Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0 guidelines for a critical edition.
Peer Reviewed
File Started for the first time.
Hoc itaque vera ac pia fide
proponamus, ergo in medium
Prima in tres dividitur
quia primo docet qualiter studentes se debent ad eam disponere,
secundo quae et qualia pro ipsius intellectu debent credere et supponere,
tertio qualiter debent in ea procedere.
Secunda ibi,
ceterum ut in primo
de hac ergo re
proinde omnis qui audit
Secunda pars principalis dividitur in duas.
Primo ponit suam conclusionem seu intentionem et probat eam testimoniis legis antiquae,
secundo declarat eam testimoniis legis evangelicae.
Secunda ibi,
nunc vero ad propositum
personarum aequalitatem
ipse et necessario sui evangelii
sed quia singulae poenae syllabae novi Testamenti
Utrum possit probari per textum Sacrae Scripturae trinus et unus
Quod non primo quia Deus non est trinus et unus, igitur. Antecedens probatur quia nullum incommunicabile est communicabile tribus. Sed Pater est incommunicabilis et essentia divina communicabilis. Ergo Pater non est essentia et consequenter potest argui de Filio et Spiritu Sancto.
Secundo,
quia per nullum textum falsum potest illud probari.
Sed textus Scripturae videtur falsus aut saltem improprius, ergo etc.
Minor patet
lapis de pariete clamabit
Errare nos fecisti de viis tuis et
caeci vident,
claudi ambulant
nihil est probabile
per Scripturam quae diminuerit fidem
In oppositum videtur esse
per studium huius scientiae fides saluberrima gignitur,
defenditur, et roboratur
Primo conclusio: licet haec propositio,
Non enim per creaturarum contemplationem sufficiens notitia Trinitatis
potest haberi sine doctrinae vel superioris inspirationis revelatione
Primum corollarium:
quod multae propositiones de Deo dictae seu formabiles
sunt ex primo principio deducibiles.
Patet ex conclusione, et confirmatur de ista
Secundum corollarium:
licet omnis evidentia arguat certitudinem,
non tamen omnis certitudo infert evidentia.
Prima patet quia omnis sciens evidenter conclusionem est certus de illa.
Secunda patet quia
Tertium corollarium: quam repugnat nihil esse simpliciter, tam repugnat tria supposita distincta non esse realiter. Ex quo sequitur ultra hanc consequentiam esse necessariam, nulla tria sunt, igitur nihil est. Patet quia sequitur, nulla tria sunt, ergo tria divina supposita non sunt, igitur nullus Deus est, ergo nihil est. Ex quo adhuc infertur quod sequitur bene, unum est, ergo tria sunt quia tria divina supposita sunt. Patet consequentia quia oppositum consequentis infert oppositum antecedentis quia sequitur, nulla tria sunt, ergo tria divina supposita non sunt, ergo nullum unum est.
Secunda conclusio:
quam est necesse in divinis unam esse
supersimplicem essentiae unitatem,
tam est necesse illam esse
trinam realem pluralitatem seu alteritatem. Haec patet ex dictis in prima.
Confirmatur
quia sic est de facto sicut conclusio significat,
ergo sic esse est necesse.
Antecedens patet ex fide.
Consequentia probatur,
quia qualitercumque intrinsece est in divina essentia,
talis esse est necesse.
Patet per
confidenter fateamur personas
in deitate secundum substantiam deitas et substantiam significare
hoc itaque
Primum corollarium:
non solum in divinis est solitudo vel naturae singularitas seu simplicitas,
sed etiam vera et realis
trium personarum aequalium trinitas.
Patet ex conclusione,
unde
alium paracletum dabit vobis
tres sunt, qui testimonium dant in caelo
alia est persona Patris
Secundum corollarium:
licet paternum notionale
Pater dicens se genuit
Verbum sibi aequale per omnia;
non enim integre perfecteque se dixisset si aliquid minus se vel amplius
esset in eius Verbo quam in se ipso
Tertium corollarium: quam est necesse in Divinis tria supposita esse, tam est impossibile Spiritum Sanctum ad intra aliquid producere. Patet ex dictis quia ipsum ad intra non producere est verum, ergo necessarium, ergo oppositum eius est impossibile.
