Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0 guidelines for a critical edition.
Peer Reviewed
File Started for the first time.
Nunc de veritate sive proprietate
Prima in tres,
nam primo ostendit
quomodo hoc nomen
hic diligenter
illud ergo quod
Secunda pars principalis manet indivisa,
sed tertia dividitur in duas
quia primo
hic diligenter
3a ibi
Utrum sola prima causa entis producibilis sit simplex,
Quod non aliqua creatura est indivisibiliter simplex, ergo etc. Antecedens probatur tum quia cuilibet gradui specifico cuiuscumque rei correspondet esse punctale et indivisibile. Patet quia, quantumcumque parvus gradus adderetur aut demeretur, non maneret in illa specie, igitur talis res indivisibiliter est.
illae ergo res in quibus non est
materia, vel, si est,
non est potentialis ad aliam formam,
non habent
potentiam ad non esse,
ergo necesse est simpliciter eas esse
Tertio,
in causa prima est distinctio absoluta modalis
et distinctio conceptualis seu virtualis,
ergo.
Antecedens
pro prima parte est
In oppositum est
solus Deus
immortalitatem habet
solus Deus non mutatur,
nec potest mutari
Prima conclusio: tam necesse est primam causam esse, quam necesse est creaturam esse posse. Probatur quia quanta necessitate Deus est Deus et omnipotens, tanta necessitate est ad extra productivus, et tanta necessitate ad extra aliquid potest produci et potest habere esse, ergo etc. Confirmatur quia, si prima causa nihil posset ad extra producere, hoc videretur ex eo quod quodlibet producibile esset productum, sed hoc est impossibile. Nec etiam obstat hoc quia adhuc posset hoc totum corrumpere et iterum recreare, ergo.
Primum corollarium: licet non stet creaturam non posse non esse, tamen si prima causa ageret ad extra per modum naturae, quodlibet producibile esse esset necesse. Prima pars patet quia quodlibet creatum a Deo contingenter producitur et in esse conservatur. Secunda patet quia, si unum produceret et aliud non, aut hoc esset quia esset determinatus ad producendum illud et non aliud, et hoc non quia illud est libere producere cum aeque possit unum sicut aliud, aut hoc esset quia unum posset produci et aliud non, sed hoc non quia sic esset producibile et non producibile.
Secundum corollarium:
si prima causa
ageret ad extra necessario et naturaliter,
omnia producibilia et corruptibilia produceret
et corrumpet simul et aequaliter.
Patet quia si
Tertium corollarium: non stat primam causam esse productiva omnis producibilis creaturae et ad ipsam ad extra agere de necessitate naturae. Patet ad eam producere naturaliter, sequitur omnia producibilia produci et corrumpi simul et aequaliter. Sed hoc implicat, ergo.
Secunda conclusio:
licet tantum tria supposita distinguuntur in supersimplici essentia,
tamen ibi non proprie dicitur esse diversitas seu differentia.
Prima pars patet per fidem
quia alius Pater, alius Filius, alius Spiritus Sanctus,
ergo tantum tria supposita distinguuntur in divina essentia.
Confirmatur quia distinctio vel differentia nihil est,
igitur non sunt ponendae in Deo.
Patet quia quidquid est in Deo est aliquid.
Antecedens patet
quia si solus Deus et homo essent et nihil aliud,
adhuc Deus et homo differrent,
ergo distinctio vel differentia non sunt aliquid vel aliqua.
Pro ista
Primum corollarium:
omnis perfectio
quae Deus est realiter
est qualibet perfectio Dei formaliter.
Patet quia,
si divinae perfectiones
aliquo modo differret vel differentur,
sequeretur quod non tantum divina supposita
differentur in divina essentia.
Consequentia
Secundum corollarium: quod sicut inter perfectiones divinas non stat distinctio formalis, sic eis repugnat distinctio rationis aut modalis. Vel sic, sicut non stat divinas perfectiones distingui formaliter, sic repugnat eas distingui ratione ac formaliter. Patet quia aliter in eis non esset summa simplicitas et indifferentia.
Tertium corollarium:
quam repugnat ex parte deorum pluralitas,
tam repugnat in Deo formalis perfectionum diversitas.
Patet quia,
si talis formalitatum pluralitas esset possibilis in Deo,
sequitur aliquid esse Deum simpliciter formaliter
quod non est omnis Deus.
Item, sequeretur quod aliquid esset
Deus realiter quod est mere contingenter,
sed ista tantum repugnat quantum repugnat esse plures deos, ergo.
Prima consequentia probatur quia,
si iustitia divina est Deus formaliter, tunc divina
sapientia, si formaliter non sit iustitia, tunc
g
Ista tria corollaria videntur de mente
Tertio conclusio:
sicut prima causa sola est omnem perfectionem
habens simpliciter et in se includens,
sic est omni modo compositionis formaliter, totaliter
carens et a se excludens.
Prima pars probatur quia secundum
illud quo maius
vel melius cogitari non potest
Primum corollarium: quaecumque species vel formae datae vel dabiles in superiorem formam vel speciem perfecte sunt confluibiles. Patet quia nulla talis species est immutabiliter suum esse, ergo Deus potest facere eas in superiorem unitive confluere.
Secundum corollarium: non stat aliquod individuum a primo dependere et omnem perfectionis gradum unitive continere. Patet quia tunc tale individuum non posset cum alio individuo in speciem superiorem vel in aliquod individuum perfectius unitive confluere.
