Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0 guidelines for a diplomatic edition.
Peer Reviewed
Created file for the first time.
Item quaeritur etc
de filii generatione et spiritus sancti processione
comparatione
ostendit differentiam generationis et spirationis 2a in principio 13ae distinctionis ibi post haec etc
in duas quia primo movet quaestiones 2o ponit ad eas responsiones 2a ibi hiis et
huius quaestionibus
prius a patre quam a filio 2o quod non plenius ab uno quam ab alio 3o ponit aliquarum
auctoritatum intellectum in sensu vario 2a ibi nunc autem tractandum 3a ibi
tamen
non debet dici genitus 2o quod non debet dici ingenitus 2a ibi nunc considerandum est
competit filio 3o quod inter generationem et processionem est differentia seu distinctio 2a cum aut
spiritus sanctus 3a vero ibi inter generationem filii
sanctum non debere dici genitum 2o ex dictis
argumentum
Utrum sit possibile spiritum sanctum esse productum et ipsum non esse genitum
nec ingenitum
quod ipsum nec ingenitum nec genitum fides concedat utrum spiritus sanctus a
patre et filio taliter producatur quod nec genitus nec ingenitus
vere dicatur
quia si spiritus sanctus non esset genitus sequeretur quod viator theologus posset scire differentiam vel
distinctionem inter generationem et processionem consequentia est bona et falsitas consequentis patet per inter generationem et processionem dum hic vi
vimus
distinguere non possumus
et speciei ergo sicut filius per unam dicitur genitus ita spiritus sanctus per similem in specie potest dici genitus
patet consequentia quia
arguit sufficienter
productio
antecedens primum probatur quia termini seu personae per illas
sed solum numeraliter vel personaliter
negato infert unam de praedicato infinito vel
in hac distinctione 13 et
productionem filii a
cognoscere huius distinctionem ratione evidenti prima pars probatur quia aliter possibile esset esse in divinis
quam nunc de facto sit si illae productiones non distinguerentur sed hoc est impossibile ergo impossibilitas
patet per superius dictam quia qualitercumque est ad intra taliter illam trinitatem in
hac luce videbimus ubi nulla ratio erit
primo capitulo 10 dicentem quomodo est quaedam differentia generationis et processionis dicimus
quis autem
est modus differentiae nequaquam pro ista etiam conclusione sunt verba
non sequitur evidenter filius a solo patre et spiritus sanctus ab utroque producitur ergo generatio fi
lii
a processione spiritus sancti distinguitur patet quia unitas vel pluralitas
non infert pluralitatem vel distinctionem productionum maxime ubi est unus modus a
gendi
sicut est in proposito ut dictum est supra
ducta
supposita distincte plurificantur ergo
ex eodem
quia si modus procedendi sufficiet hoc esset ideo quia filius procedit quomodo natus et spiritus sanctus
quomodo datus ut dicit
spiritus sanctus non procedit quomodo natus ergo illa non sufficit
quod aliquod est
productionum illarum personarum
tam repugnat distinctio eadem inter productiones aeternas probatur quia utrobique repugnat
ergo aeque repugnat patet consequentia quia repugnantia seu oppositio contradictionis non habet latitudinem
nec suscipit magis aut minus eodem modo sumpta
arguit et infert diversitatem naturae sed talis repugnat in divina essentia ergo distinctio specifica in
divinis personis vel
sunt distinctae nisi ratione distinctionis personarum vel quia terminantur ad distinctas personas sed personae
non specie sed solum numero distinguuntur ergo
simpliciter ergo eiusdem speciei tenet consequentia quia sicut nullae duae species sunt eiusdem perfectionis sic etc
antecedens est catholicum
differre dicimus
primum corollarium sed supposita divina et
intra non distinguuntur specifice tamen illa distingui numero conceditur catholice patet per dictam
2m corollarium non sequitur
ipso
et spiritus sanctus non
non proprie dicuntur tria eiusdem speciei individua istud corollarium ponit
libro primo distinctione
autem suppositum
pugnat
spiritum sanctum esse genitum vel ingenitum probatur prima pars quia personae divinae
distinguuntur ergo tenet consequentia et antecedens probatur quia si non esset confusio personarum in divinis vel tantum esset
una utrumque est error et impossibile ergo 2a pars probatur quia esse genitum est esse filium
et esse ingentium est esse patrem ergo etc antecedens patet in hac 13 distinctione ubi dicitur quod si spiritus
ut dicit
sanctus esset genitus duo filii essent in divinis et si esset ingenitus duos patres in trinitate
poneremus
alteritas ita cum trina personalitate stat productionum dualitas probatur quia
in divinis sunt tantum duae
a nullo est productus sic solus pater proprie dicitur ingenitus patet per dictam Item per
