[L v C AE o s 1- ANDRI THEOLO.

GI/E DOCTORIS

Ancilkurmius

vnus.

Excudebat (jeorgiw (jmppenbacbiw. am. 1). L X XIX.

&

. . ,.... Zitsivc (

.;, « CI). ....r. f..-

Z

F- IO , fapienti,8£ falutari confilio Illuitrifsimi Ele- E &ores ac Principes , Augufkanam Confefsioncm ;- profitentes ( cum i11tellcxifIEnr,jrrcpjissc aliquos

» ) &: errores in Ecclefias quafdam Germaniæ, eol'que 1.· fub Augultanæ Confefsionis nomine venditari,inde etiam r; graues exortas elle inter Nliniftros Eccleiiae dilleniiones) ," curarunt librum confcribi , in quo Controueriiæ illæ explica; : rentur , veritaricoelefti teftimonium perliibererur, & errores :- refutarenturatque difert'eclamnarentur: vt Ecclciia Dei de 5- rebus tantis erudiretur, SC fciret, quid (equendum, quidue fu- ix giendum eflet. Eum librum, ab eruditis SC claril'simis Theo-

x.

; logis confcriptum, & a inultis aliis diligenter examinatum ac- g que approbatum ,vulgo F 0 R M V]. A M c o N c 0 R D 1 AB vocanrJn eo etiamCinglianus error grauiter taxaturfacris li; wisse folidifsimis argumentis ,a fundamentis eucrtitur & & damnatur. Eam rem , tu loannes smer Dickkator quadragenarie E scholæ Ärgeminenfis,ci1m acerbifsime ferres , & occulte ni- ;rj hil non tentares,qu.od ad impedienda illius faluberrimi et ma- z xime neceslårij operis fubfcriptionem & publicationem face- 31 te videretur : tandem cum Reuerendus & clarifsimus vir, D. I Doåor Pappus, Ecclcfiæ Argentineniis Nlinifter, 86 Theo- )l logiæ in ea Academia Professor , difputationem propofu-iilEt, il in qua offendebat , non pugnare cum charitate Cliriiliana , ii 3 errores , cum fundamento fidei pugnante-s, damnenturzibi tu o occafione illa cupidifsim'e arrepta , omnem bilem tuä in eum, rl homineminnocentem, Theologum Fyncerum , egregie do- 5 &um, S(quidem tuum in eadem Schola collegam, publico ) « fcripto edito,euomuiiii. Cum enim conuitia & calumnias il- ! lastuas in facies clarifsimas IlluPtrifsimorum Eleäorum 86 I Principum expuere non auderes,idoneus vifus fuit tibi D.D. [ Pappus,per cuius vnum latulelulïrifsimos Eleaores Z( Pn'n : - cipes

Peg.29.30. 98.225.

4. LVCAE SMAva-

cipes ( quorum iulï'u formula. Concdrdiæ confcripta ch ) per" »

alterum eiuslatus,Theologos in Germania de Ecclefia Chri- [ti optime meritos (quorum opera liber ifïe collecocus efi)con- fodere tentares.

Non enim quicquam coloris aut ponderis habet illa tua proteftatio , qua tibi his verbis cauere voluilti:0mner , inguam, 700: tif/fer Ferse-»Uin me velle dicere, nihil cogitare, guod offcere fapit Augia/lanæ Confe/ïioni,(g*c.nibiletiam JEAN-PMB (7 gramjïz'mo, (ïfortunatijïimo , IllujirgKimog'uc Principe Eli-Hose- Saxonica Au-

gu/z'ofentz're liodie-ma collocatione , guod illi»: in/Zz'tuto &" nouo cor- ]Jorz' Hoff-an offciat. Non enim de hoc iudicarcpo/þm, non legimon THAT-Ja Hæc tua, Sturmi,proteltatio eft contraria faCOtONt lu- rifconfulti loquuntur. Tui enim Antipappi tres , toti in hoc funt,vt hunc librum (quem te neque legifle neque Vidillfe fin- gis) confpuant,conuellant,euertant,8( ex Eccleiïa Dei explo; dant. Itaque proteftatio illa tua ,elt N V L L A : & proteitor ego de Nullitate tuæ proteftationis. ' '

Vare cum nec communi inftituto iFti , nec Principibus, neque Theologis peperceris , 86 faluberrima Concordiæ pia: 86 fynceræ confilia interuertere ltudueris, multorumque ani- mis in negocio Coenæ Dominicæ tenebras ofFundere Tona- tus fueris: iudicaui tibi (inter-multas—öä magnas meas occupa- tiones)refpondendum:vtij,qu1« te,propter artium dicendi exi-

miam fcientiam,tanquam numen quoddam fufpiciunt,admif

rantur,8( colunt,intelligant, te in negocio Religionis elle hoe minem vana quidem fapientiæ perfuafione tumidum , fed re- uera rerum iftarum ignarum et imperitum,qui res tantas non intelligat : ideo'q; de ijs neque dextr'e iudicare, neq; alios kecke docere pofsit. «

Neque me mouet, quod aliquoties videri vis , quali N O- S T E R esses , et in negocio Coenæ 'a noftris partibus liares. Huic .n. tuæ fimulationi fingulæ propemodum orationum

tuarü pagellæ reclamant: de qua re fuo loco dicetur. Et

. -.-.—-.-·«-.- g....— ...,—. .'A ;

GEIST-«-

...—, t.«—,.. ud.-,,"; «,«-.« » .-

'. h

'l

::

"

II

II II

('.rw

LU L.?

unus-buxu-

AnrrsrvanivsVst. ',

Et fan e libenter ætatis, conditionis Z( dignitatis ture, addo etiam eruditionis te meritorum erga bonas literas , rationem habuillem : nil—i tu in lllultrifsimos Principes ,86 clarifsimos Theologos , in doctrinam veritatis coelelïis,deniquc etiam, quod fummu rn eltin Nïaielïatem lefu Christi (quam tu sak-

donio rika Vbiguimrem vocas, eamque virulentis farcafmis per Psgs 160-

omnes cafus Grammatice declinas) contumeliofus fuillEs. Amt-DE quid forte a me afperius in te dicetur,tue id procacia ti,non mihi imputabis. Crudelem enim medicum ( vt eft in prouerbio) facit æger intemperans.

Sed ad rem ipfam accedamus.Etli,Sttrrmi,in verbofo illo tuo fcripto multa dicis,quae ad rem præfentem nihil faciunt, atque ita crebro extra oleas vagaris : tamen hic ell Antipap; porum tuorum precipuus fcopus,vt perfuadeasj R R O R E M CINGLIANVM NON ESSE DAMNANDVM. Hæc est Helenailla, pro qua fummo ardore & affefiu depugnas. Ego vero, Domino me bene iuuante ,tuas illas rationes , quas ad fouendum 86 protegendum Cinglianifmum adducis,re4 uellam.Et offendam, quanta fitimpietas in dogmate Cinglia; no : ideoque merito ab omnibus bonis sc intelligentibus elle damnandum. Poftrem'o, te ad fpeculum infpiciendum adduæ cam,8£ te tibijpfi monikrabaqualis tu homo fis: vt & teipfum agnofcere pofsis : 86 ij, quiliberos fuos tibi erudiendos S( for- mandos commendant , animaduertant, qualem Praeceptorem (in negocio Religionis) pignoribus fuis dulcifsimis præiï'ciät.

Priufquam autem tuas rationes excutiam , paucis dicena dum elt mihi, quomodo nos vocabulum D A M N A N D ! vfurpemus.Nobis,D A M N A R E errores nihil aliud eftquam veritatis opinionem demere dogmati falfo,hoc eft, labefaäan tifundamentum fidei: 81 ferio monere Ecclelias ChriPtiNt a perniciofo errore (fi illis fua falus curæ fit)caueant.Vobis ve-

r'o,Cinglianis,' D A M N A R E errores , elf-non modo dogmata- z falfa

ii II

11" '. 13. 240 124.

179.

( LVCAE OSIANDRï

Eali'a refutanda furcipereyerum etiam falforä dogmatum aui thores vel defenfores Magiflratui politico puniendos , addo-

cciam , exurendos tradere. Hanc/damnandi rationem nos nunquam obferuauimus , neque vnquam (Domino nos be- ne iuuante) obferuabimus. Quare cum aflerimus , Cinglia- nifmum damnandum efle , nequaquam docemus , aut cule quam authores vel inlligatores fumus, vt vel de feduäis au- ditoribus, vel de feduöloribus Caluinilh's f u pplicium fumat. Istan de illo Damnandi genere tan-tum ageres , quod ignes inflammat & carnifices armat , nihil ellEttibi , Sturmi , nobifa cum controuerfiæ. Qua verö etiam alteram Damnandirae tionem (quae nullius vitæ infidiatur) ferre non petes: Videa; mus, quantum ponderis tua argumenta (fi probe expend-m- tur, 86 illis fucus detergatur) habeant. « Magno üudio esiendesre conaris , inter nos & Cinglianos non esse diiTenfionEin rebus, fed tantum in verbis: qubd vna pars alterius fententiam non fatis alfequatur. Itaque alle-ris, Partes litigantes vere:/': (g- oþinionibm' (9- ]k/þicionibzu inter [& d:]:- jäntireyeipþz "perö idem END-»Er ale loco dicis:.ïecejäo in luis 'vi- rp': ( Lar/yero (g' Qinglio) atque tam Clyri/Zz' Escle ., »Es-OF ex meru'þjþicianiäw, id?; .calamz'zo/ï: vive:-nitidis. (gingiber (g' Oe- colamfaa'iwþjþicaäanmr , Lutherum tranþþ/lantiationem con- frmarejmfanatianem tueri,exfymbole$',boc ejï, ex re terrena,cæle- jlemfacere,fanem (g' Nimm oZDOSeFoIZ , (g' steife-im Lar/Jene: ar, authoritatem, omnem 'vim adimere, Symbole: tam)»; &, memorum nudam con/limen : negare in (maþa/eice &þnäïo; Dei carne (g'. jknguine illita vej/Ei: C/zrg'jlumä-Cæna Mai-im- abeie: ex quiete! fu- Licio-»b- ommå nata con-traucrfia , cy- difidiumjiemiciaþem arma' ef-E. I taq; , Sturmi , abfurdum tibi videtur, damnari Cinglia;

nifmum 'a noflris , cum Cingliam' non rebus ,«fed verbis tan-

tum a noüris difsideant. Qgæfo te autem, an huius temeritate-" tis

htmbatur, lm duo: tali tanto?; Sacramenta, atgue myJ/Zeriapmnem «

g.,-,.. ...-.....» ;- "Al-.au—uaw-n- «lt-«' '

.,. ».".

h-I ..;-lu HU LLQUKI'U'U'L-AO w:."