Tertio conclusio:
licet theologus per textum scripturae
non possit Deum esse trinum evidenter ostendere,
tamen potest, per eundem,
meritorie Trinitatem sufficienter ostendere,
singulae pene syllabae novi testamenti hanc ineffabilem
unitatis veritatem atque Trinitatis concorditer insinuant
hac Trinitate nihil fructuosius invenitur
delectat nos veritas pollicentis
Primum corollarium:
nullus Sacrae Scripturae textus in suo proprio sensu est falsus.
Contra
Secundum corollarium:
quod studere in Sacra Scriptura est circumstantia augens merita.
Patet, si in caritate et propter Deum fiat et fidei Catholicae non repugnet.
Immo studere in qualibet scientia non prohibita est meritorium,
si imperetur a bono actu voluntatis,
Tertium corollarium est
omnibus enim innatum est et in anima quasi insculptum esse Deo
Secundo sic, omnis perfectio reperta in creaturis debet Deo attribui. Sed generare est perfectio in creatura, ergo.
Tertio,
quanto natura est actualior,
tanto
Quarto,
omne bonum est sui ipsius communicativum naturaliter.
Sed Deus est infinitum bonum, ergo.
Maior est
Secundo sic,
Deus omni modo est idem
quo simpliciter est melius esse idem quam non idem.
Sed esse idem essentialiter
Tertio,
sequitur quod sunt tres aeternae personae divinae,
et tamen non sunt tres aeternae.
Consequens implicat.
Patet consequentia
quia per conclusionem et corollarium eius sunt tres coaeternae personae, ergo et aeternae.
Sed quod non sunt tres aeternae patet per
non tres aeterni, sed unus aeternus
Quarto
si per intelligere
ego sum ostium
ego sum vitis vera
Item,
contra
Item,
per studium theologiae acquiritur habitus faciliter credendi,
ergo per illud perdit studens unam circumstantiam augentem meritum.
Antecedens patet.
Et consequentia probatur
quia difficultas credendi est circumstantia augens meritum, unde
res maioris est meriti,
quae maioris est laboris
omnis virtus in labore consistit
Ad idem,
videtur esse
Secundo potest dici quod, si aliquid noverit de Trinitate,
hanc habuerit ex divina inspiratione, sicut dicit
Secundo, posset negari minor quia forte generare vel posse generare non est perfectio simpliciter potissime in divinis quia, secundum quod communiter arguitur, cum Filius hoc non potest, careret aliqua perfectione.
Secundo, posset dici quod magis proprie dicitur
quod
quod eadem ratione
quia non videtur ratio
Secundo, pro intellectu,
nota quod ille dicitur sensus proprius alicuius
Scripturae quem sensum
Tertio,
notandum quod,
licet per Scripturam quandoque significetur unum per similitudinem,
tamen non oportet propter hoc
quod idem in quolibet loco per illud idem significetur unum per similitudinem.
Ista notabilia ponit
credere ut intelligat
de dictis haereticorum
Secundo, posset dici negando antecedens quia non semper subtilior theologus facilius credit, immo occurrunt sibi plures rationes et instantiae quas simplices fideles non advertunt.
Ex dictis patet quod non sequitur ex eis, per studium theologiae acquiritur notitia respectu articuli fide superior, ergo idem est evidens et inevidens, evidens per scientiam, inevidens per fidem. Sed bene sequitur quod assentit articulo per aliquod medium quod non facit scientificam evidentiam.
Secundo, dicitur, sequendo scholam communem et modum loquendi doctoris, quod essentia est communicabilis et non persona. Et tunc illa maior potest intelligi dupliciter. Uno modo nullum incommunicabile est communicabile tribus, id est, non est illud quod communicatur tribus, et sic maior est falsa. Alio modo nullum incommunicabile, id est, ipsum non potest communicari tribus, et tunc maior est vera, sed forma arguendi non valet.
Ad alias duas, patet per dicta quod sit respondendum.
Hic itaque vera
Trinitas divinarum personarum est unus solus et verus Deus
Secunda conclusio:
quod in Deo est
unitas essentiae seu substantiae et trinitas personarum.
Ideo non sunt tres dii sed unus Deus,
licet Pater genuerit Filium,
et ideo Filius non sit qui Pater est Filiusque
ag
tertia conclusio
Tertia conclusio:
quod omnes catholici tractatores qui de Trinitate
quae Deus est scripserunt hoc secundum scripturas docere intendunt
quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus sunt unius substantiae
et essentiae et inseparabili aequalitate unus est Deus.
Et hoc unitas in essentia et trinitas in personis probatur
in textu per multa scriptura et doctorum sanctorum testimonia.
Addit autem