del Nord. '''atmo- {s}''' (apparente in compositos) De hic: atmosphera etc. '''+ atmolyse (-ysis) {s}''' = Chim.(ned. anamolyse) '''+atmometre {s}''' Chim. Instrumento de mesura in atmolyse (ned. atmometer) '''atmosphera {s}''' = (gr. atmos, vapor, e spheira, sphera) Massa de aere que cir- cumfere le Terra: - terrestre, - irrespirabile, per ext. aere de un pais: - suffocante, - cargate, pression de 5 —s, ascension al - . '''atmospheric {adj}''' Que se reporta al atmosphera: aere - , pression - , humiditate — , phenomeno — , conditiones - perturbationes —, cambio -, sonda -, refraction -, optica —. '''-ato {suffixo substantive}''' (usitate con titulos, designation de rango etc.) ato (=function, stato, status-quo, rango. jurisdiction, periodo de officio, territorio de un...) De hic: ducato etc.; episcopato etc.; noviciato etc. '''atollo {s}''' = (parola del insulas Maladive) Insula in forma de anello del mares tropical, constituite per le scolios coralin, circumferente un laguna central, le lagon. '''atomic {adj}''' = Que ha reporto al atomo: theoria , -peso - , massa - , nucleo -, ion - , numero - , spectro - , orbita - , fasce -. , particula - , physica — , modello - , fortia — , carga - , chronometro —, crystallo - , missile - , radiation — , structura - , essayo/proba/prova — , disintegration/fission -, arma - , dissemination de armas — , armas - , chimic, e bacteriologic, guerra - , chimic , e bacteriologic, bomba - , combustibile - , explosion - , cannon. - , testa/capite - , central - , potentia - , submarino - , attacco - , guerra - , armamento - , disarmamento - , bombardamento - , tregua - , energia - , reactor/pila - , reaction — , residuos - , era - , pacifismo - , parapluvia - , recerca — , centro de recercas — , menacia - , disastro/catastrophe - , phenomenos - , spectrographia - . '''atomicitate {s}''' = Chim. Numero de atomos continite in un molecula. '''atomisar {v}''' = Reducer un liquido o un solido in particulas extrememente – tenue. '''+atomisation {s}''' = Action de atomisar. '''+ atomisator {s}''' = Apparato serviente al pulverisation: - a perfumo, — ''' de lacca pro le capillos. '''atomismo {s}''' = Philos. Systema philosophic que considera le universo como formate de atomos associate in combinationes fortuitee purmente mechanic. '''atomista {s}''' = Philos. Partisano del atomismo; scientista qui persegue recercas sur le phenomenos atomic. '''atomic {adj}''' Que concerne le atomismo. '''+ atomistica {s}''' Chim. Theoria, doctrina e scientia super atomo. '''atomo {s}''' = (gr. atomos que on non pote divider) Particula de un elemento chimic que forma le plus parve parte susceptibile de combinar se, - de carbon, - stabile, fission/disintegration del -. Fig. corpore multo pauc: le homines son -s in le universo. De hic: atomismo; atomista atomistic; atomic-atomicitate. polyatomic etc.; pentatomic etc.; atomisar '''+ atomo acceptor {s}''' = Atomo que recipe. '''+ atomo-gramma {s}''' = Massa in grammas de un mole de atomos de un elemento chimic. '''+ atonal {adj}''' = Mus. Scripto, secundo le principios del atonalitate: musica - . '''+ atonalitate {s}''' = Mus. Scriptura musical contemporanee, characterisate in particular per le abandono del regulas del harmonia e del tonalitate classic e utilisante le dece-duo grados del gamma chromatic. '''atone {adj}''' (gr. atonos, relaxate) Med. Sin vigor, sin expression: reguardo —. Phon. vocal disproviste de accento: vocal -. De hic: atonia; atonic '''atonia {s}''' = Med. Manco de fortia: — muscular, — fecal. Phon. sin accento. '''atonic {adj}''' = Med. Phon. Que ha reporto al atonia e que resulta de isto. '''-ator {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in -ar) —ator (= uno que o iste que..) De hic: administrator etc: accelerator etc. '''-atori {suffixo adjective}''' (utilisate con verbos in -ar) —atori (= appertinente a o serviente por...). De hic: -atoria; -atorio; circulatori etc.; inflammatori etc.; preparatori etc. '''-atoria {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in -ar) –atoria. De hic: mangiatoria etc. '''-atorio {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in -ar) -atorio (= placia ubi es...ate, es facite). De hic: laboratorio etc.; danatorio etc. '''+ atoxic {adj}''' = non venenose/toxic. '''atque {conj}''' si, anque, etiam. '''atr- {adj}''' = (apparente in derivatos e compositos) atro (=nigre). De hic: atrabile etc. '''-atra''' vide latra (adorator). '''atrabile {s}''' = (lat. bilis latra, bile nigre) Med. anc. Bile nigre que passava pro causar le melancholia e le instabilitate. De hic: atrabiliari. '''atrabili''' vide atrabile. '''atrabiliari {adj}''' Melancholic, de mal humor; characte -. Med. anc. Que ha reporto a atrabile. '''+ astresia {s}''' (del gr. tresis, cavo) Med. Strictessa o obstruction de un orificio o de un conducto natural. '''+ atricho {s}''' Bot. Musco: - undulate. '''+ atrio {s}''' = (del lat. atrium) Camera principal que commendava le distribution del casa roman, con un apertura quadrate al centro del tecto pro colliger le aqua de pluvia. '''+ atriplex {s}''' = (parola lat.) Bot. Nomine date a plure plantas herbacee annual, inter le quales uno con folios comestibile es cultivate.(Familia chenopodiaceas): semine de — . '''atroce {adj}''' (lat. atrox) De un malignitate extreme; cruel: crimine - , dolor - , suffrentia - , mal de dentes - , il faceva un frigido — . De hic: atrocitate. '''atrocitate {s}''' = (lat. atrocitas) Cruelitate horribile: le - de un supplicio, le — del guerra; action atroce: committer un - . '''+ atropa {s}''' = (lat atropa, belladona) Bot. Planta herbacee venenose, brunviolette e a fructos nigre (Familia del solanaceas. '''atrophe {adj}''' Med. multo attenuate. De hic: atrophia, atrophiar. '''atrophia {s}''' (gr. atrophia, manco de nutritura) Med. Defecto de nutrition de un texito, de un organo, de un organismo, trainante turbationes variate (diminution de peso): — de un musculo, - de un organo. '''atrophiar {v}''' = Med. Diminuer le volumine, parlante de un membro o de mi organo. '''atrophic {adj}''' Med. Que ha suffrite un atrophia: organo - , musculo - . '''+ atropina {s}''' = (lat. atropa, belladona) Pharm. Alcaloide extrahite del belladona utilisate por dilatar le pupilla e combatter le spasmos. '''attacabile (I) {adj}''' = Que pote esser attaccate. '''attacabile (II) {adj}''' Que pote esser attachate. '''attaccamento {s}''' = Attachamento (1. action de fixar; 2. affection). '''+ attaccante {s}''' = Asalitor, assaltator, agressor (etiam Sport). '''attaccar {v}''' (it. attaccare, attaccar) Assaltar: - le retroguarda, - le reputation de un persona, - un difficultate. De hic: attacco; attaccabile, inattacabile; reattaccar. '''attaccar (II) {v}''' = Attachar, fixar. De hic: attaccamento; attaccabile; reattacca-reattaccamento '''+ attaccator {s}''' = Assalitor, assaltator, aggressor. '''+ attacco {s}''' = Action de attaccar, aggression: - aeree /de aviones arma de - , - con bombas, - atomic, - de flanco, - de rapresalias, - da terror, - de/per surprisa, — nocturne, - simulate/fingite, simulacro de —, — a mano armate, - da carros de combatto de tanks, signal de - , plano de - , linea de - , passar al - , lancear un - , repulsar/parar un - , — immotivats, - de hysteria. Sport. Avanguarda. Med. Accesso subite de un mal: — cardiac, - de gutta, - de apoplexia, - spasmodic, - nervose/de nervos, — febril/de febre.. '''attachabile {adj}''' = Que pote esser attachate, fixate. '''+ attachamento {s}''' = Sentimento de affection o de. sympathia por alcuno o por alique. Fig. adherentia, affectionamento. '''attachar (sh) {v}''' = (del fr. attache, palo) Fixar, ligar a alque per medio de un corda, un catena etc: - un button, - con lacios, - un nave, - un pictura al muro/pariete, - un can, - un cinctura, attacha vostre cinctura!, - importantia a un cosa, - valor a un cosa, -. – a nomine a un cosa, - le manos de un persona, - se per suction. '''attache {s}''' = (parola fr.) Adm. Dipl. etc. Membro de un ambassada, de un cabinetto ministerial etc., cargate de certe mission, - militar, - naval/de marina. - de pressa. '''+ attelabo {s}''' = Zool. Tortuca scarabeo? (ned. schild pedicaver). '''attemperar {v}''' Moderar per mixtion, mixtura; accomodar, adjustar. '''attendente {s}''' = Persona attendente alcuno o alique del qual ha besonio: - de station de gasolina. '''attender (-tend-/-tnt-) {v}''' = (lat. attendere, prestar attention) Restar in un loco usque al arrivata de alcuno o de alique: - un amico, - le bon momento, - le momento opportun, - un cosa con impatientia, - un persona al station, sala de - ,tempore de - , lista de - , tanto attendite, facer se — . De hic: attendente; attention-inattention; attentive; attente '''attent-''' vide attender. '''attentar {v}''' = (lat. attentare, attaccar) Committer un tentativa criminal: - contra le/al vita de un persona. De hic: attentatori; attentato '''attentato {s}''' = Acto de aggression contra le personas, le cosas, le derectos e le: sentimentos collective: -al pudor, — al moral, - al libertate, — de bomba, - terrorista, preparar un -, revendicar un - . '''+ attentator {s}''' = Alcuno qui attenta. '''+ attentatori {adj}''' = Que porta prejudicio: mesura - al libertate del presa. '''attente {adj}''' = Attantive: lector - . '''attention {s}''' = (lat. attentio) Action de fixar su spirito, sur alique: - tendite, facer/prestar - a, fixar su — a, attraher le - , centrar/concentrar le — a un cosa, dedicar multe - a un cosa, absorber - , captivar le - , requirer multe - , dispersar su - , distraher/diverter su -, esser le centro del - , 1e - se impone, - - al can, digne de - , al - de; cortesia, cura. '''attentive {adj}''' Qui age con attention, application; spectator - , lector - , auditor/ auscultator - , esser - a, surveliar attentivemente; cortese, preventive. '''attentatori {adj}''' = Que porta attingimento a alique, viola: mesura - al libertate. '''attenuante {adj}''' Que attenua, rende minus grave: circumstantias — , factos que tende a diminuer le gravitate del crimine, del delicto o abassar le pena. '''attenuar {v}''' = (lat. attenuare, render minus vive) Render minus grave: 1e repententia attenua 1e falta, - le dolor, - un suffrentia, - le contrastos; -un offensa, - un expression. De hic: attenuante; attenuation. '''+ attenuante {adj}''' = Adulciate, mitigate, facilitate, reducite: responsabilitate - , luce/lumine - , colores - . '''attenuation {s}''' = Action de attenuar, facto de attenuar se, diminution, adulciamento: - de un pena, - del dolor-, — de fortias. '''atter- (-ter- / -trit-) {v}''' = (apparente in derivatos). De hic: attrition, attrite. '''atterage (—aje) {s}''' = Aeronaut. Action de atterrar, de prender terra: pista de — , terreno de — , fanal de - , ponte de - pro helicopteres , mechanismo de — replicabile, derectos de -, - fortiate, — dulce/suave, —bruse, - super le/de ventre, - intermedie, - sin visibilitate, - super le luna. '''atterrar {v}''' = Aeronaut. Prender contacto con le solo. De hic: aterrage. '''attestar {v}''' = (del lat. testari, prender a testa) Certificar, assecurar 1e veritate de un cosa: nos attesta que ille es innocente, - de mal gusto, ille persecutiones attesta le intolerantia regnante; confirmar. De hic: attestation, attestator. '''attestation {s}''' Affirmation verbal o scripte, testimonio: - de un teste ocular: certificato, diploma, declaration, explication, proba: - medical / del medico, - de bon conducta, presentar / producer un - . '''attestator {s}''' = Celle qui attesta. '''+ attic {adj}''' Relative a Attica, a Atenas o a lor habitantes, -arte -. '''+ Attica {spr}''' Provincia de Grecia ubi se trova Athenas. '''+ atticismo {s}''' = (gr. attikos, attic) Stilo elegante e sobrie proprie al artistas del Grecia antique al Ve e IVe s. av. J. C., specialmente al scriptores (de Eskyle e Demosthene) '''attinger {v}''' = (lat. attingere, toccar) Pervenir, arrivar a: —un scopo, -un loco, - un nivello, - un etate. De hic: attingimento. '''attingimento {s}''' = Action o processo de attinger: distantia de - . '''+ attisamento {s}''' = Litt. Action de attisar. '''attisar {v}''' = (del lat. titio, tison) Reanimar le tisones (brassas) pro facer los arder melio: - le foco. Fig. - le odio, excitar. '''+ attisator {s}''' = Persona qui attisa. '''+ attisatorio {s}''' = Qui attisa. '''attitude {s}''' = (it. attitudine, postura, facite prestar se al lat.) Position del corpore, posa, conducta, temperamento: — correcte, — natural, - reservate, - imperative, - moderate, - contestatari / protestatari / de protestation, - negative, ~ positive, irreconcillabile, - defensive, - hostil, - equivoc, - antisportive, — firme / resolute, prender / adoptar un - , adoptar un - reactionari. '''attract-''' vide attrahar. '''attraction {s}''' = (lat. attrahere, attraher a se) Action de attraher; su resultato; charme, attractivitate: un secrete — le portava verso illa. Phys. Fortia de — , centro de - , potential de -, - magnetic,- adhesive, lege del - universal, -es, parco de —es, — touristic, exercer un grante – super. '''attractive {adj}''' = Phys. Que ha le proprietate da attraher: fortia - , potential -. Fig. synpathia. '''attractivitate {s}''' = (del lat. attrahere, traher a se) Phys. fortia de — , attraction. '''attrahente {ppr} de attraher; {adj}''' attractive, lo ode place, incanta. '''attraher (-trah- / tract-) {v}''' = Incantar, raper, con, conquirer: le magnete attrahe le ferro, - le attention, - capital, - le inimico in un a boscada, - tote le reguardos, ille es multo attrahite per le luxo; seducer, tentar, incantar. De hic: attrahente; attraction; attractive – attractivitate. '''+ attrappaguttas {s}''' = Captator de stilas? (ned. druppelvanger). '''+ attrapamuscas {s}''' = Planta cuje flores e folios imprisiona / insectos (dionea, drosera etc.). '''attrapar {v}''' = (de a, e truppa) Prender in un insidia: le catto attrapa le mures / muses, - pisces, - aves, - un catarrho, — un maladia, - facilemente le grippe, - le fur / robator, le goal-keeper ha attrapate le ballon al volo, facer se - per le policia. '''attribuer (-tribu- / -tribut-.) {v}''' = (lat. attribuere) Accordar: - un recompensa / un premio a alcuno, - privilegios a un function; assinar, distribuer - le responsabilitate a un persona, - se un cosa, — le culpa a un persona, - un accidente a un persona, — poteres supernatural a un persona, iste pictura es attribuite a Van Gogh; revindicar: - se un cosa, ille se attribue tote le meritos. De hic: attribution; attributive; attributo. '''+ attribuibile {adj}''' Que pote esser attribuite: error - a ignorantia. '''attribut-''' vide attribuer. '''attribution {s}''' = Action da attribuer; — de cresitos, - de un premio, — de un subsidio / un subvention, - de un rolo a un actor. '''attributive {adj}''' Que indica o annuncia un attributo: proposition -, complemento - , indicante le persona o le cosa in cuje interesse es facite le action del verbo (ex. Donar moneta a un amico). '''attributo {s}''' = (lat. attributus, que ha essite attribuite) Lo qua es proprie, particular a un esser: le parola es un - dal homine; symbolo, emblema distinctive le tridente es le attributo de Neptuno le gladio e le balancia son le -s del Justitia, Gramm. Substantivo e adjectivo connectite al objecto per un verbo de stato (esser, parer, devenir etc.). '''attristar {v}''' = (de triste) Render triste, affliger: le presentimento me attrista e le futuro me espaventa. '''attrit-''' vide atter- '''attrite {adj}''' Theol. Relative al attrition. '''attrition {s}''' = (del lat. terere, tunder, molinar) Action de duo corpores que se usa per fricamento. Theol. Regret de haber offendite Deo, causate per le timor del punition. Syn. Contrition imperfecte. '''attrupamento {s}''' = Reunion tumultuose; acte de reunion: dispersar un — . '''attrupar {v}''' = Assemblar se in gruppos: — se, le accidente ha attrupate plus de cento personas. '''+ atypia {s}''' = Biol. Absentia de conformitate a un modello que on lo prende como referentia. '''-atura {suffixo substantive}''' (usitate con verbos in -ar) -atura (action e resultato de ... —ar). De hic: caricatura etc. creatura etc.; 1igatura etc. '''+ atypic {adj}''' = Que differe del typo habitual; que on lo pote difficilemente classar: maladia - , caso - . '''+ atypicitate {s}''' Character de esser atypic. '''+ aubade {s}''' (parola fr. prov. aubada). Litt. Concerto donate al alba, le matino, sub le fenestras de alcuno: musica de -. '''+ aubergina {s}''' = (catalan alberginia, facite prestar se al arabe. Bot. Fructo oblonge, albe, jalne o violette, in forma de cucumere producite per un annual e comestibile. '''+ aubrietia {s}''' = (ned. aubrietia) '''auction {s}''' = (lat. licitatio) Vendita al - , facite a un sol acquisitor per le proprietario de un ben commun que non poterea esser partite sin depreciation, vender un cosa per - , - de fructos, catalogo del - , precio de — . De hic: auctionar; auctionator. '''auctionar {v}''' = Vender al auction: — un immobile. '''auctionator {s}''' = Venditor al auction. .p '''+ auctor intellectualis {s}''' = (expres. lat.) autor intelectualis. '''+ aucuba {s}''' = (jap. aohiba) Bot. Arbusto veniente del Japon, a folios coriacee, verde e jalne, sovente, cultivate in le jardines (Familia del cornaceas). '''audace {adj}''' = Qui ha audacia hardite; interprisa - , these (-esis) — . Syn. decidite, intrepide, temerari. De hic: audacia — audaciose. '''audacia {s}''' = (lat. audacia) Harditessa extraordinari con - , con le - del juventute, esser plen de — . '''audaciose {adj}''' = audace: un homine - , un projecto -. '''audibile {adj}''' Que es perceptibile al aure; que pote esser audite. '''audibilitate {s}''' = Proprietate de un sono de esser perceptibile per le aure: limine de - , limite de - , tono de - . '''audientia {s}''' = (lat. audientia, action de ascoltar) Apperception de sono: Interview con un persona de alte rango: - personal/particular/private, sala de - , camera de - , accordar/dar - a un persona, demandar un — a un persona, principio de — ; ascoltatores, spectatores: - attentive, — numerose, nivello/index/indice de - . '''+ audio {adj}''' = Que concerne le registration e le transmission del sonos (per oppos. a video): equipamento - , supporto — , mobile - . '''+ audiocassetta {s}''' = Cassetta sonor. '''+ audiofrequentia {s}''' = Phys. Frequentia correspondente al sonos audibile utilisate per le transmission e le reception del sonos: generator a - . '''+ audiogramma {s}''' = Med. Curva characteristic del sensibilitate del aure al sonos; disco o cassetta audio (per oppos. a videogramma). '''+ audiologia {s}''' = Med. Scientia que studia le audition. '''+ audiologic {adj}''' = Concernente le audiologia. '''+ audiologo {s}''' = Specialista in audiologia. '''+ audiometria {s}''' = Mesura del acutessa auditive. '''+ audiometric {adj}''' = Relative al audiometria. '''audiometro {s}''' = Acust. Instrumento por mesurar le acutessa auditive e stabilir le audiogramma. '''+ audiophono {s}''' = Parve apparato acustic que certe debile audientes porta al aure por fortificar le sonos. '''+ audioprothese (-esis) {s}''' = Prothese audio. '''+ audiovisual {adj}''' Que appertine al methodos de information de communication o de inseniamento utilisante le imagine e/o le sono, medios/adjutas — . '''audir {v}''' = (lat. audire, audir) Reciper le sono per le aure: - un nomine pro le prime vice, - per casualitate, de/per - dicer, io audi dice que. Der. Reciper le deposition de: — le expertes. De hic: audientia; audibile-audibilitate, inaudibile; audition; auditive; auditor; auditori; auditorio; inaudite; audito; audita; audio-metro etc. '''audita {s}''' = Audition, acto de audir: de - s. '''audition {s}''' = Audita, acto de audir: acuitate/acutessa del - , perder le uso del — , le - del duo partes, al prime — , 1e - del testes, - public; repertoire: passar su — . '''auditive {adj}''' = Que concerne le audito: apparato de correction — , sensation - , impression - , distantia — , memoria - , acutessa - , insufficientia - , organo - , via/ducto/conducto/meato - , conducto - externe/interne, orificio de conducto - , nervo - , senso — , limine - . '''audito {s}''' = Senso del audition: perdita del — . debile de - . '''auditor {s}''' = Persona qui ascolta un discurso, un emission radiophonic: — de radio, — attente/attentive, - de concerto, assister a un curso como — . '''auditori {adj}''' Auditive: via/ducto/conducto/meato — acuitate -, senso - . limine - . '''auditorio {s}''' (lat. auditorium) Insimul de personas qui ascolta un persona parlante in publico. '''+ auditrice {s}''' = Femina qui ascolta un curso, un concerto, un emission radiophonic. '''+ Augias {spr}''' Rege legendari de Elida, uno del argonautas: su stallas que contineva 3000 boves, non habeva essite nettate desde trenta annos; Heracles, inviate per Eurysthes, los nettava, facente passar trans illos le aquas del Alphe e del Fene; stallas de - . '''+ augite {s}''' = Min.(ned. augiet) '''augmentabile {adj}''' Que on pote augmentar. '''augmentar {v}''' = (basse lat. augmentare, del lat. clas. augere, crescer) Render plus grande, crescer; - su rentas, - le precio, - de precio, - le velocitate, - le production, — le impostos, - le durata/duration, - le altor, - le gas, — su vocabulario, - su cognoscentias/cognoscimento/saper, le interesse pro le litteratura augmenta, le population augmenta cata anno, su mal de dentes ha augmentate. Syn. Intensificar. '''+ augmentate {adj}''' = Rendite plus grande: edition - . Mus. intervallo - , triade - . '''augmentation {s}''' = Accrescimento: - de volumine, - del population, - de pression, - ponderal/de peso, - del salario(s), — del salarios disguisate, — de intensitate, — del circulation, - del impostos, '''- del venditas, - del consumo. '''augmentative {adj}''' = Se dice de un particula que servi a reinfortiar le senso del parolas como 1e prefixos archi- , per, o le suffixos -al, -issime etc.(ex. archifolle, portal): affixo — . Anton. diminutive. '''+ augmentativo {s}''' Ling. Parola augmentative. '''augmentator {s}''' = Que augmenta. '''augmento {s}''' = Accrescimento, augmentation: — del population, - del disconto, - del consumo/consumption, - salarial/del salario, — de precios, - de peso, - de impostos, - considerabile, lente de —. Gram. Vocal (adjungite in alicun linguas indo-europee) ante un forma verbal por marcar un action que habeva loco in le passato. De hic: augmentar - augmentabile, augmentation, augmentative etc. '''augural {adj}''' Antic. Relative al augures: baston - . '''augurar {v}''' = Tirar un presagio, un presentimento, un conjectura de: — ben/mal de alique, previder que le exito sera favorabile o non. '''augure {s}''' (lat. augur)- Rom. Antiq. Prestre cargate de interpretar le presagios tirate del volo, del canto del aves etc. De hic: augurio, augurar-inaugurar-inauguration, inaugurator. '''augurio {s}''' (lat. augurium) Rom. Antiq. Presagio tirate de un signo celeste, presagio, signo que sembla annunciar le futuro: esser de bon — , esser de mal - , con bon -s pro le Anno Nove. '''Augusta {spr}''' Porto de Sicilia; urbe del Statos Unite (Georgia). '''auguste {adj}''' = (lat. augustus) Que inspira le respecto, le veneration: - protection, religion — . De hic: augusto. '''augustee {adj}''' Relative al prestre o officiero attachate, persona humano divinisate del imperator roman. '''augustinismo {s}''' = Doctrina de Sancte Augustino. '''augustinian {adj}''' = Que concerne Sancte Augustino; su theologia del gratia. '''augustiniano {s}''' = Religiosa/religioso del ordine de sanate Augustino. '''Augustino {spr}''' Sancte Angustino, (354-439), le plus celebre patre del Ecclesia latin, theologo, philosopho, moralista, dialectico, ille cercava conciliar le platonismo e le dogmas christian, le intelligentia e le credentia (su obras: Le Citate del Deo, Le confessiones; Le Tractato del Gratia) '''augusto (I) {s}''' = . (lat. augustus) Nomine honorific del imperatores roman typo de clown. '''Augusto (I) {s}''' Augustus, titulo honorific del imperatores roman. '''augusto (II) {s}''' = (le) elevate, sublime. '''Augusto (II) {spr}''' Celebre imperator roman (63 av.J.C.- 14 p.J.C.): le seculo de - , le plus brillante epocha del historia roman: Horatius, Virgilius, Titus-Livius, Ovidius era patronate de Mecena e protegite de Augusto; Le octave mense del anno. De hic: augustee; angustino &; Augusta '''aula {s}''' = (parola lat. Grande, sala de un universitate, de un edificio public, por conferentias, museo etc. '''+ aulic {adj}''' = (del lat. aula, corte) Qui appertine al corte del rege: consilio - , poeta - , - pictor - , predicator - , servicio - , favor - , cappella -. '''aulo- {s}''' = (apparente in derivatos e compositos) aulo- (= flauto, pipa). De hic: hydraulic etc. '''+ au pair {adj}''' = (parolas fr.) Esser allogiate, nutrite, e perceper un parve remuneration in excambio de certe servicios: travaliar - , servitrice — . '''aura {s}''' = Sorta de halo inveloppante le corpore, visibile solmente al initiatos, in certe scientias occulte. Med. Sensation annunciante a certe malades le debut de lor crise, - de epilepsia. Fig. Atmosphera immaterial que inveloppa certa esseres: un - de sanctitate. '''aural {adj}''' Auditive, acustic, de aure: infection - ; concernente le aura. '''aurar {v}''' = (lat. de aurare, de aurum, auro) Coperir con un strato tenue de auro..., - le tranchos de un libro. Fig. - le pillula, adulciar per parolas amabile un cosa disagradabile. '''aurate {pp}''' de aurar; {adj} Fig. Brillante: juventute - , juventute ric e odiose, pisce - , pluviero — , jalne—aurate, borco - , libro de/con talio - . '''aure {s}''' (lat. auricle, dim. de auris) Organo del audito e specialmente le parte exterior del organo placiate de cata latere del testa; — interne, — dext(e)re, — leve/sinistre, lobulo del — , —s pendente, dolor de - , inflammation del — (s), ossiculo del - ,cera del -s, marca al - , eriger/tender le -s, esser tote —s, toccar le - , flattar le/placer al — , iste musica flatta le - , vulnerar le — , prestar le - a, entrar in un aure e exir del altere, injicer/injectar le — , pendente de - , esser indebitate usque al —s, haber le - musical, - absolute, surde de un - , dur de un -, con le -s tense, un - exercite. Bot. - de mure/mus, - de urso. De hic: auricula; aurista; aural; auriforme etc. '''auree {adj}''' De auro, dorate reserva - , anello - , section - , alno - . '''aureola {s}''' = (lat. aureola, color da auro) Circulo de lumine del qual le pictores ambi le testa del sanctos: — del luna, — de virtute. De hic: aureolari; aureolate; aureolar '''aureolar {adj}''' Resimilante al auro, nimbo. '''aureolar {v}''' = Ambir de un aureola. Fig. glorificar, parere: ille es aureolate, adornate de tote le virtutes. '''aureolate {adj}''' Circumferite, vestite con un halo. '''+ aureomycina {s}''' = Pharm. Antibiotico. '''au revoir {interj}''' (expres fr.) A revider. '''+ auric {adj}''' (lat. aurum, auro) Chim. que contine auro: sal - . '''auricula {s}''' Anat. Tubo del aure e le integre aure externe; prolongamento del aurette del corde. Bot. - de urso, - da mure/mus, non me oblida. '''+ auricular {adj}''' = (lat. auricula, parve aure) Del auro: musculo - ,(digito) auricular, maladia - , teste - , qui ha audite per proprie aures lo que ille reporta, confession - , forficula - . '''+ auricular {s}''' = Le quinte digito del mano, le parvo digito. '''aurifere {adj}''' = (lat. aurum, auro, e fero, io porta) Que contine auro: arena/sablo -, terra - , monte - , filon/vena - , mineral - , campo/terreno - , valores - . '''aurificar {v}''' = Dent. Obturar un dente cariate, introducente auro. '''aurification {s}''' Dent. Operation de obturar, plumbar con auro. '''aurifice {s}''' = Qui monta a mano gemmas o perlas fin sur metallos preciose, persona qui face o vende joieles: martello de — , furno de - , officina de - , arte del - . '''auriforme {adj}''' In forma de auro. '''+ auriga {s}''' (lat. Auriga, cochiero) Conductor de carro, in le curses. '''+ Auriga {spr}''' Astron. Carrettero. '''auripelle {s}''' = Parve lamina multo tenue de metallo o de vitro que on applica sur un stoffa pro facer lo scintillar. '''auripigamento {s}''' = Chim. Parcellas de auro que on trova in alicun riviera. '''aurista {s}''' Specialista in auro. '''auro {s}''' = (lat. aurum) Metallo preciose (Au) de color jalne brillante, numero atomic 70: folio de -, - pellicular/in folios, - battite, -fulminante, — fin, - pur, - in barras, barra de - , - false, filo de - , drappo de — , brocato de - , galon de - , catena de - , mina de - , - in pulvere, pulvere de - , stock de - , mineral de -, curso de - , precio del - , strato de - , mercato de - , - virgine, laminator de - , vernisse de - , amalgama de - , impression de - , reserva de/in - , rosa del, . disco de - , seculo/etate de - , moneta de — , grano de - , production de - , - pulverulente, jacimento de - , febre de — , cercator de - , lavator de - , horologio de — , pignoration super - , sete de - , nuptias de - , natar in le - , promitter montes de - , mitte un corona de - super un dente, haber un corde de - , occider un gallina al ovos de - , sincer como le — , le matino ha le auro in bucca. Battalia del Sporones de Auro, adorar le vitello de - , pagar in - , tension de - , Costa del Auro, extraher - , — native. De hic: auree; aurifere; aurar-aurate, disaurar; aurifice-aurificar-aurification; auripigmento etc.; auriforme etc. '''+ aurochs {s}''' = (germ. Aucrochs) Bove salvage nigre de grande talia, cuje specie es extincte. '''aurora {s}''' = (lat. aurora) Lumine que precede le levar del sol; - boreal, — austral (phenomeno luminose que appare in la celo, del parte del polo). Fig. - del vita, - del civilisation. '''auroral {adj}''' = Litt. Del aurora; relative al aurora polar. '''+ auscultar {v}''' = (lat. auscultare, ascoltar) Med. Practicar le auscultation de; — un malade, - la thorace. '''+ auscultation {s}''' = (lat. auscultatio) Med. Action de auscultar le ruitos, producite per le organos por facer un diagnostico. '''+ auscultative {adj}''' Habente le function da auscultar. '''+ auscultatori {adj}''' Med. Que se reporta al auscultation. '''auspice {s}''' = Hist. Celle qui reguarda le aves. De hic: auspicio. '''auspicio {s}''' = (lat. auspicium, de avis, ave, e spicere, examinar) Hist. presso le romanos, presages que se tirava in general del volo, del canto del aves e del maniera del qual illos mangeava, sub felice — s con apparentia de successo, sub le —s de, sub le protection appoio de alcuno. '''auster {adj}''' (lat. ausperus, aspere al gusto) Rigorose, dur: le vita auster de un asceta; sever con se e con le alteres; judice — , catholicismo - , mores —; que exclude le ornamentos: architectura - . '''austeritate {s}''' = Severitate: — del vita monastic, - del mores. Pol. Mortification del sensos e del spirito politica de - . '''austral {adj}''' = (lat. auster, vento de meridie) Del medietate sud del globo terrestre o del sphera celeste de un astro (contr. boreal): polo - , hemispherio - , corona - , aurora -, terra — . '''austral {s}''' = Moneteria Argentinian (ned. Argebtijnse munteenheid). '''Australasia {spr}''' Insimul geographic formate per Australia e le Nove Zelanda. De hic: australasian. '''australasian {adj}''' = Relative al Australasia. '''Australia {spr}''' Continente del hemispherio del sud. Stato membro del Commonwealth de Nationes, capital Camberra: - Meridional/del Sud, - Occidental/del west. De hic: australian - australiano. '''australian {adj}''' Concernente Australia. '''australiano {s}''' = Native o linguage de Australia. '''+ australopitheco {s}''' = Antr. Hominide recognoscite in Africa austral, autor del prime utensile taliate. Syn. Australanthropo. '''Austria {spr}''' Stato del Europa central del qual le plus grande parte se extende sur le Alpes oriental, capital Vienna. De hic: austriac – austriaco. '''austriac {adj}''' = De Austria: - governamento - , le guerra de Succession - . '''austriaco {s}''' = Habitante e linguage de Austria. '''austro {s}''' Nomine poetic del vento de meridie. '''+ austrohungare {adj}''' Relative a Austrohungaria. De hic: austral — Australia, Australasia etc. '''+ Austronesia {spr}''' (ned. Austronesia). '''+ austronesian {adj}''' = De Austronesia : linguas — , „mana" es un parola — '''aut {conj}''' o: aut.....aut, o.....o. '''+ autarchia {s}''' = Autonomia independente. '''autarkia {s}''' (gr. autarkeia, que se suffice a se ipse) Regime economic de un pais que cerca sufficer a se ipse. Germania ha practicate sub la regime hitlerista un politica de — . '''+ autarkic {adj}''' Fundate sur la autarkia. '''authentic {adj}''' Cuje exactitude origine es incontestabile: un manuscripto —; de un sinceritate total: un emotion - . Der. revestite del forma legal: le documento es - , copia — , texto — , actos — , un Van Gogh - . De hic: authenticitate; authenticar - authentication; inauthentic – inauthenticitate._ '''authenticar {v}''' = Render authentic, legalisar, certificar. '''authentication {s}''' Action de authentificar. '''authenticitate {s}''' = Character de lo que es authentic, ver: certificato de - , - de un -signatura, garantir le — de un cosa, acto de — , norma de - , question de —, - de un obra de arte, garantia de — , impugnar/contestar lo — de un documento, de un acto. '''+ authentificar {v}''' = Render authentic, legalisar, certificar. '''authentification {s}''' = Action de authentificar, legalisation. '''+ autismo {s}''' = (gr. autos, se ipse) Psych. Replicamento pathologic sur se accomponiato del perdita del contacto con le mundo externe. '''+ autista {adj}''' = Psych. Attingite de autismo. '''+ autista {s}''' = Psych. Persona autista. '''+ autistic {adj}''' Psych. De autista: infante — . '''auto {s}''' Fam. automobile: — de policia, — de sport, — de cursa, — de reportage, - de essayo, - de servicio, - cisterna, a demolir, - a scala, - discappottabila/a tecto aperiente, - discoperte, - del corte, de location, location de –s, - de interprisa de location de -s, - de interprisa, - de reprisa, — familial/de familia, — a cassa automatic/a transmission automatic , pharo de - , cinctura de - , clave de — , radio de - , marca de - , numero de - ,fabrication de —s, constructor de -s, cemeterio de —s, controlo technic de -s, papiros de - , vitro de - , carrosseria de - , — blindate , conducer un - . De hic: autista; autodromo etc.; autobus etc. '''+ autoassecuration {s}''' Facto de assecurar se ipse. '''+ autoadhesive {adj}''' = Autocollante: plastico - , etiquetta - . '''+ autoanalyse (-ysis) {s}''' = Analyse del subjecto per ille ipse, recurrente al technicas psychanalytic del association libere e del interpretation del sonios. '''autobiographia {s}''' = Biographia de un persona scribite de ille ipse. '''autobiographic {adj}''' = Que concerne le vita mesme de un autor. '''+ autobiographo {s}''' = Autor de su proprie vita. '''+ autobivalente {adj}'''- (ned. autobivalent) '''autobus {s}''' = (de auto, abbrev. de automobile, e bus, abbrev. de omnibus) Grande vahiculo automobile de transporto in commun urban: - urban, - regional, — a etage/a duo etages/a imperial, - articulate, - supplementari, linea de -es, halto de —es, corridor de -es, servicio de —es, garage de -es, ticket de - , interprisa/compania de —es, station de -es, chaufour/conductor de - , passagero de - , prender le - , ir in - , cambiar de — . '''autocar {s}''' = Grande vehiculo automobile de transporto collective sur camminos o touristic, - pro handicapatos. '''+ autocaravana {s}''' = Recommendation official pro campingar, mobile home, motor home. '''autocatalyse (-ysis) {s}''' = Chim. Catalyse de un reaction, debite a su productos mesme, istos potente aggrandir (c. positive), o diminuer (c. negative) velocitate de reaction. '''+ autocensura {s}''' Censura effectuate de alcuno sur su proprie scriptos, sur su proprie parolas. '''autochtone {adj}''' = De autochtono, indigeno; population - , racia - .De hic: autochtonia; autochtono. '''autochtonia {s}''' Qualitate de cella qui es autochtone. '''autochtono {s}''' = (pref. auto, e gr. khton, terra) Qui es originari del pais que ille habita, e su ancesatres ha semper habitate le pais. Syn. Aborigine.: quartiero de –s. '''autoclavo {s}''' = (pref. auto e lat. clavis, clave) Recipiente metallic a proprietes spisse e clausure hermetic pro operar le coction o le sterilisation per le vapores sub pression. '''+ autocognoscimento {s}''' = Cognoscimento de se ipse. '''+ autocollante {adj}''' = Que adhere a un superfacie sin esser humectate. Syn. adhesive. '''+ autocollimator {s}''' = Dispositivo optic pro visar. '''+ autocombustion {s}''' = Combustion da se ipse: — del feno. '''+ autocommiseration {s}''' = Deplorar, commiserar, compatir se. '''+ autoconfession {s}''' = Confession a se ipse. '''+ autoconscientia {s}''' Conscientia de su proprie valor. '''+ autoconservation {s}''' = Instincto de conservation de se ipse. '''+ autocorrection {s}''' = Correction spontanee de un error de un defecto. '''+ autocorrelation {s}''' Correlation de se ipse: function de - . '''+ autocovariantia {s}''' = Covariantia de se ipse. '''+ autodefender {v}''' — se, Defender se ipse, levar se ante se ipse. '''+ autodefensa {s}''' Action de defender se ille ipse. '''+ autodestruction {s}''' Destruction per se ipse. '''+ autodestructive {adj}''' Destructive per se ipse. '''+ autodestructor {s}''' Destructor per se ipse, qui face destruer se ipse. '''+ autodetermination {s}''' Destruction de se per se mesme: derecto de - . '''autodidacte: {adj}''' Relative a autodidacto: ille es interprete - . De hic: autodidactic; autodidacto '''autodidactic {adj}''' vide autodidacte: studio - , methodo — . '''autodidacto {s}''' (Pref. auto, e didaktein, inseniar) Qui se habeva instruite per ille ipse, sin professor. '''autodisciplina {s}''' Disciplina que se impone voluntarimente un individuo o un gruppo. '''autodromo {s}''' (auto, abbrev. de automobile, e gr. dromos, cursa) Pista pro essayos de automobiles. '''+ autodyne {s}''' Montage special de radioreception in le qual la mesme tubo electronic servi qua detector e qua oscilator. '''+ autoeducation {s}''' Le action de autoeducar se e su resultato. '''+ autoerotic {adj}''' Del autoerotismo; qui realisa autoerotismo. '''+ autoerotismo {s}''' Recerca de un satisfaction sexual sin recurrer a un partenario. '''+ autoexcitation {s}''' Excitation per se ipse: - de un dynamo. '''+ autofecundante {adj}''' Biol. Fecundante se per se ipse. '''+ autofecundation {s}''' Biol. Union da duo elementos sexo differente (gametas) producite per le mesme individuo (animal) o per le mesme flor. Syn. autogamia. '''+ autofertile {adj}''' Biol. autofecundante. '''+ autofinanciamento {s}''' Financiamento de investimentos de un interprisa per medio de un parte extrahite del beneficios realisate. '''+ autofinanciar {v}''' Practicar le autofinanciamento. '''+ autofocus {s}''' (parola angl. , de to focus, regular) Photo. Systema de regular automatic equipante un apparato photo, un camera, un projector. '''+ autogame {adj}''' (del gr. gamos, maritage) Biol. Capabile de reproducer se per autofecundation (se dice super toto del vegetales). '''+ autogamia {s}''' Biol. Autofecundation. '''+ autogene {adj}''' Soldatura — , soldatura de duo pecias de un mesme metallo sin le utilisation de un metallo de contribution. '''+ autogenese (-esis) {s}''' Theoria que absolutisa le action del factores hereditari in le disveloppamento del individuo e nega le influentia del medio. '''+ autogenetic {adj}''' De autogenese. '''+ autogestion {s}''' Gestion de un interprisa per le travaliatores illes mesme; systema de gestion collective in le economia socialista. '''+ autographe {adj}''' (del gr. graphein, scriber) Scribite per le mano proprie del autor: script — , littera — , littera - de Napoleon. '''autographia {s}''' Reproduction per medio de impression de un scriptura o de un signo traciate con un tinta o per un papiro preparate a iste effecto. '''autographiar {v}''' Reproducer per autographia de un scriptura, de un designo. '''autographic {adj}''' Relative al autographia: tinta — , -littera - . '''autographo {s}''' (pref. auto, e gr. graphein, scriber) Scripto al mano del autor: collector de — s, collection de — s. De hic: autographia - autographiar; autographic; teleautographo etc. '''autogyro {s}''' (pref. auto, e gr. gyro, circulo) Typo de avion cuje alas ha essite reimplaciate per helice horizontal tornante liberamente. '''autoignition {s}''' Autoascenditor (ned. Selfonbranding….). '''+ autoimmunisation {s}''' Action; del autoimmunitate. '''+ autoimmunitation {s}''' Biol. Processo pathologic que consiste in le production de anticorpores dirigite contra le proprie constitution. '''autoinductantia {s}''' autoinduction. '''+ autoinduction {s}''' = Induction producite in un circuito electric per variationes del currente que lo percurre, syn. (angl.) selfinduction bobina de - . '''autoinfection {s}''' Infection debite a un virulentia in que organismo debilitate, de microorganismos normalmente non pathogene(genes oportunista). '''+ autoinflammation {s}''' = Inflammation per illo ipse. '''+ autointoxication {s}''' = Med. Intoxication provocate per detritos non o mal eliminate per le organismo. '''+ autoionisation {s}''' = Ionisation per se ipse. '''autoista {s}''' Med. Persona qui suffre de autoismo, replicamento excessive sur se ipse: le sonio, le reveries son alicun vices al proprie. '''+ autolimitation {s}''' = Limitation que alcuno se impone de su proprie poter (e concernente in particular, 1e consummation, le compras etc.). '''+ autolubrificante {adj}''' Que assecura su proprie lubrification. '''+ autolyse (-ysis) {s}''' = Biol. Destruction de un texito animal o vegetal per su proprie enenzymas: le mucor del fructos es un — . Psych. suicidio. '''+ autolytic {adj}''' = Biol. (ned. autolytic). '''automate {adj}''' = Que se executa sin le participation del voluntate: movimento — , etc. De hic: automato, automatismo, automatic — automaticitate, automatisar. '''automatic {adj}''' = Que se executa automate: arma - , starter — ,bascula - , pilota - , pilotage — , cassa - , machina a/de lavar — , distributor — , dispositivo — , consigno - , fabrica - , le temperatura se regala automaticamente. '''automaticitate {s}''' = Character de lo que es automate; stato de esser automate: le — de un acto. '''+ automation {s}''' = Automatisation: technologia de - . '''automatisar {v}''' = Render automate; realisar un automatisation: - un administration, - un linea ferroviari. '''automatisate {adj}''' Rendite automate: rete telephonic - , catena de production — . '''+ automatisation {s}''' = Facto de automatisar (le execution de un obra, de un suite de operationes, execution total o partial de cargas technic per machinas functionante sin intervention human. Syn. Automation: experto de - , projecto de — , technologia de - , — de officio/bureau. '''automatismo {s}''' = Gharacter de lo gue es automatic, de lo que escapa al voluntate. '''automato {s}''' (gr. automatos, que se move per illo ipse) Machina imitante le movimentos de un corpore animate: — s de Vaucanson, - de venditas. Pej. Persona qui sembla ager como un - , qui es disligate de reflexion o de initiativa, qui se move de se ipse, spontaneemente. Fig. Person qui non pensa, qui age per ille ipse. '''+ automedication {s}''' = Med. Selection e prendita de medicamentos sin le aviso medical. '''+ automedonte {s}''' = Carrettero, cochiero. '''automobile {adj}''' = Relative al automobile: vehiculo - , industria — , club - , ponte serviente al vehiculos, canoa - . '''automobile {s}''' = Vehiculo progressante per illo ipse per le effecto da un motor a bensina, a vapor, electric, al aere comprimite, al gas etc. - a tres rotas, industria de - s, fabrica de - es, fabricante de – es, marca de — , pecia de recambio de - s, excursion in/de - , via/cammino pro - s, exhibition/exposition de — s, cemeterio de – s, conducer un - .De hic: automobilismo; automobilista. '''automobilismo {s}''' Sport, tourismo practicate in automobile. '''automobilista {s}''' = Persona, qui conduce un automobile; currero - . '''+ automobilístic {adj}''' Relative al automobilismo. '''+ automorphismo {s}''' = Math. Isomorphismo de un insimul sur illo ipse. '''+ automotrice {s}''' = Vehiculo a propulsion electric displaciante se sur rails gratia a su proprie motor, wagon automotor (del traino). '''+ automutageno {s}''' = Biol. (ned. Automutsgee). '''+ automutilation {s}''' Med. Mutilation gue un individuo se inflige a se ipse : le patiente ha facite un tentativa de — . '''+ autonettante {adj}''' Que assecura su mundition per su proprie functionamento: furno — per catalyse e pyrolyse. '''autonome {adj}''' = Que es regite per su proprie leges, libere, independente: systema nervose — , gestion - , stato — , regiones — , governamento - . De hic: autonomia. '''autonomia {s}''' = (pref. auto, e gr. nomos, lege) Libertate de governar se per su proprie leges: le — del universitates, - financiairi; distantia que pote percurrer un vehiculo con motor sin nove apporto de carburante: le - de un avion supersonic. Contr. Subordination, dependentia, tutela. '''autonomismo {s}''' Practica del autonomia. '''+ autonomista {s}''' Partisano del autonomia politic de un territorio. '''+ autonyme {adj}''' = Ling. Se dice de un parola, signo que se designa illo ipse (Ex. catto in catto prende un s al plural): empleo - . '''+ autonomia {s}''' = Ling. Facto de esser autonyme, character de un parola autonyme. '''+ autonomo {s}''' = Parola, signo que se designa illo ipse. '''+ autooxydation {s}''' = Oxydation per se ipse (ned. auto-oxjdatic) '''+ autoparco {s}''' Loco de parcar: surveliante/guardiano de - . '''.+ autopede {s}''' = (ned. autoped) '''+ autophagia {s}''' = Biol. Que se digera illo mesme. '''+ autophagic {adj}''' = Biol. Relative al autophagia. '''+ autoplastia {s}''' = Chir. Reconstitution per autograffos de un region cutanee ledite. '''autoplastic {adj}''' Med. Relative a autoplastia. '''+ autopollinisation {s}''' = Bot. Planta que se pollinisa sol. '''+ autoportrait(e) {s}''' = Portrait de un artista facite de ille mesme. '''+ autopropulsate {adj}''' Que assecura su proprie propulsion: projectil - . Syn. Missile. '''+ autopropulsion {s}''' = Propulsion per su proprie medios. '''+ autoprotection {s}''' = Protection per se ipse. '''autopsia {s}''' = (gr. autopsia, action de vider per su proprie oculos) Med. Examine e dissection plus o minus extendite de un cadavere in le scopo de determinar le causa del morte: - legal, tabula de — , facer le — de un cadavere. '''+ autopsiar {v}''' = Jur. Practicar un autopsia, - un cadavere. '''+ autoptic {adj}''' (ned. autoptisch). '''+ autopunition {s}''' = Punition de se ipso. '''autor {s}''' = (lat. auctor) Celle qui es al origine: — de un discoperta, - de un crimine, - principal: scriptor; studiar un - , - theatral/ dramatic, - favorite, - de epigrammas, - spiritual, derecto de - , nomine del - , correction del - , registro de - es. De hic: autorato; autoritate &; autorisar &. '''+ autoradio {s}''' = Apparato receptor de radiodiffusion destinate a functionar in un automobile. '''+ autoradiographia {s}''' = Impression, vestigio lassate sur un emulsion photographic per un objecto continente in producto radioactive. '''autorato {s}''' = Paternitate (littarari etc.). '''+ autoregulation {s}''' Regulation de un function, de un machina per illo mesme. '''+ autoregulator {s,adj}''' Que opera su proprie regulation. '''+ autorespirator {s}''' = (ned. aqualong, cafandrero, suitrusting). '''+ autoreversibile {adj}''' (angl. autoroverse) Se dice de un magnetophono, de un lector de casssetta o de un maagnetoscop munite de un dispositivo permittente le retorno automatic del banda al fin del cursa: lectura — . '''autorisabile {adj}''' Que pote esser autorisate. '''autorisar {v}''' = (del lat. auctor, garante) Donar poter: - un notario a vender; accordar permission: - alcuno a chassar, - le publication de un cosa. De hic: autorisabile; autorisation; autorisate. '''autorisate {adj}''' de autorisar: Competente, approbate; copia - , traduction — , absentia - , persona - , celle qui ha le autorisation de declarar, executar un cosa, opinion - . Comm. capital -, transaction - . '''autorisation {s}''' Action per le qual on accorda le facultate de facer un cosa: - de emitter, peter - , obtener le - regal/royal. '''autoritari {adj}''' Qui usa con rigor de su autoritate: regime - , tono — , character - , stato - . '''autoritarismo {s}''' Character. systema autoritari. '''autoritate {s}''' = (lat. autoritas) Potentia legitime, derecto de commandar, - central, — supreme, legitime, - judiciari, - doctrinal, - regal/royal, - imperial, - statal, - paternal/paterne, le — s competente, - s civil, -s militar, - s religiose, -s municipal, - s local, mantenentia/mantenimento del - , abuso de - , - s de occupation, appoiar se super - , sub le - de un persona, un persona a su - facer valer su - , imponer su - , attribuer multe - a, exercer (le) - , revestir de — , parlar/ager con - , refractari al - . De hic: autoritari – autoritarismo. '''+ autoritativo {adj}''' = Habente le tendentia de esser autoritari al function de su esser. '''+ autosatisfaction {s}''' = Contentamento de se. '''+ autoschola {s}''' = Schola de auto: auto( mobile) de - , instructor de - . '''+ autoservicio {s}''' = Facto de servir se ipse; buffet - . '''+ autosoma {s}''' Biol.(ned. autosoom). '''+ autostarter {s}''' Dispositivo que facilita le mitter in motion de un motor o de un tubo fluorescente. '''+ autostop {s}''' = Practica consistente por un pedon a facer signo a un automobilista de arrestar se e a facer transportar se gratuitemente: facer (le) - , io ha venite per - . '''+ autostopismo {s}''' = Practicar le autostop. '''autostopista {s}''' = Qui face le autostop. '''autostrata {s}''' = (it. autostrada) Via a duo camminos separate pro le circulation a grande velocitate. '''+ autostratal {adj}''' = Concernente le autostrata; rete - . '''+ autosufficiente {adj}''' = Cuje ressources suffice assecurar le besonios essential sin appellar a un adjuta exterior: esser — . Logic. Se dice de un annuncio que contine nulle contradiction. Syn. consistente. '''+ autosuggestibile {adj}''' = Se dice de celle qui pote persuader se ille mesme de alique. '''+ autosuggestion {s}''' = Facto por un persona de persuader se ille ipse de alique. '''+ autotherapia {s}''' Therapia per se ipse. '''+ autotomia {s}''' = Zool. Mutillation reflexe de un parte del corpore observate a certe animales (appendice del crustaceos, cauda del lacertas) e permittente los de escapar a lor predatores. '''+ autotomisar {v}''' = Mutillation reflexe a certe animales. '''+ autotoxic {adj}''' = Biol. substantia - , autotoxina. '''+ autotoxina {s}''' = Biol. Toxina producite de un organismo per illo ipse. '''+ autotraino {s}''' Autovehiculo con un o plure remulcos. '''+ autotransfomator {s}''' = Transformator electric cuje inrolamentos primari e secundari possede partes commun. '''+ autotrophe {adj}''' Bot. Capabile de disveloppar se a partir de sol elementos mineral (per oppos. a heterotrophe) parlante del vegetales e de certe bacterios: metabolismo - . '''+ autotrophia {s}''' = Bot. Character de un organismo autotrophe. '''+ autotropismo {s}''' = Conducta autotrophe. '''+ autovaccino {s}''' = Med. Vaccino obtenite a partir del germines extrahite sur le malade mesme. '''+ autovia {s}''' Cammino por auto: - a pedage. '''autumnal {adj}''' = (lat. autumnalis) Que appertine al autumno: floration — , flores - , folios - , colores - , sol — , die/jorno - , nocte — , matino — , vespere /ve spera — , paisage - , nebula/bruma - , liquidation - , offerta - , precios - , tinta - , conferentia - , excursion — , modello - , exhibition/exposition - , auction — , maladia - , rosa — . '''autumno {s}''' = (lat. autumnum) Saison del anno que in le hemispherio boreal se extende de 22 e 23 del septembre al 21 del decembre : flor de — , folio de - , planta de - , jorno/die de - , mense de - , sol de -, vento de - , pluvia de — , nocte de - , matino de - , paisage de - , campion de - , equinoctio de - , puncto equinoctial de , vacantias de - , vespere/vespera de — , color de — , moda de - , tempesta de - , migration de - , collection de - , offerta de - , conferentia de - , excursion de - . Fíg. Declino: le — del vita. De hic: autumnal. De hic: autumnal. '''auxiliar {adj}''' (lat. auxiliatis, de auxilium, succurso) Qui adjuta, preste su succurso; verbo - , libro — , servicio - , banca - . Geom. Linea — , medio - , lingua- , scientia - , motor - , bicycletta a/con motor - , apparato - , turbina - . Comp. Memoria - , cruciator - , flotta - , nave - , armea - , episcopo - , truppas , personal - , policia - , predicator - , collaborator — . '''auxiliar {v}''' Adjutar, adjuvar, succurrer, assister. '''auxiliator {s}''' Qui dona auxilio. '''auxilio {s}''' Succurso, adjuta assistentia que permitte a exir del periculo: - social, crito de — , illa vive del — social, petition de — , prestar - a, currer al - de un persona. De hic: 1. auxiliar; 2. auxiliator. '''+ auxina {s}''' Bot. Hormon vegetal que favorisa specialmente le crescimento in longor del plantas. '''ava {s}''' Granmatre, matre del matre o del patre. '''aval {s}''' (it. avallo) Comm. Garantia date sur un effecto de commercio per un tertio qui se ingagia a pagar le summa total si illo non es quitate per le signator: dator de —. De hic: avalista, avalisar. '''avalanche {s}''' (parola fr. de avaler, descender) Massa de nive que se distacca del flancos de un montania e que descende per un grande velocitate trahente fango e petras; periculo/risco de - , can de - , esser interrate in un — , - electronic. Fig. Multitude de cosas que collabe vos: un — de enpios. '''avalisar {v}''' Comm. Revestir per un aval: - un effecto de commercio. '''avalista {s}''' Comm. Qui dona su aval. '''avantage (-aje) {s}''' (de avante) Lo que es utile, profitabile: — fiscal, - pecuniari, - s non salarial, regula del -, contar a su — , haber le - super un persona, prender - de un cosa, traner - de toto, dar - a un persona, obtener un — . De hic: avantagiose; avantagiar; disavantage – disavantagiose. '''avantagiar (-ajar) {v}''' (de avantage) Donar avantage, favorisar: le natura habeva favorisate le. '''avantagiose (-ajo-) {adj}''' Que produce avantage: precio - , commercio — , puncto — , facer un offerta — , obtener un offerta - , profitar de un offerta — . '''avantal {s}''' Pecia de stoffa, de corio etc. que on mitte lo avante pro proteger le vestimentos o por servir de ornamento - de corio, - de plumbo, mitter un - . '''avante {adv}''' Antea ir/vader - , reguardar in - , saltar in - , inviar in - , passo in - , movimento in - , camera de - , gamba de - , porta de - , dentes de — , sport. centro - , esser - , mi horologio va - , de — a detra, poner un cosa - , ante, plus tosto, prime: un septimana - , poc/pauc tempore – . De hic: avantage &; avantan; avantiar &. '''avantero {s}''' Sport. Jocator de avanguarda: — centro, linea de — s, — interior de sinistra, — exterior de , — interior; de dext(e)ra, — exterior de dext(e)ra. '''avantia {s}''' Pagamento anticipate: peter un - , dar/conceder un — a un persona, reimbursar un — , recuperar su - s, reclamar le reimbursamento de un - , on me ha reimbursate mi - , in - , ordinar in - , reciper un - , haber recipite un - , - bancari, - gratuite/sin interesse; avantage - confortabile, prender un - , haber un hora de - , haber 3 — s, facer — s. '''avantiamento {s}''' Action de avantiar: - decisive, — del labores/de1 travalios, action de montar in grados: obtener - . '''avantiar {v}''' (del lat. ab ante, in anticipation) Portar, pulsar, mover se in avantia: - in su travalio/labor, - a passos de gigante, — a passos prudente, - con difficultate, mi horologio avantia, le labio inferior avantiava legiermente, — un sedia, - se con fortia, con le - del annos, non — es recular, facer promotion, esser avantiate; portar verso ante: - un problema, - argumentos, - un these (-es), - un cosa como excusa. De hic: avantia; avantiamento: avanta-avantiate '''avantista {s}''' Mil. Posto avantiate, multo in avantia verso inimico; avanguarda. '''avantiate {pp} de avantiar {adj}''' Facite progressar. da state: de state —, etate -,a un / in state.-, , - .in state, in un stato - de decomposition, a .causa del hora - , , un studio - , le travalio es multo - , Mil. posto —; Fig.: opiniones - , technicas - , ideas — , civilisation - . '''avar {adj}''' = (lat arvarus, avide) Concernante le avaro. De hic: avaritia—avaritiose: avaro. '''avaritia {s}''' = (lat. avaritia) Attachamanto excessive al richessas e al desiro de accumular los: ille es le - ipse. '''+ avaria {s}''' = (it. Avaria, parola ar.) Damno survenite a un nave, a un vehiculo o a lor cargamento: agente de - , calculo de - , clausura de -, costos de - , fidantia de - . Naut. - commun. '''+ avariar {v}''' Deteriorar, guastar, corrumper: le pluvias ha avariate le recolta, le aqua ha avariate le provisiones. '''+ avariate {adj}''' Damnificate, deteriorate, guastate. Nav. frete - . '''avaritiose {adj}''' Qui monstre avaritia in le parve, cosas: — de poter. '''avaro {s}''' Qui ama accumular moneta e time de dispender lo. Antonym. Prodrige, dissipator, dilapidator '''ave! {interj}''' salute! (parola lat.) '''ave (I) {s}''' = (lat. avia, ave). Vertebrate ovipare, coperite de plumas: - de appello / de esca, anate, usitate como tal, (Fig. - rar), -s domestic, - aquatic, - nocturne / de nocta, .— marin / de mar, - rapace / predatori de preda, - migratori / migrator, — non migratori, - cantator / de cato, - palustre, - nidicale., - nidifuge, - granivore, - erratic, - captive, - del paradiso, - de hiberno, nido de -s, ovo de — , testa capite de — , pata de —., becco de - , stercore de - , specie de - , cavia de / pro —s, colonia de - , crito de - , fauna de - , chassator de —s, rete pro le -s, volo / vista de — , perspectiva a volo / vista de - , migration del -s, canto del —s, mercato de / -s, protector del -s, protection dal —s, nutrimento pro -s, attrapar / chassar —s. De hic: aviario-aviarista; avion; aviar &; avicultura etc.; avestruthio etc.; espaventa aves etc. '''ave (II) {s}''' Ave Maria; tempore de sonar le campana de prece; perla ave del rosario. '''avellana {s}''' = (lat. nux avellana, parve nuce de Abella) Fructo de avellaniero: barra da chocolate con -s. De hic: avellaniero '''avellaneto {s}''' Bosco de avellaniero. '''avellaniero {s}''' Arbusto con folios rotunde, pilose e fructos comestibile: ligno de -. '''aveller (-veli- / -yuls-) {v}''' = Extraher, facer sortir, remover, prender: morte nos le ha avellite inopinatemente. De hic: avulsion '''Ave Maria {s}''' (parolas lat., salute Maria) Prime parolas del salutation angelic, prece al Virgine commenciante con iste parolas; tempore por sonar le campana de Ave; perla ave del rosario. '''avena {s}''' = (lat. avena) Cereal cuje granos, portate per racermos laxe, servi al alimentation del cavallos e del volatiles (familia del graminaceas): — commun, - sterile, farina de - , pappa de — , floccos de —, gruta de - , torta de -, bira de —, cassa de - , sacco de — , palea de —, pan de —, grano de — ,campo de — , pedunculo de —, vannatura de - , dar - al cavallos. '''aventura {s}''' = (lat. aventura, cosa qua deve arrivar) Eventos impreviste, surprendente: — cynegetic / de chassa, - de viage, - del vita, film de —s, roinan(ce) de —s, historia de —s, - amorose, - sentimental, - juvenil, - spatial, -s bellic / guerrier, lancear se in un — , viver un - , dicer le bon —, per a , al - , al hasardo. De hic: aventurero; aventurose; aventurar '''aventurar {v}''' = Riscar, hasardar, exponer al hasardo: - un summa, - su reputation, - se super un cammino glissante, ille aventura tote su fortuna. Persona qui cerca le aventuras, qui vive de intrigas. '''aventurose {adj}''' Qui ama le aventura, qui hasarda hardite: interprisa - , vita -. '''avenue {s}''' = (parola fr. de1 ancian avenir, arrivar) A Allee de arbores que conduce –a un casa; grande via urban plantate de arbores; le — del Champs Elysees. '''averar {v}''' (del. lat. verus, ver) Revelar se, apparer: le interprisa se avera difficile, - se '''avergoniar {v}''' Facer avergoniate; ludificar; su generositate me ha avergoniate '''avergoniate {pp}''' de avergoniar; {adj} Confuse, habente vergonia. '''avers-''' vide averter. '''+ averese {adj}'''. Disgustose, antipathic: on non era - de creder le. '''aversion {s}''' = (lat. aversio) Repugnantia extreme, disgusto; antipathia: - instinctive , - insuperabile, sentimento de -, haber un — de un persona, - pro le labor/le travalio, isto provoca -. '''averter (-vert-/-vers-) {v}''' (lat. avertere) Informar, donar aviso: - un calamitate, - alcuno de un periculo-. De hic: aversion. '''avestruthio {s}''' (lat. avis, ave, e struthio) Ave vivente in bandas in steppas e desertos african, inapte por volo ma bon cursor: pluma de -, haber un stomacho de - , systema/politica/tactica de -, practicar le politica de -. '''+ aveturda {s}''' = Zool. Oca colpo de pede (ned. trapgans) '''aviar {v}''' Art e Techn. Navigar in le aere per medio de apparatos plus pesante, que le aere. De hic: avion, aviator; aviatrice '''+ aviari {adj}''' Que concerne le aves: infection — , peste-. — , cholera —. '''aviario {s}''' = (lat. cavia) Parve cavia, facite de metallo o de ligno por incaviar aves cantatrice o exotic: ave de — '''aviarista {s}''' = Persona qui eleva aves cantatrice o exotic. '''aviation {s}''' = (del lat. avis, ave) Navigation aeree per medio de apparato .plus -pesante, que le aere: - civil, - militar, - navale, - sportive, servicio de - , base de - , terreno/campo de -, schola de —, museo de —, accidente de -. '''aviator {s}''' = Persona qui pilota un avion: - sportive, mal de —es. '''aviatrice {s}''' = Femine qui pilota un avion. '''+ aviatori {adj}''' Pertinente al aviation: disastro — . '''avicinar {v}''' Confinar, vicinar con: con un probabilitate avicinante le certitude. '''avicole {adj}''' = (del lat avis, ave) Del avicultura: exposition/exhibition - , establimento -. '''+ avicultor {s}''' Persona qui practica le avicultura '''avicultura {s}''' Elevation del aves, del volatiles. '''avide {adj}''' = (lat. avidus) Que desira con multe ardor.: - de gloria, - de sanguine, - de moneta, - de placares, - de comprar, — de apprender, mangiar avidemente; que exprime le a viditate.: manos -.De hic: aviditate '''aviditate {s}''' = Desiro ardente e insatiabile - de gloria, — de moneta, de lucro, - del poter, - de apprender, - de comprar, mangiar con -, con glutonia, — voracitate. '''+ avifauna {s}''' = Zool. Parte del fauna de un -ragion constituite per le aves. '''avinar {v}''' = (de vino) Imbiber un conillo de vino avante de reimpler lo, - un cupa, — se, inebriar se. De hic: avinate. '''avinato {adj}''' Arrivar in stato de ebrietate. '''avion {s}''' (del lat. avis, ave) Apparato - de navigation aeree plus pesante que le aero, capabile de displaciar se in lo atmosphera, gratis al rotation de un helice o al detonation del gases: - a/de reaction/a jecto, - de combatto, - de bombardamento, — de chassa, - cisterna, - de recognoscentia, - de spionage, - de marina, - de transporti/de carga, - affretate, - postal, — publicitari, - de sport/sportive, - sin piloto, - amphibie, — del marina, - regular de linea, - de passageros, - multimotor, - sin motor, - telecomandate, - supersonic, esquadra de -es, billet de —, typo de —, construction de —es, constructor de -es, industria del -es, , fabrica del -, production del -es, armamento del -, ala del -, motor de - , bomba de - , antenna de -, parta de - , accidente de — . attacco de -es, littera per -, tarifa per - , a bordo de un -, pilotar un - . '''+ avionetta {s}''' = Parve avion de sporto que ‘porta alicun passageros. '''+ aviophobia {s}''' Timor, pavor, angustia, anxietate de avion. '''+ avirulente {adj}''' = Med. Non virulente. '''avisar {s}''' = (do visar) Apperciper: alcuno in le multitude; (de avis) advertir, informar: - un persona, - un cosa. De hic: avisate. '''avisate {pp}''' de avisar; {adj} Prudente, circumspect: isto era a ille ben —, mal -. '''aviso {s}''' (del anc. fr. cem’est a vis, isto me pare bon) Lo que on pensa de un subjecto, que on lo exprime in un discussion o al demanda de alcuno; opinion, puncto de vista, sentimento: donar su -, preliminar, facer cambiar un persona de -; nova, information, communication, notitia, annuncio, communication, advertimento: littera de -, - unic e general, - de decesso, - de tempesta, - de expedition, usque a nove -, sin previe, a curte -. '''+ avitaminose (-osis) {s}''' = Med. Phenomeno pathologic producits per un manco de vitaminas. '''avivemento {s}''' = Action de aviver le bordos de un cicatrice o de un plaga por reunir los per medio de un sutura; action de donar brillantia - del colores. '''aviver {v}''' = (del lat. vivus, ardente) Render plus vive, ardente: — le foco, - le appetito, — le desinos/desiderios de un persona, — le passiones; un color, le tinta. De hic: avivamento, reavivar '''avo {s}''' = Granpatre, patre del patre o del matre. De hic: avunculo &, atavo &; bisavo etc.; avabisava etc. '''avocatiero {s}''' (del astec ahuncate) Arbore de America multo cultivate in Florida e in California por su fructo in forma de grande pira. (Familia del lauraceas) '''avocato {s}''' = Fructo del avocatiero, su pira. '''+ avocetta {s}''' (it. avocetta) Zool. Ave ha longe becco curvate in le aere, a plumage nigre e blanc e ha talia de un faisan. (Ordine del charadriformas). '''avoirdupois {s}''' = (parola. angl.) Olim peso anglese, usitate in commercio, ma non pro metallos preciose e productos pharmaceutic. '''avuls- vide avaler '''avulsion {s}''' = (del lat. avulsus, extrahite) Extraction: - dentari. '''avuncular {adj}''' (del lat.·avanculus,·oncle maternal) Que se reporta al oncle, al tanta amita: prestigio -. '''avunculo {s}''' = (lat. avunculus). Oncle, fratre del matre: -maternal. – affi, De hic: avuncular '''axe {s}''' (lat. axix, axe) Direction general: — de marcha; pecia circum del qual torna un o plure elementos: - rotatori/giratori/de rotation, - principal, - longitudial, -parallel, - centrai/median, - de gravitate, - de inertia, - del cammino/via, . — optic/visual, Phys. — optic, - terrestre/del terra, inclination del - terrestre, - celestial/del. celo, - optic, - floral, - de crystallo/ -. symetria, - accopulate. Phys. Bot. - secundari, - de un flocation. Math. — radical, potentias del -; a vehiculos: - posterior, - anterior, - de disembracage, — propulsori, ruptura de -, transmission per - . Fig. linea ideal circum le qual gravita le politica de duo o plure paises potentias del - Roma-Berlin, alliantia concludite inter Germania hitlerista o Italia fascista in 1936. '''axial {adj}''' Que ha loco secundo un. axe, que se riporta a un axe: illumination - , direction -, linea -, vector —, fortia - , symmetria —, accopulamento - , pression - , carga -, rotation —, turbina a vapor a rotation - , compressor -, pumpa -. '''+ axialitate {s}''' = qualitate. de esser axial: situation - , stato - condition —. '''axilla {s}''' (lat .axilla) Cavitate que se trova sub le humero, inter le extremitate superior del bracio e le thorace: cavo, de - , sudor de -, le pilos del —s, depilar le -s. Bot. Puncto situate supra del insertion de un folio sur le pedunculo al summitate del angulo que illo face con le pedunculo. '''axillar(i) {adj}''' (del lat. axille) que ha reporto al axilla. Anat. nervo - , vena - , cavitate -. Bot. button - , tuberculo - , flor -. '''+ axinella {s}''' = Zool. polypoide, spongia ...