primo capitulo 9o dicentem solus pater est ingenitus solus filius genitus solus spiritus sanctus processibilis
seu procedens
non tamen debet dici ingenitus proprie et privative prima pars patet quia spiritus sanctus non est genitus ergo est ingenitus
exponendo negative ingenitus 2a patet per dictam quia tunc persona spiritus sancti esset persona
patris quod est impossibile ex quibus omnibus sequitur pars conclusionis affirmativa
rationibus
ab uno spiritus sanctus a duobus ergo ex modo procedendi inter generationem et processionem potest distinctio haberi
sed
non requiritur duplex producens vel productivum ergo ratio distinctionis inter generationem et processionem
potest assignari antecedens patet quia unum producens sufficit
ibi non possunt esse pluries generantes nisi alter illorum se haberet per modum matris
sed hoc est impossibile in divinis ergo
sequitur vel quod non sit omnipotens vel quod aliter producat quam dicendo ergo
licet spiritus sanctus sit notitia non tamen processione est notitia nec filius est amor generatione
ideo illae
sanctus habet quod sit notitia per spirationem
ibi arguit contra
ratione convinci quod in deo est perfecta operatio intellectus et voluntatis ergo potest convinci quod intelligere
divinum terminatur ad verbum et velle ad amorem sed cum nihil producat se ipsum sequitur
quod productum realiter differat a producente sed talis differentia non potest esse in essentia
ergo in personis et earumdem processionibus
est perfectionis simpliciter in creatura ergo est naturae divinae attribuendum consequentia tenet quia quidquid est per
fectionis
in creatura debet deo attribui
secundum formas specie distinctas ergo tales productiones specie distinguuntur tenet consequentia quia illa distinctio est specifica
quae est secundum formas distinctas et antecedens patet quia relationes divinae sunt specie distinctae scilicet paternitas
filiatio et passiva spiratio et per tales distinguuntur supposita divina ergo
distinctis per ipsa non possunt dare aliam distinctionem quam illam quae ipsis competit secundum eorum formalem
rationem sed paternitas et filiatio secundum earum formales rationes differunt specie ergo illa quae faci
unt
esse distincta distinguuntur speciei
quam in una ergo frustra ponitur tres ergo hoc non est ponendum patet haec consequentia quia deus et natura
primo
nihil faciunt frustra
ad
cabilitas
sic personarum pluralitas
duo extrema distinguitur realiter vel oportet ergo ponere in divinis unam oppositionem relativam
vel duas si unam sic duo erunt extrema tantum si duas tunc 4or extrema
et per consequens 4or personae quod non est dicendum
nerare
sed filius et spiritus sanctus ita perfecte se dicunt sicut pater se intelligunt ergo vel
tria verba dicuntur vel nullum dicitur
producunt spiritum sanctum sed pater non minus amat spiritum sanctum quam filium nec minus re
amatur
a spiritu sancto quam a filio ergo pater et spiritus sanctus producunt alium spiritum sanctum
nulla persona producitur per amorem
spiritus sanctus pater non est sed est ingenitus tamen pater non est quia patris est
ergo spiritus sanctus est ingenitus
ductio
sunt idem ubi non obviat relationis oppositio et antecedens probatur quia omne quod generatur procedit
quamvis non econverso ergo
esse procedit tam a mente quam ab obiecto
2o dico quod supposito quod unum producens sit
sufficiens si tamen sunt duo non minus procedit verbum
universaliter sumptum quia non quilibet modus generationis omnium viventium est notus nobis
quod solum illa habet veritatem in hiis quae materialiter ad generationem producti concurrunt et sic non est
de patre et filio respectu spiritus sancti quia aequaliter spirant spiritum sanctum
facientem in nulla
centes
nisi unus sit etc sed
ergo filius se habet loco matris
dicere quam de diligere constat enim quod pater se diligendo est omnipotens et tamen requiritur filius
qui se diligat ad productionem spiritus sancti
requirit aliam prout hoc verbum sonat indigentiam et imperfectionem
met consequentia non valet ad productionem
nam distinctione 7a dicit hanc consequentiam non valere
producere
ducendum
cedat
et eadem natura per processionem utrique aeque communicatur perfecte quare est quod una
productio non est alia dicere ergo quod filius non sit amor per generationem etc est mani
festare
idem per idem vel magis notum per minus
quod illud non habet veritatem in operationibus immanentibus sicut sunt velle et intelligere ad
intra unde 9
aliter aeque probaretur quod spiritus sanctus produceret adintra
natura spiritualis non multiplicata in pluribus suppositis est perfectior quam ista materialia et corruptibilia[?]
