Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0 guidelines for a critical edition.
Peer Reviewed
File Started for the first time.
Veteris ac novae legis
epilogat
.
Secunda ibi,
cum autem homines
ergo omnium quae dicta sunt
Prima pars adhuc dividitur in duas
quia primo
frui
Secunda pars principalis dividitur in tres secundum quod
sed cum Deus
hic considerandum est
Tertia pars principalis
tres
de quibus omnibus
Utrum aliquod suppositum procreatae entitatis sit fruibile obiectum ordinatae voluntatis? Vel sic: utrum sicut voluntas creata est relatae dilectionis subiectum, sic sola Trinitas Beata sit ordinatae fruitionis obiectum.
Quod non quia non solum voluntas est dilectionis subiectum, ergo. Antecedens probatur quia dilectio est cognitio, sed cuiuslibet cognitionis creatae intellectus est subiectum, ergo. Maior patet quia non est maius inconveniens ponere dilectionem esse cognitionem quam dicere assensum esse apprehensionem. Tum quia sequitur quod aliquis esset beatus et non videret Deum. Patet quia, si sint duo actus, Deus posset unum sine alio conservare.
Secundo non
Tertio,
si angelus
In oppositum est
res autem quae nos beatos faciunt
et quibus fruendum est sunt
Pater et Filius et Spiritus Sanctus
Prima conclusio de supposito:
licet omnis dilectio dependeat causaliter a cognitione,
tamen quaelibet obiecti apprehensio vel cognitio
cum voluntatis libertate sufficit dilectionem causare.
Prima probatur
quia, si non, sequitur quod dilectio
posset poni seu elici naturaliter a voluntate, seclusa omni cognitione.
Consequens est falsum
boni
omnia bonum appetunt
Primum corollarium: quod nulla dilectio vel volitio est essentialiter cognitio vel formaliter apprehensio. Patet quia causa et effectus distinguuntur essentialiter. Et antecedens patet per conclusionem quia dilectio causaliter dependet a cognitione et non in genere causae formalis, materialis, nec finalis, ergo efficientis.
Secundum corollarium: si dilectio respectu alicuius obiecti sit in voluntate, necesse est respectu eiusdem cognitionem in intellectu esse vel praefuisse, loquendo naturaliter et de communi lege. Patet per conclusionem quia effectus praesupponit suam causam.
Tertium corollarium: si Deus potest vicem cuiuslibet causae secundae supplere, ipse potest in voluntate dilectionem causare.
Secunda conclusio:
quam impossibile est entitatem creatam
esse intrinsece bonitatis infinitae et illimitatae,
tam est impossibile aliquam talem habere
rationem intrinsecam diligibilitatis infinitae.
Patet prima
quia sola natura increata est
et esse potest bonitatis illimitatae intrinsece,
ergo.
Patet antecedens per
genese
solus Deus est summe bonus
cui nihil boni simpliciter de esse potest
sufficiens
Primum corollarium:
nullus diligens
rem incomplexe ordinate debet latitudinem suae dilectionis extendere ultra
valorem intrinsecum rei amatae.
Patet per
Secundum corollarium: nullus diligens Deum minus quam creaturam entitate fruitur ipso seu diligit ordinate. Patet quia aequalis perversitas est frui utendis et uti fruendis.
Tertium corollarium:
quam repugnat aliquem Deo ordinate uti,
tam repugnat creaturam iuste creaturae frui.
Patet quia nulli creaturae correspondet
tanta bonitas quanta bonitas est Dei,
ergo,
nec tanta diligibilitas.
Nota quod ista est probatio praecedentis corollarii.
Sequitur corollarie,
omnis ponens
de
id quod melius cogitari non potest
Tertia conclusio:
sicut sola Trinitas increata
est ordinatae fruitionis ratio obiectiva,
sic eadem sub unica ratione est
creatae imaginis ad se fruendum motiva.
Prima patet per
ad te Domine nos fecisti et inquietum est cor nostrum donec requiescat in te
Primum corollarium:
sicut Trinitas increata sub unica
ratione movet et ostendit se beatifice creaturae imagini,
sic non stat creatam imaginem
memoriam sine intellectiva beatifice elevari.
Prima patet per conclusionem.
Secunda probatur tum quia est unica motio,
tum quia motum seu receptivum est unum et idem, scilicet memorativa et
intellectiva
Secundum corollarium: quam repugnat creatam imaginem beatifice frui persona divina sine essentia, tam repugnat ei frui essentia et non qualibet perfectione sua intrinseca. Probatur quia omnis perfectio divina est formaliter et realiter persona et essentia, et econverso.
Tertium corollarium: sicut Beata Trinitas intensius et remissius ad sui fruitivam perceptionem immutat vitaliter, sic quodlibet obiectum vitaliter perceptivum ad sui perceptionem concurrit causaliter. Prima pars probatur quia libere movet potentiam creatam et totam sui perceptionem libere efficit, cum sit agere ad extra. Ex quo posset inferri quod, licet causa totalis et univoca genus speciei non possit excedere, tamen partialis et aequivoca ultra perfectionem naturae propriae potest efficere. Prima patet in multis locis philosophiae. Secunda patet per dicta quia res materialis seu obiectum causaliter concurrit ad cognitionem, quae est immaterialis. Ex dictis sequitur pars affirmativa quaestionis.