(ned. hoornkiezelpons..) '''axiologia {s}''' = (gr. Axios, valabile,e logos, scientia) Philos. Theoria del valores moral. '''+ axiologic {adj}''' Philos. Relative al axiologia. '''+ axiologista {s}''' Philos. Specialista in axiologia '''+ axiologo- {s}''' Philos. Axiologista. '''axioma (-ka / -mat-) {s}''' ..(gr. axioma / estimation) Proposition evidente per illo ipsee que non es susceptibile de ulle demonstration: — de Archimedes, - de continuitate. De hic: axiomatic '''axiomatic {s}''' vide axioma. '''axiomatic {adj}''' Que concerne le axioma: methodo -. '''+ axiometro {s}''' (lat. axis, axe, e metron, mesura) Dispositivo al installation del nave que indica le position longitudinal. '''+ axiomatica {s}''' = Insimul del notiones prime (axiomas) admittite sin demonstration e formante le base de un branca mathematica, le contento de iste branca deducente se del insimul per le rationamento. Log. – formal, theoria aximatic ubi on non dona senso al terminos primitive del theoria. '''+ axiomatisation {s}''' Processo que consiste a poner in principio non demonstrabile le propositiones primitive del qual son deducite le terminos de un theoria deductive. '''+ axix {s}''' = (del. lat.axis) Zool. Le secunde vertebra cervical que se articula con le atlas. '''+ axoloti {s}''' = Zool. Larve de un specie de amblystoma (amblystoma mexicanum) capabile de multiplicar se per neonatia. '''+ axiometria {s}''' = Math., Methodo de representation del objectos spatial sur un plano per le qual on persegue que de imagine suggera spatialmente le objecto. '''+ axiometric {adj}''' = Math. Concernente le axiometria. '''+ axotemia {s}''' = Med.(ned. axotemie) '''axumgia {s}''' = (lat. axungia, grassia a axe) Grassia prendite de animales particularmente de porco, appellate commumemente lardo. '''ayatolah {s}''' = (ar. ajat allah, signos de Allah), Titulo donate al principai chefes del islam cheita. '''azalea {s}''' (gr. azalea, dessicate) Bot. Arbusto veniente del montanias de Asia, cultivate por le beltate de su flores (Familia del ericaceas), flor de - , cultura de -s, cultor / cultivator de -s, specie de – . '''+ azeotropia {s}''' (del gr. azein, bullir, e tropos, action de tornar). Phys. Mixtura de duo liquidos que bulli a temperatura constante. '''Azerbaidzhan {spr}''' stato del Caucaso, presso le mar Caspie, capital Baku. '''azide {s}''' = (ned. aside) '''azimuth {s}''' = (ar. al samt, le recte cammino) Astron.Angulo que face le plano vertical passante per un puncto dato con le plano meridian del loco considerate. '''+ azimuthal {adj}''' = Astron .Belative al asimuth: Geogr. circulo - , instrumento -. compasso -, numero quantic — , goniometria - . '''azoic {adj}''' (a, sin, e gr. zoe, v±ta) Biol. Milie, strato, - ubi il non ha tracia de vita animal. Geol. Terreno privatoe de fossiles. '''+ azoico {s}''' = Geol. Milieu disproviste de vita animal. '''+ azolla {s}''' Bot. Filice (ned. kroosvaren) '''+ azopigmento {s}''' = Pigmento .(ned. azopigment) '''Azores {sprpl}''' Archipelago. portugese in le Oceano Atlantic. '''+ azotar {v}''' = Chim. (ned. azotoren) '''+ azotate {adj}''' = Chim. que contine azoto. '''+ azotation {s}''' = Chim. Action de azotar. '''+ azotic {adj}''' Chim. Nitric, relative al azoto, '''azoto {s}''' (Del gr. zoe, vita) Chim. Corpore simple gasose, incolor e in- odor; elemento (N) de numero atomic 7; illo constitue cirea 80% del aere atmospheric e es le principal elemento del qual le animales e le plantas ha besonio por nutrir se. '''+ azotometro {s}''' = Chim. Instrumento serviente a mesurar le quantitate de azote del aere. '''+ azoturia {s}''' Med. Quantitate de ayoto presente sub forma de compositos azetate in le urinas. (al exception del proteinas). '''+ azteca {spl}''' Tribos de amer. indianos ab le region centrai del stato Mexico., del familia de linguas uto-azteca; illos posedeva un civilisation, un cultura e un organisation politic remarcabile usque al venita del espanioles in 1520. '''+ azteca {adj}''' Relative al aztecas, lor civilisation '''azur {adj}''' = (del arabe lazaward, lapis-azuli) Substantia mineral de color blau troppo belle; etiam; color blau del atmosphera: celo de —, - celeste, - obscur. '''Azurato {s}''' Del color de azuro. '''+ azurite {s}''' = Carbonato natural basic de cupro, de color blau con lustro brillante, utilisate qua petra de ornamento e in le fabrication del tincturas. De hic: azuro; azurato '''azuro {s}''' Color blau del celo clar; etiam: blau. '''azime {adj}''' (a sin, e gr. zume, levatura) Pan - . pan - cocite sin levatura. '''azimo {s}''' Relig. Israel, Pan azyme, celle que le israelitas face cocer re le velia del Pascha, in memoria del repasto que lor ancestres, al momento de quitar Egypto habeva facite con pan sin levatura: Festa del azioms. 1999 07 04 Toma Macovei representante inofficial del UMI in Romania. '''B ''' '''b {s}''' Secundo littera del alphabeto, prime consonante, labial sonor: non sapente ni a ni - , esser troppo ignorante. B Mus. si bemol in le systema de notation germanic, si natural in celle anglosaxone, Chim. symbolo del boro. Phys. b symbolo del barn. '''Ba. {spr}''' symbolo chimic del barium. '''+ Baal {spr}''' Bel o Belus Rel. Appellation del divinitates del religion phenicie; il habeva tante, que locos consecrate per un culto: - de Tyr, - de Sidon etc. Isto es le Bel del babylonos. '''+ baba {s}''' (parola polon.) Cul. Torta facite con un pasta altiate , miscite con uvas sic e imbibite post le coction, con rum e kirsch. '''Babel {spr}''' Turre de - , grande turre que, secundo le Biblia, le filios de Noe voleva elevar por attinger le celo. Deo habeva annihilate per le confusion del linguas iste effortio insensate, lo que ha facite dar al parola - . le senso de confusion. In realitate Babel o melior Babilou significa porta del Deo. '''+ babirusa (malay, babi, porco, e rusa, cervo). Porco salvage de Celebes, (Familia del suidas) '''babordo {s}''' (ned. bakboord) Nav. Parte leve de un nave, reguardante verso le avante (per oppos. a tribordo); fici de - , motor de - . '''+ babucha (sh) {s}''' (gr. babuch, facite prestar se al persa) Scarpa, pantoflo sin gamba e calce. '''+ babuino {s}''' (de babino, labio) Zool. Simia catarhic de Africa, del genere cynocephale, vivente in truppas numerose. '''baby {s}''' (parola angl.) Toto parve infante, allactato: (parve) pantalon (es) de - , modello - . '''+ baby-doll {s}''' (parola angl.) pupa. '''Babylon {spr}''' (parola angl.) Urbe del antiquitate cuje ruinas al bordo de Euphrate son a 160 km sud-est de Bagdad. De hic: Babylonia-babylonian '''Babylonia {spr}''' Parte inferior de Mesopotamia, appellate multo tardemente Chaldea. '''babylonian {adj}''' Relative a Babylon: captivitate - , confusion - . '''+ babyphono {s}''' (ned. babyfoon) '''+ baby-sitter {s}''' (parola angl., baby, e to sit, sider se) Persona cargate pro guardar occasionalmente un o plure infantes in le absentia de lor parentes. '''+ bacca {s}''' (parola lat.) Nomine general date al fructos con carne e pepita: - de caffe, - de junipero, - de ribes. '''baccalaureato {s}''' (del lat. bacca lauri, bacca de lauro) Le prime grado universitari que on obtene al termino del studios secundari. '''baccalaureo {s}''' Acad. Titulo obtenite post le baccalaureato; quasi licentiato. De hic: baccalaureato '''+ baccarat {s}''' Crystallo del manufactura de Baccarat.: jocator de - , tabula de - . '''bacchanal {adj}''' Rom. Hist. De Baccho, bacchic, con grande ruito, dionysiac. '''bacchanal {s}''' Festa in le honor de Baccho: -es, ebrietate, orgia. '''Bacchanalia {spr}''' (lat. bacchanlia, feata de Baccho) Rom. Hist. Festa tornante al libertinage, al orgia. Antiq. Gr. e Rom. Festas in le honor de Baccho (mysterios dionysiac del Italia e dionyse grec). '''bacchante {s}''' (de Baccho) Prestressa del culto de Baccho. Syn. menada. Fig. Femina a qui le ebrietate e le lubricitate face perder omne reserva; Fam. pl. mustachio. '''bacchar {v}''' Rom. Hist. Celebrar le Bacchanalia; participar al orgia, vinolentia. '''+ bacchetta {s}''' Bastonetto: - de tambur. '''bacchic {adj}''' De Baccho: festas - , licentiose: canto - , canto de biber. '''Baccho o Dionyso {spr}''' Gr. Mythol. Deo grec del vino, filio de Zeus, e de Semele, al qual le romanos assimilava lor deo liber. De hic: bacchic, bacchanal; bacchar-bacchante '''+ baccifere {adj}''' Bot. Que porta baccas (fructos): planta - . '''+ bacciforme {adj}''' Bot. Que simila a un bacca (fructo) '''+ baccivore {adj}''' Que mangia baccas. '''bacillari {adj}''' Producite per un bacillo: maldia - . '''+ bacillifere {adj}''' Que porta bacillos. '''+ bacilliforme {adj}''' In forma de bacillo. '''bacillo {s}''' (lat. bacillus, bastonetto) Microbio del gruppo del bacterios, in forma de bastonetto, mesurante rarmente plus de 10 micrones: - intestinal, - tuberculose, - pestifere/pestose/de peste, - virgula del cholerain forma de - , portator de -s. De hic: bacillari '''+ backhand {s}''' (parola angl.) dorso del palma9 Tennis, Colpo date con 1 dorso del palma. '''+ bacon {s}''' (parola angl.) N. Nardo. '''bacterial {adj}''' Que se reporta al bacterios; infectiones -, recreas - , observationes - , colonia - . '''+ bactericida {s}''' Producto que occide le bacterias (aqua de Laval, ozono, alcohol etc.) '''+ bactericida {adj}''' Se dice del productes que occide le bacterias producto - . '''+ bactericidal {adj}''' Bactericida. '''bacterio {s}''' (gr. bacteria, baston) Esser unicellular saprophyte o parasite, a nucleo diffuse, reproducente se per scisiparitate e del qual il ha numerose varietates: vibriones, spiriles microcobos etc, - de fermentation, - lactic, -s del solo, portator de -s, cultura de - , filtro pro - , infectiones causate per - , maladia causate per -s. De hic: bacterial; bacteriotherapia etc.; bacteriologo etc.; nitrobacterio etc. '''bacteriologia {s}''' Parte del microbiologia que studia le bacterios. '''bacteriologic {adj}''' Relative al bacteriologia: guerra - , armas - , recerca - , analyse - . '''+ bacteriologista {s}''' Specialista de bacteriologia. '''bacteriologo {s}''' Persona qui se occupa de bacteriologia. De hic: bacteriologia; bacteriologic '''+ bacteriolyse (-ysis) {s}''' Nomine generic date al maladias infectiose o infectocontagiose producite per le bacterios al homine, animales e plantas. '''+ bacteriolytic {adj}''' Relative al bacteriolyse. '''+ bacteriophagia {s}''' Action de destruer le bacterias per virus. '''+ bacteriophage {s}''' Virus con un sorta de cauda que destrue certe bacterias. '''+ bacterioscopia {s}''' Le examination del bacterias per apparato adequate. '''+ bacteriostatic {adj}''' Med. Se dice de un antibiotico que impedi le multiplication del bacterios sin destruer los: antibiotico - . '''bacteriotherapia {s}''' Cura del maladias per bacterios debilitate. '''+ bactris {s}''' Bot. - speciose, palma persic/persian. '''+ baculo {s}''' Baston: - episcopal, - pastoral, - de monacho. '''+ badian {s}''' Bot. Arbusto originari del Vietnam, cuje fructo appellate anis stellate, contine un essentia odorante utilisate por le fabrication del bibitas anisate (Familia del magnoliaceas) '''badminton {s}''' (parola angl.) Sport. Joco de volantes practicate sur un corte, apparente al tennis: jocator de - , oartita/match de - , campion de - , campionato de - . '''bagage (-aje) {s}''' (del anc. Hr. bagues) Effectos, objectos que on prende con se in viage, in expedition; - a/de mano, assecurantia de -s, rete a/pro -s, deposite de -s. Fig. Insimul del cognoscentias accumulate: su – scientific es quasi nulle. '''+ bagassa {s}''' (esp. bagaza, residuo) Parte lignose del canna de sucro, remanite in le molinos post le extraction del succo sucrate. '''+ bagassa {s}''' (ned. deerne, slet) '''bagatella {s}''' (it. bagatella, trica) Torno de prestidigitator, buffon de feria, trica; cosa de pauc precio e pauco necessari: ille dispande tote su moneta in -s. '''+ bagatelle {s}''' (parola fr.) Mus. Parve pecia legier, de tono intime, sovente por le piano. '''+ baguettte {s}''' (parola fr., it. bachettta) Parve baston tenue, plus o minus longe. '''+ bahaismo {s}''' Movimento syncretic religiose nascite del bahaismo, fundate per BahaAllah (1817- 1892). '''+ bahamian {adj}''' (ned. Bahamiaans) '''+ Bahassa Indonesia {s}''' Bahassa Indonesia. '''baia {s}''' (esp. bahia) Geogr. Golfo, indentation de un litoral: le - de Sancte Brieuc. '''+ Bailey {spr}''' Ponte - . '''+ bailivo bailo {s}''' (ned.baljuw, drost) '''+ bakelite {s}''' Resina synthetic obtenite per le condensation de un phenol con le aldehyde formic e utilisate como succedaneo de ambra, del scolio etc. . '''Baleam {spr}''' Divinator moabite qui, inviate per su rege de maledicer le israelitas, era constringite benedicer les (le Biblia) '''balalaika {s}''' (Parola russe) Sorta de lute, de forma triangular, a tres cordas, empleate in Russia por executar le musica popular. '''balamento {s}''' Crito del oves. Fig. Planeto. '''balancia {s}''' (lat. bis, duo vices, e lanx, bassino) Instrumento serviente a pesar, formate de un virga horizontal stabile e de plattos per tante le un le corpores a pesar, le altere le pesos marcate: - de cocina, - de torsion, - de adjustamento, - automatic/instantanee - fidel, - infidel, - sensibile, - a bracios equal, - a duo bracios, jago de - , sensibilitate de un - , le controlo del - , mitter in le - , pesar in le - ; equilibrio: esser in - , - de poter, - de terror, - strategic, ponte de - , barra de - , - hydrostatic, - hydric, esser in - . Comm. – commercial/de commercio, - commercial excedente, - commercial deficitari, - del pagamentos. De hic: balanciero; balanciata; balanciar-balancio, balanciamento, balanciatoria, contrabalanciar; contrabalancia '''balanciamento {s}''' Movimento per le qual un corpore inclina, ora de un parte, ora del altere; stato de lo que es in equilibrio: - harmoniose de un periodo, pertica de - , corda de - . '''+ balanciante {adj}''' Que balancia: sede - , cavallo - . '''balanciar {v}''' (de balancia) Mover ora de un parte, ora del altere: - le bracios, - le hancas, - le pedes, - se, mover se alternativemente de un parte e del altere; pesar, examinar: - le pro e le contra, - un composition, - su phrases, - inter duo cosas, stabilir le differentia inter le debito e le credito; - un conto, hesitar: il non ha a balanciar. '''balanciatoria {s}''' Lecto por le parve infantes; balanciero. '''balanciero {s}''' (de balancia) Sede suspendite a duo cordas e sur le qu on se balancia; pecia animate de un movimento oscillatori regular que rege 1e marcha de un machina; le - de un horologio. '''balancio {s}''' Comm Saldo, acto per le qual in contabilitate, on constata le situation inter le activo e le passivo de un activitate financiari sur un certe periodo de tempore; - septimanal, - annual, - mensual, - fiscal, face le - , sleuder le - , - initial de de apertura, - interimar, - deficitari, - condensate/abbreviate, cifras de - , controlo de - , libro de -s. '''balancista {s}''' Persona qui verifica, inspector. '''balanitis {s}''' (del gr. balanos, glandula) Med. Inflammation del glandula del membro viril. '''+ balano (I) {s}''' Anat. Glandula. '''+ balano (II) {s}''' Sorta de (ned. pok) de mar. '''balar {v}''' (lat. balare, onomat.) Critar, parlante de oves. Fig. e Fam. Planger se. De hic: balamento '''+ balata {s}''' Gumma trahite de un arbore del America tropical e utilisate por le fabrication de isolatores, de corregia de transmission etc.: Industria de -, solea de - . '''balbutiamento {s}''' Action de Balbutiar, de garrular, murmuration. Fig. probation initial: le - del cinema in 1900. '''+ balbutiante {s}''' Qui balbutia. '''balbutiar {v}''' Articular mal le parolas, pronunciar los con pena: - an excusa; etiam; garrular. De hic: balbutiamento; balbutiator '''balbutiator {s}''' Persona qui balbutia. '''balcon {s}''' (it. balcono, estrade) Arch. Platteforma disponite In prominentia sur un faciada e ambite de un balustrada. Theatr. Prime galeria situate super le orchestra: porta de(l) - , - lateral, - de detra; (ned. schouwburg) - , galeria. '''+ baldacchino {s}''' (it. baldacchino, stoffa de seta de Bagdado) Sorta de celo de lecto; obra de architectura o de carpenteria que servi de coronamento a un throno, a un altar: - de un throno, lecto a/con '''+ Baleares {sprpl}''' Insulas espaniol al west de Mediteraneo, centro administrative Palma de Malorca. '''balena {s}''' (lat. balaena) Mammifero marin, le plus grande del animales actual (ordine del cetaceas, long. 10 m., peso 150 t.; - blanc, oleo de - , lardo/grassia de - , carne de - , sperma de - , chassa de -s, pisca de - , piscator de -s; specie de como forte e flexibile tirate del fanones de - , - de corset, (de osso) de - . De hic: balenero; baleniera '''balenero {s}''' Nave equipate por le pisca de grosse cetacease le tractamento de lor carne; celle qui pisca balenas. '''baleniera {s}''' Imbarcation legier e punctute al duo extremitates, serviente al pisca de balenas. '''+ balenoptera {s}''' Zool. Mammifero marin vicin del balena, a facie ventralstriate e possedente un pina dorsal (le plus grande specie, le color qual blau, attinge 33 m de longer) '''Bali {spr}''' Insula del Sonda (Republica de Indonesia), separante se de Java per la stricto de Bali. '''+ balinese {adj}''' Relative al insula Bali. '''+ balinese {s}''' Habitante de Bali; linguage parlate illac. '''Balkanes {sprpl}''' Peninsula Balkanic, le plus oriental de Europa meridional, habente in le centro le catena del montania Balkan e partite politicamente inter Bulgaria, Jugoslavia, Albania, Grecia e Turchia. De hic: balkanic; balkanisar '''balkanic {adj}''' Del Balkanes: Peninsula - : guerras - . '''balkanisar {v}''' Adoptar al maniera de viver balkanic. '''+ balkanisation {s}''' Processo que arrivava al fragmentation in numerose statos a lo que constitueva antea entitate territorial e politic. '''balla {s}''' (it. balla) Parve paleta (glomere) rotunde, potente saltar verticalmente de nove, utilisate in differente jocose sportes: - de tennis, - de hockey, - de golf, - de ping pong, - de biliardo, jeco de - , lancear le - . Tennis. - in/de rete, - elastic, mancar 1e - , - de fusil, - perdite, - dum-dum, - de cauchu, grandine de -s, a proba/prova de - (s), ferita/vulnere de - , pluvia de -s, funditor de -s, funderia de -s; - de coton, - de caffe, - de ris, - de tabaco, -s de mercantias. Impr. Tampon metallic del qual on se serviva ente le invention del rolo por applicar le tinta; etiam: pecia de stoffa, papiro etc. De hic: ballon; balotta &; imballar '''ballaga {s}''' (provenc, ballada, dansa) Creation popular in versos, faciente parte del genere epic, inspirate solitemente del tradition historic e popular e que relata un action heroic, un legenda, un occurentia significative; creation musical con character narrative - popular. '''ballar {v}''' (del anc. fr. ballar, dansar) Dansar: - tango, - rock, ille balla magnificamente, le litteras balla ante mi oculos, musica pro - . De hic: ballo; ballerina '''ballast {s}''' (parola angl.) Cargamento consistente de saccos plen de sablo, arena etc. que assecura le equilibrio de un nave o adjuta al regularisation del altitude de un aerostato; etiam: petras contundite que mantene le transversas de un ferrovia e los fixa: - innon, prender - . '''+ ballastar {v}''' Ferrov. Repartir ballast sur un ferrovia : equilibrar un nave reimplente o vacuante su ballast. '''ballerina {s}''' (it. ballerina) Dansatrice de profession. '''+ ballerino {s}''' Dansator de ballet. '''ballet {s}''' (parola fr., it. baletto) Dansa figurate, executate per plure personas. Theatr. Piece de theatro miscite de cantos e de pantomimas: maestro de - , - nautic, - classic, - moderne, - super glacie, schola de - , gonnella de - , le - de Opera de Paris, facer - , representar un - . '''ballista {s}''' (lat. ballista) Hist. Machina de guerra roman serviente a lancear le projectiles. De hic: ballistic-ballistica; arcoballista etc. '''ballistic {adj}''' Relative al arte de lancear projectiles; galvanometro - , missile - , projectil. - volo - , pendulo - , galvanometro - , trajectoria - . '''balistica {s}''' Scientia que studia le movimento del projectiles. '''ballo {s}''' (del anc. fr. ballar, dansar) Assemblea, local ubi on dansa: - de gala, sala de - , de - , - campestre , masca de - , masca de - , - de mascaras, dar un - ; dansa: vespera/vespere de - , academia (schola/instituto) de - , festa de - , figura/movimento de - , sala de - , local de - , maestro/professor de - , musica de - , partenario de - , disco de - , scarpa/calceo de - , scarpetta de - , pista de - . '''ballon {s}''' (it. ballono) Vesica de cauchu conflate de aere e coperite de corio; sphera de cauchu plus o minus spisse e conflate con gas: - captive, - de essayo, - de protection, - sonda, - de barrage, - de observation, ascension de - , viage de - , viagiator de - , concurso de - , barrage de -(es), seta de - , manica - , mercante de -es, le - se elevava in le celo/in le alto, montar un - , sufflar un - . Chim. Recipiente destinate a continer un liquido. Grosse - por sport, - de football, - de rugby, joco de - , jocar al - , esser in possession del - , passar le - a, controlo del - , - con effecto interior, le - ha mancate le goal, inviar le - in le rete, centrar le - ante le goal, passar le - . '''+ balotta {s}''' Bot. Planta del demolitiones a odor fetide e a flores mauve, cuje extracto ha proprietates sedative (Familia labiaceas) '''balotta {s}''' (de balla, pacc(hett)o) Pacc(hett)o de merces. Fig. Fam. stulte, imbecile, ticket, papiro usitate in le votation secrete. '''ballottada {s}''' Salto in aere (sport a cavallo) '''+ ballotage {s}''' Situation in le qual necuno inter le candidatos non ha reunite al prime torno requisite, in un scrutinio majoritari a duo tornos: scrutinio de - , le secundo torno del scrutinio por le qual le majoritate relative suffice. De hic: ballottar-ballottada '''ballottar {v}''' Exprimer per voto su opinion super un candidatura, -un decision, un proposition etc.; seliger alcuno per voto, donar a alcuno le voto. '''balneari {adj}''' (lat. balnearis) Relative al banios e generalmente al banios de mar: station - , hotel - , saison - . '''balneo {s}''' Banio, acto de donar o de prender un banio; aqua de banio: -s, banios al fontes con aqua calde o mineral. De hic: balneari; balneotherapia etc. '''+ balneologia {s}''' Disciplina de medicina interne, que studia le action therapeutic del factores balneoclimatic (aquas mineral o thermal, fangos etc.) '''balneotherapia {s}''' Cura medical per banios. '''+ balsa {s}''' Ligno multo legier, proveniente de America central e utilisate por le modellos reducite de avion, de nave , de machina etc. (d. 0,15): rate de - . '''balsamic {adj}''' Que ha le proprietates del balsamo : odor - ; perfumate. calmante. '''balsamifere {adj}''' Que produce o contine balsamo: poplo - . '''balsamina {adj}''' (del lat. balsamum, balsamo) Bot. Planta del boscos mantaniose, con le stirpe recte, a flores jalne (On cultiva qua ornamento species de - , a flores rosee o rubie). Le - es appellate impatiente, nam su fructos, a maturitate, crepa al minime contacto e pro- jectante le granos (impaciens balsamina) De hic: balsaminacee-balsaminaceas '''balsaminaceas {spl}''' Bot. Plantas herbacee con le stirpe recte, con folios oval e flores jalne punctate con rubie (impaciens noli-tangere impaciens parviflora) '''balsaminacee {adj}''' Bot. Relative al balsaminaceas. '''balsamita {s}''' (lat. Tancetum balsamita) Bot. Planta herbacee aromatic, con le stirpe vilute, le folios oval componite o le flores jalne. '''balsamo {s}''' (lat. balsamum) Succo grosse e perfumate, extracto del resina o del altere substantias vegetal e utilisate in pharmacia qua preparato aromate e curative; substantia aromatic utilisate al imbalsamation del cadaveres. Fig. Odor multo placente, penetrante: - de zinc, - de Peru, - vulnerari. De hic: balsamina; balsamita; balsamic; balsamifere; imbalsamar '''+ balsamodendro {s}''' Bot. Arbore Myrrha. '''Balthasar {spr}''' Biblia. Nomine popular traditional de uno del tres reges magos. '''baltic {adj}''' Del Baltico: linguas - , Mar - , Statos - , porto – commercio - . '''Baltico {spr}''' Mar formate per le Atlantico, generalmente pauco profunde, que bania Finlandia, Russia, Svedia, Danmark e Germania. '''balto {s}''' Membro del gruppo ethnic includente lituanes e latvianes; membro del proprietarios agrari german in le statos baltic; etiam: baron baltic etc. De hic: baltic-baltico; baltico-slavo etc. '''baltoslavic {adj}''' Relative al baltoslavo. '''baltoslavo {s}''' Membro del slavos habitante apud le Mar Baltic. De hic: baltoslavic '''balustrada {s}''' (it. balustrada) Archit. Rango de balustros coronate de un planca; clausura con multe foramines a al altitude de appoio. - del scala, -s modulate. '''balustrar {v}''' Clauder con un balustrada. '''balustro {s}''' (it. balustro) Archit. Parve pilar, generalmente usitate con alteros e assemblate con illos per un plana, por formar un appoio o un clausura: - del scala. De hic: balustrada; balustrar '''bambus {s}''' (malais bambu) Bot. Graminacea del paises calde cuje paleas attinge usque a 25 m.: canna/baston de - , tabula de - , sedia de - , palo de - , ponte de - , javeloto de - , .pedunculo de - , planta de - , tressage de - . '''banal {adj}''' (del germ. ban, vasallo) Al usage de totes: (anc.) forno - , molino - ; sin originalitate, commun: laudas - , subjecto - , caso - , forma - de grippe. De hic: banalisar; banalitate '''+ banalisar {v}''' Render banal, ordinari, commun; - un vehiculo del policia '''banalitate {s}''' Al epocha feudal, servitude consistente in le usage obligatori e public de un objecto appertinente al senior; character de lo que es banal: le - de un narration; cosa o action banal: dicer -s. '''banana {s}''' (portug. banana, facite prestar se al guinean) Fructo del bananiero, ric in amido: gelato s - , pelle de - , racemo de -s, cavilia a - . '''+ bananicultor {s}''' Cultivator de bananas. '''+ bananicultura {s}''' Plantation o cultura del bananieros. '''+ bananiero {s}''' Bot. Planta a folios longe (usque a 2 m) integre, que se cultiva in le regiones calde por su fructos, o bananas, gruppate in assemblea (Familia del setaginaceas); cargo preparate por le transporto del bananas. '''banca {s}''' (it banca, tabula de cambio) Fin. Branca del activitate economic, consistente in crear creditos e facilitar le pagamentos: - del stato, - mundial, billet/nota de - , director de - , empleato de - , - commercial/mercantil, - hypothecari, - de emission, - indus- trial, - de deposito, - de sparnio (s ), - agricole, - de credito agricole, - central de giro, - de datos, - de sanguine, casa de - , establimento de - , - auxiliar, sucursal de un - , filisl de - , - del empleos, - a domicilio, - de sperma, - de genes, robar un - , robator de - , facer saltar un - . De hic: bancari; banchero; bancar-bancabile; bancarupta etc. '''bancabile {adj}''' Se dice de un effecto de commercio capabile a esser discontate de novo per le banca central. '''bancar {v}''' Fin. Incassar: - a domicilio. '''bancari {adj}''' Relative al banca: billet - , conto - , disconto - , credito - , credito - irrevocabile, garantia - , debita - , reserva - , transaction/operation - , cheque - , dividendo - , interesse - , deposito - , assignation - , secreto - , establimento/institution - , filial - , interprisa - , relation - , consortio - , edificio - , casa - , moratorio - , societate - , lege - , empleato - , traffico monetari -, action - , negotio - . '''bancarupta {s}''' (it. banca rotta) banca rumpite, allusion al ancian usage de rumper le banco del bancaruptero) Falimento de un negociante culpabile de differente actos aggravante le situation del creditores: facer - , - del stato, - fraudulente, culpabile de - , revocar /annular/rescinder un - , esser al bordo del - . '''bancaruptero {s}''' Persona qui face bancarupta. '''banch-''' vide banca, banco. '''banchero {s}''' Persona qui dirige un banca: - a domicilio. Joco. Persona qui tene le joco contra tote le altere jocatores. '''banchetta {s}''' Parve banca (ned. bankje) '''banchettar {v}''' Prender parte a un banchetto; mangiar ben, regalar se. '''banchettator {s}''' Celle qui banchetta; qui se regala, bracia. '''banchetto {s}''' (it. banquetto, parve banca) Grande repacto; festino solemne e fastuose: - de gala, - nuptial, - gastronomic, dar un - . De hic: banchettar; banchettator '''+ banchisa {s}''' Crusta de glacie que se forma in le regiones polar per le congelation del aqua de mar. '''banco {s}''' Sede stricte e longe sur le qual pote seder plure personas; sede solitemente con scriptorio por scholares; cassa (in un magazin): - de jardin, - de schola, - de ferro. - de petra, - del ecclesia, - del accusatos, - del advocatos, - de tortura, - del testes. Sport. - de penalitate, - del jocatores de reserva; banco (in boteca, magazin): - de vendita; - de labor/de travalio, - de probas/provas/essayo, - de macello; platta in profunditate; - de sablo/arena, - de glacie, - siliciose, - de nebula, - corallin/corallifere/de corallo, - de ostreas, - de haringos, - de musculos, - de perlas, Banco de Degger. De hic: banchetto &; banca & '''banda (I) {s}''' (del germ. Band, standardo) Gruppo de homines accompaniante se in scopos mal: - de robatores/fures, - indisciplinate, membro del - , formation de - . Mus. Truppa de musicantes, parve orchestra. Humorese. Amicos qui appare de costume insimul. De hic: disbandar & '''banda (II) {s}''' (facite prestar se a un parola germ. signif. ligamine) Panello, corregio, papiro etc. platte que servi a ligar alique. Mus. lista tenue e stricte, de un material flexibile, specialmente preparate por imprimer le sonos e reproducer les: - magnetic, - de cassetta, - (magnetic) video, - sural, - jugular, -perforate, - sonor, - adhesive, - isolante, - gummate, - de papiro, - de sustenimento, - de frequentias, - de absorption, - metric, - de jornal, - elastic, - de film, - designate/de designos, album de -s designate, jornal de -s designate, personage de -s designate, - de lino, - de terra, - pro le oculos, - transportator/mobile, - rolante/continue, - cyclabile, - de stationamento, serra a - , aciero a - , filtro de - . Comp. lector de -s, graphico a -s, spectro del -s. lista de lino que servi in chirurgia pro inveloppar alicun partes del corpore; bandage. De hic: bandar-bandage bor/de travalio, - de probas/provas/essayo, - de macello; platta in profunditate; - de sablo/arena, - de glacie, - siliciose, - de nebula, - corallin/corallifere/de corallo, - de ostreas, - de haringos, De hic: banchetto &; banca & '''banda (I) {s}''' (del germ. Band, standardo) Gruppo de homines accompaniante se in scopos mal: - de robatores/fures, - indisciplinate, membro del - , formation de - . Mus. Truppa de musicantes, parve orchestra. Humorese. Amicos qui appare de costume insimul. De hic: disbandar & '''banda (II) {s}''' (facite prestar se a un parola germ. signif. ligamine) Panello, corregio, papiro etc. platte que servi a ligar alique. Mus. lista tenue e stricte, de un material flexibile, specialmente preparate por imprimer le sonos e reproducer les: - magnetic, - de cassetta, - (magnetic) video, - sural, - jugular, -perforate, - sonor, - adhesive, - isolante, - gummate, - de papiro, - de sustenimento, - de frequentias, - de absorption, - metric, - de jornal, - elastic, - de film, - designate/de designos, album de -s designate, jornal de -s designate, personage de -s designate, - de lino, - de terra, - pro le oculos, - transportator/mobile, - rolante/continue, - cyclabile, - de stationamento, serra a - , aciero a - , filtro de - . Comp. lector de -s, graphico a -s, spectro del -s. lista de lino que servi in chirurgia pro inveloppar alicun partes del corpore; bandage. De hic: bandar-bandage '''bandage (-aje) {s}''' Action de ligar, fixar con bandas: - herniari/hernial, - compressive, - elastic, - cruciate, - provisori, - umbilical, - de gypso, - sterilisate, - de emergentia, poner/applicar un - . '''+ bandagista {s}''' Persona qui prepara o vende bandages chirurgic. '''bandar {v}''' Ligar e stringer con un banda: - le vulneres de un persona, - un bracio, - le oculos de un persona, material pro - . '''+ banderilla {s}''' (parola esp.) Aculeo ornate de listas que le toreadores planta sur le garot (fr.) del tauros. '''+ banderola {s}''' (ital. banderuola) Banda de stoffa longe e stricte, que on attacha al alto de un mast o de un pertica. '''bandiera {s}''' Standardo, le emblema de un nation, cuje colores illo porta: bandiera national, - tricolor, - de pilota, palo de - , mast de - , -pro signalar, - stellate, a -s displicate e le tambur battente, displicar le - , salutar le - , hissar/altiar le - , rangiar se/aggruppar se sub le bandiera de un persona. Sport. levar le – pro offside. De hic: bandierola '''bandierola {s}''' (it. bandieruola) Banda de stoffa longe e stricte que on attacha al summitate de un mast o de un pectina; banda de papiro. '''banditismo {s}''' Condition de bandito, mores de bandito: acto de - . '''bandito {s}''' (it. bandito) Individuo que vive del attaccos a mano armate. Per exager. Vale-nihil, picaro, mal subjecto: cavallere - , - astute/astutiose, banda de -s, chef de -s, truppa de -s. De hic: banditismo '''+ bandjir {s}''' (ned. bandjir) '''+ bandoliera {s}''' Banda de corio, de texito etc., ponite a transverso del corpore e del qual on appende un arma (pistole, fusil, spada): - de carabina. '''+ bandotheca {s}''' Collection de bandas magnetic continente programmas informative; armario por bandas (magnetic) '''Bangladesh {spr}''' Stato in Asia central-sudic, sur le curso inferior del fluvio Gange, capital Dhaka. '''baniar {v}''' (lat. balnear) Immerger o tener in aqua o in altere liquido: - un infante, esser contigue, fluer apud: le Sena bania Paris, - se, prender un banio. '''baniator {s}''' Persona qui se bania. '''banio {s}''' (lat. balneum) Acto de donar o de prender un - camera de - , roba de - , costume de - , scarpa de - , sapon de/pro le - , calceones de -, casa de -(s), cabina de - , articulos de - , establimento de -s, -s public, -s thermal, vestimentos de -, drappo de - , toalia de - , tapete/tapis de - , bonetto , scuma/spuma de - , sacco de - , slip de - , sal de - , preparar un - , prender un - , plenar le - , prender un - fortiate, esser in le mesme - ; aqua de - , -s, - turc/a/de vapor, - de fango, - sulfurose, - de sablo, - de mercurio, - de scuma/spuma, - natural, - de sol, - de sanguine, -s medical, -s de tinctura, -s de immersion. Photo. - de virage, - de fixage, - de arresto, -de disveloppamento; fontes de aqua '''bandage (-aje) {s}''' Action de ligar, fixar con bandas: - herniari/hernial, - compressive, - elastic, - cruciate, - provisori, - umbilical, - de gypso, - sterilisate, - de emergentia, poner/applicar un - . '''+ bandagista {s}''' Persona qui prepara o vende bandages chirurgic. '''bandar {v}''' Ligar e stringer con un banda: - le vulneres de un persona, - un bracio, - le oculos de un persona, material pro - . '''+ banderilla {s}''' (parola esp.) Aculeo ornate de listas que le toreadores planta sur le garrot (fr.) del tauros. '''+ banderola {s}''' (ital. banderuola) Banda de stoffa longe e stricte, que on attacha al alto de un mast o de un pertica. '''bandiera {s}''' Standardo, le emblema de un nation, cuje colores illo porta: bandiera national, - tricolor, - de pilota, palo de - , mast de - , -pro signalar, - stellate, a -s displicate e le tambur battente, displicar le - , salutar le - , hissar/altiar le - , rangiar se/aggruppar se sub le bandiera de un persona. Sport. levar le – pro offside. De hic: bandierola '''bandierola {s}''' (it. bandieruola) Banda de stoffa longe e stricte que on attacha al summitate de un mast o de un pectina; banda de papiro. '''banditismo {s}''' Condition de bandito, mores de bandito: acto de - . '''bandito {s}''' (it. bandito) Individuo que vive del attaccos a mano armate. Per exager. Vale-nihil, picaro, mal subjecto: cavallere - , - astute/astutiose, banda de -s, chef de -s, truppa de -s. De hic: banditismo '''+ bandjir {s}''' (ned. bandjir) '''+ bandoliera {s}''' Banda de corio, de texito etc., ponite a transverso del corpore e del qual on appende un arma (pistole, fusil, spada): - de carabina. '''+ bandotheca {s}''' Collection de bandas magnetic continente programmas informative; armario por bandas (magnetic) '''Bangladesh {spr}''' Stato in Asia central-sudic, sur le curso inferior del fluvio Gange, capital Dhaka. '''baniar {v}''' (lat. balnear) Immerger o tener in aqua o in altere liquido: - un infante, esser contigue, fluer apud: le Sena bania Paris, - se, prender un banio, le rore/ros baniava le campos le aqua baniava le roccas. '''baniator {s}''' Persona qui se bania. '''banio {s}''' (lat. balneum) Acto de donar o de prender un - camera de - , roba de - , costume de - , scarpa de - , sapon de/pro le - , calceones de -, casa de -(s), cabina de - , articulos de - , establimento de -s, -s public, -s thermal, vestimentos de -, drappo de - , toalia de - , tapete/tapis de - , bonetto , scuma/spuma de - , sacco de - , slip de - , sal de - , preparar un - , prender un - , plenar le - , prender un - fortiate, esser in le mesme - ; aqua de - , -s, - turc/a/de vapor, - de fango, - sulfurose, - de sablo, - de mercurio, - de scuma/spuma, - natural, - de sol, - de sanguine, -s medical, -s de tinctura, -s de immersion. Photo. - de virage, - de fixage, - de arresto, -de disveloppamento; De hic: baniar-baniator; banio-maria etc. '''banio-maria {s}''' Liquido calde in le qual on mitte un vaso continente lo que on vole calefacer. '''banjo {s}''' (parola anglo-americ) Sorta de guitarra rotunde cuje parte superior del cassa es constituite per un pelle tenso. '''banjoista {s}''' Persona qui musica del banjo. '''bannimento {s}''' Action de bannir; stato de un persona bannite: pena que consiste a interdicer a un citatano le sojorno in su pais (iste pena es politic, criminal, infamante, temporari) '''bannir {v}''' Condemnar a exilio, prescriber: - le reges de Roma, - le guerra. Fig. remover, repulsar: - omne timor. Syn. Chassar, deportar, excluder, exiliar, expatriar, expellar, proscriber, repulsar. '''banno {s}''' Proclamation, edicto, sententia de proscription, bannimento; publication de maritage: -s. De hic: bannir-bannimento '''+ bantam {s}''' Box. peso - . thermal o mineral; aqua – maria. De hic: baniar-baniator; banio-maria etc. '''banio-maria {s}''' Liquido calde in le qual on mitte un vaso continente lo que on vole calefacer. '''banjo {s}''' (parola anglo-americ) Sorta de guitarra rotunde cuje parte superior del cassa es constituite per un pelle tenso. '''banjoista {s}''' Persona qui musica del banjo. '''bannimento {s}''' Action de bannir; stato de un persona bannite: pena que consiste a interdicer a un citatano le sojorno in su pais (iste pena es politic, criminal, infamante, temporari) '''bannir {v}''' Condemnar a exilio, prescriber: - le reges de Roma, - le guerra. Fig. remover, repulsar: - omne timor. Syn. Chassar, deportar, excluder, exiliar, expatriar, expellar, proscriber, repulsar. '''banno {s}''' Proclamation, edicto, sententia de proscription, bannimento; publication de maritage: -s. De hic: bannir-bannimento '''+ bantam {s}''' Box. peso - . (ned. bantamgewicht) '''baobab {s}''' (ar. bu hibaba) Arbore del regiones tropical (Africa, Australia), a trunco enorme (usque a 20m de circumferentia) (Familia del malvaceas) '''baptisar {v}''' (gr. baptizein, immerger) Conferer le baptismo. Donar un nomine de baptisme: - un infante con nomine de Johannes. Fam. - le vino, mitter in illo aqua. De hic: baptismo-baptismal; baptista; baptisterio; baptisator_anabaptisar-anabaptismo, anabaptista; rebaptisar-rebaptismo '''baptisator {s}''' Qui baptisa. '''baptismal {adj}''' Que appertine al baptismo; que servi por donar le baptismo: cossino - , aqua - , fonte - , tener un infante al fonte - , promissa - , formulario - , nomine - , ceremonia - , alliantia - . '''baptismo {s}''' (del gr. baptizein, immerger) Le prime del septe sacramentos del ecclesia, celle que rade le peccato original: - per immersion, - infantil/del infantes, nomine de - , prenomine que on recipe in le momento del baptismo, promissa de - , ceremonia de - , registro del -s, acto de - , certificato de - , unction de - , aqua de - , - de un nave, - del aere, - del foco; doctrina del - . '''baptista {s}''' Celle qui baptisa. Theol. Sancte Johannes - . '''baptista {adj}''' Theol. Partisano del baptismo. '''baptisterio {s}''' Parte del ecclesia reservate por baptismo; recipiente continente aqua por baptismo. '''bar {s}''' (angl.bar, barra) Debito de bibitas ubi on consume quasi semper stante o sedite sur alte taburete ante un banco: taburet de - . '''+ baratar {v}''' (del anc. fr. barate, agitation) Agittar le crema in le barate por facer le butyro. '''+ barateria {s}''' Nav. (ned. schelmerij, baratterie) '''barba {s}''' (lat. barba) Filo de mento e del genas: facer le - a un persona, rasar alcuno: pilos de - , platto a - , pincel/penicillo a/de - , speculo a/de - , aqua a/de - , sapon a/de/pro - , crema a/de/pro - , - a/in puncta, - de capra, - integre, - lateral, - hirsute, Barba Blau. De hic: barbero; barberia; barbate; barbar; disbarbar-disbarbate '''+ barbacoa {s}''' (ned. berbecue): festa de - . '''barbar {v}''' Crescer barba. '''barbare {adj}''' (gr. barbaros, estraniero) Del civilisation por le grecos, le romanos e le mundo christian: invasiones - . Fig. Cruel, inhuman: costume - , crimine - . De hic: barbaritate; barbarismo; barbarisar; barbaro-barbaric; semi-barbare etc. '''+ barbarea {s}''' (lat. Barbarea vulgaris) Bot. Planta herbacee bisannual o perennal cuje folios juvene ha proprietates antiscorbutic e pote esser consumite como salata (Familia cruciferae) '''+ barbaresc {adj}''' barbaris: le Statos - . '''+ barbaria {s}''' Cruelitate, ferocitate. Manco de civilisation; dishumanisation. '''barbaric {adj}''' Barbare, salvage, primitive; grossier, inculte, non rafinate: costumes/usantias -. '''barbarisar {v}''' Render barbare; facer barbare. '''barbarismo {s}''' (de barbare) Falta del linguage, consistente a usar parolas inexistente o deformate: committer un -; condition social e intellectual barbare. '''barbaritate {s}''' Stato de esser barbare. '''barbaro {s}''' Estraniero de civilisation inferior, salvage. '''barbate {adj}''' Con barba. '''+ barbecue {s}''' (parola anglese) Apparato de coction al aere libere, functionante al carbon de ligno; por grilliar le carne o le pisce, festa de -. '''barberia {s}''' Boteca de barbero. '''barbero {s}''' Celle cuje profession era de facer le barba. '''+ barbiturato {s}''' Chim. Radical chimic que es al base de numerose hypnoticos e sedativos del systema nervose. '''+ barbituric {adj}''' Chim. Relative al barbiturato: acido -. '''+ barbiturismo {s}''' Accostumar, intoxication con barbiturices. '''+ barbo {s}''' (lat. barba) Pisce de aqua dulce a carne multo estimate, ma le ovos pote esser toxic (Familia del cyprinides). '''+ barbute {adj}''' Qui ha barba. '''barca {s}''' (lat.barca) Parve imbarcation: menar ben su-, conducer ben su interprisa, - remate, - a/de remos, a/de vela(s), - a/de motor, - de pisca/de piscator, - de salvamento, - a fundo platte, vader in - . Myth. - de Charon, ponte de -s. De hic: barcate; barchero; disbarcar-disbarcamento, disbarcatorio; imbarcar-imbarcamento, imbarcation, imbarcatorio, disimbarcar-disimbarcation. '''barcarola {s}''' (ital. barcarola, gondolero) Mus. Canto de persona qui conduce un imbarcation, super toto in Venetia, gondolero. Pecia de musica vocal o instrumental al rhythmo ternari in le stilo de iste cantos. '''+ barcassa {s}''' Chim. Grosse barca. Pej. mal barca. '''barcata {s}''' Carga de barca. '''+ barcelonese {adj}''' De Barcelona. '''+ barcelonese {s}''' Habitante de Barcelona. '''barch- {}''' vide barca. '''barchero {s}''' Qui conduce un barca. '''bardana {s}''' (bardana lyonese, cimice) Planta a flores purpuri, commun in le demolitiones, cuje fructos se termina per parve crocs que se attacha al vestimentos e al tonsion del animales (Familia del composaceas). '''+ bardic {adj}''' De bardo: canto -. '''+ bardo {s}''' (lat. bardus, parola gaul) Poeta e cantator celte; poeta lyric. '''barium {s}''' (del gr.barus, pesante) Chim. Metallo (Ba), de numero atomic 56, blanc de argento. '''+ barmaid {s}''' (parola anglese) Servitrice de bar. '''barman {s}''' (parola anglese) Servitor de bar qui non servi que al banco le bibituras que ille prepara. '''+ barnabita {s}''' Rel. Religioso del ordine del clericos regular de Sancte Paulo, fundate in 1530 per Sancte Antonio-Maria Zaccaria. '''+ barnacle {s}''' Zool. (ireland. bairneach) Ansere salvage a becco curte, nidificante in le extreme Nord, de passage le hiberno sur le costas del Europa occidental. '''baroc {adj}''' Que appertine al baroco: stilo -, ecclesia -, arte -, litteratura -; bizarre, original, excentric: un idea -, un personage -. De hic: baroco. '''baroco {s}''' (port. barroco, perla irregular) Stilo affectate, fortiate, opponente se al Renascentia cIassic e popularisate per le jesuites al epocha, del de Contra-Reforma. '''barogramma {s}''' Meteo. Curva registrate per le barographo. '''barographo {s}''' Meteo. Barometro registrator, traciante le curva del altitudes successive attingite per un aviator. '''baro- {s}''' (apparente in compositos) baro- (como in „barometro“). De hic: barometro etc.; barothermohygrographo etc.; isobare etc. '''barologia {s}''' Scientia del pression atmospheric. '''barometric {s}''' Que se reporta al barometro: scala -, altor -, gradiente -, curva -, maximo -, pression -, observationes , variationes -. '''barometro {s}''' (gr. baros, peso, e metron, mesura) Instrumento serviente a mesurar le pression atmospheric e apperciper approximativemente le cambios que occure in le atmosphera: - a/de mercurio, - a/de siphon, - aneroide, tubo de -, le - monta, le - descende. De hic: barometric; barometrographo etc. '''barometrographia {s}''' Meteo. Registration per barometro. '''barometrographo {s}''' Meteo. Apparato que registra automaticamente le pression atmospheric al solo e in un vehiculo aeree. De hic: barometrographia. '''baron {s}''' (facite prestar se al germ.) Olim. Grande senior, possessor de titulo de nobilitate inter celle de viceconte e celle de cavallero. De hic: baronage; baronessa; baronetto; baronia. '''baronage (-aje) {s}''' Qualitate de baron; le corpore del barones. '''baronessa {s}''' Femina qui possede un baronia; sposa de un baron. '''baronetto {s}''' In Anglaterra, titulo hereditari del ordine del cavalleros. '''baronia {s}''' Le dominio de un baron; titulo de baron. '''+ baroscopio {s}''' Balancia permittente de mitter in evidentia le pulsata de Archimedes debite al aere. '''barothermohygrographo {s}''' Instrumento registrante le pression, le calor e le humiditate atmospheric. '''barra {s}''' (facite prestar se al gallico) Pecia longe de ferro, ligno etc.; - de ferro, - de ligno, -s de un grillia, s parallel, s protective, - fixe; Jur. Barriera que in un tribunal separa le magistratos del publico: apparer al -, presentar se ante le judice. Naut. - de commando, organo de commando del governaculo. Sport. - transversal; - de balancia, - de chocolate, cannella in -s, sulfure in -, aciero in -s, ferro in -s, auro in -s; fenestra con -s, codice a -s, - de substraction. Heral. - del t; Mus. - de mesura. Rar. Pecia honorabile cresta del palato del cavallo. Geogr. Banco roccose e sablose, sicca al entrata del estuarios. De hic: barriera; barrar-barrage. '''barraca {s}''' Cabana; edificio plan e large; caserna: campo de -s, - de tiro, , - de plagia, - de feria. '''barracon {s}''' (ned. grote barak). '''+ barracuda {s}''' (parola esp.) Grande pisce marin, carnivore (sphyrenide). '''barrage (-aje) {s}''' (de barra) Action de barrar un via: - de un strata, dica stabilite a transverso de un curso de aqua, - de minas, ballon de -, laco de -; tiro/foco de -. Sport. Match de -. Mil. Cortina de foco tendite per le artilleria ante un attacco inimic. '''barrar {v}''' Obturer, impedir le passage: - un camino, catena a -, - le passage, zona barrate. '''barrica {s}''' (de baril) Sorta de tonnello, barril, habente le capacitate de 200-250 litros. De hic: barricada. '''barricada {s}''' Obstaculo al hasardo facite per amassamento de materiales diverse, pro interdicer le accesso de un strata, de un passage: combatto de -, formar -s. Fig. Esser del altere parte del barricada, esser in opposition. De hic: barricadar. '''barricadar {v}''' (anc. fr. bariquer) Clauder per medio del barricadas: le studentes ha barricadate le stratas; Per ext. Clauder solidemente: - un porta. '''barriera {s}''' (de barra) Assemblage de pecias de ligno e de metallo claudente un passage. Fig. Lo que face obstaculo, impedimento: - natural, - de corallo, - sonic/sonor/del sono, - thermal, - linguistic, Sport. cursa a/super -s; - (de plancas) de un jardin, -s del passage a nivello, guarda-barriera; -s doanal. '''barril {s}''' Parve tonello: mitter in -. Mes. Quantitate de contento: un - de pulvere, - de bira, - de haringos, - de petroleo, - de oleo, bira de barril. Anc. Mesura de capacitate por le petroleo: 158,98 litros. De hic: barrilero; imbarrilar. '''barrilero {s}''' Tonnellero, obrero qui face o repara bariles. '''+ barriletto {s}''' Parve baril. '''bary- {adj}''' (apparente in derivatos e compositos) bary (= pesante), grave. De hic: baryta; barytone etc. '''+ barycentro {s}''' Math. Centro de gravitate. '''+ baryon {s}''' Phys. Particula habente un massa al minus equal a celle del proton e un spin (rotation) semiintegre. '''barysphera {s}''' (gr. barys, pesante, e sphaira, sphera) Le nucleo del terra formate ab material multo pesante (ferro, nickel, cobalt etc.). Centrosphera. '''baryta {s}''' (del gr. barus, pesante) Mineral. Oxido de barium (BaO), de color blancastre. Hydroxido (Ba(OH)2). '''+ barytic {adj}''' Chim. De baryta: sal -. '''barytone {adj}''' Phonet. Se dice de un parola cuje final porta un accento grave o nulle accento. De hic: barytono. '''barytono (-itono) {s}''' (gr. barutonos, cuje voce es grave) Voce de homine intermediari inter e basso; trompetta intermediari inter le alto e le basso, utilisate in le musica militar e le fanfares. '''basal {adj}''' Relative al base: principios basal del democratia. Med. membrana -, parte - de un organo. Physiol. meta-bolismo -, dispensa energetic minime, inevitabile, de un subjecto, mesmo al reposo complete. '''basaltic {adj}''' Formate de basalto; de mesme constitution que le basalto: roccas -, lava -. '''basalto {s}''' (lat. basaltes) Mineral. Rocca eruptive a parte nigre, abundante, continente sovente crystallos de olivin: bloco de -. De hic: basaltic. '''basamento {s}''' (gr. basis, loco sur le qual on marcha) Parte inferior de un corpore sur le qual illo reposa: le base de un columna. Principio fundamental, supporto: le justitia es le - de un stato. '''basar {v}''' Appoiar, fundar: - se super, fundar se super calculos exacte, basar se unicamente super le factos, - su rationamentos super un hypothese. '''basc {adj}''' (lat. vasco) Del pais -, provincias -. '''basco {s}''' Habitante e lingua non indoeuropee parlate in le pais basc. '''bascula {s}''' (de basse, e del anc. fr. bacule, action de colpar le culo contra terra) Techn. Machina del qual un extremitate se le va quando on pesa sur le altere; apparato que permitte le pesar del corpores ponderose per medio de alicun pesos (de cento vices) minor: sedia a -, ponte de -, cavallo a -; - automate; joco de infantes. De hic: basculari; bascular-basculation. '''+ basculante {adj}''' Lo que bascula: carro -, fenestra -, porta -, tabula -, ponte -. '''bascular {v}''' Executar un movimento de bascula; perder le equilibrio, cader. '''bascular {adj}''' Que bascula o que pote bascular: autocamion (camion, wagon) -, celle cuje platteforma se leva pro discargar le materiales transportate; etiam: ponte -, pro permitter le passage del naves plus alte. '''basculation {s}''' Action de bascular. '''base {s}''' Basso, fundo, substructura: super le/a - de, super un - solide, concepto/notion de base, elemento de -, unitate de -, dato de -, angulo de -, industria de -, salario de -, pension de -, cognoscentia de -, formation de ; Sport. Selection de -, premio de -, producto de -, structura de -, tarifa de -, texto de -, - legal, - de un triangulo, - cranian/del cranio, fractura del - cranian/del cranio, - del naso, del - montania; Phon. - de articulation, lista de -, - de un rationamento, - de un pyramide, poner le -s de un scientia, servir de - a un cosa, esser al – de un cosa, super un - annual; Mil. - militar, loco de reunion del medios necessari, - de operation, - naval, - aeree/de aviation, - de at- tacco, - de lanceamento, - de rocchettas/de missiles, - de submarinos, porto de -; Chim. Substantia que, combinate con un acido produce un sal e aqua; Anat. Culo. De hic: basal; basic-basicitate, bibasic etc.; basar-basamento; gynobase etc. '''baseball {s}''' (parola angl.) Sport derivate de cricket e ben in favor a Statos Unite: jocar al -, jocator de -, bat de -. '''+ baseballista {s}''' Jocator de baseball. '''Basel {spr}''' (parola germ.) Urbe de Suissa sur le Rheno. '''+ basiamano {s}''' Basio de mano. '''basiar {v}''' (lat. basiare) Applicar, poner su labios sur: - le mano de un dama. '''basic {adj}''' Basal, fundamental: industria -, salario -, vocabulario -. Chim. Sal -, se dice de sales que contine un excesso de base o de un corpore qualcunque que ha le proprietates de un base. '''basicitate {s}''' Chim. Proprietate que ha un corpore de jocar rolo de base grado de -. '''+ basidio {s}''' Bot. Expansion microscopic portante duo o quatro sporas al major parte del champignones superior. '''+ basidiomyceto {s}''' Bot. Classe de champignones cuje sporas appare sur basidios. '''+ basidiospora {s}''' Bot. Sporas portate per un basidio. '''basilica {s}''' (lat. basilica) Rom. Hist. Loco ubi on rendeva le justitia e ubi se assemblava le negotiantes. Hodie, nomine de ulle ecclesias principal: le - Sancte Petro de Roma, - cathedral. '''+ basilical {adj}''' Arch. Concernente un basilica: plano -. '''+ basilima {s}''' (gr. basilikon, royal) Bot. Planta aromatic originari de Asia (Familia del labiaceas). '''+ basilisco {s}''' Bot. (ned.basilicum, gr. basiliskos, parve rege). Zool. Grande lacerta, vicin del iguana, vivente in America tropical. Myth. Monstro fabulose exite de un ovo, facite de un coco e covate per un bufon. '''basio {s}''' Action de basiar: - de mano, - sonor, - de Juda, - de traitor. De hic: basiar. '''+ basiphile, basophile {s}''' Bot. Planta que cresce ben sur le solos basic. '''+ basketball {s}''' Sport. (parola angl., basket, paniero) Sport inter duo equipas de cinque jocatores qui debe lancear un ballon in le paniero suspendite del equipa adverse. '''+ bassa {s}''' Bursa. Diminution del precios del merces, de valor del fundos public, del actiones etc.: jocar à la -, specular in Bursa, super le - del precios e de benes mobiliari. '''bassar {v}''' Abassar, facer plus basse: - un muro, - le cortina, - le tarifa, - le testa, - le oculos, - le precio, - le pharos, - le voce, - le sono (del radio), - le gas, - le luces; le temperatura bassa, le aqua ha bassate, le barometro ha bassate. '''basse {adj}''' (lat. bassus) Que ha pauc de altitude: fenestra -, in voce -, plana -, scarpa -, pais -, citate - , parte - del citate, marea -, de - tension, currente de - tension, le puncto le plus -; Meteo.: - pression, zona de - pression; Box. colpo -; registro - del organo, esser de - origine/de - nascentia, instinctos -. De hic: basso-contrabasso, basso; bassessa; bassar; abassar-abassamento; basse-relievo etc. '''basse-relievo {s}''' Obra de sculptura cuje figuras non forma que un legier prominentia. '''bassessa {s}''' (fr. bas, basse) Absentia de elevation moral, de dignitate in le sentimentos, in le actiones: le - de un invidiose, de un zelose action vil, coardia: committer/facer un -. '''+ bassetto {s}''' Can currente, a a vices torte in spiral. '''basinetto {s}''' Parve bassino, pauco profunde. Arsenal. Parve cavitate continente le pulvere de capsula e situate al extremitate del cannon del archebuses e del prime fusiles. '''bassino {s}''' (lat. pop baccinus, recipiente) Recipiente portative large, profunde, de forma rotunde o oval. Parte de un porto construite de quais e dicas e ubi le naves stationa al refugio del vento e del grosse mar. Geogr. - de un fluvio; - de metallo, - de porcellana, - de natation, - de piscicultura, - a lavar, - hygienic, - de decantation, - portuari/de un porto; Anat. - renal; Geol. - carbonifere, - aguitan; - flottante, - de reparation sic, - de carinage, - a marea, - lacustre; - fluvial. De hic: bassinetto. '''+ bassista {s}''' Bursa. Speculator de bursa. '''+ bassista {adj}''' (ned. àla baisse, delend). '''basso {s}''' (ital. basso) Basse, basso, fundo, parte inferior de un cosa: le - del visage, le - de pagina, - basso, ille habita in -, in - del pagina, a - cappello, a - bomba, a - le traitores, a -, jectar in -, reguardar in -. Mus. clave de -, contrabas, voce de -. '''basso {adv}''' In voce basse, dulcemente, sin ruito: parlar -. '''basson {s}''' (ital. bassone) Instrumento de musica in ligno, a vento e a uncia duple, formante in orchestra le basso in seria de lignos; celle qui musica del basso. '''basta {interj}''' (ital. basta, il suffice) Marca le indifferentia le disdigno. '''bastante {ppr}''' De bastar; {adj} Satis de, sufficiente: - cocte/cocite; {adv} Assatis. '''bastante {adv}''' Passabilemente, (as)satis, un poco, aliquanto. '''bastantia {s}''' Sufficientia, satis de tempore: a -. '''bastar {v}''' Facer basta, sufficer. De hic: bastante-bastantia. '''bastarde {adj}''' (facite prestar se al germ.) Nascite del parentes non legitimemente maritage. Que non es de racia pur: can -; false apocryphe: infante -, filio -, racia -, lima -, sucro -, linguage -; false, illegitime, perfide; Imprim. Se dice del scriptura que tene del rotunde, grosse e recte, e del angulose. '''bastardia {s}''' Stato, qualitate de esser un bastardo. '''bastardo {s}''' Infante illegitime, animal que non es de racia pur. '''bastille {s}''' (parola fr., del batir, construer) Fortif. Olim. Obra distaccate de fortification; castello forte: -, ancian prision de stato in Francia (Paris), demolite per le revolution de 1789. '''+ bastimento {s}''' Grande nave de mar: - de commercio, - de guerra, - de cargo. '''bastion {s}''' (del fr. bastille) Fortif. Obra designante un angulo prominente sur un fronte fortificate. Per ext. Puncto forte del defensa; - de conservatismo. '''+ bastir {v}''' (ned. (aaneen)rijgen). '''+ bastitura {s}''' (ned. het rijgen). '''basto {s}''' (del gr. bastazein, portar un fardello) Sella de bestia de fardello, carga: - de mulo. '''baston {s}''' (lat. bastum) Longe pecia de ligno rotunde que on pote tener al mano e que servi a differente usages: marchar con un -, - de marechal, marca de alcun dignitate, - de ski/de skiator, - de peregrino/pelegrino, - indicatori, - de biliardo, - de gumma, - de mendico/de mendicante, - de cannella, - de creta, mitter -es in le rotas; - de bambu, - de montania. De hic: bastonada; bastonar. '''bastonada {s}''' (ital. bastonata) Salva de colpos de -. '''bastonar {v}''' Batter con le -, fustigar. '''+ bat {s}''' (parola angl.) Sport. Baston: - de cricket. '''batata {s}''' Patata dulce. '''+ batave {adj}''' (lat. batavi) Hist. De Republica -, nomine que prendeva le Pais-Basse de 1795-1806. '''+ batavo {s}''' Habitante del Republica Batave. '''+ batello {s}''' Nave: - de cursa. '''+ bathyal {adj}''' (gr. bathus, profunde) Oceanogr. Que concerne le zona oceanic situate approximativemente inter 300 e 3000 m de profunditate: zona -. '''+ bathymetria {s}''' Mesura per sondage del profunditates marin. '''+ bathymetric {adj}''' Relative al bathymetria. '''+ bathymetro {s}''' Instrumento que servi a mesurar le profundos marin. '''+ bathyscapho {s}''' (gr. bathus, profunde, e skaphe, barca) Machina de (im)- ''' merger a grande profunditate, autonome e habitabile. '''+ bathysphera {s}''' Sphera de immersion suspendite per un cablo a un machina de superfacie, utilisate recentemente por explorar le profunditates submarin. '''batik {s}''' (parola malay) Processo de decoration de un texito per tinctura, post haber mascate alicun partes per cera; texito in iste modo tractate. De hic: batikar. '''batikar {v}'''- Decorar un texito per processo batik. '''batista {s}''' (del nomine del inventor) Tela de lino multo fin e ben stringite, utilisate in linos. '''batracho- {s}''' (apparente in derivatos e compositos). De hic: batrachomyomachia etc. '''+ batrachio {s}''' (lat. batrachium) Planta de aqua (Familia ranunculaceae). '''batrachomyomachia {s}''' Battalia del ranas con le mures. '''battalia {s}''' (lat. battalia, scherma) Combatto general inter duo armeas. Per ext. battalia quecunque, querella: un - de pueros; campo de -, zona de -, ordine de -, linea de -, cavallo de -, - de Waterloo, - de Leningrad, - del Sporones de Auro, - de strata, - de ideas, - terrestre/campal, - naval, - aeree, - defensive, - del precios, - sanguilente, - simulate/ fingite, dar -, in -. De hic: battaliar-battaliator. '''battaliar {v}''' Contestar, disputar se: - sur nihil. '''battaliator {s}''' Qui ama battaliar, battaliose: infante -. '''battalion {s}''' (ital. bataglione, esquadra) Truppa quecunque; unitate militar formate de plure companias: - disciplinari. '''+ battente {s}''' Pecia metallic suspendite al interior de un campana; parte de un porta, de un fenestra, quadro. '''batter {v}''' (lat. battuere) Batter, colpar, bastonar: - moneta, - le cupro, - ovos, - le ferro, - le manos, - le dentes, - con le lingua, - le tambur, - le alas, - le testa, le corde batte ancora, le pluvia batte le vitros, le porta batte, le undas batteva le plagia, - un tapis, - le mesura, - se le pectore, - le tritico, batter un infante por punir le, - a morte, - al porta de, crema battite; - un record, - un adversario, - un persona con su proprie armas, - se, combatter, luctar, colpar se mutualmente. De hic: battimento; abatter&; combatter&; debatter&; rebatter. '''batteria {s}''' Mil. Unitate elementari de artilleria, componite de plure pecias; utensile de cocina; batteria electric, gruppamento de plure apparatos (accumulatores, pilas, conductores etc.) disponite in serie o in parallel: - antiaeree, - de tests; - anodic/de anode, - de machinas a/de scriber. '''battimento {s}''' Palpitar; action de batter, agitar etc.: - del corde, haber -s de corde, - del pulso, - del mesura, - de remos, - del pluvia, - de manos-, - de alas, - de cillos. '''+ battitor {s}''' Cul. Apparato de menage serviente a batter a miscer. '''+ bauxite {s}''' (del nomine de Baux-de-Provence) Rocca sedimentari de color rubiastre, composite super toto de alumina, con oxydo de ferro e silice, e exploitate como mineral de aluminium. '''+ bauxitc {adj}''' Relative al bauxite. '''+ bava {s}''' (lat. pop. baba) Saliva que flue del bucca de un animal. '''+ bavar {v}''' Salivar. Manifestar un sentimento vive: - de admiration. '''+ bavarese {s}''' Bavaro. De hic: bavaro-Bavaria, bavarese. '''bavarese {adj}''' Concernente Bavaria. '''Bavaria {spr}''' (germ. Bayern) Pais de Germania, capital Munich. '''bavaro {s}''' Habitante e linguage de Bavaria. '''+ bavose {adj}''' Salivante, manifestante un sentimento o appetito vive. '''+ bayadera {s}''' (port. bailadeira, dansatrice) Dansatrice sacrate del India; se dice de un texito con large listas multicolor. '''Bayona {spr}''' Capital del circumscription administrative francese Bayon Pyreneos, sur Adour. De hic: bayonetta. '''Bayonetta {s}''' (de Bayonne ubi iste arma ha essite mittite al puncto le XVIIe s.) Sorta de parve spada potente fixar se al extremitate del fusil: colpo de -, clausura/fixation a -. '''Bayonne {spr}''' Urbe del States Unite (Novo Jersey). '''bazar {s}''' (persan basar) Mercato public e coperite, in Oriente; in Europa, magaz in ubi on vende omne sorta de objectos; etiam: - de caritate. Fig. e fam. Casa tenite mal: vestimentos, objectos personal in disordine. '''+ bazooka {s}''' (parola amer.) Mil. Lancerocchetta portator anticaro. '''+ beat {s}''' (parola angl.) Formation vocal-instrumental de musica pop: musica -, gruppo -. '''beate {adj}''' (lat. beatus, felice) Contente felice: surriso -; Ironic: Calme e sin inquietude; devote; etiam qui affecta devotion; deliciose. De hic: beatitude; beatific; beatificar-beatification. '''beatific {adj}''' Que rende felice: vision -, vista que le electes ha de Deo in le celo. '''beatificar {v}''' Mitter al numero del beates. '''beatification {s}''' Action per le qual le papa beatifica. '''beatitude {s}''' Felicitate eternal, felicitate calme, sin inquietude: le octo -s, le octo felicitates del quales parla le Evangelios. '''beatnik {s}''' (parola amer. beat generation, de beat, foutu) Adherente de un movimento social e litterari american nascite in le annos 50 in reaction contra le valores e le modo de vita del Statos Unite e le societate industrial moderne. '''+ bebe {s}''' Baby, allactato. '''+ bebop (bibop) {s}''' (parola anglese) Vide bop. '''+ beccassa {s}''' Ave gralla (l) Migrator, a becco longe, tenue e flexibile: le - pulsa su crito (Familia del scolopacides). '''beccafico {s}''' Ornit. Nomine date in le Sud a alicun passeres con becco fin. '''beccar {v}''' Dar colpos de becco: - le fructos. Pop. Mangiar: - se, caressar se con le becco. '''+ beccassina {s}''' Zool. Ave gralla vicin del beccassa ma plus parve. '''beccata {s}''' Becco plan, rostro. '''becco {s}''' (lat. beccus) Organo constituite per duo pecias cornose que, a aves, coperi le maxillares. Per ext.: - (de gas) de illuminar-, - de gas, - economic, - de un clarinetto, - cruciate, - Bunsen. De hic: beccata; beccar-beccafico etc. '''+ bechic {adj}''' (gr. bex, bekhoc, tusse) Anc. Que combatte le tusse: sirop -. '''becquerel {s}''' (de H. Becquerel) Mesura de activitate de un fonte radioactive (symbolo Bq). '''+ bedello {s}''' Serviente, servitor de ecclesia. '''beduin {s}''' Se dice del arabes nomade del deserto. '''beefsteak {s}''' (angl. beef, bove, e steach, trancho) Trencho de bove; roastbeef, rostito de bove, minus rostite in medio, musculo in sanguine: - inrolate. '''+ begonia {s}''' (Bégon, intendente general de Sancte Domingo) Planta originari del America del Sud, cultivate por su foliage