quae multiplicatur per individua supposita
sicut pater non distinguitur specie a filio sic nec filio a paternitate quia filio et filius sunt
idem non distinguerentur specifice consideratae
secundum se tamen ut constituunt divina supposita habent modum proprietatum individualium
sed quia non dico personas constitui per illas proprietates ideo sto in prima solutione
et dimitto 2am quam est
hiis quae dant esse individuale et incommunicabile sicut hic sed tenet de principiis
divinis quae distinctis per ipsam dant esse simpliciter
pluribus modis est ibi
essentiae divinae quae sic est summe bona repugnat tam plurificari quam peccare et dampnari
conceditur sed tamen cum ipsius unitate stat bene personarum pluralitas
sunt tantum duo relationes oppositae ex prima habemus habere patrem et filium ex 2a spiritum
sanctum quia alterum extremorum 2ae relationis non constituit personam scilicet spiratio activa
quae communis est patri et filio
seclusa fide quare dicere vel intelligere filii non terminatur ad aliquem terminum productum
tamen supposita fide potest dici quod dicere potest dupliciter sumi uno modo proprie prout idem est quod
verbum concipere et sic sumit non singulus in divinis sed pater
et sic conceditur illae maior et negatur minor seu 2a pars antecedentis alio modo sumitur dicere
est dicens
pro perfecte intelligere et sic debet intelligi minor et tunc nota non sequitur conclusio quia medium mutatur
2o posset dici quod non solum potest producere eo quod perfecte intelligit praecise sed eo quod
perfectum intelligere est in ipso patre cum inclusione respectus
producendum qui respectus est paternitas filius autem et spiritus sanctus licet intelligant tamen illum
respectum non habent ideo non generant per intelligere sed sic dicendo est solvere idem per idem
7m dicitur sicut prius quod non sequitur licet enim spiritus sanctus aeque perfecte diligat
tamen non habet illud diligere cum respectu requisito
est spiratio
non habet in se generationem passive sumptam 2o pro illo qui non habet huius generationem
illo qui non habet generationem nec est ab habente eam et cum hoc habet proprietatem oppositam tali
generationi passive primo modo spiritus sanctus dicitur ingenitus quia non genitus et secundum hunc modum loquitur
so ratio fundatur super falso
primo quia personae non solum relationibus oppositis distinguuntur 2o quia
se ipsis et non tantum relationibus ideo nihil concludit ratio
dictam in prima conclusione quia non sequitur quod possit viator scire licet ita sit
negatur consequentia
Ad 3m patet ex 3a conclusione et
dici ingenitus et improprie iuxta primum modum distinctionis positae
2o posset negari illa consequentia
est non genitus igitur ingenitus sicut non sequitur hoc est non iustum ergo iniustum quia de
lapide antecedens est verum et consequens falsum
Item cum quaeritur
patre quam a filio dicendum est quod qui potest intelligere generationem filii de patre sine tempore
etiam sine tempore processionem spiritus sancti ab utroque a patre et filio intelligat quia in trinitate
nihil prius aut posterius quia ibi ex tempore nihil inchoatur
non processit ante a patre quam a filio ita non magis vel amplius vel ple
nius
procedit a patre quam a filio
spiritum sanctum procedere
et
a patre principaliterprocedit a patre proprie
et spiritus sanctus
debet sic intelligi quod spiritus
mittitur a patre per filium et a patre esse habet per filium
spiritus procedat a patre hoc habet pater a se quod autem procedat a filio vel ab ipso mit
tatur
hoc filius habet a patre quia pater gignendo filium dedat ei quod spiritus sanctus ab eo
procederet et mitteretur
Post haec considerandum est haec 13 distinctio continet 7 conclusiones
natus sive genitus et ideo non dicitur filius cuius ratio est quia si diceretur filius esset filius
patris et filii cum procedat ab utroque sed absurdum est quod sit filius amborum quia nullus
est filius duorum nisi sit patris et matris
dant
a patre tamen dissimiliter quia spiritus sanctus procedit a patre quomodo datus sive ut
donum filius vero procedit ut d natus sive ut genitus et ideo spiritus sanctus non est
filius
ut per dei gratiam in
quod inter verbi generationem et spiritus sancti processionem distinguere[?] non sufficimus in hac vita
et ideo sufficiat cuilibet scire quod filius non est a se ipso sed a patre nec spiritus sanctus a se
ipso sed procedit ab utroque
nec ingenitus quia si genitus esset duo filii in divinis si autem ingenitus duos patres
ibi affirmaremus quod est inconveniens patet quia esse ingenitum proprie convenit patri
quod secundum
potest concedi quod spiritus sanctus est ingenitus id est non genitus
illo qui ab alio non est aliquo tamen alius est et sic accipiendo ingenitum de solo patre dicitur
quia filius est ab alio et spiritus sanctus a patre et filio qui sunt aliae personae et sic
dictam