Tertium corollarium:
non stat aliquod individuum
quam repugnat quodlibet dependens creatum accidenti
non posse subesse subiective
tam repugnat omnem simplicitatis gradum ipsum creatum
videre
Contra
Secundo, si angelus vel anima possent non esse, hoc ideo esset quia Deus suam influentiam eis subtraheret. Sed hoc est impossibile quia sua bonitas tunc mutaretur, ergo talia non possunt non esse.
Tertio,
substantiae separatae a materia non habent
potentiam passivam privationi vel corruptioni subiectivam,
ergo non possunt non esse.
Consequentia tenet
cum materia sit ratio continentiae et corruptionis in creaturis.
Istae sunt rationes
Quarto, quia aut illi necesse esse correspondet praecise esse punctale vel quantitivum. Si primum, ergo non est immensae perfectionis. Si secundum, ergo potest imaginari in illa specie maius et minus necesse esse quia, sicut omni quanto potest dari minus, sic illi necessitati potest dari minor quantitas, et sic erunt plura necesse.
Quinto,
si tota linea producibilium se haberet contingenter ad esse et non esse,
sequitur quod tota et totaliter posset poni in esse.
Consequens est falsum per dictam
quia tunc prima causa non posset agere ad extra.
Patet consequentia quia ipsa tota potest non esse ut dicit
Sexto,
nullum individuum speciei inferioris potest continere totam perfectionem suae speciei,
ergo unum necesse esse non potest continere totam latitudinem necessitatis,
ergo non est tantum unum individuum in illa specie.
Antecedens patet per
Contra
quaecumque dicimus de Deo affirmative non
naturam ipsius sed ea, quae sunt circa naturam eius, ostendit.
Et enim
Contra
Secundo, sapientia in communi non est iustitia in communi, ergo nec infinita sapientia infinita iustitia. Tenet consequentia quia infinitas non tollit rationem propriam alicuius rei, ut videtur.
Contra
Secundo, sequitur quod volitiva divina formaliter esset intellectiva divina et econverso. Consequens est falsum quia tunc, quidquid esset obiectum unius esset obiectum alterius. Modo hoc est falsum quia Deus intelligit malum culpae quod tamen nullo modo vult.
s
Quarto contra
Contra
intelligentia est substantia quae non dividitur
Secundo,
intellectus simpliciter est impermixtus et immaterialis
Tertio,
contra
Quarto,
autoritate
omnes formae
Secundo, dico quod licet non habeant materiam, habent tamen suum nihil quasi materiam et hoc sufficit.
Ad aliud,
negatur consequentia
quia conclusio et corollaria intelliguntur
de entitatibus realibus et non de complexe
Ad aliam, negatur antecedens quia ad illam, sequitur necesse esse non esse necesse esse. Et ad improbationem, dico quod ad impossibile, sequitur quodlibet, et per consequens ex negativa, sequitur affirmativa.
quod
Secundo, posset dici hanc negando consequentiam, distat indivisibiliter, ergo infinite minus quam quaecumque citra, quia illud indivisibile per quid distat est immensum quia est Deus.
quia infinitas non tollit rationem formalem alicuius
quia tunc obiectum unius
quia Deus intelligit malum
Secundo, dico quod voluntas divina intelligit omnem malum quia intellectus divinus qui intelligit est formaliter voluntas divina. Malum ergo est obiectum voluntatis, non ut volitum, sed ut cognitum et intellectum.
Tertio, posset negari illa consequentia, voluntas divina et intellectus sunt idem, igitur quidquid intellectus intelligit, voluntas vult.
Secundo dicitur simplex aliquo modo non simpliciter quia omnis creatura aliquo modo est composita et potentialitati subiecta.
Ad alias rationes in oppositum, patet solutio per dictam.
Nunc de veritate seu proprietate
Deus vere et proprie est quia eius essentia
Secunda conclusio:
ideo dicit
Deus semper fuit vel erit,
ut intelligatur quod non incepit esse nec desinet
Tertia conclusio:
quod
licet verba substantiva
diversorum temporum dicantur de Deo,
scilicet fuit, erit, est, et erat,
non tamen
subiectio
Quarta conclusio:
solius Dei essentia incommutabilis proprie dicitur
quia nec mutatur nec mutari potest
Quinta conclusio:
Deus solus est vere ac proprie simplex
quia in eo nec partium nec accidentium sive formarum
est diversitas vel vario modo sive multitudo.
Omnis creatura est multiplex
Sexta conclusio:
quod anima respectu corporis simplex dicitur
quia
mole non diffunditur per
Septima conclusio:
quod licet Deus dicatur multipliciter,
scilicet bonus, iustus, sapiens, et magnus,
tamen
hoc non est propter diversitatem accidentium,
sed propter multitudinem nominum quae,
licet multa sint et diversa,
unum tamen significant,
scilicet naturam divinam
Octava conclusio:
quod
proprie Deus non dicitur substantia
quasi sit subiectum suae bonitatis vel alicuius accidentis,
sicut substantia corporalis,
quae ideo dicitur substantia
quia subsistit et est multorum accidentium subiectum,
sed Deus proprie et vere dicitur essentia
Nona conclusio:
Deus ideo simplex dicitur
quia ipse est quidquid habet,
excepto quod persona dicitur relative
ad alteram, nec tamen una est altera.
Nam Pater habet Filium ad quem relative dicitur,
et tamen Pater non est Filius,
et Filius habet Patrem,
nec tamen est Pater in quo vero ad semet ipsum
dicitur non ad alteram,
hoc est quod habet.
Unde ipse Deus est unus et habet vitam
et est ipse una vita