decorative e su flores vivemente colorate: - tuberose (Typo del familia del begoniaceas). '''+ begoniaceas {s}''' Familia de plantas decorative cuje typo es le begonia. '''+ beguine {s}''' Femina de un communitate de religiosas ubi un entra sin pronunciar desiro perpetue, specialmente al Pais Basse e in Belgica. '''+ beguinage {s}''' Communitate de beguinas; insimul de edificios protegite un tal communitate. '''+ behaviorismo {s}''' (amer. behavior, comportamento) Psychol. Doctrina philosophic que reduce le psychologia al studio del comportamento, del reactiones. '''+ behaviorista {s}''' Adherente del behaviorismo. '''+ behavioristic {adj}''' De behaviorismo. '''+ beige {adj}''' Brun clar proxime del jalne. '''+ beige {s}''' Color beige. '''+ beignet {s}''' Cul. Torta de patella, wafla. '''bel- {}''' Vide belle. del sono e le recerca del virtuositate. '''+ belemnita {s}''' (gr. belemnites, petra in forma de sagitta) Genere de mollusco cephalopode fossile, characteristic del era secundari, vicin del calmars actual, e del qual on trova super toto le rostro. '''belga {s}''' De Belgio/Belgica, habitante e linguage. De hic: Belgica; belge. '''belge {adj}''' Concernente Belgica/Belgio. '''+ belgic {adj}''' Belge, de Belgica. '''+ Belgica {spr}''' Regato del Europa occidental al sud de Pais Basse/Nederland, capital Bruxelles. '''Belgio {spr}''' Belgica. '''+ Belgrad {spr}''' (in serbo Beograd) Capital del Yugoslavia, al confluentia del Danubio e del Sava. '''+ bella {s}''' (lat. bellus) Femina qui evelia un sentimento esthetic, qui suscita un placer admirative: le - dormiente del bosco. '''belladonna {s}''' (ital. belladonna, belle dama) Bot. Planta herbacee del boschettos taliate e demolitiones, a bacca nigre de talia de un ceresia, multo venenose, illo contine un alcaloide, le atropina, utilisate medicalmente in multo debile dosas. '''bellar {v}''' Guerrear, facer le guerra. '''belle {adj}''' (lat. bellus, bellette) Que evelia un sentimento de admiration: - como un statua, in - ordine, - poema, - anima; de grande: - fortuna, - talento; de nobilitate: - sentimentos, - action; de placer: - visage; de perfection: - colpo, - invention; avantagiose: un - etate, un etate avantiate etc. De hic: beltate; imbellir-imbellimento. '''belles-lettres {spl}''' (parola fr. ) Belletristica, nomine donate al grammatica, al poesia, al litteratura; etiam: fiction. De hic: belletrista-belletristic. '''belletr- {}''' Vide belles-lettres. '''belletrista {s}''' (germ. Belletristik) Scriptor qui labora in le dominio del litteratura; etiam: scriptor de fiction. '''belletristic {adj}''' In re le obra litterari, artistic. '''bellic {adj}''' Appertinente al guerra: a scopo -. '''+ bellicismo {s}''' Tendentia a preconisar le empleo del fortia por resolver un litigio, super toto in le relationes inter-national. '''+ bellicista {adj}''' Partisano del bellicismo: general -. '''+ bellicista {s}''' Promotor del guerra. '''bellicose {adj}''' (lat. bellicosus) Qui ama, qui cerca le guerra: character -, spirito -, populo -, guerrier, martial, cantos -. '''bellicositate {s}''' Stato de esser bellicose. '''belligerente {adj}''' Relative a celle qui face le guerra o prende parte a illo: potentias -, nationes -. De hic: belligerentia. '''belligerente {s}''' (lat. bellum, guerra, e gerer, facer) Qui face le guerra in un armea regulate, soldato; qui prende parte al guerra. '''belligerentia {s}''' Stato, qualitate de belligerente. '''+ bellis {s}''' Bot. Margarita (lat. margarita, perla, facite prestar se al gr.) Nomine de plure plantas del familia del compositae, a flores centrai jalne e a flores peripheric blanc. '''bello {s}''' (lat. bellum, facite prestar se al gr.) Proba de fortia inter le populos, inter partes; guerra. De hic: bellic-bellicose-bellicositate; bellar-rebellar&; belligerente etc. '''beltate {s}''' Character de lo que es belle: - de un region, - del natura, - del femina, - fugitive, - incomparabile, - sever, culto del -, masca de -, productos de -, regina de -, salon de -, instituto de -, concurso de -, in le plenitude de su -, - del visage; femina ben -. Fam. Facer se un -, fardar se, parar se. Pl. Belle cosas: le -s del Grecia; in -, de un maniera brillante: le pièce finiva in -. '''+ beluga {s}''' (russe bieluha) Zool. Cetaceo proxime al narval, de color blanc, habitante le mares arctic. '''+ belvedere {s}''' (it. bello, belle, e vedere, vider) Pavilion o terrassa al summitate de un edificio o sur un terra, de ubi on pote vider longe. '''bemolle {s}''' Mus. Alteration que bassa de un semitone le nota que illo precede; le duple - bassa le note de un tono integre. '''+ bemolisar {v}''' Mus. Bassar (le nota) de un semitono per un bemolle. Fig. Fam. Adulciar su propositos, attenuar los. '''ben {adv}''' (lat. bene) De un maniera avantagiose o satisfacente: - informate, apprender un cosa de fonte - informate, - ponderate, - meritate, profitar de un reposo - meritate, - pensate, - educate, - intentionate, - situate, - definite/determinate, - que, marca le concession: quamquam/quanquam; si - que, marca le consequentia; de maniera que; tanto - que mal, ni - ni mal, passibilemente; ir -; sentir se -, le aere fresc le facera -; - eh ben, que vos sembla de isto? Eh ben! Sia. '''ben {s}''' (de ben adv.) Lo que le moral prescribe de facer: discerner le - del mal; lo que es avantagiose, favorabile, utile: le sanitate es le plus preciose del -es, - public, le - e le mal, le - supreme, le - del stato, por le - del humanitate; possession, proprietate: -es allodial, -es hereditari, -es ecclesiastic/del ecclesia, -es conventual, -es mobile/ mobili-ari, -es immobile/immobiliari , -es dotal, -es de consumption, -es cultural, -es terrestre, -es paraphernal, -es in/de mano(s), morte abandonar/abdicar su -es. Philos. Valor supreme del moral: le idea del - debe guidar nostre actos. De hic: benigne &; benefic &; ben-esser etc.; benefacer etc.; benevole etc.; benevolente etc.; benvenite etc. '''benedicer (-dic-/-dict-) {v}''' (lat. benedicere, dicer del ben) Consecrar culto: - un ecclesia. Appellar le protection del celo sur personas, cosas: - le bandieras. '''+ benedicite {s}''' (lat. benedicite, (pl) benedice) Precaria que se recita avante le repasto e cuje prime parola in latino es Benedicite. '''benedicte {adj}''' De hic: benediction; benedicente. '''benedict- Vide benedicer. '''benedicte {adj}''' Se dice de un cosa consecrate per un ceremonia religiose: aqua -, terra -, pan -. '''benedictin {adj}''' Relative al Benedicto. '''benedictino {s}''' (del lat. Benedictus, Benedicto) Religioso o religiosa del ordine fundate le sancte Benedicto de Nurcia a Monte-Cassino (Italia v. 529); etiam liquor a partir de plantas macerate in alcohol. '''benediction {s}''' (del lat. benedicere, benedicer) : - de un campana, - nuptial, ceremonia del maritage religiose; gratia accordate per Deo, evento felice: isto es un - del celo; - apostolic. '''Benedicto de Nurcia {spr}''' Sancte (verso 480-547), fundator del monasterio del Monte-Cassino ubi ille establiva le regula benedictin significante travalio longe e penose. De hic: benedictin-benedictino. '''benefacer (-fac-/-fact-) {v}''' Facer ben, esser beneficente. De hic: benefactor. '''benefact- Vide benefacer. '''benefactor {s}''' (de bene e facer) Qui ama a facer le ben. '''+ benefactrice {s}''' Femina que face le ben. '''benefic {adj}''' Que ha un action salutar: remedio -; utile, favorabile in senso astrologic: die -. De hic: beneficio-benefici-ario, beneficiar; beneficiente-beneficientia. '''beneficiente {adj}''' Que face ben. '''beneficientia {s}''' Inclination a facer le ben. Action de facer ben a alcuno; bonitate, magnanimitate, amabilitate active: institution de beneficentia, concerto de -. '''beneficiar {v}''' Facer ben a alcuno o a alique; traher profito de, fruer: - de un dubita, - de un legier avantage; haber legalmente le derecto de al prestationes social o a un privilegio juridic, - del derecto de mantenentia in locos. '''+ beneficiari {adj}''' Qui profita de un beneficio, de un avantage etc.; que produce un beneficio: margine -, saldo -, operation -. Jur. herede -. '''beneficiario {s}''' Qui beneficia de alique, de un avantage, de un favor etc. '''beneficio {s}''' (lat. beneficium, profito) Ganio, avantage, favor, profito: al - de, match al - de, representation al - de, - commercial/mercantil, - brute, - nette, -s de guerra, -s eventual, -s excessive, - usurari, - fictive, privation de -, margine de -, saldo de -, parte de -, repartition del -s, realisar -s, participar al -s, lassar le - de dubita a un persona; parte benefic in un societate. '''+ Benelux {spr}''' Convention de union doanal signate a London in 1944, inter Belgica, le Pais Basse e Luxembourg e allongate in 1958 in union economic. '''benesser {s}''' Disposition agradabile del corpore, del spirito: sensation de -; situation material que permitte de satisfacer a tote su besonios: assecurar su -, - immaterial, - social. '''benevole {adj}''' Benevolente: ascoltar -. '''+ benevolente {adj}''' Persona qui monstra o ha benevolentia, amabile, polite, generose, dulce, clemente. De hic: benevolentia. '''benevolentia {s}''' Disposition favorabile verso alcuno : testimoniar -. '''+ Bengala {spr}''' Golfo -, formate per le oceano indian inter India e Birmania. '''+ bengali {s}''' Lingua bengalese. '''benigne {adj}''' (lat. benignus) Que non ha consequentias grave, facile. Med.: tumor -, remedio -, accidente -, maladia -. De hic: benignitate. '''benignitate {s}''' Indulgentia, dulcor: parlante con -; character de lo que es sin gravitate: - de un tumor, - de un maladia. '''+ benjamin {s}''' (de Benjamin, le ultime filio de Jacobo) Le plus juvene infante de un familia: le - del familia; juvene sportive inter 11 e 13 annos. '''+ benvenita {s}''' Desiro de bon augurio a un persona in le momento de su arrivata: dar le - a. '''benvenite {adj}''' Qui es recipite con placer; qui arriva a proposito: sia le -!, dono/presente -. '''+ benvenito {s}''' Se dice a un persona recipite con placer: sia le -! '''+ benzene {s}''' (lat. benzoe, mirrha, parola arabe) Liquido incolor, volatile, combustibile, obtenite a partir del petroleo e del carbon, prime termino (C6H6) del serie del hydrocarburos aromatic e cyclic. '''+ benzenic {adj}''' Chim. Del benzene, apparentate al benzene. '''benz- {}''' vide benzoe. '''benzina {s}''' Chim. syn. del benzene; hodie producto petroleico de synthese, sub forma de un liquido incolor e legier, utilisate super toto qua combustibile al motores con explosion: - povre in plumbo, - sin plumbo, bidon/latta a -, bidon/latta de -, motor a -, consumo de -, distributor/pumpa de -, tank/reservar a/de -, bomba a/de -, bono a/de - , filtro a -, precio del -, prender -, reprender -. '''benzoato {s}''' Chim. Sal o ester del acido benzoic. '''benzoe {s}''' (del lat. benzoe, mirrha, facite prestar se al arabe) Hydrocarburo. (C6H6) liquide, incolor, obtenite del catranos del carbonos de terra o de petroleo, utilisate qua discolorante, qua materia prime al fabrication de alicun compositos organic etc.; gumma benzoic. Bot Eucalypto. De hic: benzoato; benzoic; benzoin; benzina-nitrobenzina etc.; benzol. '''benzoic {adj}''' In le expression: acido - = substantia que se extrahe de alicun resinas natural o on lo fabrica syntheticamente, habente usage in le industria del colorantes. '''benzoin {s}''' Chim. Benzoe. Bot. Arbor de benzoe. '''benzol {s}''' Carburante formate de un mixtura de benzoe e de toluen. '''Beotia {spr}''' Region del ancian Grecia, capital Thebas. De hic: beotie-beotio. '''beotie {adj}''' Relative a Beotia. '''beoto {s}''' Habitante de Beotia. Fig. Nescie, philisteo. '''bequadro {s}''' (ital. bequadro) Mus. Alteration accidental, habente por objecto de reponer a su tono natural un nota precedentemente altiate per un dieze a sbassate per un bemolle. '''+ berbere {s}''' (lat. barbarus) Populo de Africa del Nord; lingua chamito-semitic parlate per le berberes. '''+ berberidaceas {s}''' Bot. Familia de plantas tal que le berberis vulbaris e le mahonia repens.(Familia del ranales) '''+ berberis {s}''' (lat. berberis vulgaris) Bot. Arbusto spinose con flores jalne e con fructos in forma de baccas rubie Familia barbaridaceas '''+ beret {s}''' (parola fr. del bearnais berret, bonetto) Coperitesta sub le forma de un casquetta mole e platte. '''+ bergamasc {adj}''' De Bergamo. '''+ bergamasco {s}''' Habitante de Bergamo. '''+ bergamota {s}''' Fructo piriforme de un genere de citrus; (etiam in forma de pergamota) le nomine de un sorta de piras grande, quasi rotunde, jalne, succosse aromate. '''+ bergamoto {s}''' Arbore vicin del orangiero per su fructos, bergamotas. '''+ beriberi {s}''' (facite prestar se a un lingua del Indias) Maladia debite al carentia in vitamina B1. Syn. Avitamnose B. '''+ beriberico {s}''' Patiente, suffritor de beriberi . '''+ berillero {s}''' Facitor, fabricante de berillos. '''berillos {spl}''' Par de vitro a fixate in un supporto disponite de maniera de esser placiate sur le naso ante le oculos; montatura de etui a/de -, vitro/lente de - portator de — , — de lectura, — protective/de protection/de securitate, - antisol/solar/de sol, -a/contra le nive, - (a vitros) bifocal,- (a vitros) multifocal, -polarisante, - con manico, cambiar de -. '''+ berkelium {s}''' (de Berkeley, urbe del Statos Unite) Elemento chimic de numero atomic 97,obtenite artificialmente bombardante le curium con particulas alpha. '''Berlin {spr}''' (parola germ.) Urbe sur la Sprea, capital de Germania; bolla de —- De hic: berlinese; berlina '''berlina {s}''' (de Berlin, loco del prime origine) Vehiculo in forma de coupe quatro locos. '''berlinese {adj}''' Relative a Berlin. '''berlinese {s}''' Habitante de Berlin. '''+ Berlitz {spr}''' Maxmilian (1852—1921) Pedagogo e metodologo american de origine german : methodo - . '''+ berma {s}''' (nederl. berm, scarpa) Spatio stricte preparate in ter un canal o un fossato e le levator de terra que le borda por evitar colapso e servir de cammino. '''Bern {spr}''' (parola. germ.) Capital de Suissa, sur le Aar. '''bernese {adj}''' De Bern. De hic: bernese '''+ beretto {s}''' vide beret '''+ berteroa {s}''' Bot. Nomine date al plantas herbacee e al subarbustos del genere alyssum (Familia del cruciferae) '''beryllium {s}''' (gr. Berylos) Chim. Corpore simple metallic Be), de numero atomic 4. Metalo blanc gris, dur, cassante, multo legier, pauco expandite in natura '''beryllo {s}''' Silicato natural de aluminium e de beryllium.(Colorate in verde, ilio dona le smaragdo; in blau-clar, le aquamarin; rosee, le morganite e jalne, le heliodore, utilisate qua petras preciose) '''+ besante {s}''' Heral. Dono (lat. byzantium, moneta de Bizantio) Parve mobile circular de auro o de argento. De hic: beryllium; chrysoberyllo etc. '''+ besoniar {v}''' Haber besonio. '''+ besonio {s}''' Aspiration natural e sovente inconsciente: mangiar, biber son -s physiologic; desiro ardente: le — de saper, -vital, —s elemental, -s corporal, — de moneta, — de cambiamento, — de reposo, — de energia, - de urgente, - stringente, le —a de nostre tempore, in caso de - , satisfacer le —s, satisfaction del -s, - satisfacte, -s elementari del homine, -s natural, - de facer valer se, secundo le -, facer su -s haber - de, haber grande - de, crear -s, subvenir a su —s. '''+ Bessemer {spr}''' Henry (1813-1898), ingeniero anglese, inventor de un methodo por transformar le ferro fundite in aciero: aciero - , convertitor - . ''' '''bestia {s}''' (lat.bestia) Omne esser animate, altere que le homine: - salvage, - cornute, - bisulce, - de tracto, - rapace/de preda, -s a cornos, -s a lacte, -s a lana, -s bovin, -s a ingrassiar, transporto de –s, commercio de -s, mercante de —s, guardiano de – s, fur de –s, de macello. De hic: bestial-bestialitate. '''bestial {adj}''' (del anc. fr bestial salvage/agressive) – de macello, -cornute - bovin, elevar -, elevamento de -, elevator de -, guardar -, mercato de -, numero de -, wagon a —. '''bestial {adj}''' Animales, de bestia salvage. '''bestialitate {s}''' Character del homine qui se livra a tote le instinctos del bestia: -s del guerra. '''bestiario {s}''' (lat. bestiarius, de bestia) Hist. Presso romanos, gladiator qui combatteva le bestias feroce; al Medievo, tractato didactic o representation artistic, prendente por subjecto animales real o legendari. '''+ best-seller {s}''' (parola angl.) Signif. melio vendite. Libro que ha obtenite un grande successo de libreria. '''beta(I) {s}''' Bot. De chenopodiaceas del dual il ha plure varietate: - foliose, -salvage, - de sucro, -de forage, sucro de -, cuje succo contine usque a 20% sacharosa. De hic: betarapa '''beta(II) {s}''' Secunde littera del alphabeto grec. Correspondente al b. Radio – : particules-emetite per certe elementos radioactive; particula - . '''+ betablocator {s}''' Med.(ned.betablokker) '''betarapa {s}''' Beta(I) commun rubie. '''+ betareceptor {s}''' Med. Phys. Receptor beta. '''+ beta therapia {s}''' Med. Therapia per radios beta (ned. betat therapia) '''+ betatron {s}''' Phys. (beta+(elec)tron.) Accelerator cyclic utilisate in le physica nucleari por imprimer energias multo grande al electrones. '''betel {s}''' (portug. betel, facite prestar se a un lingua del Machtar) Bot. Specie de paperacee ascendente del India. '''+ Bethlehem {spr}''' (in arabe Bayt Lehm) Urbe de Palestina (Jordania) ubi nasceva Christo. '''+ bethlemita {s}''' Habitante de Bethlehem. '''beton {s}''' (lat. bitumen, bitumine ) Material de construction componite de sablo, de cemento, de arena grosse e de aqua; — armate, - in le qual neca truncos de aciero e barras metallic, — de cemento, — de pumice, — aeree, — al gas, - vibrate. — asphaltic, bloco de —, ferro a —, solo de -, corrosion del –, cammino/via de - '''+ betonage {s}''' Action de betonar; masoneria facite con beton. De hic: betonar '''betonar {v}''' construer con beton: machina de —, — un muro. '''+ betonate {adj}''' De beton: cammino/via —. '''+ betonica {s}''' Bot. (ned. betonie) '''+ betoniera {s}''' Machina empleate por le mixage beton. '''betula {s}''' (1at. betulla) Arbore del paises frigide e temperate a cortice e ligno blanc, utilisate in carpenteria-ebenisteria, in le fabrication de calceos de ligno e del papiro (Familia del betulaceas) '''+ betulaceas {s}''' Bot. Familia de plantas arborescente apetale comprendente le alno, le betula, le carpino. '''+ betuleto {s}''' Bosco de betulas '''+ betulina {s}''' (ned. betuline). '''+ bevatron {s}''' Phys. Accelerator cyclic utilisate in le physica nucleari, capabile de imprimer al protonos energies de milliardos de e1ectronvoltes; synchrophasotron. '''Beveland {spr}''' Beveland: — del Nord '''+ bey {s}''' (parola turc) Titulo portato olim per le officieros superior del armea musulman e le alte functionarios. Titulo del soveranos olim vasalos al sultan. '''bi— {adj}''' (apparente in compositos) bi-, duo, bis, duo vices. De hic: bicyclo etc.; binomio etc.; bicarbonato etc.; bicorne etc.; bigame etc.; biennal etc.; bilabial etc.; bifide etc.; bifurcar etc. '''+ biacido {s}''' Chim. Duple acide? (ned.tweewaardib zuur) '''+ biauricular {adj}''' Con ambe aures. '''+ biaxial {adj}''' Opt. Miner. Milieu que comporta duo axes optic. '''+ bibace {adj}''' Bibente de bon voluntate e multo. '''bibasic {adj}''' Chim. Que possede duo vices le function de base: acido — .acido que contine in un molecula duo atomos de hydrogeno, que pote esser reimplaciate per un metallo: sal -. '''+ bibelot {s}''' (parola fr. ) Parve objecto decorative que se pone sur un camino, sur un planca. '''biber {v}''' (lat. bibere) Glutir un liquido qualcunque: — aqua, bira, vino - al sanitate de un persona, - rumorosemente, vitio de -, abusar del alcohol. De hic: bibibile; imbiber-imbibibile; bibitor; bibitura; bibita; imbiber-imbibimento; imbibition; bibitor & '''biber {s}''' biberage, bibita: canto a —, palea (a - ) - al sanitate de un persona. De hic: biberage; abiber - abiberatorio '''biberage (—aje) {s}''' (lat. bibere, biber) Omne liquido que on lo bibe pro refrescar se, appaciar le sete: — alcoholisate, -s non alcoholisate, habitude de —, habituar, dedicar se a -, bibitura, Med. Potion. '''biberon {s}''' (parola fr. del lat. bibere) Parve bottilia munite de un tetta e serviente al allactamento del neonatos. '''bibibile {adj}''' Que pote esser bibite. '''bibita {s}''' Vitro plen de un biberage date; bibitura: - national, -somnifere, - gasose, - de tabula, - refrescante, de fructos, -s spirituose/alcoholic, bibitas exempte de alcohol. '''bibitor {s}''' Celle qui bibe; inebriate: — de bira, - inveterate/consuetudinari/habitual. '''bibitura {s}''' Lo que on bibe: le biber e le mangiar: perder le — e le mangiar; esser si absorbite de qualcosa que on non pensa plus al necessitates del vita. '''Biblia {s}''' (gr. biblios, i.e. libro per excellentia) Collection de sancte Scripturas, dividite in duo partes: le Ancian e le Nove Testamento, libro continente iste collection: passage del-, verso / versetto del -, lectura del —, lector del -, cognoscentia del -, critica del -, interprete del -, traduction del -, propagator del -, concordantia del -, - familial/de familia, — de tasca, - illustrate, - pro infantes, pauco conforme al —. Fig. Obra faciente autoritate. De hic: biblista; biblic '''biblic {adj}''' Relative al Biblia: societate -, texto -, doctrina —, stilo-, stilo imaginative analogo a celle del Biblia, sententia -, studio —, circulo —, aphorismo -, linguage -, narration —, critica -, traduction -, traductor -, parola -. '''+ biblicismo {s}''' Doctrina biblic. '''biblio- {s}''' (apparente in compositos) biblio- (como in bibliographia) De hic: bibliotheca etc.; bibliophile etc.; bibliographo etc.; bibliomantia etc. '''+ bibliobus {s}''' Bibliotheca itinerante e installate in un vehiculo automobile. '''bibliographia {s}''' Scientia del bibliographo; insimul del libros scribite sur un question o sur un autor: lista bibliographic. '''bibliographic {adj}''' Que ha reporto al bibliographia: cognoscentia -, dictionario —. '''bibliographo. {s}''' (gr. biblion, libro, e graphein, scriber) Celle qui es versate in le cognoscentias del libros. De hic: bibliographia; bibliographic '''bibliolatra {s}''' Qui adora le libro. De hic: bibliolatria '''bibliolatria {s}''' (gr. biblion, libro, a latreia, adoration) Adoration del libro, culto que es debite solmente al Deo. '''+ bibliologia {s}''' Scientia que studia la libro. '''bibliomane {adj}''' Relative al bibliomane. De hic: bibliomano '''bibliomania {s}''' (gr. biblion, libro, e mania, follia) Passion excessive por le libros. '''+ bibliomaniaco {s}''' Bibliomane., '''bibliomano {s}''' Qui ha bibliomania; maniaco del libro. '''bibliomantia {s}''' (gr. biblion, libro, e mantia, divination) Divination, que se practica aperiente al hasardo le biblia o tote altere libro, e tirante del passage sur le qual on ha cadite, conclusiones por le futuro. '''bibliophille {adj}''' Relative al bibliophilo. De hic: bibliophilo '''+ bibliophilia {s}''' Amor del libros. '''+ bibliophilic {adj}''' Qui ama le libros. '''bibliophilo {s}''' (gr. biblion, libro, e philos, amico) Amator de libros rar e preciose. '''bibliotheca {s}''' (gr. biblion, libro, e theke, armario) Collection de libros, de manuscriptos; loco ubi illos son rangiate; mobile a plancas serviente a rangiar libros. Fig: iste es un - vivente, iste es un homine ben erudite: - municipal, - national, - universitari/ del universitate, - popular, — scholar; — juvenil, - - monachal, - Braille, - de presto, - musical, — de juventute, -tornante, bibliotheca ambulante/circulante, - royal/regal, rato de -; collection de libros; armario de libros. De hic: bibliothecario. '''bibliothecario {s}''' Persona cargate al direction o al guarda de un bibliotheca. '''+ bibliotheconomia {s}''' Scientia del bibliotheca. '''biblista {s}''' Adherente al doctrina del Biblia. '''+ biblistica {s}''' Studio accordate al Biblia. '''bibule {adj}''' Bibitor; habitude de inebriar se. '''+ bibulo {s}''' Celle qui bibe, qui ha le costume de inebriar se. '''+ bicameral {adj}''' Pol. Relative al bicameralismo, systema —. '''+ bicameralismo {s}''' Systema politic comportante duo assembleas legislative. '''+ bicapsular {adj}''' Bot. (ned. bicapsulair) '''bicarbonato {s}''' Chim. Sal acidic, del acido carbonic e in particular sal de sodium, que facilita le digestion. '''bicarburo {s}''' Chim. (ned. bicarbide) '''+ bicarietto {s}''' (ned. neutje) Bibita concentrate '''bicario {s}''' Vitro grande, calice, cuppa. '''+ bicaudate {adj}''' Heral. (ned. tweestaartig) '''bicentenari {adj}''' De duo centos annos; un arbore —. '''bicentenario {s}''' Commemoration de un evento que ha habite loco duo centos annos previemente. '''+ bicephale {adj}''' (del gr. kephale, testa) Que ha duo testas: aquila —, monstro —, ministerio -. '''bichromato {s}''' Chim. Sal del anhydrido chromid e in particular sal e base de potassium. '''+ bichromia {s}''' Impr. Impression in duo colores. '''bicipital {adj}''' Anat. Relative al bicipite: tendon -. '''bicipite {adj}''' Bicipital. De hic: bicipite—bicipital '''bicipite {s}''' (lat. biceps, a duo testas) Musculo longe cuje un extremitate es dividite in duo corpores muscular distincte e que ha duo tendones de insertion a iste extremitate; in special le del bracios: brachial '''+ bicocca {s}''' (it. bicocca, parve obra de fortification) Pej. Fam. Casa de mediocre apparentia, mal intertenite. Omne casa: cercar un -. '''bicolor {adj}''' Que ha duo colores. '''+ biconcave {adj}''' Optica que presenta duo facies concave opposite: lentes —. '''+ biconvexe {adj}''' Optica que presenta duo facies convexe opposite: lentes -. '''bicorne {adj}''' Relative a bicorno. '''+ bicorno {s}''' (lat. bicornis, a duo cornos) Cappello de uniforma a duo punctas. '''bicornute {adj}''' Que ha duo cornos: bestia -. '''+ bicultural {adj}''' Que comporta duo culturas: Canada. es un pais – '''bicuspide {adj}''' Biol. Cot. Que comporta duo punctas/valvulas: dente —. '''bicyclar {v}''' Vader con le bicycleta. '''bicycletta {s}''' Vehiculo a duo rotas de equal diametro, cuje rota in retro es mittite in motion per un systema de pedales actionate per un catena: - de/pro homines, - de/pro damas, — de/pro infantes, — de cursa, - de cross, - de sport, - plicante, - de servicio, - a/con motor, - de location, - de pista, -duplice, fur de –s, quadro de -, remorco de -, pumpa de -, furca de -, catena de -, clave de -, rota de -, mercante de -s, fabrica de -s, fabricante de -s, industria de -s, commercio de -s, vacantias a —, reparator de -s, garage de -s, supporto a/pro -s, lanterna/pharo de-, dynamo de -, guida de -, sella de-, pneu de -, valvula de un pn de -, pista pro -s, promenada de -s, ir/vader a -, descender del -, montar un collina a -, locar un -, location de –s. '''bicyclic(I) {adj}''' Con duo cyclos, circulos o spiras. '''bicyclic(II) {adj}''' De bicyclo. '''bicylista {s}''' Persona qui vade sur bicycletta. '''bicyclo {s}''' Vehiculo a duo rotas de diametros differente. De hic: bicycletta; bicyclic; bicyclar '''+ bicylindric {adj}''' Con duo cylindros: motor -. '''+ bidactyle {adj}''' (ned. dubbeltenig) '''+ bidentate {adj}''' Belative a bidente. '''bidente {s}''' Furca a duo dentes. '''+ bidet {s}''' (del anc. fr. bider, trottator) Parve cavallo de sella; bassinetto oblonge serviente al lavar. '''bidimensional {adj}''' Con duo dimensiones. '''+ bidon {s}''' Cassa de latta: tassa sin. subcuppa; - a oleo, — de oleo, — a petroleo, - de petroleo, - a benzina, — de benzina. '''+ bidonville {s}''' (parola fr.) Quartiero, de habitationes misere al peripheria del grande urbes, habitationes improvisate ex detritos. '''biella {s}''' Techn. Barra metallic connectente duo pecias mobile, per auxilio de articulationes fixate a un extremitate e serviente a transmitter o a transformar un movimento; — de piston, — furcate '''+ bielorusse {adj}''' De Bielorussia. '''+ Bielorussia {spr}''' Republica del URSS, capital Minsk. '''+ bielorusso {s}''' Lingua parlate in Bielorussia. '''biennal {adj}''' (pref. bi—, duo vives, e annus, anno) Que dura duo annos; carga —; occurrente cata duo annos: assolamento —, exposition -, Conferentia - de Interlingua. '''+ biennio {s}''' Periodo de duo annos. '''bifide {adj}''' Del lat. findere, finder) Findite in duo partes: lingua -(del serpentes) Bot. Petalo-. '''+ bifilar {adj}''' Constituite der flores, suspension — '''+ biflor {adj}'''. Bot. Con duo flores. '''bifocal {adj}''' Se dice de un vitro de berillos, cuje parte superior o inferior presenta distantias focal differente: lentes —, berillos -. '''+ bifoliate {adj}''' Bot. Con du folios. '''+ bifora {s}''' Bot. (ned. holzaad) '''biforme {adj}''' Que ha duo formas. '''bifurcar {v}''' (lat. bifurcus, furcate) Divider se in duo al maniera de un furca; le route biforca. De hic: bifurcation '''+ bifurcate {adj}''' Disjunger in duo directiones: juncto/connexion —. '''bifurcation {s}''' Loco ubi un cosa se divide in duo: le — de un cammino. '''+ biga {s}''' (ned. Romeinse Wagen met twee paarden) '''bigame {adj}''' (del pref. bi, e gr. gamos, maritage) Maritate a duo personas al mesme tempore. De hic: bigamia; bigamo '''bigamia {s}''' Stato de bigamo '''bigamo {s}''' Celle qui se marita le secunde vice sin que premiabilemente esser disfacite le prime maritage. '''+ big bang {s}''' (parola amer.) Explosion que habeva marcate le comenci- amento del expansion del Universo : theoria cosmologic del —. '''+ bignomia {s}''' Arbusto ascendente originari de America o de Asia, sovente plantate por su longe flores. '''+ bignomiaceas {spl}''' Familia de plantas gamopetale comprendente planta lignose como le bignomia, le catalpa. '''bigot {adj}''' De un devotion excessive, stricte; atrib. femina -. De hic: bigoteria '''bigoteria {s}''' Devotion excessive, practica stricte e limitate del devotion, preoccupate del sol formas exterior del culto. '''bihebdomadari {adj}''' Que ha loco, que appare duo vices per septimana. '''+ bikini {s}''' Calceones de banio formate de un calceo e de un sustenepectore de dimensiones multo reducite. '''Bilabial {adj}''' (pref, bi, duo vices, e lat. labium, labio.) Gramm. Articulate per le actioin combinate de due labios: consonante —. '''+ bilabiate {adj}''' Bot. Corola, calice -, dividite in duo labios, '''bilateral {adj}''' (pref. bi. e lat. latus, -teris, latere). Que possede duo facies; que se reporta a duo lateres de un objecto, de un organo: paralysia -,accordo -, contracto - , monopolio –. '''bile {s}''' Physiol. (lat. bilis) liquido filante, viscose, secretate per le hepato e accumulante, se in le vesicula biliari. Fig. Mal humor, cholera, irritabilitate. De hic: biliari; biliose—biliositate; bilivardina etc.; atrabile et '''+ bilharzia {s}''' Zool. Verme: parasite del systema circulatori del homine qui provoca le hematuria (classe del trematodes). Med. Bilharziasis, maladia provocate per le bilharzias e transmitite per lor ovos. Syn.: achistosomiase '''bili- {prefixo}''' vide bile '''biliardo {s}''' (de bile) Joco que se joca con ballas de ebore sur un tabula rectangular: balla/bolla de —, baston de —, sala de —, tapis/panno verde del -, tabula de —, jocator de -, jocar al —, joco de —, — de tabula, - artistic. '''biliari {adj}''' Physiol. Que concerne le bile: secretion — , vesica —, vias -, canal/conducto -, calculo -. '''+ bilinear {adj}''' Se dice de un application de duo variabiles real in R que, por cata valor de un inter variabiles, es un application – del altere variabile. '''bilingue {adj}''' (pref. bi, e lat. lingua) Que es in duo linguas differente dictionario —, persona -, qui parla duo linguas, pais — , inscription -. De hic: bilinguismo '''bilinguismo {s}''' Qualitate de un individuo o de un population bilingue '''biliose {adj}''' Med. Que ha reparto al bile. Fig. Inclination al cholera: febre -, character -, temperamento -, atacco -. '''biliositate {s}''' Qualitate de esser, irascibile. '''+ bilirubina {s}''' Biochim. Pigmento fundamental del bile que lo dona le color aurate que illo ha in le momento ubi illo es formate per le hepato. '''bilivardina {s}''' Biochim. Producto de oxydation de color verde, del bilirubina. '''bill {s}''' (parola angl.) Projecto de lege del Parlamento de Anglaterra que, un vice acceptate, illo deveni un "acto". '''billet {s}''' (del fr. bille, balla). Parve littera que on adressa a alcuno (annuncio de nascentia, de interramento, invitation): — de nascentia, - de maritage, - de ordine, per le qual se ingagia a pagar un summa al portator; proba de loco: — de entrata/de ingresso, - de cinema, - de theatro, - gratuite/de favor, - de prime classe, -collective/de gruppo, - bancari/de banca, retirar -es bancari/de banca, vendita de -es, circulation de —es, - ferroviari/de ferrovia, - de viage, - de avion, - tramviar/de tramvia, - de retorno/de ibi e retorno, viagiar sin - , viagiator sin -, de abonamento, - de lotteria, - de allogiamento de un militar. De hic: billetero; billeteria; billetar '''billetar {v}''' Quartierar, resider militistas. '''billeteria {s}''' Boteca de billetes, cassa de billetes. '''billetero {s}''' Venditor de billetes. '''billion {s}''' (pref. bi, duo vices, e million) Un million de milliones 10 Milliardo, mille de milliones De hic: Millionesime '''billiomesime {s}''' Le billionesime parte, le billionesimo. '''Bilobate {adj}''' Bot. Partite in duo lobos. '''+ bilocular {adj}''' (de locus, loco) Bot. Composite de. duo logias (ned, twee-hokkig). Biol. Duo cavitates stomacho. '''bimane {adj}''' Pref. bi-, e lat. manus, mano) Qui ha duo manos a pollices opponibile: le homine. es bimane. '''+ bimbami {interj}''' bimbam '''+ bimensual {adj}''' (pref. bi, duo vices, e lat. mensis, mense) Que ha loco duo: vices per mense: revista -. '''+ bimestral {adj}''' Que se produce, que appare omne duo menses: revista-bimestre {s}''' Peidodo de duo menses. De hic: bimestral '''+ bimestrial {adj}''' Que se produce omne duo menses: pagamento -. '''+ bimetallic {adj}''' Composite de duo metallos. '''bimetallismo {s}''' Systema monetari stabilite sur un duple standard (auro e argento) '''+ bimetallista {s}''' Qui. es partisano del bimetallismo. '''+ bimetallo {s}''' Semifabricato (latta, banda, filo etc.) componite ab duo stratas de metallos differente, reunite per pressar, lamination, tirar, collar, soldatura etc. por obtener combinatos con proprietates a parte. '''+ bimotor {adj}''' Que ha duo motores: (avion) —. '''bin {adj}''' Duo apud duo, duo in un tempore. De hic: binari; combinari; binoculo etc. '''+ bina {s}''' Sarculo, construction de masoneria in curso de construction. '''+ binar {v}''' Sarcular. '''binari {adj}''' (de bini, duo vices duo) Math. Se dice de un systema de numeration que ha por base 2: numero -, systema -; Chim. compositos -; Biol. fission -; Astron. -stella -; Mus, mesura -; Comp. linguage -; Comp. Math, numero -; systema/notation -; operation — '''+ binaural {adj}''' stethoscopio -. '''+ bingo {s}''' (ned. kienspel) '''+ binocular {adj}''' Optica. Relative al binoculos vision -, telesc. -. '''binoculo {s}''' (lat. bini, e oculus, oculo) Lorgnette mantenite sur le naso per le pression de un resorto; etiam berillos de opera; — a theatro, - prismatic. '''+ binomial {adj}''' Math. Relative al binomio: systema —; nomenclatura -. '''binomie {adj}''' Alg. Relative al binomio. '''+ binominal {adj}''' Que utilisa un sequentia de duo nomines por designar un specie, secundo le systema create per Linne: systema -, nomenclatura -. '''binomio {s}''' (pref. bi, duo vices, e gr. nomos, parte) Alg. Expression algebric formate per le summa o differentia a duo terminos o nomines. (Ex.: a+b; b2-4ac): — de Newton. '''bio— {s}''' (apparente in compositos) bio- (como in "biologia") De hic: biologo etc.; biochimia etc.; biogenetic etc.; aerobie etc.; amphibie etc.; cenobie etc.; microbio etc. '''+ biobibliographia {s}''' Studio del vita e del obras de un scriptor. '''+ biobibliographic {adj}''' Relative al biobibliographia. '''+ biocarburante {s}''' Carburante obtenite per le conversion del biomassas vegetal e utilisate como substituto del hydrocarburos. '''+ biocatalysator {s}''' (del germ.) Substantia organic synthetisate per le organismos vegetal o animal, que activa le processos biologic (vide enzyme) '''biochimia {s}''' (gr. bios, vita, e chimia) Parte, del chimia comprendente le studio del reactiones in le materia vivente. De hic: biochimista; biochimic '''biochimic {adj}''' Relative al biochimia. '''+ biochimico {s}''' biochimista. '''biochimista {s}''' Specialista in biochimia. '''+ bioclimate {s}''' Insimul del conditiones climatic de un loco date, habente un influentia sur le esseres vivente e in particular sur le sanitate human. ; '''+ bioclimatologia {s}''' Studio del influentia del factores del climate sur le disveloppamento del organismos vivente. '''+ biodegradabile {adj}''' Que pote esser destruite per le bacterios o altere agentes biologic: producto (imballage, lixiva etc.) -. '''+ biodegradabilitate {s}''' Qualitate de un substantia biodegradabile. '''+ biodegradation {s}''' Decomposition de un producto biodegradabile. '''+ biodynamica {s}''' (gr. bios, vita, e dynamis, fortia) Scientia del processos vital active, de movimento, que se passa in organismo. '''+ bioelectric {adj}''' Concernente le bioelectricitate. '''+ bioelectricitate {s}''' Electricitate animal. '''+ bioenergia {s}''' Energia renovabile obtenite per transformation chimic del biomassa. '''+ biogas {s}''' Mixtura de gases continente pro le major parte methano, resultate del decomposition de alicun composites organic cellulose, urea, pectine etc.) per microorganismos anaerobe. '''+ biogen {s}''' Prime etape del evolution del vivente, le prime moleculas dotate de proprietates biologic usque al cellula eucaryote (fr.) '''biogenese {s}''' (gr. bios, vita, e lat. genesis, nascentia) Nascentia del organismos: theoria del -. De hic: abiogenesis '''biogenesis {s}''' Biogenese. De hic: abiogenesis '''biogenetic {adj}''' Relative al biogenese. '''+ biogeographia {s}''' Studio del repartition del species vivente (vegetal e animal) e le causas de iste repartition. '''+ biogeographic {adj}''' Relative al biogeographia. '''biographia {s}''' (gr. bios, vita, e graphein, scriber) Historia del vita de un persona. '''biographic {adj}''' Que concerne le biographia: notitia —. '''biographo {s}''' Autor de biographias. '''+ bioindustria {s}''' Scientia que se occupa con studio del processos de bioconversion, elaborante methodos e technicas de application de istos sur scala industrial. '''biologia {s}''' (gr. bios, vita, e logos, scientia) Scientia del vita. '''biologic {adj}''' Relative al biologia: variation - , guerra - , verduras -, agricultura -. '''biologista {s}''' Specialista de biologia. '''biologo {s}''' Biologista. De hic: biologia-biologista; biologic. '''+ bioluminescentia {s}''' Emission de signales luminose per certe species de animales utile al captura del predas o al incontro del sexos. (insectos como le lampyride, molluscos como le pholade e diverse cephalopodos, pisces, bacterios produce lumine sovente sin nulle production de calor) '''+ biomassa, {s}''' Massa total del esseres vivente subsistente in equilibrio sur un superfacie date del solo o in un volumine date de aqua oceanic o dulce. '''+ biomechanic {adj}''' Relative al biomechanica. '''+ biomechanica {s}''' Application del leges del mechanica al problemas de biologia, de psychologia e de medicina. '''+ biometeorologia {s}''' Branca del meteorologia que studia le influentia del processos physic e chimic ab atmosphera, le action del climate e del tempore super le homine, le animales e le plantas. '''+ biometria {s}''' Studio statistic del dimensiones e del crescentia del esseres vivente. '''+ biometric {adj}''' Relative al biometria. '''+ bionic {adj}''' Relative al bionica. '''+ bionica {s}''' (amer. bionics, de bio(logy) e electro(nics) Scientia habente por objecto le studio de certe processos biologic in le scopo de applicar processos analoge al scopos militar o industrial. '''+ biophysic {adj}''' Relative al biophysica. '''+ biophysica {s}''' Studio del phenomenos biologic per le methodos del physica. '''+ biopsia {s}''' Med. Levamento de un fragmento de texito sur un esser vivente por le examine histologic. '''+ biorhythmica {s}''' Scientia del biorhythmo. '''+ biorhythmo {s}''' Variation periodic regular de un phenomeno physiologic. On distingue: le -s endogen (cardiac, respiratori, menstrual etc.) e le -s exogen (diurne, annual etc.) '''+ biosphera {s}''' Insimul del ecosystemas del planeta, comprendente tote le esseres vivente e lor milieu. '''+ biotechnica {s}''' Biotechnologia. '''+ biotechnologia {s}''' Technica de provocar e de diriger in laboratorio bioconversiones, in le scopo de preparar de illos le utilisation industrial. '''+ biotherapia {s}''' Tractamento per substantias vivente (fermentos, lactic, levulose etc.) '''+ biotic {adj}''' Biol. Relative al vita: factor -, medio —. '''+ biotina {s}''' Biochim. Vitamina del gruppo B, vitamina H. '''+ biotite, {s}''' (de Biot. nomine pr.) Miner. Mica nigre. '''+ biotopo {s}''' Ecol. Area geographic de dimensiones variabile, sovente multo parve, offerente conditiones constante o cyclic al species constituente le biocenose. '''+ biotrophe {adj}''' Bot. Ned. biotroof) '''+ biotypo {s}''' Biol. Elemento del biotypologia. '''+ biotypologia {s}''' Psych. Biol. Classification del esseres human in typos physic. '''bioxydo {s}''' Chim. Oxydo continente duo vices plus oxygeno que le oxydo normal. '''+ bipale {adj}''' Techn. Que ha duo palas; helice -. '''bipartibile {adj}''' Que pote esser partite in duo. '''bipartir {v}''' Divider in duo partes. De hic: bipartibile; bipartition; bipartite '''bipartite {adj}''' Bot. Omne organismo partite in duo: folio -. Polit. Constituite per le association de duo partitos: coalition - , governamento -. '''bipartition {s}''' Biol. Bot. Division in duo partes: — cellular. '''bipede {adj}''' Concernente un animal que ha duo pedes. '''bipede {s}''' (prof. bi, duo vices, e lat. pes, pedis) Animal que marcha sur duo pedes. Fam. iron. Persona, individuo. '''+ bipennate {adj}''' (del lat. penna, pluma) Zool. Que ha duo alas. '''+ bipennate, bipinnate {adj}''' Biol. Zool. duple go veez-d. Zool. duo leugelig '''bipenne {s}''' (pref. bi, e lat. penna, pluma) Hist. Hacha roman a 2 tranches '''biplano {s}''' Avion cuje cata ala ha duo planos de suspension. '''bipolar {adj}''' Que ha duo polos: magnete —, dynamo -, coordinates -. '''+ bipolaritate {s}''' Phys. Stato de lo que es bipolar. '''+ biquadrate {adj}''' Math. (in re un equation polynome) que contine le incognite solmente al poteres del forma 2n, n e O: equation —. '''+ biquadratic {adj}''' Math. Biquadrate. '''bira {s}''' (ned. bier) Bibitura legiermente alcoholisate, obtenite per fermentation del sucro de hordeo germinate sub le action del levatura de —: bottilia de de - bottilia a/pro - , latta de - , barril a/pro — , barril de -, vitro a/pro -, potto a -, tonna a -, pumpa a/de/pro -, odor de -, bibitor de-, suppa de -, consumo de carta -s, - de conserva, - de hordeo, - de gingibre, - clar, — obscur, - de barril, — de bottilias/imbottiliate, — de tabula, facer le -, le - scuma multo. '''+ birefringente {adj}''' Optica. Que produce un duple refraction: crystallos -. '''+ birefringentia {s}''' Optica. Proprietate que ha certe medios de duplicar un radio luminose que los transversa. '''bireme {adj}''' Relative al nave bireme. '''biremo {s}''' Nave ancian a duo rangos de remas de cata parte. ¨ '''bireria {s}''' Loco public ubi on consume bira; — solite/habitual '''birero {s}''' Venditor de bira. '''+ biriera {s}''' Bicario de bira. '''+ birman {adj}''' De Birmania. '''+ Birmania {spr}''' Republica del Indochina occidental gruppante in un federation le ancian colonia anglese de Birmania e le states annexe, capital Rangoon. '''+ birmano {s}''' Habitante de Birmania; su lingua official del mesme gruppo que le tibetano. '''+ birretta {s}''' Cappello de cardinal, bonetto con tres punctas. '''bis {adv}''' (lat. bis, duo vices) Un secunde vice, duo vices: numero 20 -Interj. Crito que on adressa a un orator por demandar le repetition de un passage. De hic: bisavo etc.; bistorta etc. '''+ bis(s)ectrice {s}''' Semilinea recte exite del summitate de un angulo e dividente lo in duo angulos equal. '''+ bisaccia {s}''' Sacco de viage. '''bisannual {adj}''' Que reveni omne duo annos: festa -, Conferentia - de Interlingua. Bot. Planta — , cuje cyclo vital es de duo annos. '''+ bisannualitate {s}''' Periodo, de duo annos. '''bisaba {s}''' Matre del avo o del ava. '''bisavo {s}''' Patre del ava o del avo. '''+ Biscaya {spr}''' (in esp. Vizcaya) Golfo al Oceano Atlantic inter le costa de nord de Espania e lo de west de Francia. Uno del provincias basc de Espania, capital Bilbao. '''+ biscayin {adj}''' De Biscaya. '''+ biscayno {s}''' Habitante e linguage de Biscaya. '''+ biscocteria {s}''' Fabrica de biscuites. '''+ biscocto {s}''' Biscuit: — al cannella, latta pro –s. '''biscuit {s}''' (pref. bis, duo vices, e cuit, cocite) pastisseria facite de farina, de ovo e de sucro, duo vices cocite: — al/de caseo — al/de nuce de coco, -es assortate, - vermifuge, cassa/latta a -es. Ceramica. - Obra de porcellana: statuetta de -. De hic: biscuitero; biscuiteria. '''biscuiteria {s}''' Fabrication e commercio de biscuites. '''biscuitero {s}''' Panetero de biscuites. '''+ biscutella {s}''' Bot. Planta herbacee con flore jalne e le fructa de forma del berillos (Biscutella laevigata). '''+ bisecar {v}''' Divider in duo medietates. '''+ bisection, {s}''' Section in duo medietates. '''+ bisellar, {v}''' (ned. schuin afalijben) '''+ bisello {s}''' (ned. schine kant…: in -. '''+ biseptimanal {adj}''' Que appare duo vices per septimana: publication – '''bisexual {adj}''' Se dice de un esser vivente, animal o planta, que possede al mesme tempore le duo sortas de organos genital, mascule e feminin; flor - , flor possedente al mesme tempore staminas e pistillo; Syn. Hermaparodite. '''+ bisexualitate {s}''' Hermaphroditismo. Bot. Plantas con staminas e pistillo '''bismuth (biz—) {s}''' (parola angl.) Chim. Metallo (Bi) de numero atomic 83, de un blanco gris, un pauco rubiette. '''+ bismuthismo {s}''' Med. Intoxication con bismuth. '''bison {s}''' (lat. bison)) Genere de grande bovin salvage (europee, american) '''bisonte {s}''' Bison. '''+ bissar {v}''' (de. bis adv.) Repeter o facer repeter un secunde vice: - un refrain '''+ bisextil {adj}''' (del lat. bis sextus, duovices sex dies) Anno — anno que comporta un die de plus in februario, isto es 366 dies, e qui reveni tote le quatro annos (con alicun exceptiones). '''bistorta {s}''' (lat. bis torta, duo vices torte) Bot. Planta del praterias montaniose, a floras rosee, cuje rhizomas son torte in S; e usate contra le diarrhea, super toto in le medicina veterinari (Familia del polygonaceas). Color brun jalnette, preparate a partir de fuligine. '''+ bistre {s}''' Color — e utilisate olim in picture: designo al — '''+ bisturi {s}''' Med. Instrumento chirurgic a lamina curte e trenchante serviente a facer incisiones in le carne, — electric, — a puncta, utilisante le currente de alte frequentia e serviente al section o al coagulation del texitos. '''+ bisulcate {adj}''' Zoo. Ungula bifurcate. '''+ bisulce {adj}''' Bisulcate, con ungula bifurcate; animal/bestia - . '''+ bisulco {s}''' Animal bisulce. '''+ bisulfato {s}''' Chim. '''+ bisulfato {s}''' Chim. Sulfato hydrobenate MHS04’ ubi M es un metallo alcalin. '''bisyllabe (-si-) {adj}''' Formate de duo syllabas. '''bisyllabo (-si-) {s}''' Parola de duo syllabas. '''+ bit {s}''' (angl. bissary dibit) Inform. Unitate elementari de information non potente prender que duo duo valores distincte (notate 1 e 0) '''+ bitonal {adj}''' Mus. Que utilisa duo tonalitates differente: signal - . '''+ bitta {s}''' Nav. Pecia de ligno o de aciero, cylindric, fixate verticalmente sur le bordo de un nave por inrolar le cablo de abbordage. '''+ bitter {s}''' (ned. bitter amer.) Bibita aperitive in general non alcoholisate, perfumate con extractos de plantas e de substantias amar (gentianas, quinquinas etc.): - al herbas aromatic. '''bituminage (-aje) {s}''' Action de bituminar. '''bitumine {s}''' (lat. bitumine) Materia mineral natural, ric in carbon e in hydrogeno, que servi al revestimento del trotoires e del vias: - . '''bituminar {v}''' Revestir de bitumine: - un strata. '''+ bituminate {adj}''' Facite impermeabile per injection de bitumine fundite o per emulsiones de bitumine: carton - . '''bitumine {s}''' (le definition de supra) De hic: bituminose; bituminar-bituminage; bitumisar-bitumisation '''bitumisar {s}''' Bituminar. '''bitumisation {s}''' Processo de revestir con bitumine. '''bituminose {adj}''' Que contine bitumine: schisto - ; o catran o que produce lo al distillation: carbon - , arena/sablo - . '''bivac {s}''' (suis. germ. Biwacht) Campamento legier e provisori in aere libere; loco de iste campamento. De hic: bivacar '''bivacar {v}''' Campar in aere libre. '''+ bivalente {adj}''' Chim. Que possede duo valentias. '''+ bivalentia {s}''' Qualitate de posseder valentia. '''bivalve {adj}''' Zool. Relative al bivalvo. Bot. Capsula de duo partes. De hic: bivalvo '''bivalvo {s}''' (pref. bi, duo vices, e lat. valva) Nomine date al molluscos lamelibranchiate (musculo, ostrea) proque lor conquilia ha duo valvas. '''bizarre {adj}''' (ital. bizarro, impetuose) Que se separa del usage o del ordine commun: idea - , rationamento - , homine - . Syn.; anormal, estranie, insolite, extravagante, singular. De hic: bizarreria '''bizarreria {s}''' Character de lo que es bizarre: - del lingua. '''bizonal {adj}''' In re duo zonas. '''blackstonia {s}''' Bot. Planta con flores jalne (Familia del bentianaceae) '''blanc {adj}''' (facite prestar se al germ.) Que ha le color del lacte, del nive, albe: papiro - , ubi il ha nihil scribite, - como le creta, - como le nive, dar carta - , dar plen poter a alcuno, versos - , versos sin rima, pendice - , urso - , racia - , metallo - , libro - , uva - , vino - , pan - , globulo - . Bot.: spino - , poplo - , abiete - . De hic: blanchir-blanchimento; blanco '''+ Blanca-Nive {spr}''' Personage de conto. '''blancastre {adj}''' De un color que tira sur le blanc. '''blanch – vide blanc '''blanchimento {s}''' Action de blanchir; etiam: blanchir metallo : agente/pulvere de - . '''blanchir {v}''' Render blanc: le etate blanchi le capillos, - con lacte de calce; - metallos; pulvere a - . '''+ blancmangiar {s}''' Cul. Le dulce servite inter le caseos e le fructos. '''blanco {s}''' Le color blanc: le - es le symbolo del innocentia, - es le spatio vacue de un pagina, - del oculos, region exterior del sclerotica, blanco de ovo, clara, - de plumbo, - de zinc; in - , aperte, libere; indorsar in - , cheque in - , credito in - , cartucha in - , votar in - , lassar un cosa in - ; blanco. '''+ blancor {s}''' (ned. Witheid) '''blande {adj}''' Dulce, clemente; complimentari: parolas - . De hic: blandir &; ablandar '''blandimento {s}''' Adulation, flatteria. '''blandir {v}'''c= Adular, flatter; blandir se, flattar se ipse, facer se illusiones. De hic: blandimento, blanditor. '''blanditor {s}''' Flattator, adulator. '''blasmabile {adj}''' Qui merita le blasmo. '''blasmar {v}''' (gr. blasphemein, ultragiar) Disapprobar, reprobar: su conducta es a - ; Reprimendar: iste es plus a planger que a - . '''blasmo {s}''' Disapprobation, opinion disfavorabile: reproche, condemnation: jectar un b- super. De hic: blasmo, blasmabile '''blason {s}''' Insimul del emblemas o del signos que compone un scuto heraldic; scientia o arte del heraldica. '''blasonar {v}''' Heral. Describer, interpretar (armarios) secundo le regulas del scientia heraldic. '''blasphemar {v}''' (gr. blasphemein) Pronunciar blasphemias; - le religion, usar parolas grossier contra le religion. '''blasphemator {s}''' Persona qui blasphema. '''+ blasphematori {adj}''' Que contine o que constitue un blasphemia, sacrilegio. '''blaspheme {adj}''' Que contine blasphemia: libro - ; que pronuncia blasphemia: bucca - . De hic: blasphemia; blasphemar-blasphemator '''blasphemia {s}''' (gr. blasphemia; parola impie) Parola que ultragia le divinitate; insulta al religion. Parola ultragiose contra un persona o un cosa respectabile, parola grossier: - infame, vomitar -s. '''blasto- {s}''' (apparente in compositos) blasto - , blast - (button, planton; specif. germ. embryon) De hic: blastoderma etc.; gymnoblaste etc. '''blastoderma {s}''' (gr. blastos, button, e derma pelle) Embryol. Parve lamina de cellulas situate al parte superior del vitello del ovo de aves, e cuje disveloppamento fornira le embryon (le germine) '''+ blastogenese (-esis) {s}''' Biol. Formation del blastoderma. '''+ blastomero {s}''' Prime cellula proveniente del division del ovo fecundate. '''+ blastomyceto {s}''' Bot. Champignon reproducente se per buttonar, como le levulosa de bira, le lilio de majo etc. '''+ blastomycose {s}''' Affection debite al disveloppamento de un blastomycete sur le pelle o in alicun organos. '''+ blastophago {s}''' Zool. (ned. dennenscheerder) '''+ blastoporo {s}''' Biol. Orifficio unic del embryon in le stadio gastrula del animales ((illo deveni le bucca del invertebrates e le anus del vertebrates. '''+ blastula {s}''' Biol. Stadio del disveloppamento del embryon que se presenta sub le forma de un sphera cave a parietes epithelial: le - succede le morula e precede le gastrula. '''blatta {s}''' (lat. blatta) Insecto applatite que se incontra in magazines e cocinas (Ordine del dictyopteres) '''blau {adj}''' (facite prestar se al germ) Del color de azuro, del color del celo sin nubes; - obscur, - celeste, - marin, - de aciero, sanguine - ; Zool.: paro - , zona - , Barba - , Casco - ; Photo: filtro - . '''+ blauastre {adj}''' Similar a blau. '''+ blazer {s}''' (parola angl., de to blaze, flammar) Jacchetta cruciate o recte, le plus sovente in texito blau marin o in flanella gris. '''+ blechno {s}''' (lat. vaccinio piceion) Bot. Planta del forestes humide e stagnos (Familia polypodiaceae) '''+ blende {s}''' (parola germ.) Min. Sulfuro natural de zinc ZnS, principal mineral de iste metallo. '''+ blennio {s}''' (gr. blenna, mucus) Zool. Pisce del aquas dulce e del littoral a grosse testa e a corpore allongate (circa 20 cm) '''+ blennorrhagia {s}''' (gr. blenna, mucus, e rhage, eruption) Med. Infection del organos genito-urinari debite al gonococo. '''+ blennorhagic {adj}''' Med. Relative al blennorrhagia. '''+ blenorrhea {s}''' Med. (ned. chronische druiper) '''+ blepharitis {s}''' (del gr. blepharon, palpebra) Med. Inflammation del palpebras. '''blesamento {s}''' Defecto de pronunciation del persona qui blese, Syn. zezemento. '''blesar {v}''' (lat. blaesus, blese) Substituer, parlante, un consonante debile a un consonante forte, como zerbe por gerbe, zoco por joco. '''blese {adj}''' Parlar indistinctemente, esser belese. De hic: blesitate; blesar-blesamento '''blesitate {s}''' Vitio de pronunciation, consistente a dicer z por s… '''+ blinda {s}''' Quadro rectangular, le plus sovente in ligno, destinate a sustener le tecto de protection de certe travalios de mina. Techn. (ned. afscherming (van electrische apparaten, kernreactor etc.) '''+ blindage {s}''' Action de blindar, su resultato; Revestimento metallic de protection contra le contra le effectos del projectiles; placa de metall installate detra un porta por reinfortiar, lo, impedir le effraction: Dispositivo de protection contra le radiation electromagnetic e nuclear; Tr. Publ; coffro (ligno, aciero o beton) por evitar le collapso: placa de - , aciero de - . '''+ blindar {v}''' (germ. blenden, cecar) Proteger per un blindage: - un nave indurar, render minus vulnerabile: iste deceptiones le ha blindate. '''+ blindate {adj}''' Recoperite de un blindage. Mil. Vehiculo de combatto providite de un blindage: division - , brigada - , traino - , auto - , carro - , vehiculo ; Techn. (ned. afgescermd). '''blocada {s}''' Action de blocar: - alimentari. '''+ blocamento {s}''' Le blocar, le stopar: - de salario(s), - de dividendos, - del precios. '''blocar {v}''' Includer, circumferer, fixar: - le salarios, - le precios, - le trafico, - le passage, le frenos ha essite blocate, - le porta con un pede. '''blockhaus {s}''' (parola germ.) Block, bloco, e Haus, casa) Obra fortificate e blindate por le defensa; Posto de commandamento blindate de nave militar moderne. '''bloco {s}''' (ned. bloco, trunco de arbore abattite) Massa considerabile e pesante; - de marmore, - erratic, - de petra, - de ferro, - de ligno, - de rocca, - de beton, - de granito, - de basalto, - de sal, - de freno; insimul de folios collate: - de papiro/de disfoliar; - de papiro a litteras, - de scriber, - de notas, - de papiro a designo; Fig. Pol.: - de partitos, - de statos con interesses commun, in - , - sovietic, - de casas, - oriental, - governamental; - de timbros, - de motor, - de cylindros, formation de un - . De hic: blocar-blocada, disblocar '''blonda {s}''' Femina con capillos blonde. '''blonde {adj}''' De un color inter aurate e castanie clar. - cinerate, capillos - . De hic: blondessa; blonda '''blondessa {s}''' Color blonde. '''+ blue-jeans {s}''' (parola amer. grosse tela blau) Pantalones in tela blau multo resistente. '''bluff {s}''' (parola angl.