Secundo,
ubicumque est unitas obiecti moventis sub unica ratione,
ibi est unitas actuum.
Sed in operatione intellectus et voluntatis,
saltem in fruitione patriae,
est unitas obiecti moventis sub unica ratione,
ergo ibi est unitas actuum,
et per consequens cognitio et dilectio,
sive diligere et cognoscere,
erit idem actus non plurificatus.
Minor patet per
Contra
Secundo,
quia Deus et omnis
multitudo creata sunt bonitas infinite diligibilis,
et
Tertio, Deus diligit quamlibet rem infinite et immense, ergo quaelibet res est diligibilis infinite. Antecedens patet quia Deus diligit tantum et taliter qualiter ipse est, cum suum diligere et sua dilectio et suus modus diligendi sint idem cum ipso realiter qui est infinitus et infinite.
Quarto contra
Contra
Contra
Contra
Secundo, Deus hodie intelligit hominem quem non vult diligere et heri ipsum intellexit et dilexit. Sed illa diversitas non est in Deo, ergo in rationibus obiectalibus.
Tertio, Deus malum culpae intelligit, et tamen non vult ipsum, ergo.
Contra
Secundo, potest dici quod,
licet dilectio possit esse quaedam experimentalis notitia seu perceptio,
non tamen potest esse nostra cognitio intellectiva,
seu iudicativa, vel indicativa.
Et per hoc potest solvi
Ad secundam probationem dicitur
quod nullus potest esse perfecte beatus
nisi Deum videat.
Ideo negatur consequentia,
sicut dicit
Secundo, posset dici quod, licet proprie loquendo una potentia moveatur causaliter effective ad eliciendum actum, tamen haec motio non est formalis et obiectiva, sed solum est ad percipiendum. Modo hic loquor de motione formali perceptiva et obiectali et non de alia.
Tertio, posset dici quod quaelibet potentia beatificalis in illa unica ratione habet seu potest suum proprium obiectum reperire quia eius motio obiectalis est libere praesentativam, quod non est in aliis obiectis quae naturaliter se obiciunt et movent.
Secundo dici potest quod illa multitudo
est diligibilis pluribus dilectionibus quam Deus,
sed non plus intensive, seu plura
bona debet homo velle tali multitudini quam
Secundo,
posset negari haec consequentia
Ad aliud
Sed contra istam responsionem, arguitur quia aut talis potest velle ita libenter habere delectionem de creatura sicut de creatore aut non. Si primum, ergo satiatur in illo creato bono, contra dicta. Si secundum, ergo non aequaliter, nec tantum delectatur in uno sic in alio, cuius oppositum concedit casus.
Item, creatura magis inclinatur ad se quam ad Deum, ergo Deus non est finis ultimus ad quem creatura movetur. Antecedens patet quia, si creatura diligit Deum, hoc est ut bene sit, sibi bene quidquid appetit est pro sui conservatione in esse et in bene esse.
Item, creatura rationalis est in potentia
oboedientiali ad quietandum in illo in quo Deus vult eam quietari.
Ergo finaliter potest quietari in bono creato.
Tenet consequentia
quia Deus potest hoc velle et ordinate,
tum secundo
quia Deus potest suspendere motionem suam
quam creatura movetur ad quietandum in Deum.
Ideo
aliter dicitur quod nullum bonum
citra Deum animam potest satiare et beatificare
Item, notandum quod, licet creatura nequeat quietari finaliter in bono creato, tamen potest credere quod sit quietata. Patet quia posset habere aliquod creatum diligibile sic quod credet esse ultimum appetible, tamen decipitur propter malos actus.
Item,
stat aliquem nescire Deum esse et capere
pro fine ultimo aliquod bonum temporale,
et
Ultimo, posset dici quod Deus potest creare aliquod
bonum in quo anima potest tantum delectari et quietari,
prout li
quia obiectum
sed illa differunt ratione
Secundo,
diceret
Tertio,
diceret
Veteris ac novae legis
quibus non utimur nisi gratia significandi aliquid,
ut sunt sacramenta legalia; quaedam quae non solum significant
sed etiam ferunt quia intellectus
adiuvant, sicut sacramenta evangelica
Secunda conclusio:
quod
Tertia conclusio:
quod,
secundum
quibus fruendum est,
ut Pater,
Quarta conclusio: quod frui est amore inhaerere alicui rei propter se ipsam. Uti vero est assumere aliquid in facultatem voluntatis, vel uti est illud quod venit in usum referre ad optinendum illud quo fruendum est.
Quinta conclusio:
quod
Sexta conclusio: quod frui perfecte, plene, et proprie est ubi videbimus quo fruemur, scilicet in patria. In hac autem vita fruimur, sed imperfecte.
Septima conclusio:
quod nullus se ipso debet frui quia nullus debet se diligere propter se, sed propter illud quo fruendum est.
Unde
Octava conclusio:
quod Deus diligit nos utendo nobis, non fruendo.
Ille autem usus, quo Deus nobis utitur,
non ad suam, sed ad nostram refert utilitatem et ad eius voluntatem
tantum
Nona conclusio: quod virtutibus est bene utendum, non fruendum. Ipsae autem virtutes et ceterae potentiae animae sunt per quas fruimur et utimur.
Decima conclusio:
quod
primus est tractandum
de rebus quibus est fruendum,
id est de sancta ac individua Trinitate