*Uwuwüü

Anrrsrvamxvs ans. 7

.' tis 86 audaciæ te non pudet-5 Fateris ipfeJmnc controuer/ïam an- pag, 179,

norumpropä/äxaginm contentionem e/þ: O- ab vtraqueparte (life:-. ptajfe magnos (g' erudito: viro:. Interim Hngisxorum neminem videre potuille , quod in verbis tantum , non autem in rebus ipfis,esset difsidium. Scilicet, doäifsimi illi viri , qui vtrinque pugnabant, 86 qui hodie pugnanüqui etiam cor'am aliquoties (authoritate Principum conuocati) prolixe inter fe collocuti

« funt,non tantum habebant mentis Zcfani cerebri,vt tot annon

rum fpacio, ex leclione (criptorum vtrinque editorum, 86 in- stitutis colloquijs,deprehendere potuerint, certamen non esse de rebus,fed tantiim de verbis? donec nobis de coelo (tertius, opinor , Cato) Sturmius , delapfus decretum afïerret: inter Lutheranos, quos vocant , 86 inter Cinglianos de verbis, non danebus litigari. Et tam ltupidifcilicet, aut in re tanta expen- de11kda«adeb negligentes fu ere hactenus tot Illultrifsimi Ele- &ores,Principes,8( Optimates in Rebufpublicis Äugustang Confefsionis , vt propter inanem Aoyopaxiav 86 vanam ver- borum pugnam , Miniiïros Cinglianos ab Ecclefiarum gu- bernatione remouerent. Quod eorum peccatum , inde adeb ortum efle videtur, qu bd in hoc negocio non confuluerint Diäatorem illum Argentineniis Academiae, qui totieslega; tione (nunc in Anglia, nunc in Galliis , nunc in Germania) functus , tantam fibi fapientiam ex multo vfu rerum compaa rauit,vt præ fe plerosque Principes prudentifsimosxt Theo- logos doäiisimos, caudices atq; ftipites æltimet , qui rem tam perfpicuam videre non potuerint. Audi Sturmi : EPc genus hominum, qui in puluere fcholaFtico confenuerunt,8£ tamen elle primos fe omnium rerum volunt , N B C tamen 8 V N T: quiper annos viginti 86 amplius concionem factam nullam audiunt , 86 Theologorum polemica fcripta aut legere fakti- diunt, aut obiter, 86 quali per tranfennam infpiciunt. Interim

vero tantum tibi Iudicii in rebus Theologicis tribuunt , vt de omni;

Z sz LVCAE Ost-ANDR-

omnibus Religionis controuersijs audacifsim'e , 86 quidem magno Philofophico fupercilio, quafi e tripode, (ententias

pronuncient. Quin etiam facras literas explicandas fufci; -

pfunt, exiftimantes, opinor,res Theologicastraäare ,non

plus habere difficultatis , quam fi quis Metamorphofin Oui; 7

dij , aut Dialogum aliquem Lucianiinterpretandum fibi fu- mat. Hi ,pofteaquam ftolida fua Iudicia a Theologis Ente- ris 86 veritatis coelePtis vere ftudiofis non approbari fed rideri animaduertunt , fefquipedalibus verbis 86 phalerata oratio: ne in Theologorum pertinaciam ,inuidiam , fuperbiam,,';86 ambitionem 'declamitant,vel potius debacchantur: 86 cozlum ruiturum minantur, nifi Theologi per Magistratum Tempe-

fcantur 86 cogantur, vt nigrum album, 86 album nigrum di- '

s .;..— ..m..- «p.,.

Est/J

cant. Sed boni 86 cordati viri , vbi rem diligentius confideret; T-

uerint, eiufmodi Iudiciis peruerfis nihil prorfus mouentur. ) Ad rem propius accedamus. Ostendam tibi , Stirer dif- fenfionem in negocio Cænæ,est«e,non de verbis,fed de rebus ipfis , 86 quidem ijsgrauifsimis. Constat inter vtranque par- tem , in Coena Domini non-elle Hngendam Capernaiticam carnis Christi manducakionem: qua fiat , vt corpus Christi dentibus laceremus, sicut canes olim impiam Reginam Ieza» belem dilaniabant atque deuorabant: 86 ficut canes impij Re- gis Achabi fanguinä lambebant . Etnostri hactenus fexcen;

ties , tum fermonibustum fcriptis,luculenterteüatifunt,fe z

non credereaut astårere in Coena Domini eiufmodi carnis Christi manducationem , qualem impii Capernairæ komma-

bant. Constat etiam inter vtrofque, effe aliquam fpiritualem ' manducationem , nimirumillam , quae est folius Fidei: qua -

credimus , Christum pro nobis paiTur'n 86 mortuum : qua

etiam fide iustificamur 86 viuih'camur : de qua manducatione «

* Christus in Euangelio Ioannis fexto capite agit: 86 perfpicue

ibi iignificat, manducare ipfius carnem , 86 bibere ipfius rara;

- guinem

(f.. L !l. 22 (L

Qu

—- ..!

E (i).. (4. (L.".

-.

.'. æ. Ul!

L/U—UQWD

n!

Aurrs'rvamvs ans. 9

:«;guinei11(co Ioco) nihil aliud esse , quam in ipfum C R E D E- i DR E. De hac fpiricuali manducatione carnis et fanguinis Chri- -.«1sti,non minus accurate sc diligcntcr nostri ( quoties res postu :;ilat) docent, quam vestri vnquam docuerunt. Sed prseter duas commemoratas manducationis fpecies, J.:facra Scriptura etiam tertiam tradit , quæ fit in viu Coenæ C Dominicae. Hanc non esse illam, de qua Ioannis strer dete- L". tur, Hrmifsimistibi, Sturmi, argumentis demonPtrabo. C R E- l: D ERE in Christum (hoc est,carncm Christi fpiricuahccr man- ;; ducare) 8 E M P E R omnibus diebus ,imb omnibus momem &: tis, fumm'e est necessarium. Vacunque enim hora fine Fide t. in Christum fueris , eo ipfo tempore te in gratia Deiestc , af- 1.·- Armare non poteris. At Coenam Domini fingulis diebus Sc ): horis (umeremon est necessarium. Est quidem necessarium, J·- vt qui ad falutem fuam promouendam Coena Domini vti ve- :; lit, is fimuletiam fpiritualiter carnem Chriftimanducet, hoc IS est , in Christum credat : fed non neceffarium est , vt qui in C Christum credit, femper ad Coenam Dominiacccdat. Dein- a: de, manducatio fpiritualis 0 M N 1 B V S hominibus, quifal; & uandi funrmecestäria est.Vnde Christus dicit: Nifi manduca losz 6- isL uetitis carne Hlij hominis, 86 biberitis eius fanguin'emon habe id bitis vita in vobis. Sed manducatio carnis S( fanguinis Chri- f? sti in facta Coenamon omnib. est necessariæ infantibus enim ) Coena Dominihodie non exhibetur : imo ad eam non funt is s admittendi, nifi quife (iuxta Paulidocorrinam) probare poc- D funt. Poitremb, fpiritualis illa manducatio carnis Christi, de p qua in fexto Ioannis capite agitur, femper 86 omnibus man- b ducantibus est 8 A L v T A R 1 S. Christus.n.inquic:Qx1iman- l a b ducat meä carnem , 86 bibit meij fanguinem,habec vita" æter; om" ' 1 nam.Etpau1'o poit; Qyi manducat meam carne", & bibit meïi I fanguinem , in me manet , 86 ego in illo. Sacramentalis vero I