-amer.) Methodo practicate super toto a pocker e que consiste a sponder grossemente sin haber un bon joco por que le adversario renuncia a jocar; parola o action proprie a facer illusion: politica de bluff, foot-ball de - . De hic: bluffar-bluffator '''bluffar {v}''' Deciper per false apparentias. Per ext. vangloriar se. '''bluffator {s}''' Qui bluffa; qui ha le habitude de bluffar: dismascar un - . '''blusa {s}''' Vestimento de travalio portate por proteger se, proteger su vestimentos: - de obrero, - de paisano, - de infirmiera; corsage de femina in forma ample, legier. '''boa {s}''' (lat. boa, serpente de aqua) Grosse serpente de America tropical mesurante usque a 4m, non venenose e nutriente se con animales que illo suffoca: - constrictor. (Typo del familia del boides) '''+ boat people {s}''' (anc. parola angl., gente de naves) Refugiate abandonante su pais, sur un imbarcation al hasardo. '''bobina {s}''' Parve cylindro de ligno, de metallo o de materia plastic pro inrolar filo de seta etc.: - de filo, - de film, - de induction o - Ruhmkoff, - de autoinduction/de reactantia, - de syntonisation. De hic: bobinar-bobinage, bobinatorio '''bobinage (-aje) {s}''' Action de bobinar; filo electric isolate, inrolate in spiras stringite sur un cylindro. '''bobinar {v}''' Inrolar seta, filo etc. sur un bobina. '''bobinatorio {s}''' Obrero qui bobina; machina a bobinar. '''bobsleigh {s}''' (ang. to bob, balanciar se, e sleigh, slitta). Slitta articulate, utilisate pro le descenditas sur pistas de nive: - a quatro. '''+ bocal {s}''' (fr. boccale) recipiente in vitro a large apertura e a collo multo curte: - de pisces rubie. '''+ bock {s}''' (germ. Bockbier, bira multo forte) Vitro a bira continente circa un quarto de litro; su contento; recipiente munite de un longe tubo e de un cannella por injection. '''+ bodemeria {s}''' (ned. Navig. bodemerij) '''Boheme {adj}''' (de Bohemia) Obsolete. Non-conformista cuje habitudes de vita son irregular; le boheme, le milieu del artistas, del scriptores. etc., qui mena un vita de die in die, al margine del conformismo social e del respectabilitate; iste genere de vita; Hist. Fratres – (morave); Fam. e pej, tsigan, gitan, rom, vagabundo, nomade que on le credeva originari de Bohemia e qui divina e mendica; vita de. De hic: bohemo-Bohemia; bohemic '''Bohemia {spr}''' Le denomination territorial sur le qual se ha constituite le stato feudal chec; denomination del tchechia, in le quadro del imperio habsburgic, inter 1526 e 1918; quadrilatero montaniose del west de Republica Tchec, capital Praga Praha; crystallo de - . '''bohemic {adj}''' Relative a Bohemia e su habitantes; Fig. Relative al vita de boheme. '''+ bohemian {adj}''' De Bohemia; qui ha un vita irregular. '''+ bohemo, bohemiano {s}''' De Bohemia, native o habitante de Bohemia; Fig. Individuo qui mena un vita disordinate, sin inquietude del die sequente: vita de - . Syn. Rom, tsigan, fr. husito, servitor. '''boia {s}''' (facite prestar se al germ.) Naut. Corpore flottante, fixate per un catena al fundo del mar e serviente a indicar scolios o a locar un puncto determinate: - insubmersibile, - luminose, - sonor, - de salvamento. De hic: boiada; boiage; boiar-boiante '''boiada {s}''' Naut. Systema de boias. '''boiage (-aje) {s}''' Naut. Acto de provider de boias. '''boiante {adj}''' Flottante '''boiar {v}''' Tener flottante, flottar. '''+ boiar {s}''' Hist. Nobile in Russia e le Pais Romanian, durante le medievo; master de vaste dominios agrari, travaliate con le paisanos dependente, e beneficiante de alicun privilegios. '''+ bola {s}''' Balla, bolla, sphera, (sport, lasso). '''bolchev-''' vide bolchevico '''bolchevico (bolshevico) {s}''' (russe bolchevic, membro del majoritate) Membro del partito communista russe, constituite in 1903 per le fraction majoritari del congresso del partito social-democrate russe; pois de U. R. S. S. De hic: bolchevismo; bolchevista; bolchevisar-bolchevisation '''bolchevisar (-sh-) {v}''' Render conforme al bolchevismo. '''bolchevisation (-sh-) {s}''' Action de bolchevisar. '''bolchevismo (-sh-) {s}''' Doctrina del partito communista russe. '''bolchevista (-sh-) {s}''' Bolchevico. Per ext. Partisano del bolchevismo. '''bolchevista (-sh-) {s}''' Vet. Del bolchevismo, de su partisano: theoria - . '''+ bolero {s}''' (esp. bolero, de bola, bolla) Mus. Dansa de origine andaluse a tres tempores, al rhythmo accentuate; aere sur le qual illo se dansa; jachetta recte, non buttonate, arrestante se al talia. '''+ boleto {s}''' (lat. boletus) Bot. Champignon basidiomycete, a sporas continite in un tubo, del quales alicunes son comestibile. '''+ bolide {s}''' (lat. bolis, -idis, tracto) Vehiculo multo rapide; meteoro particularmente brillante, offerente le aspecto de un bolla de foc. '''+ bolina {s}''' Nav. (ned, boellijn) '''boliv-''' vide Bolivar, Simon '''+ bolivar {s}''' (de Simon Bolivar) Unitate monetari principal de Venezuela; cappello alte de forma, evassive e a latge bordos. '''Bolivar, Simon {spr}''' (1783-1830), patriota venezuelan, "liberator del America del Sud" de sub le domination espaniol. De hic: Bolivia-bolivian-boliviano '''Bolivia {spr}''' Republica del America del Sud que debe su nomine a Bolivar, capital La Paz. '''bolivian {adj}''' De Bolivia. '''boliviano {s}''' Habitante e lingua parlate in Bolivia. '''bolla {s}''' Balla, blobo, sphera, quillia: Joco de - , jocar al -s; - de naphtalina, - de foco, - de filo, - de pan, - de nive, - alimentari, - de marea, - de gumma, - de glacie, lancear -s de nive, penna a -s, machina a/de scriber a -s. De hic: bolletta; bollar '''+ bollandista {s}''' Phil. Membro de un societate create al XVIIe, per le jesuita Jean Bollard, que assecura le publication critic del Acta sanctorum (Vita del sanctos). '''bollar {v}''' Jectar un bolla. '''+ bollardo {s}''' Nav. Grosse fuste cylindric in aciero fundite, e a testa protuberate, implantate in un quai por le amarrage del naves: cavilla de - . '''bolletta {s}''' Parve bolla, bolla de metallo: -s de carbon, - de pomos/de malos; - de carne hachate. '''+ bolometric {adj}''' Astron. Relative a bolometro. '''+ bolometro {s}''' Apparato a resistentia electric serviente a mesurar le energia radiante (infrarubie, visibile e ultraviolette) '''+ boma {s}''' Nav. (ned. giek) '''bomba {s}''' (ital. bomba) Projectil cave, cargate de materia explosive o incendiari, lanceate olim per le cannones, hodie per le avion. Per ext. omne projectil explosive: - retardate/a retardamento/a horologiera/a tempore, - explosive, - incebdiari, - a/de phosphoro, - a/ de neutronas, - a/de bensina, - fumigene, - putente, - lacrimogene, - atomic, - a/de plastico, - a/de hydrogeno/thermonuclear, - a/de fragmentation, - submarin/de profunditate, - non explodite, cargamento de -s, pluvia de -s, tapis de -s, attacco con -s, a prova de - , attentato de - , cader como un - , a basso le - . Refugio contra le bombardamentos. De hic: bombarda&; bombar-bombator '''+ bombar {v}''' Render convexe; - le pectore. Fig. - le busto: facer le fer; presentar un convexion: iste muro bomba. '''bombarda {s}''' Hist. Bucca a foco primitive; nave - . Mus. Instrumento popular, ancestre del oboe. De hic: bombardero; bombardon; bombardar-bombardamento; bombardator '''bombardamento {s}''' Attacco de un objectivo con bombas o granatas de cannon: - aeree, - de artileria, - atomic, avion de - . '''bombardar {v}''' (del lat. bombus, ruito surde) Lancear bombas o granatas de cannon sur un objectivo; projectar particulas elementari animate de multo grande velocitates contra le atomo de un elemento. '''bombardator {s}''' Avion de bombardamento. '''bombardero {s}''' Hist. Soldato empleate al manovra del cannones. '''bombardon {s}''' Mus. Contrabasso a vento, basso tuba, utilisate in le fanfares. '''+ bombasin {s}''' (ned. bombazijn) '''+ bombastic {adj}''' (ab germ.) In re parolas, stilo: conflate, cargate, pretentiose, grandiloquente. '''bombator {s}''' Le un o lo que bomba. '''+ bombice {s}''' (gr. bombus, verme a seta) Zool. Genere de papiliones cuje specie le plus cognoscite, le bombice de moro ha por ernil le verme a seta.? (ned. zijdevlinder) '''bombides {spl}''' (gr. bombuk, verme a seta) Zool. Genere de insectos del ordine del lepidopteres; un specie ha pro eruca le verme a seta. '''bombo {s}''' Strepito, sussuro. Etnomol. (del lat. bombus) Insecto a corpore pilose e abdomine anellate (Ordine del hymenopteres, familia apides) De hic: bombides '''bon {adj}''' (lat. bonus) Que ha le qualitate convenibile a su natura: un - cavallo, un - terra; que ha le qualitate convenibile a su profession un bon obrero, - nocte, un - numero de, de - hora, tosto, de - g den placer, de – voluntate, alique/alco - , nihil - , bon!, exclamation marcante le approbation o le aurprisa disagradabile. De hic: bonitate; bonificar-bonification; abonar; bono. '''+ bonacie {adj}''' (del lat. bonacia, calma del mar, con le influentia de bon; Obsolete. Calma platte in mar. '''bona fide {s}''' (expression lat.) Con bon fidelitate; travaliar, dupar se. '''+ bonapartismo {s}''' Systema de governamento in le qual le poter ha essite detenite del dynastia fundate de Napaleon; attachamento in respecto a Napoleon Bonaparte. '''+ bonapartista {s}''' Adepto del bonapartismo. '''+ bonapartista {adj}''' Que appertine al bonapartismo; concernente le bonapartismo. '''bonbon {s}''' (reduplemento de bon) Parve preparato dulce, sucrage. De hic: bonboniera '''bonboniera {s}''' Cassetta a bonbones. '''bonetteria {s}''' Magazin del venditor de articulos de bonetteria (calceas, calcettas, calceones de banio o de dansa etc.) '''bonettero {s}''' Fabricante negociante de articoles in tricot e pannos de lino. '''bonetto {s}''' (facite pretar se al germ.) Cappelina portate per le infantes, le medicos, le cocineros; vestimento de capite del homine e del femina, sin margines: - de pilo, - de policia, - frygie, - de nocte, - de cocinero, - de banio. De hic: bonettero; bonetteria '''bonhomia {s}''' Bonitate del corde, unite al simplificate del manieras; credulitate excessive: haber le - de creder omne que on le dice. '''bonhomo {s}''' Homine debile, troppo bon; homine vetule. Fam. Figura human facite o designate grossiermente: - de nive. De hic: bonhomine '''bonificar {v}''' (de bon) Render melior: - le terra cultivabile. '''bonification {s}''' Melioration: - del terra cultivabile; reduction sur le precio convenite; avantage. '''bonitate {s}''' (lat. bonitas, de bonus, bon) Qualitate de lo que es bon: le - de un terreno, le - de un stoffa; inclination a facer le ben, esser dulce, indulgente. '''+ bonito {s}''' (esp. bonito) Thunno del Mediterraneo (long. 0, 60m a 1m) Syn. pelamyde) '''bonette {s}''' (parola fr.) Naut. Cappotto. Fortif. Parve obra avantiate trans le glacis o le antefossa de un fortalessa. '''bono {s}''' Lo que es bon: le - e le bello; Pl. Homines qui manifesta sentimentos de generositate, qui face le ben etc; Certificato, representante valor in moneta; etiam: coupon, obligation etc.: - de cassa, - de compra, - da rationamento, - de benzina, - por un libro, libretto/carnet de -s. '''+ bonsai {s}''' (parola jap., arbore al pote) Arbore nano obtenite per le taliar del radices, e del brancas, e le ligaturas del trgnsos. '''+ bontate {s}''' Bonitate: exemplo de - , haber le - de, de infinite - . '''bonus {s}''' (parola lat. bonus) Premio, gratification, honorario. '''+ bon vivant {s}''' (expression fr.) Homine de humor gai e facile. '''+ bonze {s}''' (portug. bonzo, del jap. bozu) Religioso e religiosa buddhista. Fam. pej. Persona qui ama a donnar lectiones, qui parla con empha: - del syndicato. '''+ booby trap {s}''' (parolas angl.) Booby trap. '''boogie-woogie {s}''' (parolas anglo-amer.) Stilo de jazz, nascite verso 19 al Statos Unite, primo al piano pois al orchestra, que donnava nascentia a un dansa multo rhythmate, sur aeres se iste stilo. '''bookmaker {s}''' (parola angl.) Celle qui tene, recipe le sponsiones sur le campo de cursas. '''+ boom {s}''' (parola anglo-amer.) Ec. Altiamento subite, disveloppamento rapide (del valores de bursa in particular): le - de nascentias post le guerra. '''boomerang {s}''' (parola angl. de un lingua de Australia) A presso del primitivos de Australia, arma de jecto facite de un lamina de ligno dur. e curvate, presentante le particularitate de revenir a proximitate de celle qui lo lancea, quando le objectivo es mancate. Fig. Acto de hostilitate que noce a su autor. '''+ booster {s}''' (parola angl.) Rocchetta de grande crescentia e de duration curte por le lanceamento del missiles. Phys. Amplificator. '''Booz (bo-oz) {spr}''' Personage biblic, sposo de Ruth. '''bor- ''' vide borax, borace '''borace {s}''' vide borax. De hic: boro-borato, boric '''+ bora {s}''' (parola sloven) Meteo. Vento frigide e sic veniente del Europa central, sufflante le hiberno in le direction del Adriatico, super le Dalmatia. '''+ borasso {s}''' Bot. Palma del India e de Africa, aforniente un button e fructos comestibile, cuje succo servi a preparar un bibita. '''borato {s}''' Chim. Sal del acido boric. '''borax {s}''' (Carabe bouraq) Chim. hydrato de sodium, Na2B407, I0H20. De hic: boro-borato, boric '''+ borborygmo {s}''' (gr. borborugmos) Ruito que face audir le displaciamento del gases e del liquidos in le tubo digestive. '''bordada {s}''' (de bordo) Insimul del cannones rangiate sur un del flancos de un nave; discarga simultanee de omne iste cannones; distantia percurite per un nave que manovra, sin virar de bordo: currer un - ; traher un - , manovrar recipiente le vento successivemente per tribordo e per babordo. '''bordar {v}''' (de bordo) Costear: nave que borda le costa (le littoral) '''bordatura {s}''' Bordo, margine (= banda del margine de alique por resistentia, soliditate o ornamento): - de lucto, - de flores, - de gazon/herba, - de cannas, - del camnino/del via. '''+ bordelese {adj}''' De Bordeaux (vino); rubie obscur, tirante sur violette '''bordello {s}''' Casa de prostitution. '''bordo {s}''' Naut. Flanco, latere de un nave; le nave ipse: montar a - , a - de, foras de - , - a - , cocinero/coco de - , medico de - , papiros/documentos de - , registro de - , libro/diario/jornal de - , radio de - , tirator de - , arma de - , mechanico de - , ir/vader a - , prender a - , cader de - , virar de - ; - del trottoir, - del fenestra, - del cammino/via, - del mar, - de un bosco, - de un vestimento, - del lecto, - exterior, - interior, - superior, - inferior, - stricte, - del tabula, - ornamental, - del abysmo, con - aurate. Fig. esser a - de alcuno, esser de su opinion. '''+ bordura {s}''' Lo que borda, servi de ornamento: - de gazon/de herba, - de flores, - de trottoir, in - de. Trav. Public: linea de longe petras al margine de un trottoir, - de un foreste, in - de. De hic: bordada; bordar-bordatura; abordar&; disbordar&; transbordar&, babordo etc. '''+ boreal {adj}''' (gr. boreas, vento del nord) Georg. Del nord, que se situa al nord del equator: hemisphera - . Contr.: austral. '''+ boreas {s}''' Litt. Vento del nord. '''boric {adj}''' Chim. Acido - , acido oxygenate derivate del boro (H3B03): aqua - , vasilina/unguento - . '''+ borium {s}''' Chim. (ned. borium) '''boro {s}''' Chim. Metalloide (B9 de numero atomic 5, solide, dur e nigree. '''borra {s}''' Material (watta, lano, stoppa etc.) per le qual on plena alique: - de seta, - de lana. De hic: borrar '''+ borraginaceas {spl}''' (del lat. borrago, -ginis, borrago officinalis) Familia de plantas dicotyledonate gamopetal, comprendente leborrago, le miosotis, le pulmonaria, le symphytum officinale. '''borrar {v}''' Plenar, occluder. '''+ borrasca {s}''' Colpo de vento; - de grandine. '''+ borrascose {adj}''' Del tempesta potente (de vento) '''+ borragine {s}''' Bot. Planta del familia borriginaceas (Borrago officinalis) '''borusse {adj}''' Relative al borussia, ancian Prussia. '''Borussia {spr}''' Borussia, le ancian Prussia. '''borusso {s}''' Ancian prussian, ancian populo prussian, su linguage. De hic: Borussia; borusso '''boscage (-aje) {s}''' Spineto, arboreto. '''bosch- vide bosco. '''boschetto {s}''' (ital. boschetto) Gruppo de arbores o de arbustos: un parco ornate de -s. '''+ bosciman {s}''' Homine del boschettos. '''bosco {s}''' Foreste, silva, loco silvose: - de coniferes, - de abietes, lista de -s, anemone del -s, violetta del -s, fraga del - , promenada in le -(s), aere del -s, incendio de - , terra a - , gigante del - , cursa a pede a transverso le -s, zona de -s, bordo de un - , limite del -s, homine del -s, negro del - , le arbores cela le - . De hic: boscage; boschetto; imboscar& '''+ boscose {adj}''' Silvose. '''+ Bosnia {spr}''' Republica in le quadro de Yugoslavia, que in 1991 ha declarate su independentia, capital Sarajevo. '''+ bosniac {adj}''' Concernente Bosnia. '''+ bosniaco {s}''' Habitante e linguage de Bosnia. '''Bosphoro {spr}''' (Bosporus, passage del boves) Anc. Stricto de Constantinopole; stricto facente communicar le Mar de Marmara con le Mar Nigre. '''+ bosprit {s}''' Nav. Proaspriet (ned. boegspriet) '''+ bossanova {s}''' (parola portug.) Musica de dansa braslian proxime de samba; iste dansa. '''+ bostrycho {s}''' Zool. Insecto coleoptere, longe de un cm, a elitras rubie, cuje larva vive in le ligno de querco. '''botan- {s}''' (apparente in derivatos e compositos) De hic: botanista; botanic; botanica; botanisar; botanologia etc. '''botanic {adj}''' Que ha reporto al botanica: jardin - , atlas - , libro - , geographia - , cognoscimentos - . '''botanica {s}''' (del gr. botanon, planta) Scientia del vegetales. '''+ botanico {s}''' Experte in plantas, botanista. '''botanisar {v}''' Occupar, se con le studio del vegetales: cassa de - . '''botanista {s}''' Specialista de Botanica. '''botanologia {s}''' Studio del botanica. '''boteca {s}''' Parve magazin in le qual on vende differente merces: - de florista, - de scarpas/calceos/calceaturas, - de antiquitates, - de antiqualias, - de joculos, - de fructos, - de modas, - de derecto, - rolante, tener un - . De hic: botechero '''botech-''' vide boteca '''botechero {s}''' Venditor de merces in un boteca. '''+ botriocephalo {s}''' (gr. bothrion, parve cavitate, e kephale, testa) Verme vicin del tenia, parasito del intestino gracile del homine, que se contamina mangiante alicun pisces de aqua dulce ubi vive le larva (classe del cestodes; long. usque a 15 cm) '''+ botrychio {s}''' (ned. maanvaren) '''+ botryde {adj}''' Bot. (ned. op een druiventros gelijkend) '''Botta {s}''' Scarpa de corio o de cauchu que include le pede e le gamba: - da aqua, -s de gumma, -s de chassa, - de equitation, - de laciar, - a reverso/alte con volta, - a sporones, -s de septe millias, le catto con - . De hic: bottina-bottinero '''botta {s}''' Barril, recipiente in ligno, formate de daves assemblate e retenite de circulos e habente duo fundos platte; su contento: un - de oleo. De hic: bottilia-imbottiliar '''+ botter {s}''' (parola ned.) Nav. Botter. '''+ bottileria {s}''' Fabrica de bottilias. '''bottilia {s}''' (del lat. buttis, botte) Vaso de formas e de materias variabile, a collo stricte, serviente a continer liquidos: collo de - , ventre de un - , vitro a -s, - a lacte, - de lacte, - de champagne, - de gas, - de oxygeno, - de lecto, - de butano, - de tinta, - isolante/thermos, - de Leiden, - familial, - quadrate, gas in -s, lacte in -s, bira in -s, vitreria de -s, mitter in -s, le mitter in -s aperir un - , agitar un - , amar le - . '''bottina {s}''' (de botta, scarpa) Scarpa montante a buttones o a elastic: - de laciar. '''bottinero {s}''' Scarpero qui face scarpas sur mesura. '''+ botulismo {s}''' (del lat. botulus) Med. Intoxication grave causate per le toxina del bacillo botulic e trainante paralysias. '''+ bougainvillea (buge) {s}''' (de Bougainville, le navigator) Planta appendente originari de America, cultivate corno planta ornamental po su large bracteas de un rubie viollacee (Familia del nyctaginacea) '''bouillon {s}''' (parola fr. de bouillir) Alimento liquide obtenite facente bullir in aqua carne e legumines: - de pullo, cubo de - concentrate/solidificate. '''+ boulevard {s}''' (ned. bolwere) Large strata plantate de arbores. '''bouquet {s}''' (parola fr. de bois, bosco) Parve bosco: - de arbores; assemblage de flores o de certe cosas ligate insimul: - de roses, - de petrosilios, - de flores siccate; perfumo exhalate per le vin '''+ bourbon {s}''' (n. de un conte del Kentucky) Whyski a base de ma fabricate al Statos Unite. '''+ boustrophedon {s}''' (del gr. bous, bove, e strephein, tornar) Scriptura cuje signos se legeva alternativemente de sinistre a dextre e pois de dextre a sinistre (scriptura primitiva grec). '''+ boutade {s}''' (parola fr. de bouter) Parola de spirito, proposito paradoxal. '''bove {s}''' (lat. bos) Mammifero ruminante del familia del bovides; su carne. On da iste nomine al masculo castrate; le femina es le vacca: oculo de - es le flor de margarita; etiam: parve fenestra circular: - de tracto, grassia de - , lumbo de - , lingua de - , suppa a cauda de - . De hic: bovello; bovero; boveria; bovin '''bovello {s}''' Juvene bove. '''boveria {s}''' Stabulo por boves. '''bovero {s}''' Vacchero. '''+ bovil {s}''' Stabulo de bestial. '''bovin {adj}''' Del specia del bove: racia - , peste - , bestial/bestias - , stercore - , carne - , tuberculose (-osis) - . Fig. reguardo - , triste '''+ bovista {s}''' Bot. (ned. bovist) '''+ bowling {s}''' (parola anbl.) Joco de quillias de origine american; loco ubi se practica iste joco. '''boxa {s}''' (del angl. Box, colpo) Sporto de combatto ubi le duo adversarios se abborda con le colpos de pugno; match de - , partita de - , campion de - , campionato de - , guanto de -. '''boxar {v}''' Combatter con le pugnos: guanto de - . De hic: boxa; boxator '''boxator {s}''' Celle qui se livra al combatto de boxa: - amator, naso de - . '''+ boxer {s}''' (parola angl.) Can de guarda, vicin del dogo germ. e del buldog. '''boycott {s}''' Cassation voluntari de cata relation con un individuo, un interprisa o un nation. De hic: boycottar-boycottage '''Boycott Charles Cunningham {spr}''' Proprietario de immobiles irlandese, le original victima de boycott in 1880. De hic: boycottar-boycottage '''boycottage (-aje) {s}''' Boycott: - cultural del Africa del Sud. '''+ boycottar {v}''' (de Boycott, prime proprietario anglese de Irlanda mittite al indice Practicar le boycottage, mitter in quarantina. '''boy scout {s}''' (parolas anbl.) Garson exploratori: Syn. junior de scoto. '''+ Brabant {spr}''' Provincia de Belgica, capital Bruxelles: - septentrional Nord-Brabant, provincia de Nederland, capital Bois-le-Duc. '''+ brabantin {adj}''' De Brabant. '''+ brabantino {s}''' Habitante e lingua parlate in Brabant. '''+ brabanzon {s}''' Habitante; dialecto de Brabant. '''bracas {spl}''' Pantalones bouffante, prendite sub genus: - de cavallero, - de sport. '''+ bracco {s}''' (ital bracco) Can de arreso, a pilo curte, e a aures pendente '''brachial {adj}''' Que appertine al brachio: musculo - , dicipite - , arteria - . '''brachio {s}''' (lat. brachium) Anat. Prime parte del membro superior del homine, situate inter le spatula e le cubito: musculos del - , chaise a/de -s. De hic: brachial; brachiopode etc. '''brachiopode {adj}''' Zool. Relative al brachiopodo. De hic: brachiopodo '''brachiopodo {s}''' (gr. brakhion, bracio, e pous, podos, pede) Zool. Animal con un conchilia bivalve e duo pedes spiral (Familia vermidiens) '''+ brachycarpe {adj}''' Bot. Con curte fructos. '''brachycephale {adj}''' (gr. brakhus, curte, e kephale, testa) Antropometr. Se dice del homine cuje cranio, vidite de supra, es quasi assi large corno longe. Contr. dolichocephale. '''+ brachygraphia {s}''' Scripto curte (ned. brachygrafie) '''+ brachylogia {s}''' Gramm. Specie de ellipse que consiste in evitar le repetition de un elemento del phrase exprimite anteriormente. '''+ brachypodio {s}''' Bot. Planta con curte pedunculo. '''bracial {adj}''' Appertinente al o dare per le bracio. '''bracial {s}''' Charpa a brachio: - de lucto. '''bracialetto {s}''' (de bracio) Ornamento que se porta al bracio: - de horologio, - in auro, - de sclavo. '''braciar {v}''' Naut. Fortificar, reinfortiar le bracio del virga. '''braciata {s}''' Bracio plen de feno, ligno etc.: - de flores. '''bracio {s}''' Anat. etc. bracio: - artificial, - leve, - dextre/derecte, - prehensile, -s musculate, - del mar, - de un balancia, - de pumpa, - del justitia, - contuse/contusionate, parte superior del - , parte inferior del - , esser le - dextre de, cruciar le -s, luxar se le - , balanciar le -s, retirar le - , -s cruciate, -s tendite, musculos del - , fractura de - , chaise a/de -s, -s de un sedia, carretta a -s, lampa a - extensibile, reciper un persona a -s aperte, esser le duo -s del mesme corpore, esser in le -s de Morpheo. De hic: braciata; bracial-bracialetto; braciar; imbraciar&; antebracio etc. '''+ bractea {s}''' (lat. bractea, folio de metallo) Bot. Parve folio, differentiate, al base del pedunculo floral. '''+ bracteal {adj}''' Proprie al bracteas: folio - . '''+ bracteate {adj}''' Bot. Planta providite de/con bracteas. '''+ bradycardia {s}''' (gr. bradus, lente, e kardia, corde) Med. Rhythmo cardiac lente (normal o pathologic) '''+ bradypepsia {s}''' (gr. gradus, lente, e pepsia, digestion) Med. Digestion lente. '''+ bradypo {s}''' (gr. bradus, lente, e pous, podos, pede) Zool. Mammifero arboricole del America del sud, dicite etiam le pigre por su movimentos lente. '''+ braguetta {s}''' (del anc. fr. brague, calceones) Apertura vertical sur le avante de un pantalon. '''Brahma {spr}''' Hindu Relig. Deo supreme del ancian Hindu, personification del Absoluto e creator del mundo, del deos e del esseres. '''brahman {s}''' Membro del casta sacerdotal, le prime del quatro castas indian, prestre de Brahma. De hic: brahmanismo; brahmanic '''brahmanic {adj}''' Relative al brahmanes e al brahmanismo.: doctrina - . '''brahmanismo {s}''' Organisation social religiose e politic de India que succedeva al vedismo. '''brahmin {s}''' Brahman. '''braille {s}''' (de Braille, n. del inventor) Scriptura in relievo al usage del cecos.: scriptura - , bibliotheca - , transcriber del - , transcription del - , transcriptor de - . '''+ bramar {v}''' (prov. bramar, critar) Critar, parlante del cervo e del dama. '''branca {s}''' (basse lat. branca, pata) Ramification del stirpe principal o trunco de un arbore, de un spineto o de un arbusto: - de arbore, - de oliva, - morte, fasce de -s, - florite, - de compasso, cande- labro a septe -s, - del scientia, - industrial, - de commercio. '''+ branchetta {s}''' Parve branca. '''branchia {s}''' (gr. brankhia) Zool. Organo respiratori de numerose animales. Aquatic (pisces, crustaceos, cephalopodos, etc.) capabile de absorber le oxygeno dissolvite in le aqua e de rejectar la le gas carbonic. De hic: branchial; branchiate; branchiopodo etc.; pectinibranchic etc.; lamellibranchic etc. '''branchial {adj}''' Que se reporta al branchia: respiration -, arco -, cavitate -. '''branchiate {adj}''' Zool. Que ha branchias. '''branchiopodo {s}''' (gr. brankhio, branchio, e pous, podos, pede) Zool. Subclasse de crustaceos inferior comprendente le daphnia o pulice de aqua. '''brandimento {s}''' Action de brandir. '''brandir {v}''' (ancian fr. brand, spada) Levar ante colpar: ille brandira su spada. Agitar in le aere: - un littera. De hic: brandimento '''brandy {s}''' (parola angl.) Liquor alcoholisate, cognac, extracte per le distillation del vino, del cidra, del grano etc. '''brasa {s}''' (facite prestar se al germ.) Ligno reducite in carbon, ardente o extingite. De hic: brasiero, brasar '''brasar {v}''' Sudar per medio de un alligato o de un metallo poco fusibile: bove brasate. '''brasiero {s}''' Vaso con atmosphera suffocante. Marmita con coperculo por brasa. '''brasil {s}''' (esp. caesalpinia) Bot. Ligno rubie. De hic: brasiletto; brasilina; Brasil & '''Brasil {spr}''' Republica federal de America del Sud, capital Brasilia: nuce de -. De hic: brasilian-brasiliano '''brasiletto {s}''' Bot. Arbore de Brasil cuje ligno forni un tinctura rubie '''brasilian {adj}''' De Brasil. '''brasiliano {s}''' Habitante; linguage de Brasil (le portugese) '''brasilina {s}''' Chim. Substantia extracte del brasiletto. '''+ brassband {s}''' Fanfar. '''+ brassica {s}''' (brassica oleracea) Planta herbacee con flores jalne clar o blanc, con folios grande e undulate que se inveloppa le unos le alteros formante un testa de caule; on cultiva lo como planta comestibile: - de Milano/Savoia. '''bravada {s}''' (del ital. bravare, vantar se) Action o parola de fanfaronada: le -s de un fanfaron. '''bravar {v}''' Affrontar sin timor: - le periculo, - le seculos, - le opinion; defiar: - le morte, - un interdiction. '''brave {adj}''' (ital bravo, facite prestar al lat. barbarus, barbare) Qui es preste a affrontar le periculo: homine -, bon, generose coragiose. Contr. Canalia, coarde, poltron, pusillanime. De hic: bravura; bravar-bravada; bravo-braveria '''braveria {s}''' Corage de affrontar le periculo, valentia, splendor '''Bravo (I) {s}''' Assassino locate (ned. huurmordenaar). '''bravo! (II) {interj}''' Bravissimo! '''bravura {s}''' (ital. bravura) Corage, valentia: facer proba de -; Mus. aere de - ; Litt. Pecia de -, texto destinate a mitter in evidentia le talento del autor. '''+ braya {s}''' Bot. (ned. braya) '''+ breakpoint {s}''' (parola angl.) Tennis. Breakpoint. '''brecha (-sh-) {s}''' (alte germ. brecha, fractura) Mil. Apertura facite in un muro, in un vallo, o un haga: facer un - in. '''+ bregma {s}''' Anat. Puncto de junctura del structuras ossose inter le osso parietal e lo frontal. '''+ breitschwanz {s}''' (parola germ) Moda. Pellicia de agno karakule. '''+ brema {s}''' Zool. Pisce de aqua dulce a corpore comprimite e platte (Familia del cyprinides): - de mar. '''+ bren {s}''' (parola angl.) Sorta de fusil. '''+ Bretania {spr}''' Peninsula in nord-west de Francia; Provincia historic in iste peninsula, urbe principal Rennes. '''+ breton {adj}''' Relative a Bretania. '''+ breton {s}''' Habitante; lingua parlate in Bretania. '''breve {adj}''' (lat. brevis) Curte, de pauc durata: de - duration, a - distantia, discurso -; brusc, imperative: tono -, parola -, pro esser -. De hic: breviario; brevitate; abbreviar &; breve-breveto &; semibreve etc. '''breve {s}''' Eccl. Littera pastoral del papa, habente un character private. Calendario ecclesiastic indicante le officio de cata die. Mus. Breve '''brevetar {v}''' Munir de un breveto; proteger per un breveto: - un invention. '''breveto {s}''' (de breve) Titulo, diploma, certificato de studios: - de invention,, titulo que le governamento delivra a quicunque se declara le autor de un invention de ordine industrial. De hic: brevet '''breviario {s}''' (del lat. brevis, breve) Libro continente le officios que le prestre debe leger cata die; le officio mesme. Fig. Lectura habitual. '''+ brevicaule {adj}''' Bot. (ned. kortstengelig) '''+ brevirostrate {adj}''' Zool. (ned. kortsnavelig) '''+ brevirostre {adj}''' Zool. (ned. kortsnavelig) '''brevistilate {adj}''' Bot. (ned. met korte stijl) '''brevitate {s}''' Qualitate de lo que es breve, concise, laconic, succincte. ''' '''bric-a-brac {s}''' (parola fr.) Inv. Onomat. Merces diverse de occasion; magazin ubi on los vende; amassamento de obsolescentias. '''bricca {s}''' (ned. bricke) Petra artificial a base de argilla travaliate, modulate mechanicamente sub forma de prisma rectangular e cocite al furno: cammino de -s, fabrica de -s, furno a -s. '''+ briccheria {s}''' Fabrica a cocer briccas. '''+ brick {s}''' (parola angl. brig) Nave a velas a duo mastes quadrate. '''brida {s}''' (alte germ. bridel, frena) Parte del harnese de cavallo, serviente a conducer lo, e comprendente le supporto, le morso e le frenos; etiam: Anat. Banda de texito conjunctive reuniente anormalmente duo organos: - del lingua, - pleural, - peritoneal. De hic: bridar-disbridar '''bridar {v}''' Miter le brida a. Fig. Reprimer, domar, continer: bridar le desiros de alcuno. '''bridge {s}''' (parola angl.) Joco de cartas facite por quatro personas con 52 cartas: tabula de -, jocar al -. '''+ bridge drive {s}''' (parola angl.) Bridge drive. '''+ brie {s}''' (parola fr.) Caseo fabricate in le region de Brie. '''+ briefing {s}''' (parola angl.) Reunion de informationes ante un mission aeree por donar al equipage le ultime instructiones. '''brigada {s}''' (ital. brigata, truppa) Mil. Plure formationes militar reunite sub le commanda de un general: commandante de -, - de carros, - blindate, - de salvamento. '''brigadero {s}''' Commandante de brigada. '''brigantage (-aje) {s}''' Furto a mano armate, piliage committite le plus sovente in bandas: acto de -. '''brigante {s}''' (ital. brigante) Qui es in truppa; celle qui exercita le brigantage: chef de -, spelunca/caverna de -s, nido de -s. De hic: brigantage, brigantesc '''brigantesc {adj}''' Relative al brigante. '''+ brigantino {s}''' (ital. brigantino) Nave a velas rapide a duo mastes, analoge al brick, ma de plus debile tonnage. '''brillantar {v}''' Taliar un brillante; dar brillantia; causa esser (apparer) brillante: - un superficie, metallic; polir usque a brillante '''brillante {ppr}''' de brillar; {adj} Splendente, que brilla: color -; splendide, distinguite. '''Brillante {s}''' Diamante taliate in faciettas brillante '''+ brillanti {adj}''' Distinguite: carriera -, vernisse -, con oculos -. '''+ brillantia {s}''' Splender, magnificentia, intensitate luminose per unitate de superficie apparente. Syn.: luminiscentia. '''brillantina {s}''' Preparato perfumate por facer flexibile le capillos e dar los brillantia. '''brillar {v}''' (ital. brillare, facite prestar se al lat. Berryllus, berryl) Jectar un vive lumine, haber splendor, lucer; esser eminente, conspicue: - per su absentia, esser conspicue in absentia de alcuno: un lacrima brillava in su oculo, - per su intelligentia. De hic: brillante-brillantia, brillantina, brillantar '''brio {s}''' (parola ital. brio, vivace) Color brillante, vivacitate: parlar con -. '''briquetta {s}''' (fr. briquet, de brique) Pecia de aciero pro traher foco de un silice; apparato serviente a producer foco: - de lignite. '''brisa {s}''' Parve vento fresc e dulce: - de aere, vento legier que, durante le die suffla del mar verso le terra - legier, - fresc, parve -. De hic: parabrisa etc. '''bristol {s}''' (parola angl., de Bristol, urbe de Anglaterra) Carton componite del folios de papiro superponite e colorate insimul. '''Britannia {spr}''' Nomine date al principal insula del archipelago Britannic per le ancian population indigene '''britannic {adj}''' Relative al Grande Britannia: Insulas -, imperio -. '''britanno {s}''' Habitante de Grande Britannia. De hic: Britannia-Grande Britannia etc.; britannic '''britone {s}''' Poet. Anglese, britannico. '''+ briza {s}''' Bot. Planta del pratos e del boscos, a aigrette large e tremulante (Familia del graminaceas; nomine vulgar amoretto) '''brocca {s}''' (lat. broccha, cosa punctute) Virga de ferro pro facer rostir le carne; filo in relievo in le designos brocate: - a/pro ligno. '''brocar {v}''' Passar le auro, le seta etc. in un stoffa. '''brocatello {s}''' (ital. brocatello) Stoffa imitante le brocato marmore de plure colores '''brocato {s}''' (ital. brocato, texito brocate) Stoffa brocate de auro, de seta, de argento. '''+ brocca {s}''' (ned. lampet kan) '''broccoli {s}''' Cauleflor de hiberno; crescentia foliate de caules. '''brochar (-sh-) {v}''' Lig. de libros. Assemblar e suer le folios de un libro: libro brochate. '''broche {s}''' (parola fr.) Fibula, joiel munite de un spinula cuje puncta se fixa in un systema de clausura. '''brochure {s}''' (parola fr.) Obra brochate pauco voluminose; designo brocate sur un stoffa: - de propaganda, - touristic, rediger un -. '''brodar {v}''' (facite prestar se al germ.) Facer designos in relievo sur un stoffa, sia al agulia, sia al machina. Fig. e fam. Exaggerar amplificar un narration, adjungite detalios plus ingeniose que ver: a – gulia/aco a/de -, quadro a -, seta a -, coton a -, filo a -, brodar a crochet; De hic: broderia; brodator '''brodator {s}''' Persona qui orna al mano, per medio de agulias o de filos, texitos portante designos in avantia. '''+ brodatrice {s}''' Femina qui broda, in interprisa o por su placer '''broderia {s}''' Decoration executate, al mano o al machina, sur un texito, in applicationes diverse o in punctos de phantasia: arte del -, patrono de -, puncta de -; - de arte, - de color, - de auro. '''+ bromar {v}''' (ned. bromeren) '''bromato {s}''' Chim. Sal del acido bromic. '''+ bromatologia {s}''' Scientia que studia le bromo e su derivatos. '''+ bromatologo {s}''' Specialista in bromatologia. '''+ bromella {s}''' Bot. Planta del familia bromeliaceas, plantas monocotyledonate del paises tropical, comprendente specialmente le le ananas. '''+ bromeliaceas {spl}''' Bot. Familia de plantas monocotyledonate del paises tropical, sovente epiphyte, comprendente specialmente le ananas. '''+ bromhydric {adj}''' Chim. Acido -, acido formante se per le combination del bromo con le hydrogeno (HBr) '''bromic {adj}''' Chim. Se dice de un acido oxygenate del bromo: acido -. '''+ bromismo {s}''' Med. Intoxication provocate per le bromo e su compositos, specialmente per le bromuro de potassium. '''bromo (I) {s}''' (gr. bromos, fetidessa) Chim. Metalloido (Br) liquide rubee obscur, cuje vapores son suffocante. De hic: bromato; bromuro; bromic '''+ bromo (II) {s}''' Bot. Herba multo commun in le pratos, le boscos e le locos inculte (Familia del graminaceas) '''bromuro {s}''' Chim. combination del bromo con un corpore simple; le - de argento es utilisate in photographia. '''bronchial {adj}''' Relative al bronchios: tubo -. '''bronchio {s}''' (gr. bronkhia) Anat. Bronchios. Cata uno del conductos que face sequentia al trachea-arteria e per le quales le aere se introduce in le pulmones. De hic: bronchiolo; bronchitis; bronchial '''bronchiolo {s}''' Anat. Ultime ramification del bronchios in le pulmones. '''+ bronchitic {adj}''' Concernente le bronchios. '''bronchitis {s}''' Pathol. Inflammation del bronchios; - acute, - chronic. '''broncho {s}''' Anat. Bronchus; bronchos, bronchi. De hic: bronchio &; bronchopneumonia etc.; bronchotomia etc.; bronchotomo etc.; bronchoscopio etc. '''bronchopneumonia {s}''' Pathol. Inflammation grave del bronchios e del alveolos pulmonar. '''+ bronchoscopia {s}''' Med. Exploration visual del trachea e del bronchios per le bronchoscopio '''+ bronchoscopio {s}''' Med. Endoscopio utilisate por practicar le bronchoscopia. '''bronchotomia {s}''' Chir. (gr. brogkhia, bronchio, e tome, taliar) Intervention chirurgic que consiste in le sectionar de un bronchio. '''Bronchotomo {s}''' Med. (ned. bronchotoom) '''+ brontosauro {s}''' (gr. bronte, tonitro, e saura, lacerta) Reptile fossile del secundario, da talia gigantesc (20m de longor), appertinente al gruppo del dinosauros e cuje regime era herbivore. '''bronzage (-aje) {s}''' Action de bronzar. '''bronzar {v}''' Dar le aspecto e le color del bronzo; brunir le pelle: bronzate per le sol. '''bronzator {s}''' Obrero qui travalia le bronzo. '''bronzo {s}''' (ital. bronzo) Alligato de cupro e de stanno, con, a vices, zinc; pulvere de -, medalia de -, statua de -, etate de -, de color de -, - de cannones, - de aluminium. De hic: bronzar-bronzage, bronzator '''brossa {s}''' Utensile de nettar facite de filamentos flexibile fixate sur un planca; utensile pro brossar: brossa de dentes, - metallic, - dur, - de cavallo, - a pilo longe, - a pilo curte, - a/de/pro capillos - a/de/pro ungues, - a/de/pro scarpas, - mechanic, (capillos in) -, dar un colpo de -. De hic: brossero; brosseria; brossar '''+ brossacamino {s}''' Persona cuje mestiero es de nettar le caminos. '''brossar {v}''' Nettar con un brossa: - un habito. - se le dentes, - se le capillos - un cavallo. '''brosseria {s}''' Fabrica, commercio de brossas e utensiles analogic, tal que scopas, pinceles '''brossero {s}''' Persona que face o vende brossas. '''+ brossetta {s}''' Parve brossa - a/de/pro ungues/ungulas '''brougham {s}''' (parola anglese) Vehiculo clause a duo o quatro rotas. '''bruma {s}''' (lat. bruma, hiberno) Nebula spisse sur le mar: - dense, banco de -, signal de -, corno/sirena de -, velo de -, cortina de -, die/jorno de -. De hic: brumal; brumario; brumose '''brumal {adj}''' Coperite de nebula. '''brumose {adj}''' Nebulose: tempore -, jorno -. '''brun {adj}''' (facite prestar se al germ.) De un color tirante sur le nigre: - obscur, pan -, sauce -, oculos -, capillos -. De hic: brunette-brunetta; brunir &; imbrunir '''+ brunastre {adj}''' De color similante a brun. '''+ brunch {s}''' (parola angl.) Repasto legier inter jentaculo e prandio. '''+ brunella {s}''' Bot. (ned. brunel, bruinel) '''brunetta {s}''' Femina qui ha le capillos brun. '''brunette {adj}''' Que es brun. '''brunimento {s}''' Action de brunir le pelle, de devenir brun. '''brunir {v}''' (de brun) Render brun: - su capillos, le sol bruni le pelle; polir le superfacie del metallos, render los brillante: (per opp a matar); devenir brun de pelle, bronzate. De hic: brunimento; brunitor; brunitorio; brunitura '''brunitor {s}''' Persona qui bruni, qui poli le metallos. '''brunitorio {s}''' Utensile por brunir le obras de auro, de argento etc. '''brunitura {s}''' Polimento, lustro date a un metallo per le polimento. '''brusc {adj}''' (ital. brusco, acide) Qui age rudemente, sin preparation: un homine -, comportamento -, responsa -; cambiamento -. De hic: bruscheria; bruscar '''bruscar {v}''' Tractar grossiermente, sin preparation: ille brusca tote le homines. '''brusche - vide brusc '''bruscheria {s}''' Action o parola brusc. '''Brussel {spr}''' (parola flamand) Capital de Belgica: caule de -. '''brutal {adj}''' (lat. brutalis) Grossier, violente, portate usque a colpar: un infante - con su camerades, per fortia -. '''brutalisar {v}''' Tractar de un maniera brutal: - un infante. '''brutalitate {s}''' Grosseria, impolitessa, discortesia: responder con brutalitate. '''brute {adj}''' (lat. brutus) Que es restate al stato de natura, non formate non polite: materia -. Fig. Vulgar, grossier; maniera -, bestia -, fortia -, diamante -, facto -, oleo -, ferro -, petroleo -, sucro -, coton -, potentia -, papiro -; Comm.: salario -, profito/beneficio peso -, recepta -, Producto National Brute, P.N.B. De hic: brutal-brutalitate; brutalisar; imbrutir-imbrutimento, imbrutiente; bruto '''bruto {s}''' Animal considerate in lo que illo ha plus basse. Fig. Persona grossier, brutal. Philos. Animal per opposition al homine habente ration. '''Bruxelles {spr}''' (parola fr.) Vide Brussel. De hic: bruxellese '''bruhellese {adj}''' De Bruxelles. '''bruxellese {s}''' Habitante de Bruxelles. '''+ bryologia {s}''' (gr. bruon, musco, e logod, scientia) Bot. Studio del musco. '''+ bryologista {s}''' Experte in bryologia. '''+ bryologo {s}''' Spexialista in bryologia. '''+ bryonia {s}''' (gr. bruonia) Bot. Planta appendente, a flores verdastre, commun in le hagas (Familia del cucurbitaceas -radice toxic) '''+ bryophito {s}''' (gr. bruon, musco, e phuton, planta) Subdivision de de vegetales terrestre o de aqua dulce, sin radica ni vasos, sed generalmente providite de folios e cuje sporophyto es multo plus reducite que le prothallo, comprendente le muscos e le hepaticas. '''+ bubalo {s}''' (ital. bufalo) Genere del mammifero ruminante del familia del bovines. multo vicin al bove. '''+ bubo {s}''' Zool. Uluco. Fig. Obrero de nocte. '''+ bubon {s}''' (gr. boubon) Med. Termino ancian designante un adenitis. '''+ bubonic {adj}''' Que ha tractos al bubon o que se manifesta per un bubon: peste -. '''+ bucanero {s}''' Pirata (ned. boecanier, zeerover) '''bucca {s}''' (lat. bucca) Parte initial del tubo digestive, comprendente le lingua e le dentes, Per ext.: muso, becco, apertura, imbuccatura, entrata: a - aperte, reguardar a - aperte, remaner le - aperte, - de aqua, - de carga, - de porto, hygiene del -, provisiones de -, harmonica a/de -, cavitate del -, angulo de -, - de un fluvio, - a/de foco pecia de artilleria, cannon, de calibre grande, -s de armas de foco, - de metro, aperir le -, clauder/tapar le - a un persona, ir/vader/passar de - a -, haber le corde super le -, mitter al -, (instrumento) portar al -, vader de - a -, respirar per le -, - a -, con le scuma al -. De hic: buccatta; buccal; abuccar &; disbuccar &; imbuccar '''+ buccacia {s}''' (ned. smoel, bek) …, becco. '''buccal {adj}''' Anat. Que tene de bucca; concernente le bucca: cavitate -, apertura -, hygiene -, fissura -, glandula -, per via -. '''buccata {s}''' (lat. buccata) Parte secate o rumpite de un corpore solide, fragmento; obra litterari o musical de proportiones reducite. Pl. cibos, frumentos: - de pan, prender un - de aere. '''+ buccina {s}''' (lat. Antiq. Rom. Ancian instrumento a vento, sorta de trompetta. '''+ buccinar {v}''' Antiq. Rom. Musicar del buccina. '''+ buccinator {s}''' Antiq. Rom. Musicante del buccina; Anat. Musculo del gena dilatator del labios, tirante a detro lor commissuras. '''+ buccino {s}''' Zool. (nrd. wulk, kinkhoren) '''+ bucentauro {s}''' Mythol. Esser fabulose, medie homine, medie tauro. '''bucla {s}''' Spiral del capillos buclate: - de capillo; - de un cinctura; - de un scarpa. '''+ buclar {v}''' Crispar capillos: ferro de -. De hic: bucletta, buclar, disbuclar '''bucletta {s}''' Parve bucla de capillos. '''+ bucolic {adj}''' (gr. boukolikos, de boukolos, bovero) Litt. Que evoca le vita del pastores, pastoral: poema -, cantos -. '''+ bucolica {s}''' Poema pastoral. '''+ bucranio {s}''' (gr. bous, bove, e kranion, cranio) Archit. Motivo ornamental figurante un cranio de bove. '''Buddha {spr}''' ("lele Sage") o Sakyamuni ("le Solitario del sakias") le fundator del buddhismo, Siddharte Gautama, qui creava le religion novelle contra le formalismo del brahmanes (Ve s. av. J. C.) Ille considerava que viver es suffrer e que e que le suffrentia resulta del passion. De hic: buddhismo, buddhista-buddhistic; buddhic '''buddhic {adj}''' Relative al buddhismo. '''buddhismo {s}''' Religion de Buddha in India, China etc. Le ideal del buddhismo es de conducer le fidel de renunciar a se ipse e de conducer le al nirvana o annihilation supreme. '''buddhista {s}''' Adepto del buddhismo, buddhistic {adj}'''= Relative al buddhismo. '''+ buddhologia {s}''' Scientia super le doctrina buddhista. '''+ buddleia {s}''' Bot. (ned. buddleia) '''budget {s}''' (parola angl.), trahite del anc. fr. bougette, parve bursa) Plano comprendente le rentas e le dispensas probabile de un stato de un interprisa etc. sur un certe periodo, basate sur le expertentia financiari del anno expirate: - national/del stato, - municipal, - familial, - publicitari, - del guerra, - suppletori. controlo del -, controlar le execution del -, partita del -, establir un -, equilibrar un -, a - reducite, production cinematographic a - reducite. De hic: budgetari; budgetar '''budgetar (budjetar) {v}''' Includer in le budget. '''budgetari {adj}''' Que concerne le budget: lege -, anno -, previsiones -, equilibrio -, politica -, accordo -, controlo -, deficit '''+ budgetisation {s}''' Action de elaborar le budget. '''bufalo {s}''' Genere de mammifero ruminante del familia bovines '''buffar {v}''' Conflar, inflar: manica buffante, pantalones buffante. '''buffet {s}''' (parola fr.) Armario serviente a recluder le plattos, le pannos de lino del tabula; in le grande reuniones, tabula ubi son rangiate le plattos e le biberages; restaurante del station ferroviari. De hic: buffetero '''Buffetero {s}''' Ferrov. Persona qui tene un buffet in un station. '''buffon {s}''' (ital. buffone) Personage de farsa; personage grottesc que le reges interteneva a presso illes pro diverter les: - del rege/de corte. De hic: buffoneria; buffonar '''buffonar {v}''' Facer buffonerias. '''buffoneria {s}''' Lo que on face o lo que on dice pro excitar le riso. '''+ buffonesc {adj}''' Burlesc, comic, clownesc. '''bufon {s}''' Zool. Batracian del ordine del anures, a forma pesante, curte e stipate, e appella verrucose. Fig. Homine disgustante. '''bulbar {adj}''' Anat. Relative al bulbo. '''bulbicultor {s}''' Cultivator del bulbos. '''bulbicultura {s}''' Cultura del bulbos. '''+ bulbifere {adj}''' Bot. Planta que produce bulbos. '''bulbiforme {adj}''' Bot. In forma de bulbo. '''bulbillo {s}''' (de bulbo) Bot. Sorta de button plen, disveloppante se sur le organos aeree de alicun plantas (ficaria, lilio), capabile de disfacer se e pois de radicar por disveloppar se in un altere planta. '''bulbo {s}''' (lat. bulbus, cepa) Bot. Organo vegetal formate per un button subterranee portante numerose folios superponite, plen de materias nutritive: - de cepa, - a/de flor, - de tulipa(n), - de croco, - de hyacintho, - squamose, planta de -, campo de -s/de flores a - cultura de -s, cultivator de -s, commerciante de -s; Anat. - ocular/de oculo, - pilose, - del rachitis; objecto, aggrandimento que ha le forma de un bulbo. De hic: bulbillo; bulbar; bulbose; bulbicultura etc.; bulbiforme etc. '''+ bulbocoodio {s}''' Bot. Planta de steppa con flores rosacee (Familia del liliaceas) '''bulbose {adj}''' Anat. Que ha un bulbo. Bot. Formate de un bulbo: plantas -. '''bulgare {adj}''' Relative a Bulgaria. '''Bulgaria {spr}''' Republica del peninsula Balkanic, capital Sofia. '''bulgaro {s}''' Habitante de Bulgaria; lingua slave parlate in Bulgaria. De hic: Bulgaria; bulgare '''+ bulumia {s}''' Fame violente. '''+ bulimic {adj}''' Relative al bulimia. '''bulla {s}''' (lat. bulla) Eccl. Decreto del papa sigillate de plumbo: - de excommunication; bulla de aere, de gas que se leva al superfacie de un liquido: - de aere, - de sapon, facer -s. Med. Vesicula del epiderma: - de impetigo. De hic: bullose; bullir & '''+ bullario {s}''' Collection de bullas pontifical. '''bulldog {s}''' (parola angl.) Cande guarda con maxillas prominente. '''+ bulldozer {s}''' (parola angl.) Machina a fossar, nivellar e transportar le terra sur parve distantia, montate sur un tractor a eruca multo potente. '''bulletin {s}''' (de bulla), leges, decretos etc.; - de voto, - meteorologic, - scholar, - de information(es), - medic/de sanitate, - de bursa, - hebdomadari/septimanal, - mensual, - del armea/de guerra - de novas. De hic: bulletinero '''bulletinero {s}''' Scriptor del bulletin. '''bullente {adj}''' Que bulli: aqua -. '''bullir {v}''' (lat. bullire) Parlante de liquidos, agitante se sub le effecto del calor, liberante bullas de vaporos que monta e crepa al superfacie.: le aqua bulli a un temperatura de cento grados Celsius, facer - le aqua. '''bullose {adj}''' Geol. Con bullos. Med. Vesica (jes…(ned) De hic: bulliente; ebullic-ebulliente-ebullientia, ebullition; subbullir-subbullimento '''+ bulon {s}''' Vite, helice (ned. schroefbout) '''+ bum! {interj}''' Bum! '''+ buna {s}''' (de butadena e Na, sodium) Cauchu synthetic obtenite per le polymerisation del butadena. '''+ bungalow {s}''' (parola angl., del hindi) Habitation indian a un etage ambite de verandas: tenta -. '''+ bunias {s}''' Bot. Planta del locos inculte (Familia del papaveraceas) '''+ bunker {s}''' (parola germ.) Casemate, reducta fortificate, blockhaus. '''+ bupleuro {s}''' Bot. Planta del locos inculte (Familia del unbelliferes) '''+ bupreste {s}''' (gr. bouprestis, que confla le boves) Zool. Insecto coleoptere sovente parate de colores vive e cuje larvas son multo nocive al arbores (querco, piriero, pino etc.) '''+ bourdon {s}''' (lat. burdus, baston) Hist. Baston de pelegrino. '''Bureau {s}''' (parola fr.) Tabula o mobile a tiratorios por scriber; loco ubi travalia le empleatos de un administration: ir al -, - de posta, tiratorio de -, lampa de -, computator de -, machina de -, mobiles/mobilario de -, sedia de -, empleo de -, empleato de -, chef de -, articulos de -, experientia de -, personal de -, travalio de -, costos de -, - principal, - de stato civil, - de plano, Bureau Central del Plano, horas de -. De hic: bureaucrate etc.; bureaucratia etc.; bureaucratic etc. '''bureaucrate (burocrate) {s}''' Empleato in un bureau de administration qui accorda importantia exagerate al formalitates al detrimento del fundo, del causa e del interesse del citatanos '''bureaucratia (burocratia) {s}''' Poter, influentia e routine de un administration; modo formal de resolver le problemas administrative. '''bureaucratic {adj}''' Que characterisa le bureaucratia e le bureaucrates; le machina -. '''+ bureaucratisar {v}''' Introducer methodos Bureaucratic in labor. '''+ bureaucratisation {s}''' Action de bureaucratisar. '''+ bureaucratismo {s}''' Practica de bureaucratia. '''+ buretta {s}''' Chim. Tubo de vitro gravate, munite de un valvula a su parte inferior. '''burgese {s}''' (de burgo) Olim Citatano de un urbe, privilegiate; hodie, persona que appertine al classe medie (per opp. al classe obrero o paisano). De hic: burgesia '''burgesia {s}''' Qualitate de burgese; categoria social non exercitante un travalio manual. '''burgo {s}''' (facite prestar se al germ.) Grosse village que presenta alicun characteres del urbe; village principal de un communa ubi se trova le ecclesia e le casa municipal. De hic: burgese &; burgomaestro etc.; Teutoburgo etc. '''burgomaestro {s}''' (lat. major, plus grande) Prime officiero municipal de un urbe, de un communa. '''+ burgrave {s}''' (germ. Burg, fortalessa, e Graf, conte) Commandante militar de un urbe o de un urbe fortificate in le Sancte Imperio. '''+ burgraviato {s}''' Le residentia del burgrave. '''Burgundia {spr}''' Region del est de Francia que es plus un unitate historic que geographic: vino de -. '''burgundie {adj}''' Relative al Burgundia. '''burgundio {s}''' Habitante de burgundia. De hic: Burgundic; burgundion; burgundie '''burgundion {s}''' Burgundie. '''+ burguniotta, burgoniotta {s}''' Hist. Casco de tempesta. '''+ burin {s}''' (it. burino) Cisello de aciero que on lo pulsa al mano por gravar sur le metallos, le ligno; stampa, gravura obtenite al medio de un planca gravate al burin. '''+ burinar {s}''' Gravar al burin: - un planca de cupro. '''+ burinator {s}''' Travaliar al burin, gravar. '''+ burinatura {s}''' Action de burinar. '''+ burinista {s}''' Gravator, obrero qui leva, al medio de un burin e de un martello, le gravures de metallo sur un pecia. '''+ burinar {v}''' Gravar, traciar un figura, characteres, sur un metallo con le aco a gravar, sur le marmore o le petra con le cisello. '''burla {s}''' Cosa dicito o facite por amusar, facetia, parola de spirito: lancear un -. De hic: burlesc; burlar-burlator '''burlar {v}''' Parlar o facer burlas. '''burlator {s}''' Persona qui ama a narrar o facer burlas. '''burlesc {adj}''' Comic, facete; etiam: como in le expression "poema - ", film -, stilo -, poesia -, comedia -. '''+ burlesco {s}''' Litt. Le genere burlesc. '''burnus {s}''' (parola arabe) Mantello de lana con cappucio que lo porta le arabes. '''bursa {s}''' (gr. bursa, bottilia de pelle) Parve sacco a moneta; pension de stato por le scholares e le studentes; mercato de actiones; tirar su -, pagar a -, claudite; Bot. - de pastor, parve planta del locos inculte (Familia del cruciferaceas), - a tabaco, Anat.: - synovial; - de studio; Comm.: - de empleo, - de commercio, - de mercantias, - de cereales - maritime, placia de -, - de travalio/de labor, - de valores, - animate, - pauco animate, operation de -, imposto super operationes de -, commercio de bursa, question de -, panico de -, polissa de -, regulamento de -, termino de -, speculation de -, speculator de -, valor de -, precio de -, bulletin de -, curso de -, agente de -, empleato de -, cadita del -. De hic: bursero; disbursar &; imbursar & '''busardo {s}''' (fr. buse, lat. buteo) Ave rapace diurne, frequentante le vicinitates del mariscos (Familia del falconides) '''bursero {s}''' Fabricante de bursas. '''bus- vide omnibus '''+ bursitis {s}''' Med. (ned. slijmbeursontsteking) '''busardo {s}''' Zool. vide plus alte le definition. '''bussola {s}''' (lat. bussola, parve cassa) Apparato componite de un quadro e un agulia magnetisate qua marca le direction del nord: - portative/de tasca, agulia/aco de -, cassa de -, perder le -, perder su capite, devenir folle. '''busto {s}''' (ital. busto, pectore) Parte superior del corpore human: - acephale, - sin capite. Arte. Representation del - pingite o sculpite. '''+ butano {s}''' Chim. Hydrocarburo gasose saturate C4H10, empleate como combustibile e vendite, sub debile pression, in bottilias metallic: gas de -, bottilia de -. '''+ butanol {s}''' Chim. Substantia chimic (usitate como dissolvente por vernisses e intermediario in syntheses organic: alcohol butilic) '''butinar {v}''' Collectionar spolias, predas, rapinas, capturas, butinos. '''butino {s}''' Preda, captura, rapina: - de guerra. De hic: butinar '''+ butomo {s}''' Bot. Planta del bordo del aquas, a flores rosee in umbellas, appellate etiam junco florescite (Familia del butomaceas) '''button {s}''' (del lat. bouter, crescer) Bot. Parve prominentia que cresce sur un planta e de nascentia a un stirpe a un flor o a un folio: - floral, - de rosa, - de auro, - seminal, - a folios; parve capsula o vesicula sur le pelle: - de febre; disco de metallo, de corno, de ligno etc., serviente a attachar le vestimentos: - de pression, - de collo, - de camisa, - de manchette, cassa a -es, attachar un -; lo que ha le forma de un -: - de floretto, - de porta; interruptor electric: - de commando, - de remontar, - de adjustage/adjustamento, promer/pressar un -, -ubi es lo - del lumine?, - del sonator. De hic: buttonero; buttoneria; buttoniera; buttonar-disbuttonar '''buttonar {v}''' Fixar con un o plure buttones. Bot. Cresber (le buttones) '''buttoneria {s}''' Fabrica o commercio de buttones. '''buttonero {s}''' Persona qui fabrica o vende buttones. '''buttoniera {s}''' Parve fissura facite a un vestimento por passar un button. '''butyrar {v}''' Coperir de butyro. Fig. Flattar. '''butyrari {adj}''' (del lat. butyrum, butyro) Del natura del butyro: le cacao contine un materia -. '''butyrato {s}''' Chim. Sal del acido butyric. '''butyreria {s}''' Fabrication del butyro; fabrica de butyro. '''butyrero {s}''' Fabricante de butyro. '''butyric {adj}''' Chim. Se dice de un acido organic existente in numerose substantias grasse: acido -, fermentation -. '''+ butyriera {s}''' Vaso in le qual on teni o on servi le butyro. '''butyrina {s}''' Chim. Materia grasse que contine butyro, margarina. '''butyro {s}''' (lat. butyrum) Substantia grasse extrahite del crema o del diverse vegetales: - natural, - de crema, - vegetal, - refrigerate, - non salate, - fresc, - de maio, - de ferma/de vacca, - de fabrica, - de cacao, - de palma, - de coco, cassa a -, Commercio de -, mercante de -, mercato de -, barril a -, fabrica de -, grassia de -, lacte de -, batter le -, montania de -, pastisseria al -, morsello de -, tenere como le -. De hic: butyrato; butyrero; butyreria; butyrina; butyrari; butyric; butyrose: butyrar; disbutyrar '''+ butyrometro {s}''' Instrumento serviente a mesurar le ricchessa del lacte in butyro. '''butyrose {adj}''' (del lat. butyrum, butyro) Chim. Del natura del butyro: le cacao contine un materia -. '''buxo {s}''' (lat. buxus sempervivens) Arbusto decorative; su ligno (Familia del buxaceas) '''+ bipass {s}''' (parola anglese) Valvula a duple vias; via contornate. Med. bypass. '''+ byte {s}''' (parola anglese) binary(digi)t) Comp. Unitate de mesura del quantitate de information, considerante duo eventos al hasardo, con probabilitates equal de realisation. '''byzantin {adj}''' Relative al Byzantio: Imperio - o Imperio Roman de Oriente, discussion -, tro subtile evocante le debattos del teol. '''+ bisantinismo {s}''' Practicas characteristic al Imperio Byzantin; tendentia al discussiones byzantin. '''+ byzantinista {s}''' Specialista in byzantinologia. '''byzantino {s}''' Habitante de Byzantio. '''Byzantio {spr}''' Urbe grec construite al VIIme seculo av. J. C. sur le Bosphoro e que deveniva Constantinopole. De hic: byzantin; byzantino ''' '''1997 03 19 '''C''' '''c {s}''' Le tertie littera del alphabeto e le secunde consonante.(Ante le vocales a, o, u, ante consonante o in fin de parola, c nota un gutture surde (k; ante e, i, e y, illo nota le sufflante surde(ts): concerto, contserto; cc ante e, i, y sona "cts": accento, actsento; C: cifra roman valente cento. C: symbolo chimic del carbon. Mus. C: do, in le systema de notation anglo-saxone e german. Phys. C: symbolo del grado Celsius, C: symbolo del coulomb. Inform. Linguage C: linguage de programmation utilisate por le scriptura de systemas de exploitation. '''-c {}''' vide –ic. '''ca {spr}''' symbolo chimic del calcium. '''cabala {s}''' (hebr. gabbala, tradition) Presso le judeos le interpretation mystic del Biblia. Scientia occulte que pretende facer communicar con le spiritos: termino de -; manovra secrete, intriga: muntar un -. De hic: cabalista-cabalistic; cabalar. '''cabalar {v}''' Facer un cabala, complotar. '''cabalista {s}''' Persona versate in le cognoscentia del cabala judee o magic. '''cabalistic {adj}''' Que ha reporto al cabala judee, al magia: stilo —, libro -; que es mysteriose: signo -. '''cabana {s}''' (proven. cabana) Casa legiermente construite: - de piscator, - de pastores; etiam : - de folios, kiosque de verdura, - de palea. '''cabaret {s}''' (parola fr. del ned. cabaret) Casa ubi on vende biberages al detalio. Stabilimento ubi on presenta un programma artistic satiric e ubi le clientes pote consumer bibituras: the, caffe etc; caffechantant: artista de -. De hic: cabaretero. '''cabaretero {s}''' Proprietario de un cabaret. '''+ cabaretista {s}''' Alicuno qui se occupa de cabaret. '''+ cabestan {s}''' Trolley a axe vertical, empleate por omne manovras exigente grosse effortios. '''cabina {s}''' (de cabana) Naut. Parve camera al bordo de un nave; parve cabana isolate, parve construction a usage determinate: - de telephono/telephonic public, - electoral/de votation, - de banio, - de ducha, - de essayage/essayo/proba/prova; parve pecia de un elevator: — de ascensor, - spatial, - de navigation, - pressurisate/sub pression, - del pilota, - de transformation. Nav. - in le proa. De hic: cabinetto. '''cabinetto {s}''' Parve camera, W. C., - de toilette, parve pecia reservate al curas del munditia, - de lectura, loco reservate al travalio intellectual, - de travalio/de labor, - de consultation, - de medalias, - de picturas, - de curiositates; affaires de stato: question de cabinetto, question vital, - majoritari, - minoritari, crise/crisis de -, question de -; recomponer un -, remanear le -. '''cablar {v}''' Transmitter un message per cablo, telegraphar. '''cablo {s}''' (parola normande, facite. prestar se al lat.) Grosse cordage; fasce de filos metallic protegite per envelopas isolante, serviente al transporto de electricitate, al telegraphia e al telephonia subterranee, submarin: - coaxial, - unifilar, - multifilar, - telegraphic, - de aciero, - subterranee e - submarin, - antifurto, - de ancora, - de salvamento, - de remolco, - de commando, - de freno, - a/de alte tension, radiodiffusion per —(s), poner un -. De hic: cablar-cablogramma etc. '''cablogramma {s}''' (de cablo, e gr. gramma, scripte) Telegramma transmittite per cablo submarin: inviar un -. '''+ cabotage {s}''' Navigation mercante al longe del costas e specialmente inter le portos del mesme pais, per exp. al navigation de longe cursa e al navigation in un radio de quinte millias circum le porto de in registration; nave de -, commercio de -. '''+ cabotar {v}''' (medie fr. cabo, promontorio) Facer cabotage, navigar a mediocre distantia del costas. '''cabotero {s}''' Nave que practica le cabotage. '''cabriolet {s}''' Ancian vehiculo hippomobile legier a duo rotas, munite generalmente de un cappotta; automobile convertibile de sport. '''+ cacahuete {s}''' (esp. cacahuate, parola aztec) Fructo o grano del arachide, del qual on extrahe 45 per cento de oleo o que on lo consuma torrefacite: - non pellate, pasta/butyro de cacahuete. '''cac- {adj}''' (apparente in compositos) caco- (= mal) spirito maligne. De hic: cacodemone etc.; cacoethe etc.; cacographo etc.; cacophone etc. '''cacao {s}''' (parola esp. tacite prestar se al aztec) Grano de un parve arbore del familia delaterculiaceas, originari de America del Sud: plantation de -, arbore de —, - in pulvere, pulvere de —, butyro de -, faba/grano de -, residuos de -. '''+ cacaodero {s}''' Arbusto de cacao. '''+ cacar {v}''' Frir. cocer? (ned. poepen, kakken). '''+ cacerear {v}''' (onomat.) Critar, parlante del ansere, oca. '''+ cacata {s}''' (ned, poep, kaka). '''+ cacatorio {s}''' (ned. Poepdoos, schijthuis). '''+ cacatuya {s}''' (parola malay) Zool. Ave de Australia, del familia del psittacides, al plumage blanc, a forte aigrette erectile colorate de jalne o de rubee (on dice etiam cacatois). '''+ cachalote (sh) {s}''' (portug. cachalotte) Zool. Mammifero marin del ordine del cetaceas, differente del balenas, cuje dimensiones ilio ha, per le possession de dentes fixate al maxilla inferior. Ilio es un animal carnivore in cuje intestino se forma le ambra gris que exhala un odor de mosco e entra in le composition del perfumos. '''+ cachectic (sh) {adj}''' Med. Del cachexia; attingite cachexia. '''+ cachexia (sb) {s}''' (gr. kakhexia, mal constitution physic) Med. Stato de debilitate, laxitate, mollessa extreme del corpore constituente le phase final de certe maladias o infectiones chronic como le cancere, le tuberculosis, le grande intoxicationes. '''cachmir (sh) {adj}''' De Cachmir. '''Cachmir (sh) {spr}''' Ancian stato de India, hodie partite inter India e Pakistan. Texito fin facite con le filos de capra de Cachmir; chal facite con iste texito. '''+ cacique {s}''' Chef de certe tribos de indianos de America. Notabile local in Espania e in America espaniol. '''cacodemone {s}''' Spirito mal. Astro1. Influentia mal del astros super le destino human. '''cacoethe {s}''' Habito mal (vitio, more). Med. Mania periculose. '''cacographia {s}''' (gr. kakos, mal, e graphein, scriber) Orthographia vitiose. '''cacographo {s}''' Persona qui non scribe orthographicamente. De hic: cacographia. '''+ cacologia {s}''' Rar. Locution o construction erronee. '''cacophone {adj}''' Relative al cacophonia. De hic: cacophonia-cacophonic. '''cacophonia {s}''' (gr. kakos, mal, e phone, voce) Incontro de parolas o syllabas que vulnera le aure. Mus. Mixtura de sonos discordante; assemblea disparate: un - de colores. '''cacophonic {adj}''' Que ha le character del cacophonia. '''cactaceas {spl}''' Bot. Familia de plantas dicotyledonate dialypetal o del Maroco, adaptate al siccate per stirpe grosse e folios reducite al spinos. '''cactacee {adj}''' Bot. Relative al cactaceas. '''+ cactiforme {adj}''' Bot. In forma de cacto. '''cacto {s}''' (gr. kaktos, artchoc, spinose.) Nomine date al diverse plantas del familia del cactaceas, specialmente a celles del genere opuntia. De hic: cactacee-cactaceas. '''cadavere {s}''' (lat. cadaver) Corpore de homine o de un animal morte. Fig. e fam. Persona multo debilitate: un – ambulante: deposito de -s, odor de -, mutilation de -, - in decomposition, - ambulante, exhumar un -, - de animal, caronia. '''+ cadaveric {adj}''' Proprie a un cadavere: rigiditate cadaveric, veneno —, color -. De hic: cadaverose. '''+ cadaverina {s}''' Chim. Veneno, toxico de cadavere. '''cadaverose {adj}''' Que rememora le cadavere: carnation -, odor –. '''caddie {s}''' (parola angl.) Golf. Puero qui accompania le jocator, apportante le ballas e le baston. '''+ cadente {adj}''' Que cade: stella -. '''cadentia {s}''' (ital. cadenza) Repetition de sonos o de movimentos que se succede de un maniera regulate e mesurate. Mus. Termination de un phrase musical, incatenamento de accordos donante un impression de reposo. De hic: cadentiar. '''cadentiar {v}''' Facer cadentias con le voce; donar harmonia e rhythmo : - de phrase regular: - su passos. '''+ cadentiate {adj}''' In cadentia: passo -; marchar: in passo -. '''cader (cad-/cas-/-cid-) {v}''' Displaciar se de alto in basso sub le action de su proprie peso: — malade, render se malade, - a/per terra - in(le) guerra, - in pecias/in morsellos, - in disgratia/in defavor, - in le miseria, - in decadentia, - in ruina(s), - in un error, - in repetitiones, — in (le) coma, - in spira, — in le insidia., - in disuso/in desuetude, - in/inter le manos de, - in manos inimic, - de bordo, r de fatiga, -, - de un excesso in le altere, - evanescente, - como un bomba, le - del folios, - un malia ubi cade le accento, facer cader un persona. De hic: cadentia &; caso &; cadita-paracadita etc.; accider &; incider &; decader &; recader &. '''cadette {adj}''' (del gascon capdel, chef postnate) Se dice de un infante que veni post le primogenite: filio -, fratre -, plus juvene. De hic: cadetto. '''cadetto {s}''' Ille o illa plus juvene, studente a un schola militar. '''+ cadi {s}''' (ar. Gadi) Judice musulman cuje competentia se extende sur questiones in reporto con le religion. '''cadita {s}''' Le facto de cader: - de aqua, cascada, - del corpores in le vacuo, - pluvial/de pluvia, — de nive, - radioactive, le - del folios, - de capillos, - de Adam, - in le peccato, le - del dollar, — libere, - de fulmine, - del governamento, - del Imperio Roman, - de scala, - de cavallo, - de bicycletta, - mortal, - del temperatura, facer un - mortal, — del bursa. '''+ cadmiar {v}''' Recoperir de cadmium. '''+ cadmifere {adj}''' Que conserva cadmium. '''cadmium {s}''' Metallo molle blanc blauastre, utilisate por proteger le aciero, empleate in alligatos; elemento (Cd) de numero atomic +-8: jalne de —. '''+ caduc {adj}''' (lat. caducus) Biol. Que cade cata anno: folios -de fago, cornos - del cervo; que non ha plus curso, permitte: lege -, mal -. '''+ caduceo {s}''' (lat. caduceus) Virgetta sur le qual se convolve duo serpentes, in ascension, attributo del deo Hermes qui, secundo legenda, haberea disunite con iste objecto duo serpentes in lucta; symbolo del pace e del comprehension, corno etiam del commercio. Med. Hodie illo representa le blason del corpore medical (con un sol serpente) e del pharmacistas (con duo). '''+ caducitate {s}''' Stato de un acto juridic que un facto ulterior rende inefficace. '''cafes {s}''' (parola fr.) Loco public ubi on consume caffe e altere bibituras: terrassa de -, - nocturne, - litterari, — artistic, '''caffe {s}''' (it. caffe, ar. qahwa) Granos de un arbusto del regiones tropical; infusion facite con iste granos torrefacite: - con lacte, - con crema, - nigre, - (ben) sucrate, — in pulvere, - solubile, - filtrate, - torrefacite, - non torrefacite/verde, - in granos, - forte, - legier, - del tertie mundo, le torrefaction de —, extracto/essentia de -, aroma del -, gelato al -, coclear a/pro -, cassa a/pro -, tassa de —, pacchetto de -, deposito/residuo/fundo de, filtro pro - servicio a/de -, balla de -, grano de —, arbusto de —, mercato del -, molino a - recolta del —, plantation de -, precio del -, distributor de -, hora del -, macula de -, residuo/deposito de -, aqua pro le -, crema pro le -, succeda- neo/surrogato de -, prender un —, torrefacer —, torrefactor de —, fabrica de torrefaction de -, moler -, facer -, filtrar -, - filtro, commerciar in -, sucrar su -; caffe. De hic: caffetero, caffetiera; caffetina. '''+ caffetero {s}''' (ned. caffiestruik). '''caffeina {s}''' Alcaloide del caffe, presente etiam in le the e le kola, utilisate como tonic. '''caffetero {s}''' Persona qui tene un caffe. '''caffetiera {s}''' Recipiente o apparato preparate por facer e versar le caffe: - electric: — a filtro. '''+ cafre {s}''' (ar. kafir, infidel) Habitante del Cafreria, del territorios non musulman del Africa al sud del equator. '''Cafreria {spr}''' Denomination applicate olim per le arabes al parte del Africa al sud del equator, e non designante plus que duo regiones del provincia del Cap. '''caftan {s}''' (ar. gaftan) Roba del Orientales, ricamente ornate e duplicate de pellicias. '''+ caid {s}''' (ar. qa’id,chef) Anc. Chef militar in le paises arabe. Fam. Chef de banda: arrestation de un - del droga. '''+ caiman {s}''' (esp. caiman, parola caraice) Zool. Crocodilo del America central e meridional, a muso curte e large e cuje corio es recercate in marocchineria (longor del plus grande specie 6m). '''Cain {spr}''' Biblia. Filio primonate de Adam e de Eva; invidiose de su fratre Abel, ille le occideva. '''Caiphas {spr}''' Biblia. Grande prestre judee qui faceva condemnar Jesus e persequeva le apostolos. '''+ caique {s}''' (it. caicco, parola ture) Imbarcation longe e stricte del mares del Levante manovrate al ramo. '''caisson {s}''' (parola fr.) Mil. Vehiculo serviente al transporto de munition de artilleria. Archit. Compartimento cave, ornate de molituras e de picturas, utilisate como decoration del tectos. Trav. Publ. Cassa in latta o in membratura pro le constructiones sub aqua. '''+ cala {s}''' (del gr. khalan, abassar) Parte interne de un nave destinate a reciper le cargamento: - de bagage (in auto). '''+ calabrese {adj}''' De Calabria, region e peninsula montaniose al sud de Italia, inter le stricto de Messina e le golfo Taranto. '''+ calabrese {s}''' Habitante e lingua parlate in. Calabria. '''+ calamar {s}''' (it. calamaro) Zoo1. Mollusco marin a concha interne ornate, recercate por su carne (Classe del cephalopodos). '''+ calamello {s}''' Mus. Flauta de pastor (ned. Schalmei). '''+ calamigrostis {s}''' Bot. Canna de campo, utilisate in le antiquitate por scriber. Ordine del glumiflorae. '''+ calamina {s}''' Min. (lat. Mediev. calamina, cadmiate) Silicato hydratate natural de zinc. '''+ calamintha {s}''' Bot. Arbore fossile del era primari (subclasse del pterydophytes). '''calamitate {s}''' (lat. calamitas) Infortuna public, catastrophe, disastro: - natural, fundo de –s, le fame, le guerra son calamitate, infortuna que attinge tote categoria de personas: su morte es un - por le familia. '''calamitose {adj}''' Que se accompania de infortunas: un epocha -, guerra —. '''+ calamo {s}''' Hist. Canna a scriber; flauto de canna. '''+ calampelis {s}''' Bot. (ned. prachtrank). '''+ calandra (I) {s}''' (prov. calandra) Zool. Grosse alauda del sud de Europa; cuculuonidae cuje larvas devora le granos de cereales. '''+ calandra(II) {s}''' (gr. kalandros, cylindro) Techn. Machina a cylindro por glissar, lustrar, pressar le stoffas, le papiro etc. '''+ calandrage {s}''' Operation consistente a calandrar le stoffas, le papiro. '''+ calandrar {v}''' Passar al calandra. '''+ calandrator {s}''' Technol. Persona qui conduce un calandra. '''+ calao {s}''' (del malay) Zool. Ave de Asia, de Insulida e de Africa, del ordine del coraciadiformes, characterisate per un enorme becco surmontate de un casco. '''+ calcaneo {s}''' Anat. Osso del tarso que forma le prominentia del calce. '''calcar {v}''' (apparente in compositos) De hic: intercalar &; nomenclar etc. '''calcar {v}''' Mitter le pede sur alique, passar, stampar, pressar, colpar con - al pedes. Sport. - in le rete; tela a -. De hic: calco; calcator. '''calcari {adj}''' (lat. calcarius) Que contine calce; etiam: terreno —. petra -, rocca -, sal -, planta -, montania -, solo -, lacte -, aqua -, crusta -, concretion -, skeleto -, spath -, tuf -; Med. Degenerescentia -. '''+ calcaree {adj}''' Continente calce: petra -, marna -, rocca —, tuf -. '''calcario {s}''' Petra de calce. '''calcator {s}''' Instrumento de designar sur papiro de calco. '''calce (I) {s}''' Talon; pede de un pilar (columna) o mast; fuste: - de Achilles; - de fusil. De hic: calceo &; calcar &; recalcitrar &. '''calce (II) {s}''' Oxydo de calcium; aqua de -, sal de -, - de conchas/os treicole, fumo a/de -, fossa a/de -, petreria de -, mortero de -, - vive, - morte/extincte, lacte de -, blanchir con (lacte de) petra de —, ovo de -, povre de -, hydratar -. De hic: calcite, calculo &; calcari; calcario; calcic; calcium; calcifere; calcificar-calcification; calcinar &. '''calcea {s}''' Calcetta (ned. beenbekleding, kous(en): - blau, -(s) de supra. De hic: calcetta &; calceodes; calcear &. '''calcear {v}''' Poner scarpas, bottas etc. in le pedes de alcuno; coperir le pede o le radice de un arbore. De hic: calceator; calceatura; calceate; discalcear-discaleeamento, discalceator, discalceate. '''calceate {adj}''' Vestite de calceos, bottas etc. '''calceator {s}''' Utensile de metallo o de osso serviente al calceatura del scarpas. '''calceatura {s}''' Scarpas, calceos, calceas: fabrica de -s, fabricante de -s, reparator de -s, magazin/boteca de -s. '''calceiforme {adj}''' Bot. Planta a flores semblante a calceos de ligno. '''calceo {s}''' Calceatura, omne que on mitte a pede por calcear se: scarpa, pantofla, botta etc.: - a talon alte, - a talon platte, - de homine, - de femina, - de infante, - a solea orthopedic, - de football, - de tennis, - de gymnastica, - de dansa, - de banio, - de ligno, - basse, - sportive/de sport, — de ski, - a punctas, -s commode/confortabile, lacetto de calceo(os), brossa a/de/por -s, forma por -s, pasta/crema a/de/por -s, fabrica de -s, fabricante de -s, corio a -, corno a -, tenditor por -s, reparation de -s, reparator de -s, magazin/boteca de -s, mitter su -s, cambiar de -s, laciar se le -s, dislaciar se le -s, succuter le pulvere de su –s. Techn. Freno de -. De hic: calceolo &; calceiforme; calcea &. '''calceolaria {s}''' (del lat. calceolus, parve scarpa) Bot. Planta ornamental a flores magnific, simile a un scarpa de ligno, originari del America del Sud (Familia del scrofulariaceas). '''calceolate {adj}''' Bot. Con flores in forma de calceos de ligno. '''calceolo {s}''' Parve calceo o pantofla; pecia cuneiforme (ned. keg,keil). De hic calceolaria; calceolate. '''calceones {spl}''' (del it. calzone) Subvestimento masculin in forma de pantalon o bracas: - de banio: etiam: pantalon curte. '''+ calceonettas {spl}''' Slipes de damas e de homines (ned. pijploos onderb). '''+ calceria {s}''' (ned. kalkbranderij). '''+ calcero {s}''' (ned. kalkbrander). '''calcetta {s}''' Parve calcea; etiam: calceo curte, bottas o pantoflas de feltro: - de sport, tu - es al inverso. De hic: calcettero; calcetteria. '''calcetteria {s}''' Magazin de tricotages, de calceas. '''calcettero {s}''' Fabricante de calceas; tressator de calceas. '''calcic {adj}''' Chim. Relative al calcium, al calce: sal -, lacte -. '''calcical {adj}''' Bot. Que prospera sur un solo ric in calce: le beta (rapa, le lucerna son plantas -. '''calcifere {adj}''' Que tene calce. '''calcificar {v}''' Convertir in carbonato de calce. '''calcification {s}''' (del lat. calx, calcis, calce) Apporto e fixation del sal calcic in le texitos organic: le - es modo de curabilitate de numerose lesiones. '''+ calcimetro {s}'''(ned. kalkmeter). '''calcinar {v}''' (del lat. calx, calcis, calce) Transformar in calce per le action del foco. De hic: caleination; calcinatori. '''calcination {s}''' Action de calcinar; su effecto: le – del gypso forni le alabastro gypsose. '''calcinatori {adj}''' Concernente le calcination. '''calcite {s}''' Carbonato natural de calcium crystalisate, blanchette, jalnette e transparente. '''+ calcitherapia {s}''' Med. Tractamento, cura per calcium. '''calcium {s}''' Chim. Metallo (Ca) de numero atomic 20, blanc, molle: sal de -, carburo de -, carbonato de -. '''calco {s}''' (de calcar) Reproduction de un designo obtenite per transparentia; transposition de un parola de un lingua in le altere per traduction: le "gratta celo", es un calco del anglo—american "sky-scraper", papiro de -. '''calculabile {adj}''' Que pote esser calculate. '''+ calculabilitate {s}''' Qualitate de esser calculabile. '''calcular {v}''' Determinar per calculo: - un distantia o un precio: linea de -, machina de -. Fig. Appreciar, evalutar: - su chances de successo: - in dollars, mal -, machina a/de -. Math. - per approximation. De hic: calculo, calculabile -incalculabile; calculation; calculator. '''calculation {s}''' Action de calcular, conto. '''calculator {s}''' Qui sape o qui es cargate de calcular: un — habile, - analoge, - electronic. '''+ calculator {adj}''' Calculante, computante. '''calculo (I) {s}''' Parve petra; etiam: arena. Med. Calculus: - renal, - biliari, - vesical/urinari. '''calculo (II) {s}''' (lat. calculus, petra, proque, ancianmente, on contava per parve petras) Operation que on face lo pro trovar le combination de plure numeros. Math.: - mental, - arithmetic, - differential/del variationes, - integral, - vectorial, - matricial, - logarithmic, - del probabilitates, - del precios, - del costos, - del salarios, - ingeniose, secundo mi -s, maestro de -, lection de -, error de -, methodo de -, regula a/de -. '''calculose {adj}''' Med. Que ha calculos; que ha reporto al calculos: concretion —. '''+ caldario {s}''' Vet. Banio calde. '''calde {adj}''' Calide, calorose; parlante de tempore: facer calor: paises -, repasto -, fonte -, puncto -. Meteo. Fronte -, a/de sanguine, motor a aere —, mangiar -. De hic: caldiera &; escaldar &. '''+ caldera {s}''' (parola port. caldiera) Vaste depression de forma grossiermente circular, formate per le collapso del parte central de un apparato vulcanic. '''caldiera {s}''' Vaso in le qual on bulli le aqua, caldieretta, olla - a/de vapor, - por calefaction, - de un locomotiva, - tubular, -sub pression, incrustation/scalia del —, - del calefaction central, - de lavanda, revestimento de -, aqua de -. De hic: caldierata; caldierero; caldieretta; caldieron. '''caldierata {s}''' Un caldiera plen. '''+ caldiereria {s}''' Fabrica de construction de caldieras. '''caldierero {s}''' Persona qui travalia, fabrica o vende objectos de cupro. '''caldieretta {s}''' Parve vaso de bullir: - de the. '''caldieron {s}''' Large caldiera de metallo in le qual on bulli aqua, on prepara cibo, repasto etc. '''+ caleche {s}''' (germ. Kalesche) Vehiculo hippomobile discoperte, suspendite, a quatro rotas. '''+ Caledonia {spr}''' Nomine date initialmente de romanos al parte del Gran- de Britania, situate al nord del muro construite per le imperator Hadrian, limitate pois solmente al Scotia. '''+ caledonian, {adj}''' e {s} De Caledonia: plicamento -, plicamento primari que ha habite loco al fin del siluro e que ha affectate particularmente Scotia e Scandinavia. '''+ calefaceaqua {s}''' Geyser (parola angl., facite prestar se al isl.) Forte sortiente impetuose- e intermitente e que accumula a vices in terrassas grandiose le materias mineral del quales le aqua era cargate. '''+ calefaceliquidos {s}''' (ned. dompelaar). '''+ calefaceovo(s) {s}''' Calefactor de ovo(s). '''+ calefacepedes {s}''' (ned. stoof). '''+ calefaceplattos {s}''' Calefactor de plattos. '''calefacer(-fac-/f act-.) {v}''' Facer calor. De hic: calefaciente; calefaction; calefactor. '''calefaciente {adj}''' Med. Que face calor. '''Calefact - vide calefacer. '''calefaction {s}''' Lo que face calor: - central, installation de — central, - a/de/per gas, - a/de/per vapor, - urban, - per le solo, caldiera de - central, tubo de -, costos de -, caldiera por -, camera sin -. '''calefactor {s}''' Apparato de calefaction, radiator: - de platto. '''+ calembour {s}''' Lingv. Joco de parolas fundate sur un equivoco, un similitude de ipse (ex.: Al qual aroma on arriva trans un atmosphera fumose? - perfumo). '''calendario {s}''' (lat. calendarium, registro de datas) Systema de division del tempore: - roman, - mural, - ephemeride, - de tasca, - liturgic, - gregorian, - julian, - republican, - perpetue/perpetual, - artistic, - sportive, - del plantas, - a bloco, consultar le -. De hic: calendarista. '''calendarista {s}''' Creator de calendarios. '''calendas {spl}''' (lat. calendas) Prime die del menses presso romanos. Fig. (lat. Ad - grecas solvere) Allegor. - grecas significa nunquam, nam le grecos non habeva -. De hic: calendario &; calendula. '''calendula {s}''' Bot. Planta herbacee con flores jalne-auree (Familia del compositae). '''calepina {s}''' (lat. calepina irregularis) Bot. Planta del familia cruciferae (ned. calepina). '''caler {v}''' Esser calide o haber calor, incandescer. De hic: calide; calor &; calefacer etc, '''calfatage (-aje) {s}''' Nav. Action de calfatar. '''calfatar {v}''' Nav. Occluder le foramines de un nave con stoppa, recoperite pois de pice o de mastico, pro render lo perfectemente impenetrabile; - un via de aqua, ferro de -. De hic: calfatare; calfatator. '''calfatator {s}''' Nan. Uno qui calfata naves. '''calibrar {v}''' Donar le calibro: - le ballas, mesurar le calibro: - le cannon de un fusil; classar secundo le calibro. '''calibrator {s}''' Celle qui calibra. '''calibre {s}''' (del ar galig, forma de scarpa) Diametro de un cylindro cave: le fusil Lebel habeva un - de 8 mm. De hic: calibrar-calibrator. '''calice {s}''' (gr. kalux) Cuppa. Rel. Vaso sacrate in le qual on versa le vino durante le sacrificio del missa. Bot. Insimul del petales de un flor. '''+ caliciflor {adj}''' Habente calice (ned. kelkstandig). '''caliciforme {adj}''' Anat. Canal (parve calice) cavitate excretori (grande calice) del bassinetto del reno: papillas -. '''+ calicivirose (-osis) {s}''' Med. (ned. nieszekte). '''calico {s}''' (de Calicut, urbe de India) Tela de coton brute, non imprimite. '''+ caliculo {s}''' Bot. Insimul de bracteas al exterior le calice presso certe flores (diantho, fregiero) '''calide {adj}''' Calde, ardente : paises -, repasto -, fonte -, puncto -. Meteor.: fronte —, motor a aere -, a/de sanguine —. '''califa {s}''' (ar. chalifa) Titulo prendite post le morte de Mahomet, per le soverano politic e religiose del Imperio musulman. De hic: califato. '''califato {s}''' Dignitate de califa; duration de su regno territorio submittite a su autoritate. '''+ californian {adj}''' e {s} Del California. '''californium {s}''' Chim. Elemento chimic radioactiva (Cf) de numero atomic 98, obtenite artificialmente. '''+ caligine {s}''' Obscuritate poetic, spisse obscuritate de nebula. '''+ caliginose {adj}''' Obscur, tenebrose. '''+ calla {s}''' Bot. Planta del mariscos a bacas rubee, a vices cultivate in appartamentos (Familia del araceas). '''call- {s}''' (apparente in compositos) calli- (= beltate). De hic: calligrapho etc., hemerocallide etc. '''+ call-girl {s}''' (parola angl., filia que on appella) Prostituta que on appella per telephono. '''callicida {s}''' Calloemplastro. '''+ callifugo {s}''' Calloemplastro. '''+ calligramma {s}''' (de Calligrammas de G. Apollinaire, de calli (graphie e ideo (gramme) Litt. Texto, le plus sovente poetic, cuje disposition typographic evoca, figura le thema. '''calligraphia {s}''' Arte de ben formar le characteres del scriptura. '''calligraphiar {v}''' Scriber calligraphic; formar con arte le litteras. '''calligraphic {adj}''' Del calligraphia; scripto belle, ordinate: scriptura -. '''calligrapho {s}''' (gr. kallos, beltate, e graphein, scriber) Persona qui ha un belle scriptura: copista habile. De hic: calligraphia-calligraphiar; caligraphic. '''+ calliphora {s}''' Zool. (ned. bromvilleg). '''callista {s}''' Pedicurista (ned. chiropedist). '''+ callitrichaceas {s}''' Familia de plantas del ordine tricocae. '''+ callitriche {s}''' Bot. Typo del familia callitriehaceas (ned. sterrekroos, haarsteng). '''callo {s}''' Spissor del pelle: unguento contra (le) –s, extirpar un -. De hic: callista; callose—callositate. '''callose {adj}''' Ubi il ha callos. '''callositate {s}''' (del lat. callosus, callose) Spissor e induration del epidermis. '''+ calluna {s}''' Bot. Planta del ordine bicornos, arbusto con folios parve e flores rosee o albe (Calluna vulgaris). '''calma {s}''' Stato de silentio integral. Fig. Pace del anima, sin agitationes; controlo de se, tranquillitate, manco de emotiones: - interior, — olympie, guardar/conservar su —, perder su -, retrovar su -, exhortar al -; le - que seque le tempesta. '''calmante {s}''' Medicamento qui calma: prender un -. '''calmante {ppr}''' de calmar {adj} Que calma: potion —. '''calmar {v}''' Render calme, appaciar: - le spiritos excitate, - un querela, - le dolor, - se, appaciar se: le vento se ha calmate, le tempore se calma, retrovar su tranquilitate. '''calme {adj}''' Qui es sin agitation, pacific: menar un vita -, mar -. De hic: calma—calmar—calmante. '''calomel {s}''' (gr. kalos, belle, e melas, nigre) Chim. Chloruro de mercurio, blanc, purgative. '''calor {s}''' (lat. calor) Qualitate de lo que es calde: facer -, emanar -, il face —, il face (un) grande -, - sic, - humide, - suffocante, — oppressive, — specific, - radiante, - tropical, — de solution, - latente, - solar/del sol, - febril, - de fusion, - del nido, - corporee/del corpore, grado de -, theoria del -, fonte de perdita -, cambiar de —, conductor de -, resistente al -, platto resistente al —, resistentia al —, unda de -, muro del -, transmission de -. Fig. In le calor del discussion, a proba/prova de resistente al -. De hic: caloria; calorifero; calorific; calorose; calorificar-calorification; calorimetro etc. '''caloria {s}''' (del lat. calor) Unitate del quantitate de calor (Symbolo cal): povre in -s. '''+ caloric {adj}''' Que produce calorias, calor: ration -. '''+ calorifere {adj}''' Que emitte calor poco a poco. '''calorifero {s}''' Apparato destinate a calefacer un edificio: - a aere calide. '''calorific {adj}''' - Que dona calor: capacitate -, producite del massa de un corpore per su calor specific, valor —. '''calorificar {v}''' Phys. Facer producer calor. '''calorification {s}''' Production del calor in le corpores organisate. '''+ calorifuge {adj}''' Que impedi le perdita de calor: le amianto es -. '''+ calorimetria {s}''' Parte del physica que mesura quantitates de calor. '''+ calorimetric {adj}''' Relative al calorimetria. '''calorimetro {s}''' Instrumento por mesurar le quantitate de calor fornite o recipite per un corpore. '''calorose {adj}''' Calide; facer calor; haber calor: estate —, die/jorno -, parolas —. '''+ calotte {s}''' (del anc. fr. cale, copertura de capite) Parve bonetto ronde, non coperiente que le sumitate del cranio, principalmente al usage del ecclesiastas; parve cupola. '''caltha {s}''' (lat. calx, calcis) Bot. Planta herbacee con folios spisse e brillante, in le forma del ungula de cavallo e a flores jalne-aurate (Familia del ranunculaceae). '''calumnia {s}''' (lat. calumnia) False accusation que vulnera le reputation, le honor: — odiose. De hic: calumniose; calumniar-calumniation; calumniator, calumniatori. '''calumniar {v}''' Attinger alcuno in su reputation, in su honor, per accusationes que on los sape false. '''calumniation {s}''' Action de calumniar. '''calumniator {s}''' Persona qui calumnia, diffama. '''calumniatori {adj}''' False, diffamatori: parolas -, scripto -. '''calumniose {adj}''' Que calumnia, false: denunciation —, imputationes -. '''+ calvados {s}''' Brandy de cidra. '''calvario {s}''' (del lat. eccles. calvaria, traducente le gr. Golgotha, arameen gulgota) Cranio, nomine del collina ubi Christo era crucifigite: su vita era un longe -. '''calve {adj}''' Qui ha calvitia, a qui ha cadite le capillos de sur le capite: cranio -, capite/testa -, monte -. De hic: calvitia. '''Calvin, Jean {spr}''' (1509- 1564) Propagator del Reforma in Francia e Suissa. Ille non ha acceptate le intolerantia de su tempore. De hic: calvinismo; calvinista-calvinistic. '''calvinismo {s}''' Doctrina religiose fundate per Calvin. '''+ calvinista {adj}''' Relative al calvinismo: doctrina -, confession -, scriptor —, ecclesia - , protestantismo -, pastor -. '''calvinista {s}''' Rel. Qui professa le calvinismo, '''calvinistic {adj}''' Rel. Que concerne le calvinismo. '''calvitia {s}''' (del lat. calvitia, de calvus, calve) Stato de un testa disproviste de capillos: - precoce. '''+ calycanthapeas {spl}''' Bot. Familia de plantas del ordine ranales. '''+ calycantho {s}''' Bot. Specie de arbusto aromatic, typo del familia calycanthaceas. '''+ calypso {s}''' Le musica que accompania un dansa a duo tempores originari del Jamaica. '''cambaro {s}''' Zool. Cancere, crustaceo de lacos e rivieras. '''cambiabile {adj}''' Que pote esser cambiate, variabile. '''+ cambiadiscos {s}''' Cambiator de discos (ned. patenwisselaar). '''cambiamento {s}''' Acto de facer differente; condition de cambio: - de adresse, - de nomine, - de poter, - de temperatura, - de direction, - de tono, - de velocitate, - del tempore, - de color, - de sexo, - de pelle, - brusc, - progressive, - remarcabile, - de velocitate, il ha un - de proprietario. '''cambiante {adj}''' de cambiar: Inconstante, variabile: tempore -, character -; cuje color varia secundo le lumine: stoffa -. '''cambiar {v}''' Ceder un cosa por un altere, — tableaus contra mobiles, — de conducta, - de vestimento(s), - de scarpas/de calceos, - de cappello, - de berillos, de pelle, - de lecto, - se, - de opinion, - de velocitate, - de vehiculo, traino, de autobus etc., - de proprietario, - de medico, - de casa/de domo/de domicilio, - de idea, - un cosa per incantamento, - le oleo, - le direction del timon, - su voce, - le rota de un auto, - su vita, le tempore cambiara, le vento ha cambiate; converter, (ex) —; - moneta, - in florinos. De hic: cambio-cambista; cambiamento; cambiante; cambiabile; cambiator; excambiar &; intercambiar &. '''cambiator {s}''' Persona qui se livra al operationes de cambio; regulator: - (automatic) de discos, - de cassettas, - de calor, - de iones; - de moneta. '''cambio (I) {s}''' (del basse lat. cambiare, troco, excambio) Troco de un cosa contra un altere. Cambiar un moneta contra un altere; comprar valores sur un placia, por quitar debitos sur un altere placia: - de climate, levator de —, - de personas, — de nomine, de forma, - de governamento, - de guarda, - de marea, - de casa/de domo/de domicilio, agente de - de casa/de domo/de domicilio, le — del fortuna, - del velocitate, - por le melior, - por le major/cassa de -, in – de, moneta de -. Fin. Officio de -, littera de -, agente de -, perdita de -, al – de. Fig. Rata al qual se face le -; Ferrov. Aco de rail mobile. '''+ cambio (II) {s}''' Bot. (ned. teeltweefsel, cambium). '''cambista {s}''' Experto in operationes de cambio. '''+ Cambodgia (-gia) {spr}''' Stato del Indochina inter le Sud Vietnam e Thailandia, capital Pnom-penh. '''+ cambodgian (-gian) {adj}''' De Cambodgia. '''+ cambodgiano {s}''' Habitante e lingua parlate in Cambodgia. '''+ cambrian {adj}''' Geol. Se dice del prime systema del era primari. '''+ cambriano {s}''' Geol. Insimul del terrenos sedimentari e del fossiles de iste era. '''+ cambusa {s}''' (ned. kombuis) Mar. Magazin in le de un nave continente le viveres e le vino. Pop. Casa mal tenite. '''+ camcorder {s}''' (parola angl.) camcorder. '''camelero {s}''' Guidator de camelos. '''+ camelina {s}''' (lat. chamac melina) Bot. Planta a parve flores Jalne del quales on extrahe un oleo siccative (sapones, picturas). (Familia del cruciferes). '''camellia {s}''' (de Camellus, qui apportava iste flor in Europa) Genere de arbusto del Asia central; su flores. '''Camellus, George Joseph {spr}''' (forma latinisate de George Joseph Kamel) prestre Jesuita qui viagiava in Asia e scribeva un reporto super le plantas del Insulas Philippin) De hic: camellia. '''camelo {s}''' (gr. Kamelos) Mammifero ruminante de Asia a duo gibbos adipose sur le dorso. De hic: camelero: pilo de —, stomacho de -. '''+ camelot {s}''' (arg. coesmelot, parve negociante de mercerias) Mercante itinerante vendente objectos de povre qualitate: de -. '''+ camembert {s}''' (parola fr. del nomine de un village de Normandia) Caseo multo estimate a pasta molle. '''cameo {s}''' ital. cammeo, del ar. qumul, button) Petra dur sculpite in relievo; pictura in tonos de gris imitante le cameo. '''camera {s}''' (lat. camera, tecto voltate) Cata uno del pecias de un casa, specialmente cello ubi on dormi: - a dormir/de lecto, - por duo personas/a duo lectos, - individual/por un persona/a un lecto, - a mangiar, - de banio, - anterior/de avante, - posterior/de detra: - lateral/annexe, - mobilate, - de labor/de travalio, - de hotel, - de restos/residuos/antiqualias, - obscur. Optic. - obscura, - de horrores, - de oxygeno, - contigue, - de malado, - de puerpera, - operatori, - de machinas, - de cartas, - de compression, de isolamento, - de controlo, - a/de tortura, - a/de gas, - frigorific, - forte, duo -s communicante, camera-cocina, musica de -, choro de -, concerto de -, orchestra de -, roba de -, veste de -, planta de, - de esclusa, facer le -; Jur. Sala usate por corpores deliberative o judicial; gruppo de legislatores: - de Agricultura; - de(l) Deputatos; Photo. - reflexe, - plicante/plicabile, - stereoscopic, - de/por parve formato, - de/por grande formato, - invisibile (angl. movie -). Apparato de prender vistas por le cinema o le television, - cinematographic, - video, - de television, - por le photographia submarin, cargar un -; - frigorific/frigorifere/frigide, - de combustion, - de aere; - de un arma de foco. De hic: camerero; camerera; cameretta; antecamera. '''camerada {s}''' (esp. camarada) Companion de travalio, de studio, de camera; termino de familiaritate, de benevolentia: - de classe. De hic: cameraderia. '''cameraderia {s}''' Familiaritate que existe inter cameradas. Per ext. Solidaritate, comprension inter personas qui ha interesses commun. '''+ cameraman (pl. cameramen) {s}''' (parola angl.) Persona qui regula le projection, al cinema, por que le imagines se inquadra exactemente in le schermo. '''camerera {s}''' (esp. camerista) Femina de camera del damas de qualitate, in Italia, in Espania. Per ext. Serviliante del casa, domestica: - in hotel. Litt. Femina de camera. '''camerero {s}''' (ital. cameriere) Officiero del camera del papa. Per ext. Servitor, lacai. '''cameretta {s}''' Parve camera. '''+ camerlingo {s}''' Rom. Cath. (it. camerlingo) Cardinal qui administra le affaires del Ecclesia durante le vacantias de Sancte Sede. '''+ Camerun {spr}''' Stato de Africa al fundo del golfo de Guinea, capital Yaoundé. '''camino {s}''' (del lat. caminus, furno) Loco in le qual on face ordinarimente foco; focar; construction de marmore, ligno etc. circum le camino; parve planca circum le -: - de fabrica, tubo de -, mantello del -, sedia del -, fumar como un -, le vento sufflava in le -. '''+ camion {s}''' Carro basse e a quatro rotas; grosse automobile por le transporto del mercantias: - cisterna, - a remolco, - grue, - frigorific, - del lactero, conductor de -. '''+ camionage {s}''' Transporto per camion: interprisa de -. '''+ camionero {s}''' Persona qui conduce un camion; interprendente in camionage. '''+ camionetta {s}''' Parve camion legier e rapide, cuje carga non surpassa 1500 kg. '''+ camionista {s}''' Camionero, persona qui conduce un camion; interprenditor de camionage. '''camisa {s}''' (lat. camisia) Vestimento de lino que on lo porta sur le pelle; copertura; inveloppe; jachetta etc.: - de nocte, - sportive/de sport, - de fortia, - de malias, -s brun, -s nigre, -s rubie, - de flanella, button de -, panno de -, collo de , manica de -, in manica de -, confectionar -s. Constr. Strato de gypso: - refrigerante. De hic: camisero; camiseria; camisetta; camisolo; subcamisa. '''camiseria {s}''' Fabrica, magazin de camisas. '''camisero {s}''' Persona qui face o vende camisas. '''camisetta {s}''' Parve camisa de homine a manicas curte. '''camisola {s}''' (ital. camicio, camisa) Camisa de nocte non ultrapassante le hancas. '''+ camma {s}''' (germ. Kamm, pectine) Pecia tornante, in general disco non circular, a prominentia, serviente a trans-formar un movimento de rotation in uno de translation: arbore a -s. '''camminar {v}''' Ir, passar, calcar compressibilemente, promenar se a pede, viagiar. '''+ camminata {s}''' Longe promenada. '''cammino {s}''' (lat. caminus, facite prestar se al gaul) Via da terra, terreno preparate por ir de un loco al altere: - principal, - del vita, - de accesso/de entrata, - national, - costari, - de pedones, - prioritari, - secundari, - de retorno, prender - e - de retorno, - sinuose/tortuose/serpentin/in zigzag, - rural/de campania, - forestal, - de briccas, - de terra, - transversal/transverse/de transversa, - parallel, - lateral, - interior, - montante, - vicinal, - cave, - arenacee/de arena/de sablo, - de ferro, - de remolcage, - super le/un dica, - circumferential, - pedestre, carta de -s, - por cavalleris, - del cruce, - del vitio, - del virtute, - glissante, ille prende le - del delinquentia, bordo del -, curva del -, axe del -, cruciata/nodo de -s, indicator de -(s), revestimento del -, profilo del -, transporto per -, construction de s, constructor de -s, rete de -s, parte vehicular del -, a medietate de -, a medie -, indicar le -, esser in -, poner se/mitte se in -, aventurar se super un - glissante, aperir se un -, taliar un - a un persona, le - torna a dext(e)ra, le - face un curva, prender le - le plus curte, sequer le - del virtute. Fig. Facer -. De hic: camminar; incamminar, discamminar. '''camoce {s}''' (lat. camox) Ruminante a cornos incurvate al summitate, vivente in le alte montanias de Europa; su pelle preparate: gantos de -; adj. jalne clar: banda -, - mascule, - feminin. '''camoci- {prefixo}''' Vide camoce. '''camociar {v}''' Preparar le cutes por facer los flexibile e molle. '''camomilla {s}''' (gr. khamaimelon, patata) Bot. Planta herbacee del familia composite, usitate in medicina: tisana (the) de -. '''+ camorra {s}''' (parola ital.) Association secrete de malfactores, equivalente napolitan del Mafia. '''camouflage (u) {s}''' (parola fr.) Arte de dissimular material de guerra e truppas al observation inimic pro obtener le secreto o le surprisa: vestimento de -, equipamento de -, color de -. Fog. Disguisamento. '''+ camouflar (u) {v}''' (del anc. fr. camouflet, fumator) Render non recognoscibile o invisibile: - un crimine in suicidio, - un falta, - se, celar se. '''+ campal {adj}''' De campo: battalia -, artilleria -. '''campamento {s}''' Camping. Sport consistente a viver in aere libere; campo, loco ubi se stabili un formation militar. Olim. campano, sonalia ornamento in seta, auro in forma de campana. Archit. Corpore de capitellos corinthic e composite: material de -, terreno de -; foco de -, stabilir/establir un -. De hic: campanil; campanula &. '''campana {s}''' (parola ital.) Instrumento de bronzo del qual on tira sonos. Campanil de ecclesia isolate del corpore del construction al maniera italian; parve campanil perforate hic e ibi sur le culmine de un edificio; horologio: - de vitro, colpo de -, gonna a -, - de ecclesia, - de schola, - a/de caseo, - a/de torta, - de immersion, - de alarma/de incendio, - funebre, - antifurto, -s de natal, al sono del campanas, in forma de -, corda de -, signal de -, funder -s, funditor de s, funderia de -s. '''+ campanario {s}''' (ned. klokketoren). '''+ campanero {s}''' (ned. klokkeluider). '''campania {s}''' (lat. campaneus, de campus, campo) Le campo per opposition al urbe: cocina de -, artilleria de -; medico de -, casa/domo de -, casetta de -, gente de -, homine de -, cammino de -, aere de -; - politic, - antitabaco, - de propaganda, - de signaturas, - publicitari/de publicitate, - de mendacios/de mentitas, - electoral, - antituberculose, - de pressa, - de recrutamento, - diffamatori/de diffamation, - de murmuration, plano de -, initiar un - contra; (ned. veldtocht). De hic: campaniol. '''+ campaniforme {adj}''' In forma de campana: urna -, vaso -, civilisation del vaso -. '''campanil {s}''' (ital. campanile, de campana) Turre construite a presso de un ecclesia e destinate a reciper le campanas; parve turre su- per un cupola continente campanas, un horologio etc., - coronate de aquila. '''campaniol {s}''' Zool. Mus (mure) de campo. '''campanula {s}''' (lat. campana) Genere de campanulaceas, cuje flor ha le forma de campana. De hic: campanulacee; campanulaceas; campanulate. '''campanulaceas {spl}''' Familia de plantas dicotyledonate comprendente le campanula, le rapuncia, le lobelia. '''campanulacee {adj}''' Bot. Relative al campanulaceas. '''campanulate {adj}''' Bot. In forma de campana. '''campar {v}''' Stabilir un campo militar; installar se de maniera provisori; viver sub le tenta. '''+ campator {s}''' Persona qui face camping: carta de -. '''campestre {adj}''' Rural, agreste, rustic; vita -, guarda -, ballo -, flor -, laborator -, cursa -, obrero/laborator/travaliator -, agente de policia rural. '''camphora {s}''' (ar. kafour) Substantia aromatic crystallisate, extrahite del camphoriero, utilisate al fabrication del celluloide e in pharmacia: - pulverisate, odor de -. De hic: camphorato; camphoriero; camphoric; camphorar-camphorate. '''camphorar {v}''' Tractar con camphora. '''camphorate {ppr}''' de camphorar; {adj}''' Que contine camphora: oleo -, alcohol -, aqua -, sapon -. '''camphorato {s}''' Chim. Sal del acido camphoric. '''camphoric {adj}''' Chim. De camphora: acido -. '''camphoriero {s}''' Bot. Lauro del Japon, del China e del Oceania, del qual on extrahe le camphora per distillation del ligno. '''+ camping {s}''' (parola angl.) Modo de sojorno touristic o sportive, consistente a campar in installationes (tentas, caravanas etc.) e con material adequate al vita in plen aere: terreno de -, gerente/director de -, centro de -, material/equipamento de -, facer -. '''campion {s}''' (facite prestar se al germ.) Defensor de su causa o del altere. Sport. Vincitor in un proba sportive: - de boxa, - de football, - de tennis, - de natation, - de patinage, - de chacos, - de cyclismo, - de scherma, - del mundo, - de autumno, titulo de -; campion del libertate. De hic: campionato. '''campionato {s}''' Proba sportive ubi le vincitor recipe le titulo de campion: - de boxa, - de football, - de patinage, - de natation, - de chacos, - de scherma, - del mundo. '''campo {s}''' (lat. campus) Extension de terreno arabile: flor de -, fructos del -, campo de feno, - de mais, - de tritico/de frumento, - de lupulo, - de trifolio, - de avena, secale, - de tabaco, - de flores, - de flores a bulbo, - de tulipa(ne)s, - de patatas, - de stupulas, - de essayos/de experimentation/de prova/de proba, - de commercio, - de seminate -; - de feria, - de battalia, - de aviation, - sportive/de sport(es), - de football, - de tennis, - de jocos, - minate/de minas, - de tiro, - de golf, - de cursas, - de nive, - de honor, - de labor, - de recercas, - de mesura, - de tension, - de action; Lingv. - notional; Photo. - del imagine, profunder de -, - de un antenna, - de gravitation, - de fortias, - magnetic, - electric, - petrolifere, - aurifere, - de gas natural, - visive/visual/de vision/de visibilitate, sport de -, lecto de -, Heral. - de un medalia; commandante de -, - de vacantias, - de travalio/labor, - de refugiatos, - de transito, - de prisioneros, - de concentration, - de extermination/del morte, - disciplinari/penitentiari, - de tentas, - de juvenes, - de nudistas, - de barracas, - de instruction, foco de -, direction del -, director, chef, gerente del -, canto de -, magazin de -, stabilir/establir un -; - del universitate. De hic: campion; campania &; campestre; campar-campamento, discampar &; escampar. '''campo- {s}''' (apparente in compositos). De hic: hippocampo etc. '''can {s}''' (lat. canis) Mammifero domestic del ordine del carnivores, familia del canides: - mascule, - de guarda, - de racia, - eschimese/eschimo, - de chassa, - de taxon, - de tracto, - de catena, - de ceco, - guida (por cecos), - de pastor, - rabiose, -es venatori, - policiari, cursa de -es, - lupo, - lupin, vita de -, morsura de -, pilo de -, testa de -, collar de , catena de -, carretta a can, medalia/placa de -, exposition de -es, fidelitate de -, nutrimento por -es, excremento de -es, tenia de -, pullos de -; Bot. lingua de -, imposto super le -es, temperia/tempore de -es, mestiero de -, elevator de -es, viver como can e catto, tractar un persona como un -, tener le - al catena, attachar un -; Armas de foco: dispositivo de tirar; - de aqua, cavo de aqua. De hic: canalio &; canicula &; Canil; canin. '''can- (can-/cant-) {v}''' (apparente in derivates). De hic: canor &; cantilena, cantor: canto-cantico, discanto &; cantar-cantabile, cantator, cantatrice, cantata, incantar &; recantar &. '''Canaan (terra de) {spr}''' Biblia. Ancian nomine de Palestina o Terra promittite. De hic: canaanita. '''canaanita {s}''' Biblia. Lingua del pais de Canaan. '''Canada {spr}''' Stato del America del Nord, membro del Confederation, capital federal Ottawa. De hic: canadian-canadiano. '''canadian {adj}''' De Canada. '''canadiano {s}''' Sorta de veste duplicate de pellicia; parve tenta de camping a duo mastes. '''canal {s}''' (lat. canalis) Curso de aqua artificial: - de navigation, - de junction/de communication, - de disaquamento/de escolamento, - irrigatori/de irrigation, - de adduction, - lateral/secundari, - circular/de cinctura, - maritime, - interior, - exterior, - de Panama, - del Mar del Nord, -es de Amsterdam, pedage de -, esclusa de un -, rete/systema de -es, junction per un -, guardiano de -, construer -es, approfundar un -, approfundamento de un -; Anat. Nomine date a diverse organos in forma de tubo: - digestive/digerente, - lacrimal, - vertebral/medullar/rhachidee, - intestinal, - biliari/hepatic, - dentari, - seminifere, - cystic; Geol. – de Manica Calais; Geogr. - (ned. vaargeul) al entrata de un porto; Techn. - de ventilation, radio, TV. - de television, selector de -; Medio, via - de distribution. Archit. Cannellatura de un columna. De hic: canalisar-canalisation, canalisator; canaliculo-canalicular; canaliforme etc. '''canalia {s}''' Populo basse: frequentar le -; persona contemptuose: ille se conduce como un -. De hic: incanaliar. '''canalicular {adj}''' Relative a canaliculo. '''canaliculo {s}''' Anat. - biliar, fin canal preparate inter le cellulas hepatic e in le qual ileo versa le bile. '''+ canaliesc {adj}''' Proprie al populaceo, plebe. '''canaliforme {adj}''' In forma de canal. '''+ canalisabile {adj}''' Que pote esser canalisate. '''canalisar {v}''' Render navigabile; sulcar canales: - un region. Fig. Orientar in un direction: - spectatores. '''canalisation {s}''' Action de arrangiar un curso de aqua por render le navigabile: - del Mosella; establimento de un canal. '''canalisator {s}''' Constructor de canales. '''canapés {s}''' (parola fr., del gr. konopeion, rete contra le mosquitos) Longe sede a dorso por plure personas. Cul. Trencho de pan a garnitura. '''canari {adj}''' Del insulas Canarias: lnsulas -. De hic: canario; Canaria. '''Canaria {spr}''' Archipelago espaniol del Atlantico al nord-west de Sahara. Illo forma duo provincias, cuje capitales son: Las Palmas e Santa Cruz de Teneriffe: -s. '''canario {s}''' (esp. canario) Sorta de ave de color jalne-verdastre (Fami- lia de nostre racias domestic): cavia a/por -. '''+ canasta {s}''' (esp. canasta, corbe) Joco qui se practica habitualmente inter quatro jocatores con duo jocos a 52 cartas e quatro jokeres e qui consiste a realisar le plus grande numero de series de 7 cartas del mesme color. '''cancan {s}''' (parola fr. de canard, anate) Sorta de dansa excentric: le french - de 1900. '''cancellar {v}''' Annullar per cruciamento, contramandar: - un phrase, - del memoria. '''cancellation {s}''' Acto de annular per cruciamento, de contramendar. '''cancellator {s}''' (lat. cancellarius, ostiero) Celle qui anulla, contramanda etc. '''cancelleria {s}''' Bureau, officio de un cancellero: stilo de -. '''cancellero {s}''' Titulo de varie functionarios de differente officios local o national: - federal. '''cancello {s}''' (lat. cancellus) Loco clause de un grillia, ubi on depone le grande sigillo del stato: clausura a cancello; spatio separate per balustrada, palissada. De hic: cancellero; cancelleria; cancellar-cancellation, cancellator. '''cancer {s}''' (parola lat. crabe) Med. Tumor maligne formate per le proliferation del cellulas de un texito o de un organo; omne proliferation anormal del cellulas, affection que resulta de illo; Fig. Mal insidiose: le - del droga; Zool. Crabe, langusta; Astron. Constellation e signo del zodiaco: - pulmonar/del pulmon, - mammari/del pectore, - del sanguine, - del prostata, - cutanee/del pelle, - lingual, - del larynge, - del ren, - cervical/del collo del utero, - gastric/del stomacho, mortalitate per -, instituto de -, lucta contra le -; Tropico del -. De hic: cancerose. '''+ cancer(is)ar {v}''' Suffrer un cancerisation: texito cancerisate, - se. '''+ canceriforme {adj}''' In forma de cancer. '''+ cancerogene {adj}''' Que pote provocar o favorisar le apparition de un cancer: virus, substantia, radiation -. Syn. Carcinogene, oncogene. '''+ cancerogeno {s}''' Med. Virus, substantia, radiation cancerogene. '''+ cancerologia {s}''' Disciplina scientific e medical que studia e tracta le cancer. Syn. Carcinologia, oncologia. '''+ cancerologo {s}''' Specialista del cancer. '''+ cancerophobia {s}''' Med. Timor morbide, injustificate del cancer. '''cancerose {adj}''' Del natura del cancer: tumor -, cellula -, texito -. '''cand- {v}''' (apparente in derivates). De hic: candela &; candide &; candor; candesc- &. '''-cand- (-cand-/-; -cend-/-cens-) {v}''' (apparente in compositos). De hic: accender &; incender &. '''candela {s}''' - de cera o de acido stearic, a micca tressate. Eccl. Cereo: - accenditori, - de cera, cera de -, - paschal, fabrica de -s, fabricante de -s, fabrication de -s, lumine de -, accender un -, sufflar un -, modular -s. Techn. Apparato de accendimento electric del mixtura gasose continite in le cylindro de un motor a explosion: clave a/de -; unitate del fortia de lumine. De hic: candelabro; candeliero. '''candelabro {s}''' (lat. candelabrum, de candela) Grande candeliero a plure bracios: - a septe bracios. '''candeliero {s}''' Supporto por candelas con plure bracios. '''candesc- {v}''' (apparente in compositos). De hic: incandescer. '''candidato {s}''' (lat. candidatus, de candidus, blanc, por que le candidatos, a Roma, era vestite in blanc) Persona qui postula un empleo, un function, un diploma: - adverse, - al throno, - al presidentia, - principal, prime -, - potential, proponer/presentar como -, presentar se -, votar por un -. De hic candidatura. '''candidatura {s}''' Qualitate de candidato: poner su -, - duple, retirar su -, declinar un -, eligite per - unic. '''candide {adj}''' (lat. candidus) Que ha candor: anima -; que marca le candor: aere -. '''+ candidessa {s}''' Heroe integre, probe; (ned. naieveteit) naivitate. '''+ candiota {s}''' Candiota, cretese (habitante, lingua de Candia-Creta). '''+ candiota {adj}''' Relative a Candia/Creta. '''+ candir {v}''' Crystallisar se, parlante de sucro; coperir se de sucro crystallisate, parlante de fructos: fructo candite. '''candite {adj}''' Crystallisate: sucro/succhero -. '''candor {s}''' (lat. candor, blanchimento) Qualitate de un anima pur innocente, ingenuitate. Contr. Dissimulation, falsitate, felonia, malitia, hypocrisia. '''+ canephora {s}''' Antiq. gr. kanephoros) Juvene filia qui, in alicun ceremonias, portava sur le capite un corbe sacrate. Representation sculpite de un -, serviente a vices de supporto como le caryatide. '''+ canetto {s}''' Parve can (ned. hondje): - de gremio. '''canevas {s}''' (del anc. fr. canebe, cannaba) Grosse tela clar por facer le tapisseria. Fig. Plano de un obra litterari, schizza. '''canicula {s}''' (lat. parve, parve can feminin) Nomine date al stella Sirius. Calor grande specific al dies de estate, ardor; periodo characterisate, solitemente, per temperaturas grande, situate inter 22 del julio e 23 del augusto, quando le stella Sirius (del constellation le Grande Can) se leva e se pone a vice con le sol. De hic: canicular. '''canicular {adj}''' Astron. Action que tene del canicula, del epocha del canicula: dies/jornos -, calor -. '''caniculo {s}''' Biol. (ned. kanaaltje). '''+ canidos {spl}''' Familia de mammiferes carnivore, bon cursores, a qual appertine le lupo, le can, le vulpe, le chacal. '''canil {s}''' Cavia de can; cabana de fango, parve casa. '''canin {adj}''' (del lat. canis, can) Que tene de can: exposition -, racia -, fame -, dente -, dente punctute situate inter le incisives e le premolares, rosa -. '''+ canitie {s}''' (lat. canities) Med. Discoloration complete o partial del capillos. '''canna {s}''' Bot. Planta herbacee del familia graminaceas con alte stirpe rigide a numerose nodos: - de sucro, - de India, - de junco, - de bambu, matta de -, flauta de -, bordatura de -, sucro de -, tremer/tremular como un -; baston: - a/de pisca/de piscar, - a/de pisca telescopic, - a/de lancear, piscar con -, piscator a/de -. De hic: cannella &; cannulla; cannar-cannage. '''cannabe {s}''' (gr. kannabis) Bot. Planta a folios palmate, cultivate por su stirpe, forniente un excellente fibra textile. (Familia del cannabinaceas): oleo de -, filo de -, cultura de -, recolta de -, corda de -, fibra de - , grano de -, - nederlandese. De hic: cannabero; cannabiera. '''cannabero {s}''' Cultivator de cannabe. '''+ cannabic {adj}''' Del cannabe, de marihuana, marijuana, stupefaciente vicin al cannabis indian: intoxication -, (etiam ned. hasjiesj). '''cannabiera {s}''' Campo de cannabe. '''+ cannabismo {s}''' Intoxication per le cannabe, cannabis. '''+ cannaceas {spl}''' Bot. Familia de plantas, cuje typo es canna indica, multo cultivate como ornamento. '''cannage (-aje) {s}''' Action de guarnir un sede con bandas de un palma del India. '''cannar {v}''' Guarnir le fundo, le dorso de un sedia con lana, phragmitis, brancas de un palma de India. '''+ cannate {adj}''' Guarnite de un cannage (de junco, ramo de palma de India etc.): sedia -. '''+ cannator {s}''' Celle qui guarni sedias. '''cannelliero {s}''' Bot. Arbore del genere lauro, del India, de Ceylon (= Sri Lanca), de China cuje cortice forni le cannella. '''cannella {s}''' (de canna) Pulvere de cortice de cannelliero, obtenite per grattamento e usitate qua aromate (it. cannella). Parve tubo: baston/barra/palo de -, - in barras, - in pulvere, odor de -, color de -, de color de -, ris al -, oleo/essentia de -. De hic: cannelliero; cannellar &. '''cannellar {v}''' Ornar de cannellatura. De hic: cannellatura; cannellate. '''cannellate {ppr} De cannellar; {adj}''' Con cannellatura: columna -. '''cannellatura {s}''' Archit. Fossata con sulcos vertical o helicoidal sur le fuste de un columna o de un pilastro: - de un polea, facer -s profunde in un planca; Archit. Cannellatura (in un pilar). '''+ cannelliero {s}''' Persona qui canna le sedes. '''+ cannetto {s}''' Campo de canna. '''cannibal {s}''' (esp. cannibal, parola del Caraibes) Anthropophago; qui se conduce corno un salvage. '''cannibal {adj}''' Relative al cannibal, al mangiator de homines. '''+ cannibalesc {adj}''' De cannibal: cruelitate -. '''+ cannibalisar {v}''' (angl. cannibalize) Recuperar le pieces in bon stato de un objecto, de un apparato foras de uso. '''cannibalismo {s}''' Habitude da mangiar su similes, de un animal. Syn. de anthropophagia. '''cannon {s}''' (ital. cannone) Tubo de un arma a foco: - de fusil. Per ext. Arma a foco non portative, pecia de artilleria: colpo/tiro de -, - antiaeree, - antitank, - de assedio, - de campania, - atomic, bronze de -es, balla de -, tubo de un -, carne a/de cannon; mesura de vino de un octavo de litro. De hic: cannonero; cannoneria; cannonera; cannonar-cannonada. '''cannonada {s}''' Excambio o sequentia de colpos de cannon. '''cannonar {v}''' Batter a colpos de cannon; - un placia. Syn. bombardar. '''cannonera {s}''' Parve apertura in un muralia por tirar sin esser vidite. Mar. Nave legier, armate de un cannon e usitate sur le fluvios o presso de costas. '''cannoneria {s}''' Collectivo de cannones. Funderia de cannones. '''cannonero {s}''' Militar specialisate in le servicio del cannones, artillerista. '''+ cannoniera {s}''' (ned. schietgat (voor kanon)); nave de lucta sub 2000t. '''cannonnar {v}''' Vide cannonar. '''cannula {s}''' (lat. cannula) Chir. Parve tubo que se adapta al extremitate de un syringa o de un tubo a injection. '''canoa {s}''' (angl. canoe) Imbarcation legier e portative, a fundo platte, movite al remo curte e non fixate; - pneumatic. De hic: canoero; canoar-canoage. '''canoage (-aje) {s}''' Action de manovrar un canoa. '''canoar {v}''' Livrar se al exercitio de canotage, remar. '''canoero {s}''' Remator facente parte del equipage de un canoa: club de -s, societate de -s. '''+ canoismo {s}''' Sport. Practica del canoa. '''+ canoista {s}''' Persona qui practica le canoismo. '''canon {s}''' (parola esp.) Valea stricte, in gurgite, con scarpas vertical o, alicun vices, in inclination: - de Colorado. '''canone {s}''' (gr. kanon, regulo) Eccl. Decreto, regulo concernente le fide o le disciplina religiose. Insimul del libros considerate como inspirate per Deo; precarias e ceremonias del missa. Mus. Phrase musical que le voces attacca le un post le altere. Lista del sanctos. Le libros canonic del Biblia. Derecto canonic. Modello: le Apollon del Belvedere es le - del beltate antique. Impress. (ned. grote drukletter). De hic: canonista; canonic-canonicitate, canonico-canonicato; canonisar-canonisation. '''+ canonessa {s}''' (ned. stiftsdame, domjuffer). '''canonic {adj}''' Conforme al regulos del ecclesia: derecto -, lege -, libros -; (ned. normatief, als richtsnoer dienend). '''canonicato {s}''' (del lat. canonicus, olim possessor de un -, sinecura) Empleo que procura un renta importante per reporto al travalio exigite; qualitate de lo que es canonic. '''canonicitate {s}''' Qualitate de lo que es canonic. '''canonico {s}''' (lat. canonicus, del gr. kanon, regula) Dignitario ecclesiastic que olim possedeva un canonicato. (Hodie face parte de un consilio de episcopo). '''canonisar {v}''' (de canon) Mitter al numero del sanctos. '''canonisation {s}''' Action do canonisar, pronunciate per le papa post un processo special. '''canonista {s}''' Specialista del derecto canonic. '''+ canopo {s}''' Hist. Vaso funerari in alabastro que serviva in le Egypto ancian a includer le visceres del mortos. '''canor {adj}''' Melodiose. De hic: canoritate. '''canoritate {s}''' Melodicitate. '''+ Canossa {spr}''' Localitate in le nord de Italia (Emilia Romagna). AI castello trovate hic, Henrico IV, le imperator de Germania, ha obtenite, post un penitentia de tres dies, (jan. 1077), le levar del excommunication pronunciate er le papa Gregorio VII: vader/ir a -, humiliar se ante celle al qual on ha primo resistite. '''+ canota {s}''' (esp. canoa, parola caraibe) Imbarcation non pontate, movite al ramo, al vela o al motor: - pneumatic, - de salvamento. '''+ canotage {s}''' Action de canotar. '''+ canotar {v}''' Manovrar un canota, promenar se in canota. '''+ canotero {s}''' Persona qui manovra un canota, qui se promena in canota. '''cant- {prefixo}''' Vide can-. '''cantabile {s}''' (parola ital.) Pecia de musica cantate o musicate expressive e melancholicamente. '''cantabile {adj}''' Mus. Relative al cantabile. '''cantar {v}''' (lat. cantare) Formar con le voce sonos musical: - false; Se dice etiam de alicun ruitos que forma un sorta de harmonia: le aqua comencia a -, le gallo canta, le grillo canta, - le laudes del Senior, - victoria, - in falsetto. '''cantata {s}''' (ital. cantata, del lat. cantare) Parve poema scribite por esser mittite in musica; musica facite por iste poema. '''cantator {s}''' Persona qui canta sovente e face profession de cantar: ave -, - pop, - ambulante, - de ecclesia. '''cantatrice {s}''' (lat. cantatrix) Femina cantator professional de talento. '''+ cantharello {s}''' Bot. (ned. cantharel, dooierzwam). '''cantharide {s}''' (gr. cantharis) Insecto coleoptero verde aurate que era utilisate in le preparation del vesicatorios e aphrodisiacos. '''+ cantharidina {s}''' Alcaloide toxic e congestionante, multo energic, extracto del cantharides. '''+ canthus {s}''' Anat. (ned. ooghoek). '''cantico {s}''' Canto de ecclesia, hymno, canto de laudation. Prot. – paschal, - de Natal; Biblia: le - de -s, - de allegressa. '''+ cantier {s}''' (lat. cantherius, supporto) Le placiamento ubi le mercantes amassa le ligno e le carbon que illes ha a vender: atelier de construction in aere libere, claudite o non; membratura sur le qual reposa le quillia de un nave in construction. Fam. Loco in disordine. Fig. Mitter un travalio in -, comenciar lo: - naval, - de construction. '''cantilena {s}''' (ital. cantilena) Mus. Melodia sentimental de un movimento moderate. '''+ cantilever {adj}''' (parola angl.) Se dice de un suspension periculose: suspension -, ponte -. '''cantina {s}''' (ital. cantina, cellario) Mil. Loco in un unitate militar de ubi on pote comprar alimentos o altere objectos. Loco ubi on servi a biber e a mangiar al personas de un collectivitate : - de un schola, - de officieros, - mobile/ambulante. De hic: cantinero. '''cantinero {s}''' Persona qui tene un cantina. '''canto {s}''' (de cantar) Suite de sonos modulate emittite per le voce. Mus. Arte consistente a cultivar su voce: - gregorian, - liturgic, codificate al initio del VIIe s. per le papa Gregorio; - funebre. Poet. Cata uno del divisiones de un poema; - de gallo, - nuptial, - final, - intermediari/intercalate, - de amor, - de laude, - de victoria, - de guerra, - de campo, - scholar, - de cuna, - de Natal, - ecclesiastic, - triumphal/de triumpho/de victoria, - alternative/alternante, - satiric, - infantil, - melodramatic, - matinal, - bucolic, - bardic, - bacchic/a biber, - de joia/de gaudio, - del choro, - popular, - pop, - de cygno, - a tres voces, ave de -, libro de -, arte del -, professor de -, lection de -, classe de -, methodo de -, curso de , exercitio de -, inseniamento del -, concurso de -, resolver sempre al mesme -; Litt.: - de un poema. Techn.: le - de un cultello. '''canton {s}''' (ital. cantone, de canto, angulo) Admin. Subdivision de un circumscription administrative in Francia. Cata stato que compone le Confederation Suisse. Parte de un ferrovia precedite de signales via libere. De hic: cantonal. '''cantonal {adj}''' Relative a canton: electiones -, tribunal -, judice -. '''+ cantonamento {s}''' Stabilimento temporari de truppas in locos habitate loco ubi cantona un truppa. '''+ cantonar {v}''' (Facer) campar, bivacar: - truppas, installar los in cantonamentos. '''cantor {s}''' Cantator: - professional; Eccl.: - de ecclesia; etiam: qui dirige un choro in ecclesia etc. '''cannula {s}''' (lat. cannula) Med. Tubulo rigide o semirigide, destinate a esser introducite in un orificio (natural o non) del organismo. '''+ canzone {s}''' (parola ital.) Mus. Litt. Canto italian a plure voces; parve poema lyric dividite in stanzas (strophes). '''+ canzonetta {s}''' (parola ital.) Litt. Mus. Parve canzone. '''capabile {adj}''' (del lat. capere, prender, continer) In stato de facer un cosa: - de toto; habile, intelligente. Contr.: in-, inapte, inhabile, incompetente. De hic: capabilitate, incapabile-incapabilitate. '''capabilitate {s}''' Qualitate de esser capabile. '''capace {adj}''' Spatiose; capabile; creder - de, - de sacrificio, - de application. De hic: capacitate; incapace-incapacitate. '''capacitate {s}''' (lat. capacitas, de capere, que pote continer) Continentia: le - de un vaso, - de un hospital, quantitate de electricitate que pote restituer un accumulator, - de production, - de carga, - de stockage, - de compra, - limite, - caloric, mesura de -, mesura que servi a evalutar le volumine del liquidos o del materias sic; -s intellectual, - creator, - de labor, - de resistentia, - elevatori, - de mathematica, - de reager, - ascensional, - organisative. '''caper (cap-/capt-; -cip-/-cept-) {v}''' Includer; tener, continer: - le attention; continer. De hic: capace &; caption-captiose; captive &; captura-capturar-recapturar; mentecapte etc.; captar &; acciper &; conciper &; deciper &; exciper &; inciper &; intercip- &; perciper &; precip- &; reciper &; suscip- &. '''caperna- {prefix}''' Vide Capernaum. '''capernaita {s}''' Native o habitante de Capernaum. '''Capernaum {spr}''' Urbe de Palestina (Galilea), al bordo del laco Genesareth. Jesus resideva la. De hic: capernaita. '''Capet {spr}''' (parola fr., supernomine de Hugue, verso 941-996), chef del dynastia del capetianos, proclamate rege de Francia in 983. De hic: capetian-capetiano. '''capetian {adj}''' Que se reporta al capetianos: epocha -. '''capetiano {s}''' Qui appertine al dynastia del capetianos. '''Capharnaum {spr}''' Capernaum. '''capillacee {adj}''' Relative al filices a petiolo fin como le capillos. '''capillar {adj}''' (lat. capillari) Relative al capillos: lotion -, crema -, tinctura -, artista -; multo fin, como un capillo: tubo -, vaso -, succo -, hygrometro -. '''+ capillaria {s}''' Bot. Filice a petiolos nigre, longe e fin (Familia del polypodiaceas: - de Monpellier, adiantum. '''capillaritate {s}''' Stato de un tubo o de un conducto capillar; proprietate del liquidos de levar o descender se in vasos multo fin sin intervention de foras. '''+ capillaritis {s}''' Med. Inflammation del vasos capillar. '''capillatura {s}''' Insimul del capillos: moda de -, salon de -, ordinantia del -; cauda luminose de un cometa. '''capillo {s}''' (lat. capillus) Filo del testa del homine: -s, - undulate, - hirsute, (-s in) brossa, - de angelo, in -, le testa discoperite, hygrometro a -, tinctura por -s, bucla de -s, spinula a/de/por -, curva in spinula a -, rete a/de/por -, taliatura de -s, brossa a/de/por -s, cadita de -s, siccator de -s, siccar se le -s, crescentia/crescimento de -s, taliar se/secar se le -s, facer taliar se/secar se le -, pectinar se le -s, lavar se le -s, lavage del -s, tinger se le -s, discolorar se le -s, perder su -s, secar/finder -s in quatro, -s àla can, frangia de -s. De hic: capillacee; capillar-capillaritate; capillute; discapillar-discapillate. '''capillute {adj}''' Guarnite de capillos: homine -, le corio -; qui ha longe capillos. '''capistro {s}''' Elemento del harnese por le testa de un cavallo: musello por un can. '''capital {adj}''' (lat. capitalis, de caput, capite) Appertinente al capital; reputate, de prime importantia; essential, fundamental: puncto -, que es le fonte de tote le alteres: citate -; littera -, error -, obra -, sententia -, crimine -, pena -, ferma -, execution -, le septe peccatos/vitios -. -, urbe - del pais. De hic: capital-capitalismo, capitalista, capitalisar-capitalisation. '''capital {s}''' (del adj. capital) Urbe capital de un stato, de un region. Fortif. Bisectrice de un bastion prominente. Econ. Insimul del benes possedite per opposition al rentas que illo produce mangiar su -, - federal, evasion/fuga/fugita de -, mercato de -es, exportation de -es, investir un -, investimento de -es, creation/formation de -es, constitution de un -, circuito de -es, interesse de -, scarsitate/insufficientia de -es, emission de -, affluxo de -es, destruction de , - national, - initial, - de reserva, - in obligationes, - de exploitation, - in actiones, - de garantia, - social, - circulante, - productive, - improductive. '''+ capitalisabile {adj}''' Que pote esser capitalisate. '''capitalisar {v}''' Transformar interesses in capital, illos ipse productive de interesse. '''capitalisation {s}''' Action de capitalisar, de amassar. '''capitalismo {s}''' Regime economic in le qual le medios de production appertine a celles qui ha investite capitales; - de stato. '''+ capitalista {adj}''' Que se reporta al capitalismo: regime -, systema -, paises -, societate -. '''capitalista {s}''' Persona qui possede capital o forni de isto a un interprisa. '''+ capitalistic {adj}''' Capitalista, relative al capitalismo. '''capitanar {v}''' Conducer, diriger, guidar. '''+ capitania {s}''' Distaccamento conducite de un capitano: le - del porto, autoritate administrative e policiari in portos; edificio in le qual es installate le - de un porto. '''capitano {s}''' (lat. caput, -itis, capite) Armea. Chef de un compania, de un esquadron, de un batteria. Nav. Officiero qui commanda un nave de commercio; Sport. - (del equipa), - de nave, - del porto, - de cavalleria, - de corvetta, - de fregata, - de vascello, - de industria. De hic: capitanar. '''capitate {adj}''' (lat. caput, -itis, capite) Bot. Organo de planta terminate in capite arrotundate. '''+ capitation {s}''' (del lat. caput, -itis, testa) Hist. Imposto per testa le origine feudal devenite imposto public sub Ludovico XIV. '''capite {s}''' Testa de un persona o de un animal; chef, conductor, leader: dolor/mal de -, mi capite me dole, rumper le - a un persona, rum- er se le -, abassar le -, succuter le -, le - me tormenta, facer tornar le - a un persona, batter le - contra, pender super le -, montar al -; Fig. . :perder le -, haber le - dur, signo/inclination del -, voce de -, ornamento del -, station de -, del - al pedes, - nuclear/atomic, - calve, — cave, — de ponte, - coronate, - de morto, - de lecto, - de littera, cossino de -, - de clavo, clavo a -, clavo sin -, - de familia, - de stato, - de porco, - de dracon, - de duple facie/de Jano, del - al pedes, sin - ni cauda, a - nude/discoperte, tante -s, tante ideas; chef, leader, director, testa : - de familia. De hic: capitano &; capitation; capitello; capitulo &; capital capitate; decapitar &; occipite &; sincipite etc. '''capitello {s}''' Archit. Le parte superior plus grosse e ornate de un columna o de un pilastro: - doric. '''+ capitiera {s}''' Capite (de lecto) '''+ capitolin {adj}''' Hist. De Capitolio: Jupiter -, Jocos -, Monte -, le triade —. '''Capitolio {s}''' Uno del septe collinas de Roma e, in senso plus restringite le un del duo summitates de iste collina portante le templo de Jupiter Capitolin, le altere summitate portante le Citadella o Arx '''capitular {v}''' (del lat. capitulum, capitulo) Signar un capitulation; abandonar un position intransigente, ceder. De hic: capitulation '''capitular {adj}''' Que appertine a un assemblea de canonicos o de religioses: assemblea -, ecclesia -, sala -, schola - . '''capitulation {s}''' Convulsion por le rendition de un loco, de un armea o del fortias militar de un pais: — inconditional/sin conditiones, conditiones de —, le - del Japon in 1945 '''capitulo {s}''' (lat. capitulum) Division de un libro, de un tractato de un codice, obra scientific o litterari in general, Eccl. Assemblea de canonicos: le episcopo e su -; - provincial, - general, haber un voto in -, non haber alicun voce in le -; - recapitulative. De hic: capitular; capitular &; recapitular &; '''capo {s}''' Geogr. Promontorio : -tempestuose, Capo de Hornos, Capo de Bon Sperantia, le Colonia del Capo, vino del Capo. '''capon {s}''' (lat. capo, caponis) Gallo castrate que on lo ingrassia; crusta de pan fricate con alio: - coarde. De hic: caponiera. '''+ caponar {v}''' Castrar, secar, taliar, trenchar. '''caponiera {s}''' (ital. capponiera) Fortif. Parve obra cuje armas flanca le fossatos de un fortification o le angulos de un via, '''caporal {s}''' (ital caporale, de capo, capite) Militar de tenitor del grado le minus elevate in infanteria, genio e diverse armas e servicios. '''cappa {s}''' (provenç. cappa) Ancian mantello a cappocio. De hic: cappello &; cappella &; cappotto; cappotta; cappucio &; escapar &. '''cappella {s}''' (del lat. cappa, cappucio) Arch. Breve ecclesia in un cemeterio etc. Mus. Choro de cantatores - aulic/palatin, - lateral, de un convento, - funerari/funebre/mortuari, - ardente; maestro de -, - pontifical, a -, choro a -. De hic: cappellano—cappellania '''cappellania {s}''' Posto de cappellano '''cappellano {s}''' Prestre disserviente un cappella private: - private/domestic/de casa, - de corte '''cappellaria {s}''' Industria, commercio del cappellero.: '''cappellero {s}''' Persona qui face o vende cappellas de homine; su boteca. '''cappelletto {s}''' (dim. de capello) Objecto de pietate, formate de granos infilate, que on los face glissar inter su digitos, recitante preces Veter. Chir. Tumor molle que se disveloppa al puncto del baretto del cavallo. '''+ cappelliera {s}''' Guarda cassa (hoededoos). '''cappellina {s}''' (ital. cappellina) Coperitesta del feminas coperiente le spatulas. Med. Bandage de capite. '''cappello {s}''' (del lat. cappa, cappucio) Coperitesta de domine e de femina de formas variabile: 501, de palea, - de feltro, - de femina, - punctate, - flexibile, - cylindro, - cardinalic/de cardinal, - coguette, -de un fungo, spinula a ca, cassa de -, banda de -, fabricante de -s, mitter su -, cambiar de —, a basso - Techh. - de modio lo. De hic: cappellero, cappelleria; cappelletto, capellina '''+ cappero {s}''' Bot. (ned. kapperstruik. Cul. kapper(tje)). '''cappotta {s}''' Cappello con bordos por feminas. Tecto del auto. '''cappotto {s}''' Longe mantello o supertoto. Copertura metallic de un motor in forma de bonetto '''cappucina {s}''' Bot. Planta ornamental, originari de America del Sud a folios. rotunde e a flores orangeastra. '''cappucino {s}''' Eccl. Religioso, religiosa de un fraction del ordine de sancte Francisco. Biberage. '''cappucio {s}''' (ital. cappuccio) Coperitesta de un fraction del ordine de alicun monachos. (del fr. capuchon) Coperitesta formante un curte mantello sur le homeros. Syn. Protectrice de car cammino: - de plastic, carro a - . De hic: cappucino; cappucina: incappuciar. '''capra {s}''' Ruminante a cornos arcate in retro, appendente e saltante: de, - alpin, pastor de -s, casseo de -, lacte de -, carne de -, lana de -. De hic: caprero; capretto,, caprin; Capricorno etc.; capro. '''+ capreola {s}''' Femina del capreolo sin cornos, chassa multo cercate. '''+ capreoletto {s}''' Vitello de capreolla. '''+ capreollo {s}''' Mammifero ruminante, masculo del capreola, a cornos plen caduca. '''caprero {s}''' Guardator de capras. '''capretto {s}''' Parve del capra; corio de iste animal: guantos de —. '''capricio {s}''' (ital. capricio, facite prestar se al lat. capra, a causa del rhythmo disordinate de iste animal) Decision subite e irreflective, phantasia de imagination: -e del moda, —s de sorte, — del natura, cader al —s de un infante. Mus. Pecia instrumental o vocal de forma liber. Arte. Obra de imagination de un phantasia multo libere, in pictura gravura, designo (XVIIe e XVIIIe s), ”le Capriciós de Marianna" de Musset. Syn. Extravagantia. De hic: capriciose—capriciositate '''capriciose {adj}''' Qui ha capricios : infante —; irregulate, phantasiste : moda -, humor -, lineas —, le tempore es -. '''capriciositate {s}''' Character capriciose, capricio. '''capricorno {s}''' (lat. capricornus) Nomine general donate al insectos cleoptere del familia del cerambycides characterisate per lor longe antennas. Syn. longicorne. '''Capricorno {spr}''' . Astron. Decime signo del zodiaco, correspondente al periodo del 22 de decembro al 21 de januario: tropico del -. '''caprificar {v}''' Executar le caprification del fichieros. '''caprification {s}''' (del lat. caprificus, ficuso salvage) Agric. Operation que consiste a placiar ficos de fichieros salvage sur le brancas del ficheros cultivate por favorisar le polinisation de istes ultime. '''caprifigo {s}''' Bot. fichero salvage. '''caprifoliaceas {s}''' Bot. Familia de plantas gamopetal comprendente le caprifolio, e sambucco, le viburum opulus etc. '''caprifolio {s}''' (lat. caprifoliaceas) Bot. Genere de liana a flores odorante del familia del caprifoliaceas. '''capril {s}''' Stabulo del capras. '''caprimulgo {s}''' Zool. Hirundine de nocte '''caprin {adj}''' (lat. caprinus, de capra) Que se reporta al capra: racia —, caseo —. '''+ capriola {s}''' Salto al cavalletto, salto de capra, '''capro {s}''' Masculo de capra: - expiatori, barba de -. '''+ capsella {s}''' (lat. capsella, coffro) Bot. Planta commun, appellate etiam bursa a pastor (Familia del cruciferes) '''+ capsico {s}''' Planta annual del familia solanaceas con flores albe (capsicum annum) '''capsula {s}''' (lat. capsa, eassetta) Anat. Zool. : -s surrenal. Bot. Fructo sic aperinte se per plure fingimentos Phar. Inveloppa solubile continente alicun. medicamentos de odor disagradabile-. Chim. Vaso hemispheric pro ebulition; coperculo: de latta per le qual on occlude le bottilias; alveolo de curro continente le pulvere de amorcer — articular, - renal, - synovial;; - fulminante, - a vite - de cartucha; - incendiari, - spatial. De hic: 1. capsular-multicapsular etc.; 2. capsular-capsulage '''capsulage (-aje) {s}''' Operation que consiste in coperir completemente de un capse le collo de un bottilia. '''capsular {adj}''' Que se aperi in forma de capsula: fructo -. '''capsular {v}''' Executar le capsulage. '''+ capsuìator {s}''' Machina a capsular. '''capt- {}''' vide capter. '''captar {v}''' (lat. cantare, cercar a prender) Cercar a ganiar per insinuation; - -le confidentia de alcuno; interceptar e canalisar aquas: - un. riviera; reciper un emission: - un message radiophonic. '''captation {s}''' Facto de (de)fraudar, dupar, decider, illuder. Der. Facto De appropriar se un succession o de aveller un liberalitate a alcuno per manovras reprehensibile. '''caption {s}''' Captura, sasimento, sequestration. '''captiose {adj}''' (lat. captiosus, de capere, prender) Qui cerca a dupar, a inducer in error; speciose: argumento -, philosopho -. '''captivar {v}''' Retener le attention, le interesse; incantar, passionar: - un auditorio. '''captive {adj}''' Prisionero: rege -. ballon -, aerostato plus legier que le aere, retenite per un cablo, citate -, stato -, aves -, anima- les incantate, -fascinate. '''captivitate {s}''' Privation de libertate; situation del prisioneros de guerra. : - babylonian, de Babylon. '''captivo {s}''' Prisionero tenente private de libertate. '''captura {s}''' Action de capturar homines, un nave., merces de contrabanda. '''capturar {v}''' Appropriar se esseres vivente o cosas in movimento '''car {adj}''' (lat. carus) Amate teneramente: - a su familia; de un precio elevate : stoffa -; que exige expensas: le vita -, si te es - le vita; - amico (in littera; costose: pagar -. De hic: caressa a; caritate a '''carabina {s}''' (de carabin, soldato de cavalleria) Fusil curta, a cannon radite, longe tempore in uso in in le cavalleria e la chassatores a pede: - pneumatic/a aere comprimite. De hic: carabinero '''carabinero {s}''' Soldato a pede o a cavallo, armate de un carabina. In Italia gendarmo; in Espania doanero. '''+ carabo {s}''' (gr. karabos, carabba) -ìnsecto. coleoptere a corpore allongate a longe patas, multo utile nam ilio devora larvas de insectos; cochleas. Nomine vulgar del carabe aurate: jardiniera. '''+ caracal {s}''' (parola esp. turc kara kulah, Aure nigre) Zool. Lupocervari a aures nigre e a pilo rubiette que vive in Africa e Asia de Sud-west. '''caracoide {adj}''' Anat. Apophyse(-ysis) -, (ned. ravebeksuitsteeksel) '''+ caracol {s}''' (esp. caracol, coclea) Equit. Serie de voltas e de semivoltas executate per cavalleros al maneggio; sequentia de movimentos disordinate de un cavallo. '''caracolar {v}''' Facer caracoles; mover se, evolver libremente con vivacitate e legieressa. Fig. Occupar un placia dominante sin risco de esser concurrite: - in le testa del – in testa del gruppo, del sondages. '''carambola {s}''' Al biliardo, attingimento con le bolla proprie, al altere duo bollas . marcante un puncto. Fig. Imbroliarmento, asturdimento, tocco De hic: carambo1ar '''carambolar {v}''' (del esp. carambola, le duo alterco, . caramello) fructo exotic con un boj '''caramello {s}''' (esp. caramello) Sucro fundite e decomponite per le action del foco: - de sucro de canna crystallisate;- (al buty- ro, - amar, crema a/de —. '''carapace {s}''' (esp. carapacho) Zool. Revestimento skeletic, dur e solide, que protege le corpore de alicun animales (tortuca, crustaceos, tatuos). figlio que isola alcuno del contactes exterior, le mitte al refugio del agressiones de omne sorta. '''+ carassio {s}''' (germ. Karas, del chec) Zool. Pisce de aqua dulce, vicino del carpa: le - aurate es appellate e tiara pisce rubie. '''carat {s}''' (arabe