manducatio carnis Christi in facta Coena, non femper ,nec B omnia

"te chAs Ost-unsij omnibus eft falutaris : quidam enimCoenam Düiad iudiciuiïï »«· fumütEt Paulus affirmanex Corinthijs quofdam,propter in- dignam Cænæ Dominicae fumptionem,a Deo grauiter puni , tos (alloqui, nifi refipuiiïent , haud dubie etiam aeternae falutis ) iacturam feciüntPaulus enim inquit: Quicunq; manduca; « «3 uerit panem hunc , vel biberit calicem Domini indigne : R E- V S erit corporis S( fanguinis Domini. ( Än hoc tibi , stark-ni- leue fcelus efïevidetur, Heri R E V M C 0 R Po R I 3 B T s A N G V 1 NI s c H R I S T]? ) Etpoitaliqua : Quienim manducat 86 bibit indigne ,I V D IC [ V M fibi manducat Z( bibit: (poe; - » nas diuinas fibi accedit:) non dijudicans corpus Domini. Ec· rurfus ibidem:ldeo inter vos multi funtinfirmi Si imbecilles, 86 D o R MI V N T M V'L T 1«,8(c. Quare Vides,Sturmi-(fi vi- dere quid in rebus Theologicis potes) aliam efle manducaæa - s tionem, quæ Hr in Coena Dom-ini, & aliam , de qua Christus s- Ioannis capite fexto dillErit. Propterea" nunquam euinces, Cinglianos ideo nobifcü fentire,quod de fpirituali manducas-* T —- tione carnis Chriiti multa fplendid'e dicant, De hac enim 'i efk inter nos controuerfia. Vare omnia-illa , quae de tua sc «I ipforum fententia prolixe recitas circa libri tui Finem- , vbi-' 'ei pag-Cz Cinglianorum conlenfum 'cum noftra doctrina offendere conarismiliil plan'e ad rem faciunt. Ea enim præter fpirituai lem. manducationem (quo ad corpus Chriiti ) nihil habent. . De ea airtemzvr d’iximus,inter nos non elt controuerfia: que;-' "*: admodum etiam de eo non difccptatur, an panis 86 vinum in ' Cæna Domini reuera maneant,an vero in corpus & [angi-xia. nem ChriPti (iuxra Pontificiorum opinionem) conuertantur-. Quapropter non permittam tibi,Vt confiänfum noltrum cum" Cinglianis demonPtraturus, a Sacramentali manducatione adfpiritualcmaanquam claudus ad equum)confugias. s » Videamus nunc,quicl-in Coena Domini nobis vn'a cuins. pane & vino manducandum öö bibendum-1 proponatur, öc- ' reuera

m sso- 11 H."

II

II

(gli '

- »-...«.-..-»-.k-.-ss. s»-—J-Ms«ssss-s " L.! h

v V DV Ist-I I-

c-

ANTksskvknjvsansI »

Leucht ab omnibu s Coenam fumcntibus accipiatur. END-ge- ltha Mtatthæus inquit : Cocnantibuseis, accepit Icqu panem, Marthe & benedixit ac fregitzdcditq; diiciptiiis Wiss aj1,Accipicc S( comedite: (quidcrat quod comedere iubebat-nudi Chriftum dicentem) H O C E s T C 0 R P V S M E V M. Et accipiens ca- licem , gratias egit,5£ dedit i'ilis dicens: Eil-ice ex hoc om ies: (quid debebantbibereï audi Chriftum diccntcm) H I C E S T E N I M S A N G VIS M E V Smoui'ïciramcnti, qui pro mul; tis eHizndetur in rcmifsionem peccatorum.Cum Euangclisia Dsjacchæo reliqui EuangeliFtæJNïz-ircus,Lucas , & Apoitolus Marc, ,4, Paulus confentiuntQi-IM'C cx iniiitutione Chrifri credimus, LUCs "- quod cum pane corpus Chrij ore accipiamus & cdamus, & "cor" "' cum Vino fanguinem Chrifh ore fumamus atq; bibamus. Quomodo vero'boc iieri pofsit,c'um ipfa ccclcfkia dona corpo- ris SC fanguinis Cinij neq; videamus ncqz scnriamusomnip potentiae Si (sapientiæ diuina: committimus. Nos enim Chri- sto credere (per gratiam Dei) didicimus , non autem eius in- comprehcnstoiha IVlYfkeria nokais fenfibus percipere, öc' ra- «tione noftra pei'fcrutari volumus. Confideremus etiam Cinglianorum de hac re fentcntiæ am. Cum illi de Coena Domini diiTcrunt, fpiendidis (ane SC magnificis verbis (quibus aures fimplicium hominum'de-f mulcent) afFirmangin Coena Domini reuera corpore Sc san- guinechrifti parci animas nofkras ad vitam æternan1.Dcnickz ita quandoqz phrafes noiïras imitantur, vt idem nobifcum fentire videantur. At Vbi ad pleniorem huius negocii expli- sationem ventum eit, aperte dicunt , corpus Cliriiti tanto lo- eorum interuallo 'a Coena Domini abefie , quantum fummü coelum 'a terra diHet.Agno(cis,Stui'nii,verba Caluini,in con feniu cum Tigurinis faåo agnofcjs verba Bezæ , quæ ille, non minus impi'e,qu'am ROHR-in eo colloquio cifurithucä inGallijs ante annos non multos inter Pontificios ö( Cami- « : niiias

: ..- Ae:—..... "- .us-

' . .. .... . . -..-4".-. ...—Hlo—

:: LVCAEOSIANDRI - ;

nifias inPcitutum erat. Nega,Sturmi,fi potes. Vocat Beza ., doärinam nolh'am (in qua afl-ïrmamus nos ore corpus Chri- '1' Hi f umere) duos pilos caudæ equine.Appellat doärinam no- , Rram de Coena Domini,8(de perfona Christ-; excrementum ' Sathanae, quo fibi Sathan propemodum ipfe illudat. (I—Iæc gavamm. tu,Sturmi , noPci , & has ipfe blafphemias in tuis Antipappis F recixas.)Vocant nos Sacramentarij(belli illi fcilicet noftri fra- tres) Capernaitas , Cyclopas , Sarcophagos , Hæmopotas: sc Coenam Domini (Vt apud nos celebratur)Deum panaceum-t propterea quod veram præfentiam 86 manducationem cor- poris Dominici in facra ipfius Coena credimus.Et tu,Sturmi, F audes prodire in lucem publico fcripto , in quo tibi mirifice « Dazu-« places , ita Vt jäm'lem illum ( delyrum dixille oportebat) ferme- nem »Im-es- lianc wccemþptuagenariczm , per totam Europam (v1«- delicet Vt oraculum quoddam ) commemorari cupias, ers-Jerse- eam opprimipati Wläguomprapoþtopericulo::audeginquam,tu skur mi prodire in confpeäum Ecclefiæ Chrilïi, in confpecïum tot'docfiifsimorum virorum , in confpeäum Eleäorum 86 Principum, denique in confpeäum fanc'ïorum Angelorum 86 facratifsimæ Trinitatis,Dei Optimi Maximir8ä audes aer mare ,inter nos 86 Cinglianos non esse difsidium de rebus, fed tantum de verbistbi elk os tuum,Sturmi-f Vbi efi: frons tua «.' Si lapfus es Ignorantia , defidero in te , tanto v.iro,8( qui fibihaud Hult'e fapere Videtur, Iudicium. Si rem intelligis,8( veritatem difsimulas,defidero in te Candorem,homine Chri- Ikiano, erudito, 86 Reöïore quadragenario dignum. Vate, Sturmi,noli exiüimaremoftrum feculum tam esse Rupidum, vt,qui in his controuerfrjs verfati funt, tibi credant, nos non rebus,fed verbis dissentier Quare, cum nofira pia fententia tantum ab impia Sacramentariorum opinione diiïet,quan4 tum coelum 'aterra difïat : non efl quod affirmes , Cinglianifæ mum nonelfe-damnandü, quafi inter Cinglianorum 86 nos- stram do &rinä rei pfa nihil interfir. Ve-

'w-r—w HUHSZHJJ

AN-rrs'r

vamxvs Vst. iz

Venio ad aliam tuam rationem ,qua fperas obtinere te

poil'e,NE CINGLIAN

ISMVS DAMNETVR.Exclamas

aliquoties, non jio/fe errorem aliquem damnari, m]ijïmul etiam om- ne: Ecclejæjn qui-bin errorillepropofturf tif , damnentur. ltaque

affirmasfi Cinglianorum demnari multas zelo & p

dogma damnetur, fimul etiam con- ietate præitantes Ecclefias : inculcas

nobis Ecclefias Gallicanas,HelueticaS, Anglicanas,Belgicas, Polonicas,8(illas occultas adhuc in Italia & Hifpania : liben; ter (CïCdO ) perfuafurus tuis hominibus , quos fafcinandos fu- fcepifti, totum Chriftianum orbem approbare Cinglianifmü. anfi verb (etiamfi res ita haberet) ideo errantium multitudo errori pareret patrocinium '." Sed,dum affirmasmeceilario Ec- clefiam damnari, cum error, qui in ea docetur aut fcrpit , con- demnatur: fatis'ne fanuses,8turmi, qui id afhrmare aul-ist' Quali vero necefle fit,totam Eccleliam ampleäi (aliam aliqua

doö'trinam, quæ illi a per

uerfis hominibus obtruditur :" (ludi

non femper conferuet Dominus fibi feptem millia ,quinon curuent genua fua coram Baal? Quali denique nihil interiit inter ouiculam Chriiti,qug—propter imbecillitatem iudicij non reöt'e de omnibus controuerfis articulis iudicat , 86 inter lupft- falfum doctorem , grafïantem in gregem Domini ;" Scilicet, Paulus damnabat Ecclefiam Galatarum , cum errorem illorü, in quem per Pfeudoapoftolos induäi erant , damnaret S( ex-

ecrareturfÄhfi Galataru

m Ecclefiam damnabat, cur eos fub;

inde fratres,interdum etiam filiolos fuos appellat-," Sed tu,Stur mi, fortafle exiitimas, Paulum non ferio ita locutum : & fuifle verba (vt vocant) honoris, quæ non fu nt obligatoriafAcritcr Paulus inuehebatur in errorem , quiferpebat in Ecclelia Co- rinkhiaca,eumq«ue damrïabat: qu bd videlicet quidam affirma; rent,non efle expectandam carnis refurreäionem. Ergo'ne Paulus-damnabat Ecclefiam Corinthiacamf At,fi eam damna bat ;Cur- in eadem Epiftola vocat eam , Ilchclefiam D E 1 s cur

z Co-

Pag.ioo.iSo. .»:

Gal.],z.3.4.5,

LCOI-Uo

x.Cor.x.

.

"94— "" [VCAEOSIANDRr

Corinthios vocat (anäificatos in Chriflo ler t' cur "appellat" ' I Cor z M eos - fanäos cur EIkale eos elle templa Spiritus ("aneti, in ( i o '

quibus Spiritus Dei habitet : cur dicit, eos iudicaturos Mun- dum ;" Videamus etiam hiltoriam Eccleliafticam. Cum Con- cilium Nicænum damnarct Arianifmum , quæro ex te, star- mi , an ideo condemnärit omnes Ecclefias , in quibus Ariani .'Miniitri docuerat-5 Gum damnatus elt chtorianifmus,M ar cio nif mus,Eutychianif mus, Sabellianifmus,8€reliquæ prope modü innumeræ hærefesmum ideo fimul omnes illæEcclefie .dänabantur, in quibus falfi dococores officio docendi male fun « &; ei'anthenicB,Sturmi,ad tuam ipfius conicientiam appello, & qu æro,an damnes omnes Ecclefiasdn quibus Concionato; res Pontificij docent-5 86 in quibus vfcg ad noftra tempora (per aliquot (ecula)docuerunt-5Quod fi feceris,vbi mäfiit,et in quo angulo IVlundi delituit Ecclefia Dei,.antequ ä,D.D. Latherus Euangelij doc'lrinä aTradit-ionibus humanis ct multiplicibus- fuperititionibus impiis repurgaretf Et, vt de Ecclefijs etiam, in quibus Cinglianifmus docetur, dicam : quot putas esse ho- minum millia , qui Cinglianos quidem falfos doctores audi- unr diifcrentes, BE veritatem doctrine coelefiis in negocio Coe adulterantes,atque etiam pro erroris fui defcnfione acriter pugnantes:& tamen iftas argutas nugas non curant , fedfim- pliciter verbis ChriPti( Hoc eft corpus meum) cre dunt ? prac- fertim cum quidam Cingliani doctores ita quandoque erro- rem (uum occultare pofsint, vt videantur prorfus idem quod nos docere.De qua re recte etiam dici poteltwtolim de Aria- nis lX/Iinilïris ( occultantibus ambiguisphrafibus Ananime quem in finu fouebant ) iactatum efl: : Puriores habet plebs aures , quam corda Sacerdotes. Qxdt exiftimas piossesse ho- mines in Cinglianjf mum prolapfos,propte—rea qu bd haölen us nullum aliud genus doärinæ audiuerint: qui Iudicii imbecil": citat-DE odio Papatus ( nulla autem malitia )atque ex defeckiu

tantum

- . Iþ— :.: . W" ! . -—. A.. -- —— -, .—

- » - (.«—-

,...W « - ji«-. .; .

-««Z«·’·«’ ***-Q'wv—Ws—æ. w., , ,. .

W l—Q . ,

ANTISTVRMIVSVNVS. .;

tantum fyncerorum Miniilrorum, in hunc errorem meide- runmrque etiamnum,tanquam mus in picc,hærent:qui illum errorem abiicerent atq; cxecrarentur, fi meliora audirent. Di- cam aliquid amplius: lnuenias inter Cinglianos Ecclefiæ NU- nifkros,qui mera fimplicitatemon aüt malitia errent. Adeo'ne inhumanos elle nos exiftimasyt totas Ecclefiasmropter ques- dam falfos , pertinaces,8£ erroris conu icrios doäorcs condcm; nemus 6 Quare , Sturmi , hæc ell calumnia tua, non veritas: qu od affirmaspmnes Ecclefias fupra comme moratas, a nobis condemnarifi error Cinglianus damnetur. Hoc autem agit:, vt quamplurimos bonos viros contra nos innocentes inliamp mes, & Principes ( Obicåa imaginaria liac alvi-indicate) a Em- ("to illo Z( necellario inlh'tuto, ineunda: vcra: & non fucatae concordiae ,deterreas.

Oatenclis etiam aliam caufamSturmi, quare Cinglianii'f mum nequaquam condemnandum cenieas : proprcrcchvik c- Iicehqubd caufa nondum fit cognita.Ais enimzlnigzm efl c'ngi; TO- mca-xc? (m,.publici ludicris offae 'Vellefungi,'v0czfemïi,conuitzjs længere, negate humanitati/'s (,,/femer], Charitum (bri/Zianæmntejuam cau/af: cognita, (76. Qromodo at tem hanc cau fam cognofci velis , alio locoin Antipappis tuis explicas: S( quidem tales Theologos Iudices requiris,quales in charta depingergquam in terris multos reperirefit facilius. Requiris,inquam,Ecclcæ fiæ Nliniflrosjudices, qui vere ?viz'ni/Zriþnt , in quibat/5 non aua- ritiæmon ambitioni/'s, non libidinümöoa'zj, non inimicitiarum :: aut macula,aut F VS P [CI 0.Vide,Sturmi,quam vafre agas in re tanta , & quas rimas quaeras, Vt: Cinglianifmum tuum indem- natum in orbem terrarum effundas. Quis enim tibi , tibi in- quamphomini intempefiiu e nafuto,tales Theologos in syno- do aliqua filkere poterit, contra quos non excipias atque di- cas: In hoc fufpicio bærer ambitionis, odij , inimicitiarum: quia dixit aut fcripiit aliquid contra Cinglianos fratres: in al-

tero

Pag. 104.

VIII-IT

m LVCAEOSIÄNDRI

tero fufpicio eft auaridgquia ad rem paulo attentior eltqu'am oportettöc fic de reliquis iudicabis : praefertim cum Antipappi

tui teftentur, multa te nimis facile credere , quæ tamen non

Fas-mh funt verazvt fuo loco dicetur. Recitas etiam odio gradus, per quos ad condemnationem alicuius erroris defcendendum fit: , in quibus multa effugia pro tuo Cinglianif mo occultaswt ha; ? beant femper aliquem praetextum Cingliani , cuius fpecie , de nullitate proceffus proteftari queant. Etfi autem optaremus. vt viuo D. D. Luthero, itatim poft exhibitam Auguitanam Confefsionem , Synodus fuiffet celebrata: quando adhuc mi- nus erat inter noftros controuerfiarum, plus autem inter Mi- ; niftros Ecclefiæ fynceritatis: vbi dubio procuLCinglianifmus J magno zelo fuifle: publice in Synodo condemnatus : ta- " men,lic'et tum temporis Synodus non fuerit congregata, non habes, quod conqueraris,caufam illam nondum esse cognita. Cognofci enim poteft caufa T H E 0 L 0 G 1 C A:agnofci,refuta ri , 86 rede condemnari polfunt errores , etiamfi non inftituaæ tur forenfis & Iudicialis proceffus, aut cogatur SynodusEtfi enim extat exemplum in Afris Apol'tolicis , quod Apostel-« quidam conuenerint , 86 de controuerfia illa pronunciärint, quam Pfeudoapoftoli (mifcentes Legem cum Euangelio)mo uerantrtamen nufquam extat L E X, velin nouo vel in veteri TePcamento , quae prohibeat, ne quis error in R E L ] G I 0 N E prius damnetur-, quam Iudicialis proceffus fuerit infiitutus. Nofïi autem,opinor,L E G I B V S,non E X E M P L I s iudicana « dum. Damnabat Apoftolus errorem quorundam Corinthio; rum ,qui nullam nifi fpiritualem refurrec'tionem agnofceb'a't. Dic mihi , Sturmi , quae fuper ea re fuerit celebrata Synodus! Damnabat IoannesEuangeliRa Cherinti & Ebionitarum er- rorem ,qui Christum hominem tantum , non autem Deum credebant. Dic,Sturmi,quæ Synodus tum fuerit eius rei gra- tia coaäa. Iniþice Epiphanium , qui magno numero abomia

' - nandas

. m.«—cm- '- " ·

Aätom5.

w-UUTJH'UFU-a

w—wv-ww' - - "',-v-w-v-

A-N'rrs'rvuuvs V-mn. »

mandas hærefes (quae Eccleliam inuaferant) commemorat : & adiunge Tomos omnes Conciliorum . atque oltende mihi. quod lingulis hærefibus fingulas Synodi fuerint oppolitae. O quam hic frigebis, Sturmi. Et praeclar'e,fcilicet,ageretur cum Ecclefia Dei ,fi errorem cum fundamento fidei pugnantem. Theologis damnare nonliceret , donec vniuerfalis Synodus celebraretur.ngt interim animarum myriades perirenthed te,Sturmi,vt video,nullum miferarum animarum periculum mouetJimod'o tuus Cinglianifmus condemnationem dwa gere, 86 longe late'q; gralïari pollet.

Vare , fatisell: ad condemnationem alicuius erroris, l'i Theologi doä'ti & fynceri (etiam priuatim) cum ijs , qui fallas opiniones ferunt , vel cor'am colloquantur , vel eorum fcripta diligenter legant, et in timore Domini expendant,vt eorü fen tentiam deprehendere pofsint: fi deinde illas opiniones ad re; gulam Scripturae 86 Fideianalogiam exigam ,86 animaduera tant , eas cum (acris literis pugnare. Tum fatis caufæ habent, cur dogmata illa damnent. Interim vero cum perfonis erran- tibus diligenter agant,8£ nihil intentatum relinqu ant: fi forte, *vel per colloquia, vel fcriptis pijs,in viam eos reuocare,et Chri [lo lucrifacere pofsint. Hæc autem omnia , funt iam a multis annis in negocio Coenae tentata: neq; quicquam efl: intermifæ fum , uod ad emendationem Cinglianorum dogmatiltarum facere videretur. Prol'tant iam fexaginta fere annos publica

Cinglianorum l'cripta : ea funt a noftris diligenter leäa,8£ in timore Dei expenfa : deprehenfa funt,pugnare verbis ler Christi-qui est veritas ipfa.Admoniti funt pu blicis,ijs'q; folidif fimis 86 maxime perfpicuis fcriptis , vt errorem abiiciantzeorü imaginaria argumenta iam toties refutata funt: quae ipfi replia c^arunt , paul'o poft 'a noüris Theologis teftimonio facrarum literarum denuo funt euerfa 86 proltrata. lnPtituerunt Primi- pes etiam Colloquia inter vtramque partem. Vnum Marpura

C gia

is « chks (ïs-uanum

gi,alterum Heidelberger , tertium Maulbronnæ : dico aute'ffi tantum de celebrioribus : fed Cingliani auditi-,öC erroris con; uidiztamen fententiam non mutarunt. Quarke-ff etiam ipfos falfos doäores( quod Paulus in EpiPtoIa adGaIatas capite primo facit) condemnaremus, non poiTent IV S T- E conquer- ri-Ie illegitim'e, intempefi'iu'ei, 86 præcipitanter condemnatos esse-Axt nos in Formula Concordiae tant'um ipforum errorem condemnamus : falfos doc'tores Iudicio Dei permittimus; Non igitur Sturmi, recte affirmas, Cinglianorum-caufam IN- c O G N I T A M damnari.-

Adfers , Sturmi, etiam-aliam-ratiOnemxur 'a damnando- Cinglianifmo—fit abfïinendum. Exiftimas enim , hifce con"; demnationibus excitari SC confirmari perfecutionesPOntiHæ ciorum, vt tanto vehementius omni-fuppïieiorüm genere in homines innocentes grafï'entur. H ic vero omnes eloquentiae tuæ neruos intendis , vt totius Tyrannidis PontiHciæ molem ceruicibus Theologorum ( qui errorum condemnationem

rag, 33, fuadent sc vrgent) im ponas.Sic enim ais: Nonpotes "vilam to'n— Jemnare E uiciam- ( 'at-nos profecio-nullam condemnamus :)

vel in Hijþaniamel—in Italia;)ïel in Gallia,")?el in Belga)?! mm eon-4

tinua' anf: delator gai actu/€t, liga:-qui in carcerem ducat, carnifex Pag.:z.43. qui occidat, sog-« Yes-· tremet; (76. Et aliquoties tragica perfecuæ- UND torum facinora recitas, quorum tui pfe aliquando fpecfrator in" Galliis fueris.- Præterea (plendid'e de charitate multis in" locis,

ras-üs- 86 quidem. prolix'e,deelamitas. Quae omniae'o a te dicuntur, vt omnes, qui damnandum Cinglianum dogma iudicantJna Hmuläsquödautnihil-füi cerebri,autnullam-charitatisChria

üianæ micam-habeant : quippe qui ( iuXta tuam opinionem ) multahominum millïa'camii'ïcibus obijcere,qu äm 'a vocabua

lo Damnandiabfh'nere velint :quod quanto a te canderefiat; iudicandum viris intelligentibus relinquo.Qgæro autem ego

h te , Sturmi, an fatius iit,.damnare error.-es,,vt- effugiam-urbi animar-

Aar-rsrvamxvs Vuvs. ,,

animæferuentur: an vero difsimulare errores, vt quam latifsia m'e i'erpant , S( animarum falus periclitetur .- sed in eo etiam erras, quod argumentaris a non caufa, vt caufa :,perinde quafi errorum condemnatio , caufa eflet illius (aeuitiæ & Tyranni; dis .Pontiiiciæ. Quafi vero Pontificij difcrimen habeant Lu- theranorum St Cinglianorum , 86 Lutheranis parcant ,folos vei-'o Cinglianos exurant , iis locis, vbi illa immanis (æuitia öc crudelitas plufqu'am Neroniana exercetur! Dic mihi,Sturmi, cui Lutherano perfecutores illi pepercerint , qubd Lutherany et non Cinglianusellkkflllienim perfequütur, 86 exuruntom nes, qui fefe Pontificis Romani impietati opponunt,quocun; que nomine appellentur: (iue Cinglianum dogma apud nos damnetur, (iue non damnetur. Quare immerito illam,-Ponti; liciorum crudelitatem noftris condemnationibus imputasa Idem certe,quod tu noftris male exprobras,obrjci poterat Pan lo , qubd errorem Galatarum damnando , Iudaeos & Gentes ad perfequendos eos armaret: fi iuxta tuas rationes, argumen- tari oporteret. Meminille autem te decebat,Sturmi,non ess- facienda mala , vt eueniant bona: 86 vicifsim , non omittenda bona,neceflaria, ne eueniant mala. .Non igitur funt difsimu; landi errores,.Vt ijs rationibus vitae huius tranquillitatem retia neamus: nec errorum refutatio & condemnatio omittenda elt, ne perfecutiones exoriantur. Faciamus pie & fedul'o no- ftrum in Ecclefia 86 Politia officium : reliqua Domino Deo noftro committamus.

Multa etiam , Sturmi, adfers, de familiaritate & amicitia. "mutuisque officiis & fcriptionibus , quae inter Cinglianos , & Philippum,BrentiumBucerum,8£Lutherum,prgfertim poit initam (anno (upra millefimum quingentefimum , trigefimo facto ) Concordiam, interceiï'erint : & ex-ijs conficere vis,eo; rum opinionem non damnandam , quibufcum tanti viri ami; citiam coluetint. Et multas paginas exemplis illarum litera;

: rum

So" ' LVCAE OSUNDIU

rum complere tibi vifum fuit. Quod ad Philippum 86 Buceä rum attinet, nouit Dominus Deus Optimus Maximus ( cui receflus intimi omnium cordium noti atque explorati funt) quid vterque tandem de Coena Domini fenferit , 86 in qua Confefsione ex hac vita decefferit.Vtinam autem rectius cre- diderint,qu 'am poiteriora ipforum vel fcripta vel faäa teftanä tunNofti, nihil in re tanta,hominum authoritati tribuendum. Quare parum (ad veritatis coeleftis certitudinem) refert,an il- li cum Cinglianis fere coniunxerint , an vero in doctrina Hm- cera conPtantes permanferint. De Luthero autem 86 Brentio manifeftum efl:, quod vterque poit illam initam Concordia am , ex animi fui candore Cinglianos æftimärit , ö( einend-i- tionem veram fperauerit. Cum autem progreiTu temporis intelligerent,Cinglianos,pilos quidemfed non animum,mu4 nasse-E fub Concordiae praetextu ,impium (uum dogma pro; pagare,ita cert'e (iufto & diuino zelo) commoti funt,vt poste- rioribus fuis fcriptis multo acrius in Cinglianifmum wuche- rentur , quam vnquam antea fac'ïitärant. Vanto enim spi- ritus diuini feruore D.Lutherus Cinglianum errorem fit exe- cratus, teftatur non modo ipfius breuior de Coena Domini confeisio , anno quadragefimo quarto typis euulgata , verum etiam vltimæ (ancti illius viri Conciones , quas in patria fua, paucis diebus ante difceflïrm fu um ex hac vita,habuit: quibus apertifsim'e oltenditfe ab impio Cinglianorum dogmate toto pectore abhorruiile. Et exrant D. Brentii (cripta luculenta 86 folida,quibus ante mortem fuam Cinglianum errorem ve- hementii'sime impugnauit: &: quidem in difpofitione fua vl; rima ( Teltamentum vocant Nest-drum relinquere voluit , fe Cinglianum dogma ex animo odifle : quippe quod Eccleiïæ Christi & pijs Rebufpublicis(niii Dominus clementer pro- , hibuerit)FunePtum futurum intelligeret. Quare,vt iuxta cha-- * ritatis regulam,aliquandiu fibi emendationem Cinglianorum ' - -- Fell-L-

drw-w-livH-lf 'L'ï

si- via-u » .

'fr- - —- ** xw MWIW lu,-«$

::DJJ

N uuu—cr

-- "'-'UUF"*—Vn—q...

Anrrsrvamrvs Vst. ::

ollicebantur , 86 candorem in ipfis effe credebant: ita re de- plorata 86 defperata , omnes fidelifsime admonuerunt , vt ab impio illo dogmate , quod Religionis totius prophanationem paulatim adducturum effegfibi ftudiofifsim'e cauerent.ltaque cognita Cinglianorum pertinacia , errorem illorum, fub vitæ fuæ finem ,ambo clarifsima Ecclefiæ lumina , grauius , qu am vnquam antea, damnarunt.

Adfers inter alia , qu od llluftrifsimi Elec'ïores 86 Princio pes Äugufkanæ Confefsionis , aliquoties apud Reges Galliæ pro captiuis Chriftianis intercefferint: propterea quod magno numero, ( quafi Anabaptiftæ effent) fuppliciis fubiicerentur. lnde, tu Sturmi, colligis, Eleötores illos 86 Principes Cinglia; nifmum damnatum noluiffeLaudanda certe eft illa llluftrif; fimorum Principum pietas 86 clementia: fed fi inde inferre velis, quod dogmati Cingliano fauerint , toto coelo aberrabis. Miferti funt illi Lutheranorum, 86 eorum etiam,qui in nego; cio Coenæ non recte inftituti fuerant , fed ex mera fimplicitaæ te errabant: hos,tanquam oues innocentes,tam crudeliter ma- &ari nolebant. Interim in (' uis ditionibus Cinglianif mum haudquaquam tolerabant , fed fumma diligentia illum perm- ciofum errorem eliminare extirpare ftudebant : quod te Sturmi , ignorare nunquam crediderim: qub magis miror,

ua'nam ratione ex huiufmodi Principum intercefsionibus tuo Cinglianifmo patrocinium quærere aufis. Sed profefto Illufïrifsimo Principi,ac Domino, Domino Chriftophoro, Duci Vvirtembergico sc Teccenfi,Comiti Mompelgarten: fi, 8lc. Domino meo clementifsimo , fanötæ memoriæ, ma- lam gratiam pro eo officio refers: cum ipfius Celfitudinem 'a Guifianis deceptam(ad Alfaticas tabernas) ter commemoras, idq; fine euidenti ratione inculcas: quafi bonus 86 fimplex Princeps temere illis hominibus fidem habuerit,8( ea fua Gm- plicitate parum foeliciter rebus Gallorum ( 'a Pontificia Reli- z glo-

Pag. 148.

Pag. ANY-As

i

f

:: chAEOSIANDRI gione abhorrentiü) confulaerinAriplius Celfitudo nihil tut-H

egit,quod non a pia prudentia eflet profectum:.fed ijsimperaf-

re nihil poruit , qui non in ipfius erantpoteüare, Tu autem. Sturmifapientifsimus, 86 quidem nil nifi fapienkia,kibi ipfi vi; deris, Si.-tantum non (apientifsi-mum illum Principem HONI- datis 86 (tuporis manifeitfe infimulas : qui cer-t'e in minimo di- gitulo plus fapientiæ SC prudentiæhabebat,quam tu in vni; ucrfo tuo cerebro, etiäü fexcenties legationibus funäus esses.

Demonftraui tibi,Sturmi, rationes tuas, quibus Cingliaa nifmi condemnationem inhiberi-pofle opinatus es,nullius ef- fe ponderis aut momenti.

N V NC o s T E N D A M tibi etiam , quam graues caufas habeamus, cur Cinglianum dogma merito damnemus : öc- quödin «hoc negocio nonde afim' Vmbra ,fed de rebus maxi- mis,ad Religionis veræ .conferuationem , S(ad æternam Ec- cleciæ falurem pertinentibus,agatur.

Cinglianum dogma repugnat verbis Te—ftamenti Chri- Ei , qui in vltima fua Coena, de diftributione panis 86 vini di- ferckdixinnoc Eer .CORPV'S MEVM: HIC EST SA N- G V -1 8 M E V S.Cingliani non quid? hæc verba,fed rem ipfam negantmfiirmanreæClærifti corpus tanto locorum interuallo 'a fäcra Coena abeiTe , quantum fummum coelum 'a terra diftet: vt LIer didum eft.(luare Cingliani IefumChriPtum,Deum 86 hominem , sent-stetem noftram, mendacijarguunt. Qui enim non credit Deo, ( inquit Ioannes") M E N D A-C-E A F A-- CI T E v lu.-:. Ioan. 5. (luis vero non damnaret dogma,quod Deum noftrum mendacii arguere non veretur? .

Cinglianum dogma adimit Christo Om ni potentiam ': & affirmat (vt Petrus Martyr-fcriplit) Deo im pol's-ibile effe, efli; cere,vt verü corpus fimul iit in pluribus locis.Nega,Sturmi,lï potes. Qxis aiit non damnaret tale dogma , quod primo fidei nolhæ Chriitianæ articulo,de Omnipotentia Dei,, reclamat:

'Cinglianum dogma relinquit nobisin CoenaDor—nini tam tum

« ...—.m —..M- .'M' *.». ..:

.... -..i , v

. » -.-... acu;-z mano,-minuar-

v... -.

ANTtsrvamrvs VNVSL Z;

anti panem & vinum, iymbola videlicet nuda , abqu corpore 86 ianguine Christi, & iubet nos ijs fymbolis fidem confirmat rezc'um Chriitus, confirmandae noitræ Hdeicaufamon panem 86 vinum tantum ,fed corpus Z( languinem (uum nobis ex; bibere velit.Qyis hanc rapinam non condemnaret s'

Cingliani negant , indignos fu mere in Coena corpus 86 fanguinem Christi. At Paulus affirmat , non modo pios, fed etiam indignos, accipere in facra Coena Christi corpus & fan- guinen1:i·ed ad iudicium. Var-c Cinglianorum opinionem, expreiio Äpostoli teftimonio repugnantem , haud immeritb auerfamur 86 condemnamus.

Cingliani negant , Christum iuxra humanitatem airuma ptam(etiam in statu glorie SC maieitatiskiie Omnipotentem. Scriptura dicit , ei omnem potcstatcm datam esse in coelo & in terra. Itaqz Cinglianum dogma,quippe quod verbo Dei con- tradicik,reijcimus merito & damnamus.

Cingliani dicu nt,Christum ea tantum (iuxta affumptarü humanitatem)fcire,quaz ad officium Iudicis pertineantzmulta aut (etiam hodie in statu Maiestatis) ignorare. Scriptura vero asserihin Christo reconditos omnes thefauros fapientie S( sti- entiæ. Quare Cinglianum dogma,'afacrarum literarum cesti- monio diifentiensuepudiamus S( damnamus.

Cingliani diuidunt operationes in Christo , 86 feparatim alias diuinitati,alias humanitati tribuüt : qui est iamdudum da- mnatus Neitorianorum error.Scriptura proponit nobis talem Christum , qui (iam in gloria) T O T V S plenam totius orbis terrarum adminiitrationem obtineat. Itaque Nestotianum Cinglianorum dogma abijcimus 83 damnamus,

Cingliani tanc'f; abiurdiisimam abfurditatem explodunt, quod Cliristus(iam in gloria)non modo fecundü diuinitatem, fed etiä fecundü humanitatem , fit vbiqz Ecclefiæ præikns,etiä«

interriszöä hanc dococrina-m , fub V B ] QV I T A T 1 S nomine odiofiisim'e exagitanmffirmantaüt,eum(iuxta humanitatem « » fuam)

"34. « L'vcaz OSIANDR!"

fua) nufc'g eilänifi in coelis, loco itä circumfcriptüwt alibi non ['it vllo modo,qui excogitari pofsit. At Chrifiu'sgotus, Deus & homo,dixit : E G o vobifcum ium omnibus diebus, qu; ad confummationem feculi , Matth. : 8. Qgis autem hanc Cin- glianorum audaciam non execraretur & damnaretc' Quia vero tibi,Sturmi,vifum fuit,Vbiquitatem admodum - procaciter & petulanter in tuis Antipappis exagitare , facere non polTum,quin tibi ad rem paucis,attamen folid'e refpon; deamzli tamen prius,quenam fit illaVbiquitas(tibi,8( tuis ex- oia) explicuere. « Nos verbo Dei edodixcredimus 86 docemus , FILIVM nisi · æternum,conf u bitantialem patri,allumpfifl'e, in vni perfona. . humanam "naturam Oe came & fanguine beatifsimæ virginis « MarieEt quia Vtraq; natura in Christo ardiläimä vnita elf-W neutraab altera in omnem æternitatem feparari queat: credi; mus etiam 86 docemusqubd filius Dei fuas proprietates,(ver4 ' - bi gratia,0mnipotentiam, 'Omnifcientiä,8( Omnipræfentiä) ( teipfa humanæ naturæ a'iTumptæ communicauerit: ita tamen, · Vt naturæ neq; mifceanturmetp cöfundantur. Quemadmodiï ' ferro candenti ignis proprietates "fuas communicat , vt luceat, et war-et nihilominustamen neq; ferrum in ignem,neq3 ignis in ferrum conuertatur : qua iimih'tudine Baiilius , de' mer-Ima- tione Filij Dei differenswtitur. Cyrillus hoc myfterium fimi; litudine igniti carbonis explicat, in quo fimul funt duo diuer'æ fa,nec tamen "alterum in alterum conuertitur , sc nihilominus reuera carboignisproprietates accipit. Dicimus autem,qubd Christus "homo,«ante abfolutum opus noftræ redemptionisji; lam fuam maieiiatem(quä aprimo conceptionis tempore ba- buit) in ftatu humiliationis 8! exinanitionis fuæ,c'um formam ferui affumpliffedvt Paulus ad Philippenfes loquitur)nö feni; per vfurpärit: fed tantum , quoties id officia ipfius requirebat. At poftquä Chriftus deuic'ia morte ad coelos afcendit , atcþ ad dextram Maiciïatis diuinae confcdit. credimus atq; docemus. - Chriüum

...«.-

"null—n.l. :; n..-

8. "O.

O-

"mcaooocuueunnv-LJHHKI

IV

cauququ

V

-Wüz

ANTISTVRMIVSVNVS. :;

Chriüumduxta humanitatem ( u ä,illam maieftatem(0mnipo tentiæ,Omnifcientig,8( Omniprgfentiæ ) non modo pofsideæ re ,ver'um etiam femper exerere & vfutparedca vt iam totus Cluilius, fecundum vtranq; naturam (propter vnionem per! fo nalem,et quia ("edet ad dextram patris)omnia,quæ velit,elïi; cere pofsit , omnia videat atque nouerit, omnibus'q; locis ver'e præfens fit,deniq; omnia gubernet prefens in coelo & in terra. Paulus enim dicit,Chriltum (upra omnes coelos afcendilï'cwt o MN l A I M P L P. A T.Ac ipfe Christus inquir:Mihi data ell: OMNIS POTESTAS in coelo & in terra.Et quia Chriiius,Dc4 "us 846 homo, fua: Ecclelïæ inprimis adel't , eandem pafce ns, re- gens atq; protegens,credimus et docemus,qu'od corpus 86 ['an guinem fuü in facra Coena,vbicunqg ea inlNIundo celebratur, ver'e cum pane et vino exhibere P 0 8 S I 1", et quidem VELIT. quia id faäurum fe promifit.

Hanc doc'ïrinam piam,in Scriptura (acra fundatam,cher4 fona 86 Maiefiate ler Christi Redemptoris & dulcifsimi fra tris noftri , tu Sturmi (vna cum tuis Cinglianis ) vocare (oles VBlQVI TATEM, eamq; non modo fcurriliter, fed etiam syco- phantice exagitas. Dicis,oZgTvot'rfäotp ef]? Vbiguiratüfliolam:0 Pag. um,, quiquid mali fit in dzjþutationibw de diuinis proprietatibxu , e'a'c. nixu matrem ejfe Vbiguitaremmon deþtummwijïcom efcatur)maio,

m calamitatesparere. Et quidem vocabulum biquitatis per

omnes cafus (ne quis forte te non Grammaticü esse putet) de: Pag. !60o clinas, addens lingulis calibus fingulos farcafmos , vel potius, fingulas blafphemias.Dicis,ex bac matre l/þiguitate,(g' ex Wo il- Pag.16z. lo capite,/äptem alia nata age.-[Eptem guejlionesgmitas , qua/incisa: nouorum dijïidiorumfacesät alia propemodum innumera con-

uitia in piam de Maiestate Chrilii doärinä (in multis tuis pa; ! - " gellis)euomis. Harum blafphemiarum, Sturmi, poenas olimt dabismifi refipueris,Domino nofiro Iefu Ghriftowiuorumzct

mortuorum lv ch1,cuiustu M A 1 E s T A '['-E Mconfpuis D Acon-

gregum.

zo- · L'v'C'AE Ost-ENDer et conculcas.Accufaberis enim cum tui; Cinglianis in illo tte

mendoiudicioLAESAE MAIESTATIS DiViNfAEJe' "

vt impius , prophanus, 86 blafphemus homo condemnaberis.

* Cum autem præterea'aiïerere audeas,Vbr'quitatis dodrinä nouam esse-BE a morte Philippi demum'erupilfexæterum ern clitæ antiquitati ignotam fuifle, non possum non hanc tuä va-

. nifsimam vanitatem redarguere. Dicis enim: Fäiguimsjmul;

ac THEny Melantïion diem uum abi-jgerupit , (g' ( dem ante? in la.-. teärüþ/ä occultaret ) þäito' PMB-ji« Jacke liominiäwþ/äplacere vult, guæpotemibm adulaturjnnocentes condemnat,,(g-c. Nondum dicä- Sturmi, de erudita antiquitate: hoc miror, qu 'odnon pudeat te afl'erere, häc dococrinam demü poit Philippi mortem prodijlïe: cum. D. Lutherus in multis publicis fcriptis hanc i pfam rem- multi's pagellis(contta- Ci-nglianos) diligentifsi-m'eföC copion- lïme explicuerit. Quare vel ex hoc vno colligi poteftquanta- Et tua tmeritasyqui cle controuetfia inter Lutherïi & Cingliïi

(de Coena Domini-)exortæaudaäer pronuncies,c'um iä' nunc . '

ranæ forex tuo indicio teipl'um prodas,quöd polemica D.Lu- theri l'cripta nunäþ legeris , aut certe , quo argumentorum ge- nere contra Cinglium pugnaueh'tmon amplius teneas. Ban- dem doärinam, tempore Lutheri proh'tebantur, Pomeranus, quïus Menius,Vrbanus Regius, & alii multi clari in Germa niaTheologizid quod» V'virtembergiciTheologifcripto con- tra Cinglianos ecI«1«to-dt·1—dungv (allatis Theologorum illorü' vero- bis)lucu-le nter de monlträruntEcquid te,Di&ator quadragea— narie,tantæ vel infcitiæcin re Theologica)vel leuitatisün tanai-' to myflþeriomon pudet-"9; . - s - - « - «

Et quia eruditae-antiquitati hä'c n'o'iïram d'odïri'nam notam- 86 probatam fuifle aliquoties in tuis Antipappis negas, profer tam vnum aut alte-cis antiquitatis tem-monium(breuitati'enim

finde-O vt manifefiumäat,.;quämprobe in fcriptispatrum fis: .

verfatuszöcs quäm diligemewcriufque partis ïfcripta legeris Sc- . , ' expen-

16 A- I) II" L..) & Ai :; ji«

.) t- d

in

- jl

.'. & "a...

ANTISTVRMIVSVN'VS. »

expendetris Cyrillus lib.!z. in Ioannem, cap.;z.inquit:ln fin- gülos partibiliter tranfiens vnigenitus, ac animam S( corpus eorum fanc'ïiFicans, P E R C A R N EM impartibiliter atq; inte- grkm OMNIB vs«eft,ci1mvnus VB I ()va fik: NVLLO MOD o D1v I s VS. Aperi oculos,Sturmi,8(videVB I- (LV 1 T A T EM a Cyrillo comprobatam. Theophylac'ïus in Ioannem cap.w.a-it: Igitur fanorum Chrif ti corpus indiuiiibiæ le eft , & diuiditur, IT communicatur in quatuor partes orbis, vniufcuiufque animam fanäificans , C v M C 0 R P 0 R E per carnem fuam vnigenitus 86 IN T EG ER in O M N 18 v S eit, E X-I S T E N 3 V B 1031 E.Lippus'ne es,Sturmi,qui Vbi; quitatem-in Patrum (criptis videre nequeas ? Non infpexifti, opinor,fcriptum Clarifsimiöcdoäifsimiviri D. D. Ioannis Marpachij,quod ante annos aliquot contra Cinglianos edi- dic:reperillås enim ibi multa perfpicua t.eiiimonia antiquifsi; morum 86 probatifsimorum Patrum ,qui eandem de Plack- Rate, Omnipotentia,Omnifcientia,8£ Omnipræfentia Christi hominis doärinam, quamtu, vt nouam 86 abfu rdam,calum4 niarisfunt profefsi.

Qxareþum breuiter quidem , fed (olid'e tamen atque lucu»; lenter, tibi demonftrauerim, quanta fit in Cingliano dogmate impietagboni & rerum harü periti, libenter fatebuntur, C 1 N- GLIANVM DOGMA ESS-E CONDEMNANDVM.

V E N I Otandem ad tertiam fermonis mei partem:in qua tibi,qualis vir fis, commonitrabo : Vt tu teipfum nofcas, 86 alij etiam te pofsint nofcere.Hac7cenus enim,vt video,perfonatus incefsiPti. Aiunt, Sturmi, fermonem esse animi charac'terem. Et reä'e quidem : hanc enim proue rbialem fententiam, Chri- Ptus ipfe confirmauit,inquie.ns:Ex abundantia cordis os loqui: Umh« m tur. Bonus homo de bono thefauro profert bonazöä malus ho mo de malo thefauro profert mala. Et poft aliqua : Ex verbis tuis iuRificaberis,öC ex verbis tuis condemnaberis.Et alibi in-

: quit

xs ..,LVC.AE Osmnnnr'

qui: ChriPtuszEx ore tuo te iudicoferue- nequam . Non igitur opus efi, Sturmi, vt in tuam confcientiam defcendambl inn"; mos cordis tui receffus fcruterzin fermonem illum tuum feni; lem,8( vocem feptuagenariamguam tantopere (vt fimia fuos foetus) admiraris,infpicere,tanqu am in fpeculum,iubeo,vt in confermone te contemplari pofsis. . « -

Cuius religionis es,Sturmi*:* Refpon des,:e www-ARE in [anf-(Ficum Angit/lanam, Arma 30; Carolo guinto exhilimm. se- rio'ne,'Swrmi,hæC dicis? Nequaquam. Paulo enim poft ita ais: l/num tamen tili re/þondeo : nos/icäfcripfþ daga/lanæ €onfeFioni, N 0.N,1L L 1, LZJM TV (?aþpe )] N TE 373 R;. .TAKIJ :. fu! ('l/[VS ex Philippi Malam/fonti: , gai eam con"- erif/ït, S CR! ? TI St? L IBKIS intelligitur.? E N- TE N TI A , jiuefrimæ illa jit, fuam non mutatam.-exPo/Eü : Jst-e annijäxagg/ïmiJïuejäxagezjïmi tertij. ConfeCsionem igitur Äu- guPca'nam ampleckieris .r N-- B A is E N T E N T 1 A- , quam ex Philippi fcriptis manifesiam esse putas; At in Antipappis tuis (multis commaculans ea re pagellis) offendere conaris, Philip pum in negocio CoenæDominicæ cum Cinglianis com-fisk- eorum'q; sentencan appkoballkcxuare re etiam cum Cingliaæ nis in hoc-articulo confentiremïmime dubium eft".

Tua igitur,Sturmi,fententia (quandoAuguiïanarï-i Con- fefäionem'prætendis) tam clara Weandicka eft- , vt olim cuiufa dam, focij tui: qui cüm piæ Confefsioni de Coena alijs'q; Arti- culis fubfcribendum e'iTet , hæc verba pofuit : Hanc Confejäo; nem I/ T piam a]? iudico, ] TA/ubfcrilo.- Sed in negocio Re- ligionis ita luderemon-eü pij & candidi-animi. -

Præterea circa Hner'n tui'lxbeili fep'tem capitibus tuam de Coena Dfii fententiä com—plexus e's': .e'ä "præter iþiritualem illä corporis et fanguinis Chriffi miäducatiohem (de qua'inter "nos sc Cinglianos nulla efl' controuerfia) & fumptionem panis 86 , vimm 1 H I L habet: fi red-"t'e excutietur-, öt pro-be expendatur.

« -- Mitte

N

DIE "um ***)-31

DIE-«- D'D "ïn » (: Iw-

"29

v U

THOSE DE BE mb :: HS".

ANTISTVRMIVS Vst. :-

Mitte Theodoro Beze, 86 (tatim propria manu fubfcribet. Mitte & Cinglianis Theologis, vicinis tuis,quorü aliqui pro- pter Cinglianifmü ab Illuftrifsimo Saxoniae Eleötore ab offi- cio docendi fu nt remoti,8£ proculdubio eam obuiis vlnis am - pleökemuyath deofculabuntur.Quare Sturmi,N o N T v 138 -N 0 S T E R.

Confideretur totum tuü l-criptumröl conlïabit,te,c'um de Cinglianis loqueris, mitifsimü esse-corqu perpetu 'o honori; Hcentifsimä facere mentione". At,c'um ad noftros Theologos ventum eltbone Deus,quanta acerbitate,quanta virulentia in eos debaccharisganäþ in pel'tes 86 faces orbis Chriftianiqui ita "agant, vt paululum abfit , quin Principes ad arma concurrant Theologorum diffenlïonibus, 86 rixis,8( clamoribus. End quod etiä alferis,metuendü eifeme noftris difsidijs et con de m- nationibus nos T V R C AE obijciamus, S( (ufllemus S(excia temus fornacem eius,8£c. Neq; eft, quod dicas, te cft vno Do- &ore Pappo agereztotü tuum fcriptum teftatur, te Doctorem Pappü lingulari confilio tibi delegilTe, in cuius perfona omnes fynceros Germaniæ Theologos HagellaresSiccine f oles ami; cos,Sturmiïanre,Sturmi, N o N T v E s N o s T E R.

Pretereaxxcul'as omnes horrendas Cinglianorü blafphea ïnias , quas illi per annos fere fexaginta contra piam de Coena Döi,8( de perfona Christi doärinä euomuerunt:qu 'od videli; cet nos vocärint Cyclopas,Capernaitas,Sarcophagos,Hemo - p,otas,8( Coenä Domini, Deü panaceum appellärint. Exculas

« Bez-ä, qui doctrina de orali 86 indignorü manducatione,duos

pilos caudæ equinae vocauit: qui piä doärinam de Perfona 86 Maiellate Chrifh' EXCREMENTVM SATHANAE(qu0 Sathan propemodum fibijpfi illudat)appellauit.Excufas Caluinü,qui

' Auguftanam Confefsionem, P A C E M,qua tota Gallia conHa

gratura fit,vocauit.wareäturmim o N T v 59 N o s T E R: fed C ! N G L I A N V S es,Cingliani dogmatis fautor, patronus, & deferri-or. D z * Qualis

Fagus.

Pag.t9o.191.19

chas OSIANDR!

Qualis eft,Sturmi,zelus tuus in Religionis negocio-."Non iam dicam,quäm feruiliter Pontificijs (in publicis tuis fcriptis) adulari foleas: quid.n.iitud ad me c' Sed hoc miror, qu'od,cum NOSTER videri velis,interim in tuo ill-o fe ce feptuagenaria ( Vt iactas) Ornatifsimo & doäifsimo viro, ramwmslm. D.D. Pappo,toties-obnc1as,quafiin publica Difputatione cui- wia-w. dam Efauitædefuitæ volebä dicere) non potuerit refponderec'

Sic,fcilicet-,Sturmi,Religionem noftra" et Auguitanä Conici"; [ionem farötä tectam'q; cupis, vt ConfeiTorem & Profeiïorem

Papiitis,8( quidem Ief uitis (quantü in te eit) comedendum & deridendü prebeas. Hoccine ePt humanü faäum aut incoeptüz' Hoccinc officium ei? patrisc' Rec'ïorisf Diöiatorisf Z( quidem' quadragenarii? vt, quem te authoritate tua tueri oportebati tu hofkibus conculcandü obijciasf Denicp, ita in hac tota con- trouerfia agis, Sturmi , Vt quamuis Cinglianorü par-tes Radie- fifsim'e foueas,tamen euentu huius Controuerfiæ, quafi fecefa fione quadä,expe&es:vt te ad eam partem, quae victoria chri- neat , applicare pofsis. In quo autem numero olim tales habiti fint,tibi,homini literatifsimomon eit ignotü. Vis ,vt paucis ci- bi,quidfentiam,dicamss v E SPER TIL! o E s, s T VRM r. Veritus etiam es, Sturmi, ne poit tua funera nemo fciret, quam fapiens fueris,dum in terris degeres. Itan legationü tua; rum aliquoties facis mentionem.Miror autäquid tibi in men- tem venerit, quod Principum quorüdam fcripta atq; refcripta, ad negocium Concordiae pertinentiafummari'e recitaregä ty- pis euulgare tibi placuerit: quæ illi procul dubio (uis homini; bus fub fide filentij- communicärunt : an tibi eam ob caufam gratias aäuri fingen videris. lllud magis miror , qubd nimium credulus es:ita quidem , vt-ex aliorum rel'atione,in rebus ma- kng 4, gnis,ea fcribas,quæ f unt vera.Aermas, Neoburgenfes re- culalïe fubfcriptionem Formulae Concordiae. Affers etiam" in

medium

nili fermone ,& vo; '

fynceræ doärinæ,D.. D. Pappïmuum collegä',virum optimïf, »

ANTISTVRMIVS Vuvs. ;-

medium Hefshufn' fcriptum,contra D. D. Iacobum Andrea: ihng

cditum.At fatis notum eft, thuan fcriptum fuisse fuppoftriti-« um,ab liominibus fceleratisfalfanjs, fparfum : quod etiam li p- pis atque tonforibus notum eit. Sed tu ea facile credis,quæ li-

benter credis. Dicis etiam, Sturmi, omnes Principes fubfcri; Pagdlg.

pfiffe ei Äugusianæ Confefsioni , quæ fuerit explicata magis, qu 'ar'n erat anteatöl haud obfcur'e figniHcas, Elcötorcs & Prin- cipes Naumburgicongregaros, fubfcripfisse Confefsioni, non illi primæ, anno zo. Carolo V. exhibitæfed ei,quæ a Philippo fuerit partim mutata, partim locupletata. Sed erras, Sturmi,ne quid grauius dicam. Manus 86 figilla Illuürifsimorum Ele- &orum 86 Principum, atque etiam Optimatum in Germania, quiRerumpublicarum nomine fubfcripferunt , aliud teftam tunQi-tare in rebus tantis etiam in te prudentiam defidcro. Quale fit iudicium tuum, Sturmi, in dijudicatione contro; uerüarum Religionis noftre, fatis ex eo apparetiqu'od contra; diäorias Lutheranorum & Cinglianorum propofitiones in- ter fe pugnare non videas: quod neotericorum fcriptorü, quae in hoc negocio'edita funt, neruos & præcipua argumenta non teneas: qubd tibi veræ antiquitatis eruditae fententia de Con- trouersia sacramentarich de Pcrfona Cl1risti,Htignota.an- re,Sturmi, quando tam infeliciter in tantarum rerum,quas intelligis,traöïatione verfaris, redi, obfecro,ad tuam Scholam, 86 ea profefsione, quæ tibi ordinarie contigit , contentus eito. Spartam, quam naöias es,orna. Datum eit iitud tibi diuinitus, Vt in docenda Grammatica, Dialeäica 86 Rhetorica , plan- mixm inter 'alios excellas : contigit tibi linguarum cognitio haud mediocris : accefsit etiam aliarum partium Philofophiæ eximia fcientia. Sed Controuerfias Religionis folid'e explicat; mat facras literas interpretari,N O N E S T O M N I V M: nqu id donum tibi datum eft, vt res ipfa loquitur.Ergo,Sturmi,ex;

PUCK tuas Ciceronianas Orationes : interpretare Demofthes ' nem,

z- ch. Ost-Um Anrrsrvamvs.

nerr'uJ-Iomerur'n, Pindarum, Euripidemwbleära te in Plauto: 86, li libet , enarra veras Luciani Narrationes: inculca tuis au; ditoribus Hermogenem , Quintilianum, Ciceronem de Ora; tore, & alia huius generis fcripta : facras autem literas St Reli- gionis Controuerfias explicare'defineme 86 alios tecum fedua cas , et teipfum coram vniuerfo Chrilh'ano orbe ludibrio ex; ponas.Sin vero hoc agere,quod reöre praeliare non potes,per4 rexeris , & falfa Cinglianorum dogmata pingere non ceflaueæ ris, eosip per cuniculos occultos in Ecclelïam Dei introducere

volueris (vt coepiPti) egredere ex Ecclelïa noftra , Stu rmi: pa-

rent tibi portæ, proFicifcere: nimium diu te Diäatorem illa tua Cingliana caitra deüderantæduc tecum orhnes tuosxfi min'us. quamplurimos: purga Ecclefiam ': magno nos metu liberabis: nobifcum verfari diutius non potes.Satius eft enim,vt te aper: turn hoftemqu'am falfum fratrem feramus.

Hæc, Sturmi,Rhetor-do&ifsime, boni confule ä Theologo,qui non verborum lenocinio,fed veritati indaganda: & propaganda: haäenus &uduiböl per gra- tiam Dei þorrb stu- debit.

allai/ffuavyu

gagga.!

n 54 mu.—9555...—

. . o OE GEZEO