garat, parve peso) Parte de auro fin, representante le vinti-quarte parte del massa total del alligato - metric, unitate de peso valorisante, duo decigrammas, empleate in le commercio del diamantos, perlas fin e gemmas: diamante de 10 -es. '''caravana {s}''' (persa. carawan) Truppa de viagiatores reunite por ultrapassar un de sorto, un region pauco secur. Per ext. Gruppo; — de touristas; remorca de camping: conductor de -, - rolante, - plicante. De hic : caravanseralio etc. '''+ caravanero {s}''' : Persona qui practica le caravaning. '''+ caravaning {s}''' (parola angl.) Camping: in caravana, '''caravanseralio {s}''' (persian karawanserai) In Oriente, hotelo por le caravanas. '''+ caravella {s}''' Hist. Nav. (portug. caravella) Nave rapide e de parve tonage (X Ve—XVI s.) '''+ carbochimia {s}''' Chimia industrial del productos exite del carbon. '''+ carbohemoglobina {s}''' Combination instabile del gas carbonic con hemoglobina.) '''+ carbolic {adj}''' Fenol: acido -, sapon -. '''carbon {s}''' (del lat. carbo, -onis) Corpore simple (C) que se incontra plus o minus pur in natura, sia crystallisate (diamante, graphite), sia amorphe (— de terra, - compacte o Lucide, anthracite, lignite o -brun: - vegetal/de ligno, animal, - bituminose, - fossile, - a gas, - extincte, - de sucro, consumo de -, gas de -, cassa a -, estufa a/de -, locomotiva a -, cellario a -, traino de -, foco de -wagon a —, situla a —, sacco de -, jacimento de -, mina de -, portator de - , minator de -, mercante/commerciante de -, production de -, — minute, pulvere de -, sala a -, papiro (de) -, designo al -, filamento de —, electrodo de - (de lampa a arco); Photo. Impression al -, prender -, reducer in -, esser super -es ardente; Chim.: cyclo de -, - radioactive, carbon-14, methodo del carbon-14, hydrato de -, vapor de -. De hic: carbonato &; carbonero; carbonera; carbonic; carbonifere; carbonose; carbonisar-carbonisation '''carbonatar {s}''' Chim. Transformar in carbon, additionar carbonato, '''carbonato {s}''' Chim. Sal o ester del acido carbonic (ester = corpore resultante del action de un acido sur un alcohol): - de calcium, — de ferro. De hic: carbonatar; discarbonatar; discarbonato etc. '''carbonero {s}''' Persona qui fabrica o vende carbon de ligno; minator de carbon. Zool. : paro -; commerciante de carbon de petra, '''carbonic {adj}''' Se dice de un anhydride (C02), resultante. del combination del carbon con le oxygeno: anhydrido -, acido -, scuma -. '''carboniera {s}''' Mina de carbon. '''carbonifere {adj}''' . (lat. carbo, carbon, e fere, io porta) Que contine carbon terreno -, strato-, bassino —, mina -, fauna -.; Geol. De hic: Carbonifero '''+ carbonifero {s}''' Geol. Periodo del era primari durante le qual se ha formate le grande depositis de carbon. '''carbonisar {v}''' Transformar in carbon, arder, calcinar: osso carbonisate. '''carbonisation {s}''' Transformation de un corpore in carbon, specialmente per combustion.; le - del ossos forni le nigro animal. '''carbonose {adj}''' Chim. Que contine carbon. '''+ carborundum {s}''' Abrasivo del marca do iste nomine, carburo de silicium (SiC) '''carbuncular {adj}''' (ned. Karbonkelachtig) '''carbunculo {s}''' Miner. Rubino rubie. Med. Pustula, furunculo. De hic: carbunculose '''carbuneulose {adj}''' Med. Relative al carbunculo. '''carburante {s}''' Combustibile utilisate in le motores a explosion o a combustion interne: pumpa de —, prender - , '''carburar {v}''' Chim. Effectuar le carburation. Pop. marchar, functionar, '''carburation {s}''' Chim. Operation que ha por objecto de submitter alicun corpores al action del carbon: le — del ferro le transforma in aciero; action de miscer aere a un carburante por transformar lo in un mixtura detonante. '''carburator {s}''' Apparato preparante le mixtura aere-benzina por le motor a explosion. '''carburo {s}''' Combination del carbon con altere corpore simple: — de hydrogeno, - de calcium (CaC2), utilisate por producer acetylen: - metallic, - de calcium.De hic: carburar-carburation, carburator; discarburar-discarburation; bicarburo etc. '''+ carcassa {s}''' Structura ossose de un animal, skeleto; armatura destinate a sustener un insimul: - de nave, pneu a - diagonal, '''carcerar {v}''' Incarcerar, imprisionar. '''carcerari {adj}''' Relative al carcere, al prision: vita -. '''carceration {s}''' Incarceration. '''+ carcerato {s}''' Mittite in prision: - politic. '''carcere {s}''' Prision; - penal, pena de -, evader del -, evasion del —, De hic: carcerero; carcerari, carcerar-carceration; incarcerar-incarceration, discarcerar-discarceration '''carcerero {s}''' Guardiano, custode de carcere. '''+ carcerologic {adj}''' Med. Relative a carcere. '''+ carcinogene {adj}''' Que genera, procrea cancere. '''carcinoma {s}''' (de gr. karkinos, kancere) Pathol. Carcere a structura conjunctive, predominante. '''+ carcinomatose {adj}''' Del natura de carcinoma: tumor -. '''+ cardamina {s}''' (del gr kardamon, cresson) Bot. Planta del pratos humide appellate vulgarmente cressonetta: - del prato (Familia del cruciferos) '''+ cardamomo {s}''' (gr. kardamomon) Planta del Indias, cuje granos ha un sapor piperate (Familia del scitamingceas) '''+ Cardan {spr}''' Cardanus, scientista ital. Techn. Articulation mechanic permittente le transmission de un movimento de rotation in differente directiones. Suspension componite de duo circulos concentric. '''cardanic {adj}''' Relative a. cardan. Techn.: juncto/articulation -, junctura -. '''cardar {v}''' Pectinar, separar con un utensile e pectinar: — drappo, lana cardate. Utensile a pectinar integremente lana, - drappo; machina a cardar. Persona qui carda: pectine de - ., '''cardatura {s}''' Action de cardar; rolo de lana o coton por machina a cardar. '''carderia {s}''' Machina a cardar. '''cardia {s}''' (gr. kardia, corde) Anat. Orificio superior del stomacho, situate non longe del corde, e per le qual le stomacho communica con le esophago. De hic: cardiac-cerebro-cardiac etc.; anarcardio &; pericardio &: cardialgia etc.; cardiographo etc., cardiologia etc.; cardiosclerosia etc.; endocardio etc. '''cardíac {adj}''' (gr. cardia, corde) Que appertine al corde: arteria —, attacco/crise -, collapso -, syncope -, glandula -, musculo -, maladia -, affection -, infarcto -, hypertrophia -, pulsation/battimento -, frequentia -, ruitos/sufflo -, valvula -, palpitation -, massage -, rhythmo -, arresto/syncope -, stimulator -, steatose (—osis) -, pumpa - , transplantation/graffo -, catheter -, clinica -, chirurgo -, chirurgia -, tonos/sonos -. '''+ cardiaco {s}''' Persona attingite de un maladia de corde. '''+ cardial {adj}''' Anat. De cardia '''cardialgia {s}''' (gr. cardia, corde, e algoc, dolor) Pathol. Dolor assediante al corde. '''+ cardialgic {adj}''' Concernente al dolores de corde. '''cardinal {adj}''' (del lat. cardo, -inis, base) Principal, de prime importantia: numero -, que exprime le quantitate: un, duo; punctos -, que permitte a orientar se: est, sud, west, nord; le quatro virtutes — son le Justitia, le Prudentia, le Temperantia e le Fortia. De hic: cardinal-cardinalato '''cardinal {s}''' cata uno del prelato, qui compone le sacre collegio e son le electores, le ministros e le consiliatores del papa. Zool. Ave passere de America al plumage rubie scarlatin (Familia del fringillides) collegio del -s, dignitate de —: cappello de -. '''cardinalato {s}''' Dignitate de cardinal. '''cardinalicie {adj}''' Del cardinales: sede -, cappello -, purpura -. '''cardine {s}''' (lat. cardo, cardinis, cardine) Pecia de quincalia, empleate in le armatura de ferro, del portas, fenestras etc: coperculo a —, levar le -s. De hic: cardinal &; discardinar '''+cardiogramma {s}''' Med. Tracia obtenite per medio de un cardiographo. '''cardiographia {s}''' Studio del corde e particularmente de su movimentos per medio del cardiographo '''cardiographo {s}''' Physiol. Apparato registrator del movimentos del corde De hic: cardiographia '''cardiologia {s}''' Porte del medicina que tracta del corde: centro de -. '''+ cardiologic {adj}''' Relative al cardiologia: centro -. '''+ cardiologo {s}''' Specialista de cardiologia: chirurgo -. '''cardiopathia {s}''' Affection del corde qualcunque serea le causas e le manifestationes. '''+ cardioplegia {s}''' Med. Paralysation del corde. '''cardiosclerose (—osis) {s}''' Pathol. Sclerosis del musculo cardiac. '''+ cardiotomia {s}''' Med. Incision in le corde; (ned. operatie van da/maagmond) '''+ cardiovascular {adj}''' Que se reporta al mesme tempore al corde e al vasos: affectiones/maladias -. '''+ carditis {s}''' (lat. carditis, de cardia, corde) Med. Inflammation de un membrana o tunica del corde. '''cardo {s}''' Spina; (parola provens) Bot. Planta de horto (carduus nutans) planta herba de biennal con stirpe ramificato, flores rubie-pur-puree (ned. karde, kardoen) Machina a cardar: lana de -. De hic: cardate; carderia; cardar-cardator, cardatura '''cardoide {adj}''' In forma de corde (nod. hartvormig) '''+ cardoide {s}''' Math (ned. Cardoide, hartkroame) '''carduelo {s}''' Zool. (ned. goudvink) '''carduo {s}''' Bot. cardo (ned. distel) '''carentia {s}''' (del lat. carar, mancar) Absentia do omne objectos mobile potente responder de un debita: - de aqua, - vitaminic, processo verbal de — . '''carer {v}''' Mancar, esser disproviste de: — de conviction De hic: carentia '''caressa {s}''' Attingimento tenere e affectuose; marca de affection, de benevolentia in parolas e in actiones: blandir alcuno per -s, nomine de -; legier attingimento dulce e agradabile: le - del brisa '''caressar {v}''' (ital. Carezzare, arnar) Facer caressas. Per ext. Attinger agreabilemente: le sol caressa le camera. Fig. Intertener con placentia; nutrir: - un sperantia, - le testa/capite de un infante. '''+ carex, carice {s}''' (parola lat.) Bot. Planta monocotyledonate del zonas humide, a folios a folios acute, aspere e attige triangular '''carga {s}''' (de cargar) Fardello, lo que pote portar un nomine, un cavallo, un vehiculo etc., labor, deber; etiam responsabilitate: bestia de -, cavallo de -, asino de -, — de ligno, - explosive, — nuclear currente de —, capacitate de -, teste a/de -, le - de annos, - e discarga; - honorific, - periculose, - de prime ministro, —s fiscal, —s social, - salarial, -s de stato; attacco impetuose. '''cargalitteras {s}''' Peso del littera, peso del papiro, '''cargamento {s}''' Action de cargar: travaliar al - deo un camion; merces cargate: - de un vehiculo, de un nave, de un bestia de fardello; expedir un littera cargate. - de -, apparato de -, - de bombas, -de un arma, , accumulator, apparato photo etc. '''cargapapiros {s}''' -teso del papiro, peso del littera '''cargar {v}''' (del lat. carrus, carro) Mitter un carga sur: - un portator; - un nave; reimpler: — un apparato photographic; accumular electricitate in: - un accumulator; mitter le cartucha in le camera de un arma a foco; attaccar con impetuositate; - se, prender le cura, le responsabilitate de alique; etiam, Mar.: cargo; - un persona de occupar se... De hic: cargo; carga-montacargas etc.; cargamento; discargar-discarga discargamento, ,discargator, discargatorio; incargar; supercargar-supercarga; cargalitteras etc. '''cargate {adj}''' Que ha un carga: haber un hereditate -, de omne bagages, ges, officiero - del commandamento, le functionario - del dossier, programma -, jornatas -. '''+ cargator {s}''' Que carga. '''+cargatorio {s}''' Loco ubi on carga (ned. laadplaate) '''cargo {s}''' Quantitate de materiales ponite in un vehiculo, in un recipiente, un nave etc.: - de carbon, nave/bastimento de -. '''cari {s}''' Condimento componite de pigmento, cucuma etc., pulvere de - , suppa al - , preparer al -. '''cariar {v}''' Med. Guastar, imputrascer, decomponer se un dense per effecto de un caries. '''cariate {adj}''' Deteriorate per caries: dente '''caribe {s}''' Indigeno del Antillas e del costa vicin de America. '''caribe {adj}''' Relative al caribe; Mar Caribe, Insulas Caribe, le India occidental, Antillas '''+ caribu {s}''' (de un lingua indigena de Canada) Ren de Canada, '''+ caricative {adj}''' Caritabile, philanthropic '''caricatura {s}''' (ital. caricatura, del lat. caricare, cargar) Reproduction per designo, pictura, de un persona o de un cosa con intention satiric o humoristic. Deformation grotesc de certe deffectos. Fig. persona ridicule. De hic: caricaturista; caricatural; caricaturar '''caricatural {adj}''' Que tene de caricatura; contrafacte description —, portrait -, designo -, tractos -. '''caricaturar {v}''' Reproducer in caricatura o de un maniera multo exaggerate. '''caricaturista {s}''' Celle qui face caricaturas: Doumier era un —. '''carie {s}''' (lat. caries) Maladia inflammatori del ossos e del dentes: - dental/dentari, - ossose/del ossos. De hic: cariate; cariose; cariar '''carillon {s}''' (parola fr. , del lat. quaternio, gruppo de quatro cosas) Battimento de campanas a campanas precipitate; reunion de campanas assortite a differente tonos; horologio que sona arias: sonator del - pecia musical, musico de campanas. Fig. grande ruito. De hic: carillonar-carillonamento, carillonator '''carillonamento {s}''' Action de carillonar. '''carillonar {v}''' Sonar le carillon; facer grande ruito. '''carillonator {s}''' Celle qui carillona. '''carina {s}''' (lat. carina) Parte immergite del carcassa de un nave. De hic: carinar- carinage '''carinage (-aje) {s}''' Nav. Action de carinar: — un nave, porto de -, loco in un porto ubi on carina le naves. '''carinar {v}''' Naut. Nettar, -pinger o reparar le carina de un nave. '''Carinthia {spr}''' Provincia del Austria meridional, dreinate per le Drava, capital Klagenfurt '''cariose {adj}''' Affectate de caries. '''caritabile {adj}''' (de caritate) Qui ha caritate por un proximo; qui face almosnas: persona -, sentimentos -. '''caritate {s}''' (lat. caritas) Theol. christ. Amor del Deo e del proximo: le - es uno del tres virtutos theologic; almosna, benefaction: Obras de -, mangiar le pan del -, bazar de -, facer/practicar le -. Syn. altruismo, assistentia, humanitate, indulgentia, misericordia, philanthropia, pietate, De hic: caritabile-incaritabile '''+ carlina {s}''' (ital. carlina, cardo) Genere de cardo del locos sic. '''+ carlinga {s}''' (scandin. kerling) Pecia de ligno placiate al interior de un nave, parallelemente al quillia, por reinfortiar isto; parte del avion ubi prende parte le pilota e le passageros. '''carlismo {s}''' (parola esp.) Tendentia e systema politic del partisanos de Don Carlos (Carolo de Bourbon, conte de Molina) e de su descendentes qui tentava de appropriar se le throno del Espania durante tres guerras (1833-1839, 1846—1849, 1873-1876.) Le – representa ancora in Espania un sensibilitate politic. '''+ carlista {s}''' (parola esp.) Partisano del carlismo. '''+ carlista {adj}''' Relative a carlismo '''+ carmagnole {s}''' Hist. Veste curte portate durante le Revolution; con majuscula) Rondo cantate e dansate in farandola per le revolutionarios francese. - '''+ carmelita {s}''' (de Carmel) Religiosa del branca feminin del ordine del Carmel remanita contemporanee. (le -s discalceato secundo le reforma/instituite per sancte Theresa de Avila. '''+ carmesin {adj}''' {s}''' Purpuree carmino. '''+ carminative {adj}''' (del lat. carminare, nettar) Med. Vet. Que favorisa le expulsion del gases intestinal: remedio -. '''+ carminativo {s}''' Remedio carminative. '''carmino {s}''' (arabe girmiz) Materia de un rubie intense, extrahite del coccinella (apuntia vulgaris); color correspondente a iste materia, '''carnage (-aje) {s}''' (lat. caro, carais, carne) Massacro, '''carnal {adj}''' Corporal, sensual: placeres -. '''carnalitate {s}''' Sensualitate. '''carnation {s}''' Tinta, coloration del carne de un persona. Arte. -, coloration del pelle. '''carneval {s}''' (ital. carnevale, die ante le quaressima) Tempore destinate al divertismentos del die del Reges usque al mercuridi del cineres; festar le -. De hic: carnevalese '''carnavalesc {adj}''' Grotesc. extravagante: tenue -, costume —, carro -, follias -, spectaculo -. '''carne {s}''' Texito musculose del corpore animal, usitate que nutrimento:- fumate, - de cavallo fumate, - salate, - grasse, - costal, - magre, - grillate, - bachate, bolletta de -, - de vitello hachate, - frigide, - de suppa, - bovin/de bove/de vacca, - de porco, - de ove, - de capra, - equin/cavallin/de cavallo, — in latta, - gelate/congelate, - rostite. , - succulente, - human, - vive, - synthetic, cultello a/de -, trencho de -, color de -, succo de -, pasta de —, extracto de -, producto de -, fabrica de productos de -, industria del -, suppa de —, platto de -, consumo de -, - de un fructo, pulpa de -, un esser de - e sanguine, - a/de cannon, in — e osso(s), cocer —, esser in -, esser corpolente, ni — ni pisce. De hic: carnage, carnation; carnal-carnalitate; carnute; discarnar-dis-caraate; incarnar &; carnifice etc.; carnivore etc. '''+ carnet {s}''' (parola fr., del lat. quaderni, gruppo de quadro) Parve quaderno serviente a inscriber notas de: contos, de adresses etc. Insimul de ticketes, de timbros etc. attachate insimul: - de timbros, - de metro, - de ballo, de - bonos, allo, - de bonos, - de giro, - de camping. '''+ carniera {s}''' (lat. caro, carnis, carne) Parve sacco do chassa. '''+ carnification {s}''' Med. Degradation de un texito, in particular del parenchima pulmonari, que prende le aspecto de un texito muscular, '''carnifice {s}''' Homine cargate con le execution del homines condemnate al morte: hacha do carnifice, spada, de -, Fig. Homine mal. '''+ carniforme {adj}''' In forma de carne. '''carnivore {adj}''' (lat. caro, carnis, carne, e vorare, devorar) Qui se nutri con carne: animal -, planta —. '''carnose {adj}''' Que es grasse, con pulpa spisse a un fructo: labios -, tornate -. '''carnositate {s}''' Qualitate de esser carnose. '''carnute {adj}''' (del lat. Caro, carnis, carne) Formate de carne: le partes -del corpore; ben fornite de carne: bracio -. Per. ext. Se dice del fructos cuje pulpa es spisse: oliva ben -. '''Carola {spr}''' Carola. '''Carolina {spr}''' Nomine del duo del Statos Unite de America: — del Nord, - del Sud, Capital Columbia; le -s. archipelago de Oceania, sub le tutela del Statos Unite. '''carolinge {adj}''' Relative al dynastia francese exito de Carolo Martel (685-741): renascentia -. '''+ carolingian {adj}''' Del Carolingianos, de lor dynastia: -e renascentia. '''Carolo {spr}''' Imperator del Occidente: — Magne (800-814) le Grande. De hic: Carolina; carolinge; carollinge, Carolo '''caronia {s}''' (del lat., caro, earnis, carne) Cadavere de un bestia in decomposition. De hic: caroniose '''caroniose {adj}''' Relative al caronia, putride '''carosello {s}''' (ital. carosello) Sorta de torneo, de parada ubi cavalleros executa evolutiones variate; zona ubi se dona un -: - de Saumur. '''carota {s}''' (lat. carota, facite prestar se al br.) Planta biennal que on lo cultiva por su radice pivotante, ric in sucro e comestibile (Familia del umbeliferos) De hic: carotina. '''+ carotide {s}''' (gr. Karotides de karoun, addormir se) Cata uno del artes conducente le sanguine del corde al testa: - externe. '''carotina {s}''' Chim. Pigmento rubie del vegetales que pote transformar se in vitamina A. '''carpa {s}''' (lat. caro a) Ichtiol. Sorta de pisce de aqua dulce del familia cyprinides. '''carpal {adj}''' Anat. Se dice del octo parve ossos que torna le carpo: osso -. '''Carpates {spr}''' Catena de montanias de Europa central. '''+ carpello {s}''' , (gr. karpos, fructo) Folio modificate constituente le pariete del pisti o del flor. '''+ carpentar {v}''' Taliar pecias de ligno por un membratura, corporatura, skeleto de construction. '''carpenteria {s}''' Acto o travalio do carpentero; deposito de -. '''carpentere {s}''' Obrero qui executa travalios de carpenteria (labor in ligno): - naval. '''+ carpetta {s}''' (anfl. ar. carpet, facite prestar se al anc. fr.) Tapis da parve dimensiones: - de bombas. '''+ carpicultor {s}''' Cultivator de carpas. '''+ carpicultura {s}''' Elevation, cultura del carpa '''+ carpino {s}''' Haga de fago (ned. haagbeuk) '''carpo {s}''' Anat. Parte del skeleto del mano que se articula in alto con le antebracio e in basso con le metacarpo; articulation del -. De hic: carpal, metacarpo-metacarpal. '''carpocapsa {s}''' (gr. Karpos, fructo, e kaptein, mangiar avidemente) Parve papilion, appellate etiam pyrale del pomos, cuje eruca o verme do fructos, se disveloppa in pommos e piras. '''carpo- {s}''' (apparente in compositos) carpo-, carp- (=fructo) De hic: mesocarpio etc. '''+ carpologia {s}''' Scientia del fructos, '''carrafa {s}''' Bottilia con collo longe e le parte de basso convexe: -de vitro. '''carrear {v}''' (de carro) Transportar in un carretta: - feno. '''+ carrero {s}''' . Facitor de carros, carrettas etc. '''carretta {s}''' (de carro) Vehiculo de carga a duo rotas; carga de mano: - anglese. parve vehiculo hipomobile de luxo, a duo rotas: – de mano/a bracios, - de ferma, - de panetero, - de mercante/venditor de gelatos, - al verduras, - a can, - a bove, - coperte, — a tres rotas, - de plagia, tirar le -. De hic: carrettata; carrettero '''carrettata {s}''' Contento de un carretta, '''carrettero {s}''' Persona qui conduce un carretta. '''carriera {s}''' (del lat carrus, carro) Hipodromo, autodromo: cursa por continue progresso in le vita de un persona, de un nation etc.; militar de -, soldato de -, diplomato de -, officiero de -, consule de -, - diplomatic, - jornalistic, - vital, - fulmine, - brillante/luminose, apice/culminatori de su -, facer -; terreno por exercitios del curseros. (del lat. quadrus, quadrate) Loco de ubi on extrahe nateriales de construction. '''+ carrierismo {s}''' (de carriera) Tendentia de parvenir a a omne costo e per quecunque medios. '''+ carrierista {s}''' Persona qui practica le carrierismo. '''carro {s}''' Vehiculo: wagon, porto, cochi; etiam: le - del machina a scriber: - funebre, — de immunditias; Antiq. — triumphal, - basculante,- funebre, — blindate, - cellular, - frigorific/refrigeratori, - de ferma, - a boves, - de panetero, - de feno, - a/de verdura, carnavalesc, - a cappuchio, grassia de -, le quinte rota del -, De hic: carretta &; carriera; carrossa &; carrear '''carrossa {s}''' (ital. carozzo) Vehiculo de grande luxo, a quatro rotas, coperite e suspendite: - del corte, - de gala, - discoperte, cavallo de -. De hic: carrossero; carrosseria '''carrosseria {s}''' Parte de un vehiculo, situate super le axes e le rotas, preparate: por le transporto del homines e del merces. '''carrossero {s}''' Celle qui fabrica o rangia le cassas del vehiculos '''carta {s}''' (lat. charta, papiro) Parve carton serviente al joco; - a mangiar etc.: - de visita, - (postal), - (postal) illustrate, -(postal) con responsa pagate, - perforate, — de Natal, — de pisce de stato major, - geographic - de Europa, - topographic, - celeste, - geologic, - de camminos, - thermic, - meteorologic, -del relievos/in relievo, - dialectologic, - nautic/maritime/maria - bathymetric, - linguistic, - stratal, - de identitate, - de abonamento, - de rationamento, - de alimentation, - de prioritate, - de reduction, . — de adherente/de membro, - de studente, - electoral, - de campator, - de entrata/de ingresso, - de pressa, - De correspondentia, - de vinos, - de credito, - de cheques, - familial, - annual, - septimanal/hebdomadari, - mural, - verde, -jalne. Sport.: - rubie, camera de -a, casa/castello de -s, carta-reponsa, jocar a(l) -s, joco de -s, jocator de -s, club de jocatores de -s, - de joco, - mute, partita de -s, vespere/vespera de -s, dar/distribuer le -s, dar - blanc a un persona, =dar le autoritate complete, riscar toto super un -, manducar/mangiar al -, leger le -s lectura de -s, mappa, plano del urbe, facer le mappa/plano de. De hic: cartero; cartiera; carton &; cartulario; cartulero; cartar; cartographo etc.; cartomante etc. cartotheca etc. '''cartar {v}''' Provider de cartas; inscriber sur un carta; locar. '''cartel {s}''' Defia scripte; accordo scripte corno a cambio o a redemption de - prisioneros. Comm. Accordo inter productores de un messe branca de industria in le scopo de defender le precios. De hic: cartelista; cartelisar-cartelisation '''cartelisar {v}''' Gruppar interprisas in carteles. '''cartelisation {s}''' Action de cartelisar. '''cartelista {s}''' Participante a un cartel. '''carter {s}''' (parola angl. del inventor Carter) Inveloppa protectrice del organos de un mechanismo: - de oleo, - de differential; armario de catenas '''cartero {s}''' Qui face cartas. '''+ cartesian {adj}''' De Descartes; relative al philosophia, a1 obras de Descartes; methodic e rational: spirito -. Math. coordinatas -. '''+ cartesianismo {s}''' (de Cartesius, n. lat de Descartes) Philosophia de Descartes '''+ cartesiano {s}''' Adherente del cartesianismo. '''Carthagina {spr}''' Urbe de Africa, presso Tunis, fundate per le phenicianos in 814 av. J. C., capitai del republica Carthagina multo potente, rival de Roma que lo destrueva post le tertie guerra punic De hic: carthaginese. '''carthaginese {adj}''' De Carthagina '''carthaginese {s}''' Habitante e lingua parlate in Carthagina. '''Carthago {spr}''' Carthagina, urbe historic. '''+ carthamo {s}''' Bot. Planta con flores rubie vive (Familia del compositas) '''cartiera {s}''' Porta folio, inveloppa, etui de carton, de corio etc, que se claude como un libro, ubi on mitte papiros, billetes etc. Fig. departemento ministerial. '''cartilagine {s}''' (lat. cantilago) Texito resistente e elastic, formante le skeleto del embryon ante le apparition del osso. De hic: cartilaginose '''cartilaginose {adj}''' Del natura del cartilagine; texito -. '''+ cartogramma {s}''' (fr. carte, carta, -e gr. gramma, scripto) Representation graphic sur un carta de alicun grandores relative al dispersion, al grado de intensitate etc., de alicun phenomenos statistic, per lineatas (fr. hachure), tentas de colores etc. , disponite sur ìe loco del registration del phenomenos. '''cartographia {s}''' Arte de eriger le cartas de geographia – aeree, — thematic. '''cartographia {adj}''' Quo ha reporto al cartographia. '''cartographo {s}''' (de carta, e gr. graphein, scriber) Specialista qui erige le cartas geographic; designator de cartas e de planos. De hic: cartographia; cartographic '''cartomante {s}''' Persona qui practica le cartomantia. De hic: cartomantia '''cartomantia {s}''' (de carta, e gr. manteia, divination) Arte pretendente de predicar le futuro per le combinationes que offere le cartas de joco. '''carton {s}''' (ital. cartone) Papiro plus o minus grossier, fabricate con restos de papiro de pannellos etc. Grande designo, modello por le execution de un fresco, de un vitralio, de un tapisseria etc, cassetta in ; - undulate/corrugate, - de palea, - de corio, fabrica de — de palea, - catranate/bituminate; cassa, etui de -. De hic: cartonero; cartoneria; cartonar-cartonage '''cartonage (-aje) {s}''' Fabrication de objectos in carton; obra in carton; libros. cartonar. '''cartonar {v}''' Guarnir, proteger per carton: - libros. '''cartoneria {s}''' Fabrica de carton. '''cartonero {s}''' Persona qui fabrica o vende cartones, parve objectos de carton; cassa a compartimentos guarnite de carton por stringer le papiros. '''+ cartoon {s}''' (parola angl.) Cata uno del designos de un banda designate de un film de animation; isto banda designate e iste film ipse (super toto in le Statos Unite) '''+ cartoonista {s}''' Persona qui designa cartoones. '''cartotheca {s}''' Local ubi son conservate e classate le cartas geographic '''cartucha (sh) {s}''' (ital. cartuccia, del lat charta, papiro) Mil. Insimul de un projectil: vaina continente le pulvere e le capse; - blanc/in blanco, - libere; tubetto/capsula de -. De hic: cartucheria; cartuchiera '''cartucheria (sh) {s}''' Usina ubi on fabrica le cartuchas '''cartuchiera (sh) {s}''' Cinctura a compartimentos cylindric pro reciper le cartuchas por le chassa. '''cartulario {s}''' (lat. charta, papiro) Collection de titulos relative al derectos temporari de un monasterio de un ecclesia. '''cartulero {s}''' Guardator de un cartulario. '''+ cartusan {adj}''' Relative a Cartusia; convento/claustro/monasterio -. '''Cartusia {spr}''' Monasterio francese fundate per Sancte Bruno in 1084 in le Alpes. '''cartusian {adj}''' Relative a cartusiano. '''cartusiano {s}''' Religioso, religiosa del ordine de Sancte Bruno. '''+ cartusio {s}''' Cartusiano (monacho) '''carvi {s}''' (lat. cuminum, parola de origine oriental) Bot. Genere de umbellifere, cultivate por su grano aromatic, usitate in medicina, in cocina, e al fabrication de liquores, granas de -. '''Caryas {spr}''' Anc. Geogr. Pais del Asia Minor a Mar Egee, urbes principal: Milet, Halicarnas. De hic: caryatide '''caryiatide {s}''' (gr. karuatides) Arch. Statua-columna representante un femina qui supporta le architrava de un templo '''caryo- {prefix}''' (apparente: in compositos) caryo-, car -(=nuce, matrevite) Biol. caryo- (=nuc1eo) De hic: De hic: caryophillo etc., caryopse etc., caryocinese etc.; caryocinetic etc. '''caryocinese (-esis) {s}''' (gr. karuon, nucleo, e kinesis, movimento) Biol. Mytose. Syn. division indirecte del cellula. '''caryocinetic {adj}''' Biol. Relative al caryocinese. '''+ caryophyllaceas {spl}''' (gr. karun, nucleo, e phullon, folio) Familia de plantas dicotyledonate, comprendente: le - :le1a diantho, le saponaria etc. '''caryophilo {s}''' Bot. Flor a cinque petales, cuje unguletto es multo allongate. '''caryopse (—opsis) {s}''' (gr. karuon, nucleo, e opsis, apparentia) Bot. Fructo sic, que non se displica, soldate al unic grano que ilio contine '''cas- {prefix}''' vide cader '''+ caryotypo {s}''' (del gr. karuon) Biol. Representation photographic del chromasomas de un cellula post que illos ha essite reunite per pares de chromasomas identic e classate per dimensiones. '''+ casa {s}''' (lat. casa) Construction destinate al habitation del domine : in – de, ir a -, verso -, esser a -, foris de —, locar un -, installar se in un -, hypothecar un -, evacuar un -, parte posterior del -, foras del - , facite a -, amico de -, custode de —, proprietario del -, numero de —, gruppo de -s, latere del -s, medico de -, retorno a -, — de habitation, - locative/de location, — proprie, - particular, - unifamilial/unifamiliari, - a duple appartamento, - de angulo, . - senioral, - de campania, - prefabricate - de appartamentos, - de detention, - de correction, - de convalescentia, - de banio(s), - de vacantias, - de infantes, - de povres, - de orphanos, - native/natal, - paterne/paternal - de pupas, - mortuari/del defuncto, - de the, - editorial, - de expedition, - bancari/de banca - commercial/de commercio, - parochial, - de reposo, - de chassa, - de spectros, - de joco, — de joco clandestin, - regal/royal, fornitor del - royal/regal, - flotante, - rolante, - por le feminas battite, - rustic, - a demolir, omne - ha su cruce, facer le honores del -, -s nove, -s de recente construction, cambiar/mutar de -, le - non es habitate, construer un - ; - de joco (ned. veld van sneelbord) '''+ casamata {s}''' (ital. casamatta, del gr. khasma, abismo) Mil. Refugio interrate de un fortalessa destinate a allogiar le truppas o a inmagazinar le munitiones; parve obra fortificate. '''+ casbah {s}''' (parola arabe) Citadella o palatio de un chef in Africa del Nord; quartiero ambiente iste palatio. '''cascada {s}''' (ital. cascata, del lat. cascare, cader) Cadita de aqua, provocate per un ruptura de declivitate importante del lecto de un curso de aqua. Fig. - de parolas. De hic: cascader '''cascadar {v}''' Cader in cascada. Pop. e Fig. Haber un conducta disordinate. '''casch- {prefix}''' vide casco '''caschetto {s}''' Casco legier e aperte. Coperi-capite de homine non visiera. '''casco {s}''' (esp. casco) Coperi-capite in metallo, in corio, o in material plastic. - integral, - protective/protectori, - colonial, - de pumpero, - de motocyclista, - de scaphandrero, De hic: caschetto: Casco Blau, — (de ascolta), articulationes/juncto de un -. '''+ caseeria {s}''' Pecia, bureau, fenestretto, servicio in un interprisa o institution ubi se manea fundos monetari. '''+ caseero {s}''' Persona qui ha le carga (permanente) de facer operationes de cassa. '''+ caseiera {s}''' (ned. caasstolp) '''+ caseificar {v}''' (ned. verkazen, in kaas omzetten) '''+ caseification {s}''' (ned verkazing) '''+ caseiforme {adj}''' In forma de cassa (ned. kaasvormig, kaasachtig) '''caseina {s}''' (del lat. caseus, caseo) Substantia proteic, representante le major parte del proteides del lacte; - vegetal. '''caseo {s}''' Alimento obtenite per le fermentation del lacte coagulate: - de ferma, - molle, - fundite, - raspate, - grasse, - semigrasse /de medie crema, caseo magro, basso a crema, - de tosta, - caprin/de capra, - de Edam, - al cumino, - fresc do primavera, fabrica de. -s, fabricante de -s, fabrication de -as commercio de -s, commerciante de -s, portator de -s, mercato a/de caseos, typo de -, crusta de -, platto al —, biscuit al -, cracker al —, verma/acaro del -, cultelo a/del -. , magazin a/de -, planca a —, sauce al -., campana a -, torta a(l) —, odor-de -, pressa a/de/por -. De hic: caseina '''+ caseose {adj}''' In forma de casso. Med. materia -. (ned, kaasachtig) '''caserna {s}''' (provenc., cazerna, gruppo de quatro personas) Mil. Edificio affectate al allogiar del militares; - de pumperos, - de locatarios, disciplina de -, vita de -. De hic: casernero, caserno-casernamento, '''casernamento {s}''' Action de casernar, de esser casernate. '''casernar {v}''' Installar in un caserna: truppa, -ben casernate. '''casernero {s}''' Agento de genio militar cargate del material del casernamentos. '''+ casetta {s}''' Parve casa (ned. huisje) : - de campania, - por le estate. '''+ cash {adv}''' (parola andl.) Contantemente: pagar - ; - and carry, quitar del merce e su transporto per le comprator. '''+ casino {s}''' (parola ital. de casa, domo) Stabilimento de joco, de reuniones etc., in le stationes balneari o thermal. '''caso {s}''' (lat. casus, accidente) Lo que ha loco o pote occurer; condition special: - de conscientia, - de dubita, - de maladia, - exceptional/de exception, - de honor, - de decesso/morte, - de invenenamento, - limite, - isolate, - real/concrete, - urgente, - dubitose, - problematic, - extreme, - rar, - special/particular, individual, in omne -, - fortuite, in - de gelo, in - de besonio/de necessitate/de emergentia, in —s de urgentia, in necun/nulle —, in alicun -s, in - negative, in - affirmative, in - de negativa, in - que, in - de impedimento, in, - de non-pagamento, in - de contravention, in - de confirmitate, in le - pejor, in le melior -, facer multe - de, Gramm. Forma de alcun parola, secundo su rolo in phrase De hic: casuista-casuistica ; casual-casualitate, '''caspie {adj}''' Relative al Caspio; Mar -. '''Caspio {spr}''' Mar interior, al confinio de Europa e de Asia, de forma allongata. '''cassa {s}''' (ital. cassa) Coffro, cassetta ; etiam; loco ubi moneta es guardate, recipite, pagate, corno bureau del cassero, banca de economia, fundo de maladia etc. Mus. Tamburo secundari. Coffro, libro de -, - postal, - nigre, - de latta, - de imballage, - de utensiles, -de fusiles, - de velocitate, - protection dal motor, - de horologio, - de musica, - de violino, - de claves, - optic, - forte, - metallic, - isotherme, - por le pan, - por sapon, - a/de/por butyro, — a/de/por caffe, - a/de/por munition, - a collectas, - a/de buttones, - a ideas, - a biscuites, - a/de suer, - a herborisar, - de botanisar/de -herbarista, - del sufflator, - de morto, - de avena, — de colores, — de resonantia, - de luxo; bono de -, libro de -, saldo de -, deficit de -, controlo del -, registrator del -, - del stato, - municipal, -, militar, - de resistentia, - automatic, facer le -, tener la -, partir con le - ; billeteria; institution, banca : - de Credito, - de. Securitate Social, — de spanio; Mus. - de sono, de piano, de organo. Anat. - del tympano. De hic: cassero ; casseria ; cassetta ; cassista; cassar-discassar, discassamento; incassar-incassamento, discassar-discassamento, reincassar—reincassamento '''cassar (I) {v}''' Mitter in cassa, in cassetta, in vaina, incassar '''cassar (II) {v}''' (lat. quassaro. , succuter). - disrumper, franger, annular, demitter. '''+ cassata {s}''' (ital. cassata) Assortimento de pastisseria, combination - de -. plure sortas de gelato e crema. '''cassation {s}''' Annular de un decision administrative o jurisdictional: Corte de -, medio de —, - de un testamento, vader in - cassation, dimission destitution, degradation (da un officiero), '''casse {adj}''' Nulle o sin valor, '''casseria {s}''' Fabrica de cassas. De hic: cassar-cassation '''cassero {s}''' Incassator: - fugitive/in fuga ; creator, fabricante de cassa '''casserola {s}''' (dei anc. ir-. casse, estufa) Utensile de cocina in ferro, in cupro, in terra etc., a fundo platte e a manico : - smaltate, '''cassetta {s}''' (ital. cassetta) Parve coffro Serviente a serrar moneta, joieles etc.: - regal, tresor regal, - a flammiferos, - de flammiferos, — de sparnios, - pharmaceutic, - a/por pilulas, - a/por. guantos; por registration: - preregistrate, magnetophono a -s, lector de -s, banda de -, lector de banda de -, cambiator de -s, - de ferrochromo, rebobinar un -. '''cassista {s}''' Linotypo, compositor. '''casta {s}''' (portug. casta) Cata uno del classes inter le quales se parti le populos de India__ - privilegiate, prejudicio de —, spirito de -. '''castania {s}''' Frusto del castaniero: -s rostite/grilliate, tirar le castanias del foco. De hic : castanietta ; castanie '''castanie {adj}''' Relative al color de castania. '''+ castaniero {s}''' Arbore a folios dentate, potente attinge m de alto e vivere plure seculos Familia del cupuliferaceas). '''castanietta {s}''' (Esp. castanietta, parve castania) Instrumento componite de duo parve pecias de ligno cavate, que on los attacha al digitos. e que on los face resonar colpante los le un le altere. '''+ castanio {s}''' Bot. Castaniero. / '''caste {adj}''' (lat. castus, pur) Qui ha le puritate del anima e del corpore: sposa -, stilo —, stilo conforme al regulas- del decentia. De hic; castitate; castigar &; incaste '''castellano {s}''' (lat. castellanus) Proprietario o habitante de un castello; tutor de un castello. '''castello {s}''' (lat. castellum) Demora feudal fortificate; habitation regal o seniorial ; grande e belle casa de campania ; Naut. Supra structura stabilite sur le ponte superior de un nave; facer castellos in le aere, fossato de un -, porta de -, - medieval - forte, - de chasse, - de placentia, - de aqua, : reservoir de aqua, - de cartas, - de sablo/de arena. De hic: castellano '''castigamento {s}''' Pena, correction sever: le - corporal es generalmente interdicite. '''castigar {v}''' (lat. castigare) Punir severemente : - con severitate, - un criminal, - le insolentia. Fig. render sur, correcte - un stilo, meliorar, polir lo. De hic: castigamento ; castigation ; castigator '''castigation {s}''' Castigamento. - disciplinari, - corporal '''castigator {s}''' Qui ama castigar. '''Castilia {spr}''' Region. del. centro del peninsula Iberic cuje tertio del superfacie ilio forma, urbes principal Toledo e Valladolid. De hic: castilian—castiliano '''castilian {adj}''' De Castilia. '''castiliano {s}''' Habitante e lingua parlate in Castilia. '''castitate {s}''' (lat. castitas, puritate) Virtute del persona caste; puritate sexual o moral; voto de -, promissa que impone le abstinentia total del placeres del amor, cinctura de -. '''castor (I) {s}''' (gr. castor) Zool. Mammifero rodente de America del Nord e de Europa, a pedes posterior palmate e a cauda appletate: cassato: De hic: castoreo \ de — es. chassa de -es, ; mantello de -e s, cappero '''Castor (II) {spr}''' Gr. Mythol. - e Polux, dicite Dioscures, heroes mythologic, filios de Zeus e de Leda, fratres de Helena e de Clytemestra. Astron. Transportate al celo, illes do deveniva le constellation del Geminos. '''castoreo {s}''' Secretio odorante del region anal del castor, utilisate in Pharmacia e in perfumeria. '''+ castrametation {s}''' Rom. Hist. Arte de seliger e de disponer le placiamento de un campamento. '''castrar''' v (lat. ''castrare'') Privar del organos necessari al generation. De hic: castration; castrator; castrato. + '''castrate''' adj Sterile, con le glandulas genital extirpate total o partialmente: ove – , gallo – , cavallo – '''castration''' s Ablation total o unilateral del glandulas genital (testiculos o ovarios); complexo de – '''castrato''' s (lat. ''castratus'') Celle qui ha suffrite le castration. '''castrator''' s Celle qui castra. + '''castrismo''' s Pol. Doctrina o practica politic que se inspira del ideas de Fidel Castro. '''castrista''' adj Pol. Relative al castrismo. '''castrista''' s Pol. Partisano del castrismo '''casu-''' vide caso '''casual''' adj Inherente in le caso: profito – ; etiam chance, accidental: circumstantias – . Gramm.: desinentia –. '''casualitate''' s Fortuitate; action de lo que es venite imprevistemente: audir per casualitate. + '''casuario''' s (Bot. ''casuarina'') Grande arbore de origine australian a crescimento rapide e a ligno multo dur (typo del ordine multo primitive del casuarinales) '''casuista''' s (esp. ''casuista'') Theologo que se attacha a resolver le casos de conscientia. '''casuistica''' s Studio del casos de conscientia, facite generalmente per theologos; subtilitate excessive. + '''casula''' s (ned ''kazuifel'') + '''casus''' belli s (parolas lat., caso de guerra) Acto de natura a provocar un declaration de guerra, le hostilitates inter duo statos. '''cat-''' vide cata– '''cata''' adj Le un, cata uno (relative al esseras o cosas de un gruppo, prendite a parte): – persona/uno, – uno a su torno, por – uno, – die, – duo dies, – vice, nostre pan – de – die. '''cata-''' prefixo (cat– .ante –h– e vocales usitate principalmente in terminos technic) cata–, cat– (=a basso, contra, reflectite). De hic: catarrhin etc. ; cathodo etc.; catoptro– etc. + '''catabolic''' adj Biol. Relative al catabolismo. + '''catabolismo''' s Physiol. Insimul del reactiones biochimic realisante le transformation del materia vivente in perditas, e constituente le parte destructiva del metabolismo. + '''catabrossa''' s Bot. Planta con spichettes brunastre, crescente apud fontes, aquas stagnante (ordine del glumiflores). + '''catachrese''' (–esis) s (gr. ''katakhresis'', abus) Rhet. Metaphora que consiste a emplear un parola preter su senso stricte (como in le pedes de un tabula, a cavallo sur un muro). '''cataclysmic''' adj Relative al cataclysmo. '''cataclysmo''' s (gr. ''kataclusmos'', inundation) Grande subversion del super facie del globo, catastrophe; subversion in le situation de un stato, de un familia etc. De hic: cataclysmic. '''catacomba''' s (ital. catacomba) Cemetereo suterranee ubi le prime christianos de Roma teneva lor reuniones. + '''catadioptric''' adj. Relative a un systema optic comprendente le lentes e un speculo. + '''catadioptro''' s Ph s. Dispositivo optic permittente de reflecter le radios luminose verso le fonte de emission utilisate in le circulation sur routes por le signalisation. '''catafalco''' s (lat. ''catafalco'' ) . Sstrade sur le qual on placia un feretro real o simulate. '''catalan''' adj De Catalonia: lingua –. De hic: Catalonia '''catalano''' s Habitante e lingua romance parlate in Catalonia. + '''catalectic''' adj Litt. Relative a un verso grec o latin que se termina per un pede incomplete: versos –. '''catalepsia''' s (gr. ''catalepsia'', attacco).Stato in le qual le sensibilitate exterior e le movimentos voluntari sin suspendite. '''cataleptic''' adj Med. Relative al catalepsia. De hic: cataleptico. '''cataleptico''' s Del natura del catalepsia; attingite de catalepsia. '''catalogar''' v Inscriber per ordine plantas, libros etc «jclassar. '''catalogator''' s “Persona qui: cataloga,classa. '''catalogo''' s (gr. ''Katalogos'') Lista. enumeration piar ordine i – de libros. De hic: catalogar, catalogator, – del schedario, –thematic, precio de – , – philathelic, – del precios. '''Catalonia''' spr Region del nord–est de Espania; urbe pr. Barcelona. + '''catalpa''' s (parola atasrihdian) Bot «Arbore a multo grande folios e a flores in grosse racemos,originari', del America del Nord (Alt. ''15m'' jfamilia del bignonaceas) '''catalysar''' v Chim. Intervenir corno catalisator in un transformation. i'ig. e fara.Provocar per su sol persona un re action. '''catalysator''' s Chi in «Que provoca un cataljseile spuma de platino age corno un –. '''catalyse''' (–ysis) s (gr.hatalusis,dissolution) Phjs.Ghim.^ugmentation que produce alicun corporea sur reactìones chimic,sin esser illesi' ipse modificate. » heterogene. ’ De hic:catalysar–catalysator. '''catalytic''' adj due se reporta al cataljse rcalefaction . + '''catamaran''' s (parola angl.del tamoul,kattu,ligamine,maram,ligno)Kar Imbarcation a velas,facite de duo conchilias copulate. '''cataplasma''' s (gr.cataplasma,emplastro) Med.Poppa medicinal spisse que on lo applica inter duo linos sur,un parte de corpore por am?fc>llir o resorber le inflammationes. '''cataplexia''' s (gr. ''cataplexis'') Perdita brusc mais de curte duration del tono de attitude,sin perdita de conscientia e debite a un e–mo.tion dur• + '''catapodio''' s Bot. (nocl. laksteeltje ) '''catapulta''' s ( gr*katapeltes) Gr.eRom.Antiq.Machina de guerra por lan emar pròjectiles.Aeronaut. Apparato por laneeamento de aviones e rachettas sur un area de decollage reducite. +catapultar v lancear con catapulta: – un avion ; lancear con fortia o violentia e lontan; projecter; Fig. Fam. Placiar subito alcuno in un posto, un situation social elevate. '''cataracta''' s (gr. ''kataraktas'') Cascada: le –s de Nillo. Med. Opacitate del crystalin o de su membranas que produce un cecitate complete o partial: le –s del cello, le –s del eloquentia. '''catarrhal''' adj Que tene de catarrho: tusse – , febre – . '''catarrhin''' adj Zool«Relative a catarrhino* , De hic:catarrhino. '''catarrhino''' s Zool.Membro de un gruppo de siraias dei ancian continente a nares approximate cercopithsc,macaque,babuin): – s. '''catarrho''' s (gr. ''katarhous'', fluido) Inilammation acute o ckronic del raucosas,con hypersecretion;grosse rheuma; – nasal/del naso, –del feno, – del intestinos,attrapar un – * hic : catarrhsl. catarrhose '''catarrhose''' adj Persona al catarrho, attingite de catarrho. + '''catastral''' adj Que appartine al catastro; que se refere al catastro: registro – , plano –. + '''catastrar''' v Effectuar obras de catastro. + '''catastro''' s Insimul del labores technic de mesuras e calculos por stabilimento precise del superficies terrea; inventario de documentos relative al fundo terrene lor representation topographic. '''catastrophe''' s (gr. ''katastrophe'', reversion) Infortuna subite, funeste a un persona o a un populo. ; evento inopinate, causante le morte de numerose personas: – ferroviari, – aeree, – maritime, – natural, – radioactive/nuclear, – national, film de –s, accumulation de –s; (ned. ''ontknopig'') de tragedia. De hic: catastrophic. '''catastrophic''' adj.Que ha le–character de un catastrophe:anno – ♦ + '''catatonia''' s Neurol.Syndrorao de alicunformas de schisophrenia,characterisate specialmente per le negativismo, le opposition. le catailepm.a_e. le stereotypias gasilimlar:é, + '''catatonic''' adj Med. Relative al catatonia; attingite de catatonia. + '''catatonico''' s Patiente de catatonia. + '''catach''' s (angl. catch as catch can, attrapa como tu pote) Sport. Lucta libere multo spectacular, admittente quasi omne prisas (de prende) '''catach-''' v (apparente in derivates) De hic: catachese; catacheta– catachetic; catechuraeno– catechumenato ; eateehisar– catechismo, catechista, catechistic '''catechese'''. (–esis) s (gr. ''katekhesis'') Instruction religiose oral per demandas e responsas. '''catecheta''' s vide catechista '''catechetic''' adj Relative al catechetica'. '''catechetica''' s Lection de catechismo. Per ext. Doctrina del religion Christian. '''catechisar''' v Eccl. Instruer sur le principal punctos del religion Christian. Fig. Tentar de perduader, indoctrinar. '''catechismo''' s Instruction sur le principios e le mysterios del credentia Christiana, libro que contine le explication del dogma e del moral. '''catechista''' s Persona qui insenia / doce le catechismo. '''catechistic''' adj Relative al inseniamento del catechismo. '''catechumenato''' s Stato del catechumeno (periodo) '''catechumeno''' s (gr. ''katekumenos'', instruite per voce vive) Eccl. Neophyto que on le instrue por disponer le a reciper le baptismo. '''categoria''' s (gr.kategoria) Classe de personas o de objectos de mesme natura: iste libros ne son del mesme – . Philos. Secundo Kant, uno del conceptos fundamental del comprension pur, serviente de quadro a nostre cognoscentia; gruppo o division in le sistema de classification: patinator de tote –s, – professional, – salarial, –de peso, classification in –s, hotel de prime – ,de basse – . Phil le –s de Aristotel. + '''categoric''' adj Pertinente a categoria. ^Se hicrcategoric categorie adj Clar,precise,aperte,frane:afirmation –d ,responsa – . Philos.Imperativo – ,in le pMlosophia; de Kant,legò moral abso–lute,que commanda sin condition,que emana de nostre sol ration e nos monstra le authentic deberjjudicio – . '''catena''' s (lat. ''catena'') Ligamine componite de anellos metallic passate le unes inter le alteres: – de bicycletta, – de horologio, – de securitate, – de freno, – a/de nive, – de remolcage. Geogr.: – de montanias, – de collinas; – de hoteles, – de magazines, – de snack bars, – de honor, – alpin, – de production, – de montage/de fabrication, production al – , labor/travalio al/in – , can de – , rota a – , cassa de –s, ingranage a –, – alimentari/de alimentation, – a barrar, – antifurto, – de auro/de argento, friction de – , reaction a/in – ,collision in – , tenditor de – , mitter al – , mitter le – al porta, succuter/rumper le –s, fumar al – . De hic: catenari; catenar; concatenar; concatenation; incatenar; incatenamento. '''catenar''' v Connecter per barras metallic duo muros pro impedir lor distantiar; mesurar con le catena de topographo. '''catenari''' adj In catena: reaction – , suspension – , ponte – , curva – . + '''catenetta''' s Parve catena: – de securitate, puncto de – . + '''cathare''' adj Rel. Relative al secta religiose del catharos. + '''catharic''' adj Concernente a catharos: doctrina – . + '''catharismo''' s.Doctrina del catharos. + '''catharo''' s Rel. Adherente de un secta religiose manichee del Medievo expandite specialmente in le sud–est de Francia. '''catharsis''' s (parola gr., purification) Psych. Litt. Purification del anima delivrate de su passiones: presentante sur le scena le passiones huma, le tragedia produce presso le spectator un catharsis. Methodo psychotherapeutic reposante sur le discarga smotional ligate al exteriorisation del souvenir de eventos traumatisante e repulsate. + '''cathartic''' adj Relative al catharsiss: Methodo – ,catharsis psychoanalytic. Psych. Catharsis: le action – del arte. Med. Se dice de un medicamento que ha un effecto purgative, laxative. '''Catharina''' sprf Catharina de Medicis (1519–1589), genio politic habile ma sin scrupulos. '''cathedra''' s (lat.cathedra) Tribuna, estrada in Roma antique; tribuna, estrade de ubi un predicator, un professor parla al auditorio; – universitari, – de philosophia; sorta de balcono in ecclesia de ubi on predicava. De hic: cathedral '''cathedral''' adj (del ''lat''.cathedra, sede o cathedra episcopal) Relative al sede del autoritate episcopalsvitro – ,vitro translucide a superficie inequal: secclesia – . '''cathedral''' s (lat»eathedra) Ecclesia grande,ecclesia episcopal de un dioceseichoro del – . + '''catheter''' s (gr*catheter, sonda) Med. Virga metallic, cave o plen, serviente a dilatar un orificio o un canal, specialmente ureter; – cardiac/del corde. + '''catheterisar''' v Med. Sondar(ned. ''een'' catheter inbrengen). + '''catheterismo''' s Med,Introduction de un sonda o de un candelain un canal o un conductor naturai,sia in un intention de exploration ( – eardiac,ureteral),sia a un scopo therapeutie ( – esophage, duodenal) + '''catheto''' s (gr.kathetos, perpendiculo) Cata uno del duo lateres que constitue le angulo recte de un triangulo rectangule. + '''cathetametro''' s Math. (gr. ''cathetos'', vertical, e metron, mesura) Instrumento serviente a mesurar le differentia de nivello inter duo punctos. '''cathodic''' adj Que emana del cathodo radios – , fasco de electrones que parti del cathodo de un tubo de gas rarefiate percurrite de un currente electric, tubo – . (TV). '''cathodo''' s (gr. ''Kata'', in basso, e hodos cammino) Elec. Electrodo de un voltametro de un tubo, de un forno electric, per ubi reparti le currente; – incandescente. De hic: cathodic. '''catholic''' adj (gr. ''katolikos'', universal) Eccl. Que appertine al catholicismo: fide – , religion – , dogma – , culto – ,schola – , pais – . Fig. e fam. conforme al regula, al moral: Un conducta que non es multo – . De hic: catholicismo, catholicisar; anticatholic; anglocatholic etc. '''catholicisar''' v Render, facer catholic,. '''catholicismo''' s Eccl. Religion del christianos qui, expandite per tote le terra, face profession de creder e de inseniar ubique le mesme doctrina e recognosce le autoritate del papa; – stricte/auster. + '''catolicitate'''. s Conforme al doctrina del ecclesia eatholic; insimul del catholicos. + '''catholico''' s Qui professa le religion catholic: – roman, – stricte/ auster – fervente. '''cation''' s Phys. Ion de carga positive. '''catoptric''' adj Phys. De optica, relative al speculo e al reflection del lumine itelescopio – . '''catoptrica''' s (gr.katoptron, speculo) Parte del optica que tracta del reflection del lumina. '''catoptro-''' s (apparente in derivates e comnositos) catoptro–, catoptr– (=speculo). De hic: catoptric; catoptrico; catoptromantia etc. '''catoptromantia''' s Divination per medio del speculos. '''catran''' s (del ''arabe'' quatran) Substantia obscure viscose, obtenite per le distilation de diverse probductos: petroleo, ligno, bitumine: oleo de – ,tonnello a – ,tonnello de – , sapon al – . De hic: catraneria; catranose; catranar– catranator '''catranar''' v coperir de catran: – un via. '''catranate''' adj Con catran; tela – ,aqua – , papiro – , carton – . '''catronator''' s Machina aspergente catran; obrero procedente al revestimentos de asphalto e de bitumine. '''catraneria''' s Arte o practica de vestir con catran. '''catranose''' adj Del natura del catrano. '''catta''' s Parte feminin del catto. + '''cattesc''' adj. Simile al catta? (ned. ''katachtig''). '''catto''' s (del ''lat''. cattus) Genere de mammifero del ordine del carnivores, familia del felidas; le catto miaula: – domestic, – silvatic, – errante/vagabunde, – angora, pelle de – , dorso de – , cauda de – ,urina/pissa de – , le – con bottas, viver como can e – , jocar corno un – . De hic: catta; catton '''catton''' s Juvene catto. + '''caucalis''' s (lat. ''caucalis'' daucoides) Bot. Planta del campos seminate o inculte Familia del umbeliferas. '''Caucasia''' spr Region del ancian URSS comprendente partes del plure paises: a cavallo sur le–. '''caucasian''' adj Relative a Caucaso. Antr. linguas – ,racia – . '''caucasiano''' s Originari del Caucaso; persona blanc. '''Caucaso'''; spr Catena de montanias del ancian URSS, extendente se inter le: Mar Nigre e le Mar Caspie. De hic: Caucasia; caucasian–caucasiano. '''cauchu''' s De un lingua de Peru. Gumma, substantia elastic e resistente proveniente del coagulation del latex de plure arbores del paises tropical o fabricate syntheticamente. –natural, – synthetic/artificial, – vulcanisate, – alveolate/spuma/spongia, arbore a – , guanto de – , tubo de – , solea de – , talon de – , fuste de – , junction de – , industria de – ,plantation de – ,plantator de – . '''cauda''' s (lat. ''cauda'') Region del corpore de numerose vertebrates posterior al anus cuje axa skeletic es un prolongation del columna vertebral: – de vulpe, – de cavallo, – de vacca, – de porco, – de pavon, – de prehensile, – de ratto, – spinose, in – , mover le – , piano de – , perruca a – , plumas del – , suppa a – , – de hirundine, extremitats del – , plano de – , incastrar a – de hirundine, isto non ha ni cauda ni testa, sin capite ni – ,con le – inter le gamba. Fila.: Facer – ; – de roba etc. De hic: caudal; caudate; caudatori. '''caudal''' adj (del ''lat''. cauda) Del cauda: plumas –, pinna – , pinna terminante le cauda del cetaceas, del pisces, del crustaeeos, appendice – ,vertebra –. + '''cauda-'''rubie s Zool.(ned.gekraagd...) '''caudatario''' s Celle qui in le ceremonias porta le cauda de roba del papa, de un prelato, o de un rege. Fig. Persona obsequiose, fil, –flattator. '''caudate''' adj Se dice de un formation anatomic in forma de cauda: le lobo caudate del ficato o de un corpore celeste: cometa – . + '''caudicula''' s Bot.(ned.staartje) '''caule''' s (lat.caulis) Bot. Genere de crucifere comprendente plure specie s sai vage o cultivate: – de Brussel, – de oavoia/de Milano, – flor, – blanc, – rubie, caule verde, – punctate. De hic : caule–rapa etc*; '''caulerapa''' s Bot* Pianta herbacee con le trunco– rotunde + '''caulescente''' adj (Lat. ''caulis'', trunco) Bot. Que es providite de un trunco: planta – . + '''cauliforme''' adj In forma de caule (nrd.stengelvorming) +cauri s Conquilia de un gastropode que serviva de moneta in Indiale e in Africa nigre. '''causa''' s (Lat. ''causa'') Lo que face que un cosa existe; origine, principio: – e effecto, il non ha effecto sin causa. Philos. – prime / initial / fundamental, – principal, – secundari, – extrinsec, – final, – supplementari / anexe, – de morte / de decesso, a – de, per –s impreviste; Der. Processo: – penal / criminal. De hic: causal – causalitate; causar – causation, causative, causator : concausa concausal. '''causal''' adj (lat. ''causalis'') Que anuncia un reporto de causa e effecto: relation – ; Grama.: proposition –,conjunction – ,adverbio – . '''causalitate''' s Reporto que une le causa e su effecto: principio de – , "omne facto ha un causa, e le mesme causa produce le mesme effectos". '''causar''' v (de ''causa'') Esser causa de alique, occasionar: – damnos enorme, – repugnantia / repulsion, – un massacro, – le ruina de un persona, damno causate per le foco per le incendio. Syn. adducer, exercitar, motivar, producer, provocar, suscitar. '''causation''' s Action de causar. '''causative''' adj Ling. Factitive, que exprime que le subjecto face facer le action; conjunction – ,verbo – proposition – . '''causator''' s Qui causa alique. '''caustic''' adj (gr. ''kaustikos'', ardente) Mordente, incisive, que attacca le texitos organic. Chim. liquido – ,substantia – , soda – , potassa – . Med. remedio –. Fig. Qui se place a burlar, sarcastic : spirito – , responsa – mordente, aspere, dur. Math. Optica Superficie tangente al radios luminose de un fasciculo exite de un mesme puncto e habente traversate un instrumento optic imperfecte De hici: causticitate; discaustic; caustica. '''caustica''' s Math, Phys. Caustic per reflexion o refraction: superficie que inveloppa radios luminose reflectite o refractate. '''causticitate''' s Character de lo que es corrosive: le – del acidos. Fig. inclination a dicer cosas mordente. '''caut-''' vide cav– '''caute''' adj Precaute, prudente, attente. Peior. Fin. astute: spirito – . + '''cautela''' s (lat. ''cautela''.) prudentia: prudentia astute: proceder con le major prudentia, prender tote le –s necessari. + '''cautelar''' v Jur. Poner certitude, garantia. '''cauterio''' s Med. Agente mechanic o chimic utilisate in cauterisation. De hic: cauterisar: cauterisation: thermocauterio etc. '''cauterisar''' v Med. Brular con un caustico o con un ferro rubie. '''cauterisation''' s Action de cauterisar. '''caution''' s (lat. ''cautio'', precaution) Ingagiamento de pagar un summa, date por garantir le execution del obligation de un tertio. Fig. Garantia: su honor es mi – , – legal, deponer un – , dator de – , mitter un persona in libertate sub – . + '''cautional''' adj Qua garantia: deposito – , (ned. ''borg''.,.). + '''cautionario''' s Garante (ned.borg). '''cav-''' (cav– /caut–) (apparente in derivates). De hic: caution – precaution; caute – incaute. '''cava''' s (Lat. ''cava'', fossa) Parte subterranee de un cassa; loco subterranee ubi on conserva le vinos e altere provisiones; – de fures / robatores. + '''cavalcabile''' adj Sur le qual on pote cavalcar; pista –. '''cavalcada''' s (ital. ''cavalcata'') Reunion de homines a cavallo. Parada poompose e grotesc de homines a cavallo o de carros. '''cavalcar''' v Facer un promenada a cavallo e in truppa: – al trotto, costume de –. Fam. Currer disordinate. De hic: cavalcada '''cavalla''' s (ital. cavalia) Parte feminina del cavallo. + '''cavalleresc''' adj (ital. cavalleresco) Qui ha le character heroic e generose del ancien cavalieros: bravura – .Per ext. franc, leal, sincer, aperte; romance – ,ordine –. '''cavalleria''' s Insimul del truppas a cavallo: romanee de _ ,ordine de –, spirito – ; Mil. – legier, capitano de – . '''cavallero''' s (ital cavaliero) Homine a cavallo. Hist. Homine del ordine equestre presso le romanos; titulo de nobilitate medieval; – erranti; –predator/piliator/bandito, cavallero cruciate, – de industria=impostor, vale–nihil, – del triste figura, – in le ordine de Oranje–Nassau, militar serviente in cavalleria, juramento de – , cruee de –, –galante, bracas de – , cammino/pista por –s; obra erigite sur un fortification por aumentar le poter de vista e de tiro. '''cavallerose''' adj De cavaliere. '''cavalletto''' s Cavallo de ligno; ancian instrumenta de tortura; supporto por cordas del violino; supporto por le tableaus del pictor qui labora; – de pictor, – de serrator, capro de serra; quadro de ligno por variate labores: banco de labor. '''cavallin''' s/adj (lat.caballinus, de cavallo) Specie de animales domestic comprendite in le genere equus; que appertine al cavallos; relative al cavallos; racia – , carne – , macellero – , macelleria –traction – , tramvia a traction – . '''cavallo''' (lat. ''caballus'', cavallo) Mammifero del ordine del ungulates familia del equides, remarcabilemente adaptabile al cursa: – neonate; – de sella, – marin, stalla/stabulo por/de –s, stallo/stabulopor/de, –s de sella, harnesamento (por ''le'' –s de sella), – de racia, – a/de sella, – de ferma, – de cursa, – de tracto, – de molino , – de carrossa, – de circo, – de carga, – de batallia/guerra, – de parada, – de ligno, – castrate, – reproductor, –balanciatori/balanciante/a/de bascula, – arabe, – de Frisia, –de Troia, – alate, – docile, ferro a/de – , clavo a/de ferro de ca' vallo, commercio de –s, commerciante/mercator/mercante de –s, stabulo/stalla de/por –s, sbattitorio de –s, slitta a –(s), tram/tramway_a –(s), copertura de – , corio de – , amator de –, mercato de –s, Bot. cauda de – , carne de – , carne de – fumate, elevar –s, elevator de – s; elevamento de –s, stercore de – , pectine/brossa de – , tiro a/de quatro –s, cadita de –, cursa de –s, a – ,ir/vader a – , sur le dorso del – , cavalcar. '''cavallo-'''vapor s Unitate de potentia,equivalente a 75 kilogrammas per secunda, sia approximati veniente 735 watts (symb, :ch) '''cavar''' v (lat. ''cavare'', excavar) Excavar, fossar, minar: le aqua cava le petra. + '''cavatina''' s (it.cavatina) Mus.Pecia vocal por solista, in un opera. '''cave''' adj (lat.cavus, cave) Foramine, cava, grotta, vacue, genas – .Anat.: venas – ,le duo grande venas que collige le sanguine de circulation general e arriva al aurette recte del corde, arbore – , stomacho cave, capite/testa – , oculos – , cammino – , parolas – . De hic: cavitate; cavar – excavar –excavation, excavator; caverna &; concave – concavitate; cavo; cava '''caverna''' s (lat.caverna) dxcavation naturai vaste e profunde; cave que remane in un organo postmaladia,per exeapio in le pulrnen post le tuberculose.^– de robatorcs/de brigantes,urso del –s. + '''cavernicola''' s Zool. Animal que supporta le obscuritate e vive in un grotta (inter istos multes son cec e discolorate). + '''cavernicole''' aj Zool. Relative al animales cavernicole. De hic: cavernose. '''cavernose''' adj . Plen de cavernas. Fig. lurde, grave; seno –, montanias –, voce –, Med.: pulmon –. '''cavia''' s (lat.cavea) Parve habitation grillate,por includer aves, animales; – a/por aves, – a/por conilios, – a canario, – a tigre, – de nocte, – de ursos, – a/de simias, – de scalas, – de ascensor, – de Faraday; Zool.:cavia. '''caviar''' s (turc.khaviar) Ovos de sturion salate. + '''cavicorne''' adj Zool. Relative a cavicorno. + '''cavicorno''' s Zool. Ruminante cuje cornos son cave (bovides specialmente). '''cavilia''' s (lat. ''clavicula'', parve clave) Pecia de ligno o de metallo, por occluder foramines, facer un assemblage o appender alicun objectes: – a vite, – a banana, – de pannos lavate, Nav. – de bollardo; ligamento de – , articulation del basso del pede. '''cavillar''' v Argutiar, utilisar subterfugios o equivocos in responsas. + '''cavillation''' s Action de cavillar, equivocatian, sophistification. + '''cavillose''' adj Qui ha maniera de criticar; astute, fallace. De hic: incavillar. + '''cavillositate''' s Attitude de esser astute, fallace. '''cavitate''' s (de ''cavo'') Cavo,vacuo in un corporee solile; – in un dente, –s nasal/del naso, –s del oculos, – del cerebro, – abdominal, – maxilar, – articular, – axiiar, – dentari/dentai, – cotyloide, – cranian, –thoracic, – pelvic, – oral/cuccal/del bucca, – de tympano, – spinai, – brachial, – splanchnic» '''cavo''' s Cavitate, foramine: – de axilla, – de aqua, – de unda, – del mano. '''ce''' adj Iste, celle; pron.: isto, celle, cella, cello; ce ci, indica un objacto approximate: iste cosa ci; ce la, indica un cosa remore: celle cosa la. '''cec''' adj (lat.caecus, sin vista) Private de vista. Fig. Celle a qui le passion leva le pensamento: le cholera rende – , – per le nive, – de nascentia, – de un oculo, – de dolor, – de rabie. Anat. Intestino – , fundo formate par le parte initial del intestino grosse sub le arrivata del intestino gracile e portante le appendice vermiforme; fide – , amor – , fiducia / confidentia – , odio – , furor – , supsrstition – , obedientia – , hasardo – , muro – , esser – super, esser in adoration – ante. De hic: cecitate, cecar. + '''cecamente''' adj De un maniera cec: obedir – . '''cecar''' v Privar de vista: le sol me ceca. Fig. Passionar, lever le usage del ration: le passion le ceca, se – super. + '''cecidio''' s Didact. Galla del vegetales. '''cecitate''' s (lat.caecitas, de caecus, cec) Stato de un persona cec; attingite de –, – de nocte, – verbal, – cortical, colpate de – . + '''ceco''' s Persona cec: – de un oculo, guidar un – , can de – , instituto por –s. '''ced-''' (ced–/ces; cid–/cis–) v (apparente in derivates e compositos). De hic: cesura; circumcider &; coincid– &; decider &; excider &; incider &; occider &; precider &: fratricida etc.; germicida etc.; liberticida etc.; suicida etc.; genocida etc.; tyrannicidio etc.; uxoricidio etc.; suicidio etc. '''ceder''' (ced–/ces–) v (lat.cedere,vader via) Lassar, abandonar: – a un impulsion; submitter se: – al fortia/al violentia – al tentation, – a su inrpulsationes, – al superioritate, – al pression de, – su placia/loco a un persona, – su derectos, – terreno, – le passage, – al desiros/desiderios de un person. De hic: cessibile; cession – cessionario; absceder &; aceeder &; anteceder &; conceder &; deceder &; excede; interceder preceder &; proceder &; receder &; retroceder &; succeder &. '''cedilla''' s (esp. ''cedilla'', parve c) Signo orthographic que se mitte su littera c ante a, o u por donar lo le sono de s como in le fr. leçon. + '''cedreto''' s Foreste de cedros. '''cedro''' s (gr.kedros) Grande arbore de Asia e Africa (Classe del coniferes) '''Cedron''' spr Torrente de Judea que separa Jerusalem del Monte del Olivos. + '''cedula''' s Parve pecia de papiro, billet, littera. + '''cedular''' adj Jur. Antiq.: imposto – , imposition determinate per cedulas (ante 1949) + '''cegesimal''' adj Phys. Del systema G.G,S. (centimetro – gramma – secunda); systema – . '''celamento''' s Action de celar; joco de – . '''celar''' v (lat.celare) Mitter in un loco secrete, non revelar: ille cela su projectos, – se detra le porta; coperir, velar: – su visage, le arbores cela le foreste / le bosco. De hic:colamento; celator + '''celastraceas''' spl Bot. Familia de planta s aflores munite de un anello nectarifere como le evonymus latifolius. + '''celate''' adj Coperite, velate: vitios – , senso – , intention – ,miseria/povressa – . '''celator''' s Persona qui cela. '''-cele''' s (apparente in eompositos) –cele (=tumor, hernia). De hic: hydrocele etc. ; varicocele etc. '''celebrante''' s Prestre qui dice le missa, qui officia. '''celebrar''' v Exaltar, laudar con brillantia: celebrar un heroe, festar: – un festa, – un maritage. Eccl. – le missa. '''celebration''' s Action de celebrar: – de un festa, – del sabbato, Eccl. – del euebaristia, – del maritage. '''celebrator''' s Qui celebra. '''celebre''' adj (lat. ''celeber'') Qui es cognite per totes, cuje nomine es laudate, illustre. De hic:celebritate; celebrar, –celebration, celebrator. '''celebritate''' s Grande reputation, gloria, renomine: aquirer – ; personage celebre: iste es un – , – de un actor, – mundial, –s del mundo del film, le –s de hodie. '''celerar''' v Accelerar, augmentar le velocitate de un motor. '''celere''' adj Rapide,veloce. De hic :celeritate; celerar; accelerar &. '''celeritate''' s (lat.celeritas, de celere, rapide) Rapiditate, promptitude in le execution: – del sono. '''celesta''' s Mus.Instrumento musical, sorta de piano a percussion e a claviero. '''celeste''' adj (lat.celestis, de caelum, celo) Que appertine al celo: corpore – ,sphera/globo – , carta/mappa, planispherio – , polo –, equator – , blau/azuro – , foco – , volta – , regno – , lumine – , beatitude – , ecstase – , divin: le Patre – (Deo ) , gaudio/joia – , le – Imperio (China), mana – , beltate – , volta – . De hic: celestina; celestite; celestial; celesta. '''celestial''' adj Celeste, paradisiac: equator – , sphera/globo – , axe – , latitude – . '''celestina''' s Religiosa de un ordine fundate in 1251 per le papa Celestin V. '''celestite''' s Celestina, monacha. + '''celiac''' ad| Intestinos. Biol. (ned.huikholte...). + '''celibatari''' adj Relative a celle qui non es maritate: vita – ,matre –, voluntarimente – . + '''celibataria''' s Femina celibatari. – celibatario s Qui vive in le celibato. '''celibato''' s (del ''lat''.caelebs,–ibis, celibatario) Stato de un persona non maritate: – ecclesiastic. '''celibe''' s Non maritate, singule, sol. De hic: celibato – celibatario. '''cell-''' (cell–/cells–) v (apparente in derivates e compositos). De hic:celse &; exceller &. '''cella''' s (parola lat. significante loggia) Parve camera o compartimento. Archit. Loggia ubi era placiate, in le templos antique, le statua de un deo: – frigorific /frigorifere, detention in cella, – del morte. De hict: cellario &; cellula &. '''cellariero''' s Eccl. Economo de un monasterio. '''cellario'''.s (lat. ''cellarium'') loco basse e frese ubi on immagazina le vino e etiam altere productos: – viticole/a vinos/de vinos/por vinos, – a/de/por carbon, porta del – . De hic: cellariero. '''celle''' pron. dem. adj. Ille; primo mentionate, dicite. De hic: cello. '''celles''' pron.dem. Illes. '''cello''' pron ille neutre. '''cellophan''' s (nomine deponite) Pellicula cellulose transparente, potente colorar e imprimer se. '''cellula''' s (lat. ''cellula'') Biol. Elemento constitutive de omne esser vivente: – division de – , membrana de – , – glandular, – germinal, – muscular, – seminal, – hepatic, – vascular, – adipose, – nervose, –ossose, – hemoglobinose, – gustative, – epidermic, – pigmentari, – pyramidal, –s sorores, – suberifere, – lignose, – epithelial, – cortical, – visual/del retina, – cancerose. Phys. – photoelectric –electrolytic; in un toto : – communista. Per ext. Parve camera. De hic: cellular – cylindrocellular etc.; multicelular etc.: celluloide; cellulose – cellulosa –nitrocellulosa etc. '''cellular''' adj Que ha reporto al cellula: prision – , pena – isolamento – ,carro – . Biol. membrana – , pariete – , structura: – , division – , crescentia – , texito – , theoria – , pathologia – , physiologia – , immunitate – . + '''cellulitis''' s Med. Inflammation del texito cellulat e specialmente del texito subcutanee. '''celluloide''' s (nomine deponite) Materia plastic multo maleabile a calide ma multo infiammabile: pectine de – , plachetta de – . '''cellulosa''' s Substantia organic del gruppo del glucides contenite in le membrana del cellulas vegetal: – de ligno. + '''cellulosic''' adj Que ha le natura del cellulose; que lo contine: cella – ,vernisse – , lacca – . + '''cellulotherapia''' s Med.Therapia del cellula. '''celo''' s (lat. ''caelum''). Spatio infinite, in le qual se move le astros. Fig, Paradiso. Parte del spatio que sembla a formar un volta super nostre capite: – stellate, – pur/seren/clar, – primaveral, – coperte, e pluviose, – nubose, le – se coperi, aqua – , le – se coperi/se obscura, a – aperte, que toca le – , gratta–celo, le cataractas del –, altiar le manos al – , levar le oculos al – ; region del – , axe del – , porta del – , – de lecto, baldachino, volta del –. Rel. regno del –s, habitante del – , messagero/inviato del – , parolas del – , dono del – , in nomine del –, porta del – , montar al – , ille era in le sentirne – , ille ha meritate le – , mover – e terra, le – es mi teste, verso le –, inter – e terra, le – sia laudate! De hic: celeste &; gratacelo etc. + '''celosia''' s Bot. (Celosia cristata) Nomine date a plure species de plantas herbacee con flores rubie o jalne (Familia del amarantaceas). '''cels-''' vide –cell– '''celse''' adj Alte, elevate, importante. De hic:celsitude. '''celsitude''' s Altessa, elevation, importantia; condition de esser celse. '''celta''' adj. Persona facente parte de un ancian population europee que habitava in Gallia, de ubi se extendeva pois etiam in altere regiones. Lingua indo–europee parlate in antiquitate del ancian gallos e hodie de irlandeses, bretones etc. De hic: celtibero etc. + '''celtibere''' adj Belative al celtibero. '''celtibero''' s Antiq. Hist. Celta de Iberia, ancian nomine de Espania. '''celtic''' adj Relative al celta: lingua – ,cruce – . + '''celtista''' s Alicuno qui se occupa de celta. + '''cembalista''' s Musicante de cembalo. + '''cembalo''' s (germ. Zimbal, lat. lit. cymbalum) Instrumento musical de percussion, formate de un cassa de resonantia, con cordas de metallo, que son colpate con duo parve martellos special. '''cementar''' v Unir per fortia del cemento. Metal. Submitter al cementation. + '''cementate''' adj Submittite al cementation: aeiero – . '''cementation''' s Constr.Action de cementar, de consolidar. Metal. Action de cementar un metallo: le cementation del ferro forni un aciero multo dur. + '''cementeria''' s Industria del cemento, fabrica de cemento. '''cemento''' s (lat. ''caementum'', petra non taliate) Constr. Pulvere obtenite per mixtura de alicun materias metallic calcinate e que in contacio con le aqua se firma. Anat. Substantia ossose que coperi le ebore del radice del dentes. Metal. Pulvere usitate in cementation; – armate, – reinfortiate, fabrica de – , forno a – , mortero de – , mortero de – liquide, beton de – , – armate. + '''cementose''' adj Continente cemento: materia ~. '''cemeterial''' adj Appertinente a un cemeterio. '''cemeterio''' s (lat. ''caemeterium'', loco de reposo, facite prestar se al gr.) Loco ubi on interra le mortos: – militar, – judee, – de autos. De hic: cemeterial. '''cen-''' (I) adj (apparente in compositos) ceno–; –cene, (=recente). De hic: cenozoie etc.; ecocen etc.; miocen etc.; oligocen etc.; pleistocen etc. pliocen etc. '''cen-''' (II) adj (apparente in compositos) ceno– (vacue, disoccupate). De hic: cenotaphio etc. '''cen-''' (III) adj (apparente in corapositos) ceno–, coeno–, cen–, coen– (= commun). De hic: epicen; cenobio etc.; cenuro etc. '''cena''' s ( lat. cena, repasto/dinar del vespera) Souper, dinar, repasto del vespera, le Ultime Cena, le Sancte Cena, le Cena del Senior, – de Natale. De hic: cenaculo; cenar. '''cenaculo''' s (lat. ''cenaculum'', de cena, repasto) Camera a mangiar. Relig. Sala ubi Jesus Christo reuniva su discipulos por le Cena. Fig. Reunion del homines qui parti le mesme ideas, mesme gustos: – litterari, – artistic etc. Club o gruppo. '''cenar''' v Souper,dinar (=prender le repasto del vespera) –cender vide, –cand– . '''cenobio''' s (gr. ''koinobios'',vita in commun) Vita de communitate. De hic:cenobita. '''cenobita''' s Monache qui vive in communitate. Per ext. Persona qui mena un vita auster. + '''cenobitic''' adj Rel. Relative al cenobita: vita – . + '''cenobitismo''' s Rel. Stato del cenobita. '''cenotaphio''' s (gr. ''kenos'', vide, e taphos, tumba) Tumba elevate al memoria de un morto e que non contine su corpore. + '''cenotho''' s Bot. (ned. ''caenothus''). '''cenozoic''' adj Geol. Del cenozoico. De hic:cenozoico. '''cenozoico''' s Geol. Se dice del era tertiari. '''cens-''' vide censer. '''censer''' (cens–/cens–) v – render le censo. De hic: censimento; censor &; censura &; censo; recensor &. '''censimento''' .s Acto de prender le censo; censo, retorno, computo etc: – del population. '''censo''' s Numeration o censar del population, omne cinque annos presso le romanos. '''censor''' s Rom. Antiq. Magistrato qui effectuava le censo; function del censura; critico; Schol. Monitor. De hic: censorial. + '''censorato''' s Function de censor. '''censorial''' adj De censor. '''censura''' s (lat.censura) Function del censor; exercitio de iste function: submitter al – , mitter sub – . Psychol. Function, secundo Freud, que repulsa in inconsciente omne desiro non conforme al exinentias del societate. De hic: censurar – censurabile. '''censurabile''' adj Q merita le censura: comportamento – '''censurar''' v Blamar vivemente, criticar: – le conducta de alcuno. '''cent''' (pl. ''cents'') s (parola angl.) Monet. Cento (solmente in le axpres. per cent, per cento); centesime parte del unitate monetari de Canada, States Unite etc. '''centaurea''' s (gr. ''centaurie'', planta del Centauro) Bot. Composita con flores tubulate como le centaurea cyanus e le erythraea centaurium etc. '''centauro''' s (gr. ''kentauros'') Mythol .esser fabulose, medietate homine, medietate cavallo, vivente, secundo le legenda, in Thesalia. '''Centauro''' spr Astron. Constelation del hemisphera del sud, del qual face parto le plus proxime stella del systema solar. De hic: centaurea; hiopocentauro etc. '''centavo''' s (parola esp.) Monet. Centesime parte del unitate monetari principal del numerose paises del America latin. + '''centena''' s Numero cento. '''centenari''' adj (lat. ''centenarius'') Se dice de celle qui ha cento annos o plus. '''centenario''' s Anniversario que reveni de cento in cento annos: celebrar le – de un citate; centenario. '''centesimal''' adj (del ''lat''. centesimal) Que es dividite in cento partes; Que se reporta al divisionos de un scala gradate in cento partes equal: grado – , division – , scala – , fraction – , thermometro – . '''centesime''' adj Le centesime parte, le centesimo. '''centesimo''' (pl.centesimi, parola it.) s Monet. Division del lira italiane valente 1/100 de lira. '''cantiar''' s Centesime parte del ar / simb.: ca) equivalente a 1 m2. '''centigrade''' adj Math. Appertinente al sjstema centigrade: centesime parte del grado (symb.: cgr) Ancian qualificative del scala thermometric centesimal; thermometro centesimal. '''centigramma''' s Centesime parta del gramma (symb.: cg). '''centilitro''' s Centesime parte del litro (symb.: cl). '''centime''' s (parola fr. ) Monet. Centesime parte del franco. '''centimetro''' s Centesime parte del metro (symb.: cm). centimetro quadrate (cm2), centimetro cubic (cm3); banda dividite in – serviente de mesura. '''centimo''' s (parola esp) Monet. Centesime parte del peseta. + '''centipede'''. s de dice de un classe de animales articulate, cuje corpore formate de annelos porta numerose patas simile (Ex.: iule, scolopendra, geopihile (Nomine erudite Myriapodo). '''centistereo''' s Syst. metr. Centesime parte del stereo. '''cento''' s/adg (lat. ''centum'') Dece vices dece: tres per – o pro – . De hic: centenari–, bicentenari etc.; centenario–bicentenario etc.; centesime– centesimal; centigramma etc.; centimetro etc.; centumviro etc.; centuple etc.; centuplicar etc.; percentage etc.; percentual etc. '''central''', adj Que es al centro: problema – , director – , direction – ; principal: officio/sede – , officio – del posta, officio/banca – de giro, autoritate / poter – , Bureau – del Plano, plano economic – , calefaction – , station – , Asia – , nave – , sistema nervose – , parte – ; Sport.: circuito – , cammino – , principio – : quartiero – . '''central''' s Officio o installation central: – telephonie/de telephono, – electric, – electric conventional, –hidroelectric, – thermic, – nuclear/atomic, – sindical/sindicalista, – de vendita, – de aqua; central de compra. Specif. Organismo repartitor : – telephonic. '''centralisar''' v: Reunir in un centro communi – le poter. '''centralisation''' s Action de reunir le toto in un centro unic de action o de autoritate. '''centralisator''' s Qui centralisa; qui tenta a centralisar. + '''centralismo''' s Systema de organisation que traina le centralisation del decisiones e del action; – democratic, systema de organisation proprie– al partitos commumista, impliquante al mesme tempore le election del organismos dirigente, le democratia in le election de un linea politic, le submission del minoritate al majoritate in le application de iste linea. + '''centralista''' adj Relative al partisano del centralismo. + '''centralista''' s Partisano del centralismo. + '''centrantho''' s Bot.(ned.sporbloem) '''centrar''' v Mechan. Determinar le axe de un pecia; placiar o colliger al centro; – un rota, – le attention; Sport. Jocar al centro: – . '''centric''' adj Central; puncto – . + '''centrifuga''' s Apparato que effectua le centrifugation; siccar per – . '''centrifugar''' v Submitter al fortia centrifuge. + '''centrifugate''' adj Submittite al fortia centrifuga; molle – . '''centrifugation''' s Separation del constituantes de un mixtura per le fortia centrifuge. + '''centrifugator''' s Apparato que effectua le centrifugation; apparato de menage electric destinate a producer le succo de fructos e de legumines. '''centrifuge''' adj. Que tende a remover del centro: pumpa – , machina –, fortia –. De hic : centrifugar–centrifugation. '''centripete''' adj Que tende a aproximar del centro: fortia –, acceleration – . + '''centrisco''' s Zool. Becassa de mar. + '''centrismo''' s Pol. Attitude, conception politic fundate sur le refuso del extremos. + '''centrista''' adj Del centro in politica: candidato – . '''centro''' s (lat. ''centrum'', facite prestar se al gr. ''kentron'', puncto) Medio de un spatio qualcunque: – de terra, departimento del centro, centro urban/del urbe/del citate, – de gravitate, de poter, – de interesse, – de depression, – de studios, – de insemination artificial, – de documentation, – de informatica, – de camping, – de recreation, – de rotation, – de distribution, – de formation, – universitari, – de sanitate/medico, –social, – cardiologic / de cardiologia, – industrial, – cultural, – touristic, – recercas nuclear, – de disintoxication, – de respiration artificial, – de experimentation agricole, – creative, – commercial, – informatic, – nervose, – visual/optic, – focal, – de attractionr. Sport. – avante, partito del – , mitter al – , in le – ,esser al centro de attention general. De hic : central – centralisar–centralisation, centralisator, discentralisar–discentralisation ; contrc – concentric, excentric &; egocentric etc.; geocentric etc.; homocentrie etc. centrar –concentrar centrifuge etc. '''centroafrican''' adj Del Africa Central. + '''centroameriean''' adj Del America Central. + '''centro''' avante s Sport. Jocator in le centro del linea de attacco. + '''centroeuropee''' adj Del centro europee. + '''centro''' mediano s Sport. Jocator de centro. (ned. ''velder'') + '''centrosoma''' s Biol. Granulation situate presso del nucleo del cellulas vivente, interveniente in le mitose e in le battimento del cilios e le flagellos. '''centu-''' vide cento. '''centumviral''' adj Relative al centumviro. '''centumvirato''' s Consilio del centumviros in Roma antique. '''centumviro''' s (parola lat.) Roma. Antiq. Membro de un tribunal civil que comprendeva cento membros. De hie: centumvirato; centumviral. '''centuplar''' v Multiplicar per cento: – su fortia; augmentar considerabilemente. '''centuple''' adj (lat. ''centuplus'') Que vale cento vices tanto. De hic: centuplar. '''centuplicar''' v Agrandir cento vices. De hic: centuplicate. '''centuplicate''' pp de centuplicar; adj centuplate. + '''centuplo''' s Que vale cento vices tanto. + '''centuria''' s (lat. ''centuria'') Rom. Antiq. Unitate politic, administrativa e militar, formate de cento citatanes. + '''centurion''' s (lat. ''centurio'') Officiero commandante un centuria, in le legion roman. '''cenuro''' s Zool. Tenia parasite del intestino gracile del can. '''cepa''' s (lat. ''unio'', unionis) Planta da horto a bulbo cornostibile (familia del liliaceas). '''cephal-''' s (apparente in derivatas e compositos) cephalo (=capite). De hic: cephalic ; cephalalgia etc.; cephalopodo etc.; hydrocephale etc.; bracbyceppale etc. '''cephalalgia''' s (gr. ''kephale'', capite, e algas, dolor) athol. Dolor, mal de capite. + '''cephalalgic''' Med. Relative al mal de capite. '''cenhalantera''' s (lat. ''quercato''–fagetea) Bot, lenta con flores rubie e inflorscentia pilose, in silvas e verdieros (Familia del orchidaceas). + '''cephalantho''' s Bot (ned. ''kogelboom'') '''cephanic''' adj (del gr. ''Kephale'', capite) Med. Relative al capite: vena indice – , massa – . '''cephalopodo''' s (gr. ''kephale'', capite, e pous, podos, pede) Zool. Classe de moluscos, cuje capite porta tentaculos munite de ventosas (sepia, pleura, nautilo). + '''cephalorachidian''' adj Anat. Que concerne le encephalo e le medulla spinal: liquido – . Syn. cerebrospinal. +cephalotorace s Zool. Region anterior del corpore de alicuna invertebratos (crustaceos, arachnidos) que comprende le capite e le thorace soldate. + '''cepheide''' s (de ''o Cephei'', uno del stellas del constellation de Cephee) Astrom. Stella variabile pulsante a curte o medie periodo de un die a alicun septimanas. '''Cepheo''' spr Astrom Cepheus. '''cer-''' (cer–, cerat–) s (apparente in derivates e compositos) cer–, cerat– , cerato–, cerot– (=corno). De hic: rhinocerote etc. '''cera''' s (lat. ''cera'') Substantia molle, jalne, secretate per le apes que face de isto le favos de lor apiculario: –vegetal, – a/de/por scarpas, – a/de/por skis, – a/de/por sigillos, – a/de modellar, –a/de lustrar, figurina de – , figura de – , museo de figuras de –candela de – , tabuletta de – , – de candela, – de aures, – de ape – fossile. De hic: cerato; cerero, cereria; cerumine &; ceree–cereo ; cerose; cerar – cerator; incerar &; ceromantia etc. ;adipocera etc.; ozocerita etc. + '''cerambice''', cerambix s Zool. Insecto del familia del cerambycides solitamente appellate capricorno. '''ceramic''' adj (del gr. ''keramon'', argilla) Que concerne le fabrication del oleria de terra cocite, de ceramo e de porcellana; industria –. '''ceramica''' s Arte de fabricar vasos de terra cocite; objectos in terra cocite. '''ceramista''' s Qui fabrica ceramica. '''ceramo''' s (gr. ''keramos'') Vaso de terra cocite. De hic: ceramista; ceramic; ceramica ; ceramographia etc. '''ceramographia''' s Studio e description del oleria. '''cerar''' v Revestir e – in cera; extender le cera e facer brillar le scarpas. + '''ceraste''' s (gr. ''kerastes'', cornute) Zool. Serpente venenosa de Africa e de Asia, dicite etiam vipera a cornosa causa de duo punctas situate supra le oculos. (Long.75 cm.). + '''cerate''' adj Coperite con cera: tela – . '''cerato''' s (lat. ''ceratura'') Farm. Unguento a base de cera e oleo. + '''ceratophyllaceas''' spl Familia de plantas herbacee aquatic (ordine delrosales). + '''ceratophyllo''' s Bot. Planta del familia ceratophylaceas (ned. ''boorn''–blad) '''cerator''' s Persona qui cera; apparato preparate por cerar le parquet. '''Cerbero''' spr Mythol. Can a tres capitas, guardator del inferno in le mytologia grec. '''cerca''' s Acto o action de cercar; esser in – , mitter se in –. '''cercar''' v (lat. ''cercare'', percurrer) Donar se movimentos, pena pro discoperir: – un objecto, – un persona, ir a cercar un medico, – asylo, – travalio/labor, – in le dictionario. De hic: cerca; cercator; recercar &. '''cercator''' s Qui cerca: – de auro, – de tresores, le – es de uranium; cuje spirito es constantemente tendite verso le recercas stientific: Einstein era un infatigabile – ; membro del Centro national de recerca stientific. + '''cercis''' s (lat. ''cercis'' silicastrum) Bot. Planta ornamental (Familia del leguminosas). + '''cercopitheco''' s (gr. ''kerkos'', cauda e pithekos, simia) Zool. Simia a longe cauda, del qual il ha in Africa plure species, sovente elevate in nostre menagerias. '''cere-''' (apparente in compositos). De hic: cerefolio etc. '''cereal''' adj (de ''Ceres'', dea del messes) relative al cereales; planta – . '''cereal''' s Planta cuje granos, super toto, reducite in farina, servi al nutritura del homines e del animales domestic (frumento, secale, avena, hordeo, ris, mais): –es panificatile, grano de – , molino a/de –es, silo a/de –es, production de –es, mercato de –es, bursa de –es, commercio de –es, commerciante de –es, surplus de –es, cultivar –es. + '''cerealicultor''' s Cultivator de cereales, agricultor. '''cereb-''' vide cerebro. De hic: cerebellar; cerebellose. '''cerebellar''' adj (del ''lat''. cerebellum, cerebro) Anat. Relative al cerebello '''cerebello''' s Anat. Centro nervose situate in le cerebro e detra le bulbo. Illo interveni in le energia del contractiones muscular, in le equilibration. + '''cerealicultura''' s Cultura del cereales,agricultura, '''cerebellose''' adj Anat. Que appertine o concerne le cerebello:ataxia. '''cerebral''' adj (del ''lat''. cerebrum, cerebro) Que appertine al cerebro: circumvolutiones – , cortice – ; que concerne le spirito, le pensata: activitate – , affection – , comootion – , embolia – , edema – , lesion – , sclerose (–osis) – , massa – , emolumento – , substan– tia/materia – , hemorrhagia – , function – , lobo –, membrana – , vena – , arteria – , hemispherio – , pulpa – , trunco – , tumor – , travalio/labor – , gymnastica – , poesia – , lavage – + '''cerebralitate''' s Judicamento, rationamento, capacitate intellectual: – frigide. '''cerebrar''' v pensar, activar intelectualmente. '''cerebration''' s Pensamento, activitate mental o intellectual. '''cerebritis''' s Med. Inflammation del encephalo; encephalitis acute. '''cerebro''' s (lat. ''cerebellum'', cerebro) Centro nervose situate in le cranio del vertebrates, multo disveloppate presso le homine, ubi illo se compone de duo hemispheries portante numerose cireumvolutiones: le – es le supporto del sensibilitate consciente, del movimentos voluntarie del activitate psychic: cavitate/ventriculo del – , lobo del – , circumvolution del – ,functionamento del – , affection del – , tumor del – , sclerose (–osis) del – , facer le lavage del – . Fig. spirito, intelligentia, judicio. De hic: cerebritis; cerebral; cerebrar–cerebration; cerebrospinal etc cerebello &. '''cerebrocardiac''' adj Med. Concernente le cerebro e le corde. '''cerebrospinal''' adj Anat. Concernente le cerebro e le medulla spinal: systema – , meningitis – . '''ceree''' adj Revestite de cera, de vernisse, vestimento impermeabile. '''cerefolio''' s (gr. ''khairephulon'') Bot. Planta aromatic coltivate como condimento (Familia del umbelliferas). '''ceremonia''' (lat. ''ceremonia'', character sacrate) Forma exterior e regulate de un culto: maestro de – , habito de – , – de coronation, – religiose, – nuptial/de maritage/de matrimonio, – baptismal/de baptismo, – funebre, – commemorative, – de apertura, – de giuramento, – de clausura, – de inauguration, de instalation, le –s conventional. Per axt. Forma exterior de solemnitate al occasion de un evento del vita social; politesse esagerate: facer –s, sin – . De hic: ceremoniero; ceremonial (I) – ceremonial (II); ceremoniose –in– ceremoniose. '''ceremonial''' adj Relative al ceremonias; actiones – . '''ceremonial''' s Insinuil del regulas que preside al ceremonias civil, militar e religiose: – del corte; libro que contine le regulas liturgie del ceremonias religiose. + '''ceremoniario''' s Catholic. (ned. ''ceremoniarius''). '''ceremoniero''' s Maestro de cemonias. '''ceremoniose''' adj Qui face troppo de ceremonias; affectate, qui exprime un politessa exagerate. '''cereo''' s Eccl. Grande candela: – paschal, grande candel paschal. Bot. Planta ornamental del Familia cactaceas. '''cereria''' s Fabrica de candelas de cera. '''cerero''' s Fabricante de candelas; negociante de bagatellas. '''Ceres''' spr Rom. Rel. Filia de Saturno e de Cybella, dea latin del agricultura, identificate plus tarde con Demeter del grecos. '''ceresia''' s (lat. ''cerasum'') Fructo comestibile del ceresiero, un drupa: nucleo/pepita de – , sirop de – torta al –, confitura al –s, sai–son del –s. De hic: ceresiero; ceresieto. + '''ceresie''' adj Rubie, rubre, rubee, rubicunde como le ceresia. '''ceresiero''' s Arbore del familia del rosaceas, cultivate por su fructo, le ceresia; flor de – , ligno de – . '''ceresieto''' s Ceresiero de verdiero; jardin de fructos) + '''cerifere''' adj Que produce cera: planta – , insecta – . + '''cerinthe''' s Bot. Flor continente cera (ned. ''wasbloem''). + '''cerium''' s Chim. Metallo (Ce) de numero atomic 58, dur, brillante, extracto del silicato hydratate natural de cerium, e que, alligate al ferro, entra in le fabrication del petras a ascenditor (ferro – cerium). '''cerner''' (cern– / –cret–) v Cribrar, passar per un cribro, setassar. De hic: concerner &; decerner &; diseeraer &; excern– &; secer– &. '''ceromantia''' s Prediction secundo guttas de cera fundite coagulate in aqua.Traduction approximative ex nederlandese). + '''ceroplastic''' adj Relative a ceroplastica. + '''ceroplastica''' s Arte de modellar in cera; illo era cognoscite per ancianos. '''cerose''' adj Que es del natura, del color del cera; un carnation – . –cerot– vide cer –. '''certe''' adj (lat. ''certus'', secur) Considerate como ver, indubitabile. Syn. assecurate, authentic ete. Contr. Contestabile, dubitose etc (ex. ''in'' basso). De hic: certitude; incerte – incertitude; certificar &; certo (expressiones a "certe") Post le s :proba / prova – , data – ; Ante le s: un – tempore, un – senior X, – die, de un – etate, in – grado, in – senso. '''certificar''' v Garantir como un facto certe e correcte : – un caution, De hic: certification; certificator; certificato. '''certifieation''' s Acto de certificar. '''certificato''' s (del ''lat''.certus, secur) Sripto official, o como on debe, signate de un persona competente, qui atesta un facto: – de nascentia, – de scholaritate, – de identitate, – medical, – sanitari / de sanitate, – de vaccination, – de travalio / labor, – de nationalitate, – de garantia, – de indigentia, – de inscription, – de morte, – de maritage / de matrimonio, – de bon mores / debon conducta (moral) / de bon vita e mores, – de origine, – de authenticitate, – de competentia, – de disdoanamento. '''certificator''' s Qui certifica; qui garanti in subordine le solvabilitate de un prime caution. '''certitude''' s Character de ce que es secur, evidente, indubitabile: le – de un facto, un – mathematic, con – . '''certo''' adv (lat. ''certo'') Sin dubita: certo, vos ha ration. + '''cerulee''' adj (lat. ''caeruleus'') Del tinta/color blauastre. '''cerumine''' s /del lat. cera) Substantia grasse, jalne brut, fermate in le conducto auditive externe per le glandulas que tapissa iste conducto. De hic: ceruminose. '''ceruminose''' adj Que forma lo cerumen: le glandulas – son glandulas sudorifere modificate. '''cerusa''' s (lat. ''cerussa'') carbonato basic de plumbo, appellate etiam bianco de – o blanco de argento e que es usate in pictura; essente un veneno, hodie illo es interdicite. De hic: cerusite '''cerusite''' s Mineral. Carbonato natural de plumbo. '''cerva''' s Parte feminin dei cervo. '''cervari''' adj (lat. ''lynx'', lupo cervari) Zool. del familia dal felides, del talia de upo – ,mammifero un grande catto. carnivore '''cervelata''' s Salsicia. + '''cervical''' adg (del ''lat''. cervix, –icis, nuca) Que apertine al collo: vertebra – , musculo – , glandula – , nervo – , plexo – , cancer – . + '''cervicalgia''' s sed. Dolor cervical, dolor de colo/nuca. + '''cervicapre''' s Antilopa indian. + '''cervice''' s Anat. Nuca. + '''cervidos''' s pl. (del ''lat''. cervus, cervo) Familia de ruminantes comprendente le cervo, le capreole, le cervus dama, le alce, le ren e que porta cornos plen, ramificate, caduc, appellatte bois (fr.). + '''cervin''' adj. Relative al cervo; cornamento/cornatura – . + '''cervino''' s Juvene cervo (ned. ''reekalf'', jong hartje) '''cervo''' (lat. ''cervus'') Ruminante dal famalia del cervidos, del forestas de Europa, de Asia e de America: – volante = cometo de papiro, – vulnerate, parco de –s, corno de cervo, trufa de – ; – mascule. De hic: cervari; cerva. + '''cesar''' s (lat.Caesar, supernomine de Julius Cesare) Titulo affectete a su successores, pois al herede del throno; imperator german. '''ces-''' vide ced– '''Cesare''', Caius Julius (101–14 av.J.C.) Rom. Hist. Patricio roman, amico del populo, guerreator gloriose, scriptor, govemator in soverano de Roma, usque al fin assassinate de un comploto. De hic: cesarismo; cesaree. '''cesaree''' adj Que ha reporto a Cesare. Med. operation/section – , extraction del feto per operation chirurgie, quando le nascentia normal non es possibile. '''cesarismo''' s (de ''Cesare'') Systema do governaraento comparabile a celle instituite per Cesare (al ''mesme'' tempore sur le investitura de derecto divin e sur le designation del populo). + '''casium''' s (lat. ''caesius'', blau) Chim. Metallo alcalin, molle, jalne pallide; elemento (Cs), de numero atomic 55, de massa atomic 132,90. '''cessa-'''le–foco s Cessation del hostilitates. '''cessante''' ppr de cessar; adj Stopante, interrumnente. '''cessar''' v (lat. ''cessare'')– Mitter fin a, interruraper: – le travalio; prender fin: le tempesta ha cessate, le febre ha cessate; – de florar; terminar, arrestar se: – de parlar, – le hostilitates, – le foco. De hic: cessante–incessante; cessation. '''cessation''' s Action de arrestar se, suspension, arresto: – de travalio, – del–pagamento, – del hostilitates, – progressive. '''cessibile''' adj Jur. Que pote esser cassate. '''cession''' s (del ''lat''. cedere, ceder) Jur. Action de ceder, abandono: – de benes, abandono que un debitor face de su benes a su creditores: acto de –, – ,de benes, – de debitas. Syn. Transferentia, transmission, vendita. '''cessionario''' s Der. Beneficiario de un cession. –ceste vide caste. + '''cesto''' s (lat. ''caestus'', de caedere, colpar) Guanto guarnite de plumbo del qual se serviva le athletes in le combattos de pugilismo. + '''cestodos''' a pl (gr. ''kestos'', cinctura, e eido s, forma) Classe de verses platte, parasite del subdivision del platodes, al qual apparteni le tenia. '''cesura''' s (lat. ''caesura'', de caedere, secar) Pros. Reposo preparate in un verso pro regular su rhythmo: le – seca le verso alexandrin in duo hemistichios:"nihil es belle que le ver, le ver sol es amabile. + '''cetaceo''' s (del gr. ''ketos'', grosse pisce) Mamifero de1 cetaceos. + '''cetaceos''' s pl Ordine de mamiferos marin perfectemente adaptats al vita aquatic per lor corpore pisceforme e per lor bracios transformate in pinnas, tal que le balena, le cachalote, le delphino. + '''cetano''' s Chim. Hydrocarburo saturate C16H34: indicio de – , gran odor characterisante le aptitude al ascendalia de un carburante por motor Diesel. + '''ceterach''' s (ar. ''chitaradj'') Filice commun sur le roccas e le ancian muros. '''cetere''' adj Altere. De hic: 1 cetero; 2 cetero. '''cetero''' adv Alteramente, alias, de plus, in resto. '''cetero''', ceterum s . Resto. '''cetunculo''' s Bot. (ned. ''dwergbloem''). '''cg''' abbr = centigramma. '''chacal''' (sh–) s (turc. chaga, pl. chacals) Mammifero carnivore de Asia e de Africa, de talia de un vulpe. + '''cha-'''cha–cha s Mus. Dansa de origine anerican derivate del rumba. +chachiero (sh–) s Tabuliera de chachaco. '''chaco''' (sh–) s (del ''persan'' shah, rege) Joco que se joca sur un tabuliera a 64 quadratos con 32 pecias de diverse valor; –s, jocar al –s; jocar al –s sin tabuliero, joco de –s, Jocator de –s, maestro de –s, club de –s, pecia de –s, pecia de –s non protogite, tabuliera de –s, partita de –s, match de –s, problema de –s, concurso/torneo de –s, colpo de – , pion de –s, campionato de –s, dar – , = de –s, – mat, – duple, – al rage!, facer – mat. '''chaise''' s (parola fr.; lat. cathedra) Sede a dordo, sin bracios por un persona: – longue, – de bracios, – rolante. '''chal''' (sh–) s (hindi shal) Grande pecia de lana, de seta etc. que le femas porta sur lor humeros: – de cachemir ). + '''chaldaic''' adj De Chaldea, chaldee. + '''Chaldea''' spr Nomine donate al basse epocha al Babilonia, parte inferior del Mesopotamia, urbe principal Babylon. + '''chaldee''' adj De Chaldea, chaldaic. '''verso''' su patre. + '''chaldeo''' s Habitante e lingua parlate in Chaldea. '''chalet''' s (parola fr. de Suissa romande) Habitation in le qual le ligno entra como elemento principal: – suisse. '''chalupa''' (sh) s Grande barca pesante e robuste a ramos e a motor por le servicio del naves. '''Cham''' spr Biblia. Le secunde filio de Noe, irreverente verso su patre. De hic: chamita – chamitic. '''chambellan''' (sh–) s (parola germ.) Hist. Officiero qui era cargate de tote lo que concerneva le servicio interior del camera de un prince: Grande – , le – le plus elevate in dignitate. '''chame-''' adv (apparente in compositos) cham–, chame–, (=sur le terra). + '''chameleonic''' adj Relative al chameleonte. De hic: cameleonte etc. '''camaleonte''' s (gr. ''khamaileon'', leon a terra) Zool. Reptille del Ancian Mundo, ordine del saures: le –s arboree pote cambiar lor color que los rende pauc visibile. '''chamita''' s Descendente de Cham qui haberea formate le racia nigre. '''chamitic''' adj Relative al chamita. '''Champagne''' spr (parola fr.) Provincia de Francia, capital Troyes: vino de – – ,vino blanc, situla a – , bottilia de – . '''champignon''' s (parola fr.; anc. fr. champegnue, del lat. campus, campo) Vegetal sin clorophyla, del qual il a numerose formas, preferente de locos fresc e humide: – venenose,– comestibile, – atomic. '''champion''' s (parola ang. facite prestar se al german.) Sport. Vincitor de un proba sportive: – de tennis, – de cyclismo. + '''chancre''' (sh–) s (lat. ''cancer''). Ulceration veneree del pelle e del mucosas : – molle, – spphilitic. + '''chanfrenar''' (sh–) v Taliar in chanfrenos. '''chanfreno''' (sh–) s (ancian fr. chant, latere, e fraindra, cassar) Super–facie obtenite battente le linea saliente de un petra, de un pecia de ligno, de un metallo etc. '''chanson''' s (parola fr. lat. catio) Composition musical dividite in coupletes e destinate a esser cantate. '''chansonnier''' s Autor de chansons, super tote satiric. '''chantage''' (sh–) s Delicto consistente a extorquer a un persona moneta, favores etc., sub le menacia de revelationes scandalose; facer chantage, extorquer por – . + '''chantagista''' (sh) s Celle qui extorque per chantage. + '''chantilly''' a (parola fr.) Cul. Crema battito. '''chaos''' s (gr. ''khaos'') Confusion general del elementos, del materia ante creation del mundo; sorganisar le – . De hic: chaotic. '''chaotic''' adj Que tene de chaos: collapso chaotic. '''chaperon''' s (parola fr.) Sorta de cappucio que era le copericapite del duo sexos in le Medievo. De hic: chaperonar – chaperonage '''chaperonage''' (sh–) s Castration del volatiles. '''chaperonar''' (sh–) v Accompaniar,surveliar un juvene persona. '''char''' a banca (parolas fr, lat. carrus) Vehiculo a bancas disponite de transverso. '''character''' s (gr. ''kharakter'', signo gravate) Signo del qual on se servi in scripto: – arabe: etiam: littera: – de imprimeria. – manusccripte/de scriptura – cursive, – grasse, –es separate/mobile, – runic, typo de – ,funder –es, funderia de –es, funditor de –es. Prestigio, rango: constitution monral, marca distintive; haber un – strictemente personal. Psycol. Insimul del tractos cercante el individuo, tracto –, falta de (l) – ; fortia/firmitate de – , forte de – , debilitate de – , vitio de – , – ambivalente, – dislocal, – recalcitrante, –es sexual secundari, monstrar su – ; formation de –, rolo de – , –es coripatibile, compatibilitate de. – . De hic: charactreristic &; characterisar &. '''characterisar''' v Determinar per un character distinctive, definite; – se, manifestar se per tal o tal character; iste responsa characterisa le hornine. '''characterisation''' s Action de characterisar; portrait in parolas; lo que constitue un particularitats '''characteristic''' adj Signo – , lo que constitue le character distinctive, le particularitats dispinetive de un persona, de un cosa; signo – , fossile – . De hic:characteristiea '''characteristica''' s Ce que constitue le character distinctive, le particularitate de un persona o de un cosa. Math:.xafteai^tegre de un logarhytiao. Syn. : di stinctive, dominante, esse–ntial, particular, personal, proprie,specific,simptomàtic,typic. + '''characteroiogia''' s Scientia que ha por objecto le cognoscentia del characteres. + '''characterologo''' s Specialista in characteroiogia, '''charada''' s (parola fr»Lanquedoc,charado,causerie) iroblema enigmistic que consiste in le diVision de un parola que coincide o no con syllabas,. On definì cata parte,pois angue le parola resultate dal combination de iste partes,corno :Quatro partes son tote mi ric–chessàile ultime vale quanto le toto e le toto vale nihil.Disii–garasnto ZERO (le ''riechessa'' era le anatro littei'as e le littera b del fin es equalmente zero). Fig. no que es paue intelligibile. + '''charisma'''(ka) s (gr.kharisma) Rel.cath. ornine dato a donos spiritual extraordinari accordate t ransitori mente per le Aancte Spirito a gruppos o a individuos in vista del ben generai del ecclesia. +charismatic adj Pertinente a, characterisate per charisma. '''charivari''' (sh–) s (gr.karebaria,mal de testa) Ruito tumultuose quo on face m alicun paises ante le casa da celle qui ha provocate un di scontentò ; strepito in general; querella accompaniate de critos. Fig. Musica discordante. '''charlatan''' s (parola fr. ital iarlatane, habitante de Cerreto, in Italia) venditor de drogas sur le placias public; medico ignorante. Fig. Impostor qui exploita le credulitate public. De hic: charlataneria; charlatanismo; charlatanesc. '''charlataneria''' (sh–) s Maniera de parlar o de ager del charlatano. '''charlatanesc''' (sh–) ad. Digne de un charlatan. '''charlatanismo''' (sh–) s Exploitation del credulitate public. + '''charleston''' s (parola angl.) Dansa de origine american, al moda verso 1925. '''charme''' s (parola fr., ital. ''carmen'') Incantation magic.: esser sur le colpo de un charme. Fig. Qualitate de ce que o de lo que place extrememente attractive. + '''Charon''' spr Myth. Le cochiero del Inferno qui portava in su barca, sur le Styx, le anima del mortos in e cambio de un obolo; le barca de –. '''charpa''' (sh–) s Vestim. Large banda de stoffa que se porta oblicamente de un spatula al hanca. – de burgomaestro; cinctura de stoffa. '''charta''' s (1at. ''charta'', papiro) titulo ancian concedente privilegios; lege constitutional de un stato, stabilite per concession del soverano, non per le representantes popular: Magna –, Grande – de Anglaterra in 1215, – del Nationes Unite in 1948. De hici chartismo; chartista; charter. '''charter''' v Dar un privilegio, un charta por. + '''charter''' s (parola angl.) Avion arrentate per un compania de tourisme, o per un gruppo de personas, sur le qual le precio del billet es multo avantagiose; servicio de –s, volo –. '''cartismo''' s Movimento politic in Anglaterra (1837–1848) '''chartista''' s Partisano del chartismo. '''chartreuse''' s (parola fr.) Convento del religiosos o religiosas del ordine de Sancte Bruno; liquor aromatic create per le monachos del Grande Chartreuse; parve casa de Campania. '''Charybdis''' e Scylla Vortice e scolio celebre del stricto de Messina: cader inter scyll.a e – , cader da un mal in un altere pejor. '''chassa''' (sh–) s Action de spiar, de persequer, de prender, de occider animales o aves salvage: partita de – , aventura de – , castello de –, prisa de –, – de vulpes, – de elephantes, – de balenas, – de tigres, – de anatra, – de perdices, – de phocas, – de ocas, – de conilios, – prohibite, terreno de chassa, ave de – , arma de – , casa de – , scena de – , saison del – , fusil de – , bottas de – , tropheo de – , guarda de – , derecto de – , pavillon de – , can de – , picca de – , cultello de – , corno/trompa de – , delicto de – , lege super le – , le – es aperte, le – es clause, licentia/permisso de – , rostito de chassa, avion de – , escadra de – , pilota de – ; preda. De hic: chasser – chassator. + '''chassamuscas''' s Flocco de crins fixate a un manico por chassar le muscas. '''chassar''' (sh–) v (lat. ''captare'', cercar a prender) Persequer un animal salvage: – le lepore, – illicitamente. + '''chassasubmarinos''' s Chassator de submarines. '''chassator''' (sh–) s Persona qui chassa: – furtice/illicite; soldato de alicun corpores: – de infanteria, – de cavaleria, – alpin, – de ursos, – de anates, – de leones, – de renes, – de phocas, – de talpas, – de aves, – de pellicias, – de testas, historias/fanfaronadas de – ; persequitor. Marina de guerra, nave o vehiculo concipite por chassar le constructiones o le vehiculos de combatto adverse: – de submarinos, – a reaction, –de noete, – bombardero. + '''chassatorpedinero''' (sh–) s Chassator de torpedineros. '''chassis''' s (parola fr.) Quadro, carrosseria de un automobile. '''chauffeur''' s (parola fr.) Conductor de automobile : – de camion; obrero cargate de intertener le foco de un forgia, de un caldiero, de un locomotiva. '''Chauvin''', Nicolas spr Soldato excessivemente patriotic del armea de Napoleon Bonaparte. Qui manifesta un admiration sincer ha cec por su patria. De hic: chauvinismo;chauvinista–chauvinistic '''chovinismo''' (sho–) s Patriotismo, nationalismo exagerate e sovente aggressive. '''chauvinista''' (sho–) s artisano del chauvinisno. '''chauvinistic''' (sho–) adqj Relative al chauvinista. '''tchec''' (tch–) adj De Republica Tehec; etiam de Bohemia. + '''checlist''' s (parola angl.) lista alphabetic, catalogo, lista electoral. '''checoslovac''' (tch–) adj De Oheeoslovachia. De hic: checoslovachia; checoslovaco. '''checoslovach''' – vide checoslovac. '''Checoslovaebia''' (tch–) spr Ancian republicade Europa Central, dividits desde 1993 in Chechia e Slovachia. '''checoslovaco''' (tch–) s Habitante de Checoslovacia. + '''cheddar''' s (parola angl.) Caseo anglese o amarican, al lacte de vacca, a pasta dur e colorate. '''chef''' s (parola fr., del lat. caput, capite) Celle qui es al capite, qui detene lo autoritate, le direction: – de schola, – de interprisa, – del campo, – de cocina, – cocinero, – de familia, – de Stato. – del governamento, – de choro, – de tribo, – de quartiero, – de protocollo, – de magaz'in, – de traino, – de station, –. de(l) partito, – de orchestra, – de orchestra invitate, – de gruppo, – de bureau, – de servicio, – mechanico, – de Stato Major, – de equipa, – de contabilitate, – de(l) personal, – de brigantes/de robatores, commandante in – . + '''cheirantho''' s Bot. Planta herbacee a flores jalne–aurate, o brun, habente folios punctute, lanceolate, e coperite de pilos, odor agradabile (cheiranthus cheiri – familia del cruciferes). '''cheka''' s (parola russe) Securitate del stato in le ancian Union Sovietic. + '''chelicera''' s Zool. (ned. ''cheliceer''...). + '''chelidonia''' s (chelidonium majud) Bot. Planta herbacee a flores jalne, cuje stipe secreta un succo jalne–orange. + '''chelonian''' adj Relative al cheloniano. + '''cheloniano''' s Zool. Simile al tortuca (ned. ''schildpadachtige''). '''chenille''' s (parola fr. lat. canicula, parve cana) larve del papiliones. Banda sin fin, inveloppate sur le rotas de un vehiculo pro obtener se un plus grande superficie in contacto con le solo.::vehiculo a –s. + '''chenomeles''' Bot. Cydonia. + '''chenopodiaceas''' spl 3ot*Familia de plantas del ordine centrospermas + '''chenopodio''' s (Bott. cotoneus malus) Arbore fructifere a flores albe–rosee e a folios grande jalne (Cydonia vulgaris). '''cheque''' s (parola angl.) de exchequer bill, billet de banca. Scripto per le qual le possessor de un conto in banca effectua credito a su profito o a profito de un altere; carta de –s, conto de –s, – al portator, – de viage/de viagiator, – bancari, – postal, –cruciate, – coperte, per – , libro de –s, – in blanco. + '''cherophylo''' s (Chaerophyllum aromaticum) Bot. Planta herbacee a flores albe e fructos aromatic. Familia del umbelliferas). + '''cherry''' brandy s (parola angl.) Brandy de ceresias. '''cherub''' s Cherubino (in ''germ''.), infante belle. De hic: cherubic. '''cherubic''' adj Relative a cherubin. '''cherubin''' s (hebraic keroubin) Angelo del secunde rango del prime hierarchia. Belle artes testa de infante portate per duo alas. Fig. Un infante plen de charme, rapente. De hic: cherubinic. '''Cherubinic''' adj .Relative al cherubin, simile al angelo (ned. ''engel''–achtig). + '''chester''' s (parola angl.). Caseo anglese a lacte de vacca e a pasta dur. '''cheta''' s Zool Sina, pilo de porco. De hic: chetopode etc. ; spirocheta etc.; oligocheta etc.; Polyeheta etc. '''chetopodo''' adj Zool. Relative al chetopodes. De hic: chetopodos. '''chetopodos''' spl Zool. (del gr. ''khaite'', pilos, e pous, podos, pede) Classe de anelides marin (ned. ''borste1potige''). + '''chewing''' gum s (parola angl.) Gumma a masticar. + '''chianti''' s (parola ital.). Vino rubie legiermente piquante producite in Chianti (Italia). '''chic''' adj (parola fr. ) Elogante robas – ; generose sympathic: monstrar se – ; agradabile commonde. '''chic''' s (parola fr.) Habilitate, dexteritate; haber le – por facer alique; travaliar, designar, pinger da chic, sin modello, de memoria. Fam.: Elegantia haber – . + '''chicane''' (shi–) s (fr. ''chicane'') Action per le qual alcuno molesta le altere, per demandas e pretentiones non fustificate; obstaculo de differente formas montate sur le circuito de un flumido por diminuer su velocitate donante lo le possibilitats de frigidar se. '''chiffonier''' s (parola fr.) Parve mobile a tiratorios. + '''chignon''' s (parola fr. lat. catena) Arrangiamento del capillos femenin, capillatura appropriate e torsadite al summitate del testa o sur le nuca. '''Chile''' (tchile) sor Republica del America del Sud; canital Santiago. De hic: chilen – chileno \nitro/nitrato de – . '''chilen''' (tchilen) adj De Chile. '''chileno''' (tchileno) s Habitante e linguage de Chile. '''chili-''' s/adg (apparente in derivates) chili– (=mille) . De hic: chiliasmo; chiliasta. '''chiliasmo''' s Theoria del regno de mille annos (ned. ''chiliasme'', leer...). '''chiliasta''' s Partisano de chiliasmo. '''chim'''(i)otherapia s Med. Tractamento per substantias chimic. + '''chimaphila''' s Bot. (ned. ''chimafila''). '''chimera''' s (lat.chimera, facite prestar se al gr.) Mythol. Monstro fabulose medietate leon, medietate capro e a cauda de dracon. Icht. Pisce holocephal. Fig. Idea false, imagination van, invention; nutrir se de –s. De hic: schimerista; chimeric; chimerisar. '''chimeric''' adj Qui se complace in chimeras: spirito – ; sin fundamento, illusori, utopie: projecto – . '''chimerisar''' v Nutrir se con chimeras; ideas bizarre, phantastic. '''chimerista''' s persona qui se complace in chimeras. soniator. '''chimia''' s (de ''alchimia'', facite prestar se al arabe) scientia que studia le natura e le proprietetes dal corpores simple, le action del unes le alteres e le combinationes debite a iste action: – inorganic/anorganic, – physic, – analytic, – quantitative, – qualitative, – experimental, – applicate, experimento de – , professor de – , lection de – , formula de – . De hic: chimista; chimie; chimico; biochimia etc.; chimotherapia etc.; electrochimia etc. physiochimia etc. '''chimic''' adj Que appartine al chimia; analyse – , elemento – , arma – , industria – , productos – , reaction – , equation – , formula – , composito – , levatura – , lavage – , technologia – . '''chimico''' s Experte in chimia. '''chimista''' s Experto in chimia: ingeniero – . '''chimo-''' vide chimia. '''chimotherapia''' s Med. Tractamento per substantias chimic; le uso del sulphamidos ha extendite considerabilemente le dominio e le efficacitate del chimiotherapia. '''chimpanze''' s (de ''un'' lingua african) Zool. Simia anthropoide de Africa, arboree, sociabile e providente se facilemente. '''China''' (sh–) spr Republica popular de Asia; capital Pekin; muralia de –; Mar de – , tinta de – . De hic: chinese; indochina etc. + '''chinchilla''' (shi–) s (parola esp. de chinche, cimice) Roditor de America del Sud, multo chassate sor su pellicia gris–perla (long. 25 cm, sin le cauda). '''chinese''' (sh–) adj De China; complicare, bizarre, que subtilisa in excesso; habitante, lingua – ,lanterna – , mangiar al restaurante – . '''chinese''' (sh–) s Habitante de China; lingua parlate in China. Fig. Iste es – , iste es ineomprensibile. + '''chionadoxa''' s Bot. (ned. ''sneeuwroem'') + '''chionantho''' s Bot*(ned. ''sneeuwvlokkenbom''). + '''chio''' s (parola angl.) Pecietta. + '''chips''' spl (parola angl. ascendalia) Patatas frites salate in multo fin rondellas; iste rondella; sacchetto de – . '''chir-''' s (apparente in eompositos) chir–, chiro–, cheir–, cheiro– (=mano). De hic: chinomante etc.; chirurgo etc.; chiroptere etc. + '''chirographia''' s Scientia del lineas del mano. + '''chirographic''' adj Relative al chirographia. + '''chirologia''' s Linguage del digitos del mano. chi.ro mante s Persona qui exercita le chi remanti a. De hic: chiroraantia. '''chiromantia''' s (gr. ''kheir'', mano, e manteia, divination). Methodo de divination fundate sur le studio del mano (forma, signos, etc.). + '''chiropodista''' s (ned. ''chiropodist''). + '''chiropractica''' s (gr. ''kheir'', mano, e praktikos, mittite in action) Methodo de tractamento de alicun maladias per manipulat.ion del vertebras. + '''chiropraktor''' s Med. Medico qui practica le chiropractica. '''chiroptere''' adj Zool. Del natura del chiropteros. De hic: chiropteros. '''chiropteros''' spl (gr. ''kheir'', mano, e pteron, ala) Zoo1.Ordine de mammiferos, appellate etiam vespertiliones, characterisate per le adaptation al volo, lor membros anterior essiate transformate in alas. (Illos son por le plus grande parte animales nocturne, insectivore, ma le roussettes de India se nutri de fructos. '''chirurgia''' s (gr. ''keirourgia'', travalio manual) Parte del arte medical que comporta le intervention del mano nudo o armate de instrumentes; – plastic/esthetic, – vascular, – cardiac/del corde, – del arbores, – cosmetic. '''chirurgie''' adj Que appartine al chirurgia: instrumenta – , interventi– , on/operation –, tractamento – . '''chirurgo''' s Medico qui exercita le chirurgia: – dentista, – cardiologo. De hic: chirurgia; chirurgie + '''chitina''' s (gr. ''khiton'', tunica) Biol. Substantia organic azotate del cuticula del insectos e altere anthropodos. + '''chitinose''' adj Biol. Continente chitina o formate de chitina. + '''chlamjde''' s (Spatola gr.) Antiq. Gr. Pecia de lana drappate, attachate sur le spatola per un fibula e serviente de mantello. '''chlor-''' adj (apparente in derivates e eompositos) chlor–, chloro– (–verde). De hic: chlorosis; chlorophyla; chloro &. + '''chlora''' s Bot. (ned. ''bitterling''). '''chloracet-''' vide chloracetic. '''chloracetato''' s Sal o ester del acido chloric. '''chloracetic''' adj Chim. Relative al chloracetato De hic: chloracetato. '''chloral''' s Phar. Composito que on lo obtiene facente passar un corrente de chloro refrigerate a 0ºC; hydrato de – , combination de – con aqua, utilisate in midicine qua antiseptico, calmante e hypnotico. (isto es un toxico). + '''chlorar''' v Adjunger chloro. '''chlorate''' adj Chim. Que contine chloro como elemento constituente. + '''chloration''' s Chim. Purificar aqua con chloro; substitution de un atomo de chloro a uno de hydrogeno. '''chlorato''' s Chi. Sal del acido chloric. + '''chlorella''' s (ned. ''chlorelle'' (cencellid groenwier). '''chlorhydrato''' s Chim, dal del acido chlorhidric e de un base azotate. '''chlorhydric''' adj Chim. Acido – , combination de chloro e de hydrogeno (HC1) que se forma in le action del acido sulfuric sur le sal marin. '''chloric''' adj Chim. Acido – ,uno del acidos oxigenate derivate del chlo–. '''chiorido''' s Chim. Chlorura. '''colorito''' s Chim. Sal del acido chlorhydric. '''chloro''' s Chim. (gr. ''chloros'', verde) Gas toxic jalne, verdastre, de odor suffocante, que on extrahe del cloruras natural e que on utilisa in solutiones cono disinfoctante e discolorante; elemento (Cl) de numero atomic 17, de massa atonie 35,453 (familia dal halogenos); aqua de – . De hic: chlorato–perchlorato; chlorido–trichlorido etc.; chlorito–hypochlorito; clorura; chloric–perchloric; chlorose–hypochlorose; chiorai etc.; chloracetic etc.; chloroformo etc.; chloroplasto etc. '''chloracetato''' s Chim. (ned.chlooracetaat) '''chloroformar''' v Submitter al action anesthesic del chloroformo. '''chloroformisar''' v Chloroformar. '''chloroformo''' s Chim. Coruro e acido formic. Liquido incolor, de un odor ethere, resultante del action del chloro sur le alcohol e utilisate qua anesthesic. De hic:chloroformar; chloroformisar + '''chlorometria''' s Dosage del chloro continite in un chloruro discolorante. '''chlorophylla''' s (gr. ''kloros'', verde, e phulon, folio) Pigmento verde del vegetales fixate in chloroplastos e que non se forma que al lumine '''chloroplasto''' s Corpusculo del cellulss vegetal, colorate per le chlorophylla e sedio del photosynthese. '''chlorose''' adj Chim. Que ha chloro: acido – . '''chlorose''' (–osis) s (del gr. ''kloros'', verde) Med. Anemia characterisate per un palor special del pelle, debite a un tenor insufficiente del gobulas rubie in hemoglobina. Bot. Maladia del plantas provocante le jalnessa del folios. + '''chlorotic''' adj Med. Que ha reporto al chlorose; attingite de chlorose. + '''chlorurar''' v Transformar un corpore in chloruro. '''chloruro''' s Combination del chloro con un corpore simple (altere que le oxygeno e le hydrogeno): – de calce, solution de – de calce, –de potasium, le – de sodium (NaCl) o sal marin se extrahe del aquas del mar. '''choc''' (sh~) s (de ''choccar'') Incontro violente de un corpore con un altere: – de duo trainos; colpo inter duo armeas: truppas de – ; emotion violente e brusc; iste decesso ha essite por illa un veritabile – , – nervose, – anaphylactic, stato de – , effecto de –, unda de – , therapia de – . '''choc-''' vide choccar. De hic: choc. '''chocolate''' (sh–) s (esp. ''chocolate'', facite prestar se al aztec) Pasta alimentari solidificate componite de cacao e sucro; iste substantia diluate in aqua o lacte: – al lacte, barra/tabletta/placa de – , pastilla/rondella de –, – a liquor, – in pulvere, – granulate/vermicolli, crema al – , gelato al – , pasta al – , rondella de – , granos de – , cigaro de – , littera de – , color de – ; tassa de –, – al aqua. De hic: chocolatero; chocolatiera. + '''chocolateria''' (sh–) s Fabrica de chocolate. '''chocolatero''' (sh–) s Qui fabrica o vende chocolate. '''chocolatiera''' (sh– ) s Recipiente pro servir le chocolate liquide. + '''cholagoge''' adj (gr. ''khole'',bile, e agein, conducer) De dice de un substantia cuje action es choleric e facilita le evacuation del bila. + '''cholagogo''' s Med. Remedio que facilita le evacuation del bila. + '''chole''' cystitis s (gr. ''khole'', bile, e kustis, vesica) Inflammation del vesica bi1iari. + '''cholelitho''' s Calculo biliari. + '''cholemia''' s (gr. ''khole'', bile, e haima, sanguine ) Rata del bila in le sanguine, multo debile al stato normal, elevate in le caso de ictero. '''cholera''' (có–) s (gr. ''cholera'') Maladia grave, epidemic e contagiose, characterisate per crampas stomachal multo dolorose e diarrhea: epidemia de – , caso de fe,–bacillo de – ; Fam. Homine maligne: esser in cholera, accesso do – , – incoercibile, – furibunde, – impotenti; –divin, – popular/del populo, mitter in cholera, sufiocar de – , deponer su – . De hic: cholerina; choleric; incholerisar. '''choleric''' adj (de ''cholera'') Med. Persona attingite de cholera: epidemia – ; – irascibile; temperamento – , typo – . + '''choleriforme''' adj Characterisate per cholera. '''cholerina''' s (de ''cholera'') Med. Affection gastro–intestinal acute con symptomas externe simile al cholera. + '''cholesterina''' s Biochim. Colesterol. + '''cholesterol''' s Biochim (gr. ''khole'', bile, e stexos, solido) Solido de origine alimentari o synthetisate in le organimo presente in tote le cellulas e cuje proportion elevate pote provocar le formation de calculos biliari o constituer un factor de risc del arteriosclerosis. Fam. Haber – , un proportion elevate de – . + '''cholina''' s Biochim. Corpore azotate presente in le organismo super toto sub forma de esters, tal le acetylcholina, multo importante in le functionamento del systema nervose, e que, a stato libere, ha un rolo protector del cellula hepatic. + '''chondrioma''' s (gr. ''khondron'', parve grano) Biol. Bot. Insimul del corpusculos vivente, in granos o in filamentos, appellate chondriosomas, esistente in le cytoplasma del cellulas. '''chondro''' (có) s (gr. ''khondron'', parve grano) Tumor benigne del cartilagine. De hic: chondroide; hypochondrio – hypochondria – hypochondriac – hypochondriaco; chondrologia etc. + '''chondroblasto''' s Histo1. Elemento cellular juvene del cartilagine, reimplaciate per le osteoblastos in le curso del ossification. '''chondroide''' adj Simile al cartilagine. '''chondrologia''' s Studio del ossos cuje calcination, non se face e resta cartilaginose. '''choral''' adj (del ''lat''.chorus, choro) Que appertine al choro: canto – , musica – ,obra – , symphonia – , composition – , phantasia – , societate – . '''choral''' s Ensemblo de personas que executa al unisono o a plure voces obras musical; canto a un voce del liturgia protestante: – de organo, – del radio. '''chorda''' s (lat. ''chorda'') Filo elastie confectionate de metallo o de altere materiales, que, extendite sur certa instrumentos musical, produce per vibration sonos: instrumento a/de –(s), orchestra a –s, – de violino, – de tripa, a –s cruciate, tender –s, impinger le cosas al extremitate, facer vibrar/toccar le –s, le – sensibile de un persona, mitter –s a un violino, munir un violino de –s; Geom. Segmenta de linea recte que junge le extremitates de un arco de circulo, Anat.: – dorsal, –s vocal. De hic: clavicordio etc.; notochordo etc.; hexacordo etc.; hexacordio etc. '''chorea''' s (gr. ''khoreio'', dansa) Maladia nervose characterisate per movimentos involuntari e disordinate. Syn. Dansa de Sancte Vitus. De hic: choreic; choreographo etc. '''choreic''' adj Relative al chorea; appertinente al dansa de Sancte Vitus. '''choreographia''' s (gr. ''khoreia'', dansa, e graphein, de scriber) Arte de notar le passos e le figuras del dansa. de componer le balettes. '''choreographic''' adj Que se reporta al choreographia. '''choreographo''' s Persona qui se occupa de choreographia. De hic: choreographia; choreographic. + '''choriambic''' adj Litt. Concernente a choriambo. '''choriambo''' s Litt. Verso grec e latin componite de duo breves inter duo lorges. + '''chorion''' s (gr. ''khorion'', membrana ) Inveloppa externe del embryon presso le vertebrates superior. + '''chorispora''' s Bot. (ned. ''chorispora'') Planta del familia cruciferae. '''chorista''' s (del ''lat''. chorus, choro) Persona qui canta in choros. '''choro''' s (lat. ''chorus'', del gr. ''khoros'') Gruppo de personas executante insimul dansas e cantos regulate: le – del tragedia antique. Mus. Ensemble de cantatores; canto executate per plure voces : – mascule/de homines, – feminin/de feminas, – mixte, – infanti1/de infantes, – final, – parlato, –angelic/de angelos, canto del – , maestro/chef de – , a/in – , – a cappella; parte del ecclesia reservate al – : – del cathedar. De hic: chorea &; chorista; choral. '''choroide''' adj Biol. Relative al choroidea. '''choroidea''' s (khorion, membrana, e eidos, aspecto) Membrana pigmentate e vascular del oculo, situate inter le retina e le sclerotica, continuante se in avantia per le iris. + '''choroidee''' adj Del choroidea. + '''chow-'''chow s Racia del canes originari del China, ubi illos son elevate por lor pellicia. '''chrestomatia''' s (gr. ''khrestomantheia'', collection de textos utile) Collection de pecias seligite del autores classic. + '''chrisma''' s Monogramma del Christo, que figura sur numerose monumentos christin. (Confusion... vide neg. zalfolie, wigolie). + '''chrismon''' s Reli. (vide le definition date per inadvertentia al parola chrisma, que forsan significa unguenta sancte) '''christian''' adj (lat. ''christianus'') Rel. baptisate e professa le religion de Christo: dogma – , moral – , le revelation – , festa – , era – , Appello Democratic Christian, predicar le fide – . + '''christianisar''' v Convertir al religion christian. '''christianisation''' s Action de christianisar; conversion al christianismo. '''christianismo''' s Religion christin. le prime episcopo era Sancte Petro, ma le ver fundator era Sancte Paul qui lo propagava activemente. Ora illo es le religion con le plus grande numero de adepttos: converter se al– . '''christianitate''' s Insimul de onme paises e omne populos christian. '''christiano''' s Qui appertine al religion christian; qui es digne de illo; deber de – . '''Christo''' spr (del gr. ''khristos'', sacrate) Redemptor, Messia e, per consequente, presso le christianos, Jesus Christo; creder in –, testa de – . De hic: christian – christianismo, christianitate, antichristian, judeochristian etc.; christiano; antichristo, antichristian. + '''christologia''' s Theol. Studio del doctrina christian. + '''christologic''' adj Relative al christologia. '''chrom-'''(–ma/–mat–) s (apparente in derivatos e compositos) crom–, cromo– , cromat–, cromato– (=color). De hic: chromatismo; chromatic, monochromatic etc.; polichromatic etc.; chromatica; achromate, achromatismo, acromatic, achromatisar, achromatisation, achromatopsia etc.; chromophore etc.; chromatophore etc.; chromolithographia etc.; chromosoma etc.; cromosphera etc.; monochrome etc.; polychrome etc.; photochromia etc. '''chromat-''' vide chrom– + '''chroma''' s Mus. (ned. ''achtste'' noot) octave nota? + '''chromage''' s Depositar de un tenue pelicula de chromo metallic resistante per electrolise: le – del metallos. + '''chromar''' v Effectuar le chromage, coperir de un tenue strato de chrom. + '''chromate''' adg (ned. ''verchroorod'', chroom... :corio – ,aciero – . '''chromatic''' adj (del gr. ''kroma'', color) Relative al colores. Mus. Se dice de un serie de sonos precedente per semitonos, sia montante, sia descendente: scala – . Photo: philtro – , sensibilitats – , circulo –. Optica: abberation – . Biol. reticulo – . '''chromatica''' s Acto del preparation e del uso del colores. + '''chromatina''' s Biol. Substantia characteristic del nucleo del cellulas fixante energicamente le colores basic (ex. ''fuchsina''). '''chromatismo''' s Bot. Coloration. Optica. Proprietate del radios blanc de decomponer se in radios de color differente. Mus. Character chromati. '''chromato''' s Chim. Que contine chromo; coperite per un strato de chromo. + '''chromatographia''' s Methodo de separation del constituentes de un mixtura fundate sur lor absorption selective per solidos pulverudente. + '''chromatophobia''' s Timor de colores (ned. ''kleuren'' rees). '''chromatophore''' adj Relative al chromatophoro. De hic: chromatophoro. '''chromatophoro''' s Celulas pigmentari del derma, potente migrar in le epiderma e capabile de adaptation chromatic al homine e al animales de numerose gruppos. + '''chrornatura''' s Chromage. '''chromic''' adj Que deriva del chromo: anhydride – (Cr03), acido – , sales – , sales del chromo trivalente. + '''chromite''' s Min. Mineral del gruppo del spinellos principal mineral de chromo. '''chromo''' (I) s (gr. ''khroma'', color) Metallo blanc, dur e inoxydabile, empleate corno revestimento protector e in alicun alligatos; elemento (Cr) de numero atomic 24, de massa atomic 52,01. '''chromo''' (II) s (ned. ''kleurenlitho'', gekleurde prent, chromo) Pl. accessories chromate de un vehiculo, de un bicicletta etc. + '''chromogene''' adj Que produce color. '''chromolithographia''' s (gr. ''khroma'', color, lithos, petra e graphein, scriber)Impression de imagines in color superposite per methodos lithographic; imagine obtenite per iste methodo. Abrev. Fam.: chromo. + '''chromolithographiar''' v Realisar imagines in color per methodos lithographic. + '''chromolitographic''' adj Relative al chromolithographia. + '''chromolitographo''' s Realisator de imaginos per methodos lithographi '''chromophore''' adj Chim. Relatice al chromophoro. De hic: chromophoro. '''chrorophoro''' s Chim. Phys. Gruppo de atomos que introducite in un molecula de un substantia organic, lo colora. '''chromophotographia''' s, Methodo de obtener photographias in color. '''chromosomo''' s (gr. ''kroma'', color, e soma, corpore) Biol. Corpusculo de substantia nucleari que se forma durante le division del cellula, e que es variabile in forma (granos, filamentos arcate, bastonettes) a cata specie; – sexual. '''chromosphera''' s Astron. Strato medie del atmosphera solar inter le photosphera e le corona solar. + '''cromotypographia''' s Impression typographic in colores; proba obtenite per iste metodo. + '''chromotypographic''' adj Relative al chromotypo–graphia. + '''cronaxia''' s (del gr. ''khronos'', tempore) Tempore phyologic characteristic del excitabilitate de cata organo o texito e, specialmente, le duration minime del passage del currente electric qui permitte de attinger le limine de excitation de un musculo o de un nervo in alicun conditiones. '''chronic''' adj Med. Se dice (per ''opos''. a acute) del maladias que evolve lentamente e se prolonga: rheumatismo – , bronchitis – . '''chronica''' s (del gr. ''khronos'', tempore) Collection de factos historic, de narrationes reportate, secundo le ordine del tempores; insimul de novas que circula super le personas: – del corte, – mundan, – rimate, – del scandalos, in le – del historia; articulo de jornal, radio etc., ubi son reportate le factos, le novas del die; – scandalose, – septimanal, – artistic, – theatral. '''chronicitate''' s Med. Dtato chronic:le – de, un naiadia. '''chronista''' s Autor de chronicas, redactor de jornal, radio etc. '''chromo-''' s (apparente in derivates e compositos) chromo–, kron– (= tempore). De hic: chronista; chronicitate; chronica; anachrone &; synchrone &; chronogramma etc.; chronologo etc.; chronometro etc. ; isochrone etc. '''chronogramma''' s –Historiogramma, representationes graphic deivariati– Te – dol historia ; articulo de jor– de! die: – ones un parametro in function de tempore. + '''chromographia''' s (de ''khrono'' + photographia). Analyse, studio del movimento per photographias repetite al curte intervalos de tempore. '''chronographo''' s Astron. Horologio de precision, pernittente de mesurar directemente le durata de un phenoneno. '''chronologia''' s (gr. ''khronos'', tempore, e logos, scientia) Scientia del tempores o del datas historic; ordine e data del eventos historic. '''chronologic''' adj Que ha reporto al chronologia; ordine – , tabula – , apprender tabulas – , tableau – . '''chronologista''' s Qui se occupa de chronologia. '''chronologo''' s Specialista in chronologia. De hic: chronologia, chronologista, chronologic. + '''chronometrage''' s Action de chronometrar. '''chronometrar''' v Relevar exacteraente le tempore in le qual se compli un action, un proba sportive o un operation industrial. + '''chronometrations''' Chronometrage. + '''chronometrator''' s Persona cargate de chronometrar (un ''proba'' sportive, un operation industriai). '''chronometria''' s Parte del physica que se occupa del mesura del tempore. '''chronometric''' adj (como) per chronometro. '''chronometrista''' s Persona qui mesura le tempore, specialmente in materia del organisation de travalio o de competitiones sportive. '''chronometro''' s (gr.khronos, tempore, e metro ji, me sur a ) Horologio de precision, regulante in differente positiones e sub temperaturas variate, habente obtenite un buletin official de marche. De hic: chronometria; chronometrista; chronimetrar. + '''chronopharmacologia''' s (ned. ''studio'' van inwerking...). + '''chronophotographia''' s Methodo cinematographic por studiar le movimentos a presso le homine o le animales. + '''chronoscopio''' s (ned. ''chronoscoop'') '''chrysalide''' s (del gr. ''krusos'', auro) Nympha del lepidopteros inter le stadio eruca e le stadio de papillon: le – es sovente includite in un cocon de seta. '''chrysanthemo''' s (krusos, auro, e anthemon, flor) Bot. Genere de composaceas del qual il ha numerose variegates ornamental: – vulgarif. + '''chr''' saora s Zoo1. (ned.hoedkwal). '''chryselephantin''' adj (gr. ''krusos'', auro, e elephas, ebore) Se dice del objectos ubi son usate simultanamente le auro e le ebore. '''chryso-''' s (Apparente in derivates e compositos) chryso–, crys– (=auro). De hic: chrysalide; chrysoberyllo etc.; chrysanthemo etc.; chryselephantin etc. '''chrysoberyllo''' s Mineral. Petra fin, aluminate natural de beryllium, jalne ancian auro a verde. '''chrysolitho''' s (gr. ''krusos'', auro, e litho, petra) Mineral. Petra fin, varietate de peridot verde clar. '''chrysomela''' s Zool. Insecto coleoptere brillantemente colorate del quales numerose species vive sur diverse plantas. + '''chrysomelides''' s Zool. Familia de insectos coleoptere comprendente le chrysomelas, le doryphora, le criocere, le donacie etc. + '''chrysopraso''' o (gr. ''krusos'', auro, e prasos, pomo) Silice crystallisate de un varietate verde malo. '''chton-''' s (aparante in derivates e compositos) chton– (=terra) De hic: chtonie; autochtone & '''chtonie''' adj (del gr. ''khton'', terra) Myth. In le mythologia grec, nomine de plure divinitates infernal ner opposition al divinitates celestoal; divinitates – . '''chutnej-''' s (parola angl. de hindi) Cul. Condimento, acide–dulce facite de fructos e de legumines cocite con vinagre, sucro e condimentos. '''chylifere''' adj Que transporta le chylo; vascello – '''chylificar''' v Devenir chylo. '''chylification''' s Resultato del chylificar. '''chylo''' s (gr. ''khulos'', succo) Biol. Liquido blancastre continite in le intestino gracile e representante lo resultato del digestion. + '''chymificar''' v Inverter chymo. + '''chymification''' s Action de inverter chymo. + '''chymo''' s (gr. ''kumos'', humor) Biol. Liquido continite in le stomacho rexultate del digestion gastric del alimentes. + '''chysosplenio''' s Bot. (nsd.goudvell) '''ci''' adv, Hic (lat. ''ecce'', hic): Marca le proximitate in le spatio o in le tempore. 1. In composition con alicun adjectivos e participios: – presente, – juncte, – incluse. 2. Con alicun adverbos: – postea, – contra, ci infra/sub/subtus, 3. In locutiones adverbial per –per la, in diverse locos: de – de la, de latere e de altere. 4. Juncte a un nomine precedite de un demorstrativo: iste domine – , iste dies/jornos – . 5. Juncte a un pronomine demonstrative: celle –, celles. 6. altere exemploside – a un hors etc.,usque a –, – juncto,hic– Juncto (=hic). '''cibari''' .adj Del nutrimento: Anat. canal/tubo – . + '''cibo''' s Nutritura, alimento, viveres, mangiar. '''cibolla''' s (del ''lat''. cepa) Planta cultivate, originari del Siberia, cuje folios arotundate servi de condimento. (Painilia del liliaceas): suppa a/de –s, gusto de – , odor de – , –s crude. + '''ciborio''' s (ned. ''hostiekelk'').Hist.(lat. ''ciborium'') Baldachino sustenite per columnas que coperiva le altar del basilicas christian. '''cicada''' s (lat. ''cicada''). Insecto vivente sur le arbores, ordine del Rhynohotes; le estate le mascul face audir un ruito stridente e monotone. '''cicatrice''' s (lat. ''cicatrix'', –icis) Tracia que resta de un plaga, de un vundo: lassar –s, un facia coperite de –s. De hic : cicatricula, cicatrisar. + '''cicatriscia''' adj Relative a un cicatrice: texito – . '''cicatricula''', s – Biol. Parve disco que include le nucleo feminin del ovo. Bot. (ned. ''naveljhilus''). '''cicatrisante''' s Que cicatrisa. cicatricare. Clauder: – un plaga; appaciar, calmar: – un dolor; – se, clauder se, parlante de un plaga. De hic: cicatrisante; cicatrisation. + '''cicatrisate''' adj Complet claudite (un ''plaga''), calmate (un ''dolor''). '''cicatrisation''' s Facto de clauder se un plaga, de calmar se un dolor; – de un vulnere. '''Ciceron''', Marcus Tulius (106–43 an J.C.) spr Rom. Hist. Homine politic e orator, autor del Catilinarias e del Philippicas. De hic: ciceronian '''cicerone''' s (parola ital.), Guida del Antiquitate Roman por estranieros. Per ext. Guida de un urbe, '''ciceronian''' adj Qui imita Ciceron. '''cichorea''' s (gr. ''kikhorion'') Planta herbacee del familia del composaceas substituto de caffe. + '''cichorio''' s (lat. ''cichoria''– cichorium) Planta herbacee con flores blau, rosee o albe; substituto de caffe preparate del rasices de iste pianta; cichorea + '''cicindela''' s (lat. ''cicindela'', verme lucente) Insecto coleoptere a elytres verde, que destrue le larvas, le lima phytophage '''ciconia''' s (lat. ''ciconia'') Ave migratori con becco, collo e pedes multo longe e piumas albe con extremitates nigre. –blanc, – nigre. '''cicuta''' s (lat. ''cicuta'') Bot. Pianta del camminos; nenose; venoneo extrahite de iste planta; Socrate bibeva coragiosamente – . + '''cicutina''' s (del ''lat''. cicuta). Alcaloide del grande cicuta multo venenose. Syn. conicine o conine (fr). '''cid-''' vide, cader; ced. – cider vide ced– '''cidra''' s. (del gr. ''sikera'' , –facite prestar se al hebreo, bibitura inebriante) Bibitura facite per le succo fermentate de malos; vinagre de –. '''cifra''' s (ital cifra, facite prestar se al arabe ) Cate, uno inter le characteres que representa le numeros. Combination secrete de cifras de litteras pro aperir un serratura a – , –s roman: I, V, X, L, C, D, M, que vale respectivamente al correspendente arabe : 1, 5, 10, 50, 100, 500, 1000; –s arabic, memoria del –s, – annue/annual, – de decessos, – de nascentias, – del population; columna/colonna de –s; scriptura in –s; interlaciar le initiales ds un nomine. De hic: cifrar; decifrar &. '''cifrar''' v Calcular con le cifras, contar; transponer un scripto in characteres conventional pro assecurar lo le secreto. + '''cifrate''' adj Que utilisa un codice secreto: linguage – , scriptura –, telegramma – . '''cigarreria''' s Boteca de cigarros. '''cigarrero''' s Persona qui confectiona cigarros. '''cigarretta''' s Tabaco secate e rolate in papiro multo fin: – dulce, – a/con filtro, – rolate, – opiacee, pacchetto de –s, papiro a –s, etui a ~s, stirpetto/fin de – , fabrica de –s, fabricante de –s, fumo de –(s), distributor automatic de –s, ascender un – . '''cigarriera''' s Cassetta de cigarros. '''cigarro''' s Parve– rolo de folios da tabaco que on lo fuma; cassa a/de –s, stirpetto/fin de – , marca de –(s), fabrica de –s, fabricants de –s, fumo de––(s), – explosive/a petardo, – de chocolata; accender un – De hic: cigarretta; cigarrero; cigarreria; cigarriera. '''ciliari''' adg Que appertine al cilios: corpores –, musculos – , musculos annular situate al perimetro del cornea e regulante le apertura del iris. + '''ciliate''' adj Biol. Bot. Guarnite de cilios; protozoares a cilios vibratine tal que le paramecio e le vorticella. + '''cilicio''' s (lat. ''cilicium'', stoffa in pilo de capra de Cilicia) Camisa large cinctura de crin que on portava sur le pelle per penitentia. '''cilio''' s (lat. ''cilium'') Pilo guarninte le bordo del palpebras del homine e del simia: –s posticie. Bot.: –s vibratile, expansiones protoplasmic multo tenue e numerose del quales son munite alicun cellulas vegetal e animal. De hic: ciliari; supercilio, superciliari, superciliose. '''cimicaria''' s Bot. Actic, planta/malodorante. '''cimice''' s Insecto parasite del ordine del rhynchotes, de color rubie, a corpore appianate, disembrassante un odor piccante e repulsante, vive per le fisuras de parietes o del mobiles; le – de lecto (cimex 1acturarius) se nutri con le sanguine del homine. De hic: cimicaria; cimicose. '''cimicose''' adj Infestate de cimicos. '''cin-''' v (apparente in derivates– e compositos)– kin–, kine– (=mover). De hic: cinema–&; cinese– &; cinet–; cinetic &; cinesthesia etc. '''cinchona''' s (parola esp., facite pretar se de un lingua da Peru) Arbore originari de Peru, cultivate super toto in Indonesia pro su cortice ric in cinchonina. De hic: cinchonina; cinchonismo. '''cinchonina''' s (del. ''esp''. quina) Chim. Substantia amar, continite in le cortice de cinchona, alcaloide derivate del quinquina utilisate corno febrifuge. '''cinchonismo''' s Med. Tractamento con cinchonina (quinina), vide etiam ned. '''cinct-''' vidi cinger. '''cinctura''' s (lat. ''cinctura'') Banda de stoffa, de corio etc, mittite circum le medio del corpore; etiam lo que ambi, fortifica: cinctura de muralias; – de salvamento, – de auto, – de natation, – de ventilator, – de castitate, – de securitate, serrar le – , attachar su –, attacha vostre –; – de securitate a tres punctas, – herniari, – orthopedic, – de judo,. – de verde, bucla de un – , canal de – , dica de – , Astron. – del asteroides . Anat. – scapular, – pelvic – , – abdominal; medie talla: nude usque al –. De hic:. cincturon ; cincturar. '''cincturar''' v Circumferer de un cinctura. '''cincturon''' s Mil. Cinctura in corio o in stoffa portate sur uniforma militar e supportante sovente diverse equiparaentos. '''cine''' s (abbrev. de cinematographo ) Sala de cinematographo. '''cineasta''' s Autor o realisator de films. '''cinema''' s Arte de componer o de realisar films cinematographic. Mittite al puncto in 1895, illo deveniva sonor in 1927, pois parlante; in fin, post multiple tentationes, illo beneficiava del color. Sala de spectaculos ubi on vide projectiones cinematographic. '''cinema''' s Sala de spectaculos: – de quartiero,sala de – , billet de – , – pornographic, publicitate de – , session cinematographic de – , io adora vader al –; arte del film: actor de –, – mute, – parlante, stella de – , servitrice de – . '''cinema-''' (–ma/–mat–) s (apparente in derivates e eompositos) cinemato–, cinemat– , cinereo–, kinemato–, kinemat–, kinemo (=movimento). De hic: cinematic; cinematica; cinematographo etc. + '''cinemascope''' s Methodo cinematographic de projection sur un schermo larga por restab(i)llimento del imagine previemente deformate al prendita de vista. '''cinemat-''' vide cinema. + '''cinematheca''' s Loco ubi on conserva le films projectite. '''cinematic''' adj relative al movimento. '''cinematica''' s (gr. ''kinema'', –atos, movimento) Parte del mechanica que studia le movimentos del corpores, abstraction facile del fortias que los produce. '''cinematogranhia''' s Insimul del methodos e del processos usitate por le reproduction cinematographic del movimento. '''cinematographic''' adj Relative al cinema; arte – ; adaptation – , apparato – , camera – , director de scena – ,session – de cinema, compania –, industria – , production – , production. – a budget reducite, censura – , pressa – , critica – , critico – ,festival – . '''cinematographo''' (gr. ''kinema'', –stos, movimento e graphein, scriber) Apparato destinate a projectar sur un schermo vistas animate; illo es fundate sur le persistantia del impressiones luminose sur le retina e ha essite realisate in 1395 per le fratres Lumiere. De hic: cinematographia; cinematographic. + '''cinerama''' s Processo cinematographic que utilisava le juxtaposition sur le mesme schermo de tre imagines exite de tres projectores. '''cinerar''' v Coperir con cinere; colorar cinere–gris. '''cinerari''' adj De cinere o appertinente a illo: – cinerari, vaso que include l e cineres de/un corpore incinerate. + '''cineraria''' s Bot. (ned. ''cineraria'') Planta del ordine del sinandrales. + '''cinerate''' adj De cinere... : blonde – , gris – , pista – . '''cinere''' . s (lat. ''cinic'', –eris) Residuo solide, que resta post un combustion complere de un substantia: – vulcanic, – de osso, color de – , de color de – , pista de – , mercuridi del –s, le prime die del quaresima, celo de – , renascer de su –s, reducer un cutate in –s. De hic: cinerari ; cineriero; ceneriera; cinerose; cinerar; incinerar &. + '''cineree'''. adj Ave de mar que vola al superficie de aqua: laro – . '''cineriera''' s Parve recipiente ubi le fumatores depone le cinere de tabeco. '''cineriero''' s Container por cinere; receptaculo, cassa, situla por cinere. + '''cinerite''' s Geol. Deposito stratificate de cineres vulcanic. '''cinerose''' adj Plen de cinere; que ha aspecto de cinere, gris. '''cinese''' s Generala termino significante movimento e usitate por definir le gymnastica medical, le massage scientific, le exercitios higienic. De hic: caryocinese. '''cinesthesia''' s (gr. ''koine'', commun, e aisthesis, sensation). Insimul de nostre sensationes interne thermic, visceral, respiratori, circulatori etc. '''cinesthesie''' adj Relative al cinesthesia. '''cinet-''' adj (apparente in eompositos) kineto– (= movimento). De hic: cinetoscopio etc. '''cinetic''' adj Que tene de movimento, concernente le movimento: energia – , energia disvolvite de un corpore in movimento, theoria – del gases. De hic: cinetica; caryocinetica etc. '''cinetica''' s (del gr. ''kinema'', movimento) Branca del mechanica que se occupa con le studio del leges de omne phenomenos basate sur le movimeto del materia. '''cinetoscopio''' s (del gr. ''kinema'', movimento, e skopein, reguardar) Studio del sinthetisation e del rendimento del imagine de televisione. + '''cin''' galese s Lingua indoaryan parlate al Sri Lanka e habitante. + '''cingalese''' adj Relative al Sri Lanka. '''cinger''' (cing–/cinct–) v Ambir de un cinctura: – le spada; circumferer: – un urbe de muralia. De hic: cingula &; cinctura &; discinger ; succinger &. '''cingula''' s (lat. ''cingula'', de cingere, cinger) Banda de corio o de tela, largo e piatte, que servi a cinger, a stringer; – de seia. De hic: cingular; supercingula. '''cingular''' v Striager con un cingula: – un cavallo. + '''cinabare''' s Sulfure natural de mercurio, argento vive. + '''cinnamomo''' s (gr. ''kinaamon'') Bot. Genere de arbusto aromatic originari del regiones calde de Asia, como le canneliero, le camphriero. '''cinquanta''' adj/num/s (lat. ''quinquaginta'') Cinque vices dece; pagina – . + '''cinquantena''' s Numero cinquanta. + '''cinquantenari''' adj De cinquanta annos. + '''cinquantenario''' s Plenitude de cinquanta annos de un evento importante: le clebration de iste evento, le cinquantesime anniversario. '''cinquantesime''' adj (de ''cinquanta''): la – parte de un toto, le cinquantesimo. '''cinque''' adj (lat.quinque) Quatro plus un. De hic: cinquanta–cinquantesime; cinquefolio etc.; dece–cinque etc. '''cinquefolio''' s Bot. Planta del familia del rosaceas, con stirpe nodose, flores jalne, utilisate in medicina (potentina erecta). + '''cintra''' s Archit. Curvatura interior de un arco o de un volta: plen –, – de curva circular, habitualment un semicirculo. –cip– vide caper. –cipe s (apparente in conpositas). De hic: forcipe etc.; mancine etc.; municipe etc.; participe etc.; principe etc. –cipite adj (aoparente in composites). De hic: precipite &; dicipite etc. –cipite vide etiam capite. '''cipollino''' s (it. ''cipollino'', de cipolla, cepa) Calce metamorphic constituite de cristallos de calcite e donante sovente marmores de tintas clar. + '''cippo''' s (Hist, cippus) Archeol. Parve stela funerari o votive. '''circa''' adv Approximativemente, in vicinitate: le un – le altere; volar – , papilionar – ; a – duo kilometros. + –circadian adj (lat. ''circa'', approximativemente, e dies, jorno) Biol.: rhythmo –, – biologic cuje periodicitate es de 24 horas. – . + '''circaeto''' s (gr. ''kircos'', falcon, e aetos, aquila) Ave rapace diurne de grande talia (70 ''cm'' de longe) habitante le regiones boscose del contro e del sud de Francia. + '''Circassia''' spr Anc. nomine del region extendente se al nord de Caucaso. + '''circassian''' adj Del. Circassia. + '''circassiano''' a Habitante e linguage de Circassia. + '''circense''' adj (del ''lat''. circensis, –ium ludi, jocos de circo) Relative a iste spectaculos: roman : Jocos – . + '''circinate''' adj Curvate in forma de circo; Bot. (ned. ''opgerold'' (blad). + '''Circino''' spr Astron. Circinus. '''circo''' s (lat. ''circus'') Loco destinate al jocos public presso romanos. Grande spatio claudite ubi on dona spectaculos equestres e acrobatic; artista de – , musica de – , vita de – , numero de – , cavallo de – , personal de – , spectaculo de –. De hic: circuito. '''circuir''' v (lat. ''circuire'', facer le torno) Circumerrar, promenar se: facei un – . De hic: circuition; circuito. '''circuition''' s Ambulatura toto circa. '''circuito''' s (del ''lat''. circuire, facer le rondo) Perimetro, circumferentia: iste urbe ha un loco de – , – aerea, – pedectre, – por cyclo–touristas, – de undoce citates, – de Zandvoort, – de television, – clause/claudite de television, – de capitales, facer un – . Electr. – electric, curte –, – circuito fusibile, – integrate. '''circular''' adj Que ha le forma de un circulo: strata – , canal – , movimento – , diagramma – , function – , sector – , segmento – , serra – , rotationamento – , viage – , excursion – , littera – , vallo – . '''circular''' s Littere adressate a plure personas por le mesme projecto, specialmente per un superior hierarchic al personal de su subordine: –ministerial. '''circular''' v (lat. ''circulari'' ) Mover se de un maniera continue e reveniente semper al puncto de partita: le sanguine circula in le venas sanguinari, bibliotheca circulante; facer – . De hic: circulation; circulatori. '''circulation''' s Movimento de lo que circula : – del aqua, – del aere, pumpa de – , – sanguinee/de1 sanguine, – del lympha (succo): action de inviar in ambianete de un persona o loco a altere: – de billetes de banca, – monetari/de moneta, poner/mitter in – , retirar/retraher del – : traffico sur le vias public: – automobile, – motorisate, – stratal, – rapide, – animate/intense, – contrari/ in senso contrari / inverse / opposite, – urban, arteria del – , delicto del – , accidente de – , interdicite al – automobile, policiero/agente de – , policia de – , lumine/luce de – , congestion/paralyse del – , signal/signo de – , augmentation– de – , – de direction unic/de senso unic, – in le duo sensos,diriger/regular le – ,–arrestar le – , blocar/paralysar le – , deviar le – . '''circulatori''' adj Que ha reporto al circulation del sanguine: apparato – , insinul del organos assecurante le circulation del sanguine e del lippha: corde. arterias, capillari, renos. '''circulo''' s (lat. ''circus'') Objecto circular de ligno o de ferro: – de un tonello. Math. Superfacia plan limitate par un curva cuje omne punctos son a equal distantia de un puncto interior appellate centro: quadratura del – , problema insolubile, arco de – , segmento de – , superficie de – , circumferentia de un – . Astron. –s horari, – de novem punctos de Feuerbach, – circumscribite, – tangente, –secante, –s concentric, – de declination, – parallel, – vitiose, – polar, – polar/arctie/boreal, – polar antarctic/austral, – magic, – de giration. Sport. – central, describer un – , tractar un – . Anello. – de ferro, – de rota, – de luce/lumine. Astron. –parhelic, sortir del – . Club. – litterari, – de lectura, – francese, –de amicos, – de amicas, – biblic, – artistic, – cultural, –s governamental, in le –s politic de Den Raag, –s professional –s de sonsumimitores, – de ralationes/cognoscentias, – domestic, – familial/de familia. Philos. – vitiose, rationamento false, ubi on dona qua praba lo que on debe probar. De hic: 1 circular; 3 circular &; incircular; semicircuio etc. '''circum''' prep presso de, apud le, al latere, ultra:vide exemplos plus bass. '''circum-''' prefixo circum– (=circa, approximativa–mente). De hic: circumvicin etc.; circumloquer etc.; circumnavigar etc (exemplos de "ciscum" prep.: deseriber un orbita – le terra, io ha traciate un quadro – le texto, tornar (–) le angulo. '''circumcider''' (–cid/ –cis–) v (lat. ''circuncidere'', secar circum) cura.. secar circum. De. hic: cicircumcision; circuracise–incircuncise. '''circumc-''' vide circumcider. '''circumcise''' adj Relative al circumcision. '''circuncisioh''' s (lat. ''circumcisio'') Operation chirurgica e ritual cosistante in sectionar le prepucio. Illo facilita le hygiena locai e constitue le cura del phi mosis. Le religiones judee e islamic face de illo un rito obligatori.: – de Jesus Christo, festa del ecclesia (1e ''de'' januario). '''circumerrar''' v Deambular, flanar circum. '''circumferente''' adj Formante un circumferentia. '''circumferentia''' s (del ''lat''. circumferre, facar le torno) Curva plan claudite cuje. omne punctos son a equal distantia de un puncto interior appellate centro; – de un circulo; – del pectore. '''circumferential''' adj Circular, de cinctur: velocitate – , cammino – . '''circumferer''' v Ir circular, ronde ; ambir, cinger: – de radios. De hic: circumferante – circumferentia – circumferential, semicireumferentia etc. '''circumflecter''' (–flect–/–flex–) v Flecter, curvar circularmente. '''circumflex''' – vide circumflecter. '''circumflexe''' adj (lat. ''circurnflexus'' accentus, accento trahite circum) Gramm. Signo diacritic que se pone super alicun litteras: accento – (^) '''resrective'''.Gre '''circumflexion''' s (ned.het ornbuigen, ombuiging) '''circumjacer''' v Jacer, cubar o stante circa (le ''loco''), circumstar. '''circumlocut-''' vide circumloquer. '''circumlocution''' s (lat. ''circumlocutio'', periphrase) Filo de parolas usitate por exprimer indirectemente un idea que pote esser rendite directemente, plus concise; maniera de parlar in le qual on exprime su pensata indirectemente e plus detaliate. '''circumloquer''' (–loqu–/–locut–) v Utilisar circumlocu–tiones. De hic: circumlocution + '''circumlunar''' adj Astron. Que ambi, circumfere le luna; que se effectua circum illo: orbita – . '''circumnavegar''' v facer circumnavigation. '''circumnavigation''' s Viage maritime circum un continente. + '''circumnavigator''' s Navigator qui ha traverssate le mundo: Magellan era le prime – del globo. '''circumpolar''' adj que es vicin o que se face circum le polo: stella – , navigation – . '''circumscriber''' (–scrib–/–script–) v (lat. ''circum''–scribere) Traciar un limite circum: – un proprietate per muros, – un incendio, – un epidemia. Math. circulo circumscribite, – un circulo a un poligon, traciar un circulo passante per tote le extremitutes del polygono. De hic: circumscription. '''circumscript-''' vide circumscriber. '''circumscription''' s (lat .circumscriptio) lo que limita le exterior de un corpore. Division administrative, militar o religiose de un territorio. – ecclesiastic. + '''circumsolar''' adj Que move, es situate circum le sol. '''circumspect-''' vide circumspic– '''circumspecte''' adj (del ''lat''. circumspicere, reguardar circum) Qui age con prudentia e reserva: illes circumspecte in le selection de su amicos. '''circumspection''' s prudentia, discretion que on lo mitte in su actos e su parolas: ager con – . '''circumspic-''' (pspic–/–spect–) v apperente in derivates. De hic: circumspection; circumspecte. '''circumstante''' s –Situate in un certe condition; con un bon situation material. '''circumstantia''' s (del ''lat''. circumstare, star circum) Particularitate que accompania un facto, un situation: tener conto del –s, –s de familia, –s de guerra, –s social Fig. – agravante, – s attenuante, invocar –s, –s del vita, –s secundari/accidental, –s casual, –s cambiante/alternante, a causa de/per certe –s, in le –s date, in tote le –s, in le –s actual, sub le pression del –s, secundo le –s, concurso de circumstantias, poema/poesia de – , orator de –, accomodar se al –s. De hic: circumstantial; circumstantia. '''circumstantial''' adj Gramm. Que exprime le circumstantias (causa, tempore ete.) e le elementos secundari de un action: complemento – . + '''circumstantialitate''' s Qualitate de esser circumstantial. '''circumstantiar''' v Dar un conto circumstantial e detaliate por '''circumstar''' v Star circum in un gruppo; star circum alcuno. De hic: circumstantia &; circumstante. + '''circumterrestre''' adj Astron. Qui ambi le terra, se face circum illo. + '''circumvagar''' v Vagar, vagabundar circum. '''circumvallar''' v Fortif. Ambir con un vallation, un muro forte, circumvallate pp de eircumvallar; adj Fortificate. '''circumvallation''' s (del ''lat''.circumvallare, ambir de un retirada); linea de defensa stabilite per le assediator de un loco pro guardar se contra un armea portante se del exterior in le adjuta del assediatos. '''circumvenir''' v (lat. ''ci'': cumvenir) Cercar dupar per deviationes artificial (subterfugios): – su auditorio, – un judice. '''circumvicin''' adj Proxima, que se confina adjacente: loco – . '''circumvolut-''' vide circumvolver. '''circumvolution''' s (del ''lat''. circumvolutus, inrolate, circum) Circulo, inrolamento facite sur un centro commun: describer – . Pl. Anat. –s cerebral, disveloppate presso le mammiferos superior, –s de un concha. '''circumvolver''' (vo1v–/–vo1ut – ) v Executar un circumvolution. De hic: circumvolution. + '''circumzenital''' adj Situate circum zenit: stella – . '''cirrhose''' (–osis) s (del gr. ''kirrhos'', rubiette) Med. Maladia del hepato, characterisate per granulationes rosastre del organo; – renal, – de ficato, – alcoholic. + '''cirrhotic''' adg Del natura del cirrhose. + '''cirro''' s (lat. ''cirrus'', filamento) Meteo. Nube blanc formante se inter 6 e 10 km. de altitude in bandas e filamentos isolate e que appare in anticipation de un depression. Bot. (ned. ''hechtranje''). Zool. (ned. garankt aanhangeel). + '''cirrocumulo''' s Meteo. Nube del familia del cirros formate per gruppo de floccos blanc separate (celo scumate). + '''cirrostrato''' s Meteo. Nube del familia del cirros que forma un velo blancastre designante un halo circum del luna o del sol. '''cis''' prep Sur iste parte de. '''cisalpin''' adj Geogr. Sur iste parte del Alpes, al sud de Alpes: Gallia – . + '''cisatlantic''' adj. Sur iste bordo del Oceano Atlantic. '''cisellar''' v Travaliar, sculper le metallos, gravar. Fig. Travaliar minutiosemente: – su stilo. '''cisellator''' s Artista qui cisela le ornamentos sur le metallos. '''cisellatura''' s Arte da cisellar; obra cisellate: un belle –. '''cisello''' s Utensile de aciero in forma de panna trenchante usitate de ferrero, carpentero, sculptor etc., a cisellar, excavar, taliar; – platte, travaliaral cisello. De hic: cisellar – cisellator; cisellatura. '''cismontan''' adj De iste parte del montania. '''cisorios''' spl Utensile por taliar, componite de duo laminas trenchante cruciate, cata uno habente un manica annelar e unite al entro per un vite: – horticultural, – de gardin, – de metallo, un par de – , acutiator de – . + '''cistaceas''' spl Bot. Familia de plantas del ordine del parietales, cuje tipo es le herba del osso (helianthemum chamaecistus) parve arbusto con flores jalne. + '''cisterciense''' adj Rel. Relative al familia monastic del cistercienses exite abbatia Citeaux, presso Dijon (Francia).; architectura –. '''cisterna''' s (del ''lat''. cista, coffro) Reservoir pro reciper e conservar le aquas pluvial; vehiculo por le transporto del liquidos: avion –, wagon – , nave – , camion – , tonello – . '''citabile''' adj Digne de esser citate. '''citadella''' s. (it. ''citadella'', facite prestar se al lat, civitas, citate) Fortalessa que comanda le accesso de un urbe. Fig. Centro principal: Genova es le – del protestantismo. '''citar''' v (lat. ''citar'') Reportar un texto o le parolas de alcuno al appoio de lo que on lo dice: – un passage del Evangelio. Der. assignar alcuno in justitia. De hic: citabile; citation; precitate; excitar &; incitar &; recitar &; suscitar &. '''citatano''' s (lat. ''civitas'', citate) Persona qui habita e es membro de un stato o nation: derecto de – , – honorari/de honor. '''citate''' s (lat. ''civitas'') Circumscription local comprendente le collectivitate del citatanos; urbe de prime importantia parte le plus ancian de un urbe: – de London, – de Paris. Per ext. Stato, nation: centro del – , habitante del – , homine de – , aere del – , porta del – , derecto de – , parco de –, circuito de undece –s, – native/natal, – interior, – alte/superior, – basse/inferior,parte basse del –, – natal, – aperte, – commercial/mercantil, –industrial, – imperial, –de provincia, – universitari, – episcopal, – hanseatia, Citate Eterne, Citate Sancte (Jerusalem, Meca, Citate del Vaticano, – satelite, – ardin, al peripheria del – . De hic: citatano. '''citation''' s (lat. ''citatio'') Passage citate de un autor. Der. – in justitia de un defensor o qua teste, – dirocte/textual, fin de – . Jur. notificar un – . '''cithera''' s (gr. ''kithera'') Mus. Sorta de lyra del Ancianos. De hic: citharista. '''citharista''' s Qui musica del cithara. '''cito''' adv Presto, rapidemente, promptemente. '''citrato''' s (del ''lat''. citrus, citro, limono) Cim. Sal del acido citric. '''citric''' adj Se dice de un acido que on lo extrahe del citro : acido – . '''citrin''' adj Del color del citro. '''citrina''' s Chim. Petra fin, varietate de quarz jalne (ned. ''citroengeel'' flavonhesperidine, vitamina P). '''citro''' s (lat. ''citrus'') Bot. Frueto del citrus limonum, de un jalnessa palide e continente un succo acide; essentia de – , succo de – , rondo/rondella de – , sauce al – , limonada al – , the al/con – , crema al –, sirop de –s, aciditate de un – , exprimer/pressar un – , citro pressate. De hic: citrato; citric; citrin–citrina. + '''citronada''' s Bibita frigide, preparate con aqua sucrate e succo de citro. + '''citronella''' s Bot. Specie de Artemisia cuje odor appella celle del citro Familia del composabeas). Liquor preparate con cortice de citro. + '''citroniero''' s Arboretto del familia del rutaceas, producente le citros e cuje ligno es utlisate in ebeneria de luxo. '''cive''' s Hist. Habitante de un citate o urbe.Membro de un ragion o stato. considerate del puncto de vista de su deberos verso le patria e de su derectos politic: cata – debe obedientia al lege, De hic: civismo; civic; civil &. '''civic''' adj (del ''lat''.civis,citatano) Que concerne le citatane: guarda –derectos – , derectos que le lege confere al citatanos, deber/obligation – , instruction – , education – , spirito – , virtute – , libertate – . '''civil''' adj (lat. ''civilis'') Que concerne le citatano (se ''dice'' per opposi tion al militar o al religiosea) codice – , vita – , population – , maritage/matrimonio – , disobedientia – , derecto – , protection –, vestimentos – , interramento – , aviation – , guerra – , inter le citatanos del mesme stato, guerra – in Espania, function – , tribunal – , procedura – , stato – , officio del stato – , registro del stato – , acto del stato – , ingeniero – , orgolio virtute – , guarda – , autoritates – , societate – , anno – . Fig. Que observa le regulas del bon societate: manieras troppo – . De hic: civilifrate; civilisar &; incivil–incivilitate. '''civil''' s Celle qui es ni militar, ni prestre in – , agente in – . '''civilisabile''' adj Qui pote esser civilisate. '''civilisar''' v Facer sortir del stato de barbaria: – un populo. Polir le mores: le grecos contribueva a civilisar le romanos. De hic: civilisabile; civilisation; civilisator. + '''civilisate''' adj Dotate de un civilisation, evoluate, polite ;populos – . '''civilisations''' Action de civilisar: le – del populos de Africa; insimul del characteres de un – qualcunque: le – grec, area de – , nivello de – , historia del – , – antique, – occidental, – dal vaso campaniforme, un alte grado nivello de – , le aurora del – , excrescentias del – , excessos de – . '''civilisator''' s Qui disveloppa, favorisa le civilisation. + '''civilista''' s Specialista del derecto civil. '''civilitate''' s (lat. ''civilitas'') observation del conventiones, del bon manieras in societate. Pl. Parolas de politessa, complimentos de usage: facer –s. + '''civilmente''' adv Cortese – , polite–, corectemente: maritar se – . '''civismo''' s Virtute del bon citatan, devotamento por le patria. '''cl'''. abbrev. (=centilitro). '''cla-''' v (apparente in derivates e composites). De hic: clasma; –clase &; –clasta &; clastic. + '''clac'''! interj (onomat.) Exprime un ruito sic, un claccamento breve e subite, impreviste. + '''claccamento''' s Facer de claccar, ruito del qui clacca – de dentes. + '''claccar''' v (onomat.) Producer un ruito sic: – le lingua, – le digitos, – le flagello. + '''cladio''' s (gr. ''klados'', ramification) Biol. Grande gruppo de animales o de plantas charaeterisate per un origine evolutive probabilemente commun (Ex. ''le'' cordés (fr) e le plantas vascular) + '''claffo''' s Colpo/(ned.draai om de oren): dar un claffo. '''clam''' adv In secreto; prep sin cognoseentia a, incognite a. '''clamar''' v (lat. ''clamare'') Manifestar in terminos violente e per critos – su indignation, exclamar, – adjuta, – su dolor, – su innocentia, – sub le armas. De hic: clamor &; acclamar &; declamar & ; exclamar &; proclamar &; reclamar &. '''clamor''' s (lat. ''clamor'') critos tumultuose de reprobation, de discontentamento: le –es de un turba, un immense – . '''clamorose''' adj Strepitose, ruitose; successo – . '''clan''' s (parola irl. signif. descendente) Tribo scotic o irlandese. '''clandestin''' adj (lat. ''clandestinus'', de clan, in secreto) Facto in celamento; reunion – ; que es contra le leges e le moral; commercio – ; maritage – , passagero – , viagiar clandestinmente, viagiator –passagero (cec) – , obrero/travaliator/laborator – ,labor/travalio –, emissor – , introduction – , publicitate – , vendita – , jornal – , movimento – , activitate – . De hic: clandestinitate. '''clandestinitate''' s Character de lo que es clandestin: travaliar in – como sub occupation estranie, adherer al – , viver in le – . '''claque''' s (parola fr) Theater Reunion de personas pagate pro applauder. '''clar''' adj  (lat. ''clarus'') Luminose, brillante: un foco – ; Libere de impuritates o nebulositate, transparente, limpide: aqua – , celo – , flamma – , suppa – ; non obscur, vage o imprecise: voce – , verde – , gris – etc, color – , bira –. Fig. Facilemente intelligibile: expriner se de un maniera – , clar– e concisamente. De hic: clarino &; claritate; clarette–claretto; clarar– declarar &; exclarar &; clarificar–clarification, clarificator; clarobscuro etc clarividente etc.; clara. –clar vide –calar. '''clara''' s Bianco de ovo, glutinr. '''Clara''' sprf Clara Gazul (Theatro de), collection de pièces de theatro per Mérimée. De hic: Clarissa '''clarar''' v Clarificar, render clar, limpide un liquido turbide: – le vino, purivicar. Fig. Render clar: – le situation. '''clarette''' adg Palide, legiermente colorate: vino – . '''claretto''' s Vino legiermente rubie Southern Francia); etiam: vino rubie. + '''clariera''' s (ned. ''open'' –lek (in ''bos'') Carbon aperte in bosco? + '''clarificante''' adj Lo que clarifica: responsa – . '''clarificar''' v Clarar. '''clarification''' s Action de purificar un liquido; etiam: explieation. '''clarificator''' s Alcuno qui clarifica o substantia proprie a purificar. '''clarinettista''' s Persona qui musica del clarinetto. '''clarinetto''' s (de ''clarino'') Instrumento a vento e a ancia simple, del categoria del lignos. '''clarino''' s Parve campana que on pende al collo del animales al pastura alpin. De hic: clarinetto–clarinettista. '''Clarissa''' sprf R.C.Eccl. Monacha, religiosa del ordine fundate per sancte Francisco de Assissi e sancte Clara (1212). '''claritate''' s (lat. ''claritas'') lumine: le – del die; transparentia, limpiditate: le – del vitro. Fig. Nettitate del spirito: scriber con – . '''clarividente''' Qui vide clarmente (per ''opposition'' al ces); perspicaci: qui ha le spirito penetrante: Thiers era un homine de stato – . De hic: clarividentia. '''clarividentia''' s Vista clar e penetrante del cosas. + '''clarkia''' s Bot. Planta del familia del onagraceas. '''clarobseuro''' s Distribution del claritate e del unbras in un pictura, un designo, un gravura; pictura monocrome in gris. –clase s (apparente in composites). –clase, –clasia (=fision). De hic: orthoclase etc. '''clasma''' s Fragmento, pecia: – de granata, – de ligno. + '''classamento''' s Action de classar: – alphabetic. '''classar''' v Classificar, rangiar per classas, per categorias: – le plantas; pisciar, mitter in un certe ordine: – notas, – pariros, – documentos; – un affaire, cessar le instruction, non occupar se plus de iIlo. Syn.: arrangiar, ordinar. '''classe''' s (lat. ''classis'') Gruppo de individuos o cosas del mesme stato; etiam: – social: lucta del –s, odio de – , gustitia de – , conscientia de – , odio inter le –s, societate de –s, sistema de –s, opposition de –s, solidaritate de –s, –s inferior, – median/medie^ , –obrer, – rural; – de animales o plantas: – de reptiles; –de etate, – dominante, – dirigente, – possessori, – popular, –tourista/touristic; – in schola: die de – , absentia in –, – terminal, – paralisi, camerada de classe, vespera de – , (sala de) –, repeter le – . De hic: classic &; classar; classificar &. '''classic''' adj (lat. ''classicus'', de prime classe) Que es al usage del classes: autor – , autor que appertine al antiquitate greco–latin o al grande autores del XVIIe s.,linguas – , latino – , edueation –; theatro – , musica – , exemplo – . De hic: classicismo; pseudoclassic etc.; classico. '''classicismo''' s (del ''lat''.classicus,de prime classe) Insimul del characteres proprie al grande obras del XVIIe s. e del antiquitate greco–latin; doctrina litterari e artistic fundate sur le respecto del tradition clasic; le – se oppone al romantismo. '''classico''' s Autor del Antiquitate e del XVIIe s.: ille cognosce ben le –s; autor, obra que pote servir de modello, cuje valor es universalmente recognoscite studiar le –s grec, iste disco es un –del jazz. '''classificabile''' adj Que pote esser classificate. '''classificar''' v (de ''classe''). Rangiar per classe, per categorias. De hic: classificabile; classification; classificator '''classification''' s Distribution systematie in diverse categorias secundo criterios precise: Comte ha erigite un – del scientias, – in categorias, – per equipas, – final/definitive. '''clasificator''' s Celle qui stabili classificationes; mobile – . + '''classificatori''' adj Que constitue un classification. Ethnol. Parentela – , que non es biologie, sed recognoscite secundo criterios social. – clasta s (apparente in composites) –clast (=celle qui rumpe, destructor). De hic: iconoclasta etc. '''clastic''' adj (del gr. ''klastos'', rumpite) Geol. Se dice del de roccas formate de restos de altere roccas: rocca – . Anat. Demontabile, parlante de pecias de anatomia artificial; modellos anatomie – . '''claude''' adj (del ''lat''. claudicare, claudicar) Relative a celle qui claude, qui ha ni equilibrio, ni soliditate ;qui ha un pede plus curte que le altere. De hic: claudicar &. + '''claudeporta''' s (ned. ''dranger'') (ante porta) '''clauder''' (claud–/claus–; –clud–/–clus–) v Stoppar, obstruer, apportar a un fin; – le palpebras, – le oculos a, – un oculo, – a/eon clav – un strata, – le porta a un persona, – le oculos al deffectos de un persona, – le radio/le television, – le cortinas, – le umbrella – le parapluvia, – le paranthese, – a/con vite, – con pessulo, claudite al traffico, television in circuito claudite, trovar le porta claudite,a porta claudite, syllaba claudite, pagar a bursa claudite, a medietate claudite, claudite hermeticamente, – le bucca a un persona; decider, resolver, terminar, finir. De hic: clausura– clausurar; clause– clauso–clausula; concluder &; exeluder &; includer &; occluder &; recluder &; '''claudibile''' adj (ned. ''afsluitbaar''). + '''claudicante''' adj (del ''lat''. claudicare, claudicar) Que indica le claudieation: un aburatura – . '''claudicar''' v Marchar inclinante le corpore plus de un parte que del altere: – del gamba dextre, le cavallo claudica. Fig. – inter duo pensatas. De hic: claudication. '''claudication''' s Action de claudicar (se ''usa'' super toto parlante de animales). '''claus-''' vide clauder. '''clause''' adj Serrate: le museo es – , le chassa es – , a portas – , trovar le porta – , con le oculos – , character – , numero – = numerus clausus; finite, complita: le incidente es – . + '''clausibile''' adj Que pote esser claudite. (ned. ''af'') sluitbaar). '''clauso''' s (ned. ''omheid'' stuk grond) Spatio clausurate, incluse. '''claustral''' adj (del ''lat''. claustrum, clausura) Que appertine al claustro: schola – , regula –, disciplina – . '''claustrar''' v (de ''claustral'') Includer in un claustro; includer in un loc clause: – se in le silentio. '''claustro''' s Corridor coperite iente circum un corte interioi; convento o monasterio. De hic: claustral; claustrar; claustrophobia etc. '''claustrophobia''' s (de ''claustrar'', e gr. ''phobia'', pavor) Psychopathol. Angustia excessive e morbide, consistente a non poter restar in un loco clause. + '''claustrophobic''' adj Qui suffre de claustrophobia. '''clausula''' s (lat. ''clausa'') Jur. Dispositio particular de un acto, de un contracto, de un convention etc.: – penal/de penalitate, – principal, – final, – conditional, – restrictive, – prohibitive, –imperative, – arbitrai, – abrogabile, – de non concurentia, – del tractato. '''clausura''' s Loco claudite con haga. Acto de clauder, concluder, finir, terminar: – de pancas, – a cancello, – a sphera, – a vite, – hermetic, – a bayonetta, anello de – , muro de – ; unco de – ,–placa de – , data de – , hora de– , ceremonia de – . Sport. sibilata de – , discurso de – , – de un interpresa, – doinical. Parlament.:session de – , – del debatos. '''clausurar''' v Clauder con haga (un ''campo'' etc.); concluder, terminar. Parlament. Concluder le labores del parlamento. '''clavar''' v Fixar o attachar con clavos. + '''clavaria''' s (lat. ''clava'' masaie) Champignon del boscos, in tuffos ramose jalne o blancaste (Classe del. basidiomycetes). '''clave''' s Instrumento que serra o diserra: – del casa/del domo/del porta, – de contacto, – de auto, – de repartition, anello de –s, clauder a/con clave, question – , – del gas, – major. Archit.: – de volta/de arco, petra de – , fasce de – , tabula a –s, personage – , parola – , industria – , occupar un position/posto –, rolo – , roman (ce) a –s, – del accordator, introducer le –s in le serratura, facer entrar le – in le serratura, girar/tornar le – , le clave (non ''entra'' in le serratura, dar duo tornos de – . Techn.: – anglese/a maxillas mobile/ universe/ universal, – a vite, – por matre vite, –forate/ tubular/ a tubo/ de tubo, – a/de candela, – a cruce. Mus.: –de basso, – de violino, – de piano, organo, machina a scriber, – del majusculos – de correction, – Morse. De hic: claviero; clavicula &; subclavio; autoclave ; conclave & clavicymbalo etc.; clavicordio etc. '''clavero''' s Ferrero, qui face clavos. '''claviehordio''' s Mus. Ancian instrumento musical a claviero '''clavicula''' s (lat.clavicula,parve clave) Cata uno inter le duo ossos que liga le omoplatos al sterno; fraetura de – , luxation del – . '''clavicular''' adj Que concerne le clavicula; musculo – , fraction – . '''clavicymbalo''' (–cím–) s vide clavicordio. '''claviera''' s Forma, modulo de clavo. '''claviero''' s (del ''lat''. clavis, clave) Mus. Rango de claves de un piano, del manual de un organo, de un machina a scriber etc. – superior, dactylographar sin reguardar le – . Per ext. Portata, extension: – del voc + '''claviforme''' adg (ned. ''knuppelvormig'', knotsvormig). '''clavo''' s Parve pecia cylindric o a quatro bordos, de metallo o de ligno ,applattate a un extremitate e acute al altere, per le qual on fixa inter illos differente pecias e on pende objectos sur un mure. – a testa, – sin testa, – a testa piatte, – a/de scarpa, – de ferro/a/de cavallo/de ferratura, – ardente, pneu a –s, testa de – , cassa de – , capite/testa de – ,fabbrica de –s. fabricante de –s, fixar con –s, clauder con –s; – de specie: carryophilo, condiment. Med. furunculo. + '''claytonia''' s (ned.winter postelein). De hic: claviero ; claviera; clavar– indavar– inclavatura; laticlave etc. '''clearing''' s (parola angl.) Gom. Copensation in materia de operationes financiari o commercial: accordo de – , instituto de – , tractato de – . '''clearinghouse''' s (parola angl.) Com. Casa de clearing. + '''clematis''' s (lat. ''klematitis'', del gr. ''klema'', sarmento) Planta appendente a trunco lignose del fumilia del ranunculaceas. '''clemente''' adj Portate al clementia: judice – , monstrar se –. Fig. Pauco rigorose: Hiberno – . De hic: clementia; inclemente– inclementia. + '''clementia''' s (lat. ''clementia'') Virtute que consiste a pardonar a atenuar le punitiones: ager con – , tractar un persona con – , optar por le clementia. Fig. Dulcor: le – del temperatura. + '''clementina''' s (del ''nomine'' de P. Cléent, qui obteneva le fructo in 1902 Bot. Mandarina de un varietate a pelle fin (Familia del rutaceas). + '''clepsydra''' s (gr. ''klepsudra'') Horologio antique, de origine egyptian, mesurante le tempore per un guttar de aqua in un recipienta gradat. '''clerical''' adj (lat. ''clericalis'') Que appertina al clero: vita – ; que ha reporto al clericalismo: partito – . '''clericalismo''' s (de ''clerical'') Pol. Insimul del opiniones favorabile al immixtion del clero in le affaires politic o private. '''clericato''' s Rango clerical. '''clerico''' s Preste, ministro protestante, partisano del clericalismo. De hic: clericato; clerical–clericalismo, antielerieal– anticlericalismo. '''clero''' s (del ''lat''.clericus,clerico) Insinul del prestres de un culto, de un pais: le – catholic, le alte – , – regular, – secular, le – de Belgio/de Belgica. De hic: clerico &. '''clethra''' s Bot. (ned. ''clethra''). '''clici''' interj Onomat.) Exprime le ruito sic del li liberation de un resort clic–clac. + '''clic-'''e–clac s (ned. ''gellikklak''). + '''clic-'''clac! interi (onomat.) Clic–clac! '''clich'''és (parola fr.) Imagine photographic negative. Artes Graph. planca metalic portante in relievo le raproduction de un composition typographic, in vista de su impression. Fig. e pe: Idea troppo sovente repetite, loco commun, banalitate. '''cliente''' s (lat. ''cliens'') Rom. Antiq. Plebeio. – qui se piaciava sub le patronage de un patricio. Persona qui confide su interesses a un homine de affaires, su sanitate a un medico.: – fidel, – habitual/re–gular. '''clientela''' s Rom. Hist. Protection date de un patron a su clientes. Insinul del clientes: clientela de un medico, servieio de – . Fig. Insimul del partisanos, del adherentes; – de un partito politic. + '''climacteric''' adj Med. Relative al climacterio. + '''climacterio''' s (del ''germ''. gr. ''klimakter'', etate critic) Med. Periodo del vita correspondente al cessation phisiologic del function sexual in le qual ha loco modificationes hormonal, somatie e psychic, etate critic (vide etiam andropausa, menopausa). '''climate''' s (lat. ''clima'', obliquitate), facite prestar se al gr.) Insimul del phenomenos meteorologie (temperatura, pression atmosrheric, ventto, precipitationes) in un loco date; – dulce, – san/salubre, – de montania. – marin/maritime – torride, – tropical, – desertic, – subtropical, – continental, – monsonic, – temperate, – polar, –intermediari, – fiscal, – social, – politic, – hostil/de hostilitate, – pro le investimento. Fig. Atmosphera. moral/milieu: – pre–electoral, salubritate de un – , stimulator de – . De hic: climatic; climatisar–climatisation; acclimatisar– acclimati– sation; climatologia etc. '''climatic''' adj Relative al climate: station– , zona – , oscilationes/variationes – , influentia – . '''climatisar''' v Assecurar le cliraatisation. '''climatisation''' s Insinul del medios permittente de mantener le atmosphera de un sala a un pression, a un grado de humiditate e a un temperatura date. + '''climatisator''' s Apparato/de climatisation. '''climatologia''' s Scientia que describe le climates, los explica e los classa per zonas. De hic: climatologic. '''climatologie''' adj Que concerne le climatologia: carta – . + '''climatologista''' s Climatologo. + '''climatologo''' s Specialista del climatologia. + '''climatopathologia''' s Studio del effectos pathologic del climates sur le organismo. + '''climatotherapia''' s Utilisation therapeutic del proprietates del diverse climates. + '''climax''' s (gr. ''klimax'', scala) Ecol. Stato ideal de equilibrio attingite per le insimul sol–vegetation de un milieu natural date (la ''biomassa'' es la maximal). '''clin-''' s (apparente in derivates e composites). De hic: clinic ;clinica; clinometro etc.; isocline etc. '''clinar''' v (lat. ''inclinar'', plicar) Bassar, inclinar se legiermente: – le capite. De hic: declinar &; inclinar &;reclinar. '''clinic''' adj (lat. ''clinicus'', facite prestar se al gr. ''kline'', lecto) Que se face presso le lecto del malades: lection – , thermometro – , morte – , clinicamente morte. '''clinica''' s Inseniamento practic del medicina, profesor de – ,; stabilimento private ubi on cura le malades: – ophthalmic/ ophthalmologie, – psychiatric, – infantil, – cardiac, – abortos. + '''klinker''' s (parola angl.) Archit. Producto del cassetta del consistentes del cimento al sortita del forno, ante le molinar. '''clinometro''' s (gr. ''kline'', lecto, e metron, mesura). Topogr. Apparato, sovente associate a un bussola, que servi a mesurar le declivitate de un terreno. Syn. Inclinometro. + '''clinopodio''' s Bot, (ned. ''Korstalkrans''). + '''clintonia''' s (ned. ''clintonii''). '''clip''' s. (parola angl. levator) Levator a resorto sur le qual es montate un–joiel; (angl. extracto) Metrage curte cinematographie o video que illustra un canto, que presenta le travalio de un artista. Syn. video–clip. + '''clipper''' s (parola angl) Mar. Ancian veliero destinate al transporto de merces specialmente construite por velocitate. Av. Medio de transporto aeree a grande distantia (ned. ''transportv'' liegtuig.). '''clique''' s (parola fr. onomat.) Fam. e pejor. Gruppo de personas qui se uni pro conspirar, dupar; banda. + '''clitoridectomia''' s Med. Ablation chirurgica del clitoris. + '''clitoris''' s (gr. ''kleitoris'') Anat. parve organo erectile situate al parte superior del vulva. + '''clivia''' s Bot. Planta con flores jalne–orange (Familia amarylidaceas). '''cloaca''' s (lat. ''cloaca'', guttiera) Loco destinate a reciper le immunditias. Zool. Orificio commun del vias urinose e genital de alicun vertebrates, (specialmente del aves). De hic: cloacal. '''cloacal''' adj Zool Relative al cloaca. Immunditias, residuo: aquas – . + '''clon''' s (gr .kloh, juvene crescentia) Biol. Insimul de plantas proveniente de multiplication vegetative o asexuate. + '''clonage''', s BioI. Obtention, per via de cultura, numerose cellulas vivente identic, a partir de un cellula unic. + '''clonic''' adj (del gr. ''klonos'', agitation) Med. Del clono o del contraction breva e involuntari de un rausculo. + '''clono''' s Med. Contraction repetite de un musculo, provocate per un allongamento e trainante un trepidation del segmento de membro interessate. '''clown''' s (parola angl.) Personage grottesc del farsa anglese; in nostre circulos, buffon dotate de agilitate e de humor. De hic: clownesc. + '''clowneria''' s Facetia de clown, buffoneria. '''clownesc''' adj Proprie al clown, digne de un clown. '''club''' s (parola angl.) Societate ubi on debatteva affaires de stato; circulo ubi on se reuni pro jocar, leger ete.: dinar al – ; societate sportive, association touristic: – sportive, – de canoeros, – de photographos, – de natation, – de patinage/ patinatores, – de joco de damas, – de chacos, – de ski, – de golf, – de hockey, – de football, – de cyclistas, – hippic, – alpin, – de jocatores de cartas, – scholar, – de admiratores, – nocturne, spirito de – , maestro de un – . De hic:clubista. '''clubista''' s Membro de un club politic. + '''cluoca''' s Zool. Covar, covatrice (ned.klokhen,kloek) + '''cluocar''' v Covar (de ''gallina'') (ned.klokken Van kip) + '''cluniacense''' adj Rel. Relative al cluniacense (s). + '''cluniacense''' s Rel. Membro del ordine de Cluny, exite del abbatia benedictin de Cluny. + '''clysma''' s (neo ''gr''., gern., levamento) Med. Introduction de un quantitate de liquido sur via rectal, per medio de un irrigator por le evacuation fortiate del materias fecal, con rolo therapeutic o diagnostic. '''clyster''' s lat. clyster, del gr. ''kluzein'', lavar) Lavamento, syringa por lavamento. '''cm''' abbr =centimetro; cm2= centimetro quadrate; cm3 = centimetro cubic. '''co-''' prefixo (usitate con substantivos e adjectivos). co– (=juncte, companion). De hic: cohereditario etc.; conational etc. '''co-''' vide etiam con– '''coaccusato''' s Accusato con un o plure alteres. '''coact-''' vide coager '''coaction''' s (lat. ''coercitio'', constriction) Action de constringer, poter de coercition, compulsion: – moral, – religiose, – sacerdotal. '''coadjut-''' vide coadjuvar. '''coadjutor''' s In Francia, celle qui es adjuncto de un prelato, con o sin derecto de succession. '''coadjuvante''' adj Relative al coadjutor, assistente. '''coadjuvar''' (juv–/jut–) v Adjutar, assister. + '''coadministrator''' s Persona qui administra al mesme teppore que alteres. '''coager''' (–ag–/–a et–) v Constringer, fortiar. De hic: coaction. '''coagulabile''' adj Susceptibile de coagular se: le albumina es – . + '''coagulabilitate''' s Character de lo que es coagulabile. '''coagulante''' s Substantia que facilita le coagulation: le coagulo es le – del lacte. '''coagular''' v (lat. ''coagulare'') Immobilisar, parlante de un liquido dar lo consistantia: – le sanguine; coagular se, prender se in un massa solide; immobilisar se, formar un grumo. + '''coagulate''' adj Immobilisate: lacte – , sanguine – . '''coagulation''' s Phenomeno per le qual un liquido organic (sanguine, limpha, lacte) se prende in un massa solide o coagulo; stato de un liquido coagulate: le – del sanguine. '''coagulator''' s Que facilita le coagulation: le cualio es un – del lacte. '''coagulo''' s Massa de substantia coagulate: – de sanguine. De hic: coagular–coagulante, coagulabile, coagulation, coagulator. '''coal-''' v (apparente in derivates). De hic: coalescer &; coalition; coalisar. '''coalescentia''' s Union, fusion. '''coalescer''' v Unir se, fusionar, miscer se. De hic: coalescentia. '''coalisar''' v (de ''coalition'') Reunir, gruppar, suscitar tote le mundo contra se. '''coalition''' s (parola angl., del lat. coalescere, unir se) Association militar o politic de plure nationes contra un inimico commun: – governamental, – de interesses. '''coaltar''' s (parola angl.) Ancian appellation del catran de carbon. + '''coaptation''' s Adjustamento immediat e perfecte de duo organos del mesme individuo formate separatamente o de duo individuos de sexos opposite (organos sexual). '''coarde''' adj (del ''lat''. cauda) Qui manca de corage, poltron. De hic: coardia, coardo. '''coardia''' s Poltroneria. '''coardo''' s Poltron. + '''coautor''' s Autor qui txravalia con un altere al mesme obra, specialmente litterari; Der. Celle qui ha comittite un infraction in participation directe e principal con un altere individuo (al ''differentia'' del complice). '''coax''' s Facto de coaxar; sono stridente emittite per le cornice, le corvo etc. De hic: coaxar, coaxamento. '''coaxamento''' s Coax. '''coaxar''' v Parlante del cornices, corvos etc., emitter sonos specific, stridente, disagradabile. + '''coaxial''' adj Techn. Que ha le mesme axe con un altere corpore; cablo – , cablo constituite per duo conductores concentric, separate per un isolante, helice – , linea – . '''cobalt''' s (germ. Kobalt) Metallo blanc, rubiette (symb.Co), de numero atomic 27, dur e cassante, utilisate in alligatos e colorantes; mineral de – ,azur/blau de – , bomba al/de –, – sexanta.. De hic: cobaltite; cobaltic ;cobaltifere. '''cobaltic''' adj Concernente le cobalt: sal – . '''cobaltifere''' adj Que contine cobalt. '''cobaltite''' s Mineral de cobalt e arsenico con un pronunciate lustro metalic. + '''cobea''' s (del ''n''. del missionario Cobo) Bot. Liana originari del Mexico, cultivate por su grande flores blau in campana. Familia del polemoniaceas) + '''conelligerente''' s Que es in guerra al mesme tempore con alteres contra un inimico commun. pais – , nation – . + '''cobeligerente''' adj Relative al cobeligerente (s). '''Coblenz''' spr (germ. Koblenz) Urbe de Germania, ancian capital del Prussia Rhenan, al confluentia del Rheno con le Mosella. + '''cobol''' s (sigle del loc. angl. Common Business Oriented Language) Inform. Linguage de programmation, utilisate por resolver le problemas de gestion. '''cobra''' s (parola portug. lat. colobra). Zool. Serpente venenose del genere naja, cuje certe species ultrapassa 4 m de long. '''coca''' s (parola esp. facite prestar se a un lingua indigen de Argentina) Arbusto de Peru, cuqe folios ha un action stimulante, e que forni le cocaina. Substantia extrahite del folios de iste planta. De hic: cocaina. + '''cocacola''' s Bibitura gasose del marca de coca. '''cocaina''' s (de ''coca'') Alcaloide extrahite del folios de coca (isto es un anesthesic local; su usage prolongar conduce a un intoxication grave. De hic : cocainismo ;cocainisar–cocainisation; cocainomane etc. '''cocainisar''' s Med. Anesthesiar con cocaina, '''cocainisation''' s. Anesthesia per le cocaina. '''cocainismo''' s Stato morbide que resulta del abuso de cocaina. '''cocainomania''' s Abuso de cocaina arrivate al intoxication. '''coeainomano''' s Persona qui abusa del cocaina. De hic: cocainomania. + '''Cocania''' spr (ned.Cokanie): pais de – . '''cocarda''' s (del ''anc''. fr. coquard, vanitose) Insignia portate al arrangiamento del capillos de sur le capite, super toto al feminas; insignia al colores national; nodo de bandas o de stoffa. '''coccinella''' s (del ''lat''. coccinus, scarlate) Zool. Insecto coleoptere, appellate etian bestia bon Deo, utile nam ilio se nutre de pulices de folios. + '''coccyge''', coccys s (gr. ''cokkus'', cucu) Anat, Osso formate per le soldatura de plure vertebras atrophiate al extremitate del sacrum. + '''coccygeal''' adj Relative al coccyge: vertebra – . '''coco-''' s (apparente in composites) cocco–,cocc– (=grano, baca). De hic: echinococco etc.; streptococco etc.; exycocco etc. '''cocer''' (coc–/coct–) v Preparar cibo, bollir: – patatas, – carne, – in le fumo, – a foco lente/a foco dulce/a parve foco, – a foco moderate, – a foco vive, pira a – , preste a – , gambon cocite, piatto cocite al furno, bastante cocite, ben cocite, a medietate cocite, medie–cocite, troppo cocite, cocite a domo/a casa; – ceramica, – olleria, – vegetales. De hic: coco; cocina &; coction; decocer &; recocer. '''cochi''' (–sh–) s Carro, carrossa. De hic: cochiero; cochiar. '''cochiar''' (–sh–) Guidar un carro, un carrossa etc. '''cochiero''' (–sh–) s Guidator de un vehiculo hippomobile. + '''cochietto''' (–sh–) s Carretta: – de infante. '''cochinilia''' (–sh–) s (esp.cochinilla, aniscus aselus) Nomine date al pulices sovente nocive culticate. Un specie mexican ha fornite un colorante, le carmin. '''cochlea''' vide coclea. + '''cochlearia''', coclearia s Bot. (ned. ''lepelblad''). '''cocinas''' (lat. ''cocina'') Loco ubi on prepara le plattos: sal de – , grassia de – , buffet de – , porta de – , sedia de – , tabula de – , cultello de – , utensiles de – , residuos/immunditias de – , balancia de – , – habitabile, – ambulante/de Campania, – rolante/mobile, odor de – , adjuta de – , latino de – , con uso del – ,; Arte de preparar le vivandas; le plattos servite al repasto : amar le bon – , arte del – , le – fin, le – francese, – dietetic, manual/libro de –recepta de – , schola de – , curso de – , facer le – . De hic: cocinero; cocinar. '''cocinar''' v Facer le cocina; preparar, condimentar: – un ragout, – de –, – con/al gas. '''cocinero''' s Persona qui face le cocina: – de bordo, chef/maestro – , tocca/bonetto de – , schola de –s, ingagiar un – . + '''cockney''' s (parola angl.) Londonese characterisate per su parlar popular; dialecto londonese. '''cocktail''' s (parola anglo–american) Mixtura de bibitas alcoholic, de siropo e de glacie: – de crangones, – de crabbas, – Molotov; reunion ubi on bibe cocktail. '''coclea''', cochlea s Limace, coclear: concha de – . Anat. Parte del aure interne inrolate como un conchylia de coclea. De hic: coclear &; coclearia; cocleata. '''coclear''' s Objecto de metallo o de ligno con un parte oval cave e con cauda: prender con un – , – a/de dessert, – a/de the, – a/de caffe; – a/de suppa, – a/de ovo, – a/de mustarda,– a/de sauce, – de servir. De hic: coclearata; cocleariforme, etc. '''coclearata''' s Un coclear plen; un – de sucre + '''coclearetto''' s Un parve coclear, un coclear de thè. '''coclearia''' s Bot.(ned. ''cochlearia'') Planta herbacee del familia del compositas e utilisate qua antiscorbutic. '''cocleariforma''' adj In forma de coclear. '''cocleate''', cochleate adj Formate como un conchylia de cochlea. '''coco''' (I) s Cocinero: – de bordo. '''coco''' (II) s (parola portug. Fructo del palma de – , lacte de – , oleo de – , palma de – , mesocarpo de – , fibra de – , matta de – , nuce de – , macaron de nuces de – , pan de nuces de – , tapis de fibras de – . butyro excelente de – . '''cocon''' s (parola fr. provenç. coucoun, de coco, cortice de ovo) Inceloppa setose que se fila le larvas de lepidopteros e in le quales illos se include, in stato de crysalide. (Se ''dice'' del verme a seta). + '''cocotte''' s (parola fr.) Obsolet femina de mores legier, prostituta, meretrice, put(an)a. '''coct-''' vide cocer. '''coction''' (lat.) s (lat. ''coctio'') Action de cocer le legumines; digestion apparato de – , tempore de – . '''cod-''' vige codice). '''coda''' s (parola it.) Mus. Periodo musical vive e brillante, que termina un pesia. + '''codebitor''' s Persona qui debe un suma de moneta insinul con un o plure alteres. + '''codecision''' s Decisiun prendite con altere (s)–: derecto de – . + '''codeina''' s (gr. ''kodeis'', testa de papavere) Pharm. Alcaloide extrahite del opium, utilisate como antitussivo. + '''codeputatos''' Deputato insinul con altere(s). '''codetentor''' s Portator insimul con altere(s). '''codice''' s (lat. ''codex'') Collection de dispositiones legislative o regulamentari: – del honor, – del via, – penai, – commercial/de com– mercio, – civil, – electoral. de procedura civil del publicitate, – de comportamento; systema conventional de regulas, symbolos etc.:– postal, numero de – postal, – a barras, – genetic, decifrar un – , – militar, – telegraphic; – pharmaceutic; manuscripto. De hic: codicillo; codificar & + '''codicillari''' adj De on codicillo; classe – . '''codicillo''' s (lat. ''codicillus'', de codex, codice) Der. Acto posterior a un testamento e modificante cello. + '''codicologia''' s (ned. ''codicologie'') Studio del codice? + '''codicologo''' s Specialista in codicologia. '''codificar''' v Reunir in un corpore unic textos legislative o regulamentari regente un mesme materia: rationalisar, – le lingua. De hic: codification; codificator. '''codification''' s Action de codificar. '''codificator''' s Qui codifica. + '''codirector''' s Persona qui dirige con un o plure alteres. '''coeducation''' s Edueation date o recipite in commun. '''coefficiente''' s Math. Phys. Parte numerie